خیام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 35

عمر خیام نیشابوری

حکیم عمر خیام نیشابوری، متولد 29 اردیبهشت 427 هجری شمسی (18 می 1048 میلادی) در نیشابور، متوفی 13 آذر ماه 510 هجری شمسی (4 دسامبر 1131 میلادی). خیام را به عنوان یک شاعر، ستاره شناس، و ریاضی دان مشهور می شناسند؛ ولی شهرت بیشتر او برای رباعـیاتش می باشد.نام خیام (خیمه دوز) ممکن است که از شغل و حرفه پدرش مشتق شده باشد. خیام تحصیلات خود را در عـلوم و فلسفه در نیشابور و بلخ به خوبی گذرانید و به سمرقند رفت؛ جایی که رساله مهم خودش را در رابطه با جبر کامل کرد. نام او چنان پرآوازه شد که سلطان سلجوقی، ملکشاه، از او درخواست کرد که جای ستاره شناس او را گرفته و نظارت ضروری را در رابطه با بازسازی سالنامه بیان کند. او همچنین ماموریت یافت که رصد خانه ای در شهر اصفهان بنا کند و با دیگر ستاره شناسان همکاری نماید. امروزه صدها رباعی را به او نـسبت می دهند؛ که بسیاری از آن ها جعـلی و ساختگی است؛ اما هفتاد و دو رباعی از رباعـیات به طور قطع درست و معتبر هستند، که در کتاب شعر شراب نیشابور به قلم خود خیام است.

آرامگاه این شاعر بزرگ و ریاضی دان مشهور ایرانی، در باغـی در نـیشابور بنا شده است. این آرامگاه در سال 1341 هجری شمسی برابر با 1962 میلادی ساخته شد.

ابوالفتح عمر ابن ابراهیم خیام یا خیامی نیشابوری مشهور به حکیم عمر خیام، فیلسوف، ریاضی دان، ستاره شناس و شاعر قرن پنجم هجری قمری/ قرن دوازدهم میلادی است. شهرت او گرچه بیشتر به شاعری است اما در واقع خیام فیلسوف و ریاضی دانی بود که به آثار ابوعلی سینا پرداخت و یکی از خطبه های معروف او را در باب یکتایی خداوند به فارسی ترجمه کرد. اولین اشاره ای که به شعر خیام شده، صدسال پس از مرگ اوست.

نوشته اند، که خیام را به تدریس و نوشتن کتاب رغبت چندانی نبود. شاید به دلیل آنکه شاگردان هوشمند برگزیده ای پیرامون خود نمی یافت و چه بسا از آن جهت که اوضاع روزگار خود را، که مقارن حکومت سلجوقیان و مخالفت شدید با فلسفه و زمان رونق بازار بحث ها و جدل های فقیهان و ظاهربینان بود، شایسته ابراز اندیشه های آزاد و بلند نمی دید. با این همه، از او نوشته های بسیار برجای مانده که در قرون وسطی به لاتین ترجمه شد و مورد توجه اروپائیان قرار گرفت. رساله وی در جبر و مقابله و رساله ای دیگر، که در آن به طرح و پاسخگویی به مشکلات هندسه اقلیدس پرداخته، از جمله مشهورترین آثار ریاضی اوست.

خیام منجم بود و تقویم امروز ایرانی، حاصل محاسباتی است که او و عده ای از دانشمندانی دیگر، در زمان جلال الدین ملک شاه سلجوقی انجام دادند و به نام وی تقویم جلالی خوانده می شود. خیام در باب چگونگی محاسبات نجومی خود رساله ای نیز نوشته است. وی علاوه بر ریاضی و نجوم، متبحر در فلسفه، تاریخ جهان، زبان شناسی و فقه نیز بود. علوم و فلسفه یونان را تدریس می کرد و دانشجویان را به ورزش جسمانی و پرورش نفس تشویق می کرد. از همین رو، بسیاری از صوفیان و عارفان زمان او را به خود نزدیک می یافته اند.

