لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
فصل سوم :
بررسی معماری و انواع پیاده سازی سیستمهای فازی
خلاصه :
در این فصل ، در ابتدا ساختار کلی سیستم های استنتاج فازی که اساس کنترل کننده ها و پردازشگرهای فازی می باشد، مورد بررسی قرار می گیرد. سپس انواع روشهای مورد استفاده و متداول نافازی سازی در سیستم های فازی مورد بررسی قرار می گیرندواز نظر دقت خروجی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند و با یکدیگر مقایسه می شوند .
٣-١ مقدمه :
یک مجموعه فازی شامل عناصری است که هر کدام با درجات مختلفی به مجموعه تعلق دارند و این درجات توسط تابع عضویت مشخص می گردد. مجموعه فازی A که در فضای X تعریف شده است را می توانیم به صورت زوج مرتب زیر نشان دهیم :
(٣-١)
که تابع عضویت مجموعه A نامیده می شود. تابع عضویت به صورت زیر تعریف می شود:
(٣-٢)
که برای هر عنصر X درجه عضویتی بین صفر و یک در نظر می گیرد که میزان تعلق و یا درجه نزدیکی آن عضو به مجموعه را نشان می دهد.
منطق فازی گسترشی از منطق دو ارزشی است بدین ترتیب که به یک گزاره ارزش درستی در فاصله [0,1] نسبت داده می شود. این عمومیت امکان استدلال تقریبی را فراهم می آورد که عبارت از استنتاج نتایج از یک مجموعه گزاره های نادقیق می باشد. قاعده استنتاج وضع مقدم در منطق کلاسیک به منظور بکارگیری در منطق فازی گسترش یافته و به قاعده استنتاج وضع مقدم تعمیم یافته معروف است [12] . این قاعده استنتاج بیان می دارد که اگر دو گزاره "x is A' " و "IF X is A THEN y is B " در دسترس باشند، B' از روی B با توجه به نزدیکی A به A' می تواند حاصل گردد. لازم به ذکر است که مجموعه های A،A' ،B و B' مجموعه های فازی می باشند.
در این فصل به عنوان پیش زمینه ابتدا به معرفی سیستم های استنتاج فازی و مرور کلی اجزاء تشکیل دهنده آنها می پردازیم . این سیستم ها پایه و اساس تشکیل دهنده کنترل کننده ها و پردازشگرهای فازی می باشند و تقریبا در هر کاربرد فازی ، نوعی سیستم استنتاج فازی به کار برده شده است . در ادامه به بررسی و مرور روشهای مهم و معمول نافازی سازی که در اغلب سیستم های فازی موجود به کار می روند ،می پردازیم .
٣-٢ سیستم های استنتاج فازی
سیستم های فازی ، سیستم های مبتنی بر دانش یا قواعد هستند. قلب یک سیستم فازی پایگاه دانشی است که از قواعد " اگر – آنگاه " فازی تشکیل شده است . در واقع این پایگاه از دانش و تجربیات یک شخص خبره در حوزه کاربرد خاص سیستم فازی ساخته می شود و به همین جهت گاهی این سیستم ها را به عنوان سیستم های خبره نیز نام می برند. در یک قاعده " اگر – آنگاه " فازی بعضی از کلمات آن بوسیله توابع تعلق پیوسته مشخص شده اند . بعنوان مثال عبارت زیر یک قاعده ی فازی است :
" اگر گرمای اتاق زیا د است ، آنگاه درجه کولر را بیشتر کنید. "
در این عبارت ، کلمات " زیاد " و " بیشتر " بوسیله توابع عضویت فازی مشخص می شوند که یک نمونه آن در شکل (١-٣) نشان داده شده است . در این شکل محور افقی نشان دهنده دمای اتاق و محور عمودی درجه عضویت مقادیر دمایی مختلف را نشان می دهد.
شکل(١-٣) تابع عضویت برای کلمات "زیاد"و"کم"
نقطه شروع ساخت یک سیستم فازی ، بدست آوردن مجموعه ای از قواعد " اگر – آنگاه " برای بیان رفتار آن سیستم است در مرحله بعد این قواعد در سیستمی واحد ترکیب می شوند. روشهای متعددی برای این ترکیب وجود دارد و باعث شده که انواع مختلفی از سیستم های فازی بوجود آیند [١٠].
