لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 41
تاریخچه پیش دبستانی در ایران به چه سالی برمی گردد؟
کودکستان و دوره پیش دبستانی با قدمتی 80 ساله در ایران سابقه درخشان ایران در این عرصه را نشان می دهد. اولین کودکستان توسط مرحوم باغچه بان در تبریز دایر شد و در سال 1310 مجوز تأسیس کودکستان توسط وزارت معارف صادر شد، از این رو سال 1310 آغاز فصل جدیدی در تاریخ آموزش پیش دبستانی کشور به شمار می رود. اولین آیین نامه ویژه کودکستانها در مراکز پیش دبستانی در سال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید و کودکستان به شکل امروزی در سال 1334 با دستورالعملی مبنی بر تشکیل کودکستانهای دولتی از طرف آموزش و پرورش راه اندازی شد و در سال 1353، اصلاحاتی در آیین نامه کودکستانها به عمل آمده که بر طبق آن فقط ثبت نام کودکان 5 ساله در کلاسهای آمادگی با نظارت آموزش و پرورش مجاز شمرده شد و ثبت نام کودکان 3 تا 5 ساله در کودکستانهای خصوصی با نظارت سازمان بهزیستی انجام می گیرد.
دوره پیش دبستانی اکنون به چه صورت است؟
بر اساس دستورالعمل و مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، دوره 2 ساله برای کودکان 4 تا 6 سال در اسفندماه 82 تصویب شده است.
چکیده گزارش ارزیابی جهانی آموزش برای همه یونسکو در سال 2006
براساس گزارش جهانی ارزیابی سالانه آموزش برای همه، کشورهای امریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب بیش از سایر کشورهای جهان، در تامین آموزش پیش دبستانی برای کودکان و خردسالان به موفقیت نایل شدهاند.
در این گزارش آمده است که وضعیت آموزش پیش دبستانی در جهان با وجود اهمیت آن، نامطلوب است. بطوریکه حدود نیمی از کشورهای جهان هیچ برنامه و خط مشی معینی برای آموزش خردسالان کوچکتر از سه سال ندارند.
موضوع اصلی گزارش جهانی ارزیابی آموزش برای همه در سال 2006 که هر ساله در یونسکو انتشار مییابد، مراقبت و آموزش در دوره خردسالی است.گفتنی است آموزش پیش دبستانی نخستین هدف از هدفهای شش گانه سند آموزش برای همه است. براساس این سند کشورها موظفند تا سال 2015 به این هدف دست یافته و تمامی کودکان خردسال خود را از آموزش و مراقبت برخوردار سازند. این گزارش همچنین اطلاعاتی در مورد اجرا و تحقق سایر هدفهای آموزش برای همه در جهان را نیز در بردارد.
براساس این گزارش، وضعیت آموزش ابتدائی در جهان رو به بهبود است و نام نویسی دختران و پسران افزایش قابل توجهی یافته است.
کوئیشیرو ماتسورا، مدیر کل یونسکو درباره این گزارش گفته است، جای تعجب نیست که اولین هدف اعلامیه آموزش برای همه به آموزش و مراقبت دوره پیش دبستانی اختصاص یافته است. دلیل این امر آسیبپذیری کودکان خردسال و لزوم توجه به وضعیت زندگی و رفاه آنان است. بنابراین آموزش پیش دبستانی باید جزئی مهم و جدائی ناپذیر از نظام آموزشی کشورها و برنامههای فقرزدائی تلقی شود.
نیکلاس برنت، مسئول تهیه گزارش ارزیابی آموزش برای همه سال 2006 در این باره گفت، آموزش دوره خردسالی در ایجاد بنیان آموزشی نیرومند تاثیر بسزائی داشته و سود بسیاری ببار میآورد. هر ساله حدود صد میلیون کودک کم سنتر از 5 سال در جهان در حال توسعه هلاک میشوند که علت مرگ بسیاری از آنها بیماریهای قابل پیشگیری است در حالیکه میتوان با فراهم آوردن برنامههای آموزشی که در آنها درسهای تغذیه، مصونیت، بهداشت ، سلامت و مراقبت با هم آمیخته است، این وضعیت را تغییر داد.
براساس گزارش امسال ، میزان مشارکت در دوره پیش دبستانی از 62 درصد در کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب، تا 35 درصد در کشورهای در حال توسعه و 32 درصد در کشورهای رو به رشد جنوب و شرق آسیا، 26 درصد در جهان عرب و 12 درصد در کشورهای افریقائی وحاشیه صحرا متفاوت است.
