تحقیق در مورد تعلیم و تربیت در اسلام2

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 30 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

بسم الله الرحمن الرحیم

بحث ما درباره تعلیم و تربیت در اسلام است . تعلیم و تربیت ، بحث‏ ساختن افراد انسانها است . یک مکتب که دارای هدفهای مشخص است و مقررات همه جانبه‏ای دارد و به اصطلاح سیستم حقوقی و سیستم اقتصادی و سیستم سیاسی دارد ، نمی‏تو اند یک سیستم خاص آموزشی نداشته باشد . یعنی‏ مکتبی که می‏خواهد در مردم طرحهای خاص اخلاقی ، اقتصادی و سیاسی را پیاده‏ کند بالاخره اینها را برای انسانها می‏خواهد ، اعم از اینکه هدف، فرد باشد یا جامعه ، که این خود مسأله‏ای است ، که در همین جا باید بحث بشود .

اگر هدف ، جامعه باشد ، بالاخره این افراد هستند که به وسیله آنها باید این طرحها پیاده شود . افراد باید آموزش ببینند و طوری پرورش پیدا کنند که همین طرحها را در اجتماع پیاده کنند . و اگر هدف فرد باشد نیز ] بدیهی است که آموزش و پرورش افراد ضروری است ] . در اسلام ، هم اصالت فرد محفوظ است و هم اصالت اجتماع ، یعنی فرد خودش خالی از اصالت نیست . پس بالاخره طرحی و برنامه‏ای برای‏ ساختن فرد وجود دارد ، اعم از اینکه فرد را باید ساخت برای طرحهایی که‏ برای اجتماع و جامعه است - و این طرح و برنامه را به عنوان مقدمه ساختن‏ اجتماع در نظر بگیریم - یا فرد را باید ساخت از این نظر که هدف ، ساختن‏ افراد است ، و یا از یک نظر جمعی فرد باید ساخته بشود ، هم از آن جهت‏ که باید مقدمه‏ای و ابزاری برای ساختن اجتماع باشد و هم از نظر اینکه‏ خودش هدف است . اینجاست که ما باید با اصول تعلیم و تربیت اسلامی آشنا بشویم . اولا آیا اسلام برای مسأله تعلیم به عنوان آموزش دادن و آگاهی دادن اهمیتی‏ قائل است یا نه ؟ و به عبارت دیگر آیا اسلام عنایتی به پرورش عقل و فکر انسان دارد یا چنین عنایتی ندارد ؟ این همان مسأله علم است که از قدیم‏ میان علما مطرح بوده ، هم اصل مطلب که اسلام دینی است که به علم دعوت‏ کرده است ، و هم خصوصیات آن که آن علمی که اسلام به آن دعوت کرده است‏ چه علمی است ؟ که افرادی نظیر غزالی ، فیض و دیگران در این زمینه بحث‏ کرده‏اند . و از نظر تربیت و پرورش هم که مقررات اخلاقی اسلام ، همه ، مقررات پرورشی انسانها است که انسانی که اسلام می‏خواهد پرورش بدهد ، انسان نمونه اسلام چگونه انسانی است و مدل آن انسان چگونه مدلی است . البته مسائل دیگری هم در اینجا هست که مربوط به کیفیت اجرای مطلب است‏ ، یعنی هدفها مشخص ، ولی برای تربیت انسان از چه متود و روشی بایداستفاده کرد ؟ یعنی تا چه اندازه ملاحظات روانی در تعلیمات اسلامی منظور شده است ؟ مثلا در تعلیم و تربیت کودک چه دستورهایی رسیده و در آن‏ دستورها چقدر واقع بینی و ملاحظات روانی رعایت گردیده ، و درگذشته ، تعلیم و تربیتهای قدیمی ما چقدر منطبق با تعلیمات اسلامی بوده و چقدر نبوده ، و تعلیم و تربیتهای امروز ما چقدر منطبق است ؟

