آوندها 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

آوندها :

آوندها از سلولهای دوکی شکل کامبیوم تشکیل می شوند و از آنها کوچکتر هستید . طول آوند به طور متوسط کمتر از 1 میلی متر می باشند . قطر آوندها بین 10 تا 200 میکرون هستش که در صورت بیشتر بودن از 200 میکرون با چشم غیر مسلح دیده میشن .

آوندها 7-23 % حجم چوب را تشکیل می دهند .

آوندها انتهای بازی داشته و به صورت سر به سر به هم متصل هستند و در محل اتصال آوندها به هم دریچه آوندی وجود دارد که به سه نوع تقسیم می شود :

انواع دریچه آوندی :

ساده ( در گونه های بلوط – اکالیپتوس-راش )

نردبانی ( در گونه های شمشاد – انجیلی – شاه بلوط – توسکا – فندق – عنبرسائل – لاله درختی )

مشبک

عناصر آوندها به طرق مختلفی قرار می گیرند و شکلهایی رو درست می کنند که میشه تقسیم بندی زیر رو براشون کرد :

مماسی

شعاعی ( در ممرز)

مواج-( در ملج و آزاد )

شعله آتش – ( در بلوط و جل )

اریب(مورب )- ( در توت )

سینوسی شکل

علاوه بر این تقسیم بندی تقسیم بندی دیگری نیز وجود دارد که حفرات آوندی در مقطع عرضی است :

منفرد

شعاعی

خوشه ای

** حفرات آوندها هیچ گاه به صورت مماسی به هم نمی چسبند .

منافذ آوندی نیز به صورت زیر تقسیم بندی می شوند :

نردبانی

متقابل نردبانی( در برش مماسی دیده می شوند )

متناوب

**بر روی دیواره آوندها هم منافذی وجود دارد که از نوع هاله دار و بدون سپر ( توروس) می باشند .

از نظر شکل خود آوندها هم تقسیم بندی زیر رو داریم :

مواج – گردو

تخم مرغی – بلوط

منقاری شکل – بارانک

خمیده – سرخ ولیک

بر روی دیواره ثانویه عناصر آوندها ضخامت مارپیچی از جنس خود دیواره وجود دارد که در گونه های زیر دیده می شود :

ممرز – نمدار – ملج – اوجا – لیلکی – توت – توس – آزاد – جل – گلابی – زیتون – ازگیل – شیردار

یکی از سوالات آسان و حتمی کنکور تقسیم بندی چوبها از نظر حفرات آوندی آنها در برش عرضی هستش که همون طور که میدونید به 3 دسته تقسیم میشن :

1- بخش روزنه ای : که آوندهای موجود در چوب بهاره بسیار قطور بوده و با چشم غیر مسلح دیده می شوند و تحول از چوب بهاره به تابستانه از نظر تغییر در اندازه قطر حفرات آوندی ناگهانی است .

2- نیمه بخش روزنه ای : حفرات آوندی در چوب بهاره نسبت به چوب تابستانه مشخص بوده ولی تحول تدریجی است .

3- پراکنده آوند : تفاوتی بین حفرات آوندی بهاره و تابستانه دیده نمی شود .

از جمله گونه هایی که بخش روزنه ای هستند و معروف هم هستند گونه های زیر هستند :

بلوط – لیلکی – آزاد – ون ( زبان گنجشک) – اقاقیا – ملج – اوجا – داغداغان

گونه های معروف پراکنده آوند :

خرمندی – راش – گردو – لرگ

هر چی به غیر از اینها بود میشه نیمه بخش روزنه ای! به همین راحتی !

