لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 34
دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
واحد فنی مهندسی
موضوع:
استاد ارجمند :
جناب آقای دکتر مهدی یعقوبی
تهیه کنندگان :
عمّار قنبری نهبندان
حمزه قنبری نهبندانی
تابستان 85
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 4
فصل اول : اجزای مدار
مقدمه 6
میکروکنترلر8051 6
آی سی تایمر555 9
کلید12 پایه 10
فصل دوم : نحوه عملکرد مدار
مقدمه 13
رگلاتور 13
LCD 14
آی سی 555 15
میکروکنترلر 8051 15
کلید 12 پایه 17
فصل سوم : برنامه میکروکنترلرونقشه مدار
مقدمه 20
توضیح برنامه میکروکنترلر 20
برنامه کامل میکروکنترلر 24
نقشه کامل مدار 29
منابع 31
مقدمه
همانطورکه می دانید محاسبه واندازه گیری مقادیرعناصرالکتریکی درطراحی وپیاده سازی مدارهای الکتریکی والکترونیکی نقش مهمی دارد . این مسئله زمانی که تفاوت های جزئی درمقادیر محاسباتی این عناصرنتایج متفاوتی رادریک سیستم باعث میشوند اهمیت بیشتری می یابد .
دراین پروژه طراحی وپیاده سازی یک اهم متروخازن سنج دیجیتال بررسی میشود .
هدف ازانجام این پروژه محاسبه مقدارمقاومت برحسب اهم وظرفیت خازن برحسب فاراد می باشد . شرح مراحل کارومشخصات فنی مداروقطعات به کاررفته به طورمفصل درفصل های بعد مورد بررسی قرارگرفته است که خلاصه ای ازهرفصل درزیربیان می گردد .
درفصل اول به معرفی قطعات وآی سی های مورد استفاده درمدارمی پردازیم . ازجمله میکروکنترلر8051 وآی سی تایمر555 .
فصل دوم مربوط به مشخصات فنی وشرح کارپروژه می باشد . دراین فصل با نحوه عملکرد مدارآشنا می شوید .
درفصل سوم نقشه کلی مداروکدبرنامه میکروکنترلربیان شده است .
درخاتمه لازم است ازاستادگرامی جناب آقای دکتریعقوبی که دراین پروژه مارا راهنمایی فرمودند کمال تشکروقدردانی راداشته باشیم .
تابستان 1385
عمارقنبری نهبندان – حمزه قنبری نهبندانی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
اندازه گیری مقاومت به روش پل و تستون و پل تار
منظور آزمایش :
شناسایی پل و تستون و پل تار و اندازه گیری مقاومت به وسیله آنها
وسایل مورد نیاز :
یک منبع تغذیه جریان مستقیم – یک عدد آوومتر – یک جعبه مقاومت یا (مقاومتهای مختلف ) کلید قطع و وصل – مقاومت مجهول – مقاومت معلوم – پل تار – سیمهای رابط
مقدمه :
پل وتستون برای اندازه گیری سریع و دقیق مقاومت مجهول یک جسم و یا یک وسیله الکتریکی متداول است . این مقدار در سال 1843 بوسیله دانشمند انگلیسی (چارلز وتستون) طرح گردید . مقاومتهای R1 و R2 معلوم بوده و مقدار مقاومت R3 را می توان بدلخواه تغییر داد و منظور اندازه گیری مقاومت RX می باشد ( برای انجام آزمایش و بکار بردن پل وتستون باید پس از سوار نمودن مدار آنقدر مقاومت متغیر را تغییر داده تا آمپرمتر A درجه صفر را نشان دهد) در این هنگام پتانسیل نقاط C و D برابر بوده داریم.
( برای به خاطر سپردن این رابطه دقت کنید که حاصلضرب مقاومتهای روبرو مساوی هستند ) بنابراین با داشتن مقادیر مقاومت های R1 و R2 و R3 مقدار مقاومت مجهول RX را می توان معین نمود.
پل تار :
پل وتستون را می توان به صورت ساده تری که پل تار نام دارد سوار نمود . شکل(2) یک پل تار را نشان می دهد که یک رشته سیم یکنواخت است و معمولا یک متر می باشد .
