لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 64
مقدمه
تعریف: آب پنیر whey بخش آبکی و جدا شده از شیر است که معمولا بر اثر اضافه کردن اسید، حرارت دادن یا انعقاد مایع پنیری بدست میآید. این ماده غیر شفاف و رنگ آن زرد مایل به سبز است. براساس تعریف ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی محصولات لبنی (IDF) تعریف پنیر بصورت زیر آمده است: « پنیر فراورده ای است تخمیری یا تخمیر نشده که بدنبال انعقاد شیر کامل، پس چرخ و مخلوط این مواد بدست میآید و حداقل ماده خشک آن 24% است و قسمت جدا شده از آن آب پنیر نامیده میشود».
در واقع پنیر از فاز امولسیون ( چربی) و سوسپانسیون مسیلی تشکیل میشود. این فاز در برگیرنده مواد محلول در چربی مانند ویتامینها و مواد کلوئیدی همراه با کازئین است در حالیکه آب پنیر شامل فاز محلول شیر است و عمدتا حاوی لاکتوز، پروتئین یا پروتئین محلول یا پروتئین آب پنیر، مواد معدنی محلول، اسیدهای آلی و ویتامین و آنزیم است.
کل ماده جامد آب پنیر معمولا بین 5/6-6 % و BOD آن 32000 یا بیشتر میباشد. ترکیبات آب پنیر در جدول زیر آمده است:
جدول 1-1 ترکیبات تقریبی آب پنیر ( درصد)
ترکیبات
آب پنیر حاصل از تولید پنیر
ماده خشک کل
آب
چربی
پروتئین
نیتروژن غیر پروتئینی ( NPN)
لاکتوز
خاکستر ( مواد معدنی)
کلسیم
فسفر
سدیم
پتاسیم
کلر
اسیدلاکتیک
4/6
6/93
05/0
55/0
18/0
8/4
5/0
043/0
04/0
05/0
16/0
11/0
05/0
در حدود 30 سال پیش آب پنیر در اروپا و آمریکا بعنوان ضایعات به فاضلاب منتقل میشد در صورتیکه میتواند برای تغذیه دام و انسان استفاده شود. در سالهای 1973 میلادی با استفاده از تکنولوژی پیشرفته UF و اسمز معکوس آب پنیر در صنایع غذایی، دارو سازی و صنایع شیمیایی کاربرد یافته که عبارتد از:
1- تغلیظ نمودن آب پنیر 2- جدسازی اجزا و ترکیبات شیمیایی آب پنیر
آب پنیر یکی از بزرگترین منابع پروتئین غذایی بوده که هنوز بطور وسیعی خارج از چرخه مصرف انسانی قرار دارد. مقدار تولید آب پنیر در دنیا در سال 1990 تقریبا 120 میلیون تن بوده این مقدار حاوی 7/0 میلیون تن پروتئین با ارزش نسبی بالا است، که برابر پروتئین موجود در تقریبا 2 میلیون تن سویا میباشد. در حالیکه هنوز بسیاری از مردم جهان از کمبود مزمن پروتئن رنج میبرند. از کل این مقدار پروتئین سهم قابل توجه به صورت دور ریز فاضلابی به هدر میرود. سهم دور ریز فاضلابی آب پنیر در سال 1990-1989 میلادی 50 درصد بوده است.
جدول زیر مقایسه مقدار تولید آب پنیر و شیر در ایران و جهان را نشان میدهد.