نکته دیگه در مورد آوندها تیل هستش . تیل اصلا چیه ؟ همون طور که میدونید روی دیواره آوندها منافذی وجود داره همونهایی که هاله دار بودند و بدون توروس . اگه در اطراف اونها پارانشیم وجود داشته باشه این اتفاق میفته که پارانشیم از طریق منافذ دیواره آوند وارد آوند میشه و مسیر آوند رو مسدود میکنه . این اتفاق که میفته بهش تیل میگن . پس تیل در گونه هایی دیده میشه که : 1- منافذ روی آوندهاشون درشت باشه! 2- پارانشیم آوندی داشته باشند . 3- خشکسالی و این مسائل هم میتونه در ایجاد تیل نقش داشته باشه .

در گونه های زیر تیل دیده میشه :

بلوط سفید – اقاقیا – بلند مازو – آزاد – گردو – راش – ملج

نکته :!!! بلوط قرمز تیل نداره!!

تیل معایب زیر روداره :

1- چوب خشکنی رو سخت میکنه

2- اشباع چوب رو سخت می کنه

3- استفاده در خمیر کاغذ رو مشکل می کنه

مزیتشم : استفاده در درهای بطری

آزمایشات عمران 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

نام آزمایش : نمونه برداری از ماسه و شن ـ تعین درصد رطوبت کل

قبل از اینکه روی ماسه و شن آزمایش به عمل آید (مثلاً آزمایش دانه بندی ، آزمایش تعین وزن مخصوص فضایی و غیره) باید نمونه أی تهیه شود که نماینده آن ماسه و شن باشد ، بدین منظور از نقاط مختلف ماسه و شن به مقدار مساوی برداشته و مخلوط نموده تا نمونه مورد نظر بدست آید.

لوازم مورد نیاز:

1ـ اون حرارتی

2ـ ترازوی 10 کیلویی

3ـ بیل

روش آزمایش

مطابق آزمایش

1ـ نمونه برداری شود

2ـ وزن نمونه مرطوب بر طبق مقادیر ذیل وزن شود.

400 گرم

برای ماسه با بزرگترین دانه

2 میلیمتر

2000 گرم

برای ماسه با بزرگترین دانه

8 میلیمتر

3500 گرم

برای ماسه و شن با بزرگترین دانه

16 میلیمتر

4000 گرم

برای ماسه و شن با بزرگترین دانه

32 میلیمتر

10000 گرم

برای ماسه و شن با بزرگترین دانه

63 میلیمتر

3ـ نمونه را در اون قرار داده و در درجه حرارت 105 درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت متوالی خشک نموده و سپس وزن آنرا تعین و یادداشت کنید.

4ـ نمونه را 24 ساعت متوالی دیگر در اون قرارداده و مجدداً در درجه حرارت 105درجه سانتیگراد خشک نموده و وزن کنید. این عمل را آنقدر ادامه دهید تا اختلاف وزن نمونه در دو دفعه متوالی از یک دهم وزن نمونه تجاوز ننماید.

5ـ صبر کنید تا نمونه حدود 30 درجه سانتیگراد خنک شود و وزن آنرا تعین کنید. W2

6ـ رطوبت کل را از رابطه ذیل بدست آورید.

رطوبت کل به درصد

لوازم مورد نیاز :

1ـ ظروف 10 لیتری با سرپوش

2ـ بیل

3ـ ترازوی 50 کیلویی

4ـ دستگاه قسمت کننده

روش آزمایش:

1ـ نمونه ها در مواقع بار و یا تخلیه کامیونها باید تهیه شوند. باید توجه داشت که پس از تخلیه دانه های درشت در زیر و دانه های ریز در بالا یا وسط قرار می گیرند. بنابراین از نقاط مختلف به مقدار مساوی برداشته و مخلوط نموده تا مقادیر ذیل به دست آیند.

40 تا 50 کیلوگرم برای

ماسه با بزرگترین دانه

2 میلیمتر

80 تا 100 کیلوگرم برای

ماسه با بزرگترین دانه

8 میلیمتر

130 تا 150 کیلوگرم برای

ماسه و شن با بزرگترین دانه

32 میلیمتر

160 تا 200 کیلوگرم برای

ماسه و شن با بزرگترین دانه

63 میلیمتر

2ـ نمونه های فوق را بوسیله دستگاه قسمت کننده آنقدر تقسیم کنید تا مقادیر ذیل بدست آیند.

