بررسی رشد کودکان 0763

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

بررسی رشد کودکان زیر دوسال جهرم ومقایسه آن با معیارهای NCHS

سید تقی حیدری - فاطمه امام قریشی- میترا امینی

چکیده

زمینه و هدف: امروزه در تمام دنیا برای ارزیابی رشد فیزیکی و سلامت کودکان از شاخص هایی نظیر قد و وزن استفاده می شود، زیرا سنجش این شاخص ها ساده است. هدف از این مطالعه تعیین صدکهای قد و وزن کودکان زیر دو سال جهرمی و مقایسه آن با معیارهای جهانی NCHS می باشد.

روش بررسی: در یک مطالعه طولی 597 کودک (391 پسر و 206 دختر) سالم که از تاریخ 1/2/80 تا تاریخ 1/10/80 در جهرم متولد شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. از بدو تولد تا دو سالگی در 18 بار قد و وزن آنها ثبت گردید. مدل چند جمله ای با استفاده از روش HRY - به وسیله نرم افزار GROSTAT که توسط سازمان بهداشت جهانی تهیه شده است به داده ها برازش گردید.

یافته ها: میانگین وزن نوزادان پسر بجز در یک ماهگی بیشتراز نوزادان دختر می باشد. قبل از دو ماهگی و در دو سالگی اختلاف معنی داری بین وزن نوزادان پسر و دختر نمی باشد، میانگین قد نوزدان پسر بجز در یک ماهگی بیشتر از میانگین قد دختران می باشد. مدل چند جمله ای از درجه 3 به داده ها پردازش گردید. قد کودکان پسر و دختر یک روند افزایشی تا دو سالگی دارد. وزن کودکان پسر و دختر نیز تا دو سالگی دارای روند افزایشی می باشد اما سرعت افزایش تا 6 ماهگی بیشتر از 6 تا 24 ماهگی می باشد.

نتیجه گیری: صدکهای قد و وزن کودکان جهرمی تا دو سالگی همواره زیر صدکهای NCHS می باشد که تهیه منحنی های محلی ضروری به نظر می رسد. اگر از منحنی های استاندارد NCHS استفاده گردد، تعدادی از کودکان ممکن است لاغر یا کم قد در نظر گرفته شوند در صورتی که با منحنی های محلی وزن و قد این کودکان طبیعی می باشد.

کلید واژه ها: رشد، کودکان زیر دو سال، قد، وزن، معیار NCHS

افق دانش؛ مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی گناباد (دوره 11؛ شماره 3؛ سال 1384)

مقدمه

رشد و نمو کودکان و نوجوانان مهم ترین وجه تمایز آنها از افراد بزرگسال می باشد . اندازه گیری منظم قد و وزن وثبت آنها برروی نمودارهای مناسب سبب کشف به موقع اختلالات رشد و شروع اقدام و پیشگیری و درمان می شود(1). از اینرو ضرورت استفاده از منحنی های قد و وزن به منظور پی بردن به وضعیت سلامت کودکان روز به روز بیشتر اهمیت می یابد(2).

امروزه در تمام دنیا برای ارزیابی رشد فیزیکی و سلامت کودکان از شاخص هایی نظیر قد و وزن استفاده می شود، زیرا سنجش این شاخص ها ساده است(3). مرجع اصلی ارزیابی رشد را منحنی های رشد تشکیل می دهند که اکثر آنها از معیارهای کشورهای پیشرفته غربی نظیر انگلستان، سوئد و آمریکا اقتباس شده است(6-4). بیش از سی سال از انتشار منحنی های رشد می گذرد(7). بررسی های متعددی درسال های اخیر نشان می دهد که الگوی رشد با زمان تغییر می کند(9-8). به عنوان مثال متوسط قد کودکان 10-8 ساله هلندی از سال 1965 تا 1980 به میزان 22 میلی متر بلندتر شده است(10). در مطالعه ای تانر و همکارانش نشان دادند که در ژاپن از سال 1957 تا 1977 متوسط قد مردان 5/4 وزنان 7/2 سانت افزایش یافته است(11). منحنی های موجود که براساس اطلاعات کودکان کشورهای پیشرفته غربی است را نمی تواند برای کلیه کشورها معتبر باشد زیرا تفاوت های فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و آداب و رسوم و عوامل ژنتیکی برروی رشد افراد تاثیر می گذارد(14-12). باید برا ی هر منطقه یک شاخص محلی مناسب برای پایش رشد کودکان بدست آورد. در ایران هر چند مطالعاتی برروی قد و وزن کودکان از جمله در شیراز، تهران، اصفهان و مشهد انجام شده است(19-15)، اما متاسفانه هنوز هم برای پایش رشد کودکان از منحنی های رشد آمریکایی یا انگلیسی استفاده می شود. استفاده از شاخص های رشد کودکان خارجی باعث می شود که تعدادی از کودکان بی جهت با تشخیص کم وزنی یا

