جغرافیای افغانستان 31 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 31

فهرست :

مقدمه..............................................................................................................................1

چکیده..........................................................................................................................2

موقعیت......................................................................................................................7

جهیل های افغانستان..............................................................................................10

منابع طبیعی..........................................................................................................12

جغرافیای انسانی...........................................................................................................13

۳۴ ولایت افغانستان......................................................................................................14

خطرات طبیعی.............................................................................................................17

وضعیت سنی.............................................................................................................17

 پرجمعیت‏ترین‏ شهرها..................................................................................................19

دین‌ها و مذاهب............................................................................................................20

سواد......................................................................................................................23

زبان و خط.............................................................................................................25

مشاهیر فرهنگی...........................................................................................................25

آموزش و پرورش....................................................................................................26

اقتصاد......................................................................................................................27

رابطه با همسایه ها.................................................................................................28

منابع......................................................................................................................30

جغرافیای طبیعی افغانستان

مقدمه :

جغرافیای طبیعی افغانستان افغانستان، در جنوب غربی آسیا یبن 29 درجه و 22 دقیقه و 53 ثانیه و 38 درجه و 29 دقیقه و 27 ثانیه عرض البلد شمالی و بین 60 درجه و 28 دقیقه و 41 ثانیه و 47 درجه و 51 دقیقه و 47 ثانیه طول البلد شمالی واقع شده است. مساحت این کشور 650000 کیلومتر بوده و حداکثر طول آن از شرقی‏ترین نقطه تا غربی‏ترین نقطه جنوبی آن 912 کیلومتر است و این کشور محاط به مناطق خشک بوده، به دریا متصل نمی‏باشد، نزدیک ترین بندر دریایی به آن، بندر کراچی با فاصله 727 میل می‏‏باشد. این کشور در شمال پیوسته است به کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و از طرف غرب به کشور جمهوری اسلامی ایران و از شرق و جنوب به کشور پاکستان و از طرف شمال شرقی به ولایت سین کیانگ چین. افغانستان کشور کوهستانی و نسبتاً خشک است. مرتفع‏ترین و معروف‏ترین رشته کوه‏های آن عبارت‏اند از: هندوکش، بابا، سلیمان، سفید کوه و سیاه کوه. مرتفع‏ترین قله کوه‏های آن، «نوشاخ» با ارتفاع 7485 متر در رشته کوه هندوکش شرقی می‏باشد و ... میزان بارندگی در این کشور کم است و مهمترین رودهای آن عبارتند از: آمودریا، رود کابل، هریرود، رود هلمند و رود مرغاب و طویل‏تری رودهایش، آمودریا (2620کیلومتر)، هیرمند (1400کیلومتر)، هریرود(1230 کیلومتر) اکثر این رودخانه‏ها ناشی از برف‏های زیادی است که در زمستان در نقاط مرتفع‏ می‏بارد و در بهار و تابستان به تدریج آب می‏شود. آب و هوایش متغیر و در بسیاریی از نقاط زمستان بسیار سرد و طولانی (حدود شش ماه)و در برخی نقاط تابستان خیلی گرم و سوزان می‏باشد. اما در عین حال جلگه‏ها و دره‏های فراوان دارای خاک و آب‏ و هوای مساعد، نزی در آن نهفته است که برای کشاورزی و دامداری بسیار مناسب می‏باشند. حدود 01/0 خاک آن را جنگل‏ها پوشانده است. تقسیمات اداری از سال (1773) به بعد درست از زمانی که تیمور شاه کابل را پایتخت خود قرار داد. آن «شهر» همیشه مرکز پادشاهی افغانستان بوده است. شاهزادگان ولایت را کم و بیش خودمختاری داده بودند. مهم‏ترین ولایات تحت کنترل شاهزادگان و امیران، کابل، قندهار، هرات، ترکستان افغانستان، قطغن و بدخشان بودند.

