آیین دوست یابی از دیدگاه قرآن (تحقیق)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

آیین دوست یابی از دیدگاه قرآن

     فرزندم …

« نخست دوست و سپس راه »! این سخن امام علی (ع) است .

بی وجود دوستان ، چگونه انسان می‏تواند از گردنه‏ها و راههای دشوار زندگی بگذرد ؟ چگونه انسانی که هنوز شبکه‏ای روابط اجتماعی که او را در تحقق بخشیدن به اهداف و حل مشکلاتش یاری رساند ، برای خود به وجود نیاورده است ، موفق خواهد شد ؟ آیا هرگز شنیده‏اید که یک رهبر بدون آنکه بر شانه‏های دوستانش گام نهد ، پله‏های مجد و عظمت را بپیماید ؟

حقیقت آن است که بدون دوستی هرگز موفقیتی در کار نخواهد بود و بدون برخورداری از هنر روابط ، هرگز دوستی  ایجاد نخواهد شد و بدون محبت و دوستی هرگز روابطی به وجود نخواهد آمد .

اما دوستی زمینه‏هایی لازم دارد که باید آن را فراهم آورد . این زمینه‏ها همان پایبندی به اخلاق فاضله ، بهره‏مندی از تواضع و فروتنی و خویشتنداری و اراده‏ی نیرومند است. ما از دوستی مبتنی بر اخلاق سخن می‏گوییم . بنابراین آنچه بعضی آن را دوستی می‏نامند اگر صرفاً به معنای یک ارتباط اجتماعی و تبادل خدمات و منافع باشد ، مردود و مطرود است . زیرا اینگونه دوستی‏ها چیزی نیست جز یک کالای تجارتی که فرد در آنها خواهان به دست آوردن سود است نه دادن زیان . می‏خواهد بگیرد ، نه اینکه چیزی بدهد .

در این مقاله موضوع دوستی و آیین دوستی را از دیدگاه قرآن کریم و روایات اسلامی مورد بررسی قرار می‏دهیم .

مفهوم دوستی

دوستی گوهری است گرانبها و ودیعه‏ای است الهی که در دلهای پاک پدید آید و چون ریشه‏ی آن نهال در دل آدمی پدید آمد ، بر مردمان فرض است که آن را در قلب و روح خویش بپرورانند و نهال آنرا آبیاری کنند تا درختی برومند و بارور گردد . از این رو حافظ گفته است :

درخت دوستی بنشان که کام دل بر بار آرد

درخت دشمنی بر کن که رنج بی شمار آرد

از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند : « دوستی جز با حدود و شرایطش امکان‏پذیر نیست . کسی که این حدود و شرایط یا بخشی از آن در او باشد ، او را دوست بدان ، و کسی که هیچ یک از این شرایط در او نیست ،‌ چیزی از دوستی در او نیست . این شرایط عبارتند از :

باطن و ظاهرش برای تو یکی باشد .

زینت و آبروی تو را زینت و آبروی خود بداند و عیب و زشتی تو را عیب و زشتی خود ببیند .

مقام و مال ، وضع او را نسبت به تو تغییر ندهد .

آنچه را قدرت دارد از تو مضایقه ننماید .

این شرط که جامع همه‏ی این صفات است ، آن است که در هنگام پشت کردن روزگار ، تو را رها نکند .

دوستی به منزله‏ی سرمایه و ثروتی است که در اختیار آدمی است و همانگونه که هر چه شب تارتر باشد ، بیشتر به چراغ نیاز است ، انسان هم هرچه تهیدست و تیره روزتر باشد ، ارزش دوستان خوب را بیشتر می‏داند . برای آنکه ارزش چراغ در شب‏های تار بیشتر از شب‏های مهتاب است . گرچه انسان در مقامات بالاتر هر چه از مال و ثروت بی‏نیازتر باشد . باز به دوستان بیشتری نیازمند است . و در هر حال آدمی در هر مقام و منزلتی که باشد هرگز از دوستی با نظایر خویش ، بی‏نیاز نخواهد بود .

حضرت علی (ع) می‏‏فرماید :

غریب و تنها کسی است که او را دوست نباشد .

حال اگر چنین کسی هر چه ثروت داشته باشد و مقام و منزلتی برتر ، اگر دوستان یکدل و یگانه‏ای نداشته باشد . غریب و تنهاست .

