خانه بروجردی ها 26 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

خانه بروجردی ها

گرمی سوزنده آفتاب کاشان وقتی که از خیابان فاضل نراقی به خیابان علوی قدم می گذاری نم نمک صورتت را می سوزاند. در گوشه و کنار این خیابان بناها و خانه های تاریخی متعددی از پس یکدیگر قرار دارند. در میانه خیابان پس از عبور از کنار خانه تاریخی عامری ها - آنجا که دیوارهای آن تا وسط خیابان پیش آمده و حریم خود را از خیابان چند ده ساله بازپس گرفته است - وارد کوچه  ای می شوی و چند قدم جلوتر، در میانه آن مقابل دری می ایستی که بر بالای آن بر کاشی های مزین به گل های اسلیمی،  نوشته: اداره میراث فرهنگی کاشان. اینجا خانه تاریخی بروجردی ها است.

آنگاه که از در ورودی به سوی حیاط سرازیر می شوی، پله ها و دالانی نسبتا بلند و پیچ دار را پشت سر می گذاری، فضای زیبا و رویایی حیاط خانه چشمت را نوازش می دهد و آنگاه که به اندرونی و بیرونی خانه سرک می کشی از این همه زیبایی و جلال در شگفت می مانی!

اینجاست که ناخودآگاه بر استاد معمار این خانه آفرین می گویی که چگونه این چنین زیبا و موزون خشت و گل و گچ و آجر را در کنار هم به خانه ای چنین مجلل و باشکوه تبدیل کرده است!خانه ای که اینک پس از حدود 150 سال استوار و پابرجاست و زیبایی های خود را آن چنان حفظ کرده که در گذر زمان چیزی از ابهت و چشم نوازی اش کاسته نشده!

خانه تاریخی بروجردی ها که در محله قدیمی سلطان امیراحمد کاشان قرار دارد، نمونه یکی از خانه های مسکونی دوره قاجار است که در سال 1280 هجری قمری توسط یکی از بازرگانان معروف کاشان، حاج سیدحسین نطنزی ساخته شده و برخی از تزئینات بدنه داخلی هشتی ورودی آن در سال 1295 هجری قمری به انجام رسیده است. اما از آنجا که مراودت تجاری این بازرگان کاشانی بیشتر با تجار بروجرد انجام می شده، برابر سنت های معمول آن زمان به بروجردی معروف شده و به همین مناسبت محل سکونت وی نیز به خانه بروجردی ها شهرت یافته است. طراح و سازنده خانه بروجردی ها معمار چیره دست کاشانی "استاد علی مریم" بوده که خانه تاریخی طباطبایی ها و تیمچه امین الدوله در بازار کاشان نیز هنر دست این استاد است.خانه بروجردی ها متناسب با خصوصیات اقلیمی و شرایط آب و هوایی منطقه کویری کاشان طراحی و ساخته شده، به گونه ای که در گرمای شدید تابستان هوای خنک و بسیار مطبوعی از طریق بادگیرهای واقع در بالای پشت بام به صورت طبیعی و دائمی به زیرزمین ها سرازیر شده و در آنها جریان می یابد. خانه بروجردی ها به طور کلی شامل دو بخش بیرونی و اندرونی است که سر در اصلی و هشتی ورودی بین این دو بخش مشترک است.

علاوه بر این هر یک از این دو بخش درهای جداگانه ای نیز دارند که به وسیله آنها مستقیما به کوچه دسترسی پیدا می کنند.