برای اندازه گیری مقاومت مجهول با استفاده از پل تار مداری مطابق شکل (3) می بندیم .
R مقاومت معلوم و RX مقاومت مجهولی است که باید اندازه گیری شود.
برای کار با پل تار لغزنده را که می تواند روی سیم حرکت کند ، بقدری در طول سیم حرکت می دهند تا از آمپرمتر جریانی عبور نکند در این صورت مقاومتهای R و RX و سیم های L1 و L2 مانند چهار شاخه پل و تستون هستند که به حالت تعادل باشند و بنابر رابطه ای که اثبات آن در پل وتستون گذشت.
روش آزمایش :
1- مدار شکل (1) را با قرار دادن دو مقاومت ثابت معلوم بجای R1 و R2 ( مقاومت بزرگتر را R2 فرض کنید ) و نصب جعبه مقاومت و یا مقاومتهای مختلف به جای R3 و مقاومت مجهول بجای R2 سوار نموده و سپس کلید S را بسته و مقاومت متغیر را آنقدر تغییر دهید تا جریانی از آمپرمتر عبور نکند.
2- مقدار مقاومت R3 را خوانده و با قرار دادن در رابطه (7) ، مقاومت مجهول را پیدا کنید .
3- این آزمایش را برای دو مقاومت مجهول دیگر تکرار کرده و نتایج را در جدول شماره (1) درج نمائید .
پل تار :
4- مدار شکل (3) را با قرار دادن مقاومت 10 اهمی بجای R و مقاومت مجهولی بجای RX سوار نموده و سپس آنقدر محل لغزنده را در روی سیم هادی تغییر دهید تا آمپرمتر جریانی را نشان ندهد.
5- دو طول L1 و L2 را در روی خط کش اندازه گرفته و با قرار دادن در رابطه (10) مقدار مقاومت مجهول را پیدا نمائید .
6- این آزمایش را برای همان مقاومتهای مجهول که در آزمایش قبل بکار بردید تکرار کرده و نتایج را در جدول شماره (2) بنویسید .
7- برآورد بیراهی ها
با در نظر گرفتن دقت وسائل سنجنده ای که در این آزمایش به کار رفته است بیراهی نسبی را در اندازه گیری یک مقاومت به روش پل وتستون و یک مقاومت به روش پل تار محاسبه نمائید .
هدف آزمایش :
1) مطالعه قانون اهم در یک مدار ساده الکتریکی
2) بررسی رابطه بین مقاومت و جریان در مدارهایی که شامل تعدادی مقاومت بطور سری و موازی میباشد.
تئوری آزمایش : 1) اندازهگیری اختلاف پتانسیل و جریان در یک مدار الکتریکی 2) بستن مقاومتها بطور سری و موازی 3) بستن مقاومتها به صورت مختلط 4) تحقیق قانون اهم
وسایل آزمایش : یک منبع تغذیه با ولتاژ متغیر- آوومتر A.V.Oـ 3 مقاومت با مقادیر متفاوت ـ چند رشته سیم رابط.
روش آزمایش : به وسیله دستگاه A.V.O سنجی که در اختیار داریم میتوان اختلاف پتانسیل الکتریکی بر حسب ولت V و مقدار مقاومت را بر حسب اهم ( ) و بر شدت جریان را برحسب آمپر (A ) نشان میدهد.
با عوض کردن سیمهای وصل شونده به دستگاه میتوانیم آمپرمتر یا ولتمتر یا اهم متر داشته باشیم که برای اندازهگیری اختلاف پتانسیل بین دو نقطه ولتمتر باید به صورت موازی بین 2 نقطه و برای اندازهگیری شدت جریان، آمپرمتر باید به صورت سری در مدار قرار گیرد.
