بررسی رابطه بین سرمایه روانشناختی و سلامت سازمانی با کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی : اداره کل امور مالیاتی استان گلستان)

دانشگاه آزاد اسلامی

پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد M.A مدیریت دولتی

گرایش تحول

عنوان

بررسی رابطه بین سرمایه روانشناختی و سلامت سازمانی با کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی : اداره کل امور مالیاتی استان گلستان)

فهرست مطالب

چکیده......................................................................................................................................... 1

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1 ) مقدمه................................................................................................................................................................................ 3

1-2 ) بیان مسئله........................................................................................................................................................................ 3

1-3 ) ضرورت و اهمیت موضوع............................................................................................................................................. 6

1-4 ) اهداف تحقیق.................................................................................................................................................................. 7

1-4-1 ) اهداف اصلی............................................................................................................................................................... 7

1-4-2 ) اهداف فرعی............................................................................................................................................................... 7

1-5 سوالات تحقیق................................................................................................................................................................... 8

1-5-1 ) سوالات اصلی............................................................................................................................................................. 8

1-5-2 ) سوالات فرعی............................................................................................................................................................. 9

1-6 ) فرضیات تحقیق............................................................................................................................................................ 10

1-6-1 ) فرضیه‌های اصلی...................................................................................................................................................... 10

1-6-2 ) فرضیه‌های فرعی...................................................................................................................................................... 10

1-7 )تعریف مفاهیم و اصطلاحات........................................................................................................................................ 12

1-7-1 ) تعاریف نظری متغیرها.............................................................................................................................................. 12

1-7-2 ) تعاریف عملیاتی متغیرها.......................................................................................................................................... 13

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1 ) مقدمه............................................................................................................................................................................. 15

الف ) ادبیات تحقیق................................................................................................................................................................ 15

2-2 ) سرمایه روانشناختی...................................................................................................................................................... 15

2-3 ) نیاز به رویکرد مثبت.................................................................................................................................................... 16

2-4 ) رفتار سازمانی مثبت‌گرا............................................................................................................................................... 17

2-5 ) تعاریف سرمایه روان‌شناختی..................................................................................................................................... 18

2-6 ) ابعاد سرمایه‌روانشناختی.............................................................................................................................................. 19

2-6-1 )خودکارآمدی.............................................................................................................................................................. 19

2-6-1-1 )پنج کلید کشف شده سرمایه روانشناختی خودکارآمدی..................................................................................... 20

2-6-1-2 ) فرآیند شناختی خودکارآمدی.............................................................................................................................. 21

2-6-2 ) تاب‌آوری(انعطاف‌پذیری)......................................................................................................................................... 21

2-6-2-1 ) توسعه روان‌شناختی انعطاف‌پذیری در محیط کار.............................................................................................. 23

2-6-3 ) خوش‌بینی................................................................................................................................................................. 23

2-6-3-1 ) توسعه خوش بینی در محیط کار........................................................................................................................ 24

2-6-4 ) امیدواری................................................................................................................................................................... 25

2-6-4-1 ) توسعه امیدواری مدیران و کارکنان..................................................................................................................... 26

2-7 ) توسعه سرمایه روانشناختی.......................................................................................................................................... 27

2-8 ) سلامت سازمانی........................................................................................................................................................... 28

2-9 ) مفهوم سلامت................................................................................................................................................................ 28

2-10 ) تعریف سلامت سازمانی........................................................................................................................................... 28

2-11 ) ویژگی‌های سازمان سالم........................................................................................................................................... 30

2-12 ) نشانه‌های ضعف سازمانی......................................................................................................................................... 33

2-13 ) ابعاد سلامت سازمانی................................................................................................................................................ 34

2-13-1 ) یگانگی نهادی........................................................................................................................................................ 34

2-13-2 ) نفوذ مدیر............................................................................................................................................................... 35

2-13-3 ) ساخت‌دهی............................................................................................................................................................ 35

2-13-4 ) پشتیبانی منابع........................................................................................................................................................ 36

2-13-5 ) روحیه..................................................................................................................................................................... 36