نقش دوست در سرنوشت انسان

بدون شک یکی از مهمترین عوامل سازنده‏ی شخصیت انسان ـ بعد از اراده و خواست و تصمیم او ـ « همنشین ، دوست و معاشر » است ؛ چرا که انسان خواه ، ناخواه تأثیرپذیر است و بخش مهمی از افکار و صفات اخلاقی خود را از طریق دوستانش می‏گیرد . این حقیقت هم از نظر علمی و هم از طریق تجربه و مشاهدات حسی به ثبوت رسیده است.

این تأثیرپذیری از نظر منطق اسلام تا آن حد است که در روایات اسلامی از حضرت سلیمان (ع) چنین نقل شده است :

درباره‏ی کسی قضاوت نکنید ، تا به دوستانش نظر بیفکنید ؛ چرا که انسان به وسیله‏ی دوستان و یاران و رفقایش شناخته می‏شود » .

حضرت علی (ع) می‏فرماید :

هرگاه وضع کسی بر شما مشتبه شد و دین او را نشناختید ، به دوستانش نظر کنید ، اگر اهل دین و آیین خدا باشند او نیز پیرو آیین خداست ، و اگر بر آیین خدا نباشند ، او نیز بهره‏ای از آیین حق ندارد » .

و براستی گاه نقش دوست در خوشبختی و بدبختی یک انسان از هر عاملی مهمتر است. گاه او را تا سر حد فنا و نیستی پیش می‏برد و گاه او را به اوج افتخار می‏رساند .

در آیه 28 سوره‏ی فرقان می‏خوانیم :

« یا ویلتی لیتنی لم اتخذ فلاناً خلیلاً »

ای وای بر من ! کاش فلان ( شخص گمراه ) را دوست خود انتخاب نکرده بودم !

این آیه به خوبی نشان می‏دهد که انسان گاهی تا مرز سعادت پیش می‏رود ، اما یک وسوسه‏ی شیطانی از ناحیه یک دوست بد ممکن است او را نگون بخت و سرنوشتی مرگبار برای او فراهم سازد که روز قیامت از حسرت هر دو دست را به دندان بگزد و فریاد « یا ویلتی » از او بلند شود .

از امام جواد (ع) روایت شده که فرمود :

« از همنشینی با بدان بپرهیز که همچون شمشیر برهنه‏اند ، ظاهرش زیبا و اثرش بسیار زشت است » .

مشکلات رعایت آیین دوستی در جامعه امروزدوست پیداکردن، کاری آسان و در عین حال سخت است! هیچ کس برای پپداکردن دوست خوب خود، نباید منتظر «بهترین» باشد؛ «چون کسی به تو گمان نیک برد، خوش بینی او را تصدیق کن» پس در دوستی نباید وسواس به خرج داد.اما هرکس درپیداکردن دوست باید ازخطر «بدترین» درامان بماند؛ «بدترین دوست آن است که به خاطر او به زحمت افتی» پس نمی توان کاملا بدون دقت بود.آرزوهای آدم ها درچهره دوستان خوبشان محقق می شود و چه آرزوهایی که با دوستان شرور به باد نرفته است. دوست بد را هرگز به دست نیاورید و دوست خوب را به دست آورید و ازدست ندهید.مولا همچنین فرمود: «ناتوان ترین مردم کسی است که از دوست یابی ناتوان است و از او ناتوان تر آن که دوستان خود را ازدست بدهد.»زشتی ها و پلیدی های همنشین بد، به جان آدم ها رسوخ می کند و شر به شر می پیوندد.هیچ کس از پلیدهای یک همنشین شرور بی نصیب نیست، اگرچه فقط شاهد این زشتی ها باشد و هیچ کس از نادانی های یک دوست احمق در امان نخواهدبود، حتی اگر این نادانی ها اندک باشد.لحظات دوست یابی، بسیار حساس است و کمتر کسی است که برای آن استخاره کند؛ یعنی درلحظاتی که روابطی با دیگران برقرار کند، ازخدا بخواهد که دوستان جدیدش آدم های احمق و شروری نباشند.شاید برای یافتن دوستان خوب، زحمت زیادی به خود ندهیم و به اصطلاح خود را به این در و آن در نزنیم، اما زندگی پاکیزه برای ما در گرو آن است که خود را برای درامان ماندن از دوستان بد، بسیار به این درو آن در بزنیم.

اکنون جامعه ما با نسلی روبروست که شاید در گذشته هیچ گاه چنین نسلی بروز نکرده بوده است؛ جوانانی که به نسبت درس خوانده تر از والدین خود هستند و با ابزار زندگی مدرن حرکت می کنند و آرزوهای جدیدی نیز پیدا کرده اند. بسیاری از این جوانان، ملازم پدر و مادرهای خود نیستند، بلکه درهمراهی با نوعی از زندگی پیشرفته حرکت می کنند که ساعاتی طولانی از روز آنان را از والدین خود جدا می سازد.این فرزندان یا در محیط های آموزشی، باشگاه های ورزشی و محیط های اجتماعی دیگر، دور از خانواده با دوستانشان به سرمی برند و یا در محیط خانه به انتظار والدین خود نشسته اند تا ساعات طولانی شغل دوم را تمام کنند و به خانه بازگردند.

