فرمت : WORD تعداد صفحه :103
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار....................................... 1
مقدمه.......................................... 3
فصل اول:....................................... 6
معرفی سازمان................................... 7
موقعیت جغرافیایی سازمان........................ 8
تاریخچه........................................ 8
ماموریت ....................................... 8
شرکت های زیرمجموعه............................. 11
مواد اولیه..................................... 12
معرفی سیستم مورد کارآموزی...................... 14
تعریف واژه های خاص............................. 20
محصولات شرکت با مشخصات ......................... 21
فصل دوم: شیوه های تجزیه و تحلیل................ 23
بخش اول- مفاهیم سیستم............................... 24
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تعریف سیستم.................................... 24
اجزای سیستم.................................... 25
انواع سیستم.................................... 32
بخش دوم- رویکرد سیستمی به عنوان روش تجزیه و تحلیل... 33
رویکرد سیستمی و تجزیه و تحلیل ................. 34
رویکرد سیستم و ترکیب .......................... 35
ورش کلی حل مسئله در رویکرد سیستمی.............. 35
روش تجزیه و تحلیل رویکرد سیستمی................ 38
نقش تحلیل گر در فرآیند تجزیه و تحلیل .......... 39
بخش سوم- مروری کلی بر روشهای سنتی تجزیه و تحلیل..... 40
چرخه تکاملی سیستم.............................. 41
چرخه تکاملی و روش های تجزیه و تحلیل............ 41
چرخه تکاملی سنتی (تجزیه و تحلیل سنتی).......... 42
چرخه تکاملی سنتی و نارساییهای آن............... 44
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بخش چهارم- مروری کلی بر روشهای ساخت یافته تجزیه و تحلیل 45
چرخه تکاملی ساخت یافته (تجزیه و تحلیل ساخته یافته) 45
متدولوژی ساخت یافته............................ 45
ابزار ساخت یافته تجزیه و تحلیل ................ 46
چرخه تکاملی ساخت یافته و مزایای آن نسبت به چرخه تکاملی سنتی 51
بخش پنجم: تکنیکها و روش های عمومی مورد استفاده در تجزیه و تحلیل 52
سیاستها و روش های جمع آوری اطلاعات ............. 52
انواع روشهای جمع آوری اطلاعات................... 53
فصل سوم:....................................... 76
مروری بر فرآیند فروش ایران خودرو دیزل.......... 77
بخش های تشکیل دهند فروش ....................... 81
قسمت تکمیل مالی / ودیعه ....................... 81
قسمت دریافت حواله و مسد........................ 87
صدور سند و حواله .............................. 90
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بخش تغییر (نام / تیپ/ شریک).................... 91
قسمت دبیرخانه.................................. 94
قسمت کامپیوتر و بایگانی........................ 95
امور مالی ..................................... 97
فصل چهارم:................................. 99
مشکلات ......................................... 100
پیشنهادات...................................... 100
معرفی سازمان:
درسرزمین پهناوری چون ایران نگرش به شرایط خاص اقلیمی حمل و نقل یکی از مهمترین ارکان اقتصادی را تشکیل میدهد. گروه صنعتی ایران خودرو دیزل (گروه صنعتی خاور سابق) بر مبنای یک ارزیابی از میان بهترین تولید کنندگان جهانی خودرو با مونتاژ سالیانه 186 دستگاه کامیون مرسدس بنز در سال 1338 پی ریزی و تاسیس شد و با بهره جویی ازشرایط زمان ضمن ارائه بهترین خدمات فروش و بعد از فروش تدریجا سهم خود را در صنعت حمل و نقل به نسبت کیفیت بالا و تنوع تولیدات مطابق با نیاز کشور افزایش داد. به طوری که بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران اعتقاد به اصل توانمندی نسبت به توسعه کارخانه و افزایش ظرفیت خطوط تولید تا مرز 80 دستگاه مشارکت فعالی را در شبکه حمل و نقل داخلی ایفا نموده و زمینه های لازم را برای صادرات فراهم نموده و پیوسته با سرمایه گذاری در صنایع اقماری از جمله فنرسازی ، صنایع ریخته گری و تولید موتور گامهای موثری در زمینه خودکفایی برداشته است. ارزیابی عملکرد شرکت با توزیع بیش از 13000 دستگاه انواع مختلف تولیدات تا سال 1370 در ناوگان حمل و نقل داخلی کشور جزء توانایی های بالقوه و بالفعل موجود به حساب می آید.
در حال حاضر در این کارخانه کامیون هایی با ظرفیت های مختلف شامل مدل های 2624، 1921، 608 LP مونتاژ میشود. همچنین در این کارخانه خط تولید خودروی ون راه اندازی شده است. پیش بینی میشود که گروه صنعتی ایران خودرو دیزل با راه اندازی این خط تولید بتواند بخش عمده ای از نیاز کشور را در زمینه خودروهای آمبولانس و توریستی تأمین نماید.
موقعیت جغرافیایی:
کارخانه ایران خودرو دیزل در کیلومتر 8 جاده تهران- ساوه واقع شده است. کل این مجموعه تا سال 1371 در زمینی به وسعت 124500 مترمربع بنا گشته است. مطالعات نشان میدهد در طرح اولیه مجموعه 85919 مترمربع بنا به خط تولید، 8732 مترمربع بنا به فضاهای وابسته به تولید و 2952 مترمربع بنا به فضاهای خدماتی اختصاص داده شده است.
تاریخچه:
شرکت ایران خودرودیزل با نزدیک به 43 سال تجربه و گردآوری کم نظیر پرسنل مجرب و کارآزموده داشتن تاسیسات مدرن و توان تولید سالیانه 15000 دستگاه کامیون تحت لیسانس بنز، نامی آشنا در صنعت خودروسازی ایران و جهان است.
کارخانجات شرکت ایران خودرو دیزل، بیش از 75 درصد ظرفیت تولید کامیون جمهوری اسلامی ایران را در اختیار داشته و حضور بیش از 16000 دستگاه کامیون بنز در جاده های ایران گواه توان فوق العاده تولیدی این مجموعه بزرگ صنعتی است.
شرکت ایران خودرو دیزل که در سال 1338 در نزدیکی تهران بزرگ امروز تاسیس شد و از قدیمیترین و پرسابقه ترین کارخانجات تولید کامیون در منطقه محسوب میشود.
در ضمن مدرنترین و بزرگترین کارخانه تولید کننده انواع کامیون های سبک نیمه سبک، نیمه سنگین و سنگین (6 تا 26 تن) در خاورمیانه و مجموعه تولیدکننده کامیون های بنز در جهان میباشد.