جدول 2-1 مقدار تولید آب پنیر در ایران ( میلیون تن)
شیر در دنیا
آب پنیر در دنیا
شیر در ایران
آب پنیر در ایران
1980
1982
1984
1986
19878
1993
1997
2000
460
5/483
4/500
510
516
512
529
560
583/11
843/11
749/12
154/13
990/13
5/15
42/17
812/17
61/2
83/2
52/3
91/4
10/4
35/4
2/4
5/4
21/1
3/1
32/1
48/1
62/1
72/1
74/1
76/1
نخستین استفاده از آب پنیر در تغذیه حیوانات شد و زمانی بود که انسان متوجه شد که نگهداری شیر گرم در پوست تازه گوسفند یا بز باعث میشود دلمه و آب پنیر بوجود آید، بز و گوسفند تقریبا 5000 سال پیش از میلاد در بین النهرین اهلی شده اند و از همان زمان دلمه شیر بصورت غذای اصلی استان در آمده پس آب پنیر را در دیگهای مسی میجوشاندند و از آن یک ماده جامد بدست آمد. این هنر هنوز هم در مناطقی از جهان که چادرنشینان زندگی میکنند رواج دارد.
جوانان و سالخوردگان، در مناطقی که آب پنیر به وفور یافت میشد از حمام آب پنیر به منظور برطرف کردن چین و چروکها و نرم کردن پوست بطور یکسان لذت میبردند. با وجود این بشر آب پنیر را بعنوان یک عامل نشاط بخش تلقی نمیکرد بلکه جنبههای درمانی هم داشت. استفاده از آب پنیر بصورت کامل در تغذیه انسان به خصوص به منظور درمان بیماریهای مختلف به یونانیان باستان نسبت داده میشود. بقراط در سال 460 قبل از میلاد مسیح از آب پنیر برای درمان بیمارهای مختلف توسط پزشکان تجویز شده است. در اواسط قرن 19 با تاسیس بیش از 400 محل عرضه آب پنیر در غرب اروپا در مان با آب پنیر به سطح وسیعی گسترش پیدا کرده است. طی دهه 1940 در اروپای مرکزی با تجویز خوراکی آب پنیر حداکثر 150 گرم در روز به درمان سوءهاضمه ، اورمی، نقرس، بیماری کبد و کم خونی و سل مبادرت میورزیدند.
در حال حاضر تکنولوژی به سمتی پیش میرود که آب پنیر را برای ساخت انواع محصولات جدید و با جایگزینی آن با ترکیبات گران قیمت مورد استفاده قرار میدهند. در عصر حاضر آب پنیر بطور مستقیم و بعنوان یک غذا کمتر مصرف میگردد در حالیکه آب
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 43
پنیر پروسس و جانشینها یا محصولات پنیری بدلی :
مقدمه
فرآورده ها محصولات در این گروه از محصولات پنیری با پنیرهای طبیعی متفاوت است به این صورت که آنها به طور مستقیم از شیر یا شیر آبگیری شده ساخته نمی شوند اما تا اندازه ای دارای اجزاء گوناگونی مانند پنیر طبیعی، شیر پس چرخ، آب، روغن کره، کازئین ، کازئیناتها، دیگر ترکیبات لبنی، روغن نباتی، پروتئینهای گیاهی و ترکیبات جزئی هستند. دو دسته اصلی بنام محصولات پنیری فرآیند شدة پاستوریزه و جانشین ها یا محصولات مصنوعی وجود دارد که به علاوه ممکن به اجزاء دیگری نیز تقسیم بندی شود که بستگی به ترکیبات و نوع و میزان (سطح) اجزاء تشکیل دهنده مورد استفاده دارد. (جدول 1 – 18) اقلام منحصر به فردی که در پائین ذکر می شود از آن جمله است.
فرآورده های پنیر پرورده پاستوریزه شده :
فرآورده های پنیر پروردة پاستوریزه شده (PCPS) بوسیله خرد کردن ذوب کردن و امولیفه کردن به یک مخلوط ذوب شده یکنواخت نرم یا مقادیری از پنیرهای طبیعی و ترکیبات اختیاری با استفاده از حرارت، برش مکانیکی و معمولاً نمکهای امولسیون کننده تولید می شوند. اجزاء اختیاری که دارای مجوز هستند بسته به نوع محصول تعیین می شوند (پنیر پرورده ، غذای پنیر پرورده و پنیرپرورده با قابلیت گسترش پذیری) و شامل اجزاء لبنی، سبزیها، گوشت، استابیلایزرها، نمکهای امولسیون کننده، طعم دهنده ها، رنگها و نگهدارنده ها و آب است (جدول 1 – 18 و نمایش 1 – 18).