10 کیلوگرم برای

ماسه با بزرگترین دانه

2 میلیمتر

20 کیلوگرم برای

ماسه با بزرگترین دانه

8 میلیمتر

30 کیلوگرم برای

ماسه و شن با بزرگترین دانه

32 میلیمتر

40 کیلوگرم برای

ماسه و شن با بزرگترین دانه

63 میلیمتر

3ـ نمونه های اخیر را در ظروف مخصوص ریخته و شماره گذاری نموده تا در آزمایشهای بعد مورد استفاده قرار گیرد.

نام آزمایش : به دست آوردن وزن مخصوص انبوهی مصالح سنگی و سیمان

هدف : جهت تبدیل نسبت های وزنی حاصل از آزمایش دانه بندی در آزمایشگاه به نسبت های حجمی در کارگاه نیاز به وزن مخصوص انبوهی مواد متشکله بتن داریم.

لوازم مورد نیاز:

1ـ ظرف 10 لیتری استاندارد

2ـ ترازو با دقت 1/0 گرم

3ـ خط کش فلزی

4ـ بیل

5ـ سینی

روش آزمایش :

24 ساعت قبل از شروع آزمایش مقدار 20 کیلوگرم ماسه ، نخودی ، بادامی و سیمان را به طور جداگانه داخل سینی ها در محیط آزمایشگاه قرارداده تا اینکه رطوبت سطحی آنها خشک گردد.

ابتدا ظرف مورد آزمایش را وزن می کنیم W1 ، سپس جهت حصول اطمینان حجم آن را نیز کنترل می کنیم . ظرف را از یک نمونه از مصالح سنگی پر می کنیم به طوری که از لبه ظرف لبریز گردد ، سپس با خط کش فلزی مماس بر سطح ظرف می کشیم تا مصالح اضافه از روی ظرف پاک گردد. در این حالت باید مصالح تمام حجم ظرف را پر کرده باشد. باید دقت کرد و از فشردن مصالح در داخل ظرف خودداری کرد. ظرف را وزن می کنیم. W2 و از کم کردن آنها وزن خالص مصالح را بدست می آوریم. W=W2 – W1

وزن مخصوص انبوهی را از رابطه روبرو بدست می آوریم .

مصالح داخل ظرف را با نمونه داخل سینی مخلوط کرده و جهت دقت بیشتر در آزمایش جمعاً 3 مرتبه آزمایش را انجام می دهیم و از اعداد بدست آمده میانگین را بدست می آوریم.

این آزمایش را برای تمام مصالح انجام می دهیم و اعداد بدست آمده را در جدول مربوطه می نویسیم.

نام آزمایش : دانه بندی (بهترین نسبت شن و ماسه)

هدف: دست رسی به مخلوطی از شن و ماسه که به ازاء آن نسبتهای معین ، مخلوط دارای حداقل فضای خالی باشد.

لوازم مورد نیاز:

1ـ ظرف 10 لیتری استاندارد

2ـ ترازو با دقت 1/0 گرم

3ـ خط کش فلزی

4ـ بیل

5ـ سینی

روش آزمایش : 24 ساعت قبل از شروع آزمایش مقدار 35 کیلوگرم ماسه و شن (نخودی ـ بادامی) را به طور جداگانه داخل سینی ها در محیط آزمایشگاه قرار داده تا اینکه رطوبت سطحی آنها خشک گردد.