بستن مقاومتها به صورت سری و موازی :
اگر دو سر ابتدا و انتهایی 2 مقاومت را به منبع تغذیه وصل کنیم گوییم مقاومتها به صورت موازی بسته شده است که در این حالت اختلاف پتانسیل 2 در تمام مقاومتها با سیم برابر میباشد و شدت جریان کل مدار برابر با مجموع شدت جریان 2 در تکتک مقاومتها میباشد و اگر مقاومتها را پشت سر هم به هم وصل کنیم و بعد سر ابتدا و انتهایی را به منبع تغذیه وصل کنیمم در این حالت گوییم مقاومتها را به صورت سری بستهایم و در این حالت گوییم مقاومتها را به صورت سری بستهایم و در این حالت شدت جریان تک تک مقاومتها با هم برابر و مجموع اختلاف پتانسیل 2 در مقاومتهای به هم وصل شده برابر اختلاف پتانسیل کل صادر می باشد. بستن مقاومتها به صورت مختلط ( سری و موازی ) برای نمونه 2 مقاومت را به صورت موازی بسته و مقاومت سوم را به صورت سری به مقاومت سوم میبندیم، بور به وسیلهی آوومتر اختلاف پتانسیل مقاومتهای موازی را اندازه و بعد اختلاف پتانسیل دو سر مقاومت سری را اندازه گرفته و بعد اختلاف پتانسیل کل مدار را اندازه گرفته و میبینیم که اختلاف پتانسیل مقاومت سری به اضافه مقاومت موازی برابر اختلاف پتانسیل کل مدار میشود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
اندازه گیری مقاومت به روش پل و تستون و پل تار
منظور آزمایش :
شناسایی پل و تستون و پل تار و اندازه گیری مقاومت به وسیله آنها
وسایل مورد نیاز :
یک منبع تغذیه جریان مستقیم – یک عدد آوومتر – یک جعبه مقاومت یا (مقاومتهای مختلف ) کلید قطع و وصل – مقاومت مجهول – مقاومت معلوم – پل تار – سیمهای رابط
مقدمه :
پل وتستون که برای اندازه گیری سریع و دقیق مقاومت مجهول یک جسم و یا یک وسیله الکتریکی متداول است . این مقدار در سال 1843 بوسیله دانشمند انگلیسی (چارلز وتستون) طرح گردید . مقاومتهای R1 و R2 معلوم بوده و مقدار مقاومت R3 را می توان بدلخواه تغییر داد و منظور اندازه گیری مقاومت RX می باشد ( برای انجام آزمایش و بکار بردن پل وتستون باید پس از سوار نمودن مدار آنقدر مقاومت متغیر را تغییر داده تا آمپرمتر A درجه صفر را نشان دهد)
( برای به خاطر سپردن این رابطه دقت کنید که حاصلضرب مقاومتهای روبرو مساوی هستند ) بنابراین با داشتن مقادیر مقاومت های R1 و R2 و R3 مقدار مقاومت مجهول RX را می توان معین نمود.
پل تار :
پل وتستون را می توان به صورت ساده تری که پل تار نام دارد سوار نمود . شکل(2) یک پل تار را نشان می دهد که یک رشته سیم یکنواخت است و معمولا یک متر می باشد .
برای اندازه گیری مقاومت مجهول با استفاده از پل تار مداری مطابق شکل (3) می بندیم .
R مقاومت معلوم و RX مقاومت مجهولی است که باید اندازه گیری شود.
برای کار با پل تار لغزنده را که می تواند روی سیم حرکت کند ، بقدری در طول سیم حرکت می دهند تا از آمپرمتر جریانی عبور نکند در این صورت مقاومتهای R و RX و سیم های L1 و L2 مانند چهار شاخه پل و تستون هستند که به حالت تعادل باشند و بنابر رابطه ای که اثبات آن در پل وتستون گذشت
روش آزمایش :
1- مدار شکل (1) را با قرار دادن دو مقاومت ثابت معلوم بجای R1 و R2 ( مقاومت بزرگتر را R2 فرض کنید ) و نصب جعبه مقاومت و یا مقاومتهای مختلف به جای R3 و مقاومت مجهول بجای R2 سوار نموده و سپس کلید S را بسته و مقاومت متغیر را آنقدر تغییر دهید تا جریانی از آمپرمتر عبور نکند.
2- مقدار مقاومت R3 را خوانده و با قرار دادن در رابطه (7) ، مقاومت مجهول را پیدا کنید .
3- این آزمایش را برای دو مقاومت مجهول دیگر تکرار کرده و نتایج را در جدول شماره (1) درج نمائید .