خیام سفرهای طولانی به سمرقند و بلخ و هرات و اصفهان کرد و همه جا با روشنی تمام در باب حیرت و سرگشتگی فلسفی خویش سخن می گفت و معتقدات دینی را مورد تردید قرار می داد. رساله ای در کیفیت معراج، رساله

افلاک نمای خیام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 2

افلاک نمای خیام

دور نمای افلاک نما

امروز افلاک نما در کنارمجموعه بناهای مذهبی و مقبره خبام همچون نگینی درخشان توجه همگان را به خود جلب می کند.

گنبد افلاک نمای نیشابور با قطر 27 متر بعد از کشورهای آلمان وچین در رده سوم جهان قرار دارد. .

آرامگاه خیام در نیشابور

در مرداد 1335 انجمن آثار ملی در نامه ای به مهندس سیحون نوشت که وضع بنای موجود آرامگاه خیام متناسب با شخصیت علمی و هنری خیام نیست و انجمن در نظر دارد در این مورد اقداماتی به عمل آورد .از سیحون خواسته شد طرح و نقشه جدیدی متناسب با شخصیت خیام طراحی کند.سیحون و حسین جودت (ناظر ساخت و سازهای انجمن ) پس از بازدید از مکان در نامه ای به انجمن چنین گزارش دادند :

"... راجع به مقبره خیام به طوریکه ملاحظه فرموده اند محل آن فعلا چسبیده به بقعه امام زاده محروق می باشد و هرگونه عملی در این محل نمی تواند استقلال و برجستگی به مقبره خیام بدهد و لازم است که محل جدیدی در همان محوطه در نظر گرفته شود .با مطالعاتی که در این قسمت به عمل آمد محل آرامگاه تعیین گردید و کروکی لازم نیز متناسب با محل جدید تهیه گردید تا در صورتیکه مورد موافقت باشد نقشه های تکمیلی و صورت برآورد هزینه آن تقدیم گردد."

دانلود کارورزی پروژه خیام 18 33 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 32 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

بنام تنهاترین یار تنهایی

گزارش کارآموزی ( 1 ) رشته عمران را که بعد از پیمودن 2 ترم در تابستان سال 1384 که همراه با خلاصه ای از مطالب در مورد ساختمان سازی و همچنین گزارش کار روزانه و نقشه های اجرایی و نقشه های شهرداری و نیز حاوی تعدادی عکس از ساخت و ساز پروژه است را تقدیم به استاد ارجمند جناب آقای امیری دلوئی می کنم .

قبل از آغاز مطالب جا دارد از استاد راهنما جناب آقای مهندس امیری دلوئی کمال تشکر و قدردانی را داشته باشم و همچنین مهندس دانشور حسینی که قبول کردند تا بنده در پروژه خیام 18 دوره کارآموزی خود را بگذرانم و تجربیاتی کسب کنم و جناب آقای هادیخانی معمار پروژه که در تمامی طول دوره به سوالات بنده پاسخ می گفتند تشکر می کنم.

امید عبدالله زاده

کلیاتی در مورد ساخت و ساز ساختمان :

این ساختمان از نوع مسکونی می باشد و جزء ساختمانهای فلزی بشمار می رود . در این نوع ساختمان برای ساختن ستونها و پلها که از پروفیل فولادی استفاده می شود و بار سقفها و دیوارها و جدا کننده ها بوسیله تیرهای اصلی به ستون منتقل شده و بوسیله ستونها به زمین منتقل می گردد .

همچنین برای اتصالات از نبشی و تسمه و برای زیر ستونها از صفحه فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به یکدیگر متصل می نمایند و سقف این ساختمان از نوع تیرچه بلوک می باشد .

بتن :

بتن که یکی از عوامل و اساسی ترین مصالح در ساختمان سازی است باید به خوبی و در شرایط ایده آل تشکیل شود . پس در اینجا لازم است که مقداری درباره بتن بحث شود .

بتن : به مخلوطی از سنگدانه ها که با سیمان به یکدیگر چسبیده شده اند بتن گفته می شود . چون قسمت اعظم بتن از ذرات سنگهای شکسته و ماسه تشکیل شده است ، به آنها سنگدانه گفته می شود . ماده ای که سنگدانه ها را به هم می چسباند سیمان نام دارد و به آن ماتریس یا خمیر گفته می شود .