اهمیت دوست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

1- اهمیت دوست:

اگر به رفتار خودتان نگاه کنید به راحتی مشاهده مینمایید که تا چه حد این رفتار ناشی از رفاقت شما با دوستان شماست به حدی که بسیاری از رفتارهای شما مانند دوست صمیمی خود شما و حتی بیشتر آن چیزهایی که دوست دارید که آنها دوست میدارند. در این باب سخن فراوان گفته شده است که به چند نکته در این زمینه به شکل نمونه اشاره می نماییم.

پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: انسان بر طبق دین و مرام برادر و دوستش حرکت میکند و شناخته میشود،پس مواظب باشید با چه کسانی دوست میشوید.و امام سجاد(علیه السلام)فرمود: احدی را دشمن مدار اگر چه گمان کنی که صدمه به تو نمیتواند بزند و در دوستی هیچ کس بی رغبت مباش اگرچه بپنداری که دوستی او سودی به تو ندارد زیرا تو نمیدانی چه وقت به دوستی او نیاز پیدا خواهی کرد و چه موقع، خطر دشمن تو را تهدید خواهد کرد؟

2- شرایط دوست و ویژگیهای دوست خوب:

1)- عاقل و دوراندیش: دوست نادان را بدتر از دشمن عاقل دانسته اند، و دوری از احمق را از موجبات نزدیکی به خداوند شمرده اند.

حضرت امیرالمؤمنین(ع) فرمود: با عاقل دوستی کن، اگر دارای اخلاق خوبی بود و از عقل او بهره نبرید از حسن برخورد و کرم او سود خواهی جست، و اگر فاقد کرم و حسن خلق بود از عقل او بهره میبری. اما هرگز با شخص احمقی که پستی و لئامت دارد دوستی مکن.

2)- اخلاق نیکو:

یکی از ملاک هایی که در رفتار انسانها بارز است همانا اخلاق آنهاست. لذا همیشه تأکید شده است در یافتن دوست سعی کنیم تا با فردی دوست باشیم که دارای اخلاق بوده و زود عصبانی نشده و انسان بتواند رفتارش را تحمل کرده و به گونه ای باشد که از نبودنش دلتنگ باشد نه اینکه در حضورش همیشه از بد اخلاقی او در عذاب باشد.

3)- ظاهر و باطن او با تو یکسان باشد.

4)- خوبی تو را خوبی خود و بدی تو را بدی خود بداند.

5)- اگر مال و ثروتی پیدا کرد و یا به مقام حکومت رسید رفتارش با تو فرق نکند.

6)- آنچه در توان دارد از تو دریغ نورزد.

7)- به هنگام معصیت و گرفتاری تو را تنها وا نگذارد.

8)- راز نگه دار باشد.

9)- عیب انسان را فاش نکند و همیشه سعی نماید خوبی های دوست خود را بیان دارد.

10)- دروغ گو، بخیل و ترسو نباشند.

11)- خود نیکو کار و مردم دوست باشد.

12)- امانت دار باشد.

13)- خیر خواه دوست خود باشد(و حق بگوید اگر چه دوست را ناراحت کند و حتی به گریه اندازد)

14)- متقی و پرهیزکار باشد(که در قرآن کریم میفرماید: در آن روز عده ای از دوستان با یکدیگر دشمن هستند مگر افراد با تقوا.)

3- حق دوست:

انسان در قبال دوستی که بر میگزیند وظایفی دارد که عبارتند از:

1)- کمک با پول و ثروت:

پیغمبر اکرم(ص) میفرماید: دو دوست مثل دو دست از یک بدن که یکدیگر را میشویند، هستند تشبیه دو دوست به دو دست بدین جهت است که دو دست یکدیگر را با هدفی واحد کمک میکنند دو برادر هم باید یکدیگر را در رسیدن به هدف یاری رسانند. چنانچه گویی هر دو یک شخص واحدند. اقتضای این امر آن است که هر دو در راحتی ها و در سختی ها به یکدیگر کمک کنند و در انجام امور با هم تفاهم کامل داشته باشند.

2)- عدم تمسخر دوست:

پیامبر اکرم(ص) فرمود: شخصی که مردم را مسخره می کند و آنان را تحقیر مینماید انتظار صداقت از او نداشته باشید.