ابتدا وزن ظرف مورد آزمایش را به دست می آوریم . W1 ، سپس جهت حصول اطمینان حجم آن را نیز کنترل می کنیم. ظرف را از مصالح شنی پر می کنیم به طوری که از لبه ظرف لب ریز گردد. سپس با خط کش فلزی مماس بر سطح ظرف می کشیم تا اضافه مصالح از روی آن پاک شود. در این حالت باید مصالح تمام حجم ظرف را پر کند. ظرف را وزن می کنیم. W2 . از رابطه زیر وزن مصالح و وزن مخصوص انبوهی را بدست می آوریم.

W=W2-W1

مصالح شنی داخل ظرف را با نمونه داخل سینی مخلوط کرده و به

آب سطحی 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

آبهای سطحی آب سطحی شامل آب باران، پساب، رودخانه دائمی و مانند آن‌ها می‌باشد. فعالیت‌های انسان می‌تواند منجر به افزایش میزان ترکیبات موجود در آب سطحی شوند.به عنوان مثال، فاضلاب‌های حاوی مواد آلی که به آب سطحی اضافه می‌شوند. بنابراین تشخیص کیفیت آب‌های سطحی و اثرات فعالیت‌های انسان بر روی کیفیت آب‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. منظور از کیفیت آب خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن می‌باشد. پارامتر‌های فیزیکی شامل رنگ، بو، درجه حرارت، مواد جامد، کدورت، روغن و چربی می‌باشد. پارامتر‌های شیمیایی مربوط به مواد آلی شامل BOD ( اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی)، COD ( اکسیژن مورد نیاز شیمیایی)، TOC ( کل کربن آلی) و TOD ( کل اکسیژن مورد نیاز) می‌باشد. پارامتر‌های شیمیایی غیر آلی شامل شوری، سختی، PH، اسیدی بودن، قلیائیت، موادی شامل آهن، منگنز، کلراید‌ها، سولفاتها، سولفید‌ها، فلزات سنگین، نیتروژن و فسفر‌ها می‌باشد و پارامتر‌های بیولوژیکی شامل کلیفرم‌ها، کلیفرم‌های مصنوعی، پاتوژن‌های ویژه و ویروس‌ها می‌شوند]Canter, L.W., 1996[.منابع آب‌های سطحی منطقه 22 جزء حوزه آبریز دریاچه نمک و زیر حوزه کرج – جاجرود می‌باشد. رودخانه کرج به عنوان آبراهه اصلی زیر حوزه کل جریانات سطحی منطقه را زهکشی می‌نماید. این رودخانه از دامنه‌های جنوبی البرز و از ارتفاعات شمال کرج منشا یافته و پس از دریافت آبراهه‌های متعدد در راستای شمال به جنوب جریان می‌ یابد .این رودخانه پس از عبور از شهر کرج وارد محدوده دشت شده در راستای شمال باختری، خط جنوب خاوری جریان می‌یابد. در طول مسیر رودخانه‌های کن واقع در منتهی الیه بخش شرقی محدوده مطالعاتی و پرندک، مسیل‌های خروجی از تهران را دریافت داشته و نهایتاً‌ از جنوب خاوری شهر تهران به رودخانه جاجرود پیوند می‌خورد.رودخانه جاجرود نیز از بلندی‌های شمال خاوری زیر حوزه منشا گرفته و پس از دریافت مسیل‌ها و شاخه‌های متعدد در پشت سد لتیان ذخیره می‌گردد. رودخانه جاجرود پس از عبور از سد لتیان در شمال دشت ورامین از طریق بند انحرافی به مصرف کشاورزی می‌رسد. نهایتاً‌ این رودخانه به رودخانه کرج می‌پیوند و تحت نام شور از زیر حوزه خارج می‌گردد.