علی رغم یک محصول از منابع تازه (نخست در سال 1911 توسعه یافت، محصولات پنیر پرورده ، یک نرخ رشد مشابه پنیرهای طبیعی (تقریباً 3/2% در هر سال) در اروپا و آمریکای شمالی در طی دوره 1996 – 1987 (1997) داشته است. جریان تولید جهانی 9/1 میلیون تون در هر سال است که مساوی 17% از تولید پنیر طبیعی است . (1997) عوامل شرکت کننده در تداوم رشد و موفقیت این محصولات در ادامه ذکر شده است :
آنها اغلب انواع نامحدودی از طعم، ثابت و استحکام، عملکرد (مانند : قابلیت ورقه شدن، قابلیت ذوب شدن، جریان پذیری) و تقاضای مصرف کننده را ارائه می دهند که منتج از تفاوتها در فرمولاسیون، شرایط پروردن و بسته بندی در شکلها و اندازه های گوناگون می باشد.
آنها کم هزینه تر از پنیرهای طبیعی هستند زیرا آنها از پنیرهای طبیعی با درجةایین تر و اجزاء لبنی غیر پنیری ارزانتر ترکیب شده اند.
آنها سازگار با تجارت غذاهای آماده (Fast – food) هستند. جالب توجه ترین مثال شامل تکه های پنیر در داخل همبرگر (تکه گوشت سرخ شده) و استفاده از پنیرهای پرورده خشک (پودر پنیر) به عنوان اسنک و پوشاننده های ذرت بوداده است.
آنها عمر مفید (Shelf -life) نسبتاً طولانی دارند و ضایعات آنها حداقل است.
تعدادی از شرکتها در تولید تجهیزات ، نمکهای امولسیون کننده و دیگر اجزاء در خور ساخت جهت تأمین نواز این صنعت برای محصولات جدید و با کیفیت ثابت تخصص پیدا کرده اند.
پنیرهای پرورده پاستوریزه شده و جانشین ها / محصولات پنیری مصنوعی (بدلی)
محصولات پنیر پروده پاستوریزه شده
جانشین ها / محصولات پنیری مصنوعی
بوسیله مخلوط کردن، حرارت دادن و برش مخلوط اجزاء اصلی با منبع لبنی تولید می شود.
پنیر طبیعی به عنوان یک جزء که در سطحی معادل g/kg 510 > محصول نهایی وجود دارد.
طبقه بندی
پنیر پرورده
غذای پنیر پرورده
پنیر پروردة گسترش پذیر
پنیر مخلوط
بوسیله مخلوط کردن ، حرارت دادن و برش مخلوطی از اجزاء لبنی و یا با منبع گیاهی تولید می شود.
نیازی نیست که شامل پنیرهای طبیعی به عنوان یک جزء باشند.
پنیرهای طبیعی ممکن است در مقادیر کم (برای مثال کمتر از g/kg 50 محصول نهایی ) جهت بهره مند شدن از طعم یا برای مطابقت با (برآوردن) برچسب مورد نیاز اضافه شود
طبقه بندی
پنیرهای مشابه (آنالوگ) لبنی
پنیر مشابه دارای قسمتی از لبنیات
پنیر مشابه بدون لبنیات
بوسیله منعقد کردن شیر تکمیل شده یا شیرسو تولید می شود آبگیری از دلمه با استفاده از روشهایی همانند آنچه برای پنیرهای طبیعی استفاده می شود، پرس کرده نمکزنی و یا رسانیدن دلمه
طبقه بندی
پنیرهای تکمیل شده
تافو
طبقه بندی محصولات پنیر پرورده
طبقه بندی محصولات پنیر پرورده پاستوریزه (PCPS) و استانداردهای هویت آنها (ترکیبات و سطوح و انواع ترکیبات بخار) در بین کشورهای مختلف تا حدی متفاوت است. بنابراین در انگلستان دو طبقه جهت PCPS بنام پنیر پرورده و پنیر گسترش پذیر (آئین نامه پنیر و خامه 3240 / 1995 SI 1995) وجود دارد. در حالیکه در آلمان 4 طبقه یعنی پنیر پرورده (Schmelzkase) ،فرآورده پنیر پرورده (Schmelzkasezuberetuing) فرآوردة پنیر (Kasezubereitung) و ترکیبات پنیر (Kasekomposition) با رجوع به kaseverordnung در 120 نوامبر 1990 شرح داده شده اخیراً فدراسیون بین الملل لبنیات تحت حمایت کمیسیون غذایی که کسی جهت طرح پیش نویس یک استاندارد واحد برای محصولات پنیر پرورده پاستوریزه تلاش کرده است که به طور جهانی پذیرفته شده باشد. انتظار می رود که استاندارد کرکس ارزش افزوده را مفروش دارد زیرا یک استاندارد بوسیله
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
اسم من ((پنیر)) است !