رشد نوزاد 16 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

همه جانداران اعم از انسان و حیوان می کوشند که رفتار و کردار خود را در شکل و قالب موثر و مثمری عرضه کنند این فرایند را سازماندهی می نامند . چنان که برای تنفس دهان بینی گلو حنجره و ریه ها سازماندهی بدنی کودک را تشکیل می دهند و سازماندهی روانی او از حدود 4 ماهگی با دیدن و چنگ زدن آغاز می شود . هم چنین وقتی جانور درنده شکار خود را می نیند خم میشود به روی چهار دست و پا فشار می آورد و با تمام توان خود به سوی شکار می جهد و او را به چنگ می آورد . چنین رفتاری سازماندهی جانور نامیده می شود .

سازگار ی

سازگاری به جنبه پویایی سازماندهی اطلاق می شود و بیانگر استعداد موجود زنده برای رشد به صورت های مختلف در اوضاع و احوال محیطی است . گرایش عموم جانداران از جمله آدمیان بر این است که خود را با شرایط محیط زیست سازش دهند . هر چند که روش های سازش در هر گروه با دیگری متفاوت است . به اعتقاد پیاژه سازش دو فرایند فرعی و مکمل همگون سازی و همسازی را در بر می گیرد .

همگون سازی و همسازی

پیاژه معتقد است که رشد روانی کودک بر اثر و فرایند همگون سازی و همسازی صورت می گیرد . بدین معنی که کودک در فرایند همگون سازی می کوشد در محیط زیست خود دگرگونی هایی پدید آورده و در فرایند همسازی رفتار موجود خود را تغییر می دهد تا بتواند با شرایط محیط سازش بیابد و تعادل روانی در او صورت بندد . همگون سازی هنگامی واقع می شود که معلومات و تجربه های کذشته فرد در اوضاع و احوال نوین به کار رود . بدین معنی که وقتی فرد در برابر یک وضع نو قرار می گیرد ، می کوشد اطلاعات تازه را در ساختار پیکره های پیشین خود همگون سازی کند و اشیاء را آن گونه که آموخته است ببیند ، یا آنها رابه اوضاع و امور آشنا تبدیل کند .

برای نمونه زمانی که کودک بتواند در اشیاء و محیط خود تغییراتی ایجاد کند تا با رفتار او سازش یابد، می گویند فرایند همگون سازی رخ داده است . در این جا تغییر اوضاع و شرایط محیطی سبب سازگاری و تعادل روانی فرد می گویند .

همسازی زمانی به وقوع می پیوندد که فرد خود را با یک رشته شرایط محیطی که بر او تحمیل شده است، سازگار کند . یعنی اگر کودک به سبب تجربه ای که داشته است، اجباراً اندیشه و رفتار خود را تغییر دهد، می گویند فرایند همسازی رخ داده است .البته همگو.ن سازی و همسازی در حالی که در دو سوی مخالف عمل می کنند، مانند دو روی یک سکه با هم مرتبط اند و یکدیگر را تکمیل می کنند .

نگهداشت

پیاژه یکی از مفهوم های مهمی را که در نظریه رشد شناختی ـ ادراکی خود بررسی می کند مفهوم نگهداشت است . منظور از نگهداشت، پایستگی یا ثابت بودن مقدار توده ( ماده ) وزن و حجم اشیاء در صورت تغییر ظاهر آنهاست .وی از پژوهش های خود به این نتیجه می رسد که کودکان مفهوم توده، وزن و حجم اشیاء را در یک زمان معین درک نمی کنند، بلکه نخست ادراک توده، سپس وزن و آن گاه حجم به توالی، در ذهن ایشان حاصل می گردد .