لازم به توضیح است که این شرکت تا قبل از تاریخ 27/4/78 با نام گروه صنعتی خاور فعالیت می نمود و از آن پس به شرکت ایران خودرو تغییر نام یافت. گروه صنعتی خاور درسال 1338 با مونتاژ 186 دستگاه کامیون بنز در سال فعالیت خود را شروع کرد و با بهره جویی از شرایط زمان ضمن ارائه خدمات فروش و بعد از فروش به نحوی مطلوب به تدریج سهم خود را در صنعت حمل و نقل کشور افزایش داد. این شرکت با سرمایه بیست و شش میلیون ریال که به 260 سهم یکصد هزار ریالی تقسیم شده بود، تاسیس گردید. درسال 1342 با تولید روزانه 18 دستگاه (6 دستگاه در هر شیفت) حرکت رو به جلو را اغاز کرد و درسال 1352 این تولید سالیانه به 2700 دستگاه رسید و در سال 1356 به بالاترین رقم یعنی 9000 دستگاه رسید و درسال 1358 مونتاژ کامیون به 2712 دستگاه کاهش یافت. درسال 1364 جهت جلوگیری از ضرر و زیان گروه و بهبود وضعیت تولید سالن L کارخانه راه اندازی شد. این سالن شامل دو خط مونتاژ جداگانه است. با افتتاح این سالن باید ظرفیت اسمی تولید به 25000 دستگاه در سال می رسید، که به علت کمبود بودجه ارزی هرگز حتی به این رقم هم نزدیک نشد و در روز حدود 57 دستگاه کامیون مونتاژ می شد.
در حال حاضر گروه صنعتی ایران خودرو دیزل حدود 17 الی 25 دستگاه کامیون در یک شیفت کاری تولید می کنند. سرمایه گذاری این واحد صنعتی توسط سرمایه داران ایرانی و با امتیازات کارخانجات دایملر بنز آلمان میباشد. در سال 1352 نوع شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل گردید و پس از انقلاب این شرکت در ردیف صنایع ملی شده اعلام گردید و در حال حاضر تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار دارد که وابسته به وزارت صنایع میباشد. به طور کلی شرکت ایران خودرو دیزل وظیفه تولید و مونتاژ کامیون های دایملر بنز از انواع کامیون های سبک، نیمه سنگین، و سنگین دار بر عهده دارد.
فرمت : WORD تعداد صفحه :81
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: آشنایی با محل کارآموزی................. 1
مقدمه........................................... 1
تاریخچه شرکت.................................... 2
چارت سازمانی.................................... 3
فصل دوم: معرفی انواع بیمه ها.................... 6
بیمه خودرو...................................... 6
بیمه درمان گروهی................................ 17
بیمه باربری..................................... 22
بیمه آتش سوزی................................... 38
بیمه مسئولیت.................................... 52
بیمه مهندسی و خاص............................... 56
بیمه عمر و پس انداز و حوادث انفرادی............. 70
بیمه عمر و حوادث ناگهانی گروهی.................. 72
فصل سوم: اهداف و برنامه های راهبردی............. 78
فصل اول
مقدمه
شرکت بیمهدانا به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای بیمه در کشور، تأمین امنیت خاطر آحاد جامعه بزرگ ایرانی را در بخشهای مختلفاقتصادی با ارائه پوششهای مناسب بیمهای، رسالت خود قرار داده است و با بهرهگیری بهینه از منابع و امکانات موجود تمام تلاش خود را جهت تحقق اهداف دولت محترم که همانا ایجاد رفاه، امنیت و عدالت اجتماعی در سطح جامعه است به کار خواهد گرفت.
مشتریان، نمایندگان، کارگزاران و کارکنان، اعضاء اصلی خانواده بزرگ شرکت هستند و این شرکت با استفاده از نیروی جوان، تحصیلکرده، با انگیزه و شبکه فروش فعال، گسترده و آراسته به اخلاق حرفهای و همچنین بهرهگیری از تکنولوژی روز در فناوری اطلاعات رضایت تمام و کمال مشتریان خود را فراهم میآورد و خدمات خود را با بهترین کیفیت ارائه خواهد نمود.
ترکیب پرتفوی بیمه با مدیریت ریسک علمی و همچنین بهرهگیری حداکثری از منابع مالی و سرمایهای، شرکترادر بهترین شرایط سودآوری قرار می دهد و به این ترتیب بنیه مالی شرکت برای پاسخگویی به مشتریان تقویت و حقوق صاحبان سهام نیز تأمین خواهد شد.
کارکنان و شبکه فروش بیمهدانا به عنوان یکی از مهمترین سرمایههای شرکت با اشراف به آخرین اطلاعات روز دنیا در امور محوله و با بهره مندی از نیروی اندیشه، جهت ارتقاء خدمات تلاش خواهند نمود و از این رهگذر از امنیت شغلی ورفاه بهره مند خواهند شد.
تاریخچه شرکت
بیمه دانا در سال 1353 با مشارکت بیمهCommercial Union انگلیس بصورت شرکت سهامی عام با سرمایه بخش خصوصی و با امکان فعالیت در کلیه رشته های بیمه ای تاسیس شد .این شرکت پس از 5 سال فعالیت در قالب بخش خصوصی در تیر ماه 1358 بر اساس مصوبه شورای انقلاب ودولت موقت به همراه 12شرکت بیمه خصوصی ملی اعلام شد وجهت ارزیابی سهام وتسویه حساب با سهامداران داخلی وخارجی بر اساس مصوبه سال 1360 فعالیت بیمه دانا و10 شرکت ملی شده دیگر متوقف گردید.
در آذر ماه سال 1367 به موجب(( قانون نحوه اداره امور شرکتهای بیمه))تعداد 9 شرکت بیمه ملی شده (آریا، امید، پارس، تهران، توانا، حافظ، ساختمان وکار، شرق و ملی)در شرکت سهامی بیمه دانا ادغام شده و به موجب همین قانون مقرر شد این شرکت ضمن بررسی حسابها وتسویه دیون دولت وسهامداران شرکتهای ادغامی، به عنوان یک شرکت بیمه تخصصی در رشته بیمه های اشخاص شروع به فعالیت نماید .هدف از تاسیس مجدد بیمه دانا تشکیل یک شرکت بیمه تخصصی اشخاص خصوصاً بیمه های عمر در کشور بود . به دلیل محدودیت حوزه فعالیت ونبود امکان رقابت با سایر شرکتهای بیمه در سال 1375 با تصویب ماده واحده ای توسط مجلس شورای اسلامی به بیمه دانا اجازه داده شد همچون سایر شرکتهای بیمه ای فعالیت نماید . فعالیتهای عمومی بیمه دانا عملاًاز ابتدای سال 1376 آغاز و گسترش یافت.