3)- اندرز به شکل پنهان:

از نظر علی(ع)هر کس دوست خود را به طور پنهانی اندرز بدهد برای او احترام گزارده و هر که دوستش را در جلو مردم نصیحت کند به وی اهانت کرده است.

4)- با بهترین اسم دوست را صدا زدن:

- از معصوم(ع): حق مؤمن بر برادرش این است که او را به بهترین اسمش بنامد.

- امیر المؤمنین(ع): با مخاطب خویش پسندیده و مؤدب سخن بگویید تا او نیز به شما محترمانه جواب دهد.

5)- کمک با زبان:

کمک به دوست با زبان به دو طریق ممکن است: الف- با سکوت کردن و اغماض نمودن، ب- با سخن گفتن و اظهار کردن

الف- سکوت و اغماض: یاری رساندن دوست و رفیق با سکوت یعنی از ذکر عیوب او در حضور و غیبت او خودداری گردد. بلکه نبست به عیوب او تجاهل شود.

دانلود تحقیق آیین دوست یابی از دیدگاه قرآن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

آیین دوست یابی از دیدگاه قرآن

     فرزندم …

« نخست دوست و سپس راه »! این سخن امام علی (ع) است .

بی وجود دوستان ، چگونه انسان می‏تواند از گردنه‏ها و راههای دشوار زندگی بگذرد ؟ چگونه انسانی که هنوز شبکه‏ای روابط اجتماعی که او را در تحقق بخشیدن به اهداف و حل مشکلاتش یاری رساند ، برای خود به وجود نیاورده است ، موفق خواهد شد ؟ آیا هرگز شنیده‏اید که یک رهبر بدون آنکه بر شانه‏های دوستانش گام نهد ، پله‏های مجد و عظمت را بپیماید ؟

حقیقت آن است که بدون دوستی هرگز موفقیتی در کار نخواهد بود و بدون برخورداری از هنر روابط ، هرگز دوستی  ایجاد نخواهد شد و بدون محبت و دوستی هرگز روابطی به وجود نخواهد آمد .

اما دوستی زمینه‏هایی لازم دارد که باید آن را فراهم آورد . این زمینه‏ها همان پایبندی به اخلاق فاضله ، بهره‏مندی از تواضع و فروتنی و خویشتنداری و اراده‏ی نیرومند است. ما از دوستی مبتنی بر اخلاق سخن می‏گوییم . بنابراین آنچه بعضی آن را دوستی می‏نامند اگر صرفاً به معنای یک ارتباط اجتماعی و تبادل خدمات و منافع باشد ، مردود و مطرود است . زیرا اینگونه دوستی‏ها چیزی نیست جز یک کالای تجارتی که فرد در آنها خواهان به دست آوردن سود است نه دادن زیان . می‏خواهد بگیرد ، نه اینکه چیزی بدهد .

در این مقاله موضوع دوستی و آیین دوستی را از دیدگاه قرآن کریم و روایات اسلامی مورد بررسی قرار می‏دهیم .

مفهوم دوستی

دوستی گوهری است گرانبها و ودیعه‏ای است الهی که در دلهای پاک پدید آید و چون ریشه‏ی آن نهال در دل آدمی پدید آمد ، بر مردمان فرض است که آن را در قلب و روح خویش بپرورانند و نهال آنرا آبیاری کنند تا درختی برومند و بارور گردد . از این رو حافظ گفته است :

درخت دوستی بنشان که کام دل بر بار آرد

درخت دشمنی بر کن که رنج بی شمار آرد

از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند : « دوستی جز با حدود و شرایطش امکان‏پذیر نیست . کسی که این حدود و شرایط یا بخشی از آن در او باشد ، او را دوست بدان ، و کسی که هیچ یک از این شرایط در او نیست ،‌ چیزی از دوستی در او نیست . این شرایط عبارتند از :

باطن و ظاهرش برای تو یکی باشد .

زینت و آبروی تو را زینت و آبروی خود بداند و عیب و زشتی تو را عیب و زشتی خود ببیند .

مقام و مال ، وضع او را نسبت به تو تغییر ندهد .

آنچه را قدرت دارد از تو مضایقه ننماید .

این شرط که جامع همه‏ی این صفات است ، آن است که در هنگام پشت کردن روزگار ، تو را رها نکند .

