بادگیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

بادگیر

بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است دقیقا معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده ولی سفرنامه نویسان قرون وسطی بیشتر از بادگیرهای شهرهای کویری و گرم و خشک مانند یزد و گناباد و طبس نام برده‌اند کاریز و بادگیر و خانه‌های گنبدی بدون تردید از نمادهای تمدن ایرانی است هر سه کلمه بصورت معرب به زبان عربی نیز راه یافته قنات - بادجیر و بادکیر و قبه و قبعه معرب‌های فارسی کلمات فوق هستند.

اولین بادگیر ها در یزد خودنمایی کردند.سیستم کاری بادگیرها بهاین نحو می باشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشند و با تشت های آبی که درون آنها تعویه شده ، هوا را خنک و سبک می کنندو به داخل خانه هدایت می کنند.

در کشور ما در طی قرون متمادی تمام ساختمان‌ها با توجه به اقلیم و شرایط محیطی ساخته می‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور کلی شرایط آب و هوایی و جغرافیایی، تاثیر مستقیمی در معماری سنتی ایران در مناطق مختلف داشته است.

بارزترین روش تهویه طبیعی ساختمان بادگیر است. بادیگرهایی با اشکال مختلف در بسیاری از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده‌اند. از نام‌های باستانی و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود، خیش‌خان، خیشور، ماسوره و هواکپ‌ برمی‌آید که پدیده‌ای بس کهن است.

باد پس از برخورد با سطوح فوقانی به دالان‌هایی هدایت می‌شود که با سطح آب داخل حوض‌خانه برخورد کرده (مثل بادگیر باغ دولت آباد یزد) و فضای داخلی اتاق را خنک می‌کند و در مناطق مرطوب باد فقط از کانال‌های خشک عبور می‌کند (مثل بادگیرهای بنادر جنوبی) و فضای اتاق را تهویه می‌کند.

وضع خاص اقلیمی ایران که هوای بخش عمده ای از آن خشک و بخش دیگری گرم و نیم مرطوب است عامل اساسی در پیدایش و کاربرد شیوه های مختلف برای کاستن دما در داخل فضاهای مسکونی بوده است . معماران ایرانی در طراحی خانه ها به عامل استفاده از سطح سایة بیشتر در فصل گرما و عایق بندی بدنه و سقف در برابر نفوذ گرما و نیز ایجاد جریان هوا در داخل بنا توجه فراوان داشته اند. چنانکه در ناحیة خشک و گرم جنوب ، در شهرهایی چون دزفول و شوشتر، از وسیلة خنک کنندة بسیار مؤثری بهره جسته اند که آن را شوادان * می نامند، در بسیاری از نواحی دیگر ایران ، بادگیر رایجترین وسیله ای است که برای تهویه به کار می رود. معماران ایرانی برای جابجا کردن هوا در داخل فضاهای بسته و کاستن دما، به بادهای گوناگونی که در نجدِ ایران می وزد و به استفاده از نیروی مؤثر آن ، توجه کرده و برای بهره جستن از آن بادگیر را ابداع نموده اند. جهت وزش باد و ارتفاع آن از سطح زمین و زمان و دورة وزش و عوامل دیگر در پدید آوردن گونه های مختلف بادگیر نقش اساسی داشته است . استفاده از بادگیر به طور عمده در ناحیة مرکز و جنوب ایران و ساحل خلیج فارس و ناحیة خراسان ، بویژه در شهرهایی چون یزد و کاشان و بم و ابرقو و جهرم و طبس رایج است .انواع بادگیر. بادگیرها را برحسب چند عامل می توان تقسیم بندی و بررسی کرد:

1. شکل برشِ میله . یا بدنة بادگیرها به اشکال مربع و مستطیل و هشت ضلعی ساخته می شود. بدنة چهارگوش و هشت گوش بیشتر مناسب مناطقی است که در آنها بادهای ملایم و متنوع می وزد و امکانِ گرفتن باد از جهات مختلف وجود دارد. بدنه های مستطیل نیز مناسب ناحیه هایی است که جهت وزش باد در فصل گرما از یک سو و به طور معمول از شمالِشرقی به جنوبِ غربی است . بدین دلیل ، دراین گونه مناطق میله را مستطیل می سازند تا دهانه ای که باد را مستقیماً می گیرد، سطح تماس بیشتری داشته باشد.