اما قسمت بیرونی خانه، در حقیقت همان عمارت و حیاطی است که در حال حاضر مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد و مشتمل است بر: راهروی ورودی،  حیاط مرکزی، تالار سرپوشیده و نورگیر فوقانی آن، ایوان جنوبی، اتاق های تابستانی و حیاط خلوت های بین اتاق ها و بالاخانه هایی که به صورت قرینه در دو سوی تالار اصلی قرار گرفته اند، بادگیرها، زیرزمین (سرداب)ها، اتاق پنج دری زمستانی که بدنه داخلی آن با گچبری های بسیار ظریفی با طرح گل و مرغ تزئین شده و اتاق های آفتابگیر زمستانی،  بهارخواب های جبهه شمالی، طارمی قسمت غربی و سایر فضاها است.  تالار بزرگ و سرپوشیده و حیاط خلوت های دوطرف آن با نقاشی های ظریف و هنرمندانه و گچبری های برجسته و بسیار بدیع زینت یافته و سقف آن از داخل دارای تقسیم بندی های هندسی رسمی و یزدی بندی است و در قسمت فوقانی سرپوشیده در بام، نورگیر فوق العاده جالبی تعبیه شده که طرح آن در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد است. سقف ها و بدنه داخلی سرپوشیده و تالارهای مجاور آن با نقش های بدیع و طرح های گل و مرغ، اسلیمی، شکارگاه و نقوش حیوانات در شیوه های متنوع رنگ و روغن و آبرنگ تزئین شده است.

نقاشی های خانه بروجردی ها زیر نظر دو هنرمند بزرگ و نامدار نقاشی ایران دوران قاجار "مرحوم میرزا ابوالحسن غفاری کاشان" (بنیانگذار اولین مدرسه نقاشی در ایران) و برادرزاده اش "مرحوم میرزا محمدخان غفاری کاشانی" ملقب به "کمال الملک" ترسیم و طرح های گچبری خانه نیز با نظارت این دو استاد به انجام رسیده است.

بخش اندرونی خانه بروجردی ها شامل دو قسمت است: 1- قسمت جنوبی که دارای یک حیاط مرکزی و تالار بزرگ پذیرایی مزین به آینه کاری و در دو طرف تالار بالاخانه هایی ساخته شده که رو به داخل تالار باز می شوند. در اطراف تالار نیز اتاق های گوشواره بنا شده است. اتاق ها سرتاسر ضلع غربی این قسمت از اندرونی با بخش شرقی حیاط برونی فصل مشترک دارند. بخش جنوبی که در گذشته از کل مجموعه تفکیک و به صورت خانه ای جداگانه درآمده، در حال تعمیر و بازسازی است که پس از اتمام تعمیرات به بخش بیرونی پیوسته و مرتبط شده و مجموعا در معرض دید علاقه مندان قرار گیرد.

2 - قسمت شمالی که عبارت است از یک حیاط خلوت، اتاق پنج دری ساده، صندوقخانه، اتاق نشیمن و یک سرداب بزرگ که در واقع طبقه تحتانی تالار بزرگ و قسمت جنوبی اندرونی است.به طور کلی خانه بروجردی ها از نظر طرح و معماری، قدمت، تزئینات و نقاشی گچبری در زمره

خانه بروجردی ها 26 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

خانه بروجردی ها

گرمی سوزنده آفتاب کاشان وقتی که از خیابان فاضل نراقی به خیابان علوی قدم می گذاری نم نمک صورتت را می سوزاند. در گوشه و کنار این خیابان بناها و خانه های تاریخی متعددی از پس یکدیگر قرار دارند. در میانه خیابان پس از عبور از کنار خانه تاریخی عامری ها - آنجا که دیوارهای آن تا وسط خیابان پیش آمده و حریم خود را از خیابان چند ده ساله بازپس گرفته است - وارد کوچه  ای می شوی و چند قدم جلوتر، در میانه آن مقابل دری می ایستی که بر بالای آن بر کاشی های مزین به گل های اسلیمی،  نوشته: اداره میراث فرهنگی کاشان. اینجا خانه تاریخی بروجردی ها است.

آنگاه که از در ورودی به سوی حیاط سرازیر می شوی، پله ها و دالانی نسبتا بلند و پیچ دار را پشت سر می گذاری، فضای زیبا و رویایی حیاط خانه چشمت را نوازش می دهد و آنگاه که به اندرونی و بیرونی خانه سرک می کشی از این همه زیبایی و جلال در شگفت می مانی!