اسم من ((پنیر)) است !
مقوى معده ام و به هضم غذا کمک مى کنم .
اگر مرا با مرزه و مغز گردو بخورید، به چاق شدن خود کمک کرده اید.
با پونه اگر خورده شوم پادزهر خوبى مى شوم ...
از قدیم نان خورش شما ایرانیان بوده ام ، و بسیارى از سالخوردگان روستا نشین ، زیادى عمر خود را از من مى دانند. من از بسته شدن شیر به وسیله پنیر مایه بدست مى آیم و بیش از سیصد نوع دارم و این انواع بستگى به انواع پنیر مایه دارد و بطور کلى انواع پنیر مایه به دو دسته حیوانى و نباتى تقسیم مى شوند، انواع حیوانى آن را از مخاط معده ى حیوانات نوزاد که شیرخوار بوده و علفخوار نشده اند مى گیرند و انواع نباتى ، از شیرابه درخت انجیر و چند درخت دیگر بدست مى آید که مهمترین و سودمندترین آن ها گیاهى است به نام پنیر بند که در بلوچستان ایران بطور خودرو به عمل مى آید و سى درصد مایه پنیر خالص دارد. این گیاه مفید یکى از ثروت هاى خداداد ایران زمین مى باشد که متاءسفانه تاکنون مورد توجه و بهره بردارى قرار نگرفته و در بوته فراموشى گذاشته شده است . اگر در نظر بگیرید که در دنیا روزانه چه مقدار پنیر مصرف مى شود، به شما ثابت خواهد شد که ایران مى تواند صادراتى هزار برابر کتیرا و منافعى هم عرض صادرات مهم از این محصول بدست آورد. با مطالعاتى که شده است ، در زمین هاى وسیع و مستعد بلوچستان و کرمان مى توان این گیاه را کاشت و سالانه بیش از صدها هزار تن محصول بدست آورد.
پنیرى که با پنیر بند ساخته شود، ویتامین هاى بیشترى داشته و خوش بو و خوش طعم تر از سایر انواع پنیرها است و من از شما ایرانیان که از وجود این نعمت خداداد استفاده نمى نمایید، بسیار متعجب و گله مند مى باشم ، وقتى مرا با پنیر مایه حیوانى مى سازند، و براى تهیه آن حیوان کوچکى را که تازه به دنیا آمده است مى کشند پنیرى بدست مى آورند که از نظر شرع اسلام خوردن آن مکروه بوده ، و زود فاسد مى شود، در صورتى که نوعى از پنیر مایه هاى نباتى بدست مى آید، نواقص فوق را ندارد. یک نوع مرا از ماست تهیه مى کنند و این نوع نیز بسیار مرغوب و سودبخش است . چنانچه مرا از شیر حیوان سالم که در صحرا چریده باشد درست کنند، بسیار مطبوع و گوارا بوده و منافع سرشارى خواهم داشت .