2. تعداد و انواع دهانه . بادگیرها برحسب تعداد دهانه به دو دستة کلّیِ یک دهانه و چهاردهانه تقسیم می شوند. بادگیرهای یک دهانه خود به سه نوع تقسیم می شوند: الف) در منطقه هایی که غالباً در آنها گردباد و طوفانهای شدید می وزد، بادگیرها را یک دهانه می سازند وبه طور معمول دهانه روبه کوهستان و اغلب به سوی شمال شرقی است و سقف آنها را برای مقاومت در برابر گردباد، به صورت خرپُشته می سازند؛ ب) در کرانه های خلیج فارس بادگیرها یک دهانه و خرطومی شکل است . دهانه پشت به دریاست و بادِمرطوب برخاسته از دریا را درون بنا به جریان می اندازد و هوای داخل را سبک می کند. در بندرعباس در چند مورد کوشیده اند تا با کندن چاهِ آب در زیر این بادگیرهای مکنده ، هوای خنک چاه را بالا بیاورند و فضای داخل را بیشتر قابل تحمل کنند؛ ج) روی خانه ها و آب انبارهای بعضی از شهرها چون تهران و کاشان بادگیرهای «مضاعف » هست . تعداد آنها بسته به بزرگی آب انبارها، گاهی به شش می رسد. دهانه های این بادگیرها روبه جهات مختلف است و از هرطرف که باد بوزد، به داخل آب انبار کشیده می شود و از بادگیر یا بادگیرهای دیگر هوای داخل به بیرون رانده و جریان برقرار می شود. بنابراین ، یک میله یا دو میله کار بادگیر را می کند و میله یا میله های دیگر کار هواکش را. معماران ، این گونه بادگیرها را «بده و بستان » می نامند. بادگیرهای چهاردهانه ، بیشتر در شهرهای مرکزی و حاشیة کویر دیده می شود و گذشته از کاربرد اصلی آنها که خنک کردن داخل بناست ، به زیبایی و جلوة فضای عمومیِ معماریِ شهر نیز می افزاید. در میناب و قشم نیز چند بادگیر چهاردهانه و هشت تَرْک هست که تقسیمات داخل میله کارِ بادگیر و هواکش را همزمان انجام می دهد و هوا را از داخل بنا یا آب انبارها به جریان می اندازد. با آنکه بادگیرهای مضاعف قدرت زیادی دارند، گاهی بر روی بناهای بزرگ ، بویژه آب انبارهای حجیم ، از یک تا شش بادگیر چهاردهانه ساخته می شود (نمونة آن آب انبار شش بادگیرة یزد است).

تحقیق درمورد؛ بادگیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 29

بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است دقیقا معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده ولی سفرنامه نویسان قرون وسطی بیشتر از بادگیرهای شهرهای کویری و گرم و خشک مانند یزدام برده‌اند کاریز و بادگیر و خانه‌های گنبدی بدون تردید از نمادهای تمدن ایرانی است

اولین بادگیر ها در تاریخ جهان در منطقه یزد خودنمایی کردند.سیستم کاری بادگیرها بهاین نحو می باشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشند و با تشت های آبی که درون آنها تعویه شده ، هوا را خنک و سبک می کنندو به داخل خانه هدایت می کنند.بادگیر، یک روش ابداعی ایرانی برای ایجاد فضای خنک در داخل منازل گرم کویری است . این دستگاه تهویه مطبوع ، سالیان درازی از روزگاران دور ، فضای زندگی مردم ایران را قابل تحمل کرده است . بادگیرها معمولاً برجکهای کوچکی به صورت چهارضلعی یا چند ضلعیهای منتظمند که ساختار مثلث در آنها به هیچ وجه دیده نمیشود .

بادگیر وسیله تهویه مناسبی برای خانه‎ها در قلب کویر محسوب می‎شود. به طوری که جریان هوای مطبوع را در اتاق‎ها، تالار و زیرزمین ایجاد می‎کند.