پرورش عقل

مسأله اول که باید بحث کنیم همان مسأله پرورش عقل و فکر است . در اینجا ما دو مسأله داریم ، یکی مسأله پرورش عقل ، و دیگر مسأله علم . مسأله علم همان آموزش دادن است . " تعلیم " عبارت است از یاد دادن . از نظر تعلیم ، متعلم فقط فراگیرنده است و مغز او به منزله‏ انباری است که یک سلسله معلومات در آن ریخته می‏شود . ولی در آموزش ، کافی نیست که هدف این باشد . امروز هم این را نقص می‏شمارند که هدف‏ آموزگار فقط این باشد که یک سلسله معلومات ، اطلاعات و فرمول در مغز متعلم بریزد ، آنجا انبار بکند و ذهن او بشود مثل حوضی که مقداری آب در آن جمع شده است . هدف معلم باید بالاتر باشد و آن اینست که نیروی فکری‏ متعلم را پرورش و استقلال بدهد و قوه ابتکار او را زنده کند ، یعنی کار معلم در واقع آتشگیره دادن است . فرق است میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا این تنور را داغ کنید ، و تنوری‏ که در آن ، هیزم و چوب جمع است ، شما آتشگیره از خارج می‏آورید ،آنقدر زیر این چوبها و هیزمها آتش می‏دهید تا خود اینها کم کم مشتعل بشود و تنور با هیزم خودش مشتعل گردد . چنین به نظر می‏رسد که آنجا که راجع به‏ عقل و تعقل - در مقابل علم و تعلم - بحث می‏شود نظر به همان حالت رشد عقلانی و استقلال فکری است که انسان قوه استنباط داشته باشد .

دو نوع علم

جمله‏ای دارند امیرالمؤمنین که در نهج‏البلاغه است ( و من مدتها پیش ، ذهنم متوجه این مطلب شده بود و شواهدی هم برایش جمع کرده‏ام ( . می‏فرمایند : « العلم علمان » ( و در یک نقل دیگر : » العقل عقلان ) ، علم‏ مطبوع و علم مسموع » ( یا : « عقل مطبوع و عقل مسموع ( ولا ینفع المسموع‏ اذا لم یکن المطبوع » ( 1 ). علم دو علم است ، یکی علم شنیده شده ، یعنی‏ فرا گرفته شده از خارج ، و دیگر علم مطبوع . علم مطبوع یعنی آن علمی که از طبیعت و سرشت انسان سرچشمه می‏گیرد ، علمی که انسان از دیگری یاد نگرفته و معلوم است که همان قوه ابتکار شخص‏ است . بعد می‏فرماید : و علم مسموع اگر علم مطبوع نباشد فایده ندارد . و واقعا هم همین جور است . این را در تجربه‏ها درک کرده‏اید : افرادی هستند که اصلا علم مطبوع ندارند . منشأ آن هم اغلب سوء تعلیم و سوء تربیت است‏ ، نه اینکه استعدادش را نداشته‏اند . تربیت و تعلیم جوری نبوده که آن‏ نیروی مطبوع او را به حرکت درآورد و پرورش بدهد .

سیستم آموزشی قدیم و پرورش عقل

اغلب سیستم آموزشی قدیم خودمان همین جور بوده . شما می‏بینید که افرادی‏ - حال یا به علت نقص استعداد و یا به علت نقص تعلیم و تربیت - نسبت‏ به آن معلوماتی که آموخته‏اند درست حکم ضبط صوت را دارند . کتابی را درس گرفته ، خیلی هم کار کرده ، خیلی هم دقت کرده ، درس به درس آن را حفظ کرده و نوشته و یاد گرفته ، بعد مثلا مدرس شده و می‏خواهد همان درس‏ را بدهد ، آنچه که در این کتاب و در حاشیه‏ها و شرح آن بوده ، همه را مطالعه کرده و از استاد فراگرفته است . هر چه شما راجع به این متن و این‏ شرح و این حاشیه بپرسید ، خوب جواب می‏دهد ، یک ذره که پایتان را آن‏ طرف بگذارید ، او دیگر لنگ است ، معلوماتش فقط همین مسموعات است و اگر مطلب دیگری در جای دیگر باشد که او بخواهد از این مایه‏های معلومات‏ خودش آنجا نتیجه‏گیری بکند عاجز است . و بلکه من دیده‏ام افرادی را که بر ضد آنچه که اینجا یاد گرفته‏اند آنجا قضاوت می‏کنند . و لهذا شما می‏بینید که یک عالم ، مغزش جاهل است . عالم است ولی مغزش مغز جاهل است . عالم است ، یعنی خیلی چیزها را یاد گرفته ، خیلی اطلاعات دارد ولی آنجا که شما مسأله‏ای خارج از حدود معلوماتش طرح می‏کنید می‏بینید که با یک‏ عوام صد درصد عوام طرف هستید ، آنجا که می‏رسد ، یک عوام مطلق از آب‏ درمی‏آید .