رودخانه کن از دیگر جریانات سطحی زیر حوزه کرج – جاجرود است که از ارتفاعات حد فاصل رودخانه کرج و جاجرود منشأ گرفته و شمال باختری شهر تهران از طریق بند‌های انحرافی سنتی به مصرف آبیاری باغات این منطقه می‌رسد. بستر این رودخانه در حد فاصل ورود به دشت تا محل تلاقی با جاده کرج – تهران خشک بوده لیکن از این پس با دریافت پساب‌‌های شهری، جریانات مسیل‌های متعدد نظیر ولنجک و فرحزاد و کانال‌های خروجی فاضلاب تهران مجدداً‌ جریان یافته و در جنوب خاوری شهر تهران به رودخانه جاجرود ملحق می‌گردد.رودخانه‌های کرج، جاجرود، کن و ... که در زمره مهمترین جریانات سطحی زیرحوزه بوده و کلیه روان‌آبهای سطحی و مسیل‌های جاری در زیر حوزه را دریافت می‌دارند، در درجه اول از طریق ذوب برفهای ذخیره شده درارتفاعات جنوبی البرز و بارش‌های فصلی تغذیه شده و به‌خودی‌خود دارای رژیم طبیعی همانند دیگر جزئیات سطحی که از ذوب برف‌ها منشأ می‌کیرند، می‌باشند [ شرکت تماب ، 1359]. از زیر حوزه کرج – جاجرود سالانه جمعاً‌ معادل 85/730 میلیون مترمکعب از رودخانه‌های جاری در محدوده زیرحوزه برای تأمین مصارف کشاورزی بهره ‌برداری می‌گردد. این بهره‌برداری از طریق سد‌های مخزنی لتیان و امیر کبیر، شبکه‌های آبیاری دشت ورامین و کرج و بند‌های انحرافی سنتی و بتنی احداث شده بر روی رودخانه‌های کن، شور، سرخه حصار و همچنین نصب موتور تلمبه‌های متعدد در حاشیه رودخانه‌های مذکور صورت می‌پذیرد.از کل حجم آب استحصال یافته از رودخانه‌ها، 4/679 میلیون متر مکعب 93% کل برداشت از آب‌های سطحی در محدوده اراضی دشتی و 45/51 میلیون مکعب معادل 7% کل برداشت از آب‌های سطحی در اراضی غیر دشتی و کوهستانی به مصرف می‌رسد.حجم آب برداشت شده در واحد هیدرولوژیک ورامین 35/508 میلیون مترمکعب ( معادل 6/69%) و حجم آب برداشت شده در واحد‌ هیدرولوژیک دماوند برابر 02/19 میلیون مترمکعب ( معادل 6/2%) است.عمده‌ترین رودخانه‌های محدوده طرح که از ارتفاعات جنوبی کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرد، عبارتند از: رودخانه کن و ورد آورد. رژیم این دو رودخانه برفی- بارانی است.منطقه مورد مطالعه به سه حوزه اصلی کن، ورد آورد و میانی تقسیم می‌شود.مقدار آبدهی متوسط سالانه رودخانه کن بر اساس آمار 25 ساله معادل 2/2 مترمکعب در ثانیه و یا 4/69 میلیون مترمکعب در سال‌ محاسبه شده است. دبی سالانه رودخانه کن بین حداکثر 69/4 مترمکعب در ثانیه معادل 9/147 میلیون متر مکعب در سال تا حداقل 98% مترمکعب در ثانیه معادل 9/30 میلیون مترمکعب در سال متغیر بوده است.

