تحقیق در مورد اصفهان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 15 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

شهر اصفهان :

شهر اصفهان در جنوب شرقی تهران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. طول جغرافیایی آن از رصد خانه گرینویچ 51 درجه و 35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیای آن از استوا 32 درجه و 40 دقیقه شمالی است. از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.

در قرون وسطی محلات مسکونی شهر فقط در ساحل شمالی یعنی قسمت چپ زاینده رود واقع بود. در این قسمت دو شهر کنار هم قرار داشتند: « جی » و « الیهودیه » وجه تسمیه الیهودیه آن بود که در زمان بخت نصر، یهودیان را از بابل کوچ داده و در این مکان ساکن کرده بودند. نام قدیمی اصفهان اسپادانا بوده سپس به سپاهان نامیده شد .

بعد از ورود اسلام، نام شهر معرب شده به نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسکندر مرکز یکی از ایالات ایرانی بود. در سال 21 هجری و در دوران خلافت عمر فتح شد. در جریان مغول، مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند.در عصر صفویه پایتخت ایران بود. (قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، به اوج عظمت خود رسید. اما بر اثر تهاجم افغانها در سال 1722 میلادی از رونق کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران متصل شد .

نژاد مردم اصفهان :

استان اصفهان بر پایه‌ی پژوهش‌های باستان‌شناختی و کاوش‌های علمی که در نقاط گوناگون آن ، از جمله تپه‌های سیلک ، در 4 کیلومتری باختر شهر کاشان انجام شده است ، یکی از نخستین مراکز فرهنگی و محل زیست انسان پیش از تاریخ است . پیش از ورود آریاها به این منطقه ، از هزاره‌ی پنجم پیش از میلاد مسیح ، مردمی غیر آریایی در استان اصفهان می‌زیسته‌اند و بی‌گمان بعدها در ساختار اجتماعی ، فرهنگی و حتی ترکیب نژادی مهاجران آریایی تاثیر زیادی داشته‌اند . ورود آریاها ، که تیره‌ای از مردم سفیدپوست هند و اروپایی هستند ، به فلات ایرانی ، از نیمه‌ی هزاره‌ی دوم پیش از میلاد مسیح آغاز گردیده و در نواحی گوناگون میهن جدید خود ، دست به پراکنش و گسترش زده‌اند .

نژاد ایرانی

بیشتر مردم این تیره مسلمان می‌باشند و شماری زرتشتی نیز در میانشان زندگی می‌کنند . نیاکان آنان آرایی‌نژاد بوده‌اند ، که در گذشته‌های دور از دامنه‌ی کوهستان قفقاز عبور کرده به سوی ایران و هندوستان ، از جمله استان اصفهان سرازیر شده‌اند . بعضی از پژوهشگران بر این باورند که نسبت این تیره به منوچهر ، پادشاه پیشدادی ایران می‌رسد و فرهنگ این مردم ، بین سده‌های 8 و 14 پ . م ، پیدا و گسترش یافته است .

با این حال بایستی گفت که این تیره در گذر زمان با مردمانی ، چون عرب ، ترک ، مغول ، ... آمیزش کرده و نژاد خالصی ندارند ، ولی ایرانیانی که به آیین زرتشت مانده‌اند ، از این آمیختگی به دور بوده‌اند .

شماری خانوار از نژاد ایرانیان پیشین ، در داران و پیرامون آن سکونت دارند . مردم این تیره بیشتر آداب و رسوم زرتشتیان را نگاهداشته‌اند ، حتی پاره‌ای از واژگان آنان ، همانند واژگان پیشین فارسی دری است .

گروهی نیز در روستای مشهد کاوه ، جمالو ، اورگان و بردشاه زندگی می‌کنند و خود را اولاد کاوه‌ آهنگر می‌دانند . آرامگاهی هم در روستای مشهد کاوه ، در جنوب داران برپاست ، که مردم محل ، آن را آرامگاه کاوه‌ی آهنگر می‌پندارند . دژ خرابه‌ای ، در نزدیکی آبادی جمالو به نام مزدکیان وجود دارد ، که مردم ، این محل را زادگاه مزدک ، همدوره‌ی قباد ، پدر انوشیروان و بنیان‌گذار آیین مزدکی می‌دانند . نژاد گرجستانی

مردم این تیره ، در زمان پادشاهی شاه عباس بزرگ به ایران آمده‌اند . زبان آنان گرجی است و در فریدن ، فریدون‌شهر ( آخوره ) ، ... پراکنده‌اند . بخشی از آنان مسلمان و بخشی هم مسیحی هستند .

