فرمت فایل: ورد ( قابلیت ویرایش )
قسمتی از محتوی متن ...
تعداد صفحات : 6 صفحه
آرایههای لفظی به آن دسته از آرایههای ادبی که از تناسب های آوایی و لفظی میان واژه ها پدید میآید میگو یند. واج آرایی (نغمه حروف) به تکرار یک واج صامت یا مصوت در یک بیت یا عبارت گفته میشود به گونهای طنین آن در گوش بر جای بماند و باعث پیدایش موسیقی آوایی در آن بخش از سخن شود رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود سجع هر گاه واژههای پایانی دو قرینه کلام در واج آخر مشترک باشند آرایه سجع پدید میآید و آن دو جمله را مسجع میخوانند.
معمولا هر قرینه از یک جمله تشکیل میشود.اما گاهی نیز یک قرینه از دو یا چند جمله کوتاه پدید آمده است.
همچنین در اغلب نمونههای نثر مسجع واژههای پایانی دو جمله در بیش از یک حرف مشترکند و در واقع هم قافیه میباشند.
هر نفسی که فرو میرود ممد حیات است و چون بر میآید مفرح ذات (سجع در بین حیات و ذات است) ترصیع هر گاه اجرای دو بخش از یک بیت یا عبارت، نظیر به نظیر، هم وزن و در حرف آخر مشترک باشند.
ای منور به تو نجوم جلال وی مقرر به تو رسوم کمال آرایه جناس را باید به دو نوع اصلی تقسیم کرد جناس تام هر گاه واژهای دو بار در یک بیت یا عبارت به کار رود و هر بار معنایی متفاوت از آن برداشت شود.
خرامان بشد سوی آب روان چنان چون شده باز یابد روان جناس غیر تام(ناقص) هر گاه دو واژه در یکی از موارد آوایی زیر با هم اختلافی جزیی داشته باشند و در یک بیت یا عبارت به کار روند. آرایههای معنوی به آن دسته ازآرایههایی که برپایه تناسبهای معنایی واژههاشکل میگیرند آرایه معنوی گویند. مراعات نظیر آوردن دو یا چند واژه در یک بیت یا عبارت که در خارج از آن بیت یا عبارت نیز رابطهای آشنا و خاص میان آنها برقرار باشد.
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری (ابر و باد و مه و خورشید و فلک همگی جز عناصر و پدیدههای طبیعت هستند.) تضاد هر گاه دو واژه با معنای متضاد در یک بیت یا عبارت به کار رود آرایه تضاد پدید میآید.
در نومیدی بسی امید است. متناقضنما (پارادوکس) هر گاه دو مفهوم متضاد رابه هم نسبت دهیم یا آن دو را در یک چیز جمع کنیم آرایه متناقضنما شکل میگیردو معمولا معنایی عمیق و پر مغز در پس آن نهفته است.
جامهاش شولای عریانی است.
(عریانی به شولا نسبت داده شده اما شولا نوعی جامه است وضدعریانی) عکس (قلب) هر گاه در یک بیت یا عبارت بین دو مورد (مثل ا«الف»و«ب»)رابطهای برقرار کنیم و مثلا بگوییم«الف»، «ب» است یا «الف»، «ب» را آورد و آن را در بخش دیگری از همان بیت یا عبارت بین آن در مورد همان رابطه را برقرار کرده اما جای ان دو را با هم عوض کنیم آرایه عکس شکل میگیرد. بهرام که گور میگرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت لف و نشر هر گاه دو یا چند جزء از کلام بدون توضیحی در پی هم بیایند (لف) و آن گاه توضیحات مربوط به هر یک در پی هم آورده شوند (نشر)آرایه لف و نشر شکل میگیرند. افروختن و سوختن و جامه دریدن پروانه زمن، شمع زمن، گل زمن آموخت (پروانه از من سوختن را، شمع از من افروختن را و گل از من جامه دریدن را آموخت.) تلمیح (اشاره) هر گاه با شنیدن بیت یه عبارتی به یاد داستان و افسانه
متن بالا فقط تکه هایی از محتوی متن پروژه میباشد که به صورت نمونه در این صفحه درج شدهاست.شما بعد از پرداخت آنلاین ،فایل را فورا دانلود نمایید
لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود مقاله : توجه فرمایید.