2-13-6 ) تاکید علمی............................................................................................................................................................. 37

2-14 ) عوامل موثر در سلامت سازمانی.............................................................................................................................. 38

2-15 ) پیامدهای سلامت سازمانی........................................................................................................................................ 38

2-16 ) مدل‌های سلامت سازمانی......................................................................................................................................... 40

2-16-1 ) مدل هوی و میکسل............................................................................................................................................... 40

2-16-2 ) مدل لایدن و کلینگل.............................................................................................................................................. 41

2-16-3 ) مدل سلامت سازمانی از نظر مایلز(1999)......................................................................................................... 43

2-17 ) کارآفرینی سازمانی................................................................................................................................................... 44

2-18 ) سیر پیدایی و پیشرفت کارآفرینی............................................................................................................................. 45

2-19 ) اهمیت و ضرورت کارآفرینی................................................................................................................................... 46

2-20 ) تعریف کارآفرینی سازمانی...................................................................................................................................... 47

2-21 ) ویژگی های کار آفرینان........................................................................................................................................... 48

2-22 ) انواع کارآفرینی......................................................................................................................................................... 50

2-23 ) موانع کارآفرینی......................................................................................................................................................... 51

2-23-1 ) پیچیدگی................................................................................................................................................................ 51

2-23-2 ) رسمیت.................................................................................................................................................................. 51

2-23-3 ) تمرکز..................................................................................................................................................................... 52

2-23-4 ) فرهنگ سازمانی..................................................................................................................................................... 52

2-24 ) موانع و مشکلات پیش روی کارآفرینی در ایران..................................................................................................... 53

2-24-1) عوامل ضد انگیزشی کارآفرینی............................................................................................................................... 53

2-24-2) موانع قانونی توسعه کارآفرینی................................................................................................................................. 54

2-24-3) عوامل نارسایی محیطی............................................................................................................................................ 54

2-25 ) رهیافت‌های کارآفرینی.............................................................................................................................................. 56

2-26 ) راهبردهای کارآفرینی................................................................................................................................................ 56

2-27 ) رویکردهای کارآفرینی.............................................................................................................................................. 58

2-27-1) سطح کلان............................................................................................................................................................... 58

2-27-2 ) سطح خرد.............................................................................................................................................................. 58

2-27-3 ) سطح میانه.............................................................................................................................................................. 58

2-28 ) مدل‌های کارآفرینی.................................................................................................................................................... 58

2-28-1 ) مدل کارلند و همکاران(1984)............................................................................................................................. 59

2-28-2 ) مدل شارما و کریسمن (1999)............................................................................................................................. 60

2-28-3 ) مدل گاث و گینسبرگ (1990)............................................................................................................................ 60

2-28-4 ) مدل بورگلمان(1983)، فلوید و لیین (2000).................................................................................................... 61

2-28-5 ) مدل دس و همکاران (2003).............................................................................................................................. 61

2-28-6 ) مدل هورنزبای و همکاران (1993)...................................................................................................................... 62

ب) پیشینه تحقیق..................................................................................................................................................................... 62

2-29 ) تحقیقات انجام شده داخلی....................................................................................................................................... 62

2-30 ) تحقیقات انجام شده خارجی.................................................................................................................................... 67

2-31 ) چارچوب نظری تحقیق............................................................................................................................................. 71

فصل سوم : روش تحقیق

3-1 ) مقدمه............................................................................................................................................................................. 73

3-2 ) روش تحقیق................................................................................................................................................................. 73

3-3 ) متغیر‌های تحقیق........................................................................................................................................................... 74

3-3-1 ) متغیر مستقل............................................................................................................................................................. 74

3-3-2 ) متغیر وابسته............................................................................................................................................................. 74

3-4 ) قلمرو مکانی تحقیق..................................................................................................................................................... 74

3-5 ) قلمرو زمانی تحقیق...................................................................................................................................................... 74

3-6 ) جامعه آماری................................................................................................................................................................. 74

3-7 ) نمونه آماری و روش نمونه‌گیری................................................................................................................................. 75