تحقیق؛ اسلام و تعلیم و تربیت 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 40

فهرست مطالب:

اسلام و تعلیم و تربیت............................................................................................2

محیط مادی ............................................................................................................................................2

محیط معنوی .......................................................................................................................................2

محیط خانواده .....................................................................................................................................2

محیط مدرسه ......................................................................................................................................4

ویژگى هاى تربیت اسلامى....................................................................................6

منبع وحى................................................................................................................................................6

اسوه هاى الهى......................................................................................................................................8

برنامه عملى مناسب..............................................................................................................................9

تعبد و تسلیم.........................................................................................................................................10

جهانشمول بودن..................................................................................................................................11

هدف بودن انسان................................................................................................................................11

جامعیت.................................................................................................................................................12

سایر دیدگاه ها و احتمالات ...............................................................................15

منابع و مآخذ. ....................................................................................................................................18

اسلام و تعلیم و تربیت

اسلام بر اساس نیاز فطری انسان ، مبانی تربیتی و آموزشی را به ایمان آورندگان می آموزد.

چنانکه اگر تربیت را به سه قسم تربیت بدنی ، تربیت عقلی و تربیت روانی تقسیم کنیم اسلام در یک نظام هماهنگ دربارة هر قسم از این انواع بیاناتی حکیمانه دارد . این نظام تربیتی هماهنگ باید در محیطی مناسب به آدمی القاء گردد.منظور از محیط ، تمام عوامل خارجی است که در موجود زنده از آغاز رشد وجود دارد.هر چند عوامل محیطی بسیار فراوان است ، اما در تقسیم اولیه می توان آن را به دو قسم مادی و معنوی تقسیم نمود.

محیط مادی :عبارت از آب ، هوا ، نور ، حرارت ، مسکن ، خوراک ، پوشاک و ... بالآخره هر امر مادی که انسان بدانها محفوف و محاط می باشد.

محیط معنوی :عبارت از عوامل فرهنگی است که روح آدمی را به تعالی سوق می دهد.

محیط مورد نظر ما محیطی است که در تعلیم و تربیت از آن بهره برداری می شود و ضبط و کنترل آن امکان دارد .مانند محیط خانه ، خانواده و مدرسه . این گونه عوامل محیطی برای مربی ، معلم و والدین بسیار با اهمیت است.

محیط خانواده : محیط خانه و خانواده ، یک محیط طبیعی است که در آن پدر و مادر تربیت کودک را بر عهده می گیرند .

کودک تحت تاثیر مقام انگیزه های خانوادگی است و رفتار او قهراً از خانواده درست می شود ، او زبان مادری را می آموزد و از طریق مکالمه وگفتگو ، افکار و آراء زیادی از افراد خانواده به او منتقل می شود و معارف و اطلاعات او هم سطح با افکار خانواده پیش می رود .نقش تربیتی و الدین آنچنان بزرگ و مهم است که دین و علوم الهی نیز در نخستین لحظات حیات به وی منتقل می شود ، چنانکه پیامبر اسلام (ص) می فرماید :

((کل مولود یولد علی الفطرة حتی یکون ابواه یهودانه و ینصرانه ))[2]

((هر کودک ونوزادی به این فطرت متولد می شود ، جز اینکه پدر و مادر او به یهودیت و نصرانیت گرایش می دهند .))

رسول اکرم (ص) دین ورفتار کودک را در ارتباط پیوسته به افکار و وسعت معارف وبینش پدر و مادر می داند . پس کودک به خویشها و ناخویشهای خانواده مربوط می شود ومیان او خانواده اش رابطة وجدانی بر قرار می شود.

به لحاظ اینکه محیط خانواده بهترین محل تربیت کودک است ، تربیت وی در آن محیط  از حقوق کودک محسوب می شود و اهمال وسهل انگاری در آن روا نیست.

امام سجاد (ع) می فرماید :

((حق فرزند است که بدانی او از تو و پیوسته به تو در خیر و شر امر دنیا است ، وتو مسئول او از لحاظ نیک ادب کردن و راهنمایی به پروردگارش و کمک به طاعت او هستی .پس عمل تو دربارة او عمل کسی باشد که می داند در او احسان به مثاب ، و در مسامحه وبدی نسبت به او کیفر می بیند .))[3]

بر این اساس رسول اکرم (ص) می فرماید :

((خداوند خشم نمی گیرد برای چیزی مانند خشمی که او را به خاطر زنان و کودکان می گیرد ))[4]

پیامبر اسلام در جایی می فرماید :

((احبّوا الصبیان و ارحموهم ))[5]

((به کودکان محبت کنید و نسبت به آنها ترحم نمایید .))

ودر جای دیگر می فرماید :

((من حق الولد علی الوالد ثلاثة ، یحسن اسمه ، ویعلمه الکتابة ، ویزوجه اذا بلغ .))[6]

((از جمله حقوق فرزند بر پدر سه چیز است : اسم زیبا برای او قرار دهد ، و نوشتن را به او بیاموزد ، وبه هنگام بلوغ ، همسر برای او بگیرد .))