نژاد ارمنی

مردم این تیره ، در ارمنستان و دامنه‌ی کوهستان‌های گرجستان زندگی می‌کرده‌اند . شاه عباس صفوی پس از گشودن آن منطقه ، ارمنی‌ها را به منظور بازرگانی و رواج آن در ایران ، به ایران کوچانید و حدود یک هزار و 800 خانوار ارمنی را به اصفهان فرستاد و در جلفا جلفا ، در جنوب زاینده‌ رود اسکان داد .

نژاد عرب

عرب‌ها به فرمان نادرشاه افشار از خراسان به این منطقه کوچانده شدند . شماری از آنان به فریدن آمدند و در روستاهای دره‌بید ، دامنه و اشکرد

ناشناخته‌های مسجدجامع اصفهان 34 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 34

ناشناخته‌های مسجدجامع اصفهان

اشیاء به دستآمده از کاوشهای باستانشناسی مسجدجامع اصفهان در پیشاز انقلاب ،سومین فصل مطالعاتی خود را پشتسرگذاشت.مطالعه روی اشیاء غیرسفالی این مسجد تاریخی نیز آغاز شد. این مطالعات باعث میشود ناشناخته‌های زیادی از این مسجد تاریخی و باستانی آشکار شود.

سومین فصل مطالعه سفال‌های به دست‌آمده از حفاری‌های باستان‌شناسی پیش از انقلاب در مسجد جامع اصفهان که به جداسازی سفال‌‌های ویژه از میان 70 هزار سفال‌ شاخص مربوط می‌شد، با حضور دوباره پروفسور جنیتو به ایران انجام گرفت .در همین حال  اشیاء غیر سفالی نیز مورد مطالعه قرار گرفتند.

«فریبا سعیدی»، مدیر دفتر باستان‌شناسی مسجدجامع اصفهان دراین‌باره به میراث خبر گفت: «در سومین فصل مطالعاتی که توسط هیات ایرانی و ایتالیایی حدود 25 روز به طول انجامید، علاوه بر جداسازی سفال‌های ویژه از میان سفال‌های شاخص، مطالعه روی اشیاء غیر سفالی نیز آغاز شد.»

وی افزود: «مطالعه برای جداسازی سفال‌های ویژه از میان سفال‌های شاخص که سال پیش تعداد آن‌ها به 70 هزار  رسیده بود پایان یافته اما هنوز آمار دقیق سفال‌های ویژه از سوی هیات باستان‌شناسی ایتالیایی داده نشده است.»

در نخستین فصل مطالعاتی سفال‌های کشف شده در مسجدجامع، از میان یک میلیون سفال و شی باستانی به دست آمده از حفاری های پیش از انقلاب که بین سال های 1972 تا 1977 توسط "آرتور پوپ"، ایران شناس مشهور جهان و "شرارتو" در حفاری‌های باستان‌شناسی به دست‌آمد، 521 هزار سفال طبقه بندی شد که از میان این تعداد حدود 70 هزار سفال شاخص جداسازی شدند.

سعیدی در مورد مطالعه روی اشیاء غیر سفالی به میراث خبر گفت: «مطالعه روی این اشیاء، غیراز استخوان‌ها آغاز شد که در این میان می‌توان از اشیاء فلزی، چوبی، سنگی، چرم و کاغذ نام برد.»

به گفته مدیر دفتر باستان‌شناسی مسجدجامع اصفهان، اشیاء غیر سفالی مورد مطالعه قرار است طی رایزنی با دانشگاه اصفهان، توسط کارشناسان این دانشگاه مرمت شوند.

از میان این اشیاء دو شی فلزی که احتمالا یکی از آن‌ها بشقاب و دیگری کشکول است به همراه تعدادی سرقلیان و مهره‌های تسبیح از جنس چوب، سنگ و خمیر شیشه مورد مطالعه قرار گرفت.