3-8 ) روش گردآوری داده‌ها................................................................................................................................................ 75

3-8-1 ) روش کتابخانه‌ای....................................................................................................................................................... 75

3-8-2 ) روش میدانی............................................................................................................................................................. 75

3-9 ) ابزار اندازه‌گیری........................................................................................................................................................... 76

3-10 ) پایایی و روایی پرسشنامه......................................................................................................................................... 77

3-10-1 ) روایی...................................................................................................................................................................... 77

3-10-1-1 ) روایی محتوا...................................................................................................................................................... 77

3-10-1 ) پایایی...................................................................................................................................................................... 78

3-11 ) تجزیه و تحلیل داده‌ها............................................................................................................................................... 78

3-11-1 ) آمار توصیفی.......................................................................................................................................................... 78

3-11-2 ) آمار استنباطی......................................................................................................................................................... 79

3-11-2-1 ) آزمون نرمال بودن داده‌ها................................................................................................................................. 79

3-11-2-2 ) آزمون ضریب همبستگی.................................................................................................................................. 79

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1 ) مقدمه............................................................................................................................................................................. 81

4-2 ) تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها................................................................................................................................... 81

4-2-1 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب جنسیت................................................................................................................... 82

4-2-2 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب سن.......................................................................................................................... 83

4-2-3 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب تحصیلات............................................................................................................... 84

4-2-4 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب سابقه خدمت.......................................................................................................... 85

4-2-5 ) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق................................................................................................................................. 86

4-3 ) تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها................................................................................................................................. 86

4-4 ) تحلیل فرضیه‌های تحقیق............................................................................................................................................. 87

4-4-1 ) آزمون فرضیه اصلی اول........................................................................................................................................... 88

4-4-2 ) آزمون فرضیه فرعی اول از اصلی اول..................................................................................................................... 89

4-4-3 ) آزمون فرضیه فرعی دوم از اصلی اول..................................................................................................................... 90

4-4-4 ) آزمون فرضیه فرعی سوم از اصلی اول.................................................................................................................... 91

4-4-5 ) آزمون فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول................................................................................................................ 92

4-4-6 ) بررسی مدل پیش‌بینی کارآفرینی سازمانی از طریق سرمایه‌روانشناختی................................................................. 93

4-4-7 ) آزمون فرضیه اصلی دوم.......................................................................................................................................... 95

4-4-8 ) آزمون فرضیه فرعی اول از اصلی دوم..................................................................................................................... 96

4-4-9 ) آزمون فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم.................................................................................................................... 97

4-4-10 ) آزمون فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم................................................................................................................. 98

4-4-11 ) آزمون فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم............................................................................................................. 99

4-4-12 ) آزمون فرضیه فرعی پنجم از اصلی دوم............................................................................................................. 100

4-4-13 ) آزمون فرضیه فرعی ششم از اصلی دوم............................................................................................................. 101

4-4-14 ) آزمون فرضیه فرعی هفتم از اصلی دوم............................................................................................................. 102

4-4-15 ) آزمون فرضیه فرعی هشتم از اصلی دوم............................................................................................................ 103

4-4-16 ) بررسی مدل پیش‌بینی کارآفرینی سازمانی از طریق سلامت سازمانی............................................................... 104

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهادات

5-1 ) مقدمه.......................................................................................................................................................................... 107

5-2 ) نتایج حاصل از فرضیه اصلی اول............................................................................................................................ 107

5-2-1 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول از اصلی اول.................................................................................................... 107

5-2-2 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم از اصلی اول.................................................................................................... 107

5-2-3 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم از اصلی اول................................................................................................... 108

5-2-4 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول............................................................................................... 108

5-3 ) نتایج حاصل از فرضیه اصلی دوم............................................................................................................................ 108

5-3-1 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول از اصلی دوم.................................................................................................... 108

5-3-2 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم................................................................................................... 109

5-3-3 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم.................................................................................................. 109

5-3-4 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم............................................................................................... 109

5-3-5 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی پنجم از اصلی دوم................................................................................................. 109

