مقاله درمورد بورس و اوراق بهادا1

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

بورس و اوراق بهادار

مقدمه

شرایط مناسب هر فعالیت قانونمند در گرو حضور مجموعه قانونى منسجم و متناسب با آن فعالیت است. در بسیارى از موارد، کاستیهاى قانونى و مقرراتى، قانونگذار را بر آن میدارد که با طرح مقررات جدید ابعاد تازه‌ترى براى فعالیت پدید آورد یا ابهام‌‌‌‌‌‌هاى قانونى موجود را برطرف سازد. از این رو، گاه مراجعه به مجموعه‌هاى مطوّل، اما پراکنده قانونى، نشان میدهد که چگونه قانون‌گذار با پارهاى پیش‌بینیهاى هوشمندانه بستر قانونى مناسب براى تکوین و تداوم فعالیت‌هاى نوبنیاد را پدید آورده است.آن چه در این مجموعه گرد آمده مجموعه مقرراتى است که در طى سالیان مختلف دهه‌هاى اخیر، حوزه فعالیت بورس اوراق بهادار را درنوشته است. برخى از این مقررات، به طور مشخص، ماهیت، کارکردها و گستره عمل بورس اوراق بهادار را تعیین کرده و پارهاى نیز به نحوى از انحا فعالیت بازار متشکل سرمایه ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است.

بر این اساس، از خلال مقررات و قوانین مختلف حاضر در مجموعه کنونى به روشنى میتوان بستر قانونى فعالیت بورس اوراق بهادار را شناسایى کرد. افزون بر این، باید توجه داشت که شناخت دقیق تنگناهاى محتمل قانونى، قبل از هر چیز مستلزم شناخت قوانین موجود و از خلال آن یافتن راهکارهاى مناسب براى حل آن معضل‌ها و تنگناها است. از این رو، امید است انتشار این مجموعه، زمینه‌ساز گسترش آگاهى از شرایط قانونى فعالیت بورس اوراق بهادار و نیز بحث و تبادل نظر در زمینه ایجاد قانون مناسب‌ترى براى فعالیت بازار متشکل سرمایه ایران باشد.

در گرو حضور مجموعه قانونى منسجم و متناسب با آن فعالیت است. در بسیارى از موارد، کاستیهاى قانونى و مقرراتى، قانونگذار را بر آن میدارد که با طرح مقررات جدید ابعاد تازه‌ترى براى فعالیت پدید آورد یا ابهام‌‌‌‌‌‌هاى قانونى موجود را برطرف سازد. از این رو، گاه مراجعه به مجموعه‌هاى مطوّل، اما پراکنده قانونى، نشان میدهد که چگونه قانون‌گذار با پارهاى پیش‌بینیهاى هوشمندانه بستر قانونى مناسب براى تکوین و تداوم فعالیت‌هاى نوبنیاد را پدید آورده است.آن چه در این مجموعه گرد آمده مجموعه مقرراتى است که در طى سالیان مختلف دهه‌هاى اخیر، حوزه فعالیت بورس اوراق بهادار را درنوشته است. برخى از این مقررات، به طور مشخص، ماهیت، کارکردها و گستره عمل بورس اوراق بهادار را تعیین کرده و پارهاى نیز به نحوى از انحا فعالیت بازار متشکل سرمایه ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است.بر این اساس، از خلال مقررات و قوانین مختلف حاضر در مجموعه کنونى به روشنى میتوان بستر قانونى فعالیت بورس اوراق بهادار را شناسایى کرد. افزون بر این، باید توجه داشت که شناخت دقیق تنگناهاى محتمل قانونى، قبل از هر چیز مستلزم شناخت قوانین موجود و از خلال آن یافتن راهکارهاى مناسب براى حل آن معضل‌ها و تنگناها است. از این رو، امید است انتشار این مجموعه، زمینه‌ساز گسترش آگاهى از شرایط قانونى فعالیت بورس اوراق بهادار و نیز بحث و تبادل نظر در زمینه ایجاد قانون مناسب‌ترى براى فعالیت بازار متشکل سرمایه ایران باشد.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال 1346 بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه 1345 تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1357-1346)، دوره دوم (1367-1358)، دوره سوم (1383-1368) و دوره چهارم (از 1384 تاکنون)

بهمن‌ماه سال 1346 بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه 1345 تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1357-1346)، دوره دوم (1367-1358)، دوره سوم (1383-1368) و دوره چهارم (از 1384 تاکنون)

( دوره نخست (1357- 1346)

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال 1346 فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد به بورس تهران راه یافتند. در این دوره گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد:

1.    تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت 1354 که به‌موجب آن مؤسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به‌ترتیب 49% و 94% سهام خود را به شهروندان عرضه نمایند.

2.       تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال 1354.

طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 6/2 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346 به بیش از 34 میلیارد ریال طی سال1357 افزایش یافت.

( دوره دوم (1367- 1358)

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ 17/3/1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال 1358 باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت.

حجم معاملات سهام در این دوره از 2/34 میلیارد ریال در سال 1357 به 9/9 میلیارد ریال در سال 1367 کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهمترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال 1367 ادامه یافت.

( دوره سوم (1383- 1368)