لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
چکیده:
نقش غیر قابل انکار پایگاههای اطلاعاتی در اطلاع رسانی مو ضو عی نیست که بتوان ازآن چشم پوشی نمود0 بدین جهت با توجه به تدارک وسیعی که در زمینه ایجاد پایگاههی اطللاعاتی در حوزه اطلاع رسانی صورت گرفته و می گیرد، مطالعه در زمین ساختار، منابع اطلاعاتی، سازماندهی ،ذخیره و باز سازی اطلاعات در این پایگاهها از اهمیت خاصی بر خوردار است 0 این مقاله به مطالعه پیرامون ساختار،ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران پرداخته و همپوشانی بین آنها را بطور اجمال مورد بررسی قرار می دهد0
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
پایگاه اطلاعاتی به سیستم نگهداری مجموعه ای از داده ها هم اطلاق می گردد که هدف آن حفظ اطلاعات و اشاعه آن در مواقع لزوم است 0 اطلاعات مورد اشاره، به آن چیزی گفته می شودکه فرد با سازمان برای گردش امور جاری خود به آن نیاز مند است. (1)
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعات به گونه ای ذخیره شده اند که از برنامه هائی که آن را به کارمی گیرند، مستقل هستند و از رهیافتی مشترک و کنترل شده برای درج،حذف، تغییر و بازیابی آنها، استفاده شود(2)
یک پایگاه مرکب از عنا صری است که بدون وجود آنها،تحقق پایگاه اطلاعاتی ،مسیر نخواهد بود0
این عناصر عبارتند از:
1- نیروی انسانی: مجموعه افرادی که به تناسب نقش خود در ایجاد ،حفظ و پویایی پایگاه اطلاعاتی موثرند0 این افراد شامل سه دسته اند : نخست تحلیل گران سیستم و طراحان برنامه های کار بردی که امکان ورود اطلاعات جدید حذف ،ویرایش و بازیابی اطلاعات را فراهم می سازد0 دوم،کاربران نهایی که غایت هدف سیستم ، عرضه اطلاعات به آنها است 0 سوم، مدیریت پایگاه اطلاعاتی و امور سیاست گذاری،تصمیم گیری در مورد کیفیت داده هایی که می بایست ذخیره شود،امنیت اطلاعات و تفسیر نیازهای کار بران نهایی را به عهده دارند0(3)
2- تجهیزات: تکنو لژی اطلاعات تسهیلات اساسی در زمینه ذخیره، پردازش ،و انتقال اطلاعات ،برای پایگاه های اطلاعاتی مهیا نموده است 0 سرعت پردازش فزونی یافته،حافظه از مرز دو گیگابایت گذشته است و شبکه های محلی (4) و راه دور (5) و سایر تجهیزات جانبی ، به خدمت پایگاههای اطلاعاتی در امده اند 0 یکی از کارکرد های مهم تجهیزات مذکور ، ایجاد امکان گسترش حوزه اشاعه اطلاعات در سطح وسیع است 0
3- نرم افزار : نرم افزار پل ارتباطی است بین داده های ذخیره شده و کار بران سیستم است 0 اعمال مدیریت بر روی داده ها و انتقال نیازهای کاربران به پایگاه اطلاعاتی ، از طریق نرم افزارهای اطلاعاتی که به سیستم مدیریت داده ها (6) DBMS معروف است ، میسر می گردد0
سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی، مهمترین بخش نرم افزاری در کل سیستم است و کاربران را از درگیر شدن در سطح سخت افزار ، باز می دارد 0بدین لحاظ ، حیات وپویائی پایگاه اطلاعاتی درگرو توانائی و قدرت نرم افزاری کاربردی است 0
4- داده ها: اصلاح داده ها غالبآ به عنوان مشاهدات یا واقعیتهای خام، تعریف می شود. داده های کمی در صورت پردازش به وسیله فکر انسان به اطلاعات تبدیل شده و دانش را به وجود می آورد 0( 7 ) یا ویتسن و ارنست ( 8 ) ، اطلاعات را داده هائی که برای تصمیم گیری باارزش اند، تعریف میکنند 0مسلماً عناصر اطلاعاتی – داده ها – برای اینکه در تصمیم گیری با ارزش باشند ، بایستی در زمان مناسب و به شکل مناسب ، به آسانی قابل دسترسی باشند . (9 )
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعاتی به عنوان سرمایه سیستم و واقعیتهائی از موجودیت های مختلف ، که بین کاربران مختلف به اشتراک گذارده می شود ، محسوب می گردد و ساختار پایگاه با توجه به خصوصیات عناصر داده ها ، شکل می گیرد0
محاسن پایگاههای اطلاعاتی:
1- وحدت ویکپارچگی ذخیره داده ها
2- سهولت ترمیم وتصحیح داده ها
3- دستیابی سریع ، دقیق و جامع به اطلاعات
4- جلوگیری از افزونگی و ورود اطلاعات تکراری و متناقص
5- انعطاف پذیری در ساختار
6- امکان عرضه اطلاعات به اشکال متنوع و مورد نظر کاربران نهائی
7- سهولت ارتباط با کاربران نهائی وتسهیل در جستجوی اطلاعات
8- بهبود امنیت داده ها
9- مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی (10)
10- دستیابی به جریان اطلاعات (( به هنگام شده ))
11- به اشتراک گذاردن داده ها
پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
سابقه پایگاههای اطلاعاتی مرکز به سالهای آغازین تاسیس مرکز 1347 مربوط می شود0بر اساس اهداف مرکز، کار مجموعه سازی مدارک غیر کتابی و فعالیت درزمینه گردآوری اطلاعات موجودی نشریات خارجی در کتابخانه های دانشگاهی ، جمع آوری پایان نامه های کارشناسی ، (11) کارشناسی ارشد ، گزارشهای دولتی ، مقالات سمینارها و کنفرانسها، مقالات علمی و فنی آغاز گردید اطلاعات و مدارک دریافتی به صورت دستی سازماندهی، پردازش و ذخیره می شد0در سال 1368 افزوده شدن چند پایگاه دیگر به تدریج اطلاعات موجود وارد سیستم کامپوتری که با استفاده از نرم افزار تولید شده توسط یونسکو طراحی شده بود ، گردید0 با برنامه ریزی و اقدامات موثر از سال 1372 با ویرایش اطلاعات پایگاهها ، پیگیری فعالانه گردآوری اطلاعات روند جدیدی آغاز گردید و به تدریج رکوردهای پایگاهها- به استثنای پایگاه اطلاعات فهرستگان نشریات لاتین- در قالب نشریه ، منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت 0مجموعه اطلاعات پایگاههای اطلاعاتی مرکز هم اکنون از طریق نشریات و جستجوی کامپیوتر حضوری یا غیر حضوری در دسترس علاقمندان قرار گرفته است 0
ویژگیهای نرم افزاری :
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
چکیده:شاخص جدید علم که تحت عنوان نمایه استراتژی علمی (Science Strategy Index) معرفی شده است، امکان مقایسه طرحهای ساختاری در نظامهای علمی کشورهای مختلف را فراهم می کند.نقطه شروع، تقسیم بندی کمی نظام علمی به رشته های اصلی (علوم زیستی، فیزیک، شیمی، علوم مهندسی، ریاضی) است، همانگونه که بوسیله انتشارات تحت پوشش پایگاه اطلاعاتی چند رشته ای نمایه استنادی علمی (Scince Citation Index=SCI) منعکس شده است. این مقایسه طرحهای ساختاری، به اندازه و ابعاد یک کشور مشخص بستگی ندارد. ابتدا شاخص برای مقایسه ساختار یکایک کشورها با ساختار جهانی به کار میرود. پس از تعمیم، امکان مقایسه ساختار علمی کشورها ممکن می شود و میتوان کشورهایی را که ساختار مشابهی دارند، شناسایی کرد. نقشه های خوشه ای کشورها (اقتباس شده از این روش) مستلزم بحث عمیقی پیرامون استراتژیهای مختلف علمی کشورها و نیز زمینه های احتمالی جغرافیائی، سیاسی، ارتباطی و تاریخی برای طرحهای کشف شده است.
مقدمه:علم اطلاعات و علم العلوم به لحاظ آنکه هر دو، نظام ارتباطات در علوم را مورد مطالعه قرار می دهند، رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. مفاهیمی که برای توصیف پدیده اطلاعات علمی بکار می رود با مفاهیمی که برای توصیف پدیده علم استفاده می شود، وجه مشترک زیادی دارند. نمونه ای از این وجه اشتراک را با مطالعه ساختارهای انتشارات و استنادات درمی یابیم. مظاهر تشابه ساختاری، بعنوان مثال در ساختارهای علمی کشورهای مختلف یا در سطوح مختلف یک سیستم علمی مشخص (تنظیم مسئله، حوزه های علمی خاص، رشته های علمی) بیشتر بعنوان پیامدهای فرآیند خودسازمانی (Self-Organization) که در نظام اجتماعی رخ می دهد، شناسائی شده است (2و1). مکانیسم هائی که منجر به تشابه ساختاری در نظامهای فرعی مختلف یک مجموعه کلی می شوند، هنوز نمی توانند به نحو رضایت بخشی در چارچوب علم سنجی (Scientometrics) توصیف شوند. اگر ما مسئله تحلیل و مقایسه ساختارهای علمی در کشورهای مختلف را که برای تعیین سیاست تحقیقاتی حائز اهمیت هستند، در نظر بگیریم، در میان ابزارهای موجود علم سنجی قبل از همه شاخص های یک بعدی و معیارهائی را که برای مقاصدی غیر از مقایسه ساختاری ایجاد شده اند، می یابیم(3). بنابراین، به دست دادن معیارهائی برای توصیف ساختارها و پویائی آنها یک پیش شرط مهم برای تائید تجربی مدلهای خودسازمانی اجتماعی است.شاخصهای علمی برای ارزیابی و مقایسه کشورها براساس شمارش انتشارات و استنادات، بطور دستی در علمسنجی در سطوح مختلف، در نظر گرفته می شوند. ساده ترین شاخص ها، مقادیر مطلق بدست آمده در جمع انتشارات و استنادات است، به کمک مقادیر مطلق بدست آمده می توان کشورها را در حوزه های جداگانه (رشته های علمی یا حوزه های فرعی) براساس حجم انتشارات یا استنادات رتبه بندی و در نهایت مقایسه کرد. هنگامیکه مقادیر مطلق یعنی کمیت های انتشاراتی مقایسه می شوند، طبیعتاً کشورهای بزرگ (از نظر علمی) همیشه در جای اول هستند در حالیکه کشورهای کوچک بعد از آنها قرار می گیرند، مسئله ای که غالباً مطرح می شود این است که کشورهای کوچک تر چه سهمی می توانند در دنیای علم بطور کلی داشته باشند.یک شاخص بسیار متداول (نمایه فعالیت Activity Index) بر مبنای مقایسه بین سهم یک کشور مشخص در انتشارات یا استنادات در یک رشته معین و سهم جهانی آن است. مسئله در باب یک شاخص نسبی است با مقداری کمتر از واحد، هنگامیکه سهم کشور نسبت به حوزه نسبتاً ناچیز است و یا مقداری بسیار بزرگ تر از واحد، هنگامیکه سهم کشور خیلی بیشتر از سهم جهانی است. چنین شاخصی طبیعتاً در ارتباط با همان حوزه علمی معنا دارد.هنگامیکه کل ساختارها یا طرحهای علمی در کشورهای
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
چکیده:
نقش غیر قابل انکار پایگاههای اطلاعاتی در اطلاع رسانی مو ضو عی نیست که بتوان ازآن چشم پوشی نمود0 بدین جهت با توجه به تدارک وسیعی که در زمینه ایجاد پایگاههی اطللاعاتی در حوزه اطلاع رسانی صورت گرفته و می گیرد، مطالعه در زمین ساختار، منابع اطلاعاتی، سازماندهی ،ذخیره و باز سازی اطلاعات در این پایگاهها از اهمیت خاصی بر خوردار است 0 این مقاله به مطالعه پیرامون ساختار،ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران پرداخته و همپوشانی بین آنها را بطور اجمال مورد بررسی قرار می دهد0
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
پایگاه اطلاعاتی به سیستم نگهداری مجموعه ای از داده ها هم اطلاق می گردد که هدف آن حفظ اطلاعات و اشاعه آن در مواقع لزوم است 0 اطلاعات مورد اشاره، به آن چیزی گفته می شودکه فرد با سازمان برای گردش امور جاری خود به آن نیاز مند است. (1)
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعات به گونه ای ذخیره شده اند که از برنامه هائی که آن را به کارمی گیرند، مستقل هستند و از رهیافتی مشترک و کنترل شده برای درج،حذف، تغییر و بازیابی آنها، استفاده شود(2)
یک پایگاه مرکب از عنا صری است که بدون وجود آنها،تحقق پایگاه اطلاعاتی ،مسیر نخواهد بود0
این عناصر عبارتند از:
1- نیروی انسانی: مجموعه افرادی که به تناسب نقش خود در ایجاد ،حفظ و پویایی پایگاه اطلاعاتی موثرند0 این افراد شامل سه دسته اند : نخست تحلیل گران سیستم و طراحان برنامه های کار بردی که امکان ورود اطلاعات جدید حذف ،ویرایش و بازیابی اطلاعات را فراهم می سازد0 دوم،کاربران نهایی که غایت هدف سیستم ، عرضه اطلاعات به آنها است 0 سوم، مدیریت پایگاه اطلاعاتی و امور سیاست گذاری،تصمیم گیری در مورد کیفیت داده هایی که می بایست ذخیره شود،امنیت اطلاعات و تفسیر نیازهای کار بران نهایی را به عهده دارند0(3)
2- تجهیزات: تکنو لژی اطلاعات تسهیلات اساسی در زمینه ذخیره، پردازش ،و انتقال اطلاعات ،برای پایگاه های اطلاعاتی مهیا نموده است 0 سرعت پردازش فزونی یافته،حافظه از مرز دو گیگابایت گذشته است و شبکه های محلی (4) و راه دور (5) و سایر تجهیزات جانبی ، به خدمت پایگاههای اطلاعاتی در امده اند 0 یکی از کارکرد های مهم تجهیزات مذکور ، ایجاد امکان گسترش حوزه اشاعه اطلاعات در سطح وسیع است 0
3- نرم افزار : نرم افزار پل ارتباطی است بین داده های ذخیره شده و کار بران سیستم است 0 اعمال مدیریت بر روی داده ها و انتقال نیازهای کاربران به پایگاه اطلاعاتی ، از طریق نرم افزارهای اطلاعاتی که به سیستم مدیریت داده ها (6) DBMS معروف است ، میسر می گردد0
سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی، مهمترین بخش نرم افزاری در کل سیستم است و کاربران را از درگیر شدن در سطح سخت افزار ، باز می دارد 0بدین لحاظ ، حیات وپویائی پایگاه اطلاعاتی درگرو توانائی و قدرت نرم افزاری کاربردی است 0
4- داده ها: اصلاح داده ها غالبآ به عنوان مشاهدات یا واقعیتهای خام، تعریف می شود. داده های کمی در صورت پردازش به وسیله فکر انسان به اطلاعات تبدیل شده و دانش را به وجود می آورد 0( 7 ) یا ویتسن و ارنست ( 8 ) ، اطلاعات را داده هائی که برای تصمیم گیری باارزش اند، تعریف میکنند 0مسلماً عناصر اطلاعاتی – داده ها – برای اینکه در تصمیم گیری با ارزش باشند ، بایستی در زمان مناسب و به شکل مناسب ، به آسانی قابل دسترسی باشند . (9 )
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعاتی به عنوان سرمایه سیستم و واقعیتهائی از موجودیت های مختلف ، که بین کاربران مختلف به اشتراک گذارده می شود ، محسوب می گردد و ساختار پایگاه با توجه به خصوصیات عناصر داده ها ، شکل می گیرد0
محاسن پایگاههای اطلاعاتی:
1- وحدت ویکپارچگی ذخیره داده ها
2- سهولت ترمیم وتصحیح داده ها
3- دستیابی سریع ، دقیق و جامع به اطلاعات
4- جلوگیری از افزونگی و ورود اطلاعات تکراری و متناقص
5- انعطاف پذیری در ساختار
6- امکان عرضه اطلاعات به اشکال متنوع و مورد نظر کاربران نهائی
7- سهولت ارتباط با کاربران نهائی وتسهیل در جستجوی اطلاعات
8- بهبود امنیت داده ها
9- مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی (10)
10- دستیابی به جریان اطلاعات (( به هنگام شده ))
11- به اشتراک گذاردن داده ها
پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
سابقه پایگاههای اطلاعاتی مرکز به سالهای آغازین تاسیس مرکز 1347 مربوط می شود0بر اساس اهداف مرکز، کار مجموعه سازی مدارک غیر کتابی و فعالیت درزمینه گردآوری اطلاعات موجودی نشریات خارجی در کتابخانه های دانشگاهی ، جمع آوری پایان نامه های کارشناسی ، (11) کارشناسی ارشد ، گزارشهای دولتی ، مقالات سمینارها و کنفرانسها، مقالات علمی و فنی آغاز گردید اطلاعات و مدارک دریافتی به صورت دستی سازماندهی، پردازش و ذخیره می شد0در سال 1368 افزوده شدن چند پایگاه دیگر به تدریج اطلاعات موجود وارد سیستم کامپوتری که با استفاده از نرم افزار تولید شده توسط یونسکو طراحی شده بود ، گردید0 با برنامه ریزی و اقدامات موثر از سال 1372 با ویرایش اطلاعات پایگاهها ، پیگیری فعالانه گردآوری اطلاعات روند جدیدی آغاز گردید و به تدریج رکوردهای پایگاهها- به استثنای پایگاه اطلاعات فهرستگان نشریات لاتین- در قالب نشریه ، منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت 0مجموعه اطلاعات پایگاههای اطلاعاتی مرکز هم اکنون از طریق نشریات و جستجوی کامپیوتر حضوری یا غیر حضوری در دسترس علاقمندان قرار گرفته است 0
ویژگیهای نرم افزاری :
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
چکیده:شاخص جدید علم که تحت عنوان نمایه استراتژی علمی (Science Strategy Index) معرفی شده است، امکان مقایسه طرحهای ساختاری در نظامهای علمی کشورهای مختلف را فراهم می کند.نقطه شروع، تقسیم بندی کمی نظام علمی به رشته های اصلی (علوم زیستی، فیزیک، شیمی، علوم مهندسی، ریاضی) است، همانگونه که بوسیله انتشارات تحت پوشش پایگاه اطلاعاتی چند رشته ای نمایه استنادی علمی (Scince Citation Index=SCI) منعکس شده است. این مقایسه طرحهای ساختاری، به اندازه و ابعاد یک کشور مشخص بستگی ندارد. ابتدا شاخص برای مقایسه ساختار یکایک کشورها با ساختار جهانی به کار میرود. پس از تعمیم، امکان مقایسه ساختار علمی کشورها ممکن می شود و میتوان کشورهایی را که ساختار مشابهی دارند، شناسایی کرد. نقشه های خوشه ای کشورها (اقتباس شده از این روش) مستلزم بحث عمیقی پیرامون استراتژیهای مختلف علمی کشورها و نیز زمینه های احتمالی جغرافیائی، سیاسی، ارتباطی و تاریخی برای طرحهای کشف شده است.
مقدمه:علم اطلاعات و علم العلوم به لحاظ آنکه هر دو، نظام ارتباطات در علوم را مورد مطالعه قرار می دهند، رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. مفاهیمی که برای توصیف پدیده اطلاعات علمی بکار می رود با مفاهیمی که برای توصیف پدیده علم استفاده می شود، وجه مشترک زیادی دارند. نمونه ای از این وجه اشتراک را با مطالعه ساختارهای انتشارات و استنادات درمی یابیم. مظاهر تشابه ساختاری، بعنوان مثال در ساختارهای علمی کشورهای مختلف یا در سطوح مختلف یک سیستم علمی مشخص (تنظیم مسئله، حوزه های علمی خاص، رشته های علمی) بیشتر بعنوان پیامدهای فرآیند خودسازمانی (Self-Organization) که در نظام اجتماعی رخ می دهد، شناسائی شده است (2و1). مکانیسم هائی که منجر به تشابه ساختاری در نظامهای فرعی مختلف یک مجموعه کلی می شوند، هنوز نمی توانند به نحو رضایت بخشی در چارچوب علم سنجی (Scientometrics) توصیف شوند. اگر ما مسئله تحلیل و مقایسه ساختارهای علمی در کشورهای مختلف را که برای تعیین سیاست تحقیقاتی حائز اهمیت هستند، در نظر بگیریم، در میان ابزارهای موجود علم سنجی قبل از همه شاخص های یک بعدی و معیارهائی را که برای مقاصدی غیر از مقایسه ساختاری ایجاد شده اند، می یابیم(3). بنابراین، به دست دادن معیارهائی برای توصیف ساختارها و پویائی آنها یک پیش شرط مهم برای تائید تجربی مدلهای خودسازمانی اجتماعی است.شاخصهای علمی برای ارزیابی و مقایسه کشورها براساس شمارش انتشارات و استنادات، بطور دستی در علمسنجی در سطوح مختلف، در نظر گرفته می شوند. ساده ترین شاخص ها، مقادیر مطلق بدست آمده در جمع انتشارات و استنادات است، به کمک مقادیر مطلق بدست آمده می توان کشورها را در حوزه های جداگانه (رشته های علمی یا حوزه های فرعی) براساس حجم انتشارات یا استنادات رتبه بندی و در نهایت مقایسه کرد. هنگامیکه مقادیر مطلق یعنی کمیت های انتشاراتی مقایسه می شوند، طبیعتاً کشورهای بزرگ (از نظر علمی) همیشه در جای اول هستند در حالیکه کشورهای کوچک بعد از آنها قرار می گیرند، مسئله ای که غالباً مطرح می شود این است که کشورهای کوچک تر چه سهمی می توانند در دنیای علم بطور کلی داشته باشند.یک شاخص بسیار متداول (نمایه فعالیت Activity Index) بر مبنای مقایسه بین سهم یک کشور مشخص در انتشارات یا استنادات در یک رشته معین و سهم جهانی آن است. مسئله در باب یک شاخص نسبی است با مقداری کمتر از واحد، هنگامیکه سهم کشور نسبت به حوزه نسبتاً ناچیز است و یا مقداری بسیار بزرگ تر از واحد، هنگامیکه سهم کشور خیلی بیشتر از سهم جهانی است. چنین شاخصی طبیعتاً در ارتباط با همان حوزه علمی معنا دارد.هنگامیکه کل ساختارها یا طرحهای علمی در کشورهای
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
چکیده:
نقش غیر قابل انکار پایگاههای اطلاعاتی در اطلاع رسانی مو ضو عی نیست که بتوان ازآن چشم پوشی نمود0 بدین جهت با توجه به تدارک وسیعی که در زمینه ایجاد پایگاههی اطللاعاتی در حوزه اطلاع رسانی صورت گرفته و می گیرد، مطالعه در زمین ساختار، منابع اطلاعاتی، سازماندهی ،ذخیره و باز سازی اطلاعات در این پایگاهها از اهمیت خاصی بر خوردار است 0 این مقاله به مطالعه پیرامون ساختار،ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران پرداخته و همپوشانی بین آنها را بطور اجمال مورد بررسی قرار می دهد0
پایگاه اطلاعاتی چیست؟
پایگاه اطلاعاتی به سیستم نگهداری مجموعه ای از داده ها هم اطلاق می گردد که هدف آن حفظ اطلاعات و اشاعه آن در مواقع لزوم است 0 اطلاعات مورد اشاره، به آن چیزی گفته می شودکه فرد با سازمان برای گردش امور جاری خود به آن نیاز مند است. (1)
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعات به گونه ای ذخیره شده اند که از برنامه هائی که آن را به کارمی گیرند، مستقل هستند و از رهیافتی مشترک و کنترل شده برای درج،حذف، تغییر و بازیابی آنها، استفاده شود(2)
یک پایگاه مرکب از عنا صری است که بدون وجود آنها،تحقق پایگاه اطلاعاتی ،مسیر نخواهد بود0
این عناصر عبارتند از:
1- نیروی انسانی: مجموعه افرادی که به تناسب نقش خود در ایجاد ،حفظ و پویایی پایگاه اطلاعاتی موثرند0 این افراد شامل سه دسته اند : نخست تحلیل گران سیستم و طراحان برنامه های کار بردی که امکان ورود اطلاعات جدید حذف ،ویرایش و بازیابی اطلاعات را فراهم می سازد0 دوم،کاربران نهایی که غایت هدف سیستم ، عرضه اطلاعات به آنها است 0 سوم، مدیریت پایگاه اطلاعاتی و امور سیاست گذاری،تصمیم گیری در مورد کیفیت داده هایی که می بایست ذخیره شود،امنیت اطلاعات و تفسیر نیازهای کار بران نهایی را به عهده دارند0(3)
2- تجهیزات: تکنو لژی اطلاعات تسهیلات اساسی در زمینه ذخیره، پردازش ،و انتقال اطلاعات ،برای پایگاه های اطلاعاتی مهیا نموده است 0 سرعت پردازش فزونی یافته،حافظه از مرز دو گیگابایت گذشته است و شبکه های محلی (4) و راه دور (5) و سایر تجهیزات جانبی ، به خدمت پایگاههای اطلاعاتی در امده اند 0 یکی از کارکرد های مهم تجهیزات مذکور ، ایجاد امکان گسترش حوزه اشاعه اطلاعات در سطح وسیع است 0
3- نرم افزار : نرم افزار پل ارتباطی است بین داده های ذخیره شده و کار بران سیستم است 0 اعمال مدیریت بر روی داده ها و انتقال نیازهای کاربران به پایگاه اطلاعاتی ، از طریق نرم افزارهای اطلاعاتی که به سیستم مدیریت داده ها (6) DBMS معروف است ، میسر می گردد0
سیستم مدیریت پایگاه اطلاعاتی، مهمترین بخش نرم افزاری در کل سیستم است و کاربران را از درگیر شدن در سطح سخت افزار ، باز می دارد 0بدین لحاظ ، حیات وپویائی پایگاه اطلاعاتی درگرو توانائی و قدرت نرم افزاری کاربردی است 0
4- داده ها: اصلاح داده ها غالبآ به عنوان مشاهدات یا واقعیتهای خام، تعریف می شود. داده های کمی در صورت پردازش به وسیله فکر انسان به اطلاعات تبدیل شده و دانش را به وجود می آورد 0( 7 ) یا ویتسن و ارنست ( 8 ) ، اطلاعات را داده هائی که برای تصمیم گیری باارزش اند، تعریف میکنند 0مسلماً عناصر اطلاعاتی – داده ها – برای اینکه در تصمیم گیری با ارزش باشند ، بایستی در زمان مناسب و به شکل مناسب ، به آسانی قابل دسترسی باشند . (9 )
داده ها در سیستم پایگاه اطلاعاتی به عنوان سرمایه سیستم و واقعیتهائی از موجودیت های مختلف ، که بین کاربران مختلف به اشتراک گذارده می شود ، محسوب می گردد و ساختار پایگاه با توجه به خصوصیات عناصر داده ها ، شکل می گیرد0
محاسن پایگاههای اطلاعاتی:
1- وحدت ویکپارچگی ذخیره داده ها
2- سهولت ترمیم وتصحیح داده ها
3- دستیابی سریع ، دقیق و جامع به اطلاعات
4- جلوگیری از افزونگی و ورود اطلاعات تکراری و متناقص
5- انعطاف پذیری در ساختار
6- امکان عرضه اطلاعات به اشکال متنوع و مورد نظر کاربران نهائی
7- سهولت ارتباط با کاربران نهائی وتسهیل در جستجوی اطلاعات
8- بهبود امنیت داده ها
9- مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی (10)
10- دستیابی به جریان اطلاعات (( به هنگام شده ))
11- به اشتراک گذاردن داده ها
پایگاههای اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
سابقه پایگاههای اطلاعاتی مرکز به سالهای آغازین تاسیس مرکز 1347 مربوط می شود0بر اساس اهداف مرکز، کار مجموعه سازی مدارک غیر کتابی و فعالیت درزمینه گردآوری اطلاعات موجودی نشریات خارجی در کتابخانه های دانشگاهی ، جمع آوری پایان نامه های کارشناسی ، (11) کارشناسی ارشد ، گزارشهای دولتی ، مقالات سمینارها و کنفرانسها، مقالات علمی و فنی آغاز گردید اطلاعات و مدارک دریافتی به صورت دستی سازماندهی، پردازش و ذخیره می شد0در سال 1368 افزوده شدن چند پایگاه دیگر به تدریج اطلاعات موجود وارد سیستم کامپوتری که با استفاده از نرم افزار تولید شده توسط یونسکو طراحی شده بود ، گردید0 با برنامه ریزی و اقدامات موثر از سال 1372 با ویرایش اطلاعات پایگاهها ، پیگیری فعالانه گردآوری اطلاعات روند جدیدی آغاز گردید و به تدریج رکوردهای پایگاهها- به استثنای پایگاه اطلاعات فهرستگان نشریات لاتین- در قالب نشریه ، منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت 0مجموعه اطلاعات پایگاههای اطلاعاتی مرکز هم اکنون از طریق نشریات و جستجوی کامپیوتر حضوری یا غیر حضوری در دسترس علاقمندان قرار گرفته است 0
ویژگیهای نرم افزاری :