مخلوط های بتن : در Bs5328 ( 1981 ) مشخصات مخلوط های مختلف بتن شامل بتن مخلوط آماده ارائه شده است . یک مجموعه از مخلوط های بتن مطرح شده در این استاندارد یعنی مخلوط های مقرر معمولی برای کارهای عمومی ساختمان مانند پی ها و کف ها مناسبند . از این مخلوط ها باید به جای مخلوط های اسمی ، حجمی ، سنتی گذشته ( مانند مخلوط 6 : 3 : 1 سیمان – سنگدانه ریز و سنگدانه درشت ) استفاده کرد . مخلوط های مقرر که با وزن خشک سنگدانه های لازم برای 100 کیلوگرم سیمان به سنگدانه ها به دست می دهند و چون مخلوط ها بر اساس وزن خشک سنگدانه ها اندازه گیری می شوند . امکان کنترل دقیق محتوای آب و بنابراین مقاومت بتن وجود دارد .

مخلوط های مقرر با حروف و شماره به صورت C15P , C10P , C7.5P , C30P , C25p , C20P مشخص می شوند .

حرف C بیانگر ‹‹ فشاری Compressive›› ، حرف P بیانگر (( مقرر- ثابت presribed )) و عدد نشانگر مقاومت خرد شدگی قابل انتظار نمونه مکعبی 28 روزه بتن بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع N/mm2 است . مخلوط مقرر ، نسبت های مخلوط را جهت ایجاد درجه مقاومت بتن مناسب اکثر کارهای ساختمانی به جز بتن مسلح ( بتنی که در آن از تیکه های فلزی کوچک نیز به کار رفته باشد ) طراحی شده مشخص می سازد .

پی : وظیفه پی ساختمان تحمل بارها و انتقال آنها به زمین است . پی بخشی از دیوارها ، جرزها و ستونها است که در تماس مستقیم با دیوارها ، جرزها و ستونها به عنوان پی و بخشی از دیوار ، جرز یا ستون که در زیر زمین و در زیر لایه افقی عایق رطوبتی قرار دارد به عنوان دیوار ، جرز یا ستون یا فونداسیون شناخته می شود .

پی این ساختمان از نوع پی نقطه ای بوده ( پی نقطه ای برای ساختمانهایی که بار آن به طور متمرکز به زمین متصل می شود ، ساخته می شود )

لایه های پی های نقطه ای به شرح زیر است :

زمین مناسب

بتن مگر

میلگردهای کف پی

بتن اصلی

صحفه زیر ستون

زمین مناسب

زمینی برای پی سازی مناسب است که قدرت مجاز آن تاب تحمل وزن ساختمان را داشته باشد و از طریق آزمایش مکانیک خاک تعیین میگردد .

برای انتخاب پی مناسب از روی جداول یا طراحی یک پی باید بارهای روی پی را محاسبه کرد و ماهیت خاک زیرین ، ظرفیت باربری آن ، رفتار احتمالی آن تحت تاثیر تغییرات فصلی و سطح آب زیر زمینی و احتمال حرکت زمین را مشخص نمود .

بتن مِگر :

اولین قشر پی سازی در پی های نقطه ای پی مِگر می باشد . مقداری سیمان در بتن مِگر ، در حدود 100 الی 150 کیلوگرم در متر مربع است و به دو دلیل از آن استفاده می کنند .

برای جلوگیری از تماس مستقیم با خاک

برای ایجاد سطح صافی برای ادامه پی سازی

میلگردهای کف پی :

برای جلوگیری از ترکیدن بتن ، در محل تارهای کششی میلگردهای فولادی قرار میدهند . این آرماتورهای شبکه ای را از قبل به اندازه مناسب ( در حدود 5 سانتی متر کوچکتر از ابعاد پی ، 5/2 سانتی متر از هر طرف ) بافته شده است . در کف پی قرار داده و زیر آن را با تکه های کوچک سنگ و یا تکه های بتن قدری بالاتر از کف پی قرار میدهند به طوریکه در موقع بتن ریزی این شبکه کاملاً در بتن غرق شود .