سیستم استنتاج فازی یک قالب کاری محاسباتی براساس مفاهیم تئوری مجموعه های فازی ، قواعد " اگر – آنگاه " فازی و استدلال فازی می باشد [١٢]-[١١] . چنین سیستم هایی کاربردهای بسیاری در بازه های وسیعی از زمینه ها مانند کنترل اتوماتیک ، مدلسازی سیستم ها ، طبقه بندی داده ها ، رباتیک و تشخیص الگو دارند.
همانطور که در شکل (٢-٣)مشخص است ، یک سیستم استنتاج فازی از چهار قسمت اصلی زیر تشکیل شده است : ١) فازی کننده که مبدل مقادیر قطعی ورودی به مقادیر فازی می باشد ٢) پایگاه دانش که اطلاعات قواعد و توابع عضویت فازی را در خود دارد ، ٣) موتور استنتاج که در واقع مکانیزم استدلال سیستم را مشخص می کند و ٤) نافازی کننده که خروجی فازی سیستم را به یک عدد قطعی و حقیقی تبدیل می کند. در ادامه به معرفی و توضیح در مورد هر یک از این قسمتها خواهیم پرداخت.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
انتقال اطلاعات به کشورهای جهان سوم
متخصصان علوم اقتصادی و سیاسی تقسیمبندیهای متفاوتی را برای کشورها قائل شده اند؛ مثل کشورهای پیشرفته، صنعتی و جهان اول، در مقابل کشورهای توسعه نیافته، در حال توسعه، جهان سوم و نظایر آن. در این مقاله هدف، تائید، تکذیب و یا بررسی درست و یا غلط بودن این عنوانها نیست؛ بلکه منظور، بررسی مسائل مربوط به انتقال اطلاعات به کشورهای گروه دوم است که از میان عنوانهای فوق، عنوان "جهان سوم" بمناسبت مصطلحتر بودن آن، برایشان انتخاب شده است.
از نظر جغرافیای سیاسی، 49 درصد وسعت کره زمین و 51 درصد جمعیت جهان اختصاص به کشورهای جهان سوم دارد. حدود 40 درصد این کشورها در زمره فقیرترین کشورهای جهان محسوب می شوند و بقیه در قیاس با آنها از فقر کمتری رنج می برند. مشکلات متعددی که گریبانگیر این کشورهاست روی همه عوامل پیشرفت از جمله تولید اطلاعات و یا استفاده صحیح و موثر از اطلاعات تولید شده در خارج از کشور تاثیری عمیق می گذارد.
اصولا" اطلاعات، اساسی ترین عامل برای توسعه و تکامل یک کشور است و بدین جهت جزئی از منابع ملی محسوب می شود که باید توسط هر کشوری در جهت پیشرفت و نیل به خودکفایی و همچنین غنای مادی و معنوی افراد جامعه، مورد بهره برداری قرار گیرد. بعبارت دیگر، صرفنظر از ویژگیهای مختلف فرهنگی (نژاد، مذهب، زبان، جنس و . . .)، ویژگیهای اقلیمی، تجربه، تحصیل و غیره، هر فردی باید امکان دسترسی و دستیابی به اطلاعات موجود در نقاط مختلف دنیا و استفاده از آن را در امر سازندگی خویش و جامعه خود داشته باشد.
بر این اساس، از خصوصیات مهم جوامع پیشرفته صنعتی، با ارزش شمردن اطلاعات، فراهم آوردن مجموعه ای غنی از داده ها و کوشش در تولید و افزایش آنها و اتکای شدید به اطلاعات است. با توجه به نقش حساس اطلاعات در اینگونه جوامع، امکانات کافی برای دسترسی افراد به انواع مختلف اطلاعات تولید شده درکلیه نقاط دنیا فراهم آمده است، در حالی که کشورهای جهان سوم استفاده از منابع اطلاعاتی، حتی در رابطه با اساسی ترین نیازها، با دشواریهای فراوان مواجه است.