هیات ایتالیایی از سال گذشته به سرپرستی پروفسور جنیتو به همراه هیات ایرانی مطالعه روی اشیاء باستانی به دست‌آمده از کاوش‌های باستا‌ن‌شناسی مسجد‌جامع اصفهان را آغاز کردند که تا کنون نتایج قابل توجهی را در پی داشته است. هیات مشترک ایران و ایتالیا سال گذشته همایشی را دراین زمینه برگزار کردند.

مسجد جامع اصفهان یکی از مهمترین مساجد جهان محسوب می شود که یادآور معماری سلجوقی تا قاجار است.

 مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در محل فعلی مسجد پیشتر آتشکده‌ای قرار داشته که هنوز آثار آن زیر این مسجد شکوهمند باقی مانده است.

مسجد جامع اصفهان در سفرنامه "رابرت بایرن"

گنبد بزرگ و تخم مرغی شکل مسجد جامع اصفهان از آجرهایی ساخته شده است و این مظهر هنر خیره کننده گنبدهای اسلامی است.

رابرت بایرن در سال 1133 میلادی با کریستوفر سایکس عازم سفر به ایران و افغانستان شد. بایرن در طول سفرش، سفرنامه سفر به کرانه های جیحون را تدوین کرده است. این مجموعه اطلاعات ارزنده ای درباره مساجد سرزمین های اسلامی و کشور دارد.

مسجد جامع اصفهان در سفرنامه سفر به کرانه های جیحون این گونه معرفی شده است: این مسجد که در مرکز شهر اصفهان قرار دارد در سده یازدهم ساخته شده است. زیبایی رنگ های دوران صفوی مانند رنگ های دوران تیموری در برابر شکوه و عظمت این بنا رنگ می بازد بیشتر قسمت های آن عاری از ظرافت و زیبایی است.

گنبد بزرگ و تخم مرغی شکل آن از آجرهایی ساخته شده است و این مظهر هنر خیره کننده گنبدهای اسلامی است. تفاوت موجود بین دو اتاق گنبدی شکل مسجد جامع بیان گرایی وجه تمایز است. هر دو اتاق گنبدی هم زمان و دراواخر قرن یازدهم ساخته شده اند.

در اتاق گنبدی بزرگ تر که شبستان اصلی مسجد است، دوازده ستون عظیم در نبردی پرومته وار وزن گنبد را تحمل می کنند. این گنبد را با اتاق گنبدی شکل کوچک تری بسنجید که در واقع مقبره ای است که در دل این مسجد جا گرفته است.

مساحت داخل آن سه متر مربع و ارتفاع آن هجده متر است، حجم آن یک سوم آن اتاق گنبدی دیگر است. اتاق گنبدی بزرگتر در مقیاسی ساخته شده که تجربه لازم برای آن خیلی کم و نه خیلی زیاد بوده در آن دوره ای که در ساختمان از عامل بزرگی غیر ضروری استفاده نشده است، ولی جاذبه های شکوه و زیبایی بیش از اندازه را دارد به گونه ای که هر جزء آن مثل عضلات ورزش کاری ورزیده با دقتی بسیار کار خودش را انجام می دهد بی آنکه تلاشش در این راه پوشیده بماند، ظرافت بیش از حد ممکن بود به چنین نتیجه ای بیانجامد ولی ظرافت این بنا با والاترین ارزش های ذهنی تطابق دارد.

این بنا کمال هنر معماری است. این فضای کوچک داخلی به آن کمالی که خارج از معماری کلاسیک اروپا امکانش در ذهن من وجود داشت، نزدیک تر است مصالح به کار رفته در این اتاق گنبدی شکل حکایت از صرفه جویی دارد. آجرهای کوچک و محکمی به رنگ خاکستری که تزیینات نوشته ها و گچ بری های کوفی اش درست در جایی که باید قرار گرفته اند.

این اتاق گنبدی از یک رشته طاق قومی تشکیل شده در وسط هر دیوار یک طاق بزرگ در هر گوشه دو طاق باریک و در هر سه کنج چهار طاق خیلی کوچک، هشت طاق در قسمت هر سه کنج و شانزده طاق بالای سه کنج ها قرار دارد که گنبد روی آنها واقع شده است. ابداعات فیروز آباد در این جا بسط یافته و باز هم بسط می یابد تا آن که معماری ایرانی در قرن هجدهم نابود می شود.