در واقع شهر‎ها و روستاهای کویری، با بادگیر نفس می‎کشند. به همین لحاظ است که در هر محل، جهت بادگیر را در سمتی می‎سازند که مناسب‎ترین جریان هوای منطقه را جذب کند. به عنوام مثال در سراسر منطقه اردکان جهت بادگیر را رو به شمال است تا هوای شمال را به داخل خانه بکشاند. کار اصلی بادگیر در دو بخش خلاصه می‎شود؛ یکی آن که هوای دلپذیر و مطبوع را به قسمت زیر هدایت می‎کند به طوری که به محض این که به چشمه‎های بادگیر می‎وزد به دلیل وضعیت ویژه چشمه‎های بادگیر، باد با سرعت هر چه تمام‎تر به پایین کشیده می‎شود. کار دوم بادگیر  این است که هوای گرم و آلوده را به بیرون می‎فرستد. یعنی در واقع کارمکش را انجام می‎دهد.

در مسیر بعضی بادگیر‎ها که به سرداب راه پیدا می‎کند، طاقچه یا گنجه‎ای در دل دیوار تعبیه می‎کنند و در چوبی بر آن می‎گذارند تا بتوانند باد را کنترل کنند. به این معنی در زمستان در گنجه را می‎‏بندند تا ارتباط فضای داخل و خارج اتاق بریده شود.

این گنجه‎ها در اتاق‎ها، کار یخچال امروزی را انجام می‎دهند. به طوری که گوشت و ماست و پنیر و غذا‎ی شب مانده را در گنجه می‎گذارند و در آن را می‎بندند تا آن مواد از هوای گرم فضای داخل و دسترسی حیوانات خانگی در امان باشد. در منطقه‎ی «عقدا» به این گنجه‎های دیواری، «گمبیچه» می‎گویند.

از بادگیر‎ علاوه بر تهویه هوا و موردی که گفته شد برای سرد نگه‎داشتن مواد غذایی به روش بهتری نیز استفاده می‎‎کنند. برای این منظور روی چوب میان قفسه باد‎گیر یک قرقره چوبی‎بند می‎کنند. سپس از میان قرقره ریسمانی می‎گذرانند که به پایین بادگیر می‎رسد.  سر دیگر آن ریسمان را به شکل چهار رشته درمی‎آورند که به چهار گوشه تخته مشبکی به درازا و پهنای هفتاد سانتیمتر بسته می‎شود که این تخته را در اصطلاح «چوئوش» می‎نامند. سپس یک طناب را به میخ دیوار تالار می‎زنند و روی تخته مشبک، ماست، پنیر و غذا‎هایی که باقی می‎ماند می‎گذارند. برای آن که تخته را به بالا و در معرض جریان هوا قرار بدهند، سر طناب را از میخ باز کرده و پایین می‎کشند تا سر دیگر آن با واسطه قرقره‎ای که به تخت مشبک متصل است بالا کشیده شود و تخت مشبک بالا رفته و در معرض هوای سرد قرار می‎گیرد.

بیشتر بادگیر‎ها یک طبقه‎ است. تنها چند بادگیر در سراسر یزد دیده شده که دو یا سه طبقه است. به عنوان مثال در منطقه‎ی «عقدا» یک بادگیر دو طبقه در رباط معروف به «حاجی ابوالقاسم رشتی» مشاهده شد که معماران راجع به کیفیت بنای آن می‎گویند:

در گذشته بر اثر ناامنی در طبقه دوم آن آتش می‎افروختند تا رخنه ورود دشمن را به اطراف اطلاع دهند و از طرفی طبقه دوم به عنوان برج راهنما برای کاروانیان به حساب می‎آمده است.

عده‎ای دیگر می‎گویند: «ساختن بادگیر دوطبقه یک نوع هنر معماری است زیرا ساختن آن کار هر معماری نیست.

نظر دوم به حقیقت نزدیک‏‎تر است. زیرا به طبقه دوم امکان رفتن افراد یا آتش‎افروزی نیست. 