بتن اصلی :

بتن از مخلوط شن و ماسه و سیمان و آب و مواد مضاف با درصدهای خاص خودشان تشکیل میگردد.

صفحه زیر ستون :

دانلود کارورزی پروژه خیام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 32 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

بنام تنهاترین یار تنهایی

گزارش کارآموزی ( 1 ) رشته عمران را که بعد از پیمودن 2 ترم در تابستان سال 1384 که همراه با خلاصه ای از مطالب در مورد ساختمان سازی و همچنین گزارش کار روزانه و نقشه های اجرایی و نقشه های شهرداری و نیز حاوی تعدادی عکس از ساخت و ساز پروژه است را تقدیم به استاد ارجمند جناب آقای امیری دلوئی می کنم .

قبل از آغاز مطالب جا دارد از استاد راهنما جناب آقای مهندس امیری دلوئی کمال تشکر و قدردانی را داشته باشم و همچنین مهندس دانشور حسینی که قبول کردند تا بنده در پروژه خیام 18 دوره کارآموزی خود را بگذرانم و تجربیاتی کسب کنم و جناب آقای هادیخانی معمار پروژه که در تمامی طول دوره به سوالات بنده پاسخ می گفتند تشکر می کنم.

امید عبدالله زاده

کلیاتی در مورد ساخت و ساز ساختمان :

این ساختمان از نوع مسکونی می باشد و جزء ساختمانهای فلزی بشمار می رود . در این نوع ساختمان برای ساختن ستونها و پلها که از پروفیل فولادی استفاده می شود و بار سقفها و دیوارها و جدا کننده ها بوسیله تیرهای اصلی به ستون منتقل شده و بوسیله ستونها به زمین منتقل می گردد .

همچنین برای اتصالات از نبشی و تسمه و برای زیر ستونها از صفحه فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به یکدیگر متصل می نمایند و سقف این ساختمان از نوع تیرچه بلوک می باشد .

بتن :

بتن که یکی از عوامل و اساسی ترین مصالح در ساختمان سازی است باید به خوبی و در شرایط ایده آل تشکیل شود . پس در اینجا لازم است که مقداری درباره بتن بحث شود .

بتن : به مخلوطی از سنگدانه ها که با سیمان به یکدیگر چسبیده شده اند بتن گفته می شود . چون قسمت اعظم بتن از ذرات سنگهای شکسته و ماسه تشکیل شده است ، به آنها سنگدانه گفته می شود . ماده ای که سنگدانه ها را به هم می چسباند سیمان نام دارد و به آن ماتریس یا خمیر گفته می شود .

مخلوط های بتن : در Bs5328 ( 1981 ) مشخصات مخلوط های مختلف بتن شامل بتن مخلوط آماده ارائه شده است . یک مجموعه از مخلوط های بتن مطرح شده در این استاندارد یعنی مخلوط های مقرر معمولی برای کارهای عمومی ساختمان مانند پی ها و کف ها مناسبند . از این مخلوط ها باید به جای مخلوط های اسمی ، حجمی ، سنتی گذشته ( مانند مخلوط 6 : 3 : 1 سیمان – سنگدانه ریز و سنگدانه درشت ) استفاده کرد . مخلوط های مقرر که با وزن خشک سنگدانه های لازم برای 100 کیلوگرم سیمان به سنگدانه ها به دست می دهند و چون مخلوط ها بر اساس وزن خشک سنگدانه ها اندازه گیری می شوند . امکان کنترل دقیق محتوای آب و بنابراین مقاومت بتن وجود دارد .

مخلوط های مقرر با حروف و شماره به صورت C15P , C10P , C7.5P , C30P , C25p , C20P مشخص می شوند .

حرف C بیانگر ‹‹ فشاری Compressive›› ، حرف P بیانگر (( مقرر- ثابت presribed )) و عدد نشانگر مقاومت خرد شدگی قابل انتظار نمونه مکعبی 28 روزه بتن بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع N/mm2 است . مخلوط مقرر ، نسبت های مخلوط را جهت ایجاد درجه مقاومت بتن مناسب اکثر کارهای ساختمانی به جز بتن مسلح ( بتنی که در آن از تیکه های فلزی کوچک نیز به کار رفته باشد ) طراحی شده مشخص می سازد .