تصفیه آبهای سطحی

دید کلی

آب رودخانه‌ها را نیز نمی‌توان نظیر آب سدهای مخزنی یا دریاچه‌ها مستقیما برای مصرف عموم بکار برد. در این مقاله به بررسی روشهای صحیحی قابل شرب کردن چنین آبهایی نیز می‌پردازیم. برای استفاده از هر آب سطحی لازم است قبل از برداشت ، مطالعه دقیقی در مواقع مختالف سال روی آن انجام گیرد. ترکیب آب بویژه از لحاظ تیرگی ، قدرت رسوبگذاری و درجه هیدروتیمتری ، PH ، مقدار ماده آلی و مقدار اشریشیاکولی باید بدقت مورد بررسی قرار گیرد.این مطالعات باید روی ریزابه‌های بالا دست که رودخانه ، سد یا دریاچه از آن تغذیه می‌کنند، نیز انجام شود. مطالعه باید حداقل در یک دوره اقلیمی کامل و همچنین برای سالهای زیاد انجام شود. این مشاهدات برای تعیین صحیح روش تصفیه‌ای که باید انجام شود، لازم است.

کارورزی شرکت قند شیروان 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

تاریخچه شرکت :

شرکت تـولیدی قند شیروان در تاریخ 31/3/1337 تاسیس و تحت شماره 331 دراداره ثبت مشـهد وشماره 8839 در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است .

شرکت تا سال 1355 در مـالکیت آقـای محمد ولی مهروی قرار داشته و در سال مذبور قسمت عمده سهام شرکت توسط آقای هژبر یزدانی خریداری وشرکت تاتاریخ 15/9/1357 توسط نامـبرده اداره می شده است .در سال 1370 به موجب صورتجـلسه تنظیمی کـارخانه از تـاریخ 3/6/70 به بنیاد مستضعفـان وجانبازان تحت عنوان شرکت تولیدی قند شیروان ، قوچـان ،بجنورد تحویل گردیده است.

سایر اطلاعات شرکت :

تعداد کارکنان رسمی در فروردین ماه : اداری = 120 نفر

کارخانه = 494 نفر

تعداد سهام این شرکت 10947538 می باشدکه ارزش اسمی هرسهام آن 000/1ریال می باشد .

تعداد اعضاء هیئت مدیره 6 نفره بوده و حق امضاء با مدیر عامل شرکت می باشد.

حسابرسان داخلی ، زیر نظر مدیر عامل شرکت می باشد.

موضوع فعالیت شرکت :

فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه عبارت است از:

الف : انجام کلیه امور تولیدی مربوط به صنعت قند سازی و تصفیه و

استخراج شکر

ب : مبادرت هر گونه عملیات و معاملات مجاز به طور مستقیم و غیر مستقیم

برای انجام فعالیتهای مذکور در بند الف ضروری یا مفید باشد .

ج : مشارکت در سایر شرکتهایی که موضوع آنها با فعالیت در بند الف منطبق

ومرتبط باشد.

مقدمه

تعریف سیستم :

سیستم مجموعه ای از اجزاء به هم پیوسته است که در جهت نیل به یک یاچند هدف با هم پیوسته اند به طـوری که یک یا چند داده وارد آن شـودیک یـا چند داده از آن خارج مـی شـود و سیـستم از اجزاء کوچکتر تشکیل شده است . سیستم حقوق و دستمزد یکی از سیستمهای مهم موجود در داخل سیستم کلی موسسات است که نقش با اهمیتی درایجاد رابطه مناسب بین کارکنان، کارفرماو ادارات دولتی ایفا می کند .

اهمیت سیستم حقوق و دستمزد :

هزینه حقوق و دستمزد نشـان دهنده سهم نیروی کــار در تـولید محصولات

وارائه خدمات بوده و یکی از مهمترین هزینه های عمـلیاتی اغلب موسســات

است.وظایف حســابداران در مورد هزینه حقوق و دستمزد از سـاده ترین و

در عین حال با اهمیت ترین آنها است .محــاسبه و پرداخت درست و مناسب

حقوق و دستمزد یکی از عوامل مـــوثر در ایجاد رابطه مطلوب بین کارکنان

(کارگران ) و کارفرما می باشد .

مدارک سیستــم حقوق و دستمزد کـه به درستی تهیه وبه آسانی قابل فهم

باشند نیز یکی دیگر از عوامــل با اهمیت دربرقــراری رابطــه منـاسب بین

مدیریت مـوسسات، کارکنان و مقامات قانــونی از قبیل ادارات کــار ، بیمه ،

مالیاتها و ……… است.