از سوی دیگر، شکل بادگیر که هشت ضلعی است نشان می‎دهد که رعایت تناسب و زیبایی بادگیر برای معماری در درجه اول اهمیت بوده است. زیرا بادگیر طبقه دوم روی بادگیر طبقه اول ساخته شده است و منفذ زیر بادگیر آن درست در وسط منافذ دو طبقه بادگیر است. بادگیر طبقه دوم کار هواکش را انجام می‎دهد. یعنی در واقع این بادگیر وسیله بسیار مناسبی برای سهولت نفس کشیدن چشمه‎های بادگیر طبقه اول است.

بادگیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

بادگیر

بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است دقیقا معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده ولی سفرنامه نویسان قرون وسطی بیشتر از بادگیرهای شهرهای کویری و گرم و خشک مانند یزد و گناباد و طبس نام برده‌اند کاریز و بادگیر و خانه‌های گنبدی بدون تردید از نمادهای تمدن ایرانی است هر سه کلمه بصورت معرب به زبان عربی نیز راه یافته قنات - بادجیر و بادکیر و قبه و قبعه معرب‌های فارسی کلمات فوق هستند.

اولین بادگیر ها در یزد خودنمایی کردند.سیستم کاری بادگیرها بهاین نحو می باشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشند و با تشت های آبی که درون آنها تعویه شده ، هوا را خنک و سبک می کنندو به داخل خانه هدایت می کنند.

در کشور ما در طی قرون متمادی تمام ساختمان‌ها با توجه به اقلیم و شرایط محیطی ساخته می‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور کلی شرایط آب و هوایی و جغرافیایی، تاثیر مستقیمی در معماری سنتی ایران در مناطق مختلف داشته است.

بارزترین روش تهویه طبیعی ساختمان بادگیر است. بادیگرهایی با اشکال مختلف در بسیاری از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده‌اند. از نام‌های باستانی و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود، خیش‌خان، خیشور، ماسوره و هواکپ‌ برمی‌آید که پدیده‌ای بس کهن است.

باد پس از برخورد با سطوح فوقانی به دالان‌هایی هدایت می‌شود که با سطح آب داخل حوض‌خانه برخورد کرده (مثل بادگیر باغ دولت آباد یزد) و فضای داخلی اتاق را خنک می‌کند و در مناطق مرطوب باد فقط از کانال‌های خشک عبور می‌کند (مثل بادگیرهای بنادر جنوبی) و فضای اتاق را تهویه می‌کند.

وضع خاص اقلیمی ایران که هوای بخش عمده ای از آن خشک و بخش دیگری گرم و نیم مرطوب است عامل اساسی در پیدایش و کاربرد شیوه های مختلف برای کاستن دما در داخل فضاهای مسکونی بوده است . معماران ایرانی در طراحی خانه ها به عامل استفاده از سطح سایة بیشتر در فصل گرما و عایق بندی بدنه و سقف در برابر نفوذ گرما و نیز ایجاد جریان هوا در داخل بنا توجه فراوان داشته اند. چنانکه در ناحیة خشک و گرم جنوب ، در شهرهایی چون دزفول و شوشتر، از وسیلة خنک کنندة بسیار مؤثری بهره جسته اند که آن را شوادان * می نامند، در بسیاری از نواحی دیگر ایران ، بادگیر رایجترین وسیله ای است که برای تهویه به کار می رود. معماران ایرانی برای جابجا کردن هوا در داخل فضاهای بسته و کاستن دما، به بادهای گوناگونی که در نجدِ ایران می وزد و به استفاده از نیروی مؤثر آن ، توجه کرده و برای بهره جستن از آن بادگیر را ابداع نموده اند. جهت وزش باد و ارتفاع آن از سطح زمین و زمان و دورة وزش و عوامل دیگر در پدید آوردن گونه های مختلف بادگیر نقش اساسی داشته است . استفاده از بادگیر به طور عمده در ناحیة مرکز و جنوب ایران و ساحل خلیج فارس و ناحیة خراسان ، بویژه در شهرهایی چون یزد و کاشان و بم و ابرقو و جهرم و طبس رایج است .انواع بادگیر. بادگیرها را برحسب چند عامل می توان تقسیم بندی و بررسی کرد:

1. شکل برشِ میله . یا بدنة بادگیرها به اشکال مربع و مستطیل و هشت ضلعی ساخته می شود. بدنة چهارگوش و هشت گوش بیشتر مناسب مناطقی است که در آنها بادهای ملایم و متنوع می وزد و امکانِ گرفتن باد از جهات مختلف وجود دارد. بدنه های مستطیل نیز مناسب ناحیه هایی است که جهت وزش باد در فصل گرما از یک سو و به طور معمول از شمالِشرقی به جنوبِ غربی است . بدین دلیل ، دراین گونه مناطق میله را مستطیل می سازند تا دهانه ای که باد را مستقیماً می گیرد، سطح تماس بیشتری داشته باشد.

2. تعداد و انواع دهانه . بادگیرها برحسب تعداد دهانه به دو دستة کلّیِ یک دهانه و چهاردهانه تقسیم می شوند. بادگیرهای یک دهانه خود به سه نوع تقسیم می شوند: الف) در منطقه هایی که غالباً در آنها گردباد و طوفانهای شدید می وزد، بادگیرها را یک دهانه می سازند وبه طور معمول دهانه روبه کوهستان و اغلب به سوی شمال شرقی است و سقف آنها را برای مقاومت در برابر گردباد، به صورت خرپُشته می سازند؛ ب) در کرانه های خلیج فارس بادگیرها یک دهانه و خرطومی شکل است . دهانه پشت به دریاست و بادِمرطوب برخاسته از دریا را درون بنا به جریان می اندازد و هوای داخل را سبک می کند. در بندرعباس در چند مورد کوشیده اند تا با کندن چاهِ آب در زیر این بادگیرهای مکنده ، هوای خنک چاه را بالا بیاورند و فضای داخل را بیشتر قابل تحمل کنند؛ ج) روی خانه ها و آب انبارهای بعضی از شهرها چون تهران و کاشان بادگیرهای «مضاعف » هست . تعداد آنها بسته به بزرگی آب انبارها، گاهی به شش می رسد. دهانه های این بادگیرها روبه جهات مختلف است و از هرطرف که باد بوزد، به داخل آب انبار کشیده می شود و از بادگیر یا بادگیرهای دیگر هوای داخل به بیرون رانده و جریان برقرار می شود. بنابراین ، یک میله یا دو میله کار بادگیر را می کند و میله یا میله های دیگر کار هواکش را. معماران ، این گونه بادگیرها را «بده و بستان » می نامند. بادگیرهای چهاردهانه ، بیشتر در شهرهای مرکزی و حاشیة کویر دیده می شود و گذشته از کاربرد اصلی آنها که خنک کردن داخل بناست ، به زیبایی و جلوة فضای عمومیِ معماریِ شهر نیز می افزاید. در میناب و قشم نیز چند بادگیر چهاردهانه و هشت تَرْک هست که تقسیمات داخل میله کارِ بادگیر و هواکش را همزمان انجام می دهد و هوا را از داخل بنا یا آب انبارها به جریان می اندازد. با آنکه بادگیرهای مضاعف قدرت زیادی دارند، گاهی بر روی بناهای بزرگ ، بویژه آب انبارهای حجیم ، از یک تا شش بادگیر چهاردهانه ساخته می شود (نمونة آن آب انبار شش بادگیرة یزد است).

تحقیق؛ بادگیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 29

بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است دقیقا معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده ولی سفرنامه نویسان قرون وسطی بیشتر از بادگیرهای شهرهای کویری و گرم و خشک مانند یزدام برده‌اند کاریز و بادگیر و خانه‌های گنبدی بدون تردید از نمادهای تمدن ایرانی است

اولین بادگیر ها در تاریخ جهان در منطقه یزد خودنمایی کردند.سیستم کاری بادگیرها بهاین نحو می باشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشند و با تشت های آبی که درون آنها تعویه شده ، هوا را خنک و سبک می کنندو به داخل خانه هدایت می کنند.بادگیر، یک روش ابداعی ایرانی برای ایجاد فضای خنک در داخل منازل گرم کویری است . این دستگاه تهویه مطبوع ، سالیان درازی از روزگاران دور ، فضای زندگی مردم ایران را قابل تحمل کرده است . بادگیرها معمولاً برجکهای کوچکی به صورت چهارضلعی یا چند ضلعیهای منتظمند که ساختار مثلث در آنها به هیچ وجه دیده نمیشود .