درباره نگهداشت توده اشیاء به کودک دو گلوله گل رس که هر دو به یک اندازه و شکل هستند نشان می دهند و به او می گویند که مقدار گل رس در هر دو گلوله برابر است . سپس یکی از گلوله ها را به شکل لوله در می آورند و از کودک می پرسند که آیا مقدار گل رس لوله برابر با گلوله است یا نه ؟ اگر کودک در پاسخ آن دو را برابر بداند به مفهوم نگهداشت توده دست یافته است .

کودکان معمولا در 7 یا 8 سالگی به مفهوم نگهداشت توده پی می برند ، گرچه بعضی از آنان در 5 سالگی و بعضی دیگر در 10 سالگی توانایی ادراک آنرا پیدا می کنند . در مورد نگهداشت وزن دو گلوله از گل رس که به یک شکل و اندازه هستند ، هر کدام را در یک کفه ترازو قرار می دهند و برابری وزن آنها را به کودک نشان می دهند . آن گاه یکی از آنها را به چند گلوله کوچک تر تقسیم می کنند و از او می پرسند که آیا وزن مجموع گلوله های کوچک تر برابر با وزن گلوله بزرگ تر است یا نه ؟ اگر کودک برابری آنها را اعلام کند معلوم می شود که به مفهوم نگهداشت وزن دسن یافته است .بنا به پژوهش های انجام شده کودکان معمولا در 9 و 10 سالگی به درک این مفهوم توفیق می یابند ، گرچه گروهی از باهوش ها در 6 سالگی و گروهی از کودکان دیگر فقط ذر 12ـ 10 سالگی به درک آن موفق می شوند.

برای پی بردن به مفهوم نگهداشت حجم مقداری مایع رنگین را در دو لیوان هم شکل و هم حجم دریک سطح برابر قرار می دهند و به کودک می گویند به طوری که مشاهده می شود حجم این مایع در دو لیوان یکی است . بعد مایع مایع یکی از لیوان ها را در یک لیوان باریک و بلند خالی می کنند . البته مایع خالی شده در این لیوان باریک در سطحی بالاتر قرار می گیرد، سپس از کودک می خواهند بیان کنند که آیا حجم مایع در این دو لیوان بلند و کوتاه یکی است یا نه ؟ اگر کودک حجم مایع در این دولیوان را برابر اعلام کند،می گویند به درک نگهداشت حجم نائل شده است . در اینجا نیز پژوهشهای علمی پیاژه تعیین کرده اند که کودکان در 11و12 سالگی به درک مفهوم نگهداشت حجم دست می یابند، اما گروهی هم هستند که در سن 7 سالگی و گروهی دیگر نها در 13و 14 سالگی به توفیق درک آن نائل می گردند .

دوره های رشد از دیدگاه پیاژه

پیاژه معتقد است که رشد از دوره ها و مرحله های مشخصی تشکیل می گردد و همان گونه که رشد بدنی به صورت یک رشته دگرگونی ها با نظم و ترنیب معینی پدید می آید ، رشد روانی نیز همان رشد دوره ها و مرحله ها را می پیماید . وی اصطلاح دوره را برای فاصله زمانی زیاد و مرحله را برای فاصله زمانی کم به کار می برد . بنا براین هر دوره شامل چند مرحله است . پساژه کل دوران های رشد شناختی ادراکی را به قرار زیر به چهار دوره تقسیم می کند و معتقد است که ادراک و توانائی های عقلی و فکری کودکان و نوجوانان در طی این چهار دوره تکامل می یابد .