در بسیاری از کشورهای غرب اروپا، آموزش پیش دبستانی همگانی شده است. گفتنی است پس از فروپاشی شوروی، نام نویسی در دوره پیش دبستانی در کشورهای در حال گذار کاهش چشمگیری داشته اما این میزان اکنون رو به بهبودی است.
گزارش ارزیابی آموزش برای همه سال 2006 نشان میدهد که تقاضا برای آموزش و مراقبت از کودکان خردسال و پیش دبستانی در جهان رو به افزایش است و شمار روزافزون زنان شاغل و خانوادههای تک والدی، تقاضا برای آموزش پیش دبستانی را بیشتر کرده است. در سال 1975از هر ده کودکان در جهان فقط یکی از آنان در دوره پیش دبستانی نامنویسی میشد اما در سال 2004 از هر 3 کودک، یک تن نام نویسی شده است.
بهترین شاهد برای اثربخشی و سودمند بودن آموزش پیش دبستانی را میتوان از اقدامات کشورهای پیشرفته صنعتی دریافت. برای مثال برنامهای در دهه 1960 در کشور امریکا برای کودکان خردسال و پیش دبستانی به اجرا درآمد که در آن گروهی از کودکان آفریقائی تبار آمریکائی متعلق به خانوادههای کم درآمد که در معرض خطر ترک تحصیل قرار داشتند، تحت آموزشهای دوره خردسالی قرار گرفتند. شرکتکنندگان در این برنامه و گروهی دیگر که بعنوان گروه کنترل تعیین شده بودند، تا سن 40 سالگی در دورههای مختلف زندگی مورد بررسیهای طولی قرار گرفتند. نتایج بررسی نشان داد که بهره هوشی شرکتکنندگان در این برنامه پیش دبستانی در سن 5 سالگی بیش از بهره هوشی گروه کنترل بوده است. همچنین تعداد فارغالتحصیلان از دبیرستان و کسب درآمدهای بیشتر در کودکان شرکتکننده در آموزشهای پیشدبستانی بیش از
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
تاریخچه آموزش پیش دبستانی
تاریخچه آموزش پیش دبستانی در ایران به 80 سال پیش باز می گردد.
در سال 1298 مسیونرهای مذهبی و اقلیت های دینی به احداث کودکستان ها و مراکز آموزش پیش دبستانی درتهران مبادرت نمودند .در همان اثنا زنده یاد جبار باغچهبان در سال 1303 به احداث باغچه اطفال در شهرستان تبریز مبادرت نموده و چند سال بعد در سال 1307 کودکستان دیگری در شهرستان شیراز دایر نمود. گفتنی است که در آن اثنا تنها از کودکان خانواده های مرفه و کارمندان عالی رتبه ادارات در این مراکز ثبت نام به عمل می آمد . استقبال این خانواده ها از عملکرد مراکز آموزش پیش دبستانی( کودکستان ها( سبب گردیدکه طی مدت زمان کوتاهی در تهران وچندین شهر بزرگ دیگر کشور، کودکستان هایی توسط بخش خصوصی دایر گردد .از جمله مهمترین برنامه های این مراکز می توان به بازی های مرسوم ، آموزش مقدماتی خواندن و نوشتن ، نقاشی و بازی با عروسک و اشکال هندسی اشاره نمود.در سال 1303 شورای عالی فرهنگ ،به تصویب انحصاری آیین نامه احداث مراکز آموزش پیش دبستانی در شهرستان تهران و درسال 1304به تصویب این آیین نامه برای سایر شهرهای کشور مبادرت نمود.نخستین امتیاز تاسیس کودکستان توسط وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در سال 1310 صادر گردید.از این روی سال1310 آغاز فصل جدیدی در تاریخ آموزش پیش دبستانی ایران محسوب می گردد.نخستین آیین نامه ویژه کودکستانها و مراکز آموزش پیش دبستانی درسال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. در ماده اول این آیین نامه ، سن کودکان جهت پذیرش در کودکستانها 4 تا 7 سال قید شده بود. این در حالیست که درسال 1335 ، آیین نامه جدیدی جهت اداره کودکستانها به تصویب رسید که طی آن سن کودکان ، 3 تا 6 سال تعیین شده بود. در سال1334 ، اداره مستقلی جهت رسیدگی و نظارت بر امور کودکستان ها تحت نظارت وزارت فرهنگ تاسیس گردید. در سال1340 ، اداره امور کودکستانهای کشور منحل شده و وظایف مربوطه به اداره کل تعلیمات ابتدائی محول گردید. در آن اثنا دولت به تلاش هایی درجهت احداث کودکستان های دولتی مبادرت نموده و با احداث کودکستانها در شهرهای سراسرکشور،کودکان خانواده های طبقه متوسط را تحت پوشش خود قرار داد. تا سال 1322 در سراسر کشور تنها تعداد 7 کودکستان وجود داشت و این در حالیست که طی سال1331 به 74 و طی سال 51 13 به 431 مرکز بالغ گردید. در همان اثنا تلاش هایی درجهت تربیت مربیان مراکز پیش دبستانی نیز آغاز گردید. درسال 1336 ، آموزشگاه های کودکیاری آغاز به فعالیت نمودند . اولین اساسنامه و برنامه درسی این آموزشگاهها طی سال 1345 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. چندسال بعد تدریس رشته کودکیاری یا آموزش و پرورش پیش ازدبستان در برخی دانشکده های علوم تربیتی من جمله مدرسه عالی شمیرانات و دانشگاه ابوریحان آغاز گردید.