بادگیر وسیله تهویه مناسبی برای خانه‎ها در قلب کویر محسوب می‎شود. به طوری که جریان هوای مطبوع را در اتاق‎ها، تالار و زیرزمین ایجاد می‎کند.

در واقع شهر‎ها و روستاهای کویری، با بادگیر نفس می‎کشند. به همین لحاظ است که در هر محل، جهت بادگیر را در سمتی می‎سازند که مناسب‎ترین جریان هوای منطقه را جذب کند. به عنوام مثال در سراسر منطقه اردکان جهت بادگیر را رو به شمال است تا هوای شمال را به داخل خانه بکشاند. کار اصلی بادگیر در دو بخش خلاصه می‎شود؛ یکی آن که هوای دلپذیر و مطبوع را به قسمت زیر هدایت می‎کند به طوری که به محض این که به چشمه‎های بادگیر می‎وزد به دلیل وضعیت ویژه چشمه‎های بادگیر، باد با سرعت هر چه تمام‎تر به پایین کشیده می‎شود. کار دوم بادگیر  این است که هوای گرم و آلوده را به بیرون می‎فرستد. یعنی در واقع کارمکش را انجام می‎دهد.

در مسیر بعضی بادگیر‎ها که به سرداب راه پیدا می‎کند، طاقچه یا گنجه‎ای در دل دیوار تعبیه می‎کنند و در چوبی بر آن می‎گذارند تا بتوانند باد را کنترل کنند. به این معنی در زمستان در گنجه را می‎‏بندند تا ارتباط فضای داخل و خارج اتاق بریده شود.

این گنجه‎ها در اتاق‎ها، کار یخچال امروزی را انجام می‎دهند. به طوری که گوشت و ماست و پنیر و غذا‎ی شب مانده را در گنجه می‎گذارند و در آن را می‎بندند تا آن مواد از هوای گرم فضای داخل و دسترسی حیوانات خانگی در امان باشد. در منطقه‎ی «عقدا» به این گنجه‎های دیواری، «گمبیچه» می‎گویند.

از بادگیر‎ علاوه بر تهویه هوا و موردی که گفته شد برای سرد نگه‎داشتن مواد غذایی به روش بهتری نیز استفاده می‎‎کنند. برای این منظور روی چوب میان قفسه باد‎گیر یک قرقره چوبی‎بند می‎کنند. سپس از میان قرقره ریسمانی می‎گذرانند که به پایین بادگیر می‎رسد.  سر دیگر آن ریسمان را به شکل چهار رشته درمی‎آورند که به چهار گوشه تخته مشبکی به درازا و پهنای هفتاد سانتیمتر بسته می‎شود که این تخته را در اصطلاح «چوئوش» می‎نامند. سپس یک طناب را به میخ دیوار تالار می‎زنند و روی تخته مشبک، ماست، پنیر و غذا‎هایی که باقی می‎ماند می‎گذارند. برای آن که تخته را به بالا و در معرض جریان هوا قرار بدهند، سر طناب را از میخ باز کرده و پایین می‎کشند تا سر دیگر آن با واسطه قرقره‎ای که به تخت مشبک متصل است بالا کشیده شود و تخت مشبک بالا رفته و در معرض هوای سرد قرار می‎گیرد.

بیشتر بادگیر‎ها یک طبقه‎ است. تنها چند بادگیر در سراسر یزد دیده شده که دو یا سه طبقه است. به عنوان مثال در منطقه‎ی «عقدا» یک بادگیر دو طبقه در رباط معروف به «حاجی ابوالقاسم رشتی» مشاهده شد که معماران راجع به کیفیت بنای آن می‎گویند:

در گذشته بر اثر ناامنی در طبقه دوم آن آتش می‎افروختند تا رخنه ورود دشمن را به اطراف اطلاع دهند و از طرفی طبقه دوم به عنوان برج راهنما برای کاروانیان به حساب می‎آمده است.