به علت داشتن ویتامین هاى ((ث )) و انواع ((ب )) و املاح معدنى مخصوصا کلسیم ، نان خورش کاملى هستم که تمام عوامل حیاتى را در برداشته ، و کمبود آنها را جبران مى نمایم ، من مقوى معده و روده ها هستم و موجودات مفیدى که در روده ها زندگانى کرده ، و به هضم غذا کمک مى نمایند، از من تغذیه مى کنند. من خون سالم درست مى کنم ، من کمى دیر هضم هستم ، ولى پس از هضم زود جذب یاخته ها شده ، و آنها را وادار به سازندگى مى کنم . با مغز گردو و مرزه ، چاق کننده بدن و باعث نرمى پوست مى شوم ، و پادزهر املاح نقره و سرب مى باشم .
چون تازه مرا در آب جوشانده و آب آن را به زن بچه شیرده بدهند، شیر او را زیاد مى کنم ، خوردن برشته من بعد از پختن و گرفتن آب آن اسهال را بند مى آورد، کهنه و فاسد شده من ، سمى و خطرناک است و تولید سنگ مى نماید.
تازه من که آب آن را هنوز نگرفته و در اصطلاح پنیرسازان دلمه نامیده مى شود، خواب آور بوده و جهت تقویت اعصاب و التهاب معده و امراض سل و دق زیاد تجویز مى شوند و معالج خشکى پوست و علاج وسواس و امراض صفراوى و فشار خون است .
اگر مى خواهید من دیر فاسد شده ، و مدتى در خانه شما بمانم . همیشه مرا در ماست یا آب ماست بیندازید.
نمک زده و کهنه من در صورتى که فاسد نشده باشد، بلغم را از بین مى برد و اشتها را تحریک مى نماید، رطوبت معده را مى گیرد، ضماد آن را با عسل جهت باز شدن دمل و با روغن زیتون جهت نرم شدن مفاصل زیاد تجویز مى شود و اگر آن را روى پینه هاى دست و پا بمالند، آنها را برطرف مى نماید. اگر مرا با آب ژلاتین یا آب پاچه هاى گوسفند مخلوط کرده ، کمى نوشادر به آن اضافه کنید، و علاوه بر منافعى که جهت دستگاه گوارش دارد، پادزهر گزیدن زنبور و کژدم است . چنانچه مرا با خرما میل فرمایید کیفیت غذایى آن را بالا مى برم ، به عقیده پزشکان قدیم ایران ، خوردن من همراه با یک سبزى یا یک میوه مثل گردو نافع تر خواهد بود.
من یک برادر مادرى دارم که اسمش ماست مى باشد مادر ما هر دو شیر است و پدرمان متفاوت مى باشد. البته ماست به موقع خود را به شما معرفى مى کند، ولى من مى خواهم در اینجا سؤ الى از خوانندگان کنجکاو بنمایم .
اگر از شما بپرسند که اولین ماست را در دنیا چه کسى درست کرد، و چه مایه اى به او زد، چه جوابى خواهید داد؟ شما مى توانید این سؤ ال را از دیگران هم بکنید و بپرسید، اولین ماست در جهان چگونه درست شد؟
بدون شک جواب این پرسش را نه شما مى دانید و نه ماست بندان و نه دانشمندان حتى غذاشناسان امروزى . حل معما، افتخارى بر افتخار ایران عزیز خواهد افزود و ثابت خواهد کرد که اولین ماست برخلاف تصور دیگران در ایران بدست یک ایرانى درست شده و اینکه مى گویند اولین بار آنرا در بلغارستان ساخته اند صحیح نیست !
http://www.ghadeer.org/pezeshki/KHORAKY/KHORAKY1/zaban104.htm
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
شرکت تولیدی پنیر پرمایون (حامد طوس)
استاد راهنما:
جناب آقای دلیری
گرد آورنده:
تکتم برهانی نژاد
خرداد 86
مقدمه:
پنیر یکی از محصولات متنوع شیری است که انسان از هزاران سال قبل با طرز تهیه و بسیاری از خواص آن آشنایی داشت . بسیاری اولین مبدا پیدایش آن را به اعراب مصری نسبت می دهند که به طور تصادفی به روش تهیه آن پی بردند.