با توجه به محیط مذهبی خانه و تخلق به اخلاق حسنه و آداب اسلامی و الدین آیت ا... حیدری از لحظه های آغاز حیات معارف الهی را از  پدر و مادر دریافت کرد و عشق به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) را در جان خود پرورد.

2- محیط مدرسه :

مدرسه دومین مرکز تعلیم و تربیت است که از سنین کودکی تا مراحل عالی آموزشی و پرورشی را شامل می شود . تا پیش از طلوع اسلام از ابتدایی ترین مراکز آموزشی هم در جزیره العرب خبری نبود و جامعه شبه جزیره فاقد فرهنگ علمی بوده وبه عنوان ملتی منزوی و گسسته از جامعه های متمدن تلقی می شد و از روابط فرهنگی بی بهره بود .با بعثت رسول اکرم (ص) و تاسیس حکومت اسلامی مساجد به عنوان مراکز عبادی و آموزشی شناخته شدند و در هر مسجدی چندین حلقة درس تشکیل شد . رفته رفته مدارس علمیه در کنار مساجد بنای مستقلی را به خود اختصاص دادند ، لیکن در اغلب

تحقیق در مورد ورزش و تعلیم و ترببت 6ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 6 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تربیت بدنى و تعلیم و تربیت

از اهداف اولیهٔ تعلیم و تربیت، پرورش فرد به‌عنوان یک انسان هدف‌دار و مستقل و خودگردان است. تربیت بدنى با تأکیدى که بر پرورش جسمی، ذهنی، هیجانى و برازندگى اجتماعى دارد، در صورت آموزش صحیح و اصولى نقش شایان توجهى را در فرآیند تعلیم و تربیت ایفا خواهد کرد. امروزه مسؤولیت خطیر بر دوش آنانى است که اوقات بیشترى را با جوانان سپرى مى‌کنند. اینان اگر تجارب عرضه شدهٔ زندگى جوانان را رضایت‌بخش، موفق و پرباز سازند تعلیم و تربیت به سر منزل مقصور خواهد رسید.

براى تشریح کامل نقش تربیت بدنى در فرآیند تعلیم و تربیت، باید قدرت تربیت بدنى در سه حوزهٔ تربیتى (شناختی، احساسى و روانى حرکتی) مورد بحث قرار مى‌گیرد.

حوزهٔ شناختی

قلمرو احساسی

حوزهٔ روانی حرکتی

فلسفهٔ تربیت در ورزش

فلسفه، راهنماى تصمیم‌گیرى است، و ارزش این قلمرو از تجارب انسانى را روشن خواهد کرد. فلسفه باید چگونگى هدایت ورزش براى کمک به بشر را در بر گیرد. و همچنین باید در تعیین متغیرهاى ورزش تربیتى و ورزش خازج از قلمرو رسمی، ورزش مدارس، کالج‌ها و سایر مؤسسات تربیتى کمک کند. فلسفه باید به شناخت تاریخ ورزش و آثار مختلف آن در طول سال‌ها کمک کند و نشان دهد چگونه از مقررات سوءاستفاده شده و آنها براى انسان زیان‌بار گشته‌اند. یک فلسفه همچنین راه رسیدن به اجراى برتر در قلمرو قهرمانى را نشان مى‌دهد.

اصول

اصل اول

اصل دوم

اصل سوم

اصل چهارم

اصل اول. بازآموزى قهرمانان براى نیل به یادگیرى شناختی، روانى حرکتى و عاطفى.

در تعلیم و تربیت، یادگیرى شناختی، روانى حرکتى و عاطفى براى قهرمانان اهداف باارزشى هستند. ثابت شده که یادگیرى شناختى مثلاً آگاهى از قوانین، قوانین نقل و انتقال، راهبردهاى بازی، مسائل مربوط به اقتصاد، سیاست، و همبستگى‌هایى که بین ورزش و جامعه وجود دارد، قابل توسعه است. مسلم است که یادگیرى روانى حرکتى در قالب مهارت‌ها، با شرکت در رقابت‌هاى ورزشى قابل حصول هستند. لکن ورزشى که نقش آن در تغییرات رفتارى مورد تردید است، موجب کمال یادگیرى‌هاى عاطفى نمى‌شود. بنابراین براى اینکه ورزش به‌عنوان وسیله‌اى براى یادگیرى رفتار اجتماعى به‌کار رود، باید اصلاحاتى در آن صورت گیرد. برنامه‌هاى ورزشى و قهرمانى اگر به‌درستى تدوین شوند محیطى اجتماعى به‌وجود مى‌آید که در آن نُرم‌هاى اجتماعى توسط شرکت‌کنندگان شکل درونى پیدا مى‌کند و رفتار اجتماعى آنان نیز به شیوه‌هاى مثبت از طریق یک وضعیت اجتماعى شکل مى‌گیرد.