پل تار :
4- مدار شکل (3) را با قرار دادن مقاومت 10 اهمی بجای R و مقاومت مجهولی بجای RX سوار نموده و سپس آنقدر محل لغزنده را در روی سیم هادی تغییر دهید تا آمپرمتر جریانی را نشان ندهد.
5- دو طول L1 و L2 را در روی خط کش اندازه گرفته و با قرار دادن در رابطه (10) مقدار مقاومت مجهول را پیدا نمائید .
6- این آزمایش را برای همان مقاومتهای مجهول که در آزمایش قبل بکار بردید تکرار کرده و نتایج را در جدول شماره (2) بنویسید .
7- برآورد بیراهی ها
با در نظر گرفتن دقت وسائل سنجنده ای که در این آزمایش به کار رفته است بیراهی نسبی را در اندازه گیری یک مقاومت به روش پل وتستون و یک مقاومت به روش پل تار محاسبه نمائید .
به پرسشهای زیر پاسخ دهید :
1- نشان دهید هنگامیکه پل وتستون در حال تعادل باشد و جریانی از آمپرمتر عبور ننماید اگر جای آمپرمتر و منبع تغذیه را با هم عوض کنیم در این حالت نیز جریانی از آمپرمتر عبور نخواهد کرد.
2- در صورتیکه رابطه پل وتستون را ثابت شده قبول کنیم چگونه از این رابطه به رابطه پل تار می رسید و با زبان ساده تر ،رابطه پل تار را با کمک رابطه پل وتستون بدست آورید.
3- الف : آیا در شکل (4) جریانی از آمپرمتر عبور می کند ، چرا ؟
ب: اگر بخواهیم از آمپرمتر جریانی عبور نکند چه تغییری در این شکل باید بدهیم ؟
هدف آزمایش :
1) مطالعه قانون اهم در یک مدار ساده الکتریکی
2) بررسی رابطه بین مقاومت و جریان در مدارهایی که شامل تعدادی مقاومت بطور سری و موازی میباشد.
تئوری آزمایش : 1) اندازهگیری اختلاف پتانسیل و جریان در یک مدار الکتریکی 2) بستن مقاومتها بطور سری و موازی 3) بستن مقاومتها به صورت مختلط 4) تحقیق قانون اهم
وسایل آزمایش : یک منبع تغذیه با ولتاژ متغیر- آوومتر A.V.Oـ 3 مقاومت با مقادیر متفاوت ـ چند رشته سیم رابط.
روش آزمایش : به وسیله دستگاه A.V.O سنجی که در اختیار داریم میتوان اختلاف پتانسیل الکتریکی بر حسب ولت V و مقدار مقاومت را بر حسب اهم ( ) و بر شدت جریان را برحسب آمپر (A ) نشان میدهد.
با عوض کردن سیمهای وصل شونده به دستگاه میتوانیم آمپرمتر یا ولتمتر یا اهم متر داشته باشیم که برای اندازهگیری اختلاف پتانسیل بین دو نقطه ولتمتر باید به صورت موازی بین 2 نقطه و برای اندازهگیری شدت جریان، آمپرمتر باید به صورت سری در مدار قرار گیرد.