دوره اول : حسی و حرکتی

دوره حسی و حرکتی از تولد تا 2 سالگی را در بر می گیرد و با توانائی کودک در ادراک امور ساده و تحرکات و جنبش ها مشخص می شود . در این دوره کودک به تدریج از از حرکات بازتابی ویژه نوزادان دست میکشد و به اعمال سازمان یافته می پردازد . به اعتقاد پیاژه این دوره از شش مرحله تشکیل می شود و در هر مرحله فرایند های زیر

تحقیق؛ نقش مواد غذایی در رشد و سلامت انسان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 81

نقش مواد غذایی در رشد و سلامت انسان

موادغذایی از ابتدای تولد انسان تا زمان مرگ عامل مهمی در زندگی وی می باشند . امروزه بدست آوردن ، تهیه کردن و مصرف نمودن غذا آنقدر واضح بوده که ممکن است کمتر فکر کرده باشیم که این موادغذایی ترکیبات بسیار پیچیده شیمیایی هستند که ما از طریق آنها بیش از ۵۰ نوع ماده مغذی بدن را تأمین می کنیم .

تغذیه و مصرف موادغذایی از اساسی ترین نیازهای همه موجودات زنده و خصوصاً انسان است . همه موجودات زنده از کوچکترین تا بزرگترین آنها ، برای ادامه زندگی خود به مواد غذایی نیاز دارند . امروزه کاملاً مشخص است که میکروبها که ریزترین موجودات زنده هستند نیز برای ادامه حیات خود به مواد غذایی نیاز دارند و به همین لحاظ است که به مـواد غذایی هـجوم برده و از آنها استفاده می نمایند . تـغذیه صحیح باعث رشد انسان میگردد که این اثر برای تمامی افراد جامعه و تمام سنین دیده می شود . اهمیت تغذیه در زمانهای نوزادی ، نوجوانی ، جوانی ، میانسالی ، سالمندی و دوران ویژه ای مانند حاملگی و شیردهی بر هیچکس پوشیده نیست . در اثر تغذیه صحیح است که سلامت افراد جامعه حفظ می شود و نتیجه مصرف مواد غذایی است که سلامت ، رشد و پویایی انسان را در پی دارد .

اصولاً غذا مفاهیم بسیار زیادی دارد . همانگونه که قبلاً گفته شد غذایی که ما مصرف می کنیم برای ادامه زندگی ما ضروری است . غذا باعث تولید انرژی می شود ، ماهیچه ها ، استخوانها ، مغز ، چشم ها ، مو ، اعصاب و تمام اجزای بدن ما را می سازد و اعمال آنها را تنظیم می کند . اما بعضی دانشمندان عقیده دارند . معنی غذا پیش از از تغذیه کردن بدن است . ما از غذاخوردن لذت می بریم ، غذا به انسان احساس شادمانی و امنیت می دهد ، برای برقراری رابطه با اطرافیان بکار می رود . در تعطیلات و مهمانی ها برای بیان خوشیهای انسان و نیز بعنوان نماد مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد . غذا بزرگترین مشغله دنیا است و بخش بزرگی از فعالیتها ، تجارت ها و کارمردم در جهان ، تهیه و تولید مواد غذایی است . همچنین انسان ها مقادیر زیادی از درآمد خود را صرف خرید موادغذایی می نمایند . در بعضی کشورها شغل بیش از (سه چهارم) مردم با تولید مواد غذایی مرتبط است . اما در همین کره خاکی میلیون ها نفر دچار گرسنگی هستند و نیاز به مواد غذایی دارند .

سـنگ نـوشتهای مـصریان قدیم حاکی از استفاده غذا برای درمان بسیاری از بیماریها اسـت . تـعدادی از دانشمندان باستان از جمله سقراط پزشک معروف یونانی در مورد غذاهای مناسب برای درمان بیماریها مطالبی نوشتـه اند . انسان در طول سالها و به تجربه یـادگرفته که چگـونگی بعضی مواد غذایی بـاعث پیشگیری از بروز بعضی بیماریها می شوند و بعضی از آنها برای تعدادی از بیماریها خطرناک هـستند . الـبته هـمزمان بـا این تجربیات خرقه های غذایی زیادی نیز شکل گرفته که امروزه هنوز بعضی از آنها دیده می شود .

اما بطور کلی غذا سه نقش مهم را در بدن اسنان ایفاء می کند :

الف - باعث تولید انرژی می شود .

ب - باعث ترمیم بافتهای بدن می شود .

ج - موجب تنظیم فرآیندها و فعل و انفعالات بدن می گردد .