به استناد نوشته های دور گنبد این مقبره را ابوالغنایم مرزبان، وزیر ملک شاه در سال 1088 میلادی ساخته است. در سال 1612 میلادی شاه عباس سرگرم ساختن مسجد شاه در جنوب غربی میدان شاه بود که آن حجم بزرگ آبی و آن کاشی کاری

معماری اصفهان 50 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 50

(درخشنده ترین نگین انگشتری معماری و شهرسازی عصر صفوی)

موقعیت: میدان امام حسین(ع) خیابان سپاه

سال تاسیس:  11 هجری قمری (دوره شاه عباس اول)

طول تقریبی: 507 متر و عرض 158 متر

سه بنای مسجد امام ، مسجد شیخ لطف الله و سر در بازار قیصریه با طاقهای متحدالشکل به هم مربوط شده اند این میدان محل انجام مسابقات و بازی های معمول آن عصر (چوگان، قاپوق اندازی) بوده و سان و رژه سربازان بوده است. غرفه های دو اشکوبه محل داد و ستد و تجارت بوده دور تا دور این میدان را احاطه کرده است.

چهار طرف میدان چهار بازار قرار گرفته که به وسیله مغازه های داخل میدان به میدان مربوط می شوند

قسمتهای دیدنی میدان عبارت است از:

چهار بنای معروف مسجد امام

مسجد شیخ لطف الله

عمارت عالی قاپو

 سر در بازار قیصریه

دو دروازه سنگی چوگان در شمال و جنوب میدان

با انتخاب اصفهان به پایتختی و گسترش شهر به طرف جنوب، میدان عظیم امام با طول تقریبی 507 و عرض 158 متر در شرق گردشگاه چهارباغ به عنوان یکی از ویژگی های عصر صفوی مطرح گردید. در طراحی شهری این میدان به عنوان عضو اصلی گسترش شهر مورد توجه قرار می گیرد و تا مدتها بعد از بزرگترین و زیباترین میدان های جهان نامیده می شود.

میدان امام  به جای میدان کوچکی که از دوران تیموریان باقی مانده بود احداث گردید. به هنگامی که دو مسجد امام و شیخ لطف الله و سردر بازار قیصریه ساخته شد این 3 بنا با طاقهای متحدالشکل به هم مربوط شدند و با پایان یافتن میدان و خاتمه تزئینات، کف آن شن ریزی و مسطح شد. از این زمان بود که میدان برای انجام مسابقات و بازی های معمول آن عصر مانند چوگان و قاپوق اندازی مورد استفاده قرار می گرفت و سان و رژه سربازان و سپاهیان نیز در همین محل انجام می شد. دو ستون سنگی که در جلو مسجد امام واقع شده و قرینه آنها نیز روبروی بازار قیصریه هستند بیانگر انجام بازی چوگان و سایر ورزش ها در میدان می باشند.

« در گرداگرد کناره میدان نهری به عرض 3 متر و عمق 2 متر جریان داشت. در طول نهر ردیفی از درختان چنار بر رهگذران سایه می افکند. میدان روزها اغلب پوشیده از چادر دستفروشان بود و در طول روز افرادی از ملیت های مختلف نظیر انگلیسی، هلندی، پرتغالی، عرب، ترک، یهودی، ارمنی، روسی و هندی به این محل می آمدند ».

شبها نیز میدان به محل تردد بازیگران، شعبده بازان، خیمه شب بازان، بند بازان و قصه گویان تبدیل می شد.

به غیر از بناهای تاریخی چهارگانه که در چهار سمت میدان قرار گرفته اند و به جز خیابان هائی که از میدان می گذرند دور تا دور میدان را غرفه های دو اشکوبه احاطه کرده اند.

این غرفه ها در آن روزگار به داد و ستد و تجارت اختصاص داشتند. همچنان که امروز همین کاربری حفظ شده و انواع صنایع دستی و منسوجات کار اصفهان در آنها به مسافران و گردشگران عرضه می شود.