چکیده :

امیر عبدالرحمن خان 1901ـ1880 که از سوی بریتانیا به عنوان امیر کابل و حواشی آن به رسمیت شناخته شد دامنه قلمرو سلطنتی‏اش را به ولایات هرات، ترکستان افغانستان، هزاره‏جات، نورستان و بدخشان گسترش داده بود. در زمان نادرشاه «33ـ1921» افغانستان به پنج ایالت اصلی و یا عمده و چهار ایالت فرعی تقسیم گردید. بعد از حکومت مشروطه و تصویب قانون اساسی در سال 1964 افغانستان به 26 ولایت تقسیم شده که هر کدام به دلیل اهمیت و چگونگی انکشاف آن به گروه‏های یک، دو و سه تقسیم گردیده بودند. کابل، غزنی، گردیز، جلال‏آباد، مزار شریف، هرات و قندهار جزء مراکز درجه یک ولایات در تقسیمات کشوری قرار گرفتند. هر کدام از این ولایات به وسیله فرمانداری «والی»، اداره می‏شد که در برابر وزارت داخله در کابل مسئولیت داشتند. مضافاً این که نماینده‏هایی در هر ولایت وجود داشت که روند اجرایی کار را مستقیماً به کابل گذارش می‏دادند. هر ولایتی دارای چندین «ولسوالی» بود که به وسیله مسئولی به نام «ولسوال» اداره می‏شدند و ولسوالی‏ها در برابر «والی» مسئولیت داشته و می‏بایست گزارش کار را به آنها می‏دادند، البته هر ولسوال امکان داشت چندین علاقه‏داری را نیز اداره کند. علاقه‏داری‏ها در روستاهای مهم مستقر و در قبال ولسوالی‏ها مسئولیت مستقیم داشتند، علاقه‏داری‏ها به تناسب جمعیت آنان به چهار گروه تقسیم می‏شدند. در سال 1970 افغانستان به 26 ولایت شش ولسوالی بزرگ «لوی ولسوالی» 175 ولسوالی و 118 علاقه‏داری تقسیم شده بودند؛ در حال حاضر افغانستان دارای 34 ولایت می باشد . واحدهای کوچک روستایی به وسیله رئیس روستا که معروف به «قریه‏دار» ملک، و ارباب بود اداره می‏شد. آنها نقش رابط را بین روستا و رئیس بخش «علاقه‏دار» داشتند. اما شهرها به نواحی مختلف تقسیم می‏شدند. جغرافیای انسانی افغانستان سرزمینی که اکنون به نام افغانستان یاد می‏شود، بر اساس گفته‏های مورخین و اسناد باستانی، با نام‏ها و عنوان‏های دیگر (مثل آریانا، خراسان و ...) دارای پیشینه تاریخی چندین هزار ساله بوده و مدنیت‏های فراوان را در درون خود پرورانده و بعضاً مدفون ساخته است. اما آنچه را که امروز در جغرافیای سیاسی به نام افغانستان می‏خوانیم، همان کشوری است که در اواسط قرن هجده (1747م) توسط احمد شاه ابدالی بنیان گزاری شد. این کشور دارای موقعیت خاص سیاسی ـ تجاری و فرهنگی است که فعلاً مجال بحث آن نیست. به هر صورت این کشور امروزه زیستگاه اقوام، تبارها و تیره‏های فراوانی است که هر کدام در بسیاری از جهات فرهنگی خصوصیات و ویژگی‏های خاص خود را دارد و چون برخی از این ویژگی‏ها در ورطه‏های سیاسی ـ اجتماعی دارای اهمیت خاصی است، در این جا ناگزیریم که اجمالاً آنها را مورد اشاره قرار دهیم که