تحقیق در مورد تاریخچه آتش نشانی در ایران (word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

تاریخچه آتش نشانی در ایران

در تاریخ کشور ما آتش سوزی شهرهای بسیاری را به کام خود کشانده و حتی به ورطه نابودی رسانده است . در این خصوص می توان به شهر سوخته در 67 کیلومتر جنوب زابل در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد . که در سالهای 2100 تا 3200 سال پیش از میلاد رشد و شکوفائی خاصی داشته و چندین بار طعمه حریق شد ، و دوباره بازسازی شده است . کاوشهای باستان ناسی نشان می دهد که شهر سوخته در چهار دوره مشخص دائر بوده است . این شهر در دوره چهارم استقرار در اثر آتش سوزی به کلی ویران شد و از بین رفت . از حریقهای مهم دیگر آتش سوزی شدیدی بود که در سال 325 هجری قمری و آنجا که در آن روزگار جزء قلمرو و ایران محسوب می شد در گرفت و طی دو شبانه روز شهر را به کلی به کام خود کشید . ساری نیز از آتش سوزی خانمانسوز در امان نبوده است . به عنوان مثال در شب سه شنبه دوازدهم ماه شوال 1098 در سرایی آتش افروختند . پس از ساعتی ، دامنه این آتش بالا کرفت و کلی شهر طعمه حریق شد . همزمان با ایامی که علل پیشرفته بعد از تحمل بهای سنگنین انهدام شهرها توسط آتش ، اهمیت تأسیس و تکمیل سازمانهای آشت نشانی را به خوبی دریافته و در این مورد به نتایج مهمی دست یافته بودند ، کشور ما تحت سلطه سلاطین قاجار در عصر بی خبری دوران رکود و اخوت خود را طی می کرد . اگر چه در آن دوران سیاه نیز آتش سوزی ، مدام جان و مال مردم نگون بخت را در معرض نابودی قرار می داد ، اما از چاره جویی برای پیشگیری و مقابله با‌آن خبری نبود . گاهی اخبار دین آتش سوزیهای شدید به صورت گزارشهای کوتاه به اطلاع شاه یا رجال وقت می رسید ، به عنوان مثال به گزارش دو مورد آتش سوزی در سبزوار و بعد در قوچان توجه کنید :‌14 ذیغهده ..... چند روز قبل سه باب دکان سبزوار آتش گرفت و ضرر فاحش رسانید . 29 محرم .... دو شب قبل بازار آتش گرفت بیست و چهار دکان سوخت و دوازده هزاز تومان خسارت به اهل رسید و ضمناَ اسباب مردم را اهل شهر بردند . این گزارشهای بیهوده به کمترین اقدامی جهت تأسیس تشکیلات ویژه ای برای پیشگیری و مقابله با آتش سوزی سوزن منجر نشد در سال 1290 هنگام سفر اول ناصر الدین شاه به فرنگ و اقامت وی در شهر حاجی طرخانی در روسیه تزاری دسته ای از آتش نشانان شهر مانوری را در حضور شاه قاجار اجرا می کنند و یا رد سفر دیگری به فرنگ ، هنگام بازدید از یک ایستگاه آتش نشانی غرق تعجب می شود . نکته تألیف بار آن کم به رغم خطر آتش سوزی در کشور ، هیچ یک از این مشاهدات فکر ایجاد تشکیلات مشاابه در کشور را به ذهن شاه نیاورد و تا سالهای سال شهرهای کشور همچنان فاقد سازمانی برای پشگیری و مقابله آتش سوزیهای خانماسوز بود . هنگام سلطنت ناصرالدین شاه اداره ای به نان احتسابیه وجود داشته که کار نظمیه ، بلدیه و عدلیه و شهربانی ، شهرداری و دادگستری را انجام می داده است . پلیس های این اداره علاوه بر مأموریتهای دیگر هنگام وقوع آتش سوزی درمبارزه با آن و اطفای آتش دخالت می کرده اند . حدود یکصد و پنجاه سال پیش قوای روسیه قزاوی بلحاظ اشراف سیاسی و اجتماعی بر شهر تبریز که آنزمان پایتخت و مقر ولیعهد بوده و به صرف حفظ و منافع مادی خود و سر سپردگانش یک واحد آتش نشانی در این شهر ایجاد می نماید که می