تعریف سیستم حقوق و دستمزد :

درمــوًسسات مختلف پرداخــت حــقوق و دستمــزد به هــر یک از کــارکنــان

می تواند بر اساس ســاعات کار به صورت دستمزد روزانه یا هفتگی ویا حقوق ماهانه باشد .هنگام پرداخت حقوق و دستمزد اطلاعــات مربـوط به دریافتـی هر یک از کــارکنان بایستی همــراه با ریز محـاسبات و مبتنـی بر مـدارک کـارکرد وی پردازش و ارائـه شــــود.

بنابراین می توان سیستم حقوق و دستمزد را به صورت زیر تعریف نمود :

سیستم حـقوق ودستمزد مجموعه ای از اجزاء بهم پیوسته در داخل یک موسسه اســت که داده هــای مــربوط به سـهم نیروی کاردرتولید محصولات و یا ارائه خدمات را به صورتها و اطلاعات حقوق و دستمزد تبدیل می کند.داده های مربوط به سـهم نیروی کــار عبارتند از : نـام کــارمند ، شماره تا مین اجتماعی، ساعات کارکرد،نرخ ودستمزد ،اضافه کاری ، کسورات بهینه ومالیات و.......

زندگینامه شاعران 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

زندگینامه شاعران

فردوسی :

منصور بن حسن ملقب به ابوالقاسم فردوسی در حدود سال 329 یا 330 در قریه « باژ» از ناحیه طابران طوس بدنیا آمد. خانواده او دهقان بودند و نظامی عروضی او را از دهاقین طوس دانسته است آنها خاندانی صاحب مکنت و ثروت بودند هر چند که در اثر نظم شاهنامه و گذران عمر در این راه فردوسی ثروت خود را از دست داد و در پیری بی چیز شد. او مردی وطن پرست و در میهن پرستی استوار بود و توانست تاریخ نیاکان خود را جاوید سازد.

در باب کیفیت تحصیلات و معلومات وی اطلاع صریح و درستی نداریم ولی این نکته محقق است که در ادب فارسی و عربی تبحر داشته است. او از داستانها و افسانه ها و تاریخ ایران اطلاع و یا به دانستن آن شوق و علاقه داشت به طوریکه بدون مشوق و محرک، خود به کاری عظیم که همان تدوین شاهنامه بود دست زد. از قدیمی ترین داستانهای فردوسی می توان به داستان بیژن و منیژه یا بیژن و کرازان اشاره کرد. تاریخ شروع شاهنامه را حدود سال 370 و 371 هجری ذکر نموده اند.

فردوسی پس از تنظیم شاهنامه از امرای نزدیک دوران خود کسی را لایق آن نمی دانست که اثر عظیم و جاویدان خود را بدو تقدیم کند و همواره در پی بزرگی می گشت که سزاوار آن اثر بدیع باشد و سرانجام محمود غزنوی بزرگترین پادشاه عصر

خود را شایسته تر یافت. این امر در 65 تا 66 سالگی شاعر در سال 349 یا 395 اتفاق افتاد.

در این روزگار فقر و تهیدستی او به نهایت رسیده بود و وی برای رفع تنگدستی و هم برای اینکه شاهنامه خود را از دستبرد مصون نگه دارد آن را به محمود غزنوی هدیه کرد.

بهر حال فردوسی پس از ختم شاهنامه آن را از طوس به غزنین برد تا به سلطان محمود تقدیم کند اما بر خلاف انتظار خود مورد توجه و محبت غزنوی قرار نگرفت.

شاهنامه در هفت مجلد و شصت هزار بیت بود. سرانجام بین فردوسی و محود غزنوی اختلاف افتاد و علت آن هم تعصبات مذهبی – نژادی – ملی بود که فردوسی مردی شیعه مذهب و ایرانی بود و از طرف دیگر در نتیجه سعایت مخالفان ابوالعباس فضل بن احمد ونیز خست ذاتی محمود بود که وی قصد قتل فردوسی را نمود. فردوسی از ترس جان از غزنین گریخت و از مازندران به خراسان بازگشت.