دوستی به منزله‏ی سرمایه و ثروتی است که در اختیار آدمی است و همانگونه که هر چه شب تارتر باشد ، بیشتر به چراغ نیاز است ، انسان هم هرچه تهیدست و تیره روزتر باشد ، ارزش دوستان خوب را بیشتر می‏داند . برای آنکه ارزش چراغ در شب‏های تار بیشتر از شب‏های مهتاب است . گرچه انسان در مقامات بالاتر هر چه از مال و ثروت بی‏نیازتر باشد . باز به دوستان بیشتری نیازمند است . و در هر حال آدمی در هر مقام و منزلتی که باشد هرگز از دوستی با نظایر خویش ، بی‏نیاز نخواهد بود .

حضرت علی (ع) می‏‏فرماید :

غریب و تنها کسی است که او را دوست نباشد .

حال اگر چنین کسی هر چه ثروت داشته باشد و مقام و منزلتی برتر ، اگر دوستان یکدل و یگانه‏ای نداشته باشد . غریب و تنهاست .

نقش دوست در سرنوشت انسان

بدون شک یکی از مهمترین عوامل سازنده‏ی شخصیت انسان ـ بعد از اراده و خواست و تصمیم او ـ « همنشین ، دوست و معاشر » است ؛ چرا که انسان خواه ، ناخواه تأثیرپذیر است و بخش مهمی از افکار و صفات اخلاقی خود را از طریق دوستانش می‏گیرد . این حقیقت هم از نظر علمی و هم از طریق تجربه و مشاهدات حسی به ثبوت رسیده است.

این تأثیرپذیری از نظر منطق اسلام تا آن حد است که در روایات اسلامی از حضرت سلیمان (ع) چنین نقل شده است :

درباره‏ی کسی قضاوت نکنید ، تا به دوستانش نظر بیفکنید ؛ چرا که انسان به وسیله‏ی دوستان و یاران و رفقایش شناخته می‏شود » .

حضرت علی (ع) می‏فرماید :

هرگاه وضع کسی بر شما مشتبه شد و دین او را نشناختید ، به دوستانش نظر کنید ، اگر اهل دین و آیین خدا باشند او نیز پیرو آیین خداست ، و اگر بر آیین خدا نباشند ، او نیز بهره‏ای از آیین حق ندارد » .

و براستی گاه نقش دوست در خوشبختی و بدبختی یک انسان از هر عاملی مهمتر است. گاه او را تا سر حد فنا و نیستی پیش می‏برد و گاه او را به اوج افتخار می‏رساند .

در آیه 28 سوره‏ی فرقان می‏خوانیم :

« یا ویلتی لیتنی لم اتخذ فلاناً خلیلاً »

ای وای بر من ! کاش فلان ( شخص گمراه ) را دوست خود انتخاب نکرده بودم !

این آیه به خوبی نشان می‏دهد که انسان گاهی تا مرز سعادت پیش می‏رود ، اما یک وسوسه‏ی شیطانی از ناحیه یک دوست بد ممکن است او را نگون بخت و سرنوشتی مرگبار برای او فراهم سازد که روز قیامت از حسرت هر دو دست را به دندان بگزد و فریاد « یا ویلتی » از او بلند شود .

از امام جواد (ع) روایت شده که فرمود :

« از همنشینی با بدان بپرهیز که همچون شمشیر برهنه‏اند ، ظاهرش زیبا و اثرش بسیار زشت است » .

مشکلات رعایت آیین دوستی در جامعه امروزدوست پیداکردن، کاری آسان و در عین حال سخت است! هیچ کس برای پپداکردن دوست خوب خود، نباید منتظر «بهترین» باشد؛ «چون کسی به تو گمان نیک برد، خوش بینی او را تصدیق کن» پس در دوستی نباید وسواس به خرج داد.اما هرکس درپیداکردن دوست باید ازخطر «بدترین» درامان بماند؛ «بدترین دوست آن است که به خاطر او به زحمت افتی» پس نمی توان کاملا بدون دقت بود.آرزوهای آدم ها درچهره دوستان خوبشان محقق می شود و چه آرزوهایی که با دوستان شرور به باد نرفته است. دوست بد را هرگز به دست نیاورید و دوست خوب را به دست آورید و ازدست ندهید.مولا همچنین فرمود: «ناتوان ترین مردم کسی است که از دوست یابی ناتوان است و از او ناتوان تر آن که دوستان خود را ازدست بدهد.»زشتی ها و پلیدی های همنشین بد، به جان آدم ها رسوخ می کند و شر به شر می پیوندد.هیچ کس از پلیدهای یک همنشین شرور بی نصیب نیست، اگرچه فقط شاهد این زشتی ها باشد و هیچ کس از نادانی های یک دوست احمق در امان نخواهدبود، حتی اگر این نادانی ها اندک باشد.لحظات دوست یابی، بسیار حساس است و کمتر کسی است که برای آن استخاره کند؛ یعنی درلحظاتی که روابطی با دیگران برقرار کند، ازخدا بخواهد که دوستان جدیدش آدم های احمق و شروری نباشند.شاید برای یافتن دوستان خوب، زحمت زیادی به خود ندهیم و به اصطلاح خود را به این در و آن در نزنیم، اما زندگی پاکیزه برای ما در گرو آن است که خود را برای درامان ماندن از دوستان بد، بسیار به این درو آن در بزنیم.