درسال1350 ، اداره کل تعلیمات ابتدایی به دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی تغییر نام داده و واحد کودکستان های این اداره، عهده دارمسئـولیت طرح و برنامه ریزی آموزش و پرورش پیش دبستانی گردید. درسال1354، با توجه به توسعه کودکستانها و تربیت مربیان کودک، دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی به دفتر آموزش کودکستانی و ابتدایی تغییر نام داده و بالاخره درسال 1359 در اداره کل و سپس در دفتر آموزش عمومی ادغام گردید . طبق آخرین آیین نامه کودکستانها که در سال 1349به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید، تشکیل کلاسهای آمادگی ضمیمه آموزش ابتدایی گردیده و سن کودکان کودکستانی 3 تا 6 سال تعیین گردید. درسال 1353 ، وزارت آموزش و پرورش طبق انتشار بخشنامه ای به اعمال اصلاحاتی در آیین نامه مذکور مبادرت نمود. مطابق این تغییرات تنها آندسته از کودکانی که از سن 5 سال تمام برخوردار بودند از حق ثبت نام درکلاسهای آمادگی بهره مند گردیدند.
درگذشته امتیاز تاسیس مهدهای کودک ویژه کودکان رده های سنی 3 تا 6 سال به وزارت آموزش و پرورش و مجوز تاسیس مراکز مراقبتی کودکان زیر رده سنی3 سال به اتاق اصناف واگذار گردید. ازسال1354، سازمانهای دولتی موظف به تاسیس مهدهای کودک شده و ضوابط آنها از سوی سازمان زنان تنظیم گردید. درسال1356، در بودجه کل سازمانهای دولتی، بودجه لازم جهت احداث مهدهای کودک ویژه فرزندان زنان کارمند پیش بینی شده و سازمان زنان مسئولیت تشکیل و نظارت بر آنها را عهده دار گردید. پس از انقلاب اسلامی ، بر اساس تصمیم گیری هیات وزیران، با انحلال سازمان زنان ، سازمان ملی رفاه خانواده، سازمان تربیتی شهرداری تهران و انجمن ملی حمایت از کودکان، اجازه تاسیس مهدهای کودک به وزارت بهداری و بهزیستی و سپس به سازمان بهزیستی محول گردید. درحال حاضر صدور مجوز و نظارت برکلیه مهدهای کودک دولتی و خصوصی بر عهده سازمان بهزیستی کشور است. ازسال 1372 کلیه کلاسهای آمادگی ضمیمه مدارس دولتی به علت کمبود جا منحل گردید.گفتنی است که این کلاسها 30 سال پیش درسال1349 و با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش تشکیل شده بود . ازجمله انواع مهدهای کودک که درحال حاضر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
تغذیه مناسب برای کودکان دبستانی
یافتن دوستان جدید و فعالیتهای ورزشی میتواند نوع تغذیهء کودک را تحت تاثیر قرار دهد. با وجود این والدین باید مواد غذایی ضروری برای رشد فرزندانشان را تامین کنند. توصیهء متخصصان برای انجام این امر مهم به شما این فرصت را میدهد که علاوه بر تامین مواد لازم برای رشد کودک به فرزندانتان روش تغذیهء سالم را نیز بیاموزید. آنچه که باید در خانواده رعایت شود فرزند شما در سن مدرسه بیش از هر زمان دیگر از خانه دور میماند که بخشی از آن را در مدرسه و بخشی را با همسالان خود سپری میکند. آموزگاران، مربیان و همسالان میتوانند بر سلیقهء غذایی فرزند شما تاثیر بگذارند ولی شما باید همچنان بر نحوهء صحیح تغذیهء فرزند خود نظارت داشته باشید و بهترین الگوی تغذیهء او قرار بگیرید. به یاد داشته باشید که بسیاری از عادات تغذیهای زندگی در سنین شش تا 12 سالگی شکل میگیرد. به نظر «تارا اوسترو»، متخصص ارشد تغذیه در نیویورک، والدین باید کوشش کنند آنچه را که از نظر تغذیه و فعالیتهای روزمره برای فرزند خود در طول زندگی ضروری میدانند در این سنین خود اجرا کنند تا کودکشان شاهد انجام آنها باشد. دکتر نیکلاس استاد طب اطفال در هوستون میگوید: «تعلیم براساس الگو در این سن بسیار مهم است و اثرش بیش از آن است که والدین بخواهند به اصرار، کودک را وادار به خوردن غذاهای مناسب یا نوشیدن شیر کنند. والدین خود باید این مواد را در حضور کودکان با اشتیاق مصرف کنند. در حین غذا خوردن ضمن آنکه با کودک خود آمرانه برخورد میکنید از خشونت و سختگیری نیز بپرهیزید.» تهیهء سفرهء مغذی خوردن مواد ارزشمند غذایی مانند غلات پوستنکنده، لبنیات و گوشت کمچربی، میوه و سبزیجات در غذاهای اصلی و تغذیهء بین روز انرژی و مواد ضروری غذایی کودک مدرسه رو را برای درس خواندن و فعالیت جسمی تامین میکند. چگونه میتوان دریافت که کودک از غذای کافی بهرهور میشود؟ بخشی از دستورات سازمان بهداشتی به این شرح است: یک دختر شش سالهء پرجنبوجوش روزانه به مواد زیر نیازمند است: 150 گرم غلات، معادل دو فنجان سبزیجات خرد شده، 5/1 فنجان میوهء خرد شده، سه فنجان لبنیات، 150 گرم گوشت و حبوبات، پنج قاشق مرباخوری روغن. یک پسر 11 سالهء فعال روزانه به مواد زیر نیازمند است: 210 گرم غلات، سه فنجان سبزیجات خرد شده، دو فنجان میوهء خرد شده، سه فنجان لبنیات، 180 گرم گوشت و حبوبات، شش قاشق مرباخوری روغن. کسب وزن مناسب اگر غذاهای سالم را در مقادیر توصیه شده به فرزند خود بدهید، کودک شما وزن مناسبی خواهد یافت. اگر تغذیهء کودک خود را مورد توجه کافی قرار ندهید، ممکن است به لاغریهای عصبی و یا پرخوریهای با منشا روانی منجر شود. اگر کودک به هنگام گرسنگی غذا بخورد و به هنگام سیری از خوردن دست بکشد روش صحیح کنترل وزن در تمام عمر را یافته است. استفاده از غذا به عنوان رشوه، تنبیه یا جایزه ممکن است کودک را به نادیده گرفتن نشانههای گرسنگی وادار کند. اگر میخواهید کودکتان را تشویق کنید به جای خریدن بستنی برایش کتاب یا اسباببازی بخرید. یکی از اقدامات مناسب آن است که با پسر یا دخترتان به پیادهروی و دوچرخه سواری بپردازید. براساس دستورالعمل تغذیهء مراکز بهداشتی هر کودک به 60 دقیقه فعالیتهای جسمی روزانه نیازمند است، در حالی که این روزها بسیاری از کودکان به جای فعالیت جسمی وقت خود را به تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری میگذرانند و این منجر به ایجاد عادات غلط زندگی در کودک میشود. محدود کردن زمان تماشای تلویزیون یکی از راههای اساسی به سوی زندگی سالم است. مطالعات نشان میدهد کودکانی که کمتر از دو ساعت به تماشای تلویزیون میپردازند از نظر فعالیت جسمی و تغذیه از کودکانی که بیش از این مقدار صرف تماشای تلویزیون میکنند به مراتب سالمترند. فعالیت جسمی ناکافی و مصرف کالری اضافی بهخصوص از مواد حاوی چربی و قند (که مورد علاقهء کودکان است) باعث افزایش چربی بدن کودکان میشود و ممکن است کودک مدرسه رو هرگز نتواند به وزن مناسب بازگردد. مطالعات جدید نشان داده است که تشویق به داشتن الگوی مناسب برای وزن مطلوب در سنین نوجوانی حایز اهمیت فراوان است. تحقیق بر شش هزار نوجوان انگلیسی طی پنج سال نشان داد که اگر کودکی در سن 11 سالگی اضافه وزن داشته باشد احتمالا در سن 15 سالگی هم از اضافه وزن رنج خواهد برد. بسیاری از نوجوانان چاق این مشکل را پس از بلوغ نیز خواهند داشت. تقویت استخوانها موادی