از آن جمله است: تعداد جمعیت، ترکیب قومی، دین، زبان، فرهنگ و رسوم قومی و خصوصیات تاریخی ـ روانی تباری. کلیات اولیه این مسایل پیش از شرایط امروزه در متون جغرافیایی ساده اغلب چنین بیان شده است: نام: افغانستان جمعیت: بالغ بر 20500000نفر تراکم جمعیت: 7/31 نفر در کیلومتر مربع ساکنین شهرها: 15% متوسط عمر: مردان 9/39 و زنان 7/40 میزان تولد: 2/49 در هزار میزان مرگ: 8/23 در هزار رشد جمعیت: 054/2 میزان مرگ کودکان: 182 نفر در هر نوزاد دین: اسلام (75% سنی) زبان: پشتو و فارسی ترکیب جمعیت: 60% پشتون، 30% تاجیک، 5% ازبک، 5% هزاره و ... پرجمعیت‏ترین‏ شهرها 1ـ کابل 345/36% نفر؛ 2ـ قندهار 191345 نفر؛ 3ـ هرات 150497 نفر؛ 4ـ مزار شریف 110367 نفر؛ 5ـ جلال آباد 57824 نفر؛ 6ـ کندوز 57112 نفر؛ 7ـ بغلان 41240 نفر؛ ولی بسیاری از این قضاوت‏ها و ارقام نه درست و دقیق‏اند و نه به این سادگی، و لذا ناگزیریم به شرح و تفصیل بیشتر. حقیقت امر این است که در افغانستان هیچگاه آمارگیری و سرشناسی دقیق، علمی و بی‏طرفانه صورت نگرفته. آمارهای داده شده یا اغلب بر پایه تخمین و گمانه‏زنی استوار است، یا آمارگیری ناقص و یا حتی بر اغراض سیاسی، و از همین نظر است که تعداد جمعیت این کشور از سوی منابع و مراجع مختلف با رقم‏های بسیار متفاوت ارایه شده است که ما در این جا درصدد بیان آنها نیستیم اما با توجه به فقدان آمار علمی و تلفات سنگین بیست و چند ساله جنگ می‏توان گفت که تعداد جمعیت این کشور امروز بین 20 تا 17 میلیون نفر می‏‏باشد که از این تعداد حدود 4 میلیون آن آواره و خارج از کشور می‏باشند. و با وضع اسفبار و ناپایدار فعلی، ارایه میانگین سن، میزان رشد جمعیت، میزان مرگ و میر و ... نیز کار بیهوده و بی‏اساس خواهد بود. اما چند مساله به خاطر اهمیت خاص خود نیاز به بحث بیشتری دارد: 1ـ دین: تردیدی نیست که بیش از 99% ساکنان افغانستان مسلمان هستند و تا چندی قبل حدود 5 هزار هندو در این کشور می‏زیستند که اکنون تعداد بسیار اندکی از آنها باقی مانده‏اند و در این که از نظر مذهبی اکثریت قاطع مردم این سرزمین را اهل سنت تشکیل می‏دهند نیز شکی وجود ندارد، لیکن درصد دقیق این اکثریت مورد بحث و گفتگو و کنجکاوی است. زیرا که منابع شیعی مدعی هستند که آنها حدود 25 تا 30 فیصد را در این کشور تشکیل می‏دهند و این آمار یکی از موارد بحث بین گروه‏های شیعه با دولت موقت مجاهدین (تشکیل شده در سال 1368هـ ش) در پشاور و دولت آقای ربانی در سال‏های (74-1371) در کابل بود و نشریات و مطبوعات گروه‏های سیاسی آن زمان در این مورد بحث‏های فراوان داشت که علاقمندان را به آنها ارجاع می‏دهیم. اما خالی از فایده نمی‏دانیم که در اینجا مقداری از مطالب منتشر شده در این زمینه از سوی