اینجاست که ناخودآگاه بر استاد معمار این خانه آفرین می گویی که چگونه این چنین زیبا و موزون خشت و گل و گچ و آجر را در کنار هم به خانه ای چنین مجلل و باشکوه تبدیل کرده است!خانه ای که اینک پس از حدود 150 سال استوار و پابرجاست و زیبایی های خود را آن چنان حفظ کرده که در گذر زمان چیزی از ابهت و چشم نوازی اش کاسته نشده!

خانه تاریخی بروجردی ها که در محله قدیمی سلطان امیراحمد کاشان قرار دارد، نمونه یکی از خانه های مسکونی دوره قاجار است که در سال 1280 هجری قمری توسط یکی از بازرگانان معروف کاشان، حاج سیدحسین نطنزی ساخته شده و برخی از تزئینات بدنه داخلی هشتی ورودی آن در سال 1295 هجری قمری به انجام رسیده است. اما از آنجا که مراودت تجاری این بازرگان کاشانی بیشتر با تجار بروجرد انجام می شده، برابر سنت های معمول آن زمان به بروجردی معروف شده و به همین مناسبت محل سکونت وی نیز به خانه بروجردی ها شهرت یافته است. طراح و سازنده خانه بروجردی ها معمار چیره دست کاشانی "استاد علی مریم" بوده که خانه تاریخی طباطبایی ها و تیمچه امین الدوله در بازار کاشان نیز هنر دست این استاد است.خانه بروجردی ها متناسب با خصوصیات اقلیمی و شرایط آب و هوایی منطقه کویری کاشان طراحی و ساخته شده، به گونه ای که در گرمای شدید تابستان هوای خنک و بسیار مطبوعی از طریق بادگیرهای واقع در بالای پشت بام به صورت طبیعی و دائمی به زیرزمین ها سرازیر شده و در آنها جریان می یابد. خانه بروجردی ها به طور کلی شامل دو بخش بیرونی و اندرونی است که سر در اصلی و هشتی ورودی بین این دو بخش مشترک است.

علاوه بر این هر یک از این دو بخش درهای جداگانه ای نیز دارند که به وسیله آنها مستقیما به کوچه دسترسی پیدا می کنند.

اما قسمت بیرونی خانه، در حقیقت همان عمارت و حیاطی است که در حال حاضر مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد و مشتمل است بر: راهروی ورودی،  حیاط مرکزی، تالار سرپوشیده و نورگیر فوقانی آن، ایوان جنوبی، اتاق های تابستانی و حیاط خلوت های بین اتاق ها و بالاخانه هایی که به صورت قرینه در دو سوی تالار اصلی قرار گرفته اند، بادگیرها، زیرزمین (سرداب)ها، اتاق پنج دری زمستانی که بدنه داخلی آن با گچبری های بسیار ظریفی با طرح گل و مرغ تزئین شده و اتاق های آفتابگیر زمستانی،  بهارخواب های جبهه شمالی، طارمی قسمت غربی و سایر فضاها است.  تالار بزرگ و سرپوشیده و حیاط خلوت های دوطرف آن با نقاشی های ظریف و هنرمندانه و گچبری های برجسته و بسیار بدیع زینت یافته و سقف آن از داخل دارای تقسیم بندی های هندسی رسمی و یزدی بندی است و در قسمت فوقانی سرپوشیده در بام، نورگیر فوق العاده جالبی تعبیه شده که طرح آن در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد است. سقف ها و بدنه داخلی سرپوشیده و تالارهای مجاور آن با نقش های بدیع و طرح های گل و مرغ، اسلیمی، شکارگاه و نقوش حیوانات در شیوه های متنوع رنگ و روغن و آبرنگ تزئین شده است.