پی : وظیفه پی ساختمان تحمل بارها و انتقال آنها به زمین است . پی بخشی از دیوارها ، جرزها و ستونها است که در تماس مستقیم با دیوارها ، جرزها و ستونها به عنوان پی و بخشی از دیوار ، جرز یا ستون که در زیر زمین و در زیر لایه افقی عایق رطوبتی قرار دارد به عنوان دیوار ، جرز یا ستون یا فونداسیون شناخته می شود .

پی این ساختمان از نوع پی نقطه ای بوده ( پی نقطه ای برای ساختمانهایی که بار آن به طور متمرکز به زمین متصل می شود ، ساخته می شود )

لایه های پی های نقطه ای به شرح زیر است :

زمین مناسب

بتن مگر

میلگردهای کف پی

بتن اصلی

صحفه زیر ستون

زمین مناسب

زمینی برای پی سازی مناسب است که قدرت مجاز آن تاب تحمل وزن ساختمان را داشته باشد و از طریق آزمایش مکانیک خاک تعیین میگردد .

برای انتخاب پی مناسب از روی جداول یا طراحی یک پی باید بارهای روی پی را محاسبه کرد و ماهیت خاک زیرین ، ظرفیت باربری آن ، رفتار احتمالی آن تحت تاثیر تغییرات فصلی و سطح آب زیر زمینی و احتمال حرکت زمین را مشخص نمود .

بتن مِگر :

اولین قشر پی سازی در پی های نقطه ای پی مِگر می باشد . مقداری سیمان در بتن مِگر ، در حدود 100 الی 150 کیلوگرم در متر مربع است و به دو دلیل از آن استفاده می کنند .

برای جلوگیری از تماس مستقیم با خاک

برای ایجاد سطح صافی برای ادامه پی سازی

میلگردهای کف پی :

برای جلوگیری از ترکیدن بتن ، در محل تارهای کششی میلگردهای فولادی قرار میدهند . این آرماتورهای شبکه ای را از قبل به اندازه مناسب ( در حدود 5 سانتی متر کوچکتر از ابعاد پی ، 5/2 سانتی متر از هر طرف ) بافته شده است . در کف پی قرار داده و زیر آن را با تکه های کوچک سنگ و یا تکه های بتن قدری بالاتر از کف پی قرار میدهند به طوریکه در موقع بتن ریزی این شبکه کاملاً در بتن غرق شود .

بتن اصلی :

بتن از مخلوط شن و ماسه و سیمان و آب و مواد مضاف با درصدهای خاص خودشان تشکیل میگردد.

صفحه زیر ستون :

زندگی نامه خیام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

زندگی نامه خیام

حجهٔالحق، حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری از حکما و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران دراواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است.قدیمی ترین مأخذی که در آن از خیام نام برده شده، چهار مقاله نظامی عروضی است.