هم اکنون این شرکت با دارا بودن 1154شعبه، نمایندگی وکارگزار وباجه مفتخر است که خدمات مطلوب خود را به احاد جامعه ارائه نماید.خاطر نشان می سازد پراکندگی شبکه خدمات رسانی این شرکت بدین قرار است :
شرح
تهران
شهرستان
شعب
9
34
نمایندگی
235
624
شرکتهای نمایندگی
12
7
کارگزارن
118
108
باجه
2
5
چارت سازمانی
اصول اخلاق حرفه ای صنعت بیمه
(مصوب شورای عمومی سندیکای بیمه گران ایران)
کلیه فعالان صنعت بیمه به اصول اخلاقی زیر متعهد هستند:
پایبندی به مقررات و تعهدات
1- احترام و توصیه به رعایت قانون و مقررات و عدم تلاش برای بی اثر کردن آنها؛
2- برخورد با همکاران و واسطه هایی که از طرق غیر اخلاقی از جمله پرداخت رشوه به بازاریابی می پردازند؛
3- عدم چشم پوشی نسبت به تخلف دیگران و همکاری برای کاستن هرگونه فساد؛
4- پایبندی به قول و تعهد خود و وفاداری به عهد و توافقات و قراردادها چه قانون بر آن ناظر باشد چه نباشد، چه آشکار باشد چه پنهان؛
5- پرداخت به موقع خسارت مطابق آنچه در قرارداد آمده است؛
6- رعایت و حمایت از رقابت آزاد و عادلانه و پیروی از اصول بیمه گری، به ویژه در تعیین نرخ و شرایط؛
عدالت و انصاف
7- تعیین دستمزد همکاران بصورت منصفانه و پرداخت کارمزد نمایندگان و کارگزاران طبق ضوابط؛
8- رفتار منصفانه با مشتریان و طرفهای تجاری در همه جوانب؛
9- پرهیز از به چنگ آوردن اطلاعات تجاری با ابزار غیر اخلاقی و غیر صادقانه؛
10- تغیین نرخ حق بیمه بر پایه اصول فنی،معقول، منصفانه و در خور شرایط بیمه بدون تأثیر از رقبا؛
شفافیت و صداقت
11- صداقت و راستی در مبادله اطلاعات و نیز خودداری از عرضه گزارشات فریب دهنده، پنهان کاری و حذف هدفمند برخی از اطلاعات؛
12- خودداری از ارائه ی اطلاعات نادرست در تبلیغات و اطلاع رسانی؛
13- انتشار مستمر اطلاعات دقیق مالی و ویژگی های حرفه ای خود به صورت واقعی؛
14- اطلاع رسانی به موقع به بیمه گذاران نسبت به بروز هر گونه تغییرات موثر در ادای تعهدات؛
15- توجیه کامل مشتریان نسبت به شرایط پوشش بیمه و محدودیت های دریافت خسارت؛
16- برقراری روابط شفاف با مشتری بگونه ای که امکان هیچ نوع سوء استفاده نباشد؛
حفظ کرامت انسانی
17- خودداری از تقدیم و دریافت مسرفانه هدیه و برگزاری بیش از حد برنامه های سرگرمی و تفریحی برای طرفهای تجاری؛
18- انتخاب همکارانی که به اصول اخلاق حرفه ای متعهدند و از هر گونه آلودگی به ارتشاء و پرداختهای غیر موجه مبرا می باشند؛
19- محترم دانستن و حفظ حریم خصوصی مشتریان، همکاران و رقبا؛
رعایت حقوق اجتماعی
20- احترام به منزلت و حقوق انسانی و شهروندی افراد و پاسداری از آن؛
21- احترام به فرهنگ، آداب، رسوم و اعتقادات مشتریان؛
22- سلوک و عدم کینه توزی با منتقدانی که سخن از نقض قانون و مقررات می گویند و عملکردها را نقد می کنند؛
23- مقابله با پولی شویی و هر گونه فعالیت دیگری که پشتیبان بزه های سازمان یافته باشد؛
24- پاسداری از طبیعت، محیط زیست و توسعه پایدار؛
25- همکاری با سازمانهای مردم نهاد (NGO ) و حمایت از آن دسته از تدابیر عمومی که سبب تقویت توسعه صنعت بیمه می شود؛
26- پذیرش شکایت مشتریان و نظارت مقامات مجاز؛
27- احترام به حقوق مالکیت مادی و معنوی رقیبان؛
فصل دوم
معرفی انواع بیمه ها
بیمه اتومبیل
بیمه های اتومبیل شامل بر سه نوع بیمه یعنی : بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایط نقلیه در مقابل اشخاص ثالث ، بیمه حوادث سرنشین و راننده (این دو بیمه نامه بهمراه یکدیگر ارائه میگردد و بعنوان بیمه شخص ثالث شناخته می شود ) و بیمه بدنه هستند .مشخصات هریک از بیمه نامه ها از این قراراست .
انواع بیمه نامه های اتومبیل شرکت بیمه دانا
1-بیمه نامه شخص ثالث و مازاد :
دراین نوع بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایط نقلیه موتوری زمینی در مقابل خسارت وارده به اشخاص ثالث (اعم از جانی یا مالی ) تحت پوشش قرار می گیرد . منظور از جبران خسارت بدنی ، تامین و جبران هزینه معالجه صدمات بدنی حاصل از حوادث رانندگی همچنین جبران زیان های نقص عضو یا فوت ناشی از حوادث مشمول بیمه برای اشخاص ثالث است . جبران خسارت مالی عبارت است از تامین و جبران زیان های مستقیمی که در اثر حوادث مشمول بیمه به اموال و اشیای تحت مالکیت یا تصرف قانونی اشخاص ثالث وارد می شود . بیمه شخص ثالث در اغلب کشورهای جهان اجباری شده و درایران نیز از سال 1347 تاکنون داشتن آن اجباری است و مازاد بر سقف اجباری مصوب ، به صورت پوشش های اختیاری مازاد به متقاضیان ارائه می شود .
خطرات تحت پوشش :
حوادث مشمول این بیمه نامه شامل هرگونه تصادف ، سقوط ، آتش سوزی، یا انفجار وسایل نقلیه موتوری زمینی و یدک تریلر متصل به آنهاو نیز خساراتی که از محمولات وسایل نقلیه بیمه شده به اشخاص ثالث وارد می شود . اشخاصی که به سبب حوادث وسیله نقلیه مورد بیمه دچار زیانهای بدنی یا مالی می شود ثالث تلقی می شوند به استثنای اشخاص ذیل :
الف ) بیمه گذار ، مالک یا راننده وسیله نقلیه مسئول حادثه
ب) کارکنان بیمه گذار مسئول حادثه حین کار و انجام وظیفه (این استثناء با لحاظ حق بیمه اضافی در بیمه نامه ها پوشش داده است )
فرمت : WORD تعداد صفحه :157
تعریف و تبیین موضوع:
زبان عضوی است ماهیچه ای و بیضی شکل که از ته به انتهای کف دهان و به استخوان لامی چسبیده و دارای یک سطح فوقانی و یک سطح تحتــانی و دو لبه جانبی و یک نــــوک می باشد . و در بین اعضای انسان از اهمیتی خاص برخوردار است و وظایفی را عهده دارد که به نحو احسن انجام می دهد .
و زبان سه کار عمده دارد :
1- جویدن و بلعیدن غذا به کمک زبان انجام می گیرد بطوری که اگر زبان به حرکت در نیاید ، خوردن غذا مشکل و گاهی غیر ممکن می باشد.
2- طعم و مزه های مختلف و گوناگون ( شیرینی ، تلخی ، شوری ، ترشی و .... به وسیله زبان تشخیص داده می شود .
3- افکار و اندیشه های انسان و مقصود و سخنان او ، با زبان ظاهر و ارائه می شود و به سخن دیگر ؛ سازنده و خلاق اصلی سخن و کلام زبان است .
و بدین جهت است که ما با توجه به قرآن و روایات و احادیث و .....هم روی کار سوم زبان که همان نقش بیانگری آن است ، تکیـــه می کنیم و از این زاویــه مورد توجه قرار می دهیم .
و در قرآن مجید می خوانیم: الرََّّحمنٍ ، علَّم القرآن ، خلق الانسان ، علَّمه البیان.