استفاده از فناوری، جهت کاهش تصادفات منجر به آتش سوزی اثرات آنها در تونلها 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

استفاده از فناوری، جهت کاهش تصادفات منجر به آتش سوزی اثرات آنها در تونلها

مقدمه

توسعه شبکه های حمل و نقلی از طریق افزایش ظرفیت مسیرهای موجود در اضافه کردن مسیرهایی جدید به شبکه صورت می‌گرد. اضافه کردن مسیرهای جدید به شبکه در کشورهایی که دارای مناطق کوهستانی هستند، اغلب از طریق ایجاد تونل است. تونلها علاوه بر توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای، از لحاظ زیست محیطی نیز در مناطق درون شهری نقش مؤثری را بازی می‌کنند. از اینرو مسائل مربوط به ساخت، نگهداری و ایمنی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.

رعایت اصول ایمنی در تونلها یکی از مواردی است که گروههای مختلف درگیر با طراحی، ساخت، نگهداری و بهره برداری از تونل با آن روبرو هستند. براساس تجربیات گذشته وقوع تصادفات سنگین و مخصوصاً همراه با آتش سوزی در تونل هاپی آمدهای خطرناکی را به همراه داشته است. از اینرو تلاش های صورت گرفته در زمینه بهبود وضعیت ایمنی در تونل ها، در راستای بنیان گذاری استاندارهای جدید، منطبق با پیشرفت تکنولوژی و همچنین بهبود وسایل و تجهیزات مواقع اضطراری در داخل تونلها است.

در این مقاله با چگونگی استفاده از فن آوری ها و وسایل مختلف برای کاهش احتمال وقوع تصادف و کاهش پی آمدهای ناشی از وقوع تصادفات همراه با آتش سوزی در تونلها پرداخته می‌شود. همچنین با توجه به نوع خاص توپوگرافی کشور ژاپن و وجود تونلهای فراوان در این کشور، به بحث و بررسی وضعیت ایمنی تونلها در این کشور پرداخته می‌شود و فناوری مورد استفاده در تونلهای این کشور توضیح داده می‌شود.

2- شرایط فعلی کشور ژاپن از نظر طول و تعداد تونل ها

کشور ژاپن به صورت مجموعه ای از جزایر و به شکل یک کمان در دریا محصور شده است. 70درصد از این جزایر کوهستانی هستند، از این رو تونلها نقش مهمی در توسعه شبکه جاده ای این کشور ایفا می‌کنند ئ تعداد آنها در سالهای اخیر افزایش یافته است. شکل 1 چگونگی رشد تونلها از لحاظ تعداد و طول را در این کشور نشان می‌دهد.

همانطور که در شکل 1 دیده می‌شود در سالهای اخیر تعداد تونلها در این کشور افزایش چشمگیری داشته است. از دلایل مربوط به این افزایش می‌توان به کاهش هزینه های ساخت و بهبود فناوری ساخت تونلها اشاره کرد. همچنین ساخت تونلها به عنوان یک راه حل مهندشی مفید برای انتقال آلودگی های زیست محیطی حمل و نقل (سر و صدا) به زیرزمین مخصوصاً در مناطق شهری تبدیل شده اند. به طوری که در سال 2000، تعداد تونلهای کشور ژاپن به 8189 عدد و مجموع طول آنها به 2575 کیلومتر رسیده است.