بستن مقاومتها به صورت سری و موازی :
اگر دو سر ابتدا و انتهایی 2 مقاومت را به منبع تغذیه وصل کنیم گوییم مقاومتها به صورت موازی بسته شده است که در این حالت اختلاف پتانسیل 2 در تمام مقاومتها با سیم برابر میباشد و شدت جریان کل مدار برابر با مجموع شدت جریان 2 در تکتک مقاومتها میباشد و اگر مقاومتها را پشت سر هم به هم وصل کنیم و بعد سر ابتدا و انتهایی را به منبع تغذیه وصل کنیمم در این حالت گوییم مقاومتها را به صورت سری بستهایم و در این
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
آشنایی با استخر : اندازه های فنی و نکات بهداشتی
اندازه های فنی: استخرهای موجود با توجه به نحوه استفاده به دو دسته تقسیم می شوند:1-استخر آموزشی 2- استخر قهرمانی
1-استخر آموزشی: معمولاً در ابعاد 8*8 و یا 8*10 متر طوری طراحی و ساخته می شود که الگوهای آموزشی و یا ابزارهای کمک آموزشی در آن مد نظر باشد، مثلاً عمق آن حداکثر به 1/20 متر و به صورت شیب دار به نحوی ساخته که لااقل یک ضلع استخر علاوه بر کم عمق بودن قسمتی از آن به صورت پلکان وارد استخر شده تا برای آن دسته از اشخاصی که از وارد شدن ناگهانی در آب وحشت دارند مناسب باشد. میله هایی استیل در اطراف دیواره ها و در قسمت سطح آب نصب شده که حدود 10 سانتیمتر با دیواره فاصله دارند که برای غوطه ور شدن و آموزش دست و پا بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، عمق آب اینگونه استخرها قابل تنظیم است. جدای از میله استخرهای آموزشی لوازم کمک آموزشی نظیر: تخته شنا به ابعاد مختلف - دوقلوی شنا - حلقه لاستیکی - کمربند نجات - بازوبند نجات - دماغ گیر - گوشی پای دولفینی (قورباغه) - و....که هر کدام موارد خاص خودش را دارد، برای افراد مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
2-استخرهای قهرمانی: طول اینگونه استخرها 33/33 متر - 25 متر – 50 متر و عرض آن 10-21 متر متغیر است و عمق آن کمتر از 1/80 متر نیست اینگونه استخرها به دو صورت روباز یا سر پوشیده مورد بهره برداری قرار می گیرد. در استخرهای سرپوشیده معمولاً از آب گرم استفاده می شود - ولی در استخرهای رو باز اکثر از آب سرد طبیعی بهره می گیرد.در ضلع عرض استخر سکوهایی نصب می شود که به عنوان سکوی استارت مورد استفاده شناگران است این سکوها به ابعاد 50*50 سانتیمتر با شیب 10 سانتیمتر به صورت ثابت یا سیار نصب می شود و ارتفاع تا سطح آب باید بین 50تا70 سانتیمتر باشد. دستگیره های کرال پشت باید طوری به سکو وصل باشد که در ارتفاع 30تا60 سانتیمتر و جلوتر از دیواره استخر نباشد، هر چهار طرف سکوها باید شماره گذاری شود و این شماره طوری نصب می شود که اگر پشت به سکو ها بایستیم سکوی شماره 1 در طرف راست و شماره 2 بعد از آن و بقیه به همین ترتیب شماره گذاری خواهد شد. تعداد خطوط شنا (لاین) بسته به عرض استخر بین 6تا8 خط متغیر است، این خطوط به وسیله طنابی که دو سر آن با قلابهایی به دیواره استخر وصل است در طول استخر کشیده می شود روی طناب اجسام غوطه ور دو انتهای طناب با رنگ سایر قسمتها متفاوت است. عرض هر خط شنا باید 2/5 متر باشد.طناب نشانه برای برگشت کرال پشت باید در عرض استخر و در 1/80 سانتی بالای سطح آب قرار داشته ضمناً این طنابها برای برگشت کرال پشت باید 5 متر از دیوار انتهای استخر فاصله داشته باشد. خطوطی در کف استخر و در وسط خطوط شنا و به رنگ تیره کشیده شده که عرض آن 20 سانتیمتر است و در طول استخر کشیده می شود و فاصله آن با دیواره عرضی 2 متر است که به وسیله خط عرضی دیگر که پهنای آن 20 سانت است قطع می شود (به صورت T) طول این خط یک متر است. نور استخر باید کافی و طوری از بالا به آب بتابد که در سر تا سر استخر نور مناسب وجود داشته باشد، برای دید بهتر شناگران از چراغهای که در دیواره داخلی استخر نصب می شود ولتاژ آن حدود 12 ولت است استفاده می دشود.2- نکات بهداشتی استخر:در استخرهای سر پوشیده به دلیل سیستم آب گرم محیط برای رشد میکروب و عوامل بیماری زا بیشتر از استخر های رو باز فراهم است لزا علاوه بر وجود دستگاه تصفیه آب که مداوم در حال فعالیت است و با مکش آب استخر به داخل تصفیه خانه و برگشت آن به استخر و وجود دستگاه کلرزنی اتو ماتیک آب آن تصفیه و کلر زده می شود، لازم است حتماً نکات بهداشتی آن نیز رعایت گردد:
1-دیواره و کف استخر به وسیله کاشی و یا سرامیک برای شستشوی بهتر پوشانده می شود.2- لبه های استخر نسبت به سطوح اطراف آن کمی بر آمده و شیب آن به طرف داخل استخر است. تا آبهای سطحی با برخورد به برآمدگی ها وارد استخر نشود (شیب دار بودن لبه به خاطر جلوگیری از مواج شدن آب است).