افغانستان 16 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

مقدمه

سرزمین افغانستان در طول تاریخ گلوگاه تهاجم به هند بوده است؛ جنگجویان بسیاری چون "اسکندر مقدونی"، "محمود غزنوی" ، " تیمور گورکانی " ، " نادر شاه افشار "، از پیچ و خم کوهها و دره های این کشور خود را به هندوستان رسانده اند. علاوه بر این تا قبل از کشف راههای آبی در قرون جدید و سپس توسعه راههای هوایی، خط مسیر بازرگانی شرق و غرب، از دشت شمال این کشور عبور می کرد که محل عبور کاروانهای جاده ابریشم از این سرزمین بوده که عموما ازطریق قندهار به هند و از طریق بلخ به چین می رفت. پس از کشف راههای آبی و سپس توسعه راههای هوایی، افغانستان مانند سایر سرزمین های آسیای مرکزی، تبدیل به منطقه ای محصور شد.

مختصات جغرافیایی

بین 60 تا 75 درجه شرقی بین 29 تا 38 درجه شمالی

مساحت

مساحت افغانستان 652225 کیلومتر مربع است.که از نظر مساحت در جهان مقام چهلم و در قاره آسیا جایگاه یازدهم را دارا می باشد.

مرز های مشترک

کل: 5529 کیلومتر

مرزهای مشترک:

ایران (غرب): 936 کیلومتر

ترکمنستان (شمال): 744 کیلومتر

ازبکستان (شمال): 137 کیلومتر

تاجیکستان (شمال): 1206 کیلومتر

چین (شرق): ۷۶ کیلومتر

کشمیر (شمال شرق): ؟؟؟ کیلومتر

پاکستان (جنوب): ۲,۴۳۰ کیلومتر

آب و هوا

قاره ای، تابستان گرم و زمستان سرد.

ارتفاع

کشور افغانستان از معدود کشورهایی است که محصور در کوهستان ها و خشکی ها است. مناطق مختلف این کشور اغلب پوشیده از کوه است اما در جنوب و جنوب شرقی مناطق پستی نیز وجود دارد.

بلندترین نقطه: قله نوشاک(Nowshâk) به ارتفاع ۷,۴۸۵ متر از سطح دریا.پایین ترین نقطه: رود آمودریا (Amu Darya) به ارتفاع ۲۵۸ متر از سطح دریا.

منابع طبیعی

از منابع طبیعی آن می توان به گاز طبیعی ، نفت ، زغال سنگ ، مس ، کرومیت ، طلق (talc) (نوعی کانی شفاف به رنگ های سفید و سبز و خاکستری ) ، سولفات باریم ، گوگرد ، سرب ، روی ، سنگ آهن ، نمک طعام و سنگ های قیمتی (گوهر) و .... اشاره کرد.

محیط زیست

شاید مهمترین مشکل زیست محیطی افغانستان خط انقراض حیواناتی چون پلنگ ، سمور، غزال های وحشی ، قوچ و ... باشد .این حیوانات بیشتر برای استفاده از پوست شان کشته میشوند. از شاخص ترین محدودیت های زیست محیطی این کشور می توان به محدویت در دسترسی به منابع آب (مصرف کشاورزی و آشامیدنی )، چرای بیش از حد دام ، آلودگی هوا و آب ، عدم دسترسی به آب های آزاد و ... اشاره کرد. تقریبا در افغانستان سیستم چگونگی دفع زباله به روش مدرن وجود ندارد.

جغرافیای انسانی

طبق آمار سال ۲۰۰۵ دارای ۳۵ ولایت است. پرجمعیت ترین شهر های افغانستان به ترتیب کابل ، قندهار ، مزار شریف، جلال آباد و ... هستند. . روابط خویشاوندی و خانوادگی در میان مردم افغانستان بسیار نزدیک وصمیمانه است که نشانه عواطف و احساسات عمیق خانوادگی است. هنوز در این کشور مسائل حاد میان مردم توسط ریش سفیدان و بزرگان حل و فصل می شود.

تقسیمات کشوری

افغانستان دارای ۳۴ ولایت (استان) است.