تجربیات گذشته نشان دهنده وقوع تصادفات خطرناک همراه با آتش سوزی در تونلها بوده است. این حوادث علاوه بر خسارات معمول ناشی از تصادف، تبعات ناشی از آتش سوزی را نیز در پی داشته اند. در اکثر کشورها برای بهبود وضعیت ایمنی تونلها، شاخصهای ایمنی مشخصی را منطبق با پیشرفت فناوری تعریف کرده اند. در زمینه های مدیریتی نیز تلاش هایی برای هماهنگی بیشتر سازمانهای درگیر در وضعیت بحران، نظیر پلیس راه و نیروهای آتش نشانی صورت گرفته است.

3- مفهوم ایمنی در تونل

تعدا تصادفات در تونلها، از جاده های معمولی کمتر است، ولی اگر تصادفی در داخل تونل اتفاق بیافتد، پی آمدهای مخرب آن از تصادفات مشابه در خارج از تونل بیشتر است. پیامدهای ناشی از تصادف، مخصوصاً زمانی که تصادف با آتش سوزی همراه باشد بسیار خطرناک است، چرا که در این شرایط محیط بسته تونل از انتظار و خروج گارهای داغ و خفه کننده جلوگیری می‌کند. همچنین محدودیت دسترسی سبب می‌شود تا نیروهای آتش نشانی و امداد به صحنه تصادف دسترسی کمتری داشته باشند و چنانچه راههای خروجی و فرار تونل کاملاً قابل اطمینان نباشند، به خسارتهای جبران ناپذیر تصادف اضافه خواهد شد. آتش سوزی در تونل نه تنها سلامت و جان انسانها را به مخاطره می‌اندازد، بلکه آثار مخربی نیز بر سیستم سازه تونل وارد می‌کند که مستلزم صرف هزینه های گزافی برای بازسازی تونل می‌شود. از اینرو و لازم است تا از وضوع تصادف در تونل تا حد ممکن جلوگیری شود و از طرف دیگر راه حلهای مناسب کافی برای فرار افراد گرفتار در آتش و دسترسی نیروهای آتش نشانی به محل حادثه در نظر گرفته شود. راه حلهای اطمینان از ایمنی تونلها را به دو دسته تقسیم می‌نمایند. این دو دسته عبارتند از:

کاهش احتمال وقوع تصادف در تونل

کاهش پی آمدهای ناشی از تصادف و آتش سوزی

دسته اول به مواردی نظیر طراحی تونل، قوانین ترافیکی و تجهیزات مختلف نصب شده در تونل مانند سیستم تهویه، سیستم روشنایی، رنگ آمیزی داخلی و نگهداری از تونل مربوط می‌شود. دسته دوم به نصب وسایل مورد نیاز برای مقابله با شرایط اضطراری و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر مربوط است.

4- راه حل های کاهش احتمال وقوع تصدف در تونل

4-1- طراحی تونل

جزییات مختلفی در طراحی تونل ( نظیر مقطع عرضی، پروفیل طولی و روسازی جاده ) وجود دارد که بر ایمنی تونل اثر گذار است. طراحی صحیح ترازهای افقی و قائم، تأثیر بسزایی در پیشگیری از وقوع تصادفات دارند. به علاوه پروفیل طولی تونل باید تا حد امکان به صورت خطی و با قوسهای با شعاع زیاد باشد تا راننده به یک درک بصری مناسب و از وضعیت جاده داخل تونل دست یابد. همچنین پروفیل قائم راه نیز باید تا حد امکان به حالط مسطح نزدیک باشد و در عین حال تخلیه آبهای سطحی را با مشکل مواجه نسازد. در نهایت وجود فضاهایی به منظور توقف وسایل نقلیه ای که به هر دلیلی در تونل خراب می‌شوند، به مقدار زیادی می‌تواند از وقوع تصادفات جلوگیری به عمل آورد. در تونلهای ژاپن چنین فضاهایی در فواصل 500 تا 1500 متر در تونلهای بلند پیش بینی شده است.