عده‎ای دیگر می‎گویند: «ساختن بادگیر دوطبقه یک نوع هنر معماری است زیرا ساختن آن کار هر معماری نیست.

نظر دوم به حقیقت نزدیک‏‎تر است. زیرا به طبقه دوم امکان رفتن افراد یا آتش‎افروزی نیست. 

از سوی دیگر، شکل بادگیر که هشت ضلعی است نشان می‎دهد که رعایت تناسب و زیبایی بادگیر برای معماری در درجه اول اهمیت بوده است. زیرا بادگیر طبقه دوم روی بادگیر طبقه اول ساخته شده است و منفذ زیر بادگیر آن درست در وسط منافذ دو طبقه بادگیر است. بادگیر طبقه دوم کار هواکش را انجام می‎دهد. یعنی در واقع این بادگیر وسیله بسیار مناسبی برای سهولت نفس کشیدن چشمه‎های بادگیر طبقه اول است.

بادگیر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

بادگیر

بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است دقیقا معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده ولی سفرنامه نویسان قرون وسطی بیشتر از بادگیرهای شهرهای کویری و گرم و خشک مانند یزد و گناباد و طبس نام برده‌اند کاریز و بادگیر و خانه‌های گنبدی بدون تردید از نمادهای تمدن ایرانی است هر سه کلمه بصورت معرب به زبان عربی نیز راه یافته قنات - بادجیر و بادکیر و قبه و قبعه معرب‌های فارسی کلمات فوق هستند.

اولین بادگیر ها در یزد خودنمایی کردند.سیستم کاری بادگیرها بهاین نحو می باشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشند و با تشت های آبی که درون آنها تعویه شده ، هوا را خنک و سبک می کنندو به داخل خانه هدایت می کنند.

در کشور ما در طی قرون متمادی تمام ساختمان‌ها با توجه به اقلیم و شرایط محیطی ساخته می‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور کلی شرایط آب و هوایی و جغرافیایی، تاثیر مستقیمی در معماری سنتی ایران در مناطق مختلف داشته است.

بارزترین روش تهویه طبیعی ساختمان بادگیر است. بادیگرهایی با اشکال مختلف در بسیاری از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده‌اند. از نام‌های باستانی و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود، خیش‌خان، خیشور، ماسوره و هواکپ‌ برمی‌آید که پدیده‌ای بس کهن است.

باد پس از برخورد با سطوح فوقانی به دالان‌هایی هدایت می‌شود که با سطح آب داخل حوض‌خانه برخورد کرده (مثل بادگیر باغ دولت آباد یزد) و فضای داخلی اتاق را خنک می‌کند و در مناطق مرطوب باد فقط از کانال‌های خشک عبور می‌کند (مثل بادگیرهای بنادر جنوبی) و فضای اتاق را تهویه می‌کند.

وضع خاص اقلیمی ایران که هوای بخش عمده ای از آن خشک و بخش دیگری گرم و نیم مرطوب است عامل اساسی در پیدایش و کاربرد شیوه های مختلف برای کاستن دما در داخل فضاهای مسکونی بوده است . معماران ایرانی در طراحی خانه ها به عامل استفاده از سطح سایة بیشتر در فصل گرما و عایق بندی بدنه و سقف در برابر نفوذ گرما و نیز ایجاد جریان هوا در داخل بنا توجه فراوان داشته اند. چنانکه در ناحیة خشک و گرم جنوب ، در شهرهایی چون دزفول و شوشتر، از وسیلة خنک کنندة بسیار مؤثری بهره جسته اند که آن را شوادان * می نامند، در بسیاری از نواحی دیگر ایران ، بادگیر رایجترین وسیله ای است که برای تهویه به کار می رود. معماران ایرانی برای جابجا کردن هوا در داخل فضاهای بسته و کاستن دما، به بادهای گوناگونی که در نجدِ ایران می وزد و به استفاده از نیروی مؤثر آن ، توجه کرده و برای بهره جستن از آن بادگیر را ابداع نموده اند. جهت وزش باد و ارتفاع آن از سطح زمین و زمان و دورة وزش و عوامل دیگر در پدید آوردن گونه های مختلف بادگیر نقش اساسی داشته است . استفاده از بادگیر به طور عمده در ناحیة مرکز و جنوب ایران و ساحل خلیج فارس و ناحیة خراسان ، بویژه در شهرهایی چون یزد و کاشان و بم و ابرقو و جهرم و طبس رایج است .انواع بادگیر. بادگیرها را برحسب چند عامل می توان تقسیم بندی و بررسی کرد:

1. شکل برشِ میله . یا بدنة بادگیرها به اشکال مربع و مستطیل و هشت ضلعی ساخته می شود. بدنة چهارگوش و هشت گوش بیشتر مناسب مناطقی است که در آنها بادهای ملایم و متنوع می وزد و امکانِ گرفتن باد از جهات مختلف وجود دارد. بدنه های مستطیل نیز مناسب ناحیه هایی است که جهت وزش باد در فصل گرما از یک سو و به طور معمول از شمالِشرقی به جنوبِ غربی است . بدین دلیل ، دراین گونه مناطق میله را مستطیل می سازند تا دهانه ای که باد را مستقیماً می گیرد، سطح تماس بیشتری داشته باشد.

2. تعداد و انواع دهانه . بادگیرها برحسب تعداد دهانه به دو دستة کلّیِ یک دهانه و چهاردهانه تقسیم می شوند. بادگیرهای یک دهانه خود به سه نوع تقسیم می شوند: الف) در منطقه هایی که غالباً در آنها گردباد و طوفانهای شدید می وزد، بادگیرها را یک دهانه می سازند وبه طور معمول دهانه روبه کوهستان و اغلب به سوی شمال شرقی است و سقف آنها را برای مقاومت در برابر گردباد، به صورت خرپُشته می سازند؛ ب) در کرانه های خلیج فارس بادگیرها یک دهانه و خرطومی شکل است . دهانه پشت به دریاست و بادِمرطوب برخاسته از دریا را درون بنا به جریان می اندازد و هوای داخل را سبک می کند. در بندرعباس در چند مورد کوشیده اند تا با کندن چاهِ آب در زیر این بادگیرهای مکنده ، هوای خنک چاه را بالا بیاورند و فضای داخل را بیشتر قابل تحمل کنند؛ ج) روی خانه ها و آب انبارهای بعضی از شهرها چون تهران و کاشان بادگیرهای «مضاعف » هست . تعداد آنها بسته به بزرگی آب انبارها، گاهی به شش می رسد. دهانه های این بادگیرها روبه جهات مختلف است و از هرطرف که باد بوزد، به داخل آب انبار کشیده می شود و از بادگیر یا بادگیرهای دیگر هوای داخل به بیرون رانده و جریان برقرار می شود. بنابراین ، یک میله یا دو میله کار بادگیر را می کند و میله یا میله های دیگر کار هواکش را. معماران ، این گونه بادگیرها را «بده و بستان » می نامند. بادگیرهای چهاردهانه ، بیشتر در شهرهای مرکزی و حاشیة کویر دیده می شود و گذشته از کاربرد اصلی آنها که خنک کردن داخل بناست ، به زیبایی و جلوة فضای عمومیِ معماریِ شهر نیز می افزاید. در میناب و قشم نیز چند بادگیر چهاردهانه و هشت تَرْک هست که تقسیمات داخل میله کارِ بادگیر و هواکش را همزمان انجام می دهد و هوا را از داخل بنا یا آب انبارها به جریان می اندازد. با آنکه بادگیرهای مضاعف قدرت زیادی دارند، گاهی بر روی بناهای بزرگ ، بویژه آب انبارهای حجیم ، از یک تا شش بادگیر چهاردهانه ساخته می شود (نمونة آن آب انبار شش بادگیرة یزد است).