خطرات طبیعی

از بلایای طبیعی معمول این کشور می توان به زلزله های متوالی در میان کوه های هندوکش و سیل و خشکسالی اشاره کرد.

مردم

جمعیت

جمعیت افغانستان حدود ۳۰ میلیون نفر برآورد می‌شود.براساس سرشماری مقدماتی کمیته ملی احصائیه کشور، جمعیت افغانستان در سال 1385، 24 میلیون نفر است. گفته می شود از این تعداد 12,300 میلیون مرد و 11,800 میلیون نفرشان زن هستند، 7/21% جمعیت کشور شهرنشین می باشند. مرحله اصلی نفوس شماری افغانستان در ماه سنبله 1387 صورت خواهد گرفت.این آمار شامل میلیون ها مهاجر افغانی مقیم ایران، پاکستان و کشورهای دیگر نمی باشد. سازمان ملل پیش از این جمعیت افغانستان را 29 میلیون نفر برآورد کرده بود.

وضعیت سنی

آمار زیر به صورت تقریبی می باشند.

آموزش و پرورش افغانستان (تحقیق)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

آموزش و پرورش افغانستان

مقدمه :

دانش‌آموزان پسر افغان

در هنگام اشغال افغانستان توسط شوروی (دهه ۱۳۶۰) و جنگهای داخلی این کشور (دهه‌ ۱۳۷۰)، شالوده آموزش و پرورش افغانستان از هم پاشید. در دورهٔ قدرت طالبان دختران خانه‌نشین شده و اجازهٔ تحصیل از آنها گرفته شد. در این دوره، به جای درسهای علمی مانند کیمیا و فیزیک در مدارس، بیشتر بر آموزش‌های مذهبی تاکید می‌شد. اکنون براورد می‌شود کمتر از نیمی از مدارس افغانستان دسترسی به آب آشامیدنی داشته باشند. پس از یورش آمریکا به افغانستان در سال ۱۳۸۰ و فروپاشی طالبان، با روی کار آمدن دولت انتقالی وضعیت تحصیل اندک‌اندک رو به بهبودی می‌رود، ولی با این وجود هنوز بیش از ۶۰٪ مردم افغانستان از سواد خواندن و نوشتن بی‌بهره‌اند.

اکنون ۱۳ دانشگاه و ۶ مرکز تربیت معلم، در سراسر افغانستان وجود دارد. در کنکور ورود به دانشگاه سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۸۰ هزار نفر شرکت کرده‌اند. براورد مسئولان این است که حدود سی هزار دانشجو به علت نبود امکانات از ورود به دانشگاه محروم شوند.[۴]

ده درصد بودجه سالانه افغانستان به امور آموزشی اختصاص دارد، که از این میان هفت درصد آن مربوط به وزارت معارف (آموزش وپرورش) است، یک درصد مربوط به نهادهای پژوهشی و یک درصد مربوط به آموزش عالی است.

دولت

نظام قانونی

نظام حکومتی افغانستان جمهوری اسلامی (متفاوت با پاکستان و ایران) است. برپایهٔ ساختار جدید در این کشور، قوانین این کشور بر اساس آموزه‌های دین اسلام است. بر پایهٔ قانون اساسی این کشور حکومت متبوع از قانون اساسی متعهد است یک کشور پیشرفته و کامیاب، یک نظام مبتنی بر عدالت اجتماعی، محفوظ نگه داشتن حقوق و کرامت انسانی مردم افغانستان، تفهیم و نهادینه کردن یک کشور دموکراتیک، حفظ اتحاد ملی، برابری و تساوی حقوق اقوام و قبایل گوناگون ساکن در کشور، به معرض وجود گذارد. برپایهٔ قانون اساسی، این کشور متعهد به رعایت قوانین سازمان ملل و قوانین بین المللی در دفاع از حقوق بشر است. براساس قانون اساسی افغانستان، یک جوان با ۱۸ سال سن تمام می‌تواند رای بدهد