ورزش و قهرمانی، محور برنامه‌هاى تربیت بدنى در مدارس و دانشگاه‌ها است. در بین قشر جوان از تمام سنین، نژادها، رنگ‌ها و قوم‌ها طرفداران زیادى دارد. در یک لحظه جامعه با مشکلات اجتماعى زیادى روبرو مى‌شود از جمله ارتباط بین سیاه و سفید، نیاز به تلاش جمعى براى نیل به اهداف یک جامعهٔ آزاد و ضرورت رقابت سازنده و نه مخرب براى نیل به اهداف شخصی. بنابراین برنامه‌هاى قهرمانى با یک فرآیند بازپرورى مى‌تواند در ایجاد رفتارهاى اجتماعى مطلوب در میان قشر جوان مؤثر باشد. پس، علاوه بر اهداف شناختى روانى حرکتی، برنامه‌هاى قهرمانى باید نقش بسیار مهمى در برنامه‌هاى تربیتى داشته باشند.

اصل دوم. برنامه‌هاى قهرمانى باید داراى ماهیت تکاملى باشند.

جریان رشد و تکامل حرکتى و جسمانى روند فزاینده‌اى را از زمان کودکى تا بلوغ طى مى‌کند. به‌ عبارت دیگر این مقولات داراى الگوى تکاملى هستند (عضلات بزرگ زودتر از عضلات ظریف رشد مى‌کنند).

هر حکمى که از جنبهٔ جسمانى درست باشد، از جنبه‌هاى ذهنى و هیجانى نیز درست خواهد بود. اینها از حیث ماهیت تکاملى هستند. بنابراین از آنجا که شدت رقابت‌هاى قهرمانى به میزان رشد و تکامل شخصى ارتباط دارد، پس این فرآیند نیز باید داراى یک جریان فزاینده باشد، یعنى رقابت‌هاى ورزشى و قهرمانى در دوران کودکى از شدت کم و به‌تدریج با رشد و بلوغ کودک از شدت بیشترى برخوردار مى‌شوند.

هنگامى شدت رقابت قهرمانى بالا مى‌رود که عناصر موجود به تجربه‌اى منجر شود که در اثر آن، در ورزشکار انگیزش اضافى براى برترى و تعالى به‌وجود آید. در مواقعى که همه چیز در خدمت رقابت است؛ مثلاً حضور تماشاگران، سازماندهى بازى‌هاى آموزشگاهى در سایر مراکز اجتماعی، وجود جایزه، حضور نویسندگان ورزشى در صحنهٔ رقابت‌ها و برگزارى بازى‌هاى نهایى براى قهرمانی، شدت رقابت‌ها افزایش مى‌یابد.

ارتباط دادن عناصر تشدیدکنندهٔ رقابت‌ها با سطح تکاملى شرکت‌کنندگان، موجب بهبود فرآیند تکاملى خواهد شد. در یک برنامهٔ تکاملى قهرمانى چهار سطح براى شدت رقابت وجود دارد. این سطوح چهارگانه در طول سال‌هاى تحصیلى باید متناسب با توانایى دانش‌آموز و الگوى مدیریتى و تربیتى مدرسه تنظیم شوند:

سطوح چهارگانهٔ رقابت عبارتند از:

۱. اولین سطح تکاملى فقدان رقابت‌هاى قهرمانى سازمان‌یافته و داراى چارچوب.

۲. دومین سطح تکاملى فعالیت‌هاى داخل مؤسسه‌اى با تأکید کم بر عناصر مهم رقابتی، همراه هم‌کلاسى‌ها، که اولین قدم در ایجاد رقابت سازمان‌یافته است.

۳. سومین سطح تکاملى فعالیت‌هاى فضاى آزاد، مانند مراسم بزرگداشت (در روزهاى بازی)، مراسم روزهاى ورزش و رقابت با مدارس دیگر در محیط‌هاى اجتماعى که در آنها بر جنبه‌هاى

درس تعلیم و تربیت کودکان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

درس تعلیم و تربیت کودکان

  بازیهای کودکان پیش دبستانی-آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی-آموزش ریاضی در کودکان پیش دبستانی