در این مطلب،محتوی متن اولیه قرار داده شده است.« پرداخت آنلاین و دانلود در قسمت پایین »
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 44
آرایه های ادبی
اموری را که موجب زیبایی و آرایش سخن ادبی می شود صنعت های بدیع یا آرایه های ادبی می گویند و آن را به دو نوع تقسیم می کنند : آرایه های لفظی و آرایه های معنوی
1 - آرایه های لفظی: آرایه هایی که در آن زینت و زیبایی کلام وابسته به واژه های به کار رفته در متن باشد چنان که اگر این واژه ها را تغییر دهیم آن زیبایی ادبی از بین می رود و عبارت اند از: سجع ، واج آرایی ، جناس ، ترصیع ، ملمّع ، تکرار ، قلب ، ذوقافیه و....
2- آرایه های معنوی : آرایه هایی که در آن زینت و زیبایی کلام مربوط به معنی و مفهوم متن باشد نه واژه ، به صورتی که اگر واژه ها را با حفظ معنی تغییر بدهیم باز آن حسن ادبی به جا می ماند و عبارت اند از : کنایه ، ایهام ، تضاد ، مراعات نظیر ، تلمیح ، تضمین ، سؤال و جواب ، لفّ و نشر ، اغراق ، حسن تعلیل ، حس آمیزی ، متناقض نما و ... .
بخش یکم آرایه های لفظی
سجع
آوردن واژه هایی در پایان جمله های نثرکه دروزن یا حروف آخر(=حرف رویّ)یا هردو(هم وزن و هم حرف رویّ)یکسان باشند،سجع در نثر همانند قافیه درشعراست1.(سجع دراصل به معنی آوازکبوتراست وکلمه های هماهنگ پایان جمله هارا به بانگ یک نواخت کبوتر تشبیه کرده اند2.)
مثال: پادشاهی اوراست زیبنده ؛خدایی اوراست درخورنده.(عطاملک جوینی)
انواع سجع: الف-سجع متوازی ب-سجع مطرّف پ-سجع متوازن
الف:سجع متوازی واژه های پایانی جمله ها هم در حروف پایانی و هم در وزن یکسان باشند :
هنر چشمه ی زاینده است و دولت پاینده .(سعدی)
ب:سجع مطرّف واژه های پایانی جمله ها هم وزن نیستندامّادر حرف یا حروف پایانی با هم مشترک هستند:
متکلّم را تا کسی عیب نگیرد،سخنش صلاح نپذیرد.(سعدی)
پ: سجع متوازن واژه های پایانی جمله ها فقط هم وزن هستند:
فلان را اصلی است پاک وطینتی است صاف.(سعدی)
واج آرایی(نغمه ی حروف)
تکرار آگاهانه ی یک واج (صامت یا مصوّت)در کلمه های یک مصراع یا یک بیت یا جمله به صورتی که کلام را آهنگین کند وبر تاثیر سخن بیفزاید:
جان بی جمال جانان میل جهان ندارد(حافظ)
(تکرار صامت "ج")
بر او راست خم کرد و چپ کرد راست خروش از خم چرخ چاچی بخاست
(تکرار صامت"خ"و"چ") (فردوسی)
جناس
یک سانی و هم سانی دو یا چند واژه است در شعر یا نثر در واج های سازنده که دو کلمه ی هم جنس گاه هیچ تفاوتی ندارند جز درمعنی:روان (روح)،روان (روانه شدن)-گور(قبر)،گور(گورخر)-وگاهی واژه ها علاوه بر معنی در یک یا چند حرف با هم متفاوت هستند.ارزش جناس به موسیقی و آهنگی است که در کلام می آفریند و زیبایی جناس به ارتباط آن با معنی کلام است.
انواع جناس1:الف- جناس تام ب-جناس ناقص
الف :جناس تام:یکسان و هماهنگ بودن دو واژه درحرف های آن و تفاوت در معنی:
نالم ز دل چو نای من اندر حصار نای پستی گرفت همّت من زین بلند جای(مسعودسعد)
ب:جناس ناقص:اختلاف داشتن دو واژه در حرکت یا اختلاف دو واژه در حرف اوّل،وسط یا آخر می باشد و نیز اختلاف دو واژه گاهی در تعداد حروف می باشد از این جهت جناس ناقص سه نوع می باشد:
1. جناس ناقص حرکتی
جناس ناقص 2.جناس ناقص اختلافی
3.جناس ناقص افزایشی
1.جناس ناقص حرکتی:اختلاف در حرکت ها(مصوّت های کوتاه) می باشد
مثال:صبحدم ناله ی قُمری شنو از طرف چمن