آموزش و پرورش در افغانستان: دستاوردها، چالش ها و راهکار ها

دولت جمهوری اسلامی افغانستان سال آموزشی ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را، سال کیفیت آموزش و پرورش در این کشور نامگذاری کرده است."محمد حنیف اتمر" وزیر آموزش و پرورش این کشور اعلام کرده که دولت راهکارهایی برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش را روی دست گرفته است، که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی ازاین راهکار می باشد. هم اکنون نزدیک به شش میلیون پسر و دختر در افغانستان جذب موسسات آموزشی شده اند. ولی به گفته مقامات این کشور هنوز میلیون ها کودک دیگر واجد شرایط، از دسترسی به آموزش و پرورش بی بهره هستند که بخش بزرگی از آنان را دختران تشکیل می دهند.او در این مورد اظهار داشته: "اگر خواست خدا(ج) بود تصمیم داریم ۸٠٠ هزار شاگرد جدید را به معارف (آموزش و پرورش) جذب کنیم، که ٤١ فیصد این تعداد را دختران تشکیل می دهند. در تعداد مکاتب (مدارس) مخصوصآ با توجه به مناطق محروم خود، ۲٠ در صد افزایش را بمیان می آوریم. محمد حنیف اتمر وزیر آموزش و پرورش افغانستان اعلام کرده که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی از راهکارهای دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش می باشد یعنی دست کم اضافه از ١٧٠٠ مکتب نو برای فرزندان محروم خود تاسیس می کنیم، که این تعداد شامل ٩٠ مکتب به عشایر یا کوچی ها می شود. توجه خاص را به شاگردان محروم می کنیم. یکی از پالیسی (خط مشی) های موقت ما توجه به لیلیه (خوابگاه) ها خواهد بود. در جایی که دانش آموزان ما به دلایل حملات تروریستی نمی توانند مکتب بروند و یا هم ولایات و شهرستان های شان نهایت صعب العبور است، در آنجا موقتآ روی لیلیه تمرکز می کنیم. در سال آینده دست کم به ١٦ هزار جوان این کشور که از رفتن به مکتب محروم هستند، زمینه تحصیل در مکاتبی که لیلیه دارند را مساعد می سازیم." آقای اتمر همچنین در مورد نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش افغانستان و جذب آموزگاران مسلکی برای نظارت از سیستم آموزشی در این کشور خبر داده، و گفته که این وزارتخانه هزینه ای بالغ بر چهار میلیون دالر برای ایجاد مدارس درین کشور را در نظر گرفته است.وی در این مورد خاطرنشان می کند: "یک نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش ساخته می شود، که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) کار رویش آغازگردید و در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ادامه پیدا خواهد کرد. ٣٣٠٠ آموزگار مسلکی ورزیده منحیث ناظر در هر شهرستان و ناحیه شهری کشور موظف می شوند، تا هر روز از مکتب، دانش آموز و آموزگار نظارت به عمل بیاورند. اعمار مکاتب در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را به شدت ادامه می دهیم. خوشبختانه امروز می توانم با اطمینان بگویم که دست کم ١٤٦۸ مکتب جدید را در این سال در ٣٤ ولایت کشور به ارزش تقریبآ ١١٤ میلیون دالر می سازیم، که ازین تعداد ١٩۸ باب کارش از قبل آغاز شده است."برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند. در عین حال کودکانی که هر سال از شمول به مکتب باز می مانند، شمار بیسوادان جامعه را افزایش می دهند. بدینگونه نسل جدیدی از محرومان از آموزش بوجود می آید و میزان بیسوادی در کشور بجای کاهش، افزایش پیدا می کند. آقای اتمر از برنامه های جدید دولت افغانستان برای دانش آموزانی که نیازمندی ویژه ای به آموزش و پرورش جدا از دیگران دارند، اشاره کرده و گفته است که در سال جاری دو برنامه جدید را به راه خواهد انداخت. این دو برنامه تعلیمات خاص برای دانش آموزانی که نیازمندی های ویژه دارند به شمولیت کودکان روی جاده، معلول و معیوب را، روی دست گرفته اند.وزارت آموزش و پرورش همچنین برای بهبود زمینه نظام آموزشی در این کشور شوراهای مکاتب را در ولایات ایجاد کرده، که در ظاهر اقدامی رضایت بخش برای مسوولان این اداره بوده است. آقای