از اینرو، اهمیت اطلاعات ایجاب می کند که با بررسی همه جانبه آن در ارتباط با کشورهای جهان سوم چاره اندیشیهایی بشود. هر چند که تا کنون یونسکو و بعضی از سازمانهای بین المللی پروژه هایی را در رابطه با بررسی نیازهای اطلاعاتی کشورهای جهان سوم آغاز کرده اند؛ ولی متخصصان و مسئولان امور اطلاع رسانی و نیز سیاستگزاران این کشورها بطور جدی و پیگیر با مسئله برخورد نکردهاند.
در این مقاله کوشش شده است تا نیازهای اساسی اطلاعاتی در رابطه با توسعه فنی و اجتماعی کشورهای جهان سوم مورد بررسی قرار گیرد و باشناسایی مشکلات و موانعی که در راه دستیابی به این اطلاعات وجود دارد، پیشنهاداتی در جهت بهبود بخشیدن به وضع اطلاعات و نهایتا" رفع این مشکلات ارائه گردد. در اینجا لازم است اشاره شود که بررسی تکنولوژی اطلاعاتی و مسائل مربوط به آن، موضوع دیگری است و ما در این مقاله قصد پرداختن به آن را نداریم.
انواع اطلاعات مورد نیاز کشورهای جهان سوم
قبل از ورود به بحث اصلی، بهتر است که به مناسب بودن اطلاعات در رابطه با نیازهای اطلاعاتی کشورهای جهان سوم مختصر اشاره ای بشود. مناسب بودن اطلاعات ممکن است از ابعاد مختلفی بررسی گردد که خود، نوع نیاز کشورهای جهان را مشخص می کند. در این رابطه موارد زیر از اهمیت خاصی برخوردارند:
الف. مناسب بودن اطلاعات با هدف: برای رسیدن به هر هدف، اطلاعاتی مناسب با آن هدف مورد نیاز است مثلا، امور مربوط به سیاستگزاری، برنامه ریزی، تعلیم و تربیت، تحقیق و توسعه، انتقال تکنولوژی و . . . هر یک دسترسی به اطلاعات متفاوتی را ایجاب می کند.
ب. مناسب بودن اطلاعات یا خصوصیات استفاده کنندگان: میزان تحصیلات، تجربه، زبان، هوش، استعداد و سایر خصوصیات فردی استفاده کنندگان اطلاعات، عامل مهمی در تعیین کمیت و کیفیت اطلاعات قابل استفاده هر فرد است.
پ. مناسب بودن اطلاعات در رابطه با کاربرد آن در محیط: تفاوتهای فرهنگی مانند زندگی در مناطق روستایی یا شهری، بری یا بحری، سرد یا گرم از عوامل مهم مناسب بودن اطلاعات کاربردی در رابطه با محیط کار است.
ت. مناسب بودن اطلاعات با راهها و وسایل انتقال آن: اطلاعات ممکن است از طریق کانالها (مجراها)ی رسمی، یعنی مدارک مکتوب از قبیل کتاب، مجله، گزارش و سایر مواد چاپی و غیرکتابی و یا بوسیله مجراهای غیررسمی، مانند ملاقاتهای حضوری، شرکت در کنفرانسها یا سمینارها و نیز از طریق رسانههای گروهی و وسایل ارتباط جمعی کسب گردد که بهر صورت می بایست مناسب با وسیله انتقال آن باشد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 11 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بررسی وضعیت اشتغال در جهان سوم
مقدمه
نرخ بیکاری بهترین راه شناخته شده در ارزیابی بازار کار و یکی از مواردی است که در بسیاری از کشورها بسیار بدان پرداخته شده است.
نرخ کل بیکاری در سالهای اخیر در هفت کشور الجزایر، یوگوسلاوی، ماسارونیا ، مراکش ، نامبیا ، صربستان، مونتنگرو و کرانه باختری و نوار غزه نرخ بیکاری بیش از 20 درصد در سالهای اخیر بوده است.
اطلاعاتی که بعد از سال 1995 وجود دارد، نشان می دهد که 50در صد از کشورها با افزایش میزان بیکاری مواجه شده اند و 50 درصد دیگر با کاهش بیکاری .