آموزشهای پیش دبستانی ، بازی محورند . به عبارت دیگر ، روش آموزشی، مبتنی بر انجام بازیهای مختلف و فعالیتهای آزاد است . تمایل ذاتی کودکان برای به نمایش گذاشتن جنبه های درونی خود و شناخت دنیای اطراف ، بازی نام دارد . بازی ، وسیله ای برای درک درون کودک است . تئوریهای مختلفی از سوی روانشناسان ، در مورد اهمیت بازی کودک ارائه شده است. یکی از این نظریات ، متعلق به روانکاوی به نام فروید است . روانکاوان معتقدند که بازی ، وسیله ای برای کاهش اضطراب کودکان ، حل تعارضات آنها و کاهش آسیبهای عاطفی آنها می باشد . روانشناسان شناختی معتقدند که کودک از طریق بازی ، به خلق دنیای خود می پردازد ، گاهی نقش بزرگترها را ایفا می کند و از این طریق ، رشد شناختی وی تقویت می گردد . روانشناسان رشدی، بازی را با جنبه های مختلف رشد ، از قبیل تقویت عضلات بدن ارتباط می دهند . از نظر روانشناسان اجتماعی ، بازی موجب هماهنگی رفتار کودک با دیگران می شود و کودک از طریق بازیهای گروهی ، سازگاری با دیگران را می آموزد. در دوره پیش دبستانی ، از طریق بازی ، می توان شیوه زندگی و همزیستی با دیگران را به کودک آموزش داد .

  بازیهای آزاد و بازیهای قاعده دار

بازیهای کودک در دوره پیش دبستانی ، ابتدا به صورت " Play " می باشد، یعنی قاعده مند نیست . مربی باید کودک را از سوی بازیهای آزاد و بی قاعده ، به سمت بازیهای قاعده مند سوق دهد و از این طریق ، به شکل گیری مفهوم قاعده و فانون در ذهن کودک کمک نماید. مونته سوری که اولین موسس باغ کودکان در ایتالیا بود ، معتقد است که در اواخر دوره پیش دبستانی، بازیهای بی قاعده و بی هدف باید به سمت بازیهای توأم با کار سوق داده شوند (یعنی در حدود شش سالگی که میل به کار در کودک ظاهر می شود) . بازیهای توأم با کار، بازیهایی هستند که هدف و نتیجه خاصی دارند . بازیهای قاعده دار ، فقط دارای قاعده اند و لزوماً هدفمند نیستند . در بازیهای توأم با کار ، کودک دارای هدف است و تا زمانی که به هدف خود نایل نشود ، کار را رها نمی کند ، اما در بازیهای ساده ، ممکن است که کودک در حین بازی ، کار را رها کند و به امر دیگری بپردازد . بنابراین ، از طریق بازیها ، باید میل به کار را در کودک تقویت نمود .  

  نقش مربی در بازی

مربی در بازیهای کودک باید سه نقش را ایفا کند . این سه نقش عبارتند از : 1-مشاهده گر باشد . 2-طراح یا سازمان دهنده فضای بازی و مواد آموزشی لازم باشد . 3-ارزش گذار باشد . در مواقع عدم دسترسی کودک پیش دبستانی ، به کسی که بتواند از لحاظ رشدی در وی تأثیر مهمی بگذارد ، مربی می تواند به صورت آشکار یا پنهان، این نقش را ایفا نماید . مربی باید مواد آموزشی و فرصتهای لازم ، برای بازیهای خلاق و متفکرانه کودک را فراهم نماید .  

  نفش والدین

والدین در محیط خانه ، باید نقش همبازی کودک را به عهده بگیرند . این امر موجب نزدیکی و ارتباط آنها با کودک و افزایش اعتماد به نفس وی می شود؛ در ضمن به رشد شناختی و عاطفی کودک بسیار کمک می کند . والدین باید به بازیهای کودک توجه داشته باشند ، در آن ها شرکت کنند و شرایط لازم را برای بازی آنها فراهم نماید . آنها باید بازیهای خلاق را در اختیار کودک بگذارند و از این طریق ، موجب افزایش روحبه کنجکاوی و خلاقیت کودک شوند . در دوره پیش دبستانی ، باید با توجه به اصل نشاط از طریق بازیها ، زمینه شادی و نشاط در کودک فراهم شود ، و این امر باعث شادمانی در دوران بزرگسالی می گردد .  

  آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی

در ادامه بحث ، پیرامون ابعاد مختلف برنامه های درسی و فعالیت های یادگیری آموزش پیش دبستانی ، آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی را توضیح می دهیم . همه انسانها دارای حس و استعداد زیبایی شناختی هستند . تعلیم و تربیت باید حس زیبایی شناختی افراد را شکوفا کرده و آن را پرورش دهد . یکی از اهداف عمده نظام آموزشی ایران ، پرورش حس زیبایی شناختی کودکان ، در تمام مراحل می باشد .  