دانلود تحقیق آموزش و پرورش افغانستان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

آموزش و پرورش افغانستان

مقدمه :

دانش‌آموزان پسر افغان

در هنگام اشغال افغانستان توسط شوروی (دهه ۱۳۶۰) و جنگهای داخلی این کشور (دهه‌ ۱۳۷۰)، شالوده آموزش و پرورش افغانستان از هم پاشید. در دورهٔ قدرت طالبان دختران خانه‌نشین شده و اجازهٔ تحصیل از آنها گرفته شد. در این دوره، به جای درسهای علمی مانند کیمیا و فیزیک در مدارس، بیشتر بر آموزش‌های مذهبی تاکید می‌شد. اکنون براورد می‌شود کمتر از نیمی از مدارس افغانستان دسترسی به آب آشامیدنی داشته باشند. پس از یورش آمریکا به افغانستان در سال ۱۳۸۰ و فروپاشی طالبان، با روی کار آمدن دولت انتقالی وضعیت تحصیل اندک‌اندک رو به بهبودی می‌رود، ولی با این وجود هنوز بیش از ۶۰٪ مردم افغانستان از سواد خواندن و نوشتن بی‌بهره‌اند.

اکنون ۱۳ دانشگاه و ۶ مرکز تربیت معلم، در سراسر افغانستان وجود دارد. در کنکور ورود به دانشگاه سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۸۰ هزار نفر شرکت کرده‌اند. براورد مسئولان این است که حدود سی هزار دانشجو به علت نبود امکانات از ورود به دانشگاه محروم شوند.[۴]

ده درصد بودجه سالانه افغانستان به امور آموزشی اختصاص دارد، که از این میان هفت درصد آن مربوط به وزارت معارف (آموزش وپرورش) است، یک درصد مربوط به نهادهای پژوهشی و یک درصد مربوط به آموزش عالی است.

دولت

نظام قانونی

نظام حکومتی افغانستان جمهوری اسلامی (متفاوت با پاکستان و ایران) است. برپایهٔ ساختار جدید در این کشور، قوانین این کشور بر اساس آموزه‌های دین اسلام است. بر پایهٔ قانون اساسی این کشور حکومت متبوع از قانون اساسی متعهد است یک کشور پیشرفته و کامیاب، یک نظام مبتنی بر عدالت اجتماعی، محفوظ نگه داشتن حقوق و کرامت انسانی مردم افغانستان، تفهیم و نهادینه کردن یک کشور دموکراتیک، حفظ اتحاد ملی، برابری و تساوی حقوق اقوام و قبایل گوناگون ساکن در کشور، به معرض وجود گذارد. برپایهٔ قانون اساسی، این کشور متعهد به رعایت قوانین سازمان ملل و قوانین بین المللی در دفاع از حقوق بشر است. براساس قانون اساسی افغانستان، یک جوان با ۱۸ سال سن تمام می‌تواند رای بدهد