4-2- قوانین ترافیکی

محدودیت سرعت و ممنوعیت سبقت در تونلها یکی از ره حا های بسیار مؤثر در کاهش تعداد تصدفات است. مخصوصاً مسأله ممنوعیت سبقت در تونلها دوخطه ای که دارای جریان ترافیک دوجهته می‌باشند از اهمیت بالایی برخوردار است. ایجاد محدودیت برای عبور کالاهای خطرناک در تونلهای زیرآبی و تونلهای با طول بیش از 5000 متر محدود شده است. چراکه چنانچه انفجاری در داخل تونل اتفاق بیافتد، به جوادث وخیمی همچون ورود آب به داخل تونل و گرفتار شدن رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه در آتش منجر می‌شود.

4-3- سیستم تهویه، روشنایی، رنگ آمیزی داخلی و نگهداری تونل

تاریخچه آتش نشانی در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

تاریخچه آتش نشانی در ایران

در تاریخ کشور ما آتش سوزی شهرهای بسیاری را به کام خود کشانده و حتی به ورطه نابودی رسانده است . در این خصوص می توان به شهر سوخته در 67 کیلومتر جنوب زابل در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد . که در سالهای 2100 تا 3200 سال پیش از میلاد رشد و شکوفائی خاصی داشته و چندین بار طعمه حریق شد ، و دوباره بازسازی شده است . کاوشهای باستان ناسی نشان می دهد که شهر سوخته در چهار دوره مشخص دائر بوده است . این شهر در دوره چهارم استقرار در اثر آتش سوزی به کلی ویران شد و از بین رفت . از حریقهای مهم دیگر آتش سوزی شدیدی بود که در سال 325 هجری قمری و آنجا که در آن روزگار جزء قلمرو و ایران محسوب می شد در گرفت و طی دو شبانه روز شهر را به کلی به کام خود کشید . ساری نیز از آتش سوزی خانمانسوز در امان نبوده است . به عنوان مثال در شب سه شنبه دوازدهم ماه شوال 1098 در سرایی آتش افروختند . پس از ساعتی ، دامنه این آتش بالا کرفت و کلی شهر طعمه حریق شد . همزمان با ایامی که علل پیشرفته بعد از تحمل بهای سنگنین انهدام شهرها توسط آتش ، اهمیت تأسیس و تکمیل سازمانهای آشت نشانی را به خوبی دریافته و در این مورد به نتایج مهمی دست یافته بودند ، کشور ما تحت سلطه سلاطین قاجار در عصر بی خبری دوران رکود و اخوت خود را طی می کرد . اگر چه در آن دوران سیاه نیز آتش سوزی ، مدام جان و مال مردم نگون بخت را در معرض نابودی قرار می داد ، اما از چاره جویی برای پیشگیری و مقابله با‌آن خبری نبود . گاهی اخبار دین آتش سوزیهای شدید به صورت گزارشهای کوتاه به اطلاع شاه یا رجال وقت می رسید ، به عنوان مثال به گزارش دو مورد آتش سوزی در سبزوار و بعد در قوچان توجه کنید :‌14 ذیغهده ..... چند روز قبل سه باب دکان سبزوار آتش گرفت و ضرر فاحش رسانید . 29 محرم .... دو شب قبل بازار آتش گرفت بیست و چهار دکان سوخت و دوازده هزاز تومان خسارت به اهل رسید و ضمناَ اسباب مردم را اهل شهر بردند . این گزارشهای بیهوده به کمترین اقدامی جهت تأسیس تشکیلات ویژه ای برای پیشگیری و مقابله با آتش سوزی سوزن منجر نشد در سال 1290 هنگام سفر اول ناصر الدین شاه به فرنگ و اقامت وی در شهر حاجی طرخانی در روسیه تزاری دسته ای از آتش نشانان شهر مانوری را در حضور شاه قاجار اجرا می کنند و یا رد سفر دیگری به فرنگ ، هنگام بازدید از یک ایستگاه آتش نشانی غرق تعجب می شود . نکته تألیف بار آن کم به رغم خطر آتش سوزی در کشور ، هیچ یک از این مشاهدات فکر ایجاد تشکیلات مشاابه در کشور را به ذهن شاه نیاورد و تا سالهای سال شهرهای کشور همچنان فاقد سازمانی برای پشگیری و مقابله آتش سوزیهای خانماسوز بود . هنگام سلطنت ناصرالدین شاه اداره ای به نان احتسابیه وجود داشته که کار نظمیه ، بلدیه و عدلیه و شهربانی ، شهرداری و دادگستری را انجام می داده است . پلیس های این اداره علاوه بر مأموریتهای دیگر هنگام وقوع آتش سوزی درمبارزه با آن و اطفای آتش دخالت می کرده اند . حدود یکصد و پنجاه سال پیش قوای روسیه قزاوی بلحاظ اشراف سیاسی و اجتماعی بر شهر تبریز که آنزمان پایتخت و مقر ولیعهد بوده و به صرف حفظ و منافع مادی خود و سر سپردگانش یک واحد آتش نشانی در این شهر ایجاد می نماید که می

آتش سوزی 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

موضوع تحقیق :

آتش سوزی

دبیر مربوطه :

آقای ترابی

تهیه کنندگان :

فرزاد منصور دهقان

امیر حسین دستوج

تعریف سوختن: ترکیب مواد با اکسیژن را سوختن می نامند.

انواع سوختن: سوختن از نظر سرعت ترکیب اکسیژن با مواد به دو دسته تقسیم می شود.

الف: سوختن کند (بطئی)

سوختن تند (آتش)

الف: سوختن کند (بطئی): هر گاه اکسیژن با ماده ای آرام آرام ترکیب شود بوطری که تولید شعله ننماید، سوختن کند نامیده می شود مانند: زنگ زدن آهن – سوختن غذا در بدن – اکسید شدن مس و غیره، به این سوختن اکسیداسیون هم گفته می شود.

ب: سوختن تند (آتش): هرگاه اکسیژن با ماده ای سریع ترکیب شود بطوری که تولید شعله نماید، سوختن تند یا آتش نامیده می شود.

تعریف شعله: هر ماده ای که با اکسیژن ترکیب شود و تولید نور و حرارت نماید، نور حاصل را شعله گویند.

آتش برای بشر بسیار مفید بوده و کاربرد آن در اکثریت صنایع و منازل و بیمارستانها و غیره مشاهده می گردد. این نوع آتش ها که در جهت خدمت به بشر بکار می روند آتش های مفید یا قابل کنترل یا آتش های خواسته نامیده می شوند.

اگر آتش از کنترل خارج شود یا آتشی ناخواسته بوجود آید به آن آتش سوزی گویند.

آتش سوزی همیشه خسارات مالی و حتی جانی را بدنبال دارد.

عوامل بوجود آمدن آتش: آتش از سه عامل تشکیل می گردد:

الف: مادة سوختنی

ب: حرارت

ج: اکسیژن

الف: ماده سوختنی: ابتدا باید ماده ای باشد که بسوزد مثلاً چوب – پارچه – کاغذ – نفت – گاز و هر ماده ای که میل ترکیبی با اکسیژن داشته باشد* ماده سوختنی نامیده می شود.

ب: حرارت: هر ماده ای جهت سوختن باید گرم شود مثلاً قوتی کبریت روشن زیر کاغذ قرار گیرد، کاغذ را گرم می کند، وقتی گرما به حد معینی رسید، کاغذ آتش می گیرد، پس برای آتش گرفتن مواد، حرارت لازم است.

ج: اکسیژن: هر ماده ای برای سوختن به اکسیژن نیاز دارد، اگر شمع را در داخل ظرفی قرار داده و درب آن را ببندیم، بطوری که هوا وارد ظرف نشود شمع خاموش می شود، ملاحظه می گردد که آتش به اکسیژن نیاز دارد تا باقی بماند.

برای سادگی در یادگیری مطلب در آتش نشانی سه عامل تشکیل دهندة آتش را به شکل مثلث نشان می دهند که به آن مثلث آتش می گویند.

تجربه نشان داده است که در اکثر محیط ها سه عامل آتش سوزی وجود دارد مثلاً در یک اطاق، ماده قابل اشتعال وجود دارد مانند فرش،

حرارت وجود دارد مانند حرارت یک بخاری

اکسیژن هم در هوا وجود دارد

ولی آتش سوزی رخ نمی دهد، لذا باید عنوان نمود که برای آتش گرفتن یک مادة قابل اشتعال سه شرط لازم است یعنی ماده قابل اشتعال باید دارای سه شرط باشد تا آتش بگیرد.

الف: ماده قابل اشتعال باید در حال بخار باشد

ب: اکسیژن باندازه کافی وجود داشته باشد

ج: حرارت به میزان کافی باشد

الف: مادة قابل اشتعال باید در حال بخار باشد: تمامی مواد قابل اشتعال برای آتش گیری باید به بخار تبدیل شوند و طبعتاً به شکل گازی باشند. این بخار یا گاز باید به مقداری باشد که با اکسیژن محیط مخلوط قابل اشتعالی را بوجود آورد. اگر این مخلوط تشکیل نگردد عمل آتش سوزی صورت نمی گیرد، مثلاً گازوئیل به صورت مایع نمی شوزد و باید به بخار تبدیل گردد و با اکسیژن مخلوط قابل اشتعالی ایجاد نماید، حتی چوب برای سوختن باید به بخار تبدیل شود ولی در چوب عمل تبدیل به بخار توسط شکستن مولکولها صورت می گیرد.

ب: اکسیژن به اندازه کافی وجود داشته باشد: میزان اکسیژن محیط باید به اندازه ای باشد که مخلوط قابل اشتعالی را بوجود آورد که این میزان اکسیژن دارای یک حداقل و یک حداکثر می باشد. در موارد مختلف این میزان متفاوت است مثلاً در گاز شهری برای اشتعال سریع (انفجار) نیاز به 2/85 الی 8/95 اکسیژن می باشد، کمترین مقدار اکسیژنی که مواد خاص در آنها می سوزد 3% می باشد.

ج: حرارت به میزان کافی باشد: مواد قابل اشتعال برای آتش گیری نیاز به حرارت دارند و حرارت باید به اندازه ای باشد که ماده را به نقطه اشتعال برساند.

نقطة اشتعال: کمترین درجه حرارتی را که یک ماده باید دریافت کند تا آنقدر بخار قابل اشتعال متصاعد نماید که با دریافت شعله یک احتراق موقتی و کوتاه بوجود آورد و عمل احتراق ادامه نیابد. اگر بخواهیم عمل احتراق ادامه یابد باید مادة قابل اشتعال را به نقطة آتش برسانیم.

نقطة آتش: کمترین درجه حرارتی را که یک ماده باید دریافت کند تا با رسیدن منبع آتش زنه مشتعل و با دور کردن منبع آتش زنه فوق قادر به اشتعال باشد، نقطه آتش نامند، بطوری که ملاحظه می شود اختلاف بین نقطة آتش و نقطه اشتعال در این است که درجة حرارت مورد لزوم در نقطة اشتعال فقط برای یک احتراق موقتی می باشد و در صورتیکه در نقطة آتش درجه حرارت باید آنقدر بالا باشد که بتواند احتراق ادامه یابد درنتیجه حرارت نقطة آتش کمی بالاتر از نقطه اشتعال است. ملاحظه می شد که جهت انجام احتراق در دو حالت بالا حتماً منبع آتش زنه نیاز می

استفاده از فناوری، جهت کاهش تصادفات منجر به آتش سوزی اثرات آنها در تونلها 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

استفاده از فناوری، جهت کاهش تصادفات منجر به آتش سوزی اثرات آنها در تونلها

مقدمه

توسعه شبکه های حمل و نقلی از طریق افزایش ظرفیت مسیرهای موجود در اضافه کردن مسیرهایی جدید به شبکه صورت می‌گرد. اضافه کردن مسیرهای جدید به شبکه در کشورهایی که دارای مناطق کوهستانی هستند، اغلب از طریق ایجاد تونل است. تونلها علاوه بر توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای، از لحاظ زیست محیطی نیز در مناطق درون شهری نقش مؤثری را بازی می‌کنند. از اینرو مسائل مربوط به ساخت، نگهداری و ایمنی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.

رعایت اصول ایمنی در تونلها یکی از مواردی است که گروههای مختلف درگیر با طراحی، ساخت، نگهداری و بهره برداری از تونل با آن روبرو هستند. براساس تجربیات گذشته وقوع تصادفات سنگین و مخصوصاً همراه با آتش سوزی در تونل هاپی آمدهای خطرناکی را به همراه داشته است. از اینرو تلاش های صورت گرفته در زمینه بهبود وضعیت ایمنی در تونل ها، در راستای بنیان گذاری استاندارهای جدید، منطبق با پیشرفت تکنولوژی و همچنین بهبود وسایل و تجهیزات مواقع اضطراری در داخل تونلها است.

در این مقاله با چگونگی استفاده از فن آوری ها و وسایل مختلف برای کاهش احتمال وقوع تصادف و کاهش پی آمدهای ناشی از وقوع تصادفات همراه با آتش سوزی در تونلها پرداخته می‌شود. همچنین با توجه به نوع خاص توپوگرافی کشور ژاپن و وجود تونلهای فراوان در این کشور، به بحث و بررسی وضعیت ایمنی تونلها در این کشور پرداخته می‌شود و فناوری مورد استفاده در تونلهای این کشور توضیح داده می‌شود.

2- شرایط فعلی کشور ژاپن از نظر طول و تعداد تونل ها

کشور ژاپن به صورت مجموعه ای از جزایر و به شکل یک کمان در دریا محصور شده است. 70درصد از این جزایر کوهستانی هستند، از این رو تونلها نقش مهمی در توسعه شبکه جاده ای این کشور ایفا می‌کنند ئ تعداد آنها در سالهای اخیر افزایش یافته است. شکل 1 چگونگی رشد تونلها از لحاظ تعداد و طول را در این کشور نشان می‌دهد.

همانطور که در شکل 1 دیده می‌شود در سالهای اخیر تعداد تونلها در این کشور افزایش چشمگیری داشته است. از دلایل مربوط به این افزایش می‌توان به کاهش هزینه های ساخت و بهبود فناوری ساخت تونلها اشاره کرد. همچنین ساخت تونلها به عنوان یک راه حل مهندشی مفید برای انتقال آلودگی های زیست محیطی حمل و نقل (سر و صدا) به زیرزمین مخصوصاً در مناطق شهری تبدیل شده اند. به طوری که در سال 2000، تعداد تونلهای کشور ژاپن به 8189 عدد و مجموع طول آنها به 2575 کیلومتر رسیده است.

تجربیات گذشته نشان دهنده وقوع تصادفات خطرناک همراه با آتش سوزی در تونلها بوده است. این حوادث علاوه بر خسارات معمول ناشی از تصادف، تبعات ناشی از آتش سوزی را نیز در پی داشته اند. در اکثر کشورها برای بهبود وضعیت ایمنی تونلها، شاخصهای ایمنی مشخصی را منطبق با پیشرفت فناوری تعریف کرده اند. در زمینه های مدیریتی نیز تلاش هایی برای هماهنگی بیشتر سازمانهای درگیر در وضعیت بحران، نظیر پلیس راه و نیروهای آتش نشانی صورت گرفته است.