مانند نوشابههای شیرین، چیپس و آبنبات معمولا عامل اصلی کالری و وزن اضافی هستند. اشکال بزرگتر آن است که مواد فوق خود به خود جایگزین مواد مغذی میشوند. برای مثال کودکانی که به نوشابههای گازدار علاقهمند هستند کمتر شیر مینوشند. کنار گذاشتن نوشیدنیهای حاوی کلسیم مانند شیر منجر به محرومیت دریافت کلسیم در سنین رشد میشود. در سن 9 سالگی نیاز به کلسیم 1300 میلیگرم در روز است. کلسیم به همراه ویتامین D ایجاد استخوانهای مقاوم در نوجوانی و پس از آن را میسر میکند. در سنین کودکی و نوجوانی 40 درصد استخوانهای بدن برای تمام زندگی تشکیل میشود. نوشیدن شیر آسانترین راه برای تامین نیاز به کلسیم و ویتامین D است. 250 گرم ماست یا 45 گرم پنیر معادل یک لیوان شیر کلسیم دارد. البته ماست و پنیر فاقد ویتامین D هستند. کودکانی که به اندازهء کافی لبنیات مصرف نمیکنند ممکن است به کلسیم و ویتامین D تکمیلی نیاز داشته باشند که باید در این زمینه با متخصص کودکان مشورت کرد. کودکان و آشپزخانه چگونه به کودکان خود بیاموزیم که مواد غذایی مناسب بخرند؟ به همراه بردن کودکان و شرکت دادن آنها در انتخاب مواد غذایی و تهیهء غذا یکی از راههای مطلوب برای تغذیه صحیح آنهاست.به کودک خود اجازه دهید در هنگام خرید مخالفت خود را با خرید بعضی از مواد اعلام کند. برای مثال کودک شما باید بتواند بین میوههای مختلف آنچه را که بیشتر دوست دارد انتخاب کند. در خانه کودکتان را به تهیهء لقمهء مدرسه تشویق کنید. کوشش کنید غذا را دستهجمعی صرف کنید به خصوص اگر کودکتان در تهیهء غذا شرکت کرده باشد، زیرا این مساله اهمیت ویژهای دارد. تحقیقات نشان داده است صرف غذای دستهجمعی بدون حواسپرستی (مثل تماشای تلویزیون) تغذیهء صحیحتر را به همراه دارد و مانع افزایش بیدلیل وزن میشود و ضمنا به نظر محققان فرصت مکالمه بین شما و فرزندتان را نیز فراهم میکند. البته صرف غذای دستهجمعی در خانواده عملا کار خیلی آسانی نیست. صبحانه را جدی بگیرید شروع روز ممکن است توام با شتابزدگی و حذف صبحانه به امید ناهار بهتر باشد. تحقیقات نشان میدهد که این واقعه معمولا رخ نمیدهد. کودکانی که صبحانه میخورند مواد ضروری بیشتری دریافت میکنند، کسانی که صبحانه را ترک میکنند معمولا مواد مورد نیاز بدنشان را بعدا جبران نمیکنند. نوع تغذیه در صبحانه حایز اهمیت است. برشتوک (به خصوص از نوع سبوسدار) همراه با شیر و میوه صبحانهء مغذی را تشکیل میدهد که به سرعت نیز تهیه میشود. تحقیقات نشان داده است که برشتوک در جلوگیری از افزایش چربی اضافی دور کمر در دختران موثر بوده است به شرط آن که این مادهء غذایی را به طور مرتب و روزانه میل کنند. برشتوک علاوه بر مواد غذایی دارای الیاف، کلسیم، آهن، اسید فولیک، ویتامین C و روی است و خود به خود باعث دریافت کمتر کلسترول و چربی میشود. برای لقمهء مدرسه میتوان مواد زیر را توصیه کرد: - مخلوطی از غلات کم شیرین (مانند سویا)، میوجات خشک و قطعات کوچک شکلات - ساندویچهایی که نان آن از آرد سبوسدار تهیه شده باشد - مخلوط ماست و میوه - سبزیجاتی مانند هویج - آب میوه طبیعی، پنیر و بیسکویت کمچربی ترجمه: مرضیه خادمشریف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 33
آموزش و پرورش پیش ازدبستا ن عبا رت است ازآموزشی که از زمان تولد آغا ز و تا شروع اولین سا لها ی دبستا ن یعنی پایان شش سا لگی ادامه می یابد.