آموزش و پرورش در افغانستان: دستاوردها، چالش ها و راهکار ها

دولت جمهوری اسلامی افغانستان سال آموزشی ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را، سال کیفیت آموزش و پرورش در این کشور نامگذاری کرده است."محمد حنیف اتمر" وزیر آموزش و پرورش این کشور اعلام کرده که دولت راهکارهایی برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش را روی دست گرفته است، که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی ازاین راهکار می باشد. هم اکنون نزدیک به شش میلیون پسر و دختر در افغانستان جذب موسسات آموزشی شده اند. ولی به گفته مقامات این کشور هنوز میلیون ها کودک دیگر واجد شرایط، از دسترسی به آموزش و پرورش بی بهره هستند که بخش بزرگی از آنان را دختران تشکیل می دهند.او در این مورد اظهار داشته: "اگر خواست خدا(ج) بود تصمیم داریم ۸٠٠ هزار شاگرد جدید را به معارف (آموزش و پرورش) جذب کنیم، که ٤١ فیصد این تعداد را دختران تشکیل می دهند. در تعداد مکاتب (مدارس) مخصوصآ با توجه به مناطق محروم خود، ۲٠ در صد افزایش را بمیان می آوریم. محمد حنیف اتمر وزیر آموزش و پرورش افغانستان اعلام کرده که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی از راهکارهای دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش می باشد یعنی دست کم اضافه از ١٧٠٠ مکتب نو برای فرزندان محروم خود تاسیس می کنیم، که این تعداد شامل ٩٠ مکتب به عشایر یا کوچی ها می شود. توجه خاص را به شاگردان محروم می کنیم. یکی از پالیسی (خط مشی) های موقت ما توجه به لیلیه (خوابگاه) ها خواهد بود. در جایی که دانش آموزان ما به دلایل حملات تروریستی نمی توانند مکتب بروند و یا هم ولایات و شهرستان های شان نهایت صعب العبور است، در آنجا موقتآ روی لیلیه تمرکز می کنیم. در سال آینده دست کم به ١٦ هزار جوان این کشور که از رفتن به مکتب محروم هستند، زمینه تحصیل در مکاتبی که لیلیه دارند را مساعد می سازیم." آقای اتمر همچنین در مورد نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش افغانستان و جذب آموزگاران مسلکی برای نظارت از سیستم آموزشی در این کشور خبر داده، و گفته که این وزارتخانه هزینه ای بالغ بر چهار میلیون دالر برای ایجاد مدارس درین کشور را در نظر گرفته است.وی در این مورد خاطرنشان می کند: "یک نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش ساخته می شود، که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) کار رویش آغازگردید و در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ادامه پیدا خواهد کرد. ٣٣٠٠ آموزگار مسلکی ورزیده منحیث ناظر در هر شهرستان و ناحیه شهری کشور موظف می شوند، تا هر روز از مکتب، دانش آموز و آموزگار نظارت به عمل بیاورند. اعمار مکاتب در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را به شدت ادامه می دهیم. خوشبختانه امروز می توانم با اطمینان بگویم که دست کم ١٤٦۸ مکتب جدید را در این سال در ٣٤ ولایت کشور به ارزش تقریبآ ١١٤ میلیون دالر می سازیم، که ازین تعداد ١٩۸ باب کارش از قبل آغاز شده است."برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند. در عین حال کودکانی که هر سال از شمول به مکتب باز می مانند، شمار بیسوادان جامعه را افزایش می دهند. بدینگونه نسل جدیدی از محرومان از آموزش بوجود می آید و میزان بیسوادی در کشور بجای کاهش، افزایش پیدا می کند. آقای اتمر از برنامه های جدید دولت افغانستان برای دانش آموزانی که نیازمندی ویژه ای به آموزش و پرورش جدا از دیگران دارند، اشاره کرده و گفته است که در سال جاری دو برنامه جدید را به راه خواهد انداخت. این دو برنامه تعلیمات خاص برای دانش آموزانی که نیازمندی های ویژه دارند به شمولیت کودکان روی جاده، معلول و معیوب را، روی دست گرفته اند.وزارت آموزش و پرورش همچنین برای بهبود زمینه نظام آموزشی در این کشور شوراهای مکاتب را در ولایات ایجاد کرده، که در ظاهر اقدامی رضایت بخش برای مسوولان این اداره بوده است. آقای