حجهٔالحق، حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری از حکما و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران دراواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است.قدیمی ترین مأخذی که در آن از خیام نام برده شده، چهار مقاله نظامی عروضی است. خلاصه ی سخن نظامی درباره وی آن است که: به سال ۵۰۶ در بلخ به خدمت خواجه امام عمر خیام رسید و در میان مجلس عشرت از وی شنید که می گفت «گورمن در موضعی باشد که هر بهاری شمال بر من گل افشان می کند» و چون در سال ۶۳۰ به نیشابور رسید چهار سال بود که از وفات اومی گذشت. و نیز درباره ی اختیار او در نجوم حکایتی دارد.بعد از نظامی عروضی، ابوالحسن علی بن زید بیهقی صاحب تتمهٔ صوان الحکمهٔ، که خود، خیام را در ایام جوانی ملاقات کرده بود، شرحی مفصل درباره عمربن ابراهیم خیام دارد. خلاصه سخن وی درباره خیام چنین است: الدستور الفیلسوف حجهٔالحق الخیام در نیشابور ولادت یافته و نیاکان او هم از آن شهر بوده اند و او خود تالی ابوعلی در اجزاء علوم حکمت بود جز آنکه خویی تند داشت. ذکاوت او چندان بود که در اصفهان هفت بار کتابی را خواند و حفظ کرد و چون به نیشابور بازگشت آن را املاء نمود و بعد از آنکه املاء او را با نسخه اصل مقابله کردند بین آنها تفاوت بسیار ندیدند. وی در تصنیف و تعلیم ضنت (بخل در تعلیم) داشت و من از او تصنیفی ندیده ام مگر کتابهای : مختصر فی الطبیعیات، رسالهٔ فی الوجود، رسالهٔ فی الکون و التکلیف ... اما در اجزاء حکمت از ریاضیات و معقولات، آگاه ترین کسان بود. روزی امام حجهٔالاسلام محمد الغزالی نزد او رفت و از او سؤالی در تعیین یک جزء از اجزاء قطبی فلک کرد. اما عمر در جواب او سخن را به درازا کشاند لیکن از خوض در موضع نزاع خودداری کرد، و این خوی خیام بود، و به هر حال سخن او چندان طول کشید تا نیمروز فرا رسید و مؤذن بانگ نماز در داد. امام غزالی گفت: «جاء الحق و زهق الباطل!» و از جای برخاست. روزی در ایام کودکی سنجر که وی را آبله دریافته بود، امام عمر به خدمت او رفت و بیرون آمد. وزیر مجیرالدوله از وی پرسید: او را چگونه یافتی و به چه چیز علاجش کرده ای؟ امام گفت: این کودک مخوف است! خادم حبشی این سخن را بشنود و به سلطان رساند. چون سلطان از آبله برست ، بغض امام عمر را به سبب آن سخن در دل گرفت و هیچگاه وی را دوستش نمی داشت. در صورتی که سلطان ملکشاه او را در مقام ندما می نشاند و خاقان شمس الملوک در بخارا بسیار بزرگش می داشت و خیام با او بر تخت می نشست. آن گاه بیهقی حکایتی از امام عمر مربوط به روزی که در خدمت ملکشاه نشسته بود و همچنین داستان نخستین ملاقات خود را با خیام و دو سوالی که خیام درباره یکی از ابیات حماسه و یک موضوع ریاضی از او کرده بود، می آورد و می گوید: داماد خیام امام محمد البغدادی برایم حکایت کرده است که خیام با خلالی زرین دندان پاک می کرد و سرگرم تامل در الهیات شفا بود، چون به فصل واحد و کثیر رسید خلال را میان دو ورق نهاد و وصیت کرد و برخاست ونمازگزارد و هیچ نخورد و هیچ نیاشامید و چون نماز عشاء بخواند به مسجد رفت ودر آن حال می گفت: خدایا بدان که من تو را چندان که میسر بود بشناختم، پس مرا بیامرز! زیرا شناخت تو برای من به منزله راهی است به سوی تو! و آنگاه بمرد.از جمله مطالبی که در کتب بعدی درباره خیام آمده، داستان مجعول دوستی خیام و حسن صباح وخواجه نظام الملک از اوان کودکی و همدرسی نزد یک استاد است که نخست از کتاب سرگذشت سیدنا در کتاب جامع التواریخ رشیدالدین فضل الله نقل شده و از آن کتاب به کتب دیگری از قبیل تاریخ گزیده و روضهٔالصفا و حبیب السیر و تذکره دولتشاه راه جسته است. اگر چه این هر سه بزرگ، معاصر یکدیگر بوده اند لیکن همدرس بودن آنها آنان بعید به نظر می آید زیرا وفات خیام چنانکه خواهیم گفت در حدود سالهای ۵۰۹ یا ۵۱۷ یا سنین دیگر است که ذکر کرده اند و وفات حسن صباح در سال ۵۱۸ اتفاق افتاده و اگر این دو در کودکی با نظام الملک در نزد یک استاد درس می خواندند می بایست با خواجه همسال باشند و چون خواجه به سال ۴۰۸ ولادت یافته بود پس ناگزیر سن دو همدرس او هنگام وفات می بایست به قریب یکصد و ده رسیده باشد و چنین امر غریب الاتفاقی در شرح حال این دو بزرگ به نظر نرسیده است. خلاصه سخن درباره خیام آن است که وی از مشاهیر حکما و منجمین و اطبا و ریاضیدانان و شاعران بوده است. معاصران او وی را اندر حکمت، تالی بوعلی می شمردند و در احکام نجوم قول او را مسلم می داشتند و در کارهای بزرگ علمی از قبیل ترتیب رصد و اصلاح تقویم و نظایر اینها به او رجوع می کردند. برای حکیم سفرهایی به سمرقند و بلخ و هرات و اصفهان و حجاز ذکرکرده و گفته اند که با همه فرزانگی مردی تند خوی بود و به سبب تفوه (به زبان آوردن) به حقایق و اظهار حیرت و سرگشتگی در حقیقت احوال وجود و تردید در روزشمار و ترغیب به استفاده از لذایذ موجود و حال، و امثال این مسائل که همه خارج ازحدود ذوق و درک مردم ظاهر بین است، مورد کینه علمای دینی بود. درباره او گفته اند که در تعلیم و تصنیف ضنت داشت. ضنت و تالیف نسبت بی معنایی به نظر می آید، ولی بخل در تعلیم شاید بر اثر آن بود که حکیم شاگردی که شایسته درک سخنان او باشد نمی یافت. وفات خیام را غالباً در سنه ی ۵۰۹ (روایت تاریخ الفی) و ۵۱۷ نوشته اند. نظامی عروضی چنانکه دیده ام او را به سال ۵۰۶ (ست و خمس مائهٔ) در شهر بلخ ملاقات کرده بود و بنابراین خیام تا سال ۵۰۶ زنده بود. عروضی در دنبال سخنان خود آورده است که چون به سال ۵۳۰ به نیشابور رسید چهار (ن:چند) سال بود تا آن بزرگ روی در نقاب خاک کشیده بود. اگر به نقل بعضی از نسخ که "چهارسال" ضبط کرده اند اعتماد کنیم وفات استاد در حدود ۵۲۶ یا ۵۲۷ اتفاق افتاده بود و اگر چند سال صحیح باشد باید در یکی از سنین بین ۵۰۶ و ۵۳۰ فوت کرده باشد. برخی از محققان معاصر سال ۵۱۷ را برای تاریخ وفات خیام برگزیده اند.خیام اشعاری به پارسی و تازی و کتابهایی بدین دو زبان دارد. از آثار علمی او پیش از این در فصل علوم عقلی سخن گفته ایم و هنگام تحقیق در نثر پارسی این دوره، نامی از کتب منثور پارسی او هم به میان خواهد آمد. در اینجا باید درباره رباعیات خیام مختصری بگوییم:

درباره رباعیات خیام تحقیقات فراوانی به زبان پارسی و زبانهای دیگر صورت گرفته است. استقبال بی نظیری که از خیام و افکار او در جهان شده باعث گردیده است که این رباعیات به بسیاری از زبانها ترجمه شود و بسیاری از این ترجمه ها با تحقیقاتی در باره احوال و آثار و افکار خیام همراه می باشد. خاور شناسان نیز در این باب تحقیقات مختلف دارند. تحقیق مفصل و پردامنه درباره رباعیات خیام و نسخ مختلف قدیم و جدید آنها و این که کدامیک از آن همه رباعیات که به خیام نسبت می دهند اصلی است و کدام منسوب و غیر اصلی، در این مختصر ممکن نیست و باید به تحقیقاتی که به همین منظور شده است مراجعه کرد. بعضی از رباعیات خیام یا منسوب به اومنشأ افسانه هایی شده است، و به سبب شهرتی که رباعیات فلسفی او از روزگار شاعر حاصل کرده بود، بسیاری از رباعیات فلسفی دیگر شاعران پارسی گوی به وی نسبت داده شده است و به همین سبب است که هر چه به دوره های اخیر نزدیک شویم عدد رباعیات منسوب به خیام بیشتر می شود. اما رباعیهایی که بتوان گفت از اوست بنابر دقیق ترین تحقیقات از میانه ی ۱۵۰ تا ۲۰۰ رباعی تجاوز نمی کند. این رباعیها بسیار