چهار طرف میدان، چهار بازار قرار گرفته که به وسیله مغازه های داخل میدان به میدان مربوط می شوند. این بازارها در روزگار صفویه هر یک به شغلی اختصاص داشت.

بیشتر سیاحان و جهانگردانی که از اصفهان مطلب نوشته اند بر شکوه و عظمت میدان نقش جهان تأکید کرده و از حضور سفرا و نمایندگان خارجی و سایر اتباع کشورهای دیگر در این میدان خاطراتی را ذکر کرده اند.

به نوشته برخی از این سفر نامه ها، بسیاری از مذاکرات تاریخی که بین دولتمردان ایران و فرستادگان خارجی انجام می شد در همین میدان صورت می گرفت.

مقدمات احداث موزه بزرگ اسلامی در طبقه فوقانی میدان انجام شده و به زودی میدان بزرگ و با عظمت امام  محلی برای نمایش و ارائه آثار اسلامی خواهد بود.

آنچه درباره میدان امام  می توان گفت اینکه این اثر نفیس و با شکوه که در دنیا از شهرتی چشمگیر و بی نظیر برخوردار است با مجموعه عناصر و عملکردهائی که در نقش های سیاسی، مذهبی، اقتصادی، توریستی، و تفریحی داشته پیوسته در آسمان هنر و زیبائی ایران و جهان می درخشد. بطوری که با جرأت می توان ادعا کرد که این میدان همراه با فضاهای تکمیلی و عناصر مربوط به آن یعنی عمارت عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام، توحید خانه، سردر قیصریه و راسته بازارها به تنهائی با تمام زیبائی ها و جاذبه های جهانگردی ایران برابری می کند.

گستره ای از معماری اصیل اسلامی در پوششی از لعاب فیروزه ای فام

مسجد حکیم اصفهان 59 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 59

پیشگفتار:

مسجد حکیم اصفهان، یکی از شاهکارهای معماری ایران در دوره اسلامی، مسجدی است چهار ایوانی با آجرکاری‌های بسیار متنوع و در حد یکی از بهترین کارهای معماری دوره صفویه می‌باشد. این مسجد دارای محراب‌های متعدد و متنوع که هر کدام نسبت به شبستان خود ساخته شده و ایوان‌های مرتفع و شبستان‌های تابستانی و زمستانی و طاق‌نماهاست که با تزییناتی بسیار عالی همراه است.

این مسجد در محله‌ای قرار گرفته (بازارچه نو انتهای بازار رنگرزان) که دور از دیدگاه جهانگردان و مشتاقان هنر است و سیاحانی که از گوشه و کنار جهان به این شهر زیبا سفر می‌کنند و مشتاق دیدن آثار باستانی اصفهان هستند به دیدن این مسجد نایل نمی‌شوند. باید گفت این بیشتر بدین جهت است که راه ماشین رو ندارد و فاصله این مسجد نسبت به خیابان‌های اطراف آن زیاد است و راهنمایان جهانگردان را نسبت به این امر بی‌توجه کرده است و از به نمایش گذاردن این مسجد صرفنظر می‌کنند.

یک بررسی کوتاه، نشانگر آن است که افرادی که در کارهای خیر قدم می‌گذاشتند، با نیتی پاک و خالی از هرگونه خللی که در آنها بود و نیز با پایبند بودن به معتقدات مذهبی که به آنها اجازه ذره‌ای کج‌روی را نمی‌داد، به کارهای هنری می‌پرداختند.

با توجه باینکه سال‌ها از بنای موردنظر می‌گذرد و هر کدام از این بناها به نوبه خود قابل یک بررسی و تعمیق است، که در این جا نمی‌توان نام یک یک آنها را ذکر کرد، فقط و فقط می‌توان از ذوق درونی هنرمندان یاد کرد.

با زیرورو شدن تاریخ و دست به دست شدن حکومت‌ها و به سامان رسیدن هر حکومتی، تغییراتی پیدا می‌شد که گاه باعث تشویق هنرمندان می‌گردید و گاهی به رکود این بازار کمک می‌کند. هرچه این تغییرات از نوسانات و گسستگی کمتر برخوردار بود، پیشرفت و برتری هنر خود را بهتر نمایان می‌کرد. حکومت‌هایی بودند که هنرمندان را به دور خود جمع می‌‌کردند و با تشویق و آماده نمودن و سایل کار آنها و مراوده بیشتر با هنرمندان دیگر سرزمین‌ها و کمک آنها به ابداع هنری برتر می‌پرداختند.