-ILO نرخ بیکاری در بین زنان و مردان در سال 1990و 2001. برای جلوگیری از محدودیت های موجود و برای مقایسه آمارهای تمامی کشورها، می توان بر اساس برخی از الگوهای ILO هر یک از کشورها را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار داد.این مقایسه ها نشان می دهد که میزان بیکاری زنان و مردان در بین سالهای 1990 و 2000 در فنلاند ،آلمان ،ژاپن،و سودان افزایش یافته، در حالیکه در استرالیا ،کانادا، ایرلند، هلند، نیوزیلند، نوروژ، اسپانیا، و ایالات متحده با کاهش روبرو بوده است.
طرح مسئله
وضعیت اشتغال در ایران طی سالیان گذشته و اکنون چگونه است ؟ در دیگر کشورهای جهان سوم چه وضعی وجود دارد ؟ کشورهای ÷یشرفته چه سیاستهایی علیه بیکاری به کار بسته اند ؟ کشورهای جهان سوم برای جلوگیری از مهاجرت نیروهای کار جوان چه تمهیداتی باید اتخاذ کنند ؟
سوال اصلی
کشور های جهان برای نیروی کار جوان خود چه سیاستهایی را تدوین کرده اند؟
سازماندهی مراکز حمایت از کارگران و بیکاران در دنیا به چه شکلی است ؟
چرا بعضی از کشورها برای کسب و کار مناسب تر شده اند ؟
بررسی وضعیت اشتغال قبل از انقلاب اسلامی
بررسی وضعیت اشتغال قبل از انقلاب اسلامی بخش نخست: (45-1335) از آن جایی که دهه 1990 به عنوان دهه توسعه انسانی شکل گرفته است، منابع انسانی اهمیت خود را به عنوان پایه اصلی ثروت ملتها بیش از پیش نشان می دهد. ضرورت بررسی نیروی انسانی و مسائل مربوط به آن و لزوم توجه به این امر نیز در اصل28 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته است: هر کسی حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست، بپذیرد." در ادامه، این ماده تصریح می کند که : " دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساویبرای احراز مشاغل را ایجاد کند." نیروی انسانی به کلیه جمعیت 10 سال به بالا اعم از جمعیت فعال و غیر فعال گویند که به ویژگی هایی نظیر حدود سنی جمعیت، تمرکز آن در مشاغل مختلف و بخش های متفاوت اقتصادی کشور، ترکیب سنی و جنسی آن می پردازد. از سالهای 1300 به بعد مسئله اشتغال و بیکاری در کشورمان به موازات دگرگونی های اساسی در اقتصاد و تغییر و تحولات در گروهها و طبقات اجتماعی شکل تاره ای به خود گرفت، به طوری که بعضی از طبقات جایگاه جدیدی در اقتصاد پیدا کردند و از ارزش بعضی ازطبقات دیگر کاسته شد. واقعیت این است که بافت اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی کشورمان همانند بسیاری از کشورهای جهان سوم باعث می شود که ظرفیت بالقوه نیروی کار جامعه و جمعیت فعال، علی رغم افزایش سریع جمعیت، محدود باشد.
بررسی وضعیت اشتغال در ایران
برای گردآوری آمار و اطلاعات و ارائه تصویر دقیق از وضع موجود با توجه به محدودیتهای اولیه، از اطلاعات آماری مربوط به سال 1375، از انتشارات مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه استفاده شده است. نتایج بررسیهای اولیه، ساختار کلی جمعیت کشور را مشخص میسازد. سپس جایگاه نیروی انسانی در بخشهای مختلف اقتصاد مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. بعلاوه ساختار جمعیت در مناطق مختلف شهری و روستایی مسأله فرصتهای اشتغال، حرکت جمعیت و جابجائی نیروی کار، چگونگی گسترش بازار کار در مناطق شهری و ابعاد بیکاری در مناطق مختلف شهری و روستایی بررسی و تحلیل میشود.
مهمترین دستاورد این بررسی عدم اشتغال بخش اعظم نیروی جوان کشور و ضرورت ایجاد زمینههای شغلی مناسب برای آنها و ایجاد فعالیتهای خوداشتغالی مخصوصاً در مناطق مهاجر فرست میباشد.
جالب توجه اینکه، بخش اعظم نیروی انسانی را جوانان 10 تا 30 سال تشکیل میدهند که به سبب عدم برخورداری از تسهیلات مالی ارزان، قادر به انجام فعالیتهای مستقل نیستند.