آنچه درمورد اموزش پیش دبستا نی و کودکا ن این دوره با ید بدانیم این است که دوستا ن جدید، تجربه ها ی جدید و سرگرمیهای جدید، اولین چیزها یی است که کودکا ن پیش دبستا نی با آن مواجه هستند.
دوره ی پیش دبستا نی یکی از مهمترین دوره های زندگی است. زیرا کودکا ن این سن علاوه بر اینکه در یک اجتماع بزرگتر ازخا نواده ، از با زی و تفریح با همسا لان لذت می برند قا نونهای یک زندگی اجتماعی و سا لم را می اموزند پا یه های خواندن؛ نوشتن، ریا ضی و علوم تجربی در دوره ی پیش دبستا نی بنا نها ده میشود. دراین دوره کودک قبل از هر چیزی با ید بیا موزد که توانا ییهای خود را بشنا سد و نسبت به اصل یا د گرفتن، احساس خوبی داشته با شد.
کودک در این دوره عا دتهای اجتما عی مختلفی از جمله :
گوش کردن به صحبت دیگران، درست نششتن و نظم و ادب اجتماعی را می آموزند.
علاوه بر این مجموعه ی لغا ت خود را با گوش دادن به داستا نها و سرود خوانی کا مل تر میکند. سرود خوانی دراین دوره موجب میگردد که کلما ت یا د گرفته را در صحبتهای خود به کا ر بگیرد، درنوشتن ازآنها استفا ده کند، ریتم و شما رش را به خوبی یا د میگیرند و این در یا د گیری ریا ضی به آنها کمک زیا دی میکند.
آنها در این دوره با سا ختن اشکا ل مختلف هندسی، ذهن خود را برای عمیق فکر کردن و حل مشکلات آتی زندگی آماده میکنند.
احسا س مسئولیت و ادب اجتما عی در این دوره پا یه گذاری میشود، علاوه بر این کودکا ن در این دوره می آموزند که به یکدیگر کمک کنند. کودکا ن یا د میگیرند که اطرافیان خود را جدی گرفته و احسا س مسئولیت کنند.
با توجه تعریف ارائه شده ازپیش دبستان ، به برسی این کودکان ازدیدگا ه ژان پیاژه می پردازیم.
بر اساس تقسیم بندی پیاژه،4 دوره ی پیوسته ی رشدی داریم:
دوره ی یک................................هوش حسی حرکتی دوره ی دو.................................اند یشه ی پیش ازعمل دوره ی سه................................اعما ل ملموس دوره ی چهار.............................اعما ل صوری
کودک مورد برسی ما دردوره ی پیش از دبستا ن، بر اسا س این تقسیم بندی در دوره ی دوم قرار می گیرد.
دردوره ی اندیشه ی پیش ازعمل که 2 تا 7 سالگی راشا مل می شود.
برای بیا ن خصوصیا ت کودکا ن 6تا 7 این دوره از دیدگا ه روانی و ذهنی میتوان گفت که :
* کودک گر چه اندیشیدن را می آموزد یعنی می آموزد که ازنما دها و تصا ویر ذهنی استفا ده کند، اما اندیشه ی اوفا قد نظا م و غیر منطقی است و با تفکر بزرگسا لان خیلی تفا وت دارد.
* استفا ده اززبا ن و با زنما یی اشیاء را به صورت تصویر ذهنی و واژه یا د میگیرد.
* تفکرش هنوز خود محور است. نگریستن از دید دیگران برایش مشکل است.
* اشیاء را برحسب یک ویژگی طبقه بندی می کند. برای نمونه همه ی قطعا ت چوبی قرمز را صرف نظر ازشکل و اندازه در یک گروه قرار میدهند، و یا تما م قطعا ت مربعی بدون در نظر گرفتن تفا وت رنگ آنها.
* کودک در این مرحله هنوز به نگهداری ذهنی نرسیده است بنا براین برگشت پذیری و عملیا ت ذهنی دراو ضعیف است یا وجود ندارد.
* کودک در این دوره به قا بلیت درک عدد دست پیدا می کند و حجم را در اشیاء درک خواهد کرد.
کودکا ن این دوره زیر سلطه ی تا ثرات بصری قرار دارند برای مثا ل کودک 7 سا له چنین استدلال می کند که اگر تعداد اشیا قبلا با هم برابر بوده ، حا لا هم با ید برابر با شد .