5-3-6 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی ششم از اصلی دوم................................................................................................. 110

5-3-7 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی هفتم از اصلی دوم.................................................................................................. 110

5-3-8 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی هشتم از اصلی دوم................................................................................................ 110

5-4 ) بحث و تفسیر............................................................................................................................................................. 111

5-5 ) پیشنهادات پژوهش.................................................................................................................................................... 118

5-5-1 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه اصلی اول............................................................................................................... 118

5-5-1-1 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی اول از اصلی اول.................................................................................... 118

5-5-1-2 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی دوم از اصلی اول.................................................................................... 119

5-5-1-3 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی سوم از اصلی اول..................................... Error! Bookmark not defined.

5-5-1-4 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول.................................. Error! Bookmark not defined.

5-5-2 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه اصلی دوم............................................................................................................... 120

5-5-2-1 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی اول از اصلی دوم.................................................................................... 120

5-5-2-2 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم.................................................................................... 120

5-5-2-3 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم..................................... Error! Bookmark not defined.

5-5-2-4 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم............................................................................... 121

5-5-2-5 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی پنجم از اصلی دوم.................................................................................. 121

5-5-2-6 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی ششم از اصلی دوم................................................................................. 121

5-5-2-7 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی هفتم از اصلی دوم.................................................................................. 122

5-5-2-8 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه فرعی هشتم از اصلی دوم................................................................................. 122

5-6 ) پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی............................................................................................................................ 122

5-7 ) محدودیت‌های پژوهش............................................................................................................................................. 123

منابع و مآخذ

منابع فارسی........................................................................................................................................................................... 125

منابع انگلیسی........................................................................................................................................................................ 127

پیوست

الف ) پرسشنامه‌ها.................................................................................................................................................................. 131

ب ) داده‌های خروجی Spss............................................................................................................................................... 136

فهرست جدول‌ها

جدول ‏2‑1: ویژگی‌های مورد مطالعه در مورد کارآفرینان از دیدگاه محققان گوناگون.......................................................... 49

جدول ‏2‑2 : مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان در یک سازمان................................................................................ 50

جدول ‏2‑3 : مقایسه کارآفرینان سازمانی و مدیران سنتی....................................................................................................... 55

جدول ‏3‑1 : پایایی پرسشنامه‌های تحقیق................................................................................................................................. 78

جدول ‏4‑1: فراوانی نمونه به تفکیک جنسیت........................................................................................................................ 82

جدول ‏4‑2 : فراوانی نمونه به تفکیک سن.............................................................................................................................. 83

جدول ‏4‑3 : فراوانی نمونه به تفکیک تحصیلات................................................................................................................... 84

جدول ‏4‑4 : فراوانی نمونه به تفکیک سابقه خدمت.............................................................................................................. 85

جدول ‏4‑5 : حداقل، حداکثر، میانگین و انحراف معیار متغیرهای تحقیق............................................................................. 86

جدول ‏4‑6 : نتایج آزمون نرمال بودن داده‌‌ها ......................................................................................................................... 87

جدول ‏4‑7 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه اصلی اول............................................................................ 88

جدول ‏4‑8 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی اول از اصلی اول....................................................... 89

جدول ‏4‑9 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی دوم از اصلی اول...................................................... 90

جدول ‏4‑10 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی سوم از اصلی اول................................................... 91

جدول ‏4‑11 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول............................................... 92

جدول ‏4‑12 : خلاصه نتایج مدل رگرسونی(پیش‌بینی کارآفرینی سازمانی از طریق سرمایه روانشناختی)........................... 93

جدول‏4‑13 : نتایج آنوا............................................................................................................................................................ 93

جدول‏4‑14: جدول ضرایب مدل رگرسیونی.......................................................................................................................... 94

جدول ‏4‑15 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه اصلی دوم......................................................................... 95

جدول ‏4‑16 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی اول از اصلی دوم.................................................... 96

جدول ‏4‑17 : نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم................................................... 97

جدول ‏4‑18 : نتایج حاصله از آزمون هم