لذا گسترش آموزشهای مهارتی و افزایش تسهیلات مالی ارزان، رهگشای اصلی توسعه فعالیتهای خوداشتغالی است.
بر اساس اطلاعات آماری موجود، از کل جمعیت ده سال به بالا در حدود دو – سوم غیرفعال محسوب شدهاند و از جمعیت غیرفعال نیز درصد بالایی مربوط به زنان فعال در روستا میباشد که ضمن انجام فعالیتهای خدماتی روزمره در فعالیتهای کشاورزی و دامداری نقش اساسی دارند. همچنین بخش مهمی از ارزش افزوده مربوط به صنایع دستی توسط آنها ایجاد میشود.
نکتة مهم دیگر ، محدودیت امکان فعالیت نیروهای متخصص در بخشهای مولد صنعت وکشاورزی است.
نقش آموزش عالی در ایجاد و زمینه سازی اشتغال از دیدگاه استفاده از توان پژوهشی کشور
بحث اشتغال رابطه تنگاتنگی با نظام اموزش عالی کشور در سطوح مختلف دارد. یکی از این موارد اشتغال فارغ التحصیلان و ایجاد شغل توسط آنان است. موضوع فارغ التحصیلان شامل فارغ التحصیلان دانشگاهی و آموزش دیدگان دوره های خاص در سطحی بالاتر از نظام آموزش متوسط می باشد فارغ التحصیلان جامعه به سه دسته تقسیم می شوند: 1- افرادی که از دانشگاه جامع علمی کاربردی فارغ التحصیل شده اند، که اغلب این افراد به علت داشتن مهارتهای حرفه مشکلی در پیدا کردن شغل مناسب نخواهند داشت. 2- افرادی که دارای تحصیلات عالیه می باشند و به علت داشتن مهارتهای ویزه به راحتی جذب بازار کار تحصیلات عالیه می باشند. 3- افرادی که از موسسات آموزش عالی فارغ التحصیل شده اند، ولی درپیدا کردن کار دچار مشکل میباشند . در رابطه با همه موارد فوق بحث وام اشتغال رامی توان مطرح نمود که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد. باید نقش آموزش عالی و تاثیر آن در پیدا کردن شغل مناسب برای فارغ التحصیلان مورد بررسی قرار گیرد.
برای جذب فارغ التحصیلان و ایجاد اشتغال مناسب، بررسی راهکاری علمی مبتنی بر برنامه از دو جهت دارای اهمیت است. اول انکه موضوع اشتغال را حل می کند، دوم انکه اشتغال را در جهت رفع نیازهای ممکلت سازماندهی نموده و پتانسیلهای دانشگاهی و علمی و بر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
فصل سوم
مشخصات الکتریکی
1-3) پهنای باند و شکل پالس
همان گونه که در شکل 3-1 می بیند، سیگنال های پیام نما پیش از ارسال شامل یک رشته پالس هایی با لبه مربعی شکل هستند.
شکل 3-1، (a) سیگنال منطقی (b) سیگنال دیتای کسینوسی ارسال شده
بالاترین فرکانس ها زمانی ایجاد خواهد شد که دیتا شامل یک سری 1 و 0 به شکل یک در میان باشد. بسط فوریة چنین سیگنالی نشان می دهد که آن از یک شکل سینوسی اصلی با فرکانس نصف ظرفیت بیت و یک رشته مقادیر هارمونیکی تشکیل شده است. مقدار اصلی پیام برای پیام نما برابر 3.46875 مگاهرتز و مقدار هارمونیک ها تا 50 مگاهرتز می باشد. در تئوری، کمترین پهنای باند مورد نیاز، نصف ظرفیت بیت است. اگر تنها مقدار اصلی ارسال میشد، هنوز امکان تشخیص بین 1 و 0 وجود خواهد داشت و با ایجاد شرایطی (نمونه گیری از سیگنال، تقریباً، وسط فاصله هر بیت) قادر به بازیابی سیگنال اولیه خواهیم دید. سیگنال های دیتا قبل از ارسال فیلتر می شوند. شکل 2-3 را ببینید.
شکل 3-2 پاسخ فرکانسی فیلتر در سمت فرستنده
یک فیتلر کسینوسی بالای 100 درصد برای اپتیموم کردن شکل پالس استفاده شده (شکل (b). 3-1 را ببینید). که در حال حاضر استاندارد است.
در عمل سیگنال تشکیل شده از یک پترن نامرتبی از بیت ها به همراه فراجهش های ماکزیمومی (OVERSHOOTS) که بر بیت های بعدی پترن دیتا تأثیر خواهد گذاشت همان طوری که در شکل 3-3 ملاحظه می کنید.
شکل 3-3. شکل پالس های تله تکست بعد از فیلتر شدن
دامنه و محل سیگنال های پیام نما در فاصله محو میدان (FBI) می باید انتخاب شوند تا سبب بروز اغتشاش بر روی تولید مجدد (REPRODUCTION) صدا و تصویر در گیرنده های تلویزیونی موجود نشوند. دامنه سیگنال پیام نما طوری انتخاب می شود که حتی بر روی گیرنده هایی که به زحمت انتخاب اینتر کریر مناسب صوت را انجام می دهند اعوجاج صوت رخ ندهد چون اعوجاج صوت در اثر تداخل مقادیر فرکانس بالای سیگنال دیتا با سیگنال اینتر کریر صوت بوجود می آید.
سطح دیتا برای0 منطقی به عنوان سطح سیاه سیگنال TV می باشد در حالی که در 1 منطقی سیگنال دیتا تقریباً 66 درصد پیک سطح مفید خواهد بود. (شکل 3-4)
شکل 3-4. سطوح دیتای مورد استفاده در تله تکست
2-3) پترن دید (EYE PATTERN)
در هر سیگنال دیتای نامرتب، هر پالس شکل پالس های بعدی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این باعث می شود که دامنه پالس ها و متوسط سطح سیگنال منتاسب با پترن دیتا تغییر کند که اثر شناخته شده ای به نام تداخل “INTERSYMBOLE” را نشان می دهد این اثر با اندازه گیری ارتفاع دید (EYE HEIGHT) صفحه نمایش می توان تعیین شود.
در اینجا سیگنال دیتا را به صفحات انحراف Y یک اسیلوسکوپ می دهند و محور زمان (TIME BASE) را به صفحات انحراف X به مدت زمان 2 بیت و به طور همزمان با دیتای ورودی می دهند. این کار بر روی شکل موجهای پالس های متوالی به شکل مشخصی اثر می گذارد که می توان در شکل 3-5 مشاهده کرد.
محدودیت های پهنای باند تقویت کنندهIF گیرنده سبب کاهش دامنه پالس بیت های ساده کم دوام می شود و نتیجتاً سبب کاهش اثر ارتفاع دید خواهد شد. خصوصیات فازی پالس ها نیز مهم است چون یک پاسخ فازی غیر خطی باعث کوتاهتر شدن دامنه پالس های دیتا و بحرانی شدن زمان دکودر خواهد شد. معمولاً ارتفاع دید در حدود 60 درصد تا 80 درصد دامنه ایده آل سیگنال خواهد بود. هر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
تکنولوژی اطلاعاتی و توسعه ملی در کشورهای جهان سوم
چکیده :
مسئله انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم ، مقوله پیچیده ای است که هم از نظر علمی و هم از جنبه ابعاد فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی ، سالهاست ، نه فقط کشورهای در حال توسعه ؛ بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است . در دهه 1980 ، فرآیند تولید یا خلق تکنولوژی و انتقال تکنولوژی به جهان سوم ، با بعد دیگری مواجه شده است که دامنه آن باسرعت بسیار زیادی رو به گسترش است . این بعد ، در واقع ، خود نوعی تکنولوژی فراگیر است که " تکنولوژی اطلاعاتی " نامیده می شود . ویژگی منحصر به فردی که این بعد با تکنولوژی دارد ، همانا شمولیت آن نیاز همه تکنولوژیهای نوین به آن است .
در این مقاله ، ضمن بررسی روند تحولات تکنولوژی سیستمهای اطلاعاتی در کشورهای رو به رشد ، مشکلات و موانعی که بر سر راه انتقال و جذب این تکنولوژی وجود دارد ، مورد بحث قرار می گیرد . تحلیلی از موقعیتها ، کامیابیها و یا شکستهایی که برخی از کشورهای آسیایی در راه جذب تکنولوژی اطلاعاتی و حمایت از برنامه های صنعتی و توسعه ای خود از اینطریق داشته اند ، بخش اساسی مقاله را تشکیل می دهد .