نقاشی های خانه بروجردی ها زیر نظر دو هنرمند بزرگ و نامدار نقاشی ایران دوران قاجار "مرحوم میرزا ابوالحسن غفاری کاشان" (بنیانگذار اولین مدرسه نقاشی در ایران) و برادرزاده اش "مرحوم میرزا محمدخان غفاری کاشانی" ملقب به "کمال الملک" ترسیم و طرح های گچبری خانه نیز با نظارت این دو استاد به انجام رسیده است.

بخش اندرونی خانه بروجردی ها شامل دو قسمت است: 1- قسمت جنوبی که دارای یک حیاط مرکزی و تالار بزرگ پذیرایی مزین به آینه کاری و در دو طرف تالار بالاخانه هایی ساخته شده که رو به داخل تالار باز می شوند. در اطراف تالار نیز اتاق های گوشواره بنا شده است. اتاق ها سرتاسر ضلع غربی این قسمت از اندرونی با بخش شرقی حیاط برونی فصل مشترک دارند. بخش جنوبی که در گذشته از کل مجموعه تفکیک و به صورت خانه ای جداگانه درآمده، در حال تعمیر و بازسازی است که پس از اتمام تعمیرات به بخش بیرونی پیوسته و مرتبط شده و مجموعا در معرض دید علاقه مندان قرار گیرد.

2 - قسمت شمالی که عبارت است از یک حیاط خلوت، اتاق پنج دری ساده، صندوقخانه، اتاق نشیمن و یک سرداب بزرگ که در واقع طبقه تحتانی تالار بزرگ و قسمت جنوبی اندرونی است.به طور کلی خانه بروجردی ها از نظر طرح و معماری، قدمت، تزئینات و نقاشی گچبری در زمره

خانه های قدیمی ایرانی 16 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

خانه های قدیمی ایرانی

انگورستان ملک

خانه قزوینی‌ها

خانه قدسی

خانه حقیقی

خانه حاج‌ رسولیها

مقدمه

مسکن به عنوان محل سکونت و آسایش، یکی از نیازهای اولیه بشری و از نخستین مسائلی است که انسانها همیشه به دنبال یافتن پاسخی مناسب و منطقی برای آن بوده اند. بنابراین هنگامی که به معماری گذشته ایران می پردازیم مسکن نیز جائی در بحث هایمان خواهد داشت. اما به دلائل مختلف از جمله عدم استحکام خانه ها در قدیم و عدم توجه به حفظ و نگاهداری آن خانه ها در ادوار قبل از صفویان در اصفهان باقی نمانده اند.

در دوران صفویه معماری نیز همچون دیگر هنرها مورد توجه قرار گرفت و در کنار کاخها و پلها و بازارها و مساجد، خانه های باشکوه ساخته شد و اصفهان به شهر پنجره های رنگین در جهان مشهور شد اما با اضمحلال صفویان و انتقال پایتخت و افول شهر اصفهان شور و شوق عصر صفویه که بسیاری آن را دوران طلائی معماری و سایر هنرها نامیده اند. به شدت نقصان گرفت و مهاجرتها و عدم امنیت ناشی از انتقال قدرت بین سلسله ها باعث شدند زمینه های تخریب خانه های باشکوه و مجلل فراهم گردد. بطوری که امروز در شهر اصفهان خانه هائی که متعلق به دوران صفویه باشد بسیار کم هستند و این مطلب علاوه بر مسائلی که مورد اشاره قرار گرفتند ناشی از تحولاتی است که در قرن نوزدهم زمان حکومت قاجارها در جهان به وقوع پیوست و مواردی همچون افزایش جمعیت، گسترش تجارت خارجی، تورم قیمت ها و تماس فزاینده با کشورهای اروپایی بر ساختار قدرت داخلی، ارزش ها و اندیشه ها تاثیر نهادند و شهر اصفهان که خسارتهای بیشماری را متحمل شده بود از حکومت ظل السلطان به بعد دچار تغییراتی شد که در کالبد شهر به خوبی احساس می شود.