« خداوند مهربان به رسولش قرآن را آموخت و انسان را خلق نمود و به او بیان «سخن گفتن» را یاد داد.[1]
بعد از اینکه با زبان این عضو ماهیجه ای آشنا شدیم حقوق زبان از دیدگاه امام سجاد(ع) را بیان می کنیم .
امام برای زبان چندین حق بیان کرده اند که به ترتیب ذکر می کنیم:
1- پاکسازی زبان:
امام سجاد (ع) فرمود: « و اما حق اللسان فاکرامه عن الخنی»[2]
« حق زبان بازداشتن و پاک کردن نمودن آن از فحش و زشت گویی است.
تفسیر: در کلام امام (ع) اولین حق زبان پاکسازی آن از گفتار زشت و ناپسند است و دومین حق بهسازی آن می باشد که در واقع امام « پاکسازی » را مقدم بر «بهسازی » گرفته است.
2-بهسازی زبان:
« و تَعوِیدُهُ عَلَی الخَیرِ وَحَملُهُ عَلَی الادَبِ»
« حق زبان عادت دادن آن بر نیک گویی و وادار کردنش بر مودبانه سخن گفتن است »
تفسیر: در اینجا هم باید بعد از پاکسازی زبان از زشتیها ، آن را با زیباییها آراسته کنیم و بر سخنان خوب و زیبا و حق و منطقی عادت دهیم و بر این وادار کنیم.
« و قولوا للناس حسناً» [3] « بر مردم سخن خوب و زیبا بگویید»
3- خود داری از سخنان بی مورد و بی فایده:
و اِجمامُهُ اِلا لِمَوضِع الحاجَةِ و المَقعَةِ و الدُّنیا و اِعظائُهُ عَنِ الفُضُولِ الشُّنعَةِ القَلِیلَةِ الفائدَةِ لا یُومَنُ ضَرُرها مَعَ قِلَّةِ عائُدَنها.
سومین حق زبان « ساکت نمودن آن مگر به مقدار نیاز و لزوم و منفعت دین ودنیا ، و بازداشتن آن از حرفهای زاید که سودش کم و ضررش محتمل است»
بنای شریعت اسلام بر اعتدال و میانه روی است .
« جَعَلناکُم اُمَّةً وَسَطاً» « شما را امت میانه رو و معذول قرار دادیم»
2- ضرورت و اهداف تحقیق
انسان بعد از خداوند متعال ، قبل از هر چیز و هر کس با جوارح و اعضای خود در ارتباط است ، چرا که ارتباط با اشیاء و افراد دیگر نیز به وسیله اعضا و جوارح است . پس لازم است که حقوق آنها هم قبل از حقوق سایر چیزها مطرح شود.
امام سجاد (ع) نیز وقتی که حقوق را بیان می کند ، بعد از بیان بزرگترین حق خداوند (عبادت و عدم شرک) که نزدیکترین صاحب حق انسان از طرف بالا است .حقوق اعضا و جوارح را بیان می کند که نزدیکترین صاحب حق او از طرف پایین است .و مهمترین حقوق اعضا و جوارح ، حقوق زبان و حق اللسان است . تا جایی که امام علی (ع) می فرماید:
المرءُ مخبوءٌ تحت لسانِهِ شخصیت هر انسان زیر زبانش نهفته است »[4]
با توجه به آیه بالا زبان نمودار شخصیت است تاکسی به سخن نیامده است ، شخصیت و کاربرد آن پیدا نیست اما بعد از سخن ، ماهیتش آشکار می گردد.
حضرت علی (ع) فرمود :« تکلموا تعرفوا» در سخن بگویید تا شناخته شوید» و همچنین انسان می تواند با رعایت حقوق زبان از خدمات زبان بهره مند و از خطراتش در امان بماند . و می تواند انسان را به«اعلی علیین» و یا « اسفل السافلین» برساند ؛ چرا که ایمان و کفرکه از اعمال باطنی است . بوسیله زبان ظاهر می شود . وهدف از این تحقیق نشان دادن حقوق زبان و خدمات و خطرات زبان می باشد.
3- پیشینه موضوع:
شاید برای بعضی ها این سوال مطــرح شود که اعضــای یک فرد چگونه بر او حق پیدا می کنند و از او طلبکار می شوند ، در حالی که اعضای او نه از خود شعوری دارند و نه استقلالی !
همه می دانیم که اعضا و جوارح انسان ، اسباب کار و وسیله زندگی و ارتباطات او است و انسان با توجه به این که می تواند این اعضا را در موارد مختلف به کار گیرد . مالک حقیقی این اعضا، با توجه به مصالح فردی و اجتماعی نوع بشر شرایطی را در کاربرد آنها ، بر انسان قرار داده است و او را موظف کرده است که با این شرایط بکار برد .
4- روش تحقیق
روش تحقیق جهت مطالعه علمی موضوع تحقیق حاضر ، عبارت است از روش کتــابخـانه ای .
در این روش مهمترین بخش ، جمع آوری منابع و کتب قابل استفاده در تحقیق مورد نظر و مربوط به مراکز مختلف از جمله سایتهای مختلف حوزه و دانشگاه و کتابخانه شخصی و استفاده از نوار معتبر و بررسی کتــب مربوط به رساله حقوق امام سجاد ( علیه السلام ) می باشد.
پس از جمع آوری مطالب و فیش برداری از آنها ، موضوعات مربوطه مشخص و مطالب بر طبق آنها دسته بندی شده و در مرحله بعد ، چنین و این مطالب و سرانجام شکل دادن و مرتبط ساختن کل مطالب جهت تبیین موضوع اصلی در پژوهش است .
امام زین العابدین( علیه السلام) شهربانو دختر یزدگرد آخرین پادشاه فارس بود. نام اول این بانو جهانشاه و بقولی شاه زنان بوده است و شرافت این زن آن است که مادر نه نفر از ائمه طاهرین می شود و چنانچه حسین (علیه السلام) اب الائمه است این زن نیز ام الائمه است. [5]
و اما امام سجاد ( ع)دوران کودکی خود را در شهر مدینه سپری کرد. حدود دو سال از خلافت جدش امیرالمومنین(علیه السلام ) را درک نمود و پس از آن مدت ده سال شاهد حوادث دوران امامت عموی خویش امام مجتبی (علیه السلام ) بود که تنها در شش ماه آن عهده دار خلافت اسلامی بود .پس از شهادت امام مجتبی (علیه السلام ) در سال 50 هجری ، به مدت ده سال در دوران امامت پدرش حسین بن علی (علیه السلام ) که در اوج قدرت معاویه با او در ستیز و مبارزه بود ، در کنار او قرار داشت.