معماری ایران که از فرهنگ خاصی برخوردار است، گویای تمدن این مرز و بوم از دیرزمان بود و مانند معماری همه جهان که بازگو کننده اندیشه‌های آن سرزمین می‌باشد و از فرهنگ مردم آن دیار سرچشمه گرفته است، سخن می‌گوید.

مقدمه:

اصفهان را نیمه خوانند از جهان صد جهان من دیده ام در اصفهان

تاریخ معماری اصفهان در ادوار گذشته همانند دیگر نقاط کشور، بومی و مورد توجه بوده است، و دست‌‌اندرکاران معماری همیشه با ترتیبی خاص به آن نگریسته اند.

معماری اسلامی بویژه در دوران صفویه که تاریخ‌نویسان و هنردوستان دنیا راجع به آن قلم‌فرسایی‌ها نموده‌اند، هر روز مشتاقانی را به خود جلب می‌کند، و درخور یک بررسی مجدد جهت کشف روابط انسانی و زیباسازی بنا می‌باشد.

اصفهان را می‌توان محفل هنردوستان و هنرمندان نامید، محفلی که پرذوق و شوق‌ترین محفل‌هاست. هنرمندانی که به تمامی هنرهای مختلف آشنایی داشته‌اند در این شهر از زمان‌های بسیار دور کنار معماران و کارگران چیره‌دستی می‌زیستند که هنر آنها همیشه زبانزد جهانیان بوده و است. آثاری که از آنها بجای مانده، می‌تواند مصداق گفتار ما باشد، به مصداق معروف مشت نمونه خروار است. در میان رشته‌های ساختمانی کاشیکاری یکی از نوادر کارهایی بود که می‌توان سرچشمه آن را در اصفهان جست‌وجو کرد. هنرمندانی پرذوق و باقدرت توانسته‌اند یک نگین فیروزه‌ای بر تارک کره زمین نهند و این نگین انگشتری آن را به جهانیان عرضه نمایند. این قدرت هنری درخور توجه است و بدین مناسبت همه ساله مشتاقانی را از گوشه و کنار جهان به این شهر می‌کشاند و همه به را به تحسین وا می‌دارد. بناهای پوشیده به رنگ فیروزه‌ای در نور اطراف خود تاثیر می‌گذارد و با ابهت و رشادت کامل در برابر همه پابرجا و با قامتی استوار خودنمایی می‌کند.

در باره مسجد حکیم اصفهان که کمتر از آن سخن رفته وآثاری بسیار زیبا در آن نهفته است به یک برسی کوتاه می‌پردازیم.

مسجد حکیم در حدود هشت هزارمتر مربع (کمی کمتر از یک هکتار) وسعت دارد ودر مرکز شهر در نزدیکی بازارچه نو و انتهای بازار رنگرزان واقع شده است.

مسجد حکیم اصفهان را حکیم داود ملقب به تقرب خان طبیب شاه عباس دوم بنا نهاده و در سال 1073ه‍.ق ساختمان آن را به پایان رسانیده است.

شاردن در سفرنامه خود می‌نویسد: «حکیم داود که طبیب شاه عباس دوم و شاه‌صفی بود و در نتیجه دسایس اطرافیان مورد بی‌مهری شاه واقع شد و از پیش آمدهای بدتری ترسید ... و به هندوستان گریخت، و در آنجا در اثر ملازمت اورنگ زیب و انجام خدماتی ملقب به تقرب خان به اندازه‌ای ترقی کرد که شخص بسیار معتبری شد. حکیم داود به محض اینکه درهندوستان بر مسند عزت استقرار یافت اموال زیادی برای خانواده‌اش به اصفهان فرستاد و دستور ساختن یک مسجد را داد و با نیتی که داشت این کار را آن قدر ادامه داد تا این مسجد عالی ساخته شد».