در بررسی هائی که متخصصین و پژوهشگران در باره واحدهای مسکونی اصفهان به عمل آورده اند این نکته مشخص می شود، که در هر دوره ای تدریجاً نوعی از معماری و نوسازی جدید انجام می گرفته که بیشتر تحت تاثیر عوامل فرهنگی و اقتصادی بوده است.

امروز شهر اصفهان در نوسازی ها و ساخت و سازهای برق آسا بسیاری از خانه ها و منازل مسکونی باشکوه خود را از دست داده، بطوری که بناهای ناهمگونی که به سرعت قد کشیده و بر افق نیلگون اصفهان اثر گذاشته اند، رنگین کمانهای شیشه ای خانه های قدیم شهر را از جلوه واقعی عاری کرده اند، خوشبختانه در سالهای پس از پیروزی انقلاب سازمان های ذیربط همچون سازمان میراث فرهنگی و سازمان مسکن و شهرسازی و سایر نهادها احیاء این میراث ها را در برنامه کار خود را قرار دادند و با استفاده از استادکاران متخصص بعضی از آنها را بازسازی و مرمت کرده و با اعطاء کاربری های مناسب از زوال آنها جلوگیری کردند، بطوری که چند خانه جالب از دوران صفویه و قاجاریه احیاء شده اند.

بهرحال قبل از آن که به معرفی چند خانه بپردازیم برخی ویژگی های اختصاصی خانه های قدیمی اصفهان را ذکر کرده و تاکید می کنیم که این ویژگی ها در بیشتر شهرها یکسان بوده و تنها در برخی استانها به دلائل آب و هوا و عوامل جوی تفاوتهائی در نحوه ساخت آنها می بینیم.

ویژگی های خانه‌های قدیمی

از جمله خصوصیات خانه های قدیمی در اصفهان و بیشتر شهرها مساحت زیاد آن است. سبک معماری آنها نیز به این صورت است که از دو قسمت اندرونی و بیرونی بوده است. این خانه ها از قسمت های ذیل تشکیل می شده اند:

1- سردر ورودی 2- در ورودی 3- هشتی ورودی 4- راهروی ورودی 5- ایوان ها 6- حیاط و اتاقهای اطراف آن 7- حوض 8- زیرزمین 9- سرویس ها

سر در ورودی :‌ سر در ورودی معمولاّ طوری ساخته می شد که در زمستانها مانع از ریزش برف و باران بود و در تابستانها نیز مانعی برای تابش مستقیم آفتاب به شمار می رفت. در بالای سردر آیاتی از قرآن کریم یا عبارات مذهبی نوشته می شد تا هنگام ورود و خروج از زیر آیات قرآنی یا روایات و عبارات دینی عبور کنند.

در ورودی : خانه های قدیمی اصفهان معمولاّ دارای دو لنگه در چوبی بودند و کوبه های چکشی و حلقوی برای مراجعین مرد و زن در لنگه درها تعبیه می شدند.

هشتی : پس از ورودی به فضای هشتی می رسیم. این فضا معمولاّ 8 ضلعی است و عموماّ سکوهائی برای نشستن در آن طراحی شده است. هشتی برای انشعاب قسمت های مختلف خانه و گاه برای دسترسی به چند خانه ساخته می شد.

دالان (راهرو) : دالان راهروی باریکی بود که با پیچ و خم وارد شونده را از هشتی به حیاط خانه هدایت می کرد. پیچ و خم دالان برای رعایت حریم خصوصی خانه بود تا عابر نتواند سریعاً فعالیت های جاری در حیاط را متوجه بشود.

حیاط : حیاط در خانه های قدیمی مرکز و قلب ساختمان بود. در تمام خانه های سنتی حیاط مرکزی وجود داشت. البته این امکان وجود داشت که حیاط از نظر هندسی مرکز خانه نباشد اما از نظر زندگی و انجام فعالیت ها و ایجاد ارتباط بین قسمت های مختلف خانه، تعبیه دید و سایر مسائل مرکز خانه محسوب می شد.