مدت عمر آن بزرگوار مثل پدر بزرگوارش 57 سال است زیرا 15جمادی الاول سال 38 از هجرت به دنیا آمد. تولد آن بزرگوار دو سال قبل از شهادت امیرالمومنین است و تقریباً 23 سال با پدر بزرگوارش زندگی کرد پس مدت امامت آن بزرگوار 34 سال است . [6]
در محرم سال 61 هجری در جریان قیام و شهادت پدرش حسین (علیه السلام )در سرزمین کربلا حضور داشت . پس از فاجعه کربلا که امامت به او رسید ، همراه دیگر اسیران اردوگاه حسین به اسیری به کوفه و شام برده شد ، و در این سفر سرپرست و تکیه گاه اسیران در کوران مصائب و گرفتاریها بود . او در این سفر با سخنرانیهای آتشین خود حکومت یزید را رسوا ساخت و پس از بازگشت از شام ، در شهر مدینه اقامت گزید تا آنکه در سال 94یا 95 هجری به شهادت رسید و در قبرستان معروف « بقیع» در کنار قبر عمویش امام حسن (علیه السلام) به خاک سپرده شد .[7]
و اما از نظر فضایل انسانی : امام سجاد گرچه با اهل بیت ( علیه السلام ) وجه اشتراک در همه فضایل دارند و هیچ فرقی میان آنان از نظر صفات و فضایل انسانی نیست اما از نظر گفتار و کردار شباهتی تام به جدشان امیرالمومنین (علیه السلام ) دارد.
بخش دوم: ویژگیهای اخلاقی امام سجاد (علیه السلام )
ایمان امام سجاد(علیه السلام ):
امیرالمومنین (علیه السلام ) در دعای صباح می گوید: یَا مَنْ دَلَّ عَلیَ ذاتِهِ بِذاتِهِ (ای کسی که برهان وجود خود هستی )
حضرت سجاد نیز در دعای ابو حمزه ثمالی می گوید: بِکَ عَرْفتُکَ وَ اَنْتَ دَلَلْتَنَی عَلَیْکَ وَ دَعَوینی اِلَیْکَ وَ لَوْ لا اَنْتَ لَمْ اَدْرِ مَا اَنْتَ .« تو را به خودت شناختم و تو دلالت نمودی مرا بر خودت و دعوت نمودی به خودت و اگر نبودی . ترا نمی شناختم»
این گونه کلمات منتهای ایمان را می رساند و این همان ایمان شهودی است که امیرالمومنین می فرماید:
« لَوْ کَشفَتْ لِی الغِطاءُ ما أزدَدْتُ یَقینَا»
« اگر بر فرض محال ممکن بود خدا را به این چشم ظاهری دید و می دیدم بر یقین من که الان به ذات مقدس حق دارم افزوده نمی شد»
علم امام سجاد (علیه السلام )
اگر امیرالمومنین (علیه السلام ) می گوید:« از من بپرسید هر چه می خواهید که به خدا قسم تمام وقایع را تا روز قیامت می دانم »، حضرت سجاد نیز می گوید : « اگر نمی ترسیدم که مردم در حق ما غلو کنند ، وقایع را تا روز قیامت می گفتم».
تقوای امام سجاد (علیه السلام )
امیرالمومنین (علیه السلام ) می فرماید « وَ الله لُوْ اُعْطُیت الا قالیمَ السَّبْعَةَ وَ مَا تَحْتَ اَفْلاکِها عَلَی اَن اَعْصی فِی نَعْلَةِ اَسْلُبُهَا جَلْبَ شِعْیرةٍ ما فَعَلْتُ».
« به خدا قسم اگر تمام عالم هستی را به من دهند که به مورچه ای ظلم کنم و بی جهت پوست جوی را از دهان آن بگیرم ، نمی کنم»
حضرت سجاد نیز می فرمود:
« تَعْصِیْ الا له وَ اَنْتَ تُظْهِرُ حُبَّهُ هَذَا اَلَعْمِری فِی الفِعَالَ بَدیعُ
لَوْ کُنْتَ تُظْهِرُ حُبَّهُ لا طَعْتَةُ اِنْ المُحِبُّ لِعَنْ یُحْبُّ مطیعُ»
« خداوند را معصیت می کنی و ادعا می کنی که او را دوست داری»
« به جان من این ادعا از عجایب امور است . اگر راست خدا را دوست داشتی او را اطاعت می کردی ، زیرا محب همیشه مطیع محبوب است ، در این اشعار نیز امام سجاد (علیه السلام ) می گوید محال است که خداوند را معصیت کنم زیرا او را دوست دارم .
عبادت امام سجاد (علیه السلام )
درباره امیرالمومنین گفته شده است که روزها به ایجاد باغ و قنات برای فقرا و محتاجین مشغول بود و تا به صبح عبادت می کرد. حضرت سجاد نیز چنین بود چه بسیار باغها و قنوات که به دست ایشان برای دیگران آباد یا ایجاد شد، عبادت و سجده او به حدی بود که به زین العابدین و سجاد ملقب شد .
از رسول اکرم روایت شده که روز قیامت خطاب می شود : کجا است زین العابدین ؟ و می بینم که فرزندم علی بن الحسین جواب می دهد و می آید.
از امام باقر روایت شده که : « پدرم را می بینم که از کثرت عبادت پاهای او ورم کرده ، و صورت او زرد ، و گونه های او مجروح ، و محل سجده او پینه بسته بود »
سخاوت ، فتوت و رأفت امام سجاد (علیه السلام ):
در تاریخ است یکی از کارهای امیرالمومنین (علیه السلام ) اداره کردن فقرا بطور مخفیانه بوده است . امیرالمومنین شبها خوراک ، پوشاک و هیزم به خانه بینوایان می برد . و آن بینوایان حتی نمی دانستند که چه کسی آنها را اداره می کند . همچنین میان مورخین مشهور است که امام سجاد (علیه السلام ) چنین بوده است »
روای می گوید: در محضر امام صادق (علیه السلام ) بودم که از امیر المومنین (علیه السلام ) صحبت شد و گفته شد هیچ کس قدرت عمل امیرالمومنین را ندارد و شباهت هیچ کس به امیرالمومنین بیشتر از علی بن الحسین نبوده است که صد خانواده را اداره میکرد . شبها گاهی هزار رکعت نماز می خواند . از طریق اهل سنت روایت شده است که چون حضرت سجاد شهید گشت روشن شد که آن حضرت صد خانواده را به طور مخفی اداره می کرده است.
زهد امام سجاد (علیه السلام )
چنانچه امیرالمومنین (علیه السلام ) زاهد به تمام معنی بوده است و دلبستگی به مالی و به کسی جز به خدای متعال نداشته است . همچنین بوده است امام سجاد(علیه السلام ).
لذا به اصحاب خود سفارش می فرمود : اَصْحابی اِخْوانِی ، عَلَیْکُم بَدارالْاخِرَة و لا اُوصِیْکُمْ بِدَارالدُّنْیا فَاِنَّکُم عَلَیها وَ بِهَا مُتَمَسِّکُونَ اَمَا بَلَغَکُمْ اَنَّ عیسیَ (علیه السلام ) قَالَ للحواریینَ : الدُّنیا قَنْطَرةُ فَاعُبُروها و لا تَعمُرُوها وَ قالَ : مَنْ یَبْنیِ عَلَی مَوْجِ الْبَحْرِ دَاراً ؟ تِلْکُم الدَّارُ الدُّنْیا وَ لا تَتَّخِذُوها قراراً.