3- قبل از ورود به استخر، گرفتن دوش و زدن شامپو به منظور رعایت نظافت آب استخر ضروری است.4-پس از خاتمه و خروج از استخر جهت نظافت شخصی زدن صابون و شامپو و گرفتن دوش ضروری است.
5- حد فاصل بین رختکن و استخر و قبل از ورود به آن حوضچه آب کلر قرار دارد که برای ضد عفونی کردن پاها استفاده می شود.
6- علاوه بر زدن شامپو پیشنهاد می شود حتماً لای انگشتان دست و پاها و زیر بغل هم با صابون شسته شده تا مانع از رشد میکرب و قارچ شود.
7. برای استفاده صحیح از استخر و رعایت حقوق دیگران توجه به نکات بهداشتی و ایمنی که در تابلوها و اعلایم هشدار دهنده نصب و اعلان می شود، همچنین گوش دادن به تذکرات ناجیان غریق استخر، محیطی دلنشین و نشاط آور را به وجود می آورد و شنای در آن موجبات خاطر اطمینان کسانی است که از استخر وحشت دارند.
آشنایی با رشته ها و مواد مختلف شنا: در کلیه مسابقات رسمی و بین المللی 4 نوع با استیل های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
1- شنای آزاد (هر نوع شنایی می تواند باشد به جز کرال پشت - قورباغه - پروانه) 2- کرال پشت 3- شنای قورباغه 4- شنای پروانه. این چهار شنا از رده های مختلف سنی با متراژهای مختلف برگزار می شود، در برگزاری مسابقات رسمی سه رده سنی وجود دارد:نوجوانان در سنین: زیر ده سال - 11 و 12 سال - 13 و 14 سال جوانان در سنین: 15 و 16 و 17 سال بزرگسال (عموم) در سنین: 18 به بالا. علاوه بر مسابقات انفرادی مسابقاتی نیز به صورت امدادی (4 نفره) مختلط - آزاد برگزار می شود. در مسابقات امدادی (مختلط امدادی) حتماً باید از 4 شناگر استفاده شود که نفر اول آن کرال پشت - نفر دوم قورباغه و شناگر سوم پروانه و آخرین شناگر شنای آزاد انجام دهد. در شنای مختلط انفرادی یک شناگر که شنای اول آن پروانه شنای دوم آن پشت و دو شنای آخر قورباغه و آزاد می باشد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
آمپرسنج برای اندازه گیری جریان:
برای اندازه گیری جریان گالوانومتر یا آمپرسنج باید طوری اتصال داده شود که جریان کل مدار بتواند از آن عبور کند. برای این منظور باید در نقطه ای مدار را قطع و دو انتهایش را به قطب آمپر سنج وصل کرد. به عبارت دیگر آمپرسنج را باید به طوری متوالی در مدار قرار داد. چون جریان حالت ثابت را اندازه می گیریم. اینکه وسیله را به کدام قسمت از مدار وصل کنیم اهمیتی ندارد در صورتیکه در جریانهای متغییر چنین نیست.
ولت سنج برای اندازه گیری ولتاژ:
با استفاده از گالوانومتر نه فقط جریان بلکه ولتاژ را نیز می توان اندازه گرفت. زیرا بنابر قانون اهم این کمیت ها متناسبند. اگر دو کمیت با یکدیگر متناسب باشند با وسیله ای که به طور مناسب مندرج شده باشد می توان هر دو کمیت را اندازه گرفت. مثلاً تاکسی متر که فاصله طی شده را اندازه می گیرد، می توان برحسب کیلومتر مدرج کرد. ولی چون کرایه با فاصله متناسب است، درجات شمارنده را بطور مستقیم به پول پرداختی مدرج می کنند. به طوری که مستقیماً کرایه را نشان می دهد. به همین ترتیب صفحه گالوانومتر را می توان طوری مدرج کرد که بتواند بطور مستقیم هم جریان برحسب آمپر عبور کرده از وسیله و هم ولتاژ دو سر آن را برحسب ولت اندازه بگیرد. بنابر این گالوانومتری که برای جریان مدرج می شود آمپرسنج ، در حالی که وسیله ای که برای ولتاژ مدرج می شود و لت سنج نام دارد.