«دیگر از مساجد بزرگ عهد صفویه مسجد حکیم داود اسپهانی معروف به هندی است. مسجدی باصفا و مقدس و گشاده، نزدیک به هفت هزار ذرع زمین را مسجد و ملحقاتش اشغال نموده و حکیم داود ملقب به تقرب خان با پولی که از عطا و انعام هند آورده این مسجد را مجاور مسجد جوء جوء ساخته و گویند بسی دقیق بوده که کارکنها به خشنودی باشند تا جایی که جلو راه خران گچ کش علف می‌ریختند که خود خران گچ و آجر و آهک آورند. بنای آن به سلطنت شاه عباس دوم شروع و کاشی‌کاری و زینتش به عهد شاه سلیمان انجام گرفته. تاریخ سر درب 1067 که به تاریخ نوشته (مقام کعبه دیگر شد از داود اصفاهان) و نیز تاریخ کاشیکاری 1085 وارد.»

«دیگر از مساجد کهنه مسجد جوء جوء پهلوی مسجد حکیم است که گویند چنانکه در روضات نوشته بنای آن به روزگار صاحب بن عباد شده و بعد از قرون بسیارحکیم داود هندی مسجد حکیم را جنب آن ساخته و بدان ملحق نموده و جوءجوء سفینه کشتی را گویند و به نظر می‌آید اعراب شهر را بکشتی مانند کرده‌اند و این محل را سینه‌کشتی و از اینکه کوچه پایین‌تر را که منزل پیشین حاج عبدالغفار و حاج محمد حسین کازرونی بود سینه پایینی می‌گفتند، این کوچه بالاتر از سینه بالایی بوده که پس از بنای بزرگ مسجد حکیم به درب مسجد حکیم مشهور شده به هر جهت عوام عجم معنی جوء چوء را ندانسته قسمتی جدا از این مسجد را هنور مسجد جوجه می‌خواند و جوجی می‌نویسند و درست نیست. سر دربش را زمان شاه عباس اول در هزار و هیجده به کاشی معرق تزیین کرده اند و این عبارت است (فی ایام خلافه السلطان الاکرم الاعظم الاعدل الاشجع قهرمان الماء و الطین ابوملوک العرب والعجم ابوالغازی ابوالنصر ابوالفتح ابوالمظفر شاه عباس بها درخان خلد الله ملکه وسلطانه وافاض علی العالمین عدله واحسانه بتوفیق الله تعالی که بانی مکان شریف ملا آقای حوائج دارخاصه شریفه است رقم فقیر جویمری سنه ثمان عشر والف 1018».

ما فروخی در وصف مسجد جوء جوء می‌نویسد: «آن مسجد را مناری بس بلند و متقن بوده و گمان می‌رود یا در فتنه مغول یا در قتل عام امیر تیمور ویران کرده باشند. یا قتل عام امیر جانشاه ترکمان یا جنگ‌های داخلی مذهبی چون غالباً این گونه منارها در شهر و بیابان برای استفاده از خبر یافتن و خبر دادن دشمن و نتایج دیگر ساخته می‌شد. اگر همین محل مسجد جوء جوء باشد. چون صاحب بن عباد کراراً می‌نویسد. نزدیکی دروازه طوقچی که بزرگ‌ترین دروازه‌های کهن اسپهان بود و گنبدی آجری عالی و شیری سنگی داشت مقبره صاحب بن عباد و صندوق لوحش می‌باشد که درحوالی خانه‌های معروف او بوده و چیزی بر آن ننوشته‌اند و چندین ذرع پایین‌تر گنبدی بود که سنگ مرمر بسیار ممتازی با خط نفیسه بر آن منقور شده و بر آن نیز نام صاحب منقور بود، اما لفظ اسمعیل نداشت و تاریخش خوانده نمی‌شد».

جابری انصار می‌نویسد: «اسمعیل بن عباد مسجدی به نام جوء جوء ساخت که در محل گلبهار بوده بعد از ویرانی‌های قرون، حکیم داود هندی اساس آن مسجد را تغییر داد و بزرگ‌تر نموده و به مسجد حکیم معروف شده. محمدمهدی هم آن را به حکیم داود هندی نسبت داده که در زمان شاه عباس آن را بناء و به اتمام رسانیده است. سیدجلال می‌نویسد: «می‌گویند این مسجد را صاحب بن عباد بنا نموده و حکیم داود هندی تعمیر نموده است.»