به این ترتیب زندگی وی در نهایت تنگدستی و ناامیدی در 80 سالگی حدود سالهای 410 و 411 پایان یافت. پس از مرگ وی از تدفین فردوسی در قبرستان مسلمانان طابران جلوگیری کردند و او را در درون دروازه طابران که همان باغ امروزی فردوسی است دفن کردند.

فردوسی پسری داشت که در سن 37 سالگی در 65 سالگی شاعر بدرود حیات گفت

و از او دختری نیز به یادگار ماند. فردوسی مردی شیعه مذهب بود و در مدح حضرت علی (ع) نیز ابیاتی را سروده و در عقاید خود ثابت قدم و موحد بود. به آیین زردشت میل و علاقه ای نداشت و بسیار ستایش خالق را می کرد.

در اثر خود، شاهنامه، هر جا مناسب می دید به موعظه و نصیحت و ارئه طریق می پرداخت. وی یکی از بزرگترین شعرا و حماسه سرایان ایرانی است.

موضوع شاهنامه تاریخ ایران قدیم از آغاز تمدن نژاد ایرانی تا انقراض حکومت آن به دست عربهاست و این دوره ممتد تاریخی به 50 پادشاهی تقسیم می شود که از حیث طول زمان و تفصیل یا اختصار مطالب با یکدیگر متفاوتند. یونسکو سال 1990 را سال فردوسی اعلام کرده بود.

نظامی گنجوی :

حکیم جمال الدین ابو محمد الیاس بن یوسف نظامی گنجوی از استادان بزرگ سخن و از ارکان شعر فارسی است. او در گنجه نزدیک به سال 530 هجری بدنیا آمد و همه عمر خود را در آنجا گذراند و تنها یک بار سفر کوتاهی به دعوت قزل ارسلان به یکی از بلاد نزدیک گنجه کرد و در مجلس پادشاه با نهایت اکرام پذیرفته شد. تاریخ وفات او به درستی معلوم نیست و اقوال مختلف در این باره وجود دارد که همه آنها دور از صحت بنظر می رسد و بنابر بعضی قرائن وی تا چند سال اول قرن هفتم در قید حیات بود. از شاعران معاصرش تنها با خاقانی ارتباط داشته است.

مدفن نظامی در گنجه تا اواسط عهد قاجاری باقی بود و بعد از آن رو به ویرانی نهاد تا باز بوسیله دولت محلی جمهوری آذربایجان مرمت شد.

نظامی غیر از دیوانی که عدد ابیات آن را به بیست هزار بیت نوشته اند و اکنون فقط مقداری از آن در دست است. پنج مثنوی مشهور به نام پنج گنج دارد که آنها را خمسه نظامی گویند.

مثنوی اول مخزن الاسرار است که حدود سال 570 هجری، اندکی پیش از چهل سالگی شاعر ساخته شده است. مثنوی دوم منظومه خسرو و شیرین است که در سال 576 هجری پایان یافت. مثنوی سوم منظومه لیلی و مجنون است که در سال 584 هجری ساخته و در سال 588 به پایان رسیده است.

مثنوی چهارم بهرام نامه یا هفت پیکر یا هفت گنبد است که شاعر آن را به سال 593 هجری ساخته است.

مثنوی پنجم اسکندرنامه است و شامل دو قسمت می باشد که نظامی قسمت اول را شرف نامه و دومین قسمت را اقبال نامه نامیده است و در سال 607 آخرین تجدید نظر آن صورت پذیرفته است.

نظامی از شاعرانی است که بی شک باید او را در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلم دانست وی از آن سخنگویانی است که مانند فردوسی و سعدی توفیق یافت