اکنون جامعه ما با نسلی روبروست که شاید در گذشته هیچ گاه چنین نسلی بروز نکرده بوده است؛ جوانانی که به نسبت درس خوانده تر از والدین خود هستند و با ابزار زندگی مدرن حرکت می کنند و آرزوهای جدیدی نیز پیدا کرده اند. بسیاری از این جوانان، ملازم پدر و مادرهای خود نیستند، بلکه درهمراهی با نوعی از زندگی پیشرفته حرکت می کنند که ساعاتی طولانی از روز آنان را از والدین خود جدا می سازد.این فرزندان یا در محیط های آموزشی، باشگاه های ورزشی و محیط های اجتماعی دیگر، دور از خانواده با دوستانشان به سرمی برند و یا در محیط خانه به انتظار والدین خود نشسته اند تا ساعات طولانی شغل دوم را تمام کنند و به خانه بازگردند.

تحقیق رابطه انتخاب دوست با شخصیت نوجوان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

رابطه انتخاب دوست با شخصیت نوجوان

بدیهی است که برقراری رابطه با دوستان و هم قطاران در هر دوره‌ای از زندگی واجد اهمیت است. اما در دوره ی نوجوانی با توجه به ویژگی‌ها و رفتارهایی که توام با نوجوانی است، به ویژه اینکه آنها خواهان مستقل شدن از خانواده، اثبات وجود و کسب هویت‌‌اند، اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند.

یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری رفتارها، افکار، نگرش‌ها، احساسات، آرزوها و به‌طور کلی شخصیت نوجوانان، ارتباط با دوستان و همسن و سالان است.

به‌طور نسبی می‌توان گفت که در شش سال اول زندگی، خانواده، در شش‌ سال دوم، معلمان و در شش سال سوم زندگی، همسالان و دوستان بیش‌ترین نقش را در تربیت و شکل‌گیری شخصیت هر فرد ایفا می‌کنند.

بدیهی است که برقراری رابطه با دوستان و هم قطاران در هر دوره‌ای از زندگی واجد اهمیت است. اما در دوره ی نوجوانی با توجه به ویژگی‌ها و رفتارهایی که توام با نوجوانی است، به ویژه اینکه آنها خواهان مستقل شدن از خانواده، اثبات وجود و کسب هویت‌‌اند، اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند. در این سلسله مقالات به تشریح ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم.

دوست‌یابی در دوره نوجوانی

نوجوانی سن رفاقت و دوران دوستی‌هاست. نوجوانان در این سن عاشق دوستی و رفاقت‌اند. گاهی دوستی‌های آتشینی در این دوران پدید می‌آید که باعث مشکلاتی می‌شود. دوستی در این سن، بیش‌تر سطحی و کم‌تر عمیق است. با این حال، گاهی شدت دوستی و وابستگی به حدی است که نوجوان خانواده خود را رها می‌کند و حتی حاضر است برای دوست خود جانش را فدا نماید.

هراس از گمنامی و تنهایی، نوجوان را بر می‌انگیزد تا خود را در ارتباط با گروه همسالان قرار دهد. رنج ناشناخته ماندن ، آنچنان او را تحت تاثیر قرار می‌دهد که برای احساس تعلق به گروه بیش‌ترین فعالیت را از خود بروز می‌دهد. هم‌بستگی گروهی در این دوره قوی‌تر از سایر مراحل زندگی است و غالبا به عنوان یک شاخص موفقیت برای اکثر نوجوان‌ها محسوب می‌گردد.

نیاز به تعلق به گروه به مفهوم پذیرش و قبول گروه مورد نظر نوجوانان است. هر نوع رویدادی که بر این پذیرش اثر گذارد، نوجوان را دچار تزلزل، بی‌کفایتی و بی‌اعتمادی نسبت به خود خواهد کرد. در مواردی، نوجوان سرخورده از گروه به باندها و گروه‌های ناسالم اجتماعی می‌پیوندد تا بر تنهایی و عدم تعلق اجتماعی خویش فائق آید.