شا لوده ی ادراک کودک از جهان اجتما عی در همین دوره شکل می گیرد.
براسا س بررسی های پیا ژه کودک در این مرحله از واقع گرایی اخلاقی پیروی می کند و این ما نند پیروی کردن از قوانین فیزیکی است یعنی قواعد اخلاقی اموری مقدر و از ویژگیهای ثا بت جهان اند.
در این مرحله قضا وت کودک در مورد هر عمل، بیشتربر اسا س پیا مدهای آن است و نه بر مبنای قصد ونیت فاعل آن.
اریک اریکسو ن هم یک نظا م 8 مرحله ای برای توصیف رشد در طول زندگی پیشنها د کرده و آن را مراحل روانی اجتماعی نا میده است. کودک مورد نظر ما براسا س این تقسیم بندی دارای این ویژگی ها ست :
کودک ازخود تنظیمی سا ده به مرحله ای می رسد که خودش می تواند فعا لیت ها یی را آغا ز و آن را اجرا نما ید. داشتن هدف و جهت ، وتوانایی دست زدن به فعالیت های مستقل از ویژگی های این دوره است نگرش والدین در این دوره بسته به این که در برابرفعا لیت های مستقل کودک تشویق کننده با دلسرد کننده با شد، می تواند درکودک احسا س نا بسندگی ( احساس گنا ه ، در صورتی که والدین فعا لیت کودک را ما یه ی شرمسا ری بدانند ) به وجودآورد.
آموزش وپرورش دبستا نی عبارت است از آموزشی که به کودکان 6 تا 11 ساله در دبستا نها داده می شود.
با توجه به نیا زها وتوانمندی های کودکان در این دوره ی سنی، آموزش و پرورش دبستا نی مهم ترین حلقه از حلقه های نظا م آموزش وپرورش رسمی کشور است.
این دوره که در شکل فعلی شا مل 5 سا ل تحصیلی است، از کلاس اول تا پنجم، از اولویت های خاصی در آموزش پرورش برخورداراست .
کودکانی که 6 تا 11 سالگی را طی می کنند در آستا نه ی رشد درسطوح همه جا نبه می با شند. براین اسا س غلام حسین شکوهی هدف های خا صی برای این دوره در آموزشی در نظر گرفته است .
* آشنا ساختی کودکا ن و عا دت دادن آنها به زندگی جمعی خرج از خانواده و پا یه گذاری تدریجی شرایطی که کودکان رابه تدریج ومبتنی براصول صحیح رشد فردی برای زندگی در اجتماع آما ده می کند .
* آما ده ساختن کودکان برای تطبیق خود با شرایط زندگی که شا مل ایجا وایجا د وپرورش پا ره ای ازتوانا یی های سا ده مثل استعداد گوش کردن، سخن گفتن، فهمیدن مطالب دیگران، فهما ندن نظر خود به سا یرین، فکرکردن، استدلال و استنتا ج نتیجه های سا ده، آما دگی تدریجی برای درک ارزش ها شمردن وحسا ب کردن، اندازه گرفتن، شناختن وقت، دوختن وسا ختن وایجاد کردن، در سطح ابتدایی و متناسب با شرایط رشد، خواهد بود .
* آموزش مواد درسی شامل خواندن،نوشتن، حساب کردن ، دادن اطلاعا ت و معلوما ت لازم در زمینه های مربوط به تربیت دینی و معنوی و اجتماعی واقتصا دی برای رشد متنا سب با توانا یی های سنین کودکی درهمه جنبه های مربوط به تربیت عمومی .
با توجه به اهمیت این اهداف به نظر می رسد آشنا یی با مشخصا ت روانی، ذهنی، اجتماعی، اخلاقی و جسمی کودکا ن این دوره بسیا ر لازم وضروری است. بنا براین در ادامه به بررسی این مشخصات در گروه سنی 7 تا 11 سال مورد توجه قرار می دهیم .اما از انجا که کیس مورد نظردردوره ی دبستا ن دانش آموز سا ل سوم ابتدایی می با شد بیشتر به خصوصیا ت این گروه سنی می پردازیم. .
بر اسا س تقسیم بندی که از پیا ژه در قبل گفته شد کودک مورد نظردر دوره ی سوم، اعما ل ملموس، قرار می گیرد.
کودکا ن 7تا 11 سا له ی این دوره میتوانند به گونه ای نظا مدار بیندیشند. اما این تفکر در رابطه با اشیاء و اعمال ملموس است.