3- مفهوم ایمنی در تونل

تعدا تصادفات در تونلها، از جاده های معمولی کمتر است، ولی اگر تصادفی در داخل تونل اتفاق بیافتد، پی آمدهای مخرب آن از تصادفات مشابه در خارج از تونل بیشتر است. پیامدهای ناشی از تصادف، مخصوصاً زمانی که تصادف با آتش سوزی همراه باشد بسیار خطرناک است، چرا که در این شرایط محیط بسته تونل از انتظار و خروج گارهای داغ و خفه کننده جلوگیری می‌کند. همچنین محدودیت دسترسی سبب می‌شود تا نیروهای آتش نشانی و امداد به صحنه تصادف دسترسی کمتری داشته باشند و چنانچه راههای خروجی و فرار تونل کاملاً قابل اطمینان نباشند، به خسارتهای جبران ناپذیر تصادف اضافه خواهد شد. آتش سوزی در تونل نه تنها سلامت و جان انسانها را به مخاطره می‌اندازد، بلکه آثار مخربی نیز بر سیستم سازه تونل وارد می‌کند که مستلزم صرف هزینه های گزافی برای بازسازی تونل می‌شود. از اینرو و لازم است تا از وضوع تصادف در تونل تا حد ممکن جلوگیری شود و از طرف دیگر راه حلهای مناسب کافی برای فرار افراد گرفتار در آتش و دسترسی نیروهای آتش نشانی به محل حادثه در نظر گرفته شود. راه حلهای اطمینان از ایمنی تونلها را به دو دسته تقسیم می‌نمایند. این دو دسته عبارتند از:

کاهش احتمال وقوع تصادف در تونل

کاهش پی آمدهای ناشی از تصادف و آتش سوزی

دسته اول به مواردی نظیر طراحی تونل، قوانین ترافیکی و تجهیزات مختلف نصب شده در تونل مانند سیستم تهویه، سیستم روشنایی، رنگ آمیزی داخلی و نگهداری از تونل مربوط می‌شود. دسته دوم به نصب وسایل مورد نیاز برای مقابله با شرایط اضطراری و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر مربوط است.

4- راه حل های کاهش احتمال وقوع تصدف در تونل

4-1- طراحی تونل

جزییات مختلفی در طراحی تونل ( نظیر مقطع عرضی، پروفیل طولی و روسازی جاده ) وجود دارد که بر ایمنی تونل اثر گذار است. طراحی صحیح ترازهای افقی و قائم، تأثیر بسزایی در پیشگیری از وقوع تصادفات دارند. به علاوه پروفیل طولی تونل باید تا حد امکان به صورت خطی و با قوسهای با شعاع زیاد باشد تا راننده به یک درک بصری مناسب و از وضعیت جاده داخل تونل دست یابد. همچنین پروفیل قائم راه نیز باید تا حد امکان به حالط مسطح نزدیک باشد و در عین حال تخلیه آبهای سطحی را با مشکل مواجه نسازد. در نهایت وجود فضاهایی به منظور توقف وسایل نقلیه ای که به هر دلیلی در تونل خراب می‌شوند، به مقدار زیادی می‌تواند از وقوع تصادفات جلوگیری به عمل آورد. در تونلهای ژاپن چنین فضاهایی در فواصل 500 تا 1500 متر در تونلهای بلند پیش بینی شده است.

4-2- قوانین ترافیکی

محدودیت سرعت و ممنوعیت سبقت در تونلها یکی از ره حا های بسیار مؤثر در کاهش تعداد تصدفات است. مخصوصاً مسأله ممنوعیت سبقت در تونلها دوخطه ای که دارای جریان ترافیک دوجهته می‌باشند از اهمیت بالایی برخوردار است. ایجاد محدودیت برای عبور کالاهای خطرناک در تونلهای زیرآبی و تونلهای با طول بیش از 5000 متر محدود شده است. چراکه چنانچه انفجاری در داخل تونل اتفاق بیافتد، به جوادث وخیمی همچون ورود آب به داخل تونل و گرفتار شدن رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه در آتش منجر می‌شود.

4-3- سیستم تهویه، روشنایی، رنگ آمیزی داخلی و نگهداری تونل