مقدمه :
چگونگی انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم ، هم از نظر علمی و هم از نظر ابعاد فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی ، مبحث پیچیده ای است که سالهاست نه تنها کشورهای در حال توسعه ؛ بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و شازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است .
پژوهشهای انجام گرفته در خلال سالهای 85 – 1975 میلادی ، از بروز تحول تازه ای در مقوله توسعه اقتصاد ملی خبر می دهد . این تحول ، ناشی از شکل گیری عنصر جدیدی است به نام " نیروی کار اطلاعاتی " که تغییر عمده ای در ترکیب عملیاتی نیروی کار پدید آورده است . پدیده مزبور ، مبین نیاز حیاتی به یک بخش اطلاعاتی (Information sector ) در اقتصادهای ملی است (Katz, 1986 ) . این عامل جدید ، دامنه وسیع و هوشمندانه ای را در بر می گیرد که زیر عنوان " تکنولوژی اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر " ( Technology Information based – Computer ) به گونه ای فزاینده زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار داده است . تکنولوژی اطلاعاتی ، در واقع ، خود نوعی تکنولوژی فراگیر است و ویژگی منحصر به فرد آن ، همانا "شمولیت "آن و نیاز همه تکنولوژیهای نوین به آن است . دامنه تغییرات ناشی از این پدیده ، متنوع بوده و از جانشینی " اطلاعات " برای " نیروی کار غیر اطلاعاتی " در بخش تولید صنعتی تا تغییر در ترکیب درونی بخش خدمات ، و از خدمات پرسنلی تا خدمات اجتماعی و سیستمهای توزیعی را در بر می گیرد . مطالعه این روند ، اساساً بر کشورهای توسعه یافته متمرکز شده است و به نظر می رسد که ممالک در حال رشد ، به دنبال کشورهای صنعتی ، رفته رفته به نقش کلیدی نیروی کار اطلاعاتی در پیشبرد برنامه های تکنولوژیک و غیر تکنولوژیک خود پی می برند . اما متاسفانه ، آنچه کمتر مورد توجه ممالک آسیایی ، آفریقایی و امریکای لاتین قرار گرفته ، تبین و تدوین استراتژی مناسب برای انتقال ، جذب و ارتقای تکنولوژی اطلاعاتی بوده است . به عبارت ساده تر ، علی رغم اینکه ، نزدیک به تمام این کشورها ، دارای نوعی سیستم برنامه ریزی ملی بوده اند ، لیکن از سیاست و خط مشی مدون و مبتنی بر برنامه های ملی در جهت دستیابی به تکنولوژی اطلاعاتی مناسب و پایدار محروم مانده اند . این موقعیت ، علل گوناگونی دارد که در این مقاله سعی می شود آن علتها ، مورد ارزیابی قرار گیرد تا در نهایت بتوان به منظور ارتقای فعالیتها و تلاشهای کشورهای جهان سوم – و از جمله ایران – در زمینه تکنولوژی اطلاعاتی مدل قابل قبولی را ارائه داد .
تکنولوژی اطلاعاتی و مشکلات جهان سوم
کامپیوتری کردن بنیادهای صنعتی ، اقتصادی ، آموزشی ، بهداشتی و خدمات اجتماعی در سطح وسیع در جهان سوم ، نه تنها نیاز به شناخت و آگاهی از سخت افزارها ، سیستمها ، نرم افزارها و کاربردهای آنها دارد ؛ بلکه عناصری مانند توسعه منابع انسانی ، تعارضات فرهنگی ناشی از تغییرات تکنولوژیکی و جنبه های اجتماعی و برنامه های ملی را نیز مطرح می سازد . اکثر کشورهای آسیایی در سالهای اخیر ، شاهد توسعه سریع در کاربرد میکروکامپیوترها در سیستمهای دولتی بوده اند . گرچه بخش خصوصی نیز ، در این زمینه نقش مهمی ایفا کرده است ؛ اما مسئولیت اصلی برای گسترش تکنولوژی اطلاعاتی ، در واقع ، بر دوش