با گذشت زمان و گسترش فن پنیر سازی روشهای مختلفی برای ساختن انواع پنیر ابداع گردید .
بطوریکه امروزه صدها نوع پنیر در دنیا ساخته می شود و عوامل زیادی در تنوع این پنیر ها در مناطق مختلف دخالت دارد. مثلا نوع شیری که بیشتر در منطقه معمول است،شرایط آب و هوایی،خاک،وضعیت کارگری و عقاید مذهبی و آداب و رسوم محلی در آمریکا و کانادا و بسیاری از نقاط دیگر منحصرا از شیر گوسفند- بز- مادیان و گاومیش پنیر تهیه میشود و حتی گفته شده در بعضی نقاط از شیر گوزن و الاغ و پستانداران دیگر نیز استفاده می شود. پنیر علاوه بر اینکه از نظر تغذیه ای و داشتن املاح و ویتامین ها و پروتئین و چربی دارای اهمیت است از این نظر که قابلیت نگهداری طولانی و در نتیجه حمل و نقل آسان می باشد نیز حائز اهمیت است.
اگر تاریخچه صنایع لبنی هر کشوری را مورد مطالعه قرار دهیم پنیر از اقلام عمده تولیدات لبنی آن کشورها می باشد . اما وقتی به تاریخچه حدود 40 ساله صنایع لبنی ایران نظر می کنیم می بینیم با اینکه تولید پنیر از دیر باز مورد علاقه مردم کشورمان بوده و همواره به عنوان یکی از غذا های اصلی و عمده مردم بشمار می رفته ولی به پنیر سازی اهمیت داده نشده و تنها آمار واردات بوده که به روز افزایش یافته است.لذا در این طرح بر آن هستیم که با تدوین و گرد آوری مطالب مورد لزوم جهت احداث واحدهای کوچک تولید پنیر راهنمایی جهت سرمایه گذاران در این صنعت باشیم.
تعریف محصول:
پنیر سفید ترکیبی است از کازئین ،چربی،ویتامین و مواد معدنی با نسبت های تقریبا مشخص و مادّه اولیه اصلی آن عبارتست از:شیر تازه گاو و یا گوسفند و ماده اولیه فرعی آن شامل نمک طعام ،کلرور کلسیم (یا کربنات کلسیم) و مواد لاکتیکی و مایه پنیر بدون استاندارد تهیه و در دسترس مصرف کنند گان قرار می گیرد . واحدهایی که پنیر به صورت بهداشتی تهیه و تولید می نمایند بسیار محدود بوده و حتی تعدادی از آنها نیز در حال حاضر فعالیتی ندارد.
وضعیت عرضه:
عرضه پنیر در کشور عبارتند از تولیدات داخل و واردات که تولیدات داخل توسط چندین واحد صنعتی و نیمه صنعتی و سنتی انجام می گیرد که این واحدها تحت پوشش شرکت صنایع شیر،بنیاد مستضعفان و وزارت جهاد سازندگی و غیره می باشند که به علت وجود مسئله تهیه شیر از نظر مقدار و قیمت همواره دست به گریبان مسائل تولید هستند و جهت بهبود وضعیت تولید اقداماتی باید در جهت توسعه دامداری،افزایش عرضه پنیر از طریق واردات انجام می گیرد که عمدتا از کشور دانمارک وارد می شود و در قالب کالاهای اساسی به صورت سهمیه بندی در اختیار مصرف کنند - گان قرار داده می شود.
بنا براین با وجود مقدار متنابهی تولید داخلی و همچنین واردات همواره پنیر یکی از مواد غذایی مطلوب میباشد که وجود تقاضای بیش از حد برای دریافت آن از طریق سیستم سهمیه بندی و بالا بودن قیمت آن در بازار بخش دیگر غذایی و اختلال در عرضه آن و قیمت سایر مواد پروتئینی و جایگزین پنیر آزاد مؤید این مطلب می باشد.