دستگاه ها ی مرکب:
در حالت کلی اگر جریان I از گالوانومتر عبور کند، باید بین قطب های ورودی و خروجی آن ولتاژ معین U وجود داشته باشد. فرض کنید که مقاومت داخلی گالوانومتر یعنی مقاومت قسمت هایی از آن که جریان از آنها عبور می کند، R باشد (برای گالوانومتر ها با مغناطیس دائمی R مجموع تاب و سیم های رابط است، در حالی که برای گالوانومترهای با سیم افروزشی R مجموع مقاومت سیم گرم شده و رابط هاست). بنابر قانون اهم U=IR می باشد. پس برای یک گالوانومتر معین ، هر مقدار از جریان با مقدار معینی از ولتاژ در دو سر قطب های آن متناظر است. بنابر این جای قرار گرفتن عقربه می تواند هم جریان و هم ولتاژ را نشان دهد. یعنی دستگاه را می توان هم به عنوان آمپرسنج و هم به عنوان ولت سنج مدرج کرد.
چگونگی قراردادن ولت سنج در مدار:
با استفاده از یک ولت سنج مدرج می توان اختلاف پتاسیل الکتریکی بین هر دو نقطه از مدار را اندازه گرفت. مثلا اگر اختلاف پتاسیل دو سر یک لامپ رشته ای را که از چشمه جریانی تغذیه می کند بخواهید اندازه گیری کنید. باید دو سر ولت سنج را به دو سر لامپ ببندید. به عبارتی ولت سنج جهت سنجش اختلاف پتاسیل (ولتاژ) دو نقطه از مدار یا یک عنصری از مدار بصورت موازی در مداز گذاشته می شود. به عبارتی ولتاژ گذرنده از ولت سنج همان ولتاژ تمامی قسمت هایی از مدار است که آرایش موازی با ولت سنج دارد. در صورتیکه در مورد آمپر سنج قرارگیری در مدار بصورت متوالی است. و با اندازه گیری جریان گذرنده از یک تکه از مدار جریان کل مدار را می دهد، که باید با جریان المان مداری اندازه گیری شده ، برابر باشد.
مقاومت درونی ولت سنج:
ولت سنج را به جزئی از مدار که ولتاژ دو سر آن باید اندازه گیری شود به طور موازی می بندند. و از این رو جریان معینی ازمدار اصلی از آن می گذرد. پس ازاینکه ولت سنج وصل شد، جریان و ولتاژ درمدار اصلی قدری تغییر می کند. به طوری که حالا مداری متفاوت از رساناها داریم، که شامل رساناهای قبلی و ولت سنج است. مثلا با اتصال ولت سنج با مقاومت Rv به طوری موازی با لامپی که مقاومتش Rb است مقاومت کل مدار بصورت (R= Rb/(1+Rb/Rv خواهد بود. هر چه مقاومت ولت سنج در مقایسه با مقاومت لامپ بزرگتر باشد، اختلاف بین مقاومت ولت سنج باید تا حد امکان بزرگ اختیار شود. برای این منظور یک مقاومت اضافی را که ممکن است مقاومتش به چند هزار اهم برسد، گاهی به طور متوالی به قسمت اندازه گیر ولت سنج می بندند.
مقاومت درونی آمپرسنج:
برخلاف ولت سنج، آمپرسنج همیشه در مدار به طور متوالی بسته می شود اگر مقاومت آمپرسنج Ra و مقاومت مدار Rc باشد، مقاومت کل مدار با آمپرسنج برابر می شود با : (R=Rc(1+Ra/Rc بنابر این در صورتیکه مقاومت وسیله در مقایسه با مقاومت مدار کوچک باشد بر طبق رابطه اخیر وسیله مقاومت کل مدار را زیاد تغییر نمی دهند. بنابر این مقاومت آمپرسنج ها را خیلی کوچک انتخاب می کنند (چنددهم یاچندصدم اهم).