در زاویه جنوب غربی مقبره‌ای معروف به مقبره سادات است و پشت مسجد قبر مرحوم ملامحمدجعفر ولد مرحوم ملامحمدباقر سبزواری و مقابل درب شرقی مقبره مرحوم آیت الله حاج محمدابراهیم کلباسی است که آفتاب عالم زهدش جهان را گرفت.

چنانکه روایت شده یا سینه به سینه آمده است حکیم داود پول‌هایی به اصفهان فرستاد و مسجد را بنا نهاد. روزی به قصدسرکشی از عملیات ساختمانی به محل مسجد آمد و با تیز هوشی تمام کارها را از مدنظر

مسجد جامع اصفهان 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

مسجد جامع اصفهان : ( به سبک خراسانی)

مسجد جامع اصفهان گنجینه ( موزه ) هنر ایران و یکی از افتخارات معمای این سرزمین است . اثری که نشانه‌های سیزده سده تحول در فرهنگ اسلامی ایران را ، در خود گرد آورده است . کاوش ها روشن ساخته‌اند که این ساختمان بر روی آثار صدر اسلام و پیش از آن بنیاد نهاده شده است.

طرح نخستین مسجد به گونة بوسلمی ( شبستان ستوندار) بوده که در سال 156 هجری ساخته شده و کاوش‌ها ، موقعیت آنرا روشن ساخته است . محراب و بخش بزرگی از دیوار بسوی قبله مسجد کهن با گچ‌بری ناب و بی‌همتا در زیر کف شبستان جنوبی مسجد کنونی یافت شده است. سوی قبله مسجد کهن با سوی قبله کنونی نزدیک به 20 تا 30 درجه اختلاف دارد.

در سال 236 هجری ، مسجد کهن ویران شده و به ویرانه‌های آن مسجد بزرگتر ( نزدیک به ده جریب) ساخته شده ، که طرح شبستان ستوندار داشته است با میانسرایی در میان و شبستان‌هایی پیرامون آن که بخش جنوبی با شش دهانه ، شمالی باچهار دهانه و شرقی و غربی با دو دهانه ساخته شده بوده است. به گفته تاریخ نویسان مسجد در این زمان بزرگترین حوزه علمی شهر بوده و کتابخانه ای بزرگ داشته که کتابهای علمی زمان ، در آن گرد آمده بوده و در پای هر ستون شبستان ، محفل درسی برپا بوده است .

در سدة چهارم در روزگار آل بویه ، ساختمان مسجد ، افزوده شد . بدین گونه که یک دهانه به شبستان‌ها ،‌با کوچکتر کردن میانسرا ، افزوده شد . ستونهای نما نیز دارای آجر کاری شد . در سده پنجم و ششم دگرگونی های بنیادی در معماری مسجد رخ داد و مسجد با چهار ایوانی تبدیل شد . بدین گونه فضای پیوسته و ساده شبستان ها و میانسراها با ایوان ها و دو گنبد ، از هم گسسته شد . در سالهای 473 و 481 هجری ،‌گنبدهای زیبایی در بخش جنوبی و شمالی مسجد ] گنبد نظام الملک و گنبد تاج الملک[ ساخته شد . ازاین چهار ایوانی بودن مسجد ، یکی از ویژگیهای بنیادی مسجدسازی در ایران شد ( مراجعه کنید به شیوه رازی).

مسجد جامع نایین: ( 349 هجری)

مسجد جامع نایین دارای شبستان ستوندار است و بخشی از آن از مسجدهای بومسلمی برگفته شده است . بعدها در زمان آل بویه و آل کاکویه ، بخش هایی دیگر به ساختمان افــزوده شده است . کهن‌ترین بخش آن شبستان جنوبی است که در شیوة رازی دگرگون شده است.

نمای مسجد در شیوة رازی ساخته شده ، اما ویژگیهای شیوة خراسانی را داراست . بلندای چفذها و تاقها که از مازه‌دار به قیزه دار دگرگون شده اند ،‌آنرا روشن می سازد . در این مسجد برای نخستین بار چفذهای مازه‌دار به تیزه‌دار تبدیل شده‌اند.

« کمرