کشت گوجه فرنگی در گلخانه 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

کشت گوجه فرنگی در گلخانه

گوجه فرنگی از جمله صیفی جاتی است که به دلایل فراوان کشت آن قابل صرفه است. زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و آنجا که به صورت اصلی وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگی غذا می شود.

گوجه فرنگی از جمله صیفی جاتی است که به دلایل فراوان کشت آن قابل صرفه است. زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و آنجا که به صورت اصلی وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگی غذا می شود.به همین دلیل است که در کشت گوجه فرنگی واریته هایی در نظر گرفته شده است که دقیقا با شرایط مصرف گوجه فرنگی مطابق است. گوجه فرنگی ریز در اندازه های ۵ تا ۲۰ گرمی و همین طور گوجه فرنگی هایی با اوزان تا ۲۵۰ گرم تولید شده است که به خاطر استفاده از تکنیک های جدید علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسیاری از ویروس ها و بیماری ها استعداد دوام و تازگی را تا مدت طولانی دارا می باشد. شایان ذکر است که علاوه بر تنوع شکل و اندازه رنگ های زرد و نارنجی به کمک گوجه فرنگی های قرمز آمده است.

● انواع کشت گوجه فرنگی:

حال که تصمیم گرفته اید در گلخانه خود بذر گوجه فرنگی را کشت کنید قبل از هر چیز باید بدانید چه نوع بذری را انتخاب و تهیه نمائید. بذر گوجه فرنگی را بر اساس نحوه مصرف آن می توان تقسیم بندی نمود زیرا این میوه را به صورت تازه خوری, رب, سس یا کنسرو می توان مصرف نمود. به همین منظور اولین تقسیم بندی بر اساس تازه خوری و صنعتی می باشد. در حال حاضر در ایران برای کشت گوجه فرنگی در گلخانه تنها از ارقام تازه خوری استفاده می شود. دومین تقسیم بندی بر اساس همرسی استوار است . که به سه دسته همرس - غیر همرس و بینابین تقسیم می شود . معمولا در گلخانه های ایران از واریته های غیر همرس در برداشت های طولانی مدت و از واریته بینابین در مناطقی که مدت برداشت کوتاه تر است استفاده می شود. سومین تقسیم بندی بر اساس وزن میوه است . امروزه برای مصرف تازه خوری گوجه فرنگی از گوجه چری با وزن ۵ تا ۲۰ گرم تا گوجه هایی به وزن ۲۵۰ گرم استفاده می شود. نا گفته نماند که هر چه وزن گوجه فرنگی سنگین تر باشد مدت بیشتری برای رسیدن به باردهی نیاز دارد . مثلا گوجه چری که حدود ۵ تا ۲۰ گرم است پس از نشاء حدود ۶۰ روز برای برداشت محصول نیاز دارد. به تازگی در بازار تولید واریته های دیگری پا نهاده است که کلاستر نام دارد .اصولا چیدن میوه به صورت خوشه ای با اصطلاح کلاستر خوانده می شود . با پیشرفت تکنولوژی در تولید بذر واریته هایی به بازار معرفی شده است که در برابر نماتد یا ویروسهایی که در منطقه ای فعال هستند مقاومت داشته و می توان با توجه به مشکلات موجود ارقام مورد نظر را انتخاب نمود.

▪ طول دوره جوانه زنی:

طول دوره جوانه زنی تا ظهور برگ های لپه ای در سطح خاک معمولا ۶ روز است واز ۴ تا ۶ هفته نشاء آماده انتقال به زمین اصلی است . برای اینکه بذر گوجه فرنگی بتواند به خوبی جوانه زده و رشد نماید تا زمان رشد مطلوب بوته بهتر است آن را در محل خزانه نگهداری نمود که هم در استفاده از امکانات گلخانه بتوان صرفه جویی کرد و هم گیاه بتواند در ابتدا رشد خوبی داشته باشد. به همین منظور قسمتی از گلخانه را برای گلدان های نشاء در نظر گرفته و یا محلی را برای خزانه انتخاب می کنیم انتخاب گلدان مناسب که حجم ریشه درون آن به خوبی فعالیت کند حائز اهمیت است . دما رطوبت نور فاصله بوته ها نقش مهمی در رشد یک گیاه سالم در خزانه را دارد . برای مثال سطحی برابر ۱۰×۱۰ سانتی متر برای هر بوته باید در نظر گرفت . ضمنا باید از محلهایی استفاده کرد که کاملا ضد عفونی شده و آفات و بیماری ها در محل نشاء موجود نباشد.

▪ دمای مناسب:

بهترین دما برای جوانه زنی ۳۰ درجه سانتی گراد می باشد و بعد از جوانه زنی دما را تا ۲۴ درجه در مواقع روز و ۱۸ درجه در هنگام شب تقلیل می دهیم.با توجه به اینکه بیشترین فعالیت ریشه ها در عمق ۳۰ سانتی متری خاک می باشد قبل از انتقال نشاء های گوجه فرنگی به زمین اصلی باید بسترهای مناسب که تا عمق ۸۰ سانتی متری قابلیت نفوذ ریشه را داشته باشد محیا نمود در این صورت باید علف های هرز را پیش از انتقال نشاء حذف و پاکسازی نمود و بخصوص از دو گیاه سس و گل جالیز نباید غافل گردید که این دو مشکلات فراوانی را برای گیاه ایجاد می نمایند .بهتر است با رویت سس یا گل جالیز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازی نمود آنگاه مواد آلی و کودهای شیمیایی را در اندازه مناسب و با راهنمایی آزمایشگاه های خاک شناسی تدارک دیده و استفاده نمود . بهترین ph برای گوجه فرنگی ۵/۸ تا ۵/۵ می باشد و تراکم کشت را ۲ تا ۵/۲ بمته در متر مربع می توان انتخاب نمود.

علاوه بر مسائلی که در مورد تراکم کشت خیار عنوان شد نحوه پایین کشی بوته گوجه فرنگی دلیل دیگری است برای انتخاب تراکم بوته. شکل بستر را می توان به صورت ذوزنقه که در بالا ۴۰ سانتی متر و در پایین ۷۰ سانتی متر در نظر گرفته و به فاصله حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتی تر از یکدیگر روی بستر حفره هایی به اندازه گلدان های نشاء در ۲ طرف به صورت زیکزاک و یا در یک خط ایجاد نمود. سپس نشاء گوجه فرنگی را در حفره ها قرار داده و با اضافه کردن خاک یا پیت موس به اطراف آن بوته را در محل انتخاب مستقر کرده و سپس آبیاری نمود تا نفوذ آب جایگزین هوای اضافی اطراف ریشه گردد.

▪ هرس :

همه می دانیم که هرس به منظور ایجاد تعادل بین رشد بوته شاخ وبرگ و مقدار ریشه و میوه است به همین منظور بوته گوجه فرنگی را تا زمانی که به ۳۰ سانتی متری نرسیده است هرس نمی کنیم و اجازه می دهیم رشد خود را انجام دهد زمانی که ارتفاع بوته به ۳۰ سانتی متری رسید اولین هرس را انجام می دهیم. این هرس شامل حذف گل ها و شاخه های فرعی است پس از انجام این مرحله هرس در تمام طول رشد بوته تمام شاخه های فرعی را حذف می کنیم و در کشت های کوتاه مدت بعد از رسیدن بوته به ارتفاع ۳۰ سانتی متری بوته را به صورت دو شاخه به نخ های مهار می بندیم, با انجام این کار دیگر نیازی به پایین کشی بوته نیست .بر اساس تجارب کیفیت و میزان محصول بوته ای که پایین کشیده شده است بهتر و بیشتر است بدیهی است پس از رسیدن این دو شاخه به ارتفاع مفید گلخانه جوانه انتهایی آن را حذف می کنیم تا گل های موجود در بوته به میوه تبدیل شود. پس از برداشت محصول این بوته ها از گلخانه حذف

کشت گوجه فرنگی در گلخانه

ین قارچ م ای تواند به میزبان در تمامی مراحل رشد حمله کند . برگهای آلوده زرد میشوند . گاهی اوقات فقط یک طرف
برگها زرد می شوند . برگهای آلوده به تدریج خشک شده و می زبا میوه کم و نارس تولید می شوند . اگر بیماری شدت داشته باشد
میزبان سریع می میرد . از علایم آن قهوه ای شدن بافتهای آوندی است . برای پیشگیری می توان خاک خزانه را توسط بخار با
یکی از سموم متام سدیم برمومتیل و ضدعفونی بذر با بنومیل تیوفانات متیل ضد عفونی کرد .
. نام

خط تولید رب گوجه فرنگی 29 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

خط تولید رب گوجه فرنگی:

مهمترین عامل در تولید یک محصول با کیفیت بالا، شستشوی کامل گوجه فرنگی با آب تمیز وسالم می باشد دستگاههای شستشو مختلف می باشد ولی معمول ترین وبهترین نوع آن سیستمی است که هم اکنون در اکثر کارخانجات ایران متداول است ومورد استفاده قرار می گیرد.

1) دریافت گوجه فرنگی

2) حوضچه شستشو 1و2

3) بازرسی وجورکردن ( Sorting)

4) خردکن(Crushing)

5)قیف خردکن

6) پری هیتر ( Pre Heating)

7)صافی دومرحله ای

8) مخزن ذخیره آب گوجه فرنگی

9)تغلیظ کننده ها ( Batch ,Continouse )

10)مخزن نمک زنی

11)پاستوریزاتور

12)پر کردن داخل قوطی ( Filling )

13)دربندی ( Seaming)

14)تونل پخت یا پاستوریزاتور ثانویه

15)بسته بندی

16)انبار

17)بازار مصرف

1) دریافت گوجه فرنگی :

در جعبه های ویژه ای که بین 10تا 25کیلوگرم گنجایش دارد،منتقل می گردد.هر چه فاصله مزرعه تا کارخانه کوتاهتر باشد،آلودگی وکپک زدگی آن کاهش یافته،در نهایت محصولی بهترازنظر طعم،رنگ ومواد مغذی عرضه می گردد.

2)حوضچه شستشو:

جنس این حوضچه ها از فولاد ضد زنگ یا تانکها ی فلز کاملاً گالوانیزه بمنظور جلوگیری از سیاه شدن محصول بر اثر تماس با آهن وزنگ زدگی است.

الف)حوضچه شستشوی 1 :

در این مرحله معمولاً برای شستشو از حوضچه های نیمه استوانه ویا مکعبی شکل استفاده می شود که درکف آنها معمولاً یک توری مشبکی قرار دارد.علاوه براین لوله هایی برای تزریق هوای فشرده بداخل آب حوض طراحی شده است.بنابراین گوجه ها زمانی که داخل حوض ریخته می شوند فشار ناشی از هوا باعث غوطه ور شدن آنها وبه هم سائیده شدن آنها می گردد در نتیجه عملیات تمیز کردن به نحو مطلوبترو مؤثرتری انجام خواهد گرفت.

ب)حوضچه شستشوی 2 :

سپس گوجه ها وارد این حوضچه می شوند.در این حوضچه علاوه بر تمیز شدن محصول میزان بار گوجه فرنگی وارد شده به داخل سالن تنظیم می گردد. گوجه فرنگی ها از این حوضچه توسط نوار نقاله یا الواتور خارج شده وبا عبور از زیر دوشهای آب عملیات شستشوی آنها کامل میشود تا عمل سورت و لکه گیری روی آنها انجام شود.

3)بازرسی وجور کردن : (Sorting )

عملیات سورتینگ شامل تمیز کردن، درجه بندی وجداسازی مواد ناپسند(گوجه فرنگی های کپک زده، فاسد، نارس، آفت زده، له شده وهمچنین ناخالصی هایی مثل برگ ودمچه گوجه و... ) است.

برای تولید رب با کیفیت خوب،گوجه فرنگی باید قرمز بوده (سبز یازرد نباشد ) یکنواختی رنگ،پوسیده نبودن ونداشتن آلودگی نیز بایستی مدنظر قرار گیرد.

گوجه فرنگی ها پس از شستشو وارد نوار Sorting می شوند.این نواربه عرض 90-60 سانتیمتر وطول آن12- 6 متر می باشدواز از لوله های آلومینیوم ویا فلز لعاب دار تشکیل شده است وساخت آن طوری است که ضمن حرکت انتقالی ، حرکت چرخشی انجام می دهندو از زیر آبفشانها عبور می نمایند.ساختمان آبفشانها یا نازلها طوری است که فشار آب را بالا می برد واین عمل باعث می شود که گوجه فرنگی کاملاً شسته شودوتمام مواد خارجی چسبیده به آن جدا شده وچنانچه دارای ترک باشد داخل ترکها شسته شوند.

ظرفیت خط سورت معمولاً پنج برابر ظرفیت دیگهای تغلیظ کننده باید باشد.سرعت نوار نقاله معمولاً 6 متردردقیقه است.در طرفین نوار سورت کارگران به لکه گیری وجور کردن می پردازندو قسمتهای لهیده یا سبز ومواد خارجی در صورت وجود گرفته وخارج می شود.هر چه عمل Sorting با دقت بالاتری انجام شود محصول نهایی دارای کیفیت مطلوبتری خوهد بود،زیرا در صورتیکه اگر برخی از موادناپسند از گوجه جدا نشوند باعث ایجاد معایبی در رب خواهند شد برای مثال چنانچه گوجه های خراب ونارس از گوجه ورودی جدا نشوند باعث سیاه شدن رنگ محصول نهایی (رب) خوهند شد.

نکات مهم در موردقسمت Sorting :

الف) تعداد افراد مسئول این قسمت باید حداقل 8 نفرباشد.

ب) افراد مسئول بایستی از بین افراد باهوش انتخاب شوندو ترتیبی اتخاذ شود که بیش ازچهار ساعت مداوم به کار مشغول نباشند.

ج) کافی بودن روشنایی در محل میز سورتینگ که حداقل روشنایی باید150- 50 فوت کندل شمع باشد.

4) خردکن : (Crushing )

بعد از عملیات سورتینگ ،عمل خردکردن برروی محصول انجام می شود.خردکردن نوعی عملیات واحد است که در آن اندازه محصول با استفاده از وسایل وابزارآلات مختلف کوچک می شود.

- از مزایای این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف)فرآورش محصول بصورت یکنواخت وصحیح صورت می گیرد.

ب) رعایت وزن استاندارد

فرآیند تولید رب گوجه فرنگی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

فرآیند خط تولید رب گوجه فرنگی

بخش رب و پوره

میوه                                                      

ماشین آلات خط رب گوجه فرنگی و پوره میوه بسیار به یکدیگر نزدیک بوده و در بعضی موارد می توان به صورت یکسان استفاده نمود.

ماشین آلات خط رب گوجه فرنگی :  

1- دستگاه شستشو و سورتینگ گوجه فرنگی

دستگاههای سورت دارای انواع مختلف بوده ولی آنچه در سورت گوجه فرنگی و میوه جانی چون گلابی ‍،‌‌ سیب ،‌ هلو استفاده میگردد از نوع رولیکی آن (یعنی سیستم کانوایر رولیک می باشد)که می بایست قسمتی که در ارتباط با میوه یا گوجه فرنگی است از جنس استنلس استیل و یا از جنس آلومنیوم باشد. در ساخت دستگاه سورتینگ مذکور می بایست به بسیاری از نکات توجه داشت که بتوان حداکثر راندمان را از سیستم گرفت و نیز مانع از فرسودگی زودرس دستگاه شد ذیلاًچند نمونه از دستگاههای ساخت این واحد را خدمتتان ارائه می گردد چنانچه مورد درخواستی در جدول ذیل نباشد حسب سفارش طراحی و ساخته خواهدشد.

مشخصات :

مدل

طول(m)

عرض(m)

ارتفاع(m)

جنس بدنه

جنس رولیک

توانمصرفی

تناژدر24ساعت

زمان تحویل

کنترل دورالکترونیکی

Ifbr

5/7

1/1

65/1

آهنی پروفیل فابریک

آلومنیوم

3kw

250

45

ندارد

Sfbr

5/7

1/1

65/1

استیل پروفیل فابریک

آلومنیوم

3kw

250

45

ندارد

Rcai

8

6/1

3/2

آهنی پروفیل فابریک

آلومنیوم

5.5kw

700

60

ندارد

Rcas

8

6/1

3/2

استیل

آلومنیوم

5.5kw

700

60

ندارد

Rcss

8

6/1

3/2

استیل پروفیل فابریک

استیل

7.5kw

1000

70

دارد

 - دستگاه خردکن

دستگاههای خردکن دارای انواع مختلفی بوده ولی برای گوجه فرنگی از نوع شانه ای و یا دیسکی استفاده میگردد که نوع شانه ای ضمن اینکه جهت گوجه فرنگی استفاده می شود برای خردکردن میوه های نسبتاًسفت مثل سیب گلابی حتی چقندر نیز قابل استفاده میباشد ذیلاًدو نوع از خردکن های ساخت این واحد خدمتتان ارائه میگردد چنانچه مورد درخواستی در جدول ذیل نباشد حسب سفارش طراحی و ساخته خواهدشد.

مشخصات :

مدل

طول(cm)

عرض(cm)

ارتفاع(cm)

جنس بدنه

سیستمتیغ

توان مصرفی

گیربکس

تناژدر ساعت

زمان تحویل

PTK1

80

30

60

استیل

شانه ای جوشی

2.2kw

ندارد

250

25

PTK2

80

30

60

استیل

شانه ای یک تیکه

2.2kw

دارد

250

25

PTK3

50

80

40

استیل

دیسکی

1.5kw

ندارد

250

25

- منوپمپ :

پس از عملیات خردکردن می بایست گوجه (میوه )خرد شده جهت پیش پزی به داخل دستگاه پیش پزبرده شده در آنجا حرارت داده شود تا مرحله پیش پزی گوجه فرنگی انجام پذیرد که این امر توسط پمپ غلیظ کشی به نام منوپمپ استفاده میگردد .

- پری هیتینگ :

پری هیتینگ در گوجه فرنگی به دو صورت انجام میپذیرد:

1-هات بریک  Hot Break

2-کلدبریکCold Break   

تفاوت این دو شیوه پیش پزی فقط در میزان حرارتی است که به گوجه فرنگی داده می شود.

 1-هات بریک :

همانگونه که از اسم آن مشخص است در این شیوه گوجه فرنگی با دمای بین 90تا95 درجه پیش پزی می گرددکه این امر باعث شل شدن کامل بافت گوجه فرنگی شده لذا در هنگام صاف شدن مقداری از بافت میوه ویا گوجه فرنگی همراه با آب آن جداشده(اصطلاحاً گفته میشود ویسکوزیته آن بالاتر می باشد) که طبعاً رب تولیدشده باویسکوزیته بالاتری خواهد بود با توجه به اینکه گوجه فرنگی می بایست در دمای بالاتری 90الی 95درجه پیش پزی شود لذا باید توجه داشت که در این

تحقیق بررسی و تعیین میزان مصرف انرژی برای تولید گوجه فرنگی گلخانه ای در گلخانه های

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

بررسی و تعیین میزان مصرف انرژی برای تولید گوجه فرنگی گلخانه ای در گلخانه های (کد مقاله 98)

فرزام پاشایی ، محمد هاشم رحمتی ، پیام پاشایی

چکیده

با افزایش روز افزون جمعیّت در دنیا و محدودیّت در اراضی قابل کشت، افزایش عملکرد در واحد سطح به عنوان یکی از چند راه محدود باقیمانده برای تامین مواد غذایی انسان است با احداث گلخانه، که یکی از راههای افزایش عملکرد است میتوان در جهت بهبود این امر اقدام نمود. اما محدودیّت انرژی نیز یکی دیگر از چالشهای فرا روی بشر است به طوریکه افزایش عملکرد بدون در نظر گرفتن انرژی مصرفی تقریباً بی معنی به نظر میرسد. بنابراین با توجه به مصرف زیاد انرژی در تولیدات گلخانه ای، مطالعه در این زمینه ضروری است. بنابراین به منظور تعیین میزان انرژی مصرفی و شاخص های انرژی در کشت گوجه فرنگی گلخانه ای در استان کرمانشاه در سال 1385 ، سی واحد گلخانهای در دو شهرک گلخانهای در این استان مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند این گلخانه ها از نظر سازه و کلیه سیستم های بکار برده شده کاملاً مشابه بودند و فقط در سیستم های مدیریتی کشت دارای تفاوت هایی بودند. جهت انجام این تحقیق ابتدا پرسش نامه ای تهیه گردید. سپس با انجام مصاحبه با گلخانه داران تکمیل نمودن این پرسش نامه ها برای همگی گلخانه های مورد مطالعه اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه انرژی نهاده های مصرفی و تعیین شاخص های انرژی بدست آمد. در تحقیق بمنظور ترسیم نمودارها و گرافهای و آنالیز آماری مقادیر فاکتورهای مختلف انرژی مربوطه از نرم افزار آماری Excel استفاده شد. پس از انجام محاسبات مربوطه، نتایج بدست آمده نشان داد که در گلخانه های مورد مطالعه متوسط انرژی مصرفی برای تولید یک کیلوگرم گوجه فرنگی گلخانه ای 8081/0 مگاژول بوده است. مقادیر متوسط بهره دهی انرژی، متوسط افزوده خالص انرژی و نسبت انرژی نیز به ترتیب برابر بودند با 327/1کیلوگرم بر مگاژول، 426/1225- مگاژول بر هکتار و 9899/0 (بدون بعد). بدین ترتیب معلوم شد که در گلخانه های مورد مطالعه در استان کرمانشاه راندمان و کارایی انرژی پایین بوده و به صرفه نمی باشد اما به دلیل اینکه قیمت نهاده های مصرفی انرژی در کشور پایین، و قیمت محصول گوجه فرنگی گلخانه ای بالا است بنابراین کشت گوجه فرنگی گلخانه ای در استان کرمانشاه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که می توان با تغییر مدیریت در کشت گلخانهای و اصلاح روش های کشت و تغییر در رقم بذر گوجه فرنگی، مصرف انرژی در گلخانه های گوجه فرنگی استان کرمانشاه را بهینه نمود و با ارتقاء دادن مقادیر شاخص های انرژی راندمان و کارایی مصرف انرژی را در این گلخانه افزایش داد.

مقدمه

پیش بینی می شود که جمعیت جهان تا سال 2040 حداقل به 10 میلیارد نفر برسد از طرفی طبق آخرین آمار ذخایر نفت جهان تا 40 سال آینده به اتمام خواهد رسید. بنابراین انسان در آینده مجبور به تولید غذای بیشتر با انرژی کمتری خواهد بود.

با توجه به موارد ذکر شده انسان در آینده مجبور به تهیه مواد غذایی برای ده میلیارد نفر از زمین می باشد و چون در سالهای گذشته اکثر زمینهای زراعی (حتی نا مرغوب)هم تحت کاشت قرار گرفته اند. بنابراین فقط استفاده از روشهای نوین و استفاده بهینه از زمینهای زراعی موجود به عنوان یکی از چند راه تهیه غذای بشر آینده باقی می ماند و همواره باید تولید مواد غذایی با افزایش جمعیت تناسب داشته باشد. در غیر این صورت بشر آینده امکان زیست مسالمت آمیز را از دست خواهد داد. بنابراین در آینده تولیدی پایدار و موفق خواهد بود که بتواند در عین تولید زیادتر انرژی کمتری نیز مصرف کند.

یکی از روشهای نوین کشاورزی متراکم (Intensive)، کشت گلخانهای است[5]. در این روش با مساعد نمودن محیط کشت و صرف انرژی بیشتر از سطح کمتر، تولید بیشتری را بدست می آوریم. این روش دارای محاسن و معایبی است از محاسن این روش تولید بیشتر در واحد سطح است بطوریکه در یک سطح مشابه تا ده برابر میتوان محصول بیشتر به دست آورد[7]. از محاسن دیگر این روش تولید غیر فصل محصول است. که این مزیت باعث شده تا کشاورز با صرف منابع زیاد (پول و انرژی) به این کار اقدام کند اما احداث گلخانه دارای معایبی نیز هست. ضعف عمده این روش، مصرف بیرویه انرژی توسط تولید کنندگان است. بطوریکه تولید کننده با صرف انرژی زیاد اقدام به کشت محصول نموده که در کشور ما به دلیل استفاده کشاورزان از انرژی یارانهای مصرف انرژی از دیگر نقاط جهان بیشتر است و به دلیل قیمت پایین انرژی کشاورز هیچگونه اقدامی در جهت کاهش مصرف انرژی نمی کند. اما در نهایت قسمت عمده ای از در آمد کشاورز صرف تهیه انرژی (برای گرم و سرد کردن گلخانه) خواهد شد. لذا، با بررسی نحوه کشت، مشخص نمودن مراحل انرژیبر میتوان با ارایه راهکارهایی در جهت کاهش مصرف انرژی، تولید زیاد با مصرف انرژی کمتری را امکان پذیر نمود[12].

در این مقاله سعی میشود با بررسی گلخانههای مختلف از نظر انرژی مصرفی به تفکیک هر مرحله کشت گیاه، گلخانهها را با یکدیگر مقایسه کنیم و در نهایت نسبت به شناسایی گلوگاههای پر مصرف انرژی اقدام نموده و راهکارهایی در جهت کاهش مصرف انرژی ارائه نماییم.

در استان کرمانشاه با احداث چند شهرک متمرکز گلخانهای و دو شهرک در حال احداث و چند تقاضای احداث دیگر، بررسی بر روی گلخانه های احداثی از لحاظ مقادیر انرژی مصرفی به تفکیک مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت بسیار ضروری است و میتواند از درجه اهمیت بالایی برخوردار باشد. طی دو سال گذشته احداث گلخانهها در استان با رشد بسیار سریع از سطح 2 هکتار گلخانه به 47 هکتار رسیده است و کشت گوجهفرنگی از لحاظ سطح در مرتبه دوم قرار دارد(جهاد کشاورزی کرمانشاه). بنابراین پیشنهاد هر روشی که بتواند در کاهش مصرف انرژی نقش مثبتی داشته باشد، میتواند منجر به کاهش قیمت نهایی محصول و افزایش درآمد تولیدکننده گردد. بنابراین با در نظر گرفتن سطح زیر کشت گلخانهای در کل کشور و روند رو به رشد آن میتوان مقدار قابل توجّهی از میزان استفادۀ منابع انرژی را کاهش داد و آن را برای نسلهای آینده حفظ نمود.

با توجه به مطالب ذکر شده هدف اصلی این مقاله بررسی و تعیین میزان مصرف انرژی با استفاده از شاخص های انرژی ( بهره دهی انرژی، نسبت انرژی و افزوده خالص انرژی ) در گلخانه های استان کرمانشاه است و بدین ترتیب میتوان راهکارهایی به منظور بهینه سازی مصرف انرژی در گلخانه ها ارائه نمود.

مواد و روشها

در استان کرمانشاه تعداد گلخانه هایی که به تولید گوجه فرنگی اشتغال دارند در حدود 113 عدد هستند ( در حال حاظر 80 گلخانه فعال می باشد ) که بیشتر این گلخانه ها در شهرستان قصرشیرین واقع شدهاند. بنابراین برای انتخاب اندازه جامعه آزمایشی در سطح اعتماد مهندسی ( 95 درصد ) نیاز به انتخاب جامعه آزمایشی کوچکی است[8][6][9] اما برای بالا بردن دقت در این مقاله 30 عدد گلخانه از میان آنها به تصادف انتخاب شده است. لازم به ذکر است که گلخانههای مورد مطالعه همگی دارای مشخصات فنی واحد و رقم کشت یکسانی هستند ( cherry ) و تنها تفاوت آنها در نحوه اعمال مدیریت گلخانه است. بنابراین تنها به بررسی عوامل تاثیر گذار ( نهاده های انرژی ورودی ) پرداخته خواهد شد.

برای جمع آوری اطلاعات و اطمینان از دقیق بودن اطلاعات دریافتی ابتدا برای هر واحد گلخانهای یک فرم جمع آوری اطلاعات تهیه و تنظیم شد[9][11][12][13][14] و به صورت مصاحبه مستقیم با تولیدکنندگان گوجه فرنگی گلخانهای فرم های مذکور تکمیل گردید. از هر گلخانه در مرحله آماده سازی زمین تا اتمام برداشت به صورت هفته ای بازدید هایی انجام شد و اطلاعات اخذ شده در فرم های مخصوص هر گلخانه ثبت گردید. جهت افزایش دقت در اندازه گیری میزان سوخت مصرفی، از تمامی مخازن سوخت بازدید شد و اندازه سطح سوخت مصرفی آنها محاسبه گردید. در مورد میزان انرژی الکتریکی مصرفی، تغییرات شاخص کنتور از ابتدا تا انتهای دوره کشت ثبت شد و با هماهنگی به عمل آمده با تولیدکننده از مصرف غیر ضروری انرژی الکتریکی جلوگیری به عمل آمد. میزان کود حیوانی مصرفی بر اساس اندازهگیری توسط باسکول محاسبه شد و میزان کودهای شیمیایی و آفت کش ها نیز با اندازه گیری تعداد دوره ها و میزان استفاده در هر دوره محاسبه گردید. میزان انرژی مصرفی ماشین آلات با اندازه گیری ساعات کار و مقدار مصرف ویژه سوخت آنها محاسبه گردید. ضمناً برای تعیین مقدار آب مصرفی در طول دوره کشت، تغییرات شاخص کنتور آب هر گلخانه ثبت گردید[14][23].

سنجش میزان انرژی نیاز به شاخصهایی دارد که در این مقاله بکارگرفته شدهاند که در ادامه به آنها پرداخته میشود.

شاخص های انرژی