  حس زیبایی شناختی

منظور از حس زیبایی شناختی ، ایجاد قوه ادراک زیبایی ها در کودکان می باشد . به عبارت دیگر ، کودک بتواند زیبایی ها را درک و از آن لذت ببرد. زیبایی ها ارتباط مستقیمی با هنر دارند . ادراک زیبایی ، یک جنبه آموزش هنر می باشد و در امتداد آن ، خلق زیبایی هاست. کودکان در نظام آموزشی، باید بتوانند آثار زیبا و بدیعی خلق کنند تا دیگران هم از آنها لذت ببرند . با توجه به این مسأله ، هدف عمده تعلیم و تربیت ایران ، آموزش هنر در دوره پیش دبستانی است که یکی از ابعاد مهم درسی می باشد . روانشناسان شناختی معتقدند هنر بازتاب دانش و تفکر است . جنبه نمادین و سمبلیک هنر ، باعث تقویت فکر و رشد شناختی کودکان می شود. آموزش هنر ، زمینه ساز پیشرفت تحصیلی در مراحل بعدی تعلیم و تربیت است. نظریه روانکاوی بر جنبه عاطفی هنر تأکید می کند . روانکاوان معتقدند : هنر از نظر عاطفی، موجب کاهش احساس خشم، نفرت و پرخاشگری در کودک می شود. خلق آثار هنری ، جنبه تصاعدی دارد و باعث تقویت اعتماد به نفس کودک می شود . روانکاوان معتقدند که نقاشی های آزاد در دوره پیش دبستانی و مقاطع بالاتر، آینه ناخودآگاه کودک است . شکل والدین در محیط خانه ، باعث مشکل عاطفی کودک می گردد و از طریق نقاشی ، می توان به این مسأله پی برد . در دوره پیش دبستانی ، علاوه بر نقاشی، کاردستی نیز اجرا می شود. کودک پیش دبستانی در کار هنری ، قادر به برش درست مقواها نیست . به همین دلیل ، به والدین توصیه می شود که در درست کردن کاردستی با کودک مشارکت داشته و در پرورش استعدادهای وی کوشا باشند .

روانشناسی و تعلیم و تربیت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

پودمان روانشناسی و تعلیم و تربیت

تعلیم و تربیت ( اصول و مبانی آموزش و پرورش )

ما در این مبحث ، مطالبی پیرامون اصول آموزش و پرورش ، خصوصیات اصول، منابع و انواع اصول ارائه خواهیم داد .

اصل :

هر علمی دارای اصولی است ، تعلیم و تربیت نیز به عنوان یک علم که " علوم تربیتی " نامیده می شود ، اصولی دارد . اصول ، قواعد ، مفاهیم کلی و تکیه گاههای نظری هستند که با توجه به آنها ، را خود را به سوی اهداف مورد نظر سوق می دهیم ، یعنی با توجه به اصول ، به منظور رسیدن به اهداف ، روشها را انتخاب می نماییم . بنابراین ، اصول تعلیم و تربیت ، تعیین کننده روشهای آموزشی و اهداف می باشند .

خصوصیات اصول تعلیم و تربیت عبارتند از :

1-اصول نسبی هستند ، نه مطلق : اصول مطلق ، اصولی هستند که در همه شرایط و مکانها قابل استفاده می باشند. اصول آموزش پرورش، مطلق نیستند ، یعنی در همه شرایط ، زمانها و مکانها مصداق ندارند ، مانند اصل آزادی و اصل فعالیت نسبی. بنابراین، مقطع سنی و تحصیلی و شرایط و موقعیتهای دانش آموزان ، تعیین کننده این اصول می باشند .

2-اصول موضوعه هستند ، نه متعارفه : این اصل ، در علوم دیگر اثبات و در تعلیم و تربیت ، به کار گرفته می شود . اصول متعارفه ، اصولی هستند که در همان علم ، اثبات و به کار گرفته می شوند .

علوم تربیتی یک علم کاربردی است و مبانی نظری آن توسط علوم دیگر ، به ویژه روانشناسی، به دست می آید. مبانی نظری آن هم شامل روانشناسی رشد تربیتی است . روانشناسی، تحقیقاتی بین پدیده ها انجام می دهد ( برای مثال ، روابطی بین انگیزه های پیشرفت تحصیلی دانش آموز به وجود می آورد ). این اصول بر اساس یافته های روانشناسی، در تعلیم و تربیت شکل می گیرد. روانشناسی و تعلیم و تربیت، ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند . اولی علم محض و دومی کاربردی است.