ازحدود سن 7 سا لگی اندیشه ی کودک در یک سطح نما دین سا زما نبندی می شود .
کودک معمولا مفهوم ثبا ت ما یعا ت را دردر این سن درک می کند. کودکان با به کا ر بردن استدلال به این مرحله میرسند که به عقیده ی پیا ژه زمینه ی این استدلالها را اعمال منطقی تشکیل می دهد، یعنی نوعی اعمال ذهنی که برگشت پذیر است.
لازم به تذکر است که منظور از اعما ل دراصطلاح پیاژه فعا لیتهای ذهنی است.
در این دوران کودک بر خود مداری خود غلبه میکند و در کوششهای عملیا تی و گروهی خود را هماهنگ میکند. لازمه ی چنین عملی در نظر گرفتن دید گا ه فرد دیگر است. چنین با زیهای تعا ونی در مرحله ی اعما ل ملموس انجام میشود. به عقیده ی پیاژه زما نی که کودک کمتر به طور انحصا ری با بزرگسا لان بلکه بیشتر با گروه سنی خود، تعا مل پیدا کند، می تواند، بر خود مداری غلبه کند. کودک در این سن میتواند دربا ره ی اشیاء و رویدادها به طور منطقی فکر کند. در سن 6سا لگی به نگهداری عدد، 7سالگی درک جرم و در9 سالگی به درک مفهوم وزن دست پیدا میکنند.
آنها اکنون قا درند اشیاء را بر حسب چند ویژ گی طبقه بندی کنند و می توانند آنها را بر حسب بعد معینی، نظیر اندازه، ردیف کنند. پیا ژه این مرحله را مرحله ی عملیا ت عینی می خواند. در این مرحله کودک واژگا ن انتزاعی را به کا ر می برد، اما محدوده ی به کا رگیری این واژه ها اشیا ئی است که مستقیما احسا س می کند.
دربا ره ی قضا وتهای اخلاقی و درک اخلاقی کودکا ن در این دوره، خود گردانی نا میده می شود. در این نوع اخلاق گرایی، کودک قوانین را به صورت موضوعا ت انسا نی فرض میکند که توسط افراد هم سن وسا ل ومسا وی، به منظورهمکا ری و تعا ون ایجا د شده است. آنها می آموزند که قوانین موضوعا ت مطلقی که از بالا به پا یین نا زل شده باشد نیست. بلکه توافقها یی است که به کا ر تعامل و همکا ری با دیگران میا ید. واقع گرایی کودکا ن کاهش میا بد وتنبیه را برخواسته از انتخا ب آ دمیا ن می بیند و نه کیفر اجتنا ب نا پذیر نیروهای ما وراء طبیعی.
اما از دیدگا ه اریک اریکسون، کودکا ن این دوره، یعنی سا لهای دبستان، مها رتها یی را یا د می گیرند که جا معه آنها را ارزشمند می داند.
این مهارتها منحصر به خواندن و نوشتن نمی شود، بلکه توانا یی قبول مسئولیت و کنا ر آمدن با مردم را نیز در بر میگیرد. تلاشهای موفقیت آمیز کودکان دراین زمینه ها منجر به احساس کفا یت ، وتلاشهای نا موفق باعث احسا س حفا رت می شود.
دربرسی های دیگردرموردمشخصا ت عا طفی و اجتماعی این کودکا ن میتوان گفت که آنها از لحا ظ عا طفی و احسا سی بی ثبا تند. بسیا رعلاقه مند به شرکت در فعا لیتهای اجتماعی هستند. میل به استقلال طلبی در آنها زیا د است. این سن، سن افزایش اطلاعا ت و آگاهی نسبت به محیط اطرافیا ن و اشنا یی با احسا سا ت مختلف است. کودک از محدو دیتهای خود آگا ه است وهنگا م رویا رویی با مشکلات از بزرگترها انتظا ر کمک دارد. کودک در این دوران برای خود قهرما ن انتخا ب میکند و آن را به عنوان الگو مورد توجه قرار میدهد.
تفا وت جنسیت برای او مفهوم بیشتری پیدا میکند. کودک به آسانی هیجان زده می شود. به مسا ئل جها ن و جا معه علاقه مندند و برای آینده ی خود هدف در نظر می گیرند. حس خلا قیت و ابتکا ر در آنها زیا د است. تفکر ایده آل از مشخصه های این سنین است. تشویق و تحسین والدین سبب خرسندی و دلگرمی آنهاست. تشویق عامل مهم و مؤثری در یا د گیری کودکا ن این دوره ی سنی است.