مبانی نظری و پیشینه برنامه ریزی استراتژیک

مبانی نظری و پیشینه برنامه ­ریزی استراتژیک

45 صفحه

همراه با منابع

یکی از روش ­های شناسایی ماهیت برنامه ­ریزی استراتژیک بررسی تفاوت آن با سایر روش ­های برنامه ­ریزی است. امروزه در سازمان ­های پیشرفته و در سطوح مختلف سازمان ­ها، برنامه ­ریزی به سه صورت اساسی برنامه ­ریزی استراتژیک، برنامه ­ریزی ترفندی[1] و برنامه ­ریزی عملیاتی[2] به شرح زیر جلوه گر می­ شود.

الف) برنامه ­ریزی استراتژیک:

در این برنامه ­ریزی، اهداف و خطوط کلی و رسالت سازمان در بلندمدت تعیین می­ شود. این نوع برنامه ­ریزی جامعیت داشته و در سطوح عالی سازمان شکل می­ گیرد؛ در این نوع برنامه ­ریزی چارچوبی مشخص برای برنامه­ ریزی ترفندی و برنامه ­ریزی عملیاتی ترسیم می ­شود. این برنامه دارای دید بلندمدت است. در حکم چتری است که کل سازمان را به نحوی در بر می­ گیرد.

ب) برنامه­ ریزی ترفندی:

این برنامه ­ریزی که در آغاز در سازمان­ های نظامی به کار گرفته شد، فرایندی است که به وسیله آن، مدیران دسته ­ای از فعالیت ­های مرتبط را در اجرای یک راهبرد تصویر می­ کنند. به عبارت دیگر، برنامه ­ریزی ترفندی به مسائلی مربوط می­ شود که برای رسیدن به هدف ­هایی، توسط برنامه ­ریزان سطوح عالی سازمان ترسیم می­ شوند. این نوع برنامه ­ریزی شامل تدوین هدف ­ها و انتخاب وسایل لازم برای دست یابی به آن هدف ­ها است. چارچوب زمانی برنامه ­ریزی ترفندی، کوتاه ­تر از برنامه ریزی استراتژیک است. در نهایت، این برنامه­ ریزی به وسیله سطوح میانی سازمان انجام می ­گیرد.

ج) برنامه­ ریزی عملیاتی:

فرایندی است که به وسیله آن، مدیران اجرایی، فعالیت و گام­ های ویژه­ ای را در راستای رسیدن به اهداف مورد نظر ترسیم می ­کنند. برنامه ­ریزی عملیاتی چارچوب زمانی کوتاه ­تری نسبت به دو برنامه ریزی استراتژیک و ترفندی دارد؛ این نوع اغلب توسط مدیرانی صورت می­ گیرد که مسئولیت محدود برای اجرای هدف ­های محدود دارند.

لازم به ذکر است که مرز بین برنامه ­ریزی استراتژیک، ترفندی و عملیاتی کاملاً روشن نیست؛ تفاوت بین این سه برنامه­ ریزی نسبی است.

[1]. tactical planning

[2]. operational planning