« ای یاران من ، برادران من ، مواظب خانه آخرت باشید من سفارش دنیا را به شما نمی کنم زیرا شما بر آن حریص هستید و به آن چنگ زده اید . آیا نشنیده اید که حضرت عیسی به حواریین می گفت ک دنیا پل است ، از روی آن بگذرید و به تعمیرش نپردازید ! چه کسی روی موج آب خانه می سازد؟ موج دریا این دنیا است به آن دلبستگی نداشته باشید»
شجاعت امام سجاد (علیه السلام )
شجاعت امام علی (علیه السلام ) زبانزد خاص و عام است و اگر گفتار امام سجاد (علیه السلام ) را در مجلس ابن زیاد و در مجلس یزید و مخصوصاً خطبه آن بزرگوار را در مسجد شام در نظر بگیریم شجاعت این بزرگوار نیز بر ما روشن می شود .
امیرالمومنین شجاعت خود را در میدان برای افرادی مثل عمربن عبدود و مرحب خیبری بکار می برد و فرزند گرامی او امام سجاد شجاعت را در مجلس ابن زیاد و مجلس یزید و روی خبر در مسجد شام بکار برده است .
سیاست امام سجاد(علیه السلام )
امیرالمومنین به اقرار همه مورخین از سنی و شیعه پاسدار اسلام بود و رای و تدبیر او فوق العاده مفید بود ،چنانکه عمر بیشتر از هفتاد مورد گفته است :
لَوْ لا عَلِیَّ لَهَکَ عُمَرْ یعنی « اگر علی نبود عمر هلاک شده بود »
امام سجاد (علیه السلام ) در مدت 35 سال پاسدار شیعه بود مورخین معتقدند که تدبیر امام سجاد مدینه را و بسیاری از شیعیان را از دست کسانی چون یزید و عبدالملک مروان نجات داد.
حلم امام سجاد (علیه السلام )
درباره امیرالمومنین گفتاری نقل شده و ایشان فرمودند : « بر آدم بیخردی گذشتم که به من بد گفت از او صرف نظر کردم گویی که او حرفی نزده است .
درباره امام سجاد نیز گفتاری نقل شده است و ایشان فرموده اند : « بر کسی گذشتم که به من بد می گفت .بدو گفتم که اگر راست می گویی خداوند متعال مرا رحمت کند ، و اگر دروغ می گویی خدا تو را بیامرزد»
تواضع امام سجاد (علیه السلام )
آن حضرت با فقرا می نشست ، با آنان غذا می خورد ، از آنان دلجویی می کرد، به آنان لطف داشت و پناه آنان بود برای آنان کار می کرد و از آنان پذیرایی می نمود ، و در باره آنان به دیگران سفارش می کرد ، تاریخ نویسان اقرار دارند که امام سجاد (علیه السلام ) دوست فقیران ، یتیمان و بینوایان سر سفره اش باشند و با آنها بنشیند ، غذا برای آنها آماده کند و حتی غذا در دهان آنان بگذارد.
فصاحت و بلاغت امام سجاد(علیه السلام )
فصاحت به معنای خوب سخن گفتن ، مجاز ، کنایه ، لطایف و مثالها را بکار بردن است. و بلاغت سخن خوب گفتن ، بجا سخن گفتن ، از طول کلام بی فایده پرهیز داشتن است . فصاحت و بلاغت امیرالمومنین مورد اقرار همه است آنچنانکه درباره نهج البلاغه گفته شده :
1 - الرحمن : 4-1
2 - علی شیروانی ، رساله حقوق امام سجاد (ع)
3- سوره بقره آیه 83.
3- نهج البلاغه ، کلمات قصار ، شماره 2178.
[5] - آیت الله مظاهری، چهارده معصو م چاپ کیهانک.
[6] مهدی پیشوای ، سیره پیشوایان، چاپ چهاردهم، ص ،234.
[7] - آیت الله مظاهری، چهارده معصو م چاپ کیهانک.
فرمت : WORD تعداد صفحه :123
چکیده:
با توجه به کار برد وسیع چدنهای نشکن در صنایع که می تواند جایگزین مناسبی برای برخی از فولادها باشد لذا اهمیت این موضوع سبب گردیده که در این زمینه تحقیقات فراوانی صورت گیرد.
در این پروژه اثر مس بر ریز ساختار و خواص مکانیکی چدنهای نشکن مورد بررسی قرار گرفته است. ریز ساختار نمونه های مورد آزماش در دو حالت قبل از اچ و پس از اچ بررسی و اثر این عنصر بر ساختار و خواص مکانیکی پرداخته شده است.
فهرست
فصل اول: مقدمه
هدف آزمایش
چدن با گرافیت کرویکروی سازی گرافیتمشکلات افزودن منیزیم4-1 اهمیت جوانه زایی
انجماد و مکانیزم کروی شدن گرافیت در چدن نشکنفصل دوم: مروری بر منابع
تغییر حالت یوتکتوئید در چدنهای نشکن1-1-2 تشکیل حلقه های فریت در اثر تجزیه آستنیت
2-1-2 تشکیل پرلیت در اثر تجزیه آستنیت
اثر مس بر سینیتیک تغییر حالت یوتکتوئید در چدنهای نشکناثر مس منحنی های سرد کردن1-2-2 اثر مس بر منحنی های تغییر حالت برحسب زمان
اثر عناصر آلیاژی بر مکانیزمهای حاکم بر فرایند تغییر حالت یوتکتوئید در چدنهای نشکناثر مس بر ریز ساختار چدنهای نشکن1-3-2 اثر مس بر ساختار زمینه چدنهای نشکن
اثر مس بر مشخصات گرافیتهای کرویاثر مس بر خواص مکانیکی چدنهای نشکناثر مس بر سختی چدنهای نشکناثر مس بر مقاومت به ضربه چدنهای نشکنفصل سوم: روش آزمایش
روش آزمایش
فصل چهارم: نتایج
1-4- نتایج حاصل از بررسی ساختار نمونه های مورد آزمایش
2-4- نتایج حاصل از بررسی اثر مس بر ریز ساختار نمونه های مورد آزمایش
3-4- نتایج حاصل از بررسی های اثر مس بر درصد کروی شدن
4-4- نتایج حاصل از بررسی اثر مس بر اندازه گرافیتهای کروی
5-4- نتایج حاصل از بررسی اثر مس بر تعداد گرافیتهای کروی در واحد سطح
6-4- نتایج حاصل از بررسی اثر مس بر ساختار زمینه
فصل پنجم: نتیجه گیری
1-5- اثر مس بر ریز ساختار نمونه های مورد آزمایش
1-1-5- اثر مس بر درصد کروی شدن
2-1-5- اثر بر تعداد گرافیتهای کروی در واحد سطح
3-1-5- اثر مس بر اندازه گرافیتهای کروی
4-1-5- اثر مس بر ساختار زمینه
2-5- اثر مس بر خواص مکانیکی نمونه های مورد آزمایش
1-2-5- اثر مس بر خواص کشتی
2-2-5- اثر مس بر انرژی ضربه
2-2-5- اثر مس بر سختی
3-5- نتیجه گیری
منابع و مآخذ
پیوستها
مقدمه:
هدف از انجام آزمایش:
در این آزمایش سعی شده که به این سؤال پاسخ داده شود که به علت افزایش سختی در اثر افزودن مس در چدنهای نشکن چیست. لذا لازم می باشد که مختصری در مورد چدنهای نشکن نکاتی یادآوری شود.