وضعیت تقاضا:
با توجه به رشد فزاینده جمعیت افزایش میزان نفوذ پذیری پنیر در تغذیه مردم در وعده های مختلف راند مان شیردهی و سرمایه گذاری صنعتی انجام می گیرد.چون کره و گوشت و غیره و بروز حوادث قهری چون سیل، زلزله ، جنگ در کشور های همسایه و مهاجرت آوار گان به کشور عوامل ایجاد تقاضایی مازاد بر تقاضای طبیعی بوده و این کالا همواره به عنوان یکی از بهترین و ساده ترین مواد غذایی بوده تقاضای محصول یکی از مواد غذایی است که مورد مصرف عموم اقشار جامعه می باشد لذا همواره تقاضای زیادی باقی می ماند که آن را باید با احداث واحدهای جدید برطرف نمود .
قیمت فروش:
در هر شرایط اقتصادی، جغرافیایی، جوی و منطقه ای قابل تغذیه می باشد، بنابراین عوامل تقاضا همواره روبه افزایش بوده که با در نظر گرفتن مقدار عرضه موجود همچنان خلائی در برآورده نشدن محصول وجود نداشته است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 2
خواص تغذیه ای دوغ و پنیر کم نمک
نمک کلرور سدیم یا همان نمک طعام بعنوان یکی از اصلی ترین عوامل افزایش فشار خون درافراد مستعد به این بیماری شناخته شده است . این ترکیب سالها ست که بعنوان اصلی ترین طعم دهنده در انواع محصولات غذایی از جمله دوغ شناخته شده است .
حذف کامل این نمک از دوغ موجب افت شدید خواص حسی آن می شود . به این هدف و به منظور کمک کردن به بیماران مبتلا به فشار خون و سایر عوارض قلبی ، عروقی و نیز در جهت بهره مندی از مزایای سلامتی بخش نوشیدنی دوغ بعنوان یک نوشیدنی ملی و محبوب ، محصول دوغ بی نمک از طریق جایگزینی نمک سدیم با نمکهای دیگر طراحی گردید . پس از بررسی مقدماتی در مورد سابقه طرح و کارهای صورت گرفته مشخص شدکه نزدیکترین نمک با قابلیت جایگزینی نمک کلرو پتاسیم می باشد که در کشورهای اروپایی بعنوان Salt Substitute عرضه می شود. نمک کلرو پتاسیم دارای مزه شور همراه با تلخی و پس طعم فلزی میباشد که برای کاهش اثرات این طعم های ناخواسته از ترکیبات طعم دهنده جانبی و پوشاننده تلخی از جمله لیزین مونو هیدرو کلراید ،کلسیم استئارات منیزیوم سولفات ، سیلیکون دی اکساید و یدید پتاسیم و نیز بکار بردن انواع طعم دهنده های گیاهی استفاده می شود .
همزمان با تکوین این پروژه در کنار آن ، پروژه تولید پنیر UF کم نمک با همکاری دانشگاه تهران پیگیری شد و در نهایت به این نتیجه رسید که مخلوط 50:50 نمک کلرور سدیم و کلرور پتاسیم قابلیت ارگانولپتیکی مناسب برای محصول پنیر UF ایجاد می نماید و اجرای این طرح عملی میباشد . در مورد دوغ با توجه به بحث بی نمک بودن محصول از ابتدای طرح ،مبنای جایگزینی 100% نمک سدیم
با دیگر نمکهای جانشین مطرح بود . لذا پس از بررسی های متعدد عملی و علمی به بهترین فرمولاسیون ممکن که توانست بعنوان یک محصول بی نمک نظر اکثریت
قاطع گروه ارزیابی کنندگان را تامین نماید نائل شدیم . این فرمول بصورت زیر تعریف گردید :
ماست ، آب ، عرقیات گیاهی ، نمکهای پتاسیم
در واقع پس از طی مراحل متعدد که با توجه به ماهیت نمک های پتاسیم محدودیت های خاصی در محصول ایجاد شده بود بکمک طراحی بهینه فرمولاسیون و نیز استفاده از نسبت ترکیب مناسب از عرقیات گیاهی ، تولید یک محصول مناسب طبق فرمولاسیون فوق ممکن گردید .