در حقیقت، روانشناسی نظریات را مطرح می کند و تعلیم تربیتی، مبانی نظری را در محیط تربیتی به کار می برد. روانشناسی به یکسری قوانین دست یافته که کاربرد و موارد استفاده آن، در تعلیم و تربیت است. برای مثال، نظریه گشتالت در روانشناسی یادگیری ، ارتباط جزء و کل را مطرح کرده است. بر اساس این نظریه، هر چه موضوعات درسی در یک کل منسجم و بافت و زمینه کلی تری به دانش آموزان ارائه شود، میزان درک دانش آموز و یادگیری معنادار وی از موضوع ، بیشتر خواهد بود.

دانش آموز هر چه بیشتر بتواند ، بین مطالب ارتباط برقرار کند ، جزء را به کل ربط دهد و بین اجزاء پیوند برقرار کند ، بهتر می تواند مطالب را یاد بگیرد. در این صورت، این مطالب قابلیت انتقال بیشتری به محیط خارج از کلاس خواهند داشت.

3-اصول کشف کردنی هستند ، نه وضع کردنی : اصول را باید بر اساس قوای یادگیری ، ماهیت انسان ، استعداد و نیازهای دانش آموزان ، کشف کرد .

اصول آموزش و پرورش ، فعالیت ، کمال ، تناسب عمل با وضع ، تفرد ، آزادی و اجتماع می باشند .

اصل فعالیت ، بیانگر این است که فرد به حالات ، علائق و نیازهای فعلی خود توجه کند . به عبارت دیگر ، این اصل به وضعیت فعلی کودک نظارت می کند .

اصل کمال ، به آینده کودک ناظر است و مدافع منافع آینده کودک می باشد.

شاید در ظاهر ، بین دو اصل فوق تناقض وجود داشته باشد، اما این تناقض، واقعی نبوده و توجه به وضعیت فعلی، نیازها و علائق کودک، در حقیقت تضمین کننده آینده او می باشد .

نکته مهم این است که در صورت توازن و تعادل بین اجرای اصول و شرایط، این تناقضها قابل حل هستند . زیرا اصول ، نسبی بوده و چنانجه معلمان بتوانند ، این دو را با هم ترکیب کنند ، مسائل به درجات مختلف حل شدنی می باشند .

به عبارت دیگر، در اینجا مسأله نیاز سنجی مطرح می شود . در مقاطع مختلف تحصیلی، باید نیازهای فرد و جامعه را مشخص کرد و اهداف و محتوای تعلیم و تربیت را بر اساس آنها پایه ریزی نمود . هنگامی که بحث نیازها مطرح می شود، نیازهای تعلیم و تربیت ، مانند طراحی برنامه ریزی آموزش پیش دبستانی و دبستانی ، در اولویت قرار می گیرند .

تمامی مراحل آموزش و پرورش ، بر اساس نیازها مشخص می شوند. نیازها در طراحی آموزشی، مانند نیاز به محبت و امنیت عاطفی ، از اولویت خاصی برخوردارند.

در مبحث نیاز سنجی ، باید به تفاوتهای فردی توجه خاصی نمود . در تعلیم و تربیت، دو نوع تفاوت وجود دارد : تفاوتهای درون فردی ( تفاوتهایی که بین استعدادهای گوناگون یا جنبه های مختلف یک فرد وجود دارد ) و تفاوتهای برون فردی ( تفاوتهایی که بین افراد مختلف وجود دارد ) . در دوره پیش دبستانی، توجه به تفاوتهای فردی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد، زیرا در این دوره، روشهای آموزشی، حتی المقدور انفرادی هستند . انفرادی، یعنی اینکه محتوا باید متناسب با سرعت یادگیری دانش آموزان باشد. این نوع آموزش، آموزش برنامه ای نام دارد ، یعنی آموزش محتوا باید متناسب با میزان و سرعت یادگیری افراد باشد . به عبارت دیگر ، آموزش باید براساس تفاوتهای فردی و خصوصیات یادگیری دانش آموزان ارائه گردد.

نوع دیگر آموزش، بر اساس نظریه یادگیری در حد تسلط صورت می گیرد. بر اساس این نظریه، همه دانش آموزان در هر مقطعی قادر به یادگیری مطالب هستند، به شرط اینکه زمان لازم به آنها داده شود . اگر به همه افراد زمان کافی برای یادگیری داده شود ، همه می توانند ، همه چیز یاد بگیرند و چیزی به نام استعداد وجود ندارد . بلکه استعداد ، زمانی است که هر فرد، برای یادگیری مطلب به آن نیاز دارد . یکی در زمان کمتر و دیگری در زمان بیشتری ، یک مطلب را یاد می گیرد .

به عبارت دیگر ، چنانچه با توجه به تفاوتهای فردی ، زمان لازم را به اشخاص بدهیم ، به موضوع درسی خود مسلط خواهند شد .