مواد غذایی از ترکیبات شیمیایی تشکیل شده اند که هر کدام از آنها یک یا بیشتر از این نقشها را در بدن انجام می دهند . بطور کلی ترکیبات شیمیایی موجود در غذاها که موادمغذی نام دارند شامل گروههای زیر هستند :

۱‐ کربو هیدراتها

۲- چربی ها

۳- پروتئین ها

۴- مواد معدنی

۵- ویتامین ها

۶- آب

هر یک از مواد غذایی ممکن است از یک یا چند تا از این موادمغذی تشکیل شده باشند . بعنوان مثال در شیرکلیه این موادغذایی به نسبتهای مشخص وجود دارند . بطور کلی هر یک از این موادمغذی در یک سری از مواد غذایی وجود دارند و ممکن است در بعضی موادغذایی دیگر وجود نداشته باشند .

بـرای رسـیدن به یک تغذیه صحـیح ، انـسان باید از مـواد غذایی متنوع استفاده کند یعنی در غذای انسان باید همه این ترکیبات وجود داشته باشند . اگر رژیم غذایی انسان بـه گونه ای باشد که فقط از تعدادی از موادغذایی استفاده نماید بدیهی است که نمی تواند بعضی از این مواد مغذی را دریافت کند و در نتیجه ممکن است به بیماری مربوط به کمبود یا زیادی مصرف مواد مغذی مبتلا شود به عباری به سوء تغذیه مبتلا گردد .

سوء تغذیه عبارتست از مختل شدن سلامت انسان در نتیجه کمبود یا زیادی مصرف مواد مغذی , سوء تغدیه شامل کم خوری و پرخوری است . همانگونه که می بنیم سوء تغذیه فقط در نتیجه کممصرف نمودن غذا نیست ، بلکه مصرف زیاد موادغذایی نیز میتواند به سوء تغذیه منجر شود . یعنی در اینحالت بدن مقدار زیادی کالری و یک یا چند ماده مغذی دریافت کرده که به آن پرخوری گویند . بعنوان مثال اگر مصرف ویتامین A زیاد باشد مسمومیت ویتامین A ممکن است بوجود آید .

اما حالا ببینیم هر یک از این موادمغذی کدامیک از نقشهای سه گانه را بعهده دارند .

مراحل رشد و تحول انسان و مبانی رشد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 24 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دانشگاه جامع علمی کاربردی

اداره کل زندانهای خراسان رضوی – مشهد مقدس

مرکز آموزش منطقه ای کشور

موضوع تحقیق :

زیر نظر استاد محترم :

جناب آقای دکتر رزقی

گردآورندگان :

سید محمد موسوی – سید حمزه وحدتی – یحیی فولادیان نژاد

بلوغ

بلوغ یکی از مراحل مهم و اساسی در رشد شخصیت افراد می باشد که با تغییرات مهم و اساسی جسمانی، روحی، روانی و اجتماعی و ... همراه می باشد. در واقع میتوان گفت اساسی ترین مرحله رشد همین دوران بلوغ است. که در صورت خوب طی شدن انسان را خوشبخت کرده و عکس آن نیز صحیح است. یعنی اگر این پیچ خطرناک دوران رشد با شناخت صحیح و درست طی نشود عوارض و عواقب بسیار خطرناکی را بر فرد در همه جنبه ها خواهد گذاشت که جبران تقریباً محال است. بنابراین یکی از بهترین کارها و لوحه های تربیتی این است که والدین با شناخت این مرحله از رشد فرزندشان زمینه ای مساعد جهت رشد شخصیت مطلوب وی را مهیا کنند. روانشناسان معتقدند تا زمانی که خودتان را به جای فرزندتان قرار نداده و از دید او به مسائل نگاه نکنید نمی توانید با او ارتباط برقرار کنید.

با توجه به همین مفهوم در این مقاله سعی شده است که شرایط فرزندان را در سنین مختلف مخصوصاً بلوغ به طور اجمالی معرفی شده و نیز نحوة برخورد والدین با این نوع رفتارها مشخص گردد. یعنی در واقع شیوه های صحیح رفتار والدین در سن بلوغ با فرزندان مورد بررسی قرار گیرد. تا اولاً زمینه ای مساعد جهت تربیت صحیح جوانان بوجود آید و ثانیاً، بستری مهیا گردد که در آن نوجوانان در برابر بزهکاریها و رفتارهائی که آنان را تهدید میکند مصون گردد.

فرزندان در سن بلوغ به صورت کامل تغییر می کنند. دارای ویژگیهای خاصی میشوند که هرکدام از این ویژگیها رفتارهای خاص خود را می طلبد که در اینجا به بعضی از آنها اشاره میگردد.

1- هویت یابی :

هویت افراد معمولاً در دوران بلوغ و نوجوانی شکل می گیرد. این هویت شامل ارزشها، روحیات و ویژگی فردی است که در تجربه خانوادگی شکل می گیرد و به صورت رفتارهای به ظاهر ناهنجار دوران بلوغ جلوه گر میشود، والدین باید این وضعیت را درک کرده و آن را بحساب گستاخی فرزند خود نگذارند. در دوران بلوغ سطح فکر افراد گسترش پیدا کرده و تعامل می یابد. نوجوانان همزمان با شناختن هویت خود قادر به تفکر انتزاعی هستند. آنان درباره مسائل کاملاً جدی فکر میکنند . مسئولانی چون من کی هستم، چه چیزهای اهمیت دارند، معنی و مفهوم زندگی چیست؟ و به چه اموری باید معتقد بود؟

نوجوانان بر اساس پاسخ هایی که در برابر پرسشهای خود می یابند. درباره جهانی که در آن بسر می برند. قضاوت می کنند. آنها میتوانند به گونه ای بنیادین و تند روانه آرمان گراه شوند و درباره ارزشها و سبک های زندگی والدین خود (که بطور معمول محافظه کارانه و واقع گرایانه است) قرار گیرند بنابراین والدین باید با صبر و حوصله به پرسشهای آنها جواب داده و در فضایی آرام و دوستانه در هویت یابی نوجوانان و جوانان خود کمک کنند و هویت آنها را بر اساس قوانینهای فرزند خود و متناسب با فضای روحی و روانی وی آنچنان رفتار کنند که نوجوان آنها همانی شود که در ذات خود بالقوه آن را دارا می باشد.

2- شیوه برخورد با فرزندان

دوران بلوغ، تغییرات زیادی در کودکان و نوجوانان و همچنین والدین آنها روی میدهد. برخورد با نوجوان باید به گونه ای باشد که با تشدید عصبانیت، عصیانگری منجر نگردد. زیرا چنین روحیاتی به اندازه کافی در سنین نوجوانی و بلوغ وجود دارد.

یک نوجوان ممکن است انتظار داشته باشد که همچون فردی بالغ با او برخورد شود. اما رفتار او هنوز مانند کودکان باشد از سوی دیگر والدین نیز ممکن است به فرزند خود نصیحت کنند که مانند افراد بالغ رفتار کند. ولی برخورد خود آنها با او همچنان برخورد با کودکان باشد. به طور معمول در مواجه با کودکان از روش هایی چون نق زدن – امر به معروف و نهی از منکر کردن و دستور دادن استفاده میشود. ولی بهره جستن از این روشها و برخورد با افراد بالغ مسئله ساز می شود.

3- اجتناب از بکار بردن زور و فشار

هرگاه وارد مشاجره و اعمال فشار به نوجوانان شدید، بدانید که بازنده خواهید شد. اگر در مواردی با نوجوان اختلاف داشتید. بجای وارد آوردن فشار بکوشید قوانینی وضع کنید که از طریق آن اختلاف هایتان را برطرف سازید. برخی والدین با فرزندان خود مشاجره میکنند و انتظار دارند همیشه پیروز شوند و فرزندان خود را وادار

رشد اجتماعی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 16 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

رشد اجتماعی

چگونگی تحول شخصیت ورشد اجتماعی ازنظراریک اریکسون:

نظریه اریک اریکسون:

من کیستم این سوالی است که ذهن هر نوجوانی را به خود مشغول می کند و به دنبال همین

سوال است که در جستجوی خویشتن وکسب هویت تلاش می کند.

البته این سوال به یکباره درنوجوانی ظاهر نمی شود بلکه ریشه های ان از دوران طفولیت

وجود داشته است.در جریان رشد،اطفال و کودکان به تدریج وجود خود را ازدیگران وبه

ویژه مادر متمایز می کنند و وجود خود را کم وبیش مستقل جدا از دیگران می بینند.

این روند از سالهای کودکی اغاز می شود.هویت یابیدر دوران نوجوانی وبه موازات رشد

فیزیکی شنا ختی اجتماعی وعاطفی اهمییت خاص می یابد بسیاری ازنوجوانان با شور زیادی

ازخود سوال می کنند که جا یگاه اجتماعی من کجاست؟ شغل آینده من چیست؟رشته تحصیلی

من چه خواهد بود؟سرانجام با چه کسی ازدواج خواهم کرد و...

انتخاب راهها برای نوجوانان چندان ساده نیست چرا که آنها با طیف گستردهای مواجه

می شوند و با توجه به تنوع انتخاب،باید تصمیم بگیرند.

یکی از روانشناسان معروف که نام اوبا (هویت یابی) در دوره نوجوانی تداعی می شود ،

اریکسون است. همان گونه که پیشتر اشاره شد اریکسون معتقد است که عمده ترین تکلیف یک

نوجوان حل بحران«هویت در برابر سر در گمی نقش»است. برای رسیدن به هویتی کم و

بیش با ثبات،نوجوانان باید نیازها،آرزوها و توانایی ها خود را به شکل تازهای سازمان دهی

کند،تا از این طریق بتواند خود را با انتظارات موجود در جامعه وفق دهد.

تلاش برای رسیدن به هویت فرایندی دائمی است و حتی در بزرگسالی نیز گهگاه در ذهن ما

مطرح می شود. یکی از مهمترین جنبه های رسیدن به هویت تصمیم گیری درباره شغل

است. اریکسون معتقد است که در آخرین مرحله کودکی (کارایی در برابر احساس حقارت)،

کودکان مهارتهای لازم در فرهنگ خود را به طور رسمی یا غیر رسمی فرا گیرند،و در

دوران نوجوانی آن ها را به کار می برند به اعتقاد اریکسون خطر عمده این مرحله ابهام یا

سردرگمی در نقش است. سر در گرمی ممکن است برای مدت طولانی، یعنی حتی تا سن

30 سالگی ادامه یابد.

یکی از شیوه های اجتناب از سر در گرمی و ابهام هویت،پیوستن به گروه ها یا

«دارو دسته های» همسن است.راه دیگر، بازگشت واپس روی به دوران گذشته است. گاهی

نوجوانان با اتخاذ شخصیتی کودکانه از مواجه شدن با تعارض های واقعی متناسب با سن

خود اجتناب می کنند.گاهی نیز نوجوانان برای گریز از شرایط دشوار مربوط به این سن،

درگیر فعا لیت هایی می شوند که ممکن است از لحاظ اجتماعی برای آنان زیانبار باشد.از

نظر اریکسون ایجاد نوعی تعهد فکری یا عقیدتی نسبت به اهداف به خصوص ممکن است

عامل موثری در رشد و تحول باشد؛یعنی ماهیتی سازنده داشته باشد.

در دوره خویشتن یابی نوجوانان خود را مکلف می بیند تا به اهداف خاصی،صادقانه تعهد

سپرده و بدان ها وفادار بماند.شاید به همین دلیل است که نوجوان ها در بسیاری از موارد،

تمایل به عضویت در فرقه های خاص مذهبی،مسلک های به خصوص،مدهای متنوع یا

پیوستن به گروه هایی همسال هستند. به اعتقاد اریکسون خصوصیت مثبتی که می تواند از

حل موفقیت آمیز این بحران ناشی شود،صفت وفاداری است. منظور اریکسون از وفاداری،

در واقع داشتن ایمان و نوعی احساس تعلق است. وفاداری یک نوجوانان ممکن است در یک

سلوک خاص،نوعی اعتقاد مذهبی،مجموعه ی،ارزشی و حتی یک رابطه عاشقانه و پای بندی

به ارزش های یک قوم یا فرقه معین جلوه گر شود.

نوجوان زمانی به احساس هویت دست می یابد که ارزش های خود را انتخاب وبه نسبت به

اهداف یا افراد خاصی احساس وفاداری کند . در واقع ،وفادری فراتر ازحس اعتماد است

( صفتی که به اعتقاد اریکسون در مرحله اول زندگی مطرح بوده است). وفاداری صرفا

به منزله ظرفیت انسانبرای اعتماد به دیگران نیست،بلکه ظرفیت فرد برای قابل اعتماد

بودن را نیز در بر دارد. گاهی یک نوجوان برای هویت یابی خود با فرد دیگری پیوند

نزدیک بر قرار می کند، یعنی فردی که افکار،احساسات وعواطف خود را با او سهیم

می شود. بدین ترتیب، با یافتن انعکاس از هویت خود در وجود فرد دیگر، و کنش

متقابل او، هویت خود را محک می زند. با این وصف ،میزان صمیمیت یا نزدیکی نوجوان به

فرد مورد علاقه،با افراد بزرگسالی که به بلوغ اجتماعی رسیده اند، تفاوت دارد.صمیمت در

بزرگسالان شامل احساس تعهد ،مصالح و گذشت است،در حالی که در نوجوانان این احساس

نوعی تلاش در جهت هویت یابی است. اریکسون مدعی است که دختزان زودتر می توانند با

دیگران روابط صمیمی و عاطفی برقرار کنند،در حالی که پسران دیرتر به این قابلیت دست

می ابند (پاپالیا،دیان.ای و همکاران 1992.ص3_342)

پژوهشهای جیمز مار سیا در زمینه هویت یابی

به اعتقاد جیمز مارسیا هویت سازمانی درونی،خود جوش و پویاست که از سائق ها،

توانایی ها،باورها و تجارب گذشته فرد نشأ ت می گیرد.وی با الهام از نظریه اریکسون،در

این زمنیه پژوهش های مفصلی انجام داده و نهایتا به چهار نوع هویت دست یافته است.

هویت های چهار گانه او لزوما مراحل مختلفی از یک زنجیره رشدی نیستند، ولی در عین

حال،ماهیت ثابتی نداشته،و ممکن است به مرور دستخوش دگرگونی شوند. در اینجا چهار

مصاحبه نیمه ساختار یافته30دقیقه ای با نوجوانان و جوانان به دست آمده است به اختصار

شرح می دهیم .

الف-هویت کسب شده

بعضی از نوجوانان بحران هویت را با مو فقیت پشت سر گذاشته،ونسبت به اهداف معینی

تعهدات لازم پیدا کرده اند. این نوجوانان به طور فعال وقت زیادی را صرف حل و فصل

مسایل مهم زندگی کردهاند.این گروه،انعطاف پذیر هستند و با فکر و دلایت عمل می کنند

اعتماد به نفس با لایی دارند و تحت شرایط فشارزا مقاومت خوبی نشان می دهند. آن ها

افرادی نسبتا خود مختارند ودر روابط اجتماعی،علاوه بر داشتن اعتماد به نفس،شوخ طبع

بوده و ظرفیت فراوانی برای ایجاد روابط صمیمی با دیگران دارند.

ب-هویت پیش رس

این گروه بدون داشتن تجربه بحران نوجوانی،نسبت به اهداف خاصی احساس تعهد پیدا

کرده اند. اکثر ان ها در چارچوب برنامه هایی که دیگران،وبه ویژه والدین از قبل برای انان

تدارکات دیده اند، اهداف خاصی را پذیرفته اند. مثلا انتخاب رشته تحصیلی ، نوع شغل،

همسر وحتی سبک زندگی انان توسط والدین تعیین شده است. این نوجوانان انعطا ف

ناپذیرند،درزندگی احساس رضایت می کنند، و به شدت به خانواده های خود وابسته اند.

ان ها باورهای قوی ومذهبی دارند ،به نظم وقانون اعتقاد راسخ دارند واز مراجع قدرت

پیروی می کنند .هر گاه باورهاو عقایدشان از طرف دیگران تهدید شود، حالتی جزمی پیدا

کنند.

ج-ابهام هویت

این گروه شامل نوجوانانی است که هیچ نوع بحرانی را شپری نکرده و در عین حال به

اهداف خاصی هم احساس تعهد نمی کنند. آنها ظاهرا افرادی سطحی، نا خرشند و تنها هستند