محاسبه دقیق بر اساس درصد نمکهای پتاسیم بکار رفته و نیز نسبت جرم مولکولی پتاسیم در خود نمک نشان داد که میزان یون پتاسیم در cc 100 محصول حدود 300 میلی گرم میباشد . در مقابل میزان یون سدیم در یک دوغ معمولی حدود 280 میلی گرم برآورده گردید . با توجه به RDA این دو نمک که برای پتاسیم 3500میلی گرم و برای سدیم 2400 میلی گرم است ، مشخص می شود که مصرف حتی یک لیتر از این محصول دوغ بی نمک موجب دریافت یون پتاسیم تا زیر حد ایمنی فرد می شود و بدین ترتیب حد ایمنی بر اساس RDA تصویب شده در این محصول رعایت گردید .
لازم به ذکر است که بر اساس منابع موجود ،صرف نظراز میزان RDA مجاز ، گفته شده که مصرف تصـــادفی حتی تــا 18 گـرم پتاسیم (upper limit ) در روز چنانچه مشکل کلیوی وجود نداشته باشد ، بی خطر میباشد . در زیر جدول ارزش غذایی دوغ بدون نمک سدیم به همراه دوغ معمولی با نمک سدیم ارائه شده است :
ارزش غذایی در 100 گرم
دوغ معمولی
دوغ بی نمک
انرژی
26 Kcal
30 Kcal
چربی
1 gr
1 gr
پروتئین
1.7 gr
2.1 gr
کربوهیدرات
2.5 gr
2.1 gr
کلسیم
56 mgr
70 mgr
فسفر
43 mgr
60 mgr
پتاسیم
ناچیز
300 mgr
سدیم
280 mgr
ناچیز
لازم به ذکر است که بر طبق منابع موجود نمک پتاسیم دارای مزایای سلامتی متعددی است از جمله اینکه پتاسیم بعنوان یک عنصر ضروری برای عملکرد صحیح کلیه سلولهای بدن و بافتهای عصبی شناخته شده است ،دوم اینکه موجب طبیعی شدن فشار خون و ریتم ضربان قلب ( کاهش بیماریهای قلبی و سکته مغزی ) می شود . پتاسیم از تجمع آب اضافی در بدن جلوگیری می کند و به دفع آن از کلیه کمک می نماید ، این یون موجب فعال شدن آنزیمهای متعددی در بدن می شود همچنین پتاسیم به هدایت ارتباطات ایمپالسی عصبی کمک نموده و موجب بهبود عملکرد فیزیکی بدن می شود .
محصول دوغ بی نمک پس از نهایی شدن به قضاوت گروه ارزیابی کننده گذاشته شد و توانست در حالت 100% جانشین نمک سدیم با پتاسیم نظر اکثریت افراد را تامین نماید . همچنین این محصول در جلسه شورای مدیران شرکت پاک با رای اکثریت مورد تصویب قرار گرفت و بعنوان یک محصول جدید معرفی گردید . لازم به یادآوری است که این محصول در شرایط 100% جانشین نمک سدیم با نمکهای پتاسیم به موفقیت رسید در حالیکه برای حصول نتایج بهتر پذیرش ارگانولیپتیکی محصول ، میتوان نسبت ترکیب و جانشین نمکهای پتاسیم را از 40% تا 100 % نمک سدیم در نظر گرفت .
محصول دوغ بی نمک هم اکنون دارای مجوز و پروانه تولید بوده و به بازار عرضه گردیده و بدیهی است که مثل هر محصول جدید با اثرات سلامتی بخش ، نیاز به پشتیبانی و حمایت سازمانها و متولیان سلامت جامعه از جمله اداره بهبود تغذیه اداره نظارت بر مواد غذایی ،مراکز تشخیص و درمان بیماریها ، پزشکان و متخصصین قلب و عروق و نیز متخصصین تغذیه دارد .