چدن با گرافیت کروی:چدنهای نشکن یا چدنهای گرافیت کروی، خانواده ای از چدنها هستند و همانطور که از اسمشان پیداست شکل گرافیت در آنها کروی است. همین کروی بودن گرافیت ها، باعث افزایش استحکام و چقرمگی در مقایسه با چدنهای با گرافیت ورقه ای می گردد. اصولاً چدن نشکن با افزودن منیزیم Mg در مذاب، تولید می شود. برای کروی شدن گرافیت های قطعاتی که در قالبهای ماسه ای تولید می شوند مقدار 0.07 – 0.04% منیزیم باقیمانده در قطعات ریخته شده کافی می باشد. برای قطعاتی که در قالبهای فلزی تولید می شوند مقدار % 0.02 منیزیم باقیمانده کافی می باشد. همانطور که گفته شد برای کروی نمودن گرافیتها، به منیزیم احتیاج داریم که اگر میزان منیزیم از حد مورد نظر کمی کمتر باشد، گرافیتهای فشرده با استحکام و چقرمگی پائین تری بدست می آید. اصولاً چدن نشکن در مقایسه با چدن گرافیت ورقه ای، تمایل به تبرید بیشتری دارد و برای بدست آوردن ساختار عاری از کار بید مخصوصاً در مقاطع نازک، لازم است جوانه زایی با آلیاژ سیلیسیم si انجام شود.
اندازه گرافیت کروی می تواند روی خواص مکانیکی تأثیر بگذارد. اندازه گرافیت ها به دو پارامتر بستگی دارد:
آهنگ سرد شدن یا اندازه سطح مقطع. چون مقاطع نازک سریع سرد می شوند، تعداد بیشتری گرافیت کروی خواهند داشت.جوانه زنی با آلیاژ سیلیسیم، افزایش تعداد گرافیت کروی و کاهش تمایل به تبریدی بودن مخصوصاً در مقاطع نازک را باعث می شود. افزایش مقدار جوانه زا باعث افزایش تعداد گرافیتهای کروی می شود.در حین ریخته گری این نوع چدن می توان به ساختار زمینه فریت، پرلیت، مخلوط فریت و پرلیت، آستنیت، بینایت و مار تنزیت دست یافت. چدنهای نشکن پرلینی استحکام بالایی دارند ولی چقرمگی آنها کمتر است. چدنهای نشکن فریتی – استحکام کمتری دارند ولی ازدیاد طول مبنی آنها بیشتر و مقاومت به ضربه شان خوب است.
2-1 کروی سازی گرافیت
در حال حاضر، در تمام کارخانه ها، برای کروی نمودن گرافیتهای چدن نشکن از منیزیم، استفاده می گردد. در ضمن عناصر جزئی مانند سریم و عناصر خاکی نادر موجود در آلیاژ فروسیلیکو منیزیم Fe-Si-Mg برای خنثی کردن عناصر جزیی مضرو راندمال بهتر در عمل جوانه زایی، اهمیت زیادی دارند.
روش افزودن منیزیم به روشهای مختلف اعم از ساده و پیچیده می باشد. در انتخاب یکی از روشها برای یک کارگاه معین باید فاکتور های زیادی مورد نظر قرار گیرد و در بین آنها مهمترین فاکتورها با تعیین اولویتها مشخص گردد. فاکتورهای اصلی به قرار زیر می باشند:
روش انتخاب شده نباید با ایجاد نور و دود همراه باشد.قیمت تمام شده چدن تولیدی باید حداقل باشد.روش نباید احتیاج به سرمایه گذاری زیاد در تجهیزات داشته باشد.کیفیت چدن تولیدی باید مطلوب باشد.روش باید توانایی ریختن قطعات با وزن های مختلف را دارا باشد.برای تولید چدن نشکن مرغوب باید کنترل دقیق به عمل آید تا مقدار منیزیم باقیمانده کم یا زیاد نباشد. از آنجائیکه دما و ترکیب شیمیای برای بازیابی منیزیم موثر میباشند، فرآیند و مواد مناسب کروی سازی مطلوب، بزرگترین عوامل بالقوه برای تغییرات منیزیم باقیمانده می باشندو
3-1 مشکلات افزودن منیزیم
افزودن منیزیم و آلیاژ آن در مذاب چدن مشکلاتی در پی دارد که تا کنون در تمام روشهای کروی نمودن کاملاً حل نشده است.
میزان پائین حلالیت: منیزیم بمقدار خیلی کم در مذاب چدن حل می شود. بنابراین آلیاژ منیزیم با آهن بصورت فرومنیزیم Fe- Mg به هیچ وجه مورد استفاده قرار نمی گیرد.
نقطه جوش پائین: وارد کردن منیزیم خالص به چدن مذاب مشکل می باشد زیرا منیزیم در درجه حرارت 1102 می جوشد که خیلی پائین تر از حرارت مذاب می باشد. بعلاوه فشار بخار زیاد منیزیم در دمای کروی نمودن، حلالیت را بسیار دشوار می سازد.
وزن مخصوص: وزن مخصوص منیزیم که خیلی پائین تر از وزن مخصوص چدن است. چون منیزیم سبکتر است روی سطح مذاب می آید که باعث جوشیدن و اکسید شدن منیزیم و نتیجتاً کاهش راندمان بازیابی می گردد.
4-1 اهمیت جوانه زایی:
جوانه زایی چدنها با آلیاژ سیلیسیم به دلایل زیر انجام می گیرد.
افزایش تعداد هسته های یوتکتیکیکاهش تبریدی (کاهش مادون انجماد)استفاده از مواد جوانه زا برای تولید چدن نشکن موجب تشکیل مراکز هسته سازی برای رسوب گرافیت می گردد و با بودن این مراکز در طول انجماد رسوب گرافیت آسانتر انجام می گیرد. وجود هسته های گرافیت به تعداد کافی یکی ار عوامل مهم برای جلوگیری از پدیده مادون انجماد (Undercooking) می باشد. بدون وجود هسته ها، کاربیدها می توانند در قطعات تشکیل شوند. وجود کاربید ها موجب نامرغوبی چدن از دیدگاه قابلیت نشکن بودن و ماشینکاری می گردد. علاوه بر آن، گرافیتی که از تجزیه بعدی کاربید ها به وجود می آید، ممکن است دارای شکل نامنظم باشد. چنانچه تلقیح مواد بشکل مناسب انجام پذیرد. معمولاً هسته های کافی برای انجام عملیات تشکیل می گردد. بطور کلی هسته سازی بیشتر کاربیدها در طول انجماد کمتر بوده است. در حقیقت چنانچه بخواهیم قطعات چدن نشکن می باشد و با انجام این کار ساختار در چدن نشکن ریخته شده، قطعاتی با خواص مکانیکی مناسب خواهیم داشت. این خواص عبارت است از: استحکام کشش و تسلیم، قابلیت انعطاف پذیری و مقاومت به ضربه می باشند.
فرمت : WORD تعداد صفحه :38
فهرست مطالب شرح صفحه
مقدمه................................
موضع رسول اکرم (ص) در مورد آینده.....
الف- مسأله اول.......................
ب- مسأله دوم.........................
ولایت امام علی (ع) در قرآن کریم (1)...
آیه تبلیغ............................
شأن نزول آیه.........................
مراد از مولی.........................
ولایت امام علی (ع) در قرآن کریم(2) ...
آیه اکمال...........................
مراد از الیوم چه روزی است؟ .............
الف- نظر زمخشری .....................
ب- عدهای گفتهاند مراد از «الیوم» روز فتح مکهاست!
ب: روز عرفه..........................
ت: مراد از «الیوم» روز عید غدیر خم است.
شأن نزول آیه
شواهد و قرائن موجود در آیه..............
آخرین سخن...............................
فهرست منابع..........................
مقدمه:
انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنو الذین یقیمون الصلواة و یوتون الزکاه و هم راکعون[1]
«ولی شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آوردهاند. همان کسانی که نماز بر پا می دارند و در حال رکوع زکات میدهند»
آیة بالا که به حق «آیه ولایت» نامه گرفته است مطالب ارزشمندی در باب ولایت خدا، پیامبر (ص) و امیرمؤنان علی (ع) استفاده و میشود که برای رعایت اختصار مربیان بعضی از آن مطالب که مناسبت بیشتری با بحث دارد، سبزه میکنیم.
الف- تنها خداوند متعال، پیامبر اکرم (ص) و مؤمنان بر پا دارندة نماز و پرداخت کنندة زکات در حال رکوع، دارای حق ولایت و حکومت بر مؤمنان هستند.
خدواند پس از بر حذر داشتن مؤمنان از پذیرفتن ولایت و سرپرستی ناروای کافران، با جملة (انما ولیکم الله…. ) به معرفی آنان که شایستة ولایت هستند پرداخته و مؤمنان را به پذیرش ولایت آنان ارشاد کرده است.
اصل ولایت و حکومت در مرحلة نخست از آن خداوند متعال است و ولایت پیامبر و مؤمنانی که در حال رکوع زکات میدهند، در طول ولایت خداوند است و پرتوی از حاکمیت او.
ب- پرداخت زکات در حال رکوع - نشانه فرد تعیینشده برای حکومت و ولایت است. شهید مطهری نوشته است:
«آیه. مطلب را به شکلی بیان میکند که عمومیت بردار نیست، و به هیچ وجه نمیتوان احتمال داد که این آیه نیز در صد بیان وارء اثباتی عام است؟ [2] زیرا قرآن در اینجا در صدد بیان یک قانون کلی نیست، نمیخواهد استجاب یا وجوب اداء زکات در حال رکوع را بیان کند و به عنوان تشریع یک مندوب یا یک فریضه اسلامی جعل قانون کند. بلکه اشاره به عمل واقع شدهای که فردی در خارج انجام داده و اکنون قرآن، عمل را مصرف آن فرد قرار داده و به نحو کفایه حکمی را که همان ولایت خواص است اثبات میکند.»[3]
حال باید دید آن شخص معین کیست و این ولایتی که خداوند متعال را برای او ثابت کرده است، چه نوع ولایتی است؟
بر اساس شأن نزولهای متعدد و روایات بسیار، شخصیت مورد نظر در آیه شریفه حضرت امیرالمؤمنان، علی بن ابیطالب (ع)، است، بنابراین، از آیه شریفه استفاده میشود که ولایت و سرپرستی بر مؤمنان، از آن خدا، رسول او و علی بن ابی طالب (ع)، است.
مفسران شیعه و اهل سنت گرچه شأن نزول آیه را با روایتهای مختلف گزارش کردهاند؛ اما تمام این گزارشها در یک مطلب مشترکاند و آن مطلب این که آیه در شأن امیر مؤمنان علی (ع) نازل شده وآن مؤمن بر پا دارند. نماز و ادا کننده زکات د رحال رکوع کسی بر علی (ع)، نیست.[4]
حال سوال اینکه چرا خداوند متعال به صراحت نام علی (ع) را ذکر نکرده بلکه با کنایه ذکر کرده است؟
مفسران و متکلمان شیعه پاسخهای گوناگونی دادهاند، اما به پاسخی که امام صادق (ع) و امام علی (ع)، از شبه بالا فرمودهاند بدین فرح است. از امام صادق (ع) پرسیدند چرا خداوند متعال نام علی (ع) را به صراحت در قرآن کریم ذکر نکرده است؟ حضرت در پاسخ فرمودند. آیا وقتی خداوند متعال در قرآن کریم حکم نماز را بیان فرمود، کیفیت خواندن آن و تعداد رکعات را هم بیان کرد؟
روای گفت؛ نه! آیا به جز پیامبر گرامی اسلام (ص) چه کسی موظف بود که کیفیت خواندن نماز و تعداد رکعات آن را تعیین کند؟ آیا مردم از کجا فهمیدند که زکات به چه چیزهایی تعلق میگیرد و حد نصاب هر چیز برای تعلق زکات چیست؟ آیا غیر از این بود که تبیین و تفضیل کلیات به عهده پیامبر (ص) بوده است. خداوند متعادل میفرماید:
لتبین للناس ما نزل الیهم[5]
« تا برای مردم آنچه را به سویشان فرستاده شد تبیین کنی»
در مسأله ولایت نیز خداوند در آیه « اطیعوالله . . . » بیان کرد که اطلاعات اولوالامر واجب است و تعیین مصداق را به عهده پیامبر گذاشت.[6]
امام علی (ع) در مناظرهاش با زندیقی دربارة آیه « انما ولیکم . . . » فرمودند:
« در میان امت هیچ اختلافی نیست که در آن روزگار جز یک نفر کسی دیگر در حال رکوع زکات نداده است و اگر نام آن شخص به صراحت در قران کریم ذکر میشد نام و قضیلتش را حذف میکردند. این رمز و رموز دیگری را که از قرآن برایت گفتم به این جهت به صورت رمز در قرآن کریم آمده است که تحریف گران از آن بی خبر بمانند و این حقایق به دست تو و امثال تو برسد».[7]
اگر مراد از جمله « والذین آمنوا …. » علی (ع) است چرا خداوند متعال به صورت جمع بیان فرموده است؟
[1] سوره مائده (5) آیة 55
[2] منظور از ولاء اثباتی عام، دوستی و محبت همة مؤمنان نسبت به یکدیگر است.
[3] ولادها و ولایتها، ص 30.
[4] ر.ک: المیزان فی تفسیر القرآن، ج6، ص8؛ التبیان، شیخ طوسی، ج3، ص 561؛ البرهان فی تفسیر القران، ج1، ص479؛ تفسیر الکبیر، فخررازی، ج 12 ، ص 26؛ الکشاف، زمخشری، ج1، ص 649؛ در املمنشور، ج2، ص 293؛ الغدیر، علوم امینی، ج 1، ص 27 ، 101، شواهد التنزیل، حسکانی،ج1، ص 178؛ جامع البیان، ابن جریر طبری، ج 6، ص 165؛ 24 حدیث از طریق اهل سنت و 18 حدیث از طریق شیعه نقل شده است. (ولایت در قرآن کریم، ص 60- پاورقی)
[5] سورة نحل (16) آیه 44.
[6] راهنما شناسی، استاد و مصباح، ص 454.
[7] البرهان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 482.