دوستی‌های دوران بلوغ، یعنی آغاز نوجوانی، اغلب میان دو نفر به وجود می‌آیند و گاه موجب مختل شدن رشد اجتماعی شده، پیوستن به گروه را دشوار می‌سازند. در میان نوجوانان 12 تا 15 ساله اغلب دیده شده است که به‌طور مرتب از جانب یک «بهترین دوست» به سوی دیگری می‌روند و رفیق عوض می‌کنند (بیابان‌گرد، 1376).

هر چند این جدایی در ابتدا دردناک است، با یافتن جانشین درمان می‌پذیرد. نوجوانان، به ویژه نوجوانان دختر، نیاز به دوست داشتن و مورد علاقه بودن را در رویا و تخیل ارضاء می‌کنند، زیرا در رویا می‌توانند بدون هیچ‌گونه واهمه خود را به دست غلیان احساس بسپارند و با نسبت دادن کلیه خوبی‌ها و زیبایی‌ها به خود، کمبودهای واقعی را جبران کنند.

جذب گروهی و پذیرفته شدن در جمع دوستان برای نوجوانان اهمیت فراوان دارد و لذا باید هر گونه انزوا و کناره‌گیری را در دوره نوجوانی به دقت مورد بررسی قرار داد و علت آن را جویا شد. شاید علت انزوا، نداشتن مهارت اجتماعی باشد یا احساس خطاکاری و اشتباه و احساس بی‌ارزشی آن را ایجاد کند که در این صورت آموزش مهارت‌های ارتباطی می‌تواند به نوجوان کمک کند تا در جمع پذیرفته شود و خود را ابراز دارد.

بر اساس نتایج یک مطالعه (1372) 62 درصد دانش‌آموزان راهنمایی ناحیه 3 اصفهان از گروه همسال ، الگو پذیرفته‌اند.

72 درصد در گذران اوقات فراغت و 75 درصد در الگوی درس خواندن از گروه همسالان پیروی کرده، 48 درصد مانند پدر، 60 درصد مانند معلم تربیتی و 73 درصد مانند بهترین معلم خود رفتار می‌کنند. مقایسه پسران و دختران نشان داد که پسران بیش از دختران تحت تاثیر گروه همسالان خود بوده‌اند. این تفاوت را می‌توان به امکان تعامل بیش‌تر پسران با گروه همسالان در جامعه ما نسبت داد. دختران بیش از پسران به خاطر همسالان خود دست از خواست‌های خویش بر می‌دارند.

نقش دوست در زندگی

بدون شک عوامل مختلفی در ساختن شخصیت انسان مؤثر هستند که از مهم ترین آنها مسئله همنشینی و دوستی و معاشرت است. این عامل از چنان اهمیتی برخوردار است که اسلام فرموده:

المَرْءُ عَلی دینِ خَلیلِهِ فَلْینْظُرْ أَحدُکُم مَنْ یُخالِل

( بحارالانوار ، ج 74 ، ص 192 )

آدمی بر دین و روش همنشین خود است پس باید ببیند که باچه کسی دوست می شود.

روشن است که انسان خواه ناخواه از دیگران تأثیر می پذیرد و بخش مهمی از افکار و صفات اخلاقی خود را از طریق دوستانش کسب می کند.

کمبود محبت دوست ناباب 11ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 11 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

کمبود محبت=انواع انحرافات

- تبعیض : تبعیض در خانواده و توجه بیشتر والدین به برخی از فرزندان وتوجه کمتر نسبت به برخی دیگر سبب ایجادعقده کسری و احساس نفرت و بد بینی در کودک می شود .

2- خشونت : پاره ای از روان شناسان معتقدند که ریشه اصلی جنایات و خشونتها در جامعه اعمال خشونت و تنبهات بدنی است که باعث ایجاد عقده های روانی در آنان می شود .

3- ننری ولوسی : محبت بیش از اندازه همان اثر و نتیجه را دارد که بی مهری و بی توجهی به همراه دارد.

۴- یتیمی : یتیمی ناشی از مرگ پدر یا مادر یکی از مهمترین علل ناکامی – ولگردی عقب افتادگی در مدرسه و اجتماع و ارتکاب بزه و تبهکاری و سایر بیماریهای روانی است .

۵- طلاق و کشمکش : گسستگی خانواده تاثیری مسلم و قطعی در بروز رفتارهای ضد اجتماعی در کودکان دارد . بالبی (bowlby ) معتقد است جدایی کودک از والدین بخصوص مادر موجب نا توانی در برقراری رابطه عاطفی سالم وصحیح به هنگام بلوغ می شود . طلاق و گسیخته شدن خانواده خیلی بیش از نزاع میان زن وشوهر موجب ناراحتی اطفال و بزهکاری آنان می شود و از علل استثنایی ارتکاب جرم بشمار می آید .

۶- غیبت والدین از خانواده : وجود والدین در منزل ، بخصوص مادر نقش موثری در تربیت عاطفی ،روانی کودکان دارد و عدم حضور هر یک از والدین باعث ایجاد مشکلات تربیتی و اختلالات عاطفی در کودک می شود.

۷- انحراف والدین : انحراف والدین یا یکی از اعضای خانواده و زوال اخلاقی آنان ، ارتباط مسلمی با انحراف کودکان و نوجوانان دارد .

۸- انحراف جنسی : تربیت نادرست و کمبودهای عاطفی و علل اجتماعی دیگر باعث انحراف جنسی می شود .

برخی علل انحراف جنسی :

۸-1- خانواده : خانواده های متعصب . فاقد معلومات کافی در تحلیل مسائل جنسی برای فرزندانشان زمینه های ارتکاب بزه را فراهم می کنند .

۸-2- ضعف مالی

۸-3- عوامل فرهنگی و تربیتی : فساد اخلاق و زیر بنای اخلاقی نادرست یکی از عوامل انحراف جنسی است .

۸-۴- نقص عقل : نقص عقل مانع از آن است که شخص از ارزشهای انسانی خود آگاه شود و در نتیجه در موقع مقتضی نمی تواند تصمیم مطلوب و پسندیده آغاز کند و تحت تاثیر عوامل نامساعد محیطی قرار می گیرد .

۸-۵- عوامل تربیتی : پس از خانواده ،مدرسه از عوامل مهم برای باور ارزشها و معیارهای ذهنی وتفکر و راه و روش کودکان در جامعه بشمار می رود .

۸-۶- گروه همسالان : که نقش بسیار مهمی در یادگیری و تلقین و تقلید کودکان و نوجوانان دارد .

۸-۷- رسانه های گروهی : از قبیل رادیو، تلویزیون و سینما می توانند در جهت بهبود و یا انحراف اخلاق اجتماعی کودکان و نوجوانان موثر باشند .

۹-ارزشهای تربیتی خانواده : خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزشها ومعیارهای فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و خط مشی زندگی آینده فرد دارد. واکنش کودک نسبت به محیط خود به تبع تحت تاثیر موازین اجتماعی و فرهنگی گروهی است که در میان آنها بزرگ شده .

تمام کسانی که نیازمندیهای کودک را بر آورده می سازند از محبت وی برخوردار شده و بنوعی سرمشقی برای او می شوند . و در تماس با دیگران است که تقلید ، پیروی از جمع و خوب و بد جامعه را می آزماید .

بعضی از دانشمندان محیط را به دومحیط عام شامل تمام اوضاع و اصول و مقتضیات عمومی و اجتماعی و محیط خاص شامل محدودة فرد و اطرافیان وی مانند مدرسه ، محیط کار تقسیم می کنند . و بیسوادی ، تهیدستی و از هم پاشیدگی خانواده را از علل مهم انحراف کودکان و نوجوانان می دانند . بنابراین خانواده است که می تواند تمام ویژگیهای مثبت و سازنده یا منفی و مخرب در کودکان بوجود آورد . و تمام حالات و رفتارهای دوران بلوغ چه اجتماعی و چه ضد اجتماعی ریشه در تجربیات دوران کودکی دارد.

خانواده در عین حال که کوچکترین واحد اجتماعی است از بزرگترین منابع ثروت است و بعنوان یک نیروی ملی شناخته می شود که بزرگترین مقامها را در جامعه بشری دارد . چنانچه کودک از خانواده محبت ببیند و به محبت بزرگترها اطمینان داشته باشد به محیط پیرامونش اعتماد کامل خواهد داشت در غیر اینصورت همه چیز برای او ناراحت کننده و خطرناک خواهد بود و موجبات اضطراب او را فراهم خواهد کرد . روانشناسان بر این باورند که کودکی که از لحاظ عاطفی رشد نیافته ، توانایی تحمل رنج و عذاب یا به تعویق انداختن ارضای مستقیم تمایلات خود را ندارد و این محرومیت عاطفی از مهمترین علل بزهکار جوانان است .

عدم پاسخگویی به نیازها، نشان داده بی حوصلگی و در ناراحتی نگه داشتن کودکان و نوجوانان و تاثیرات مخربی در آنان بجای می گذارد . هر عاملی که در برابر رشد سالم جسمانی و عاطفی کودک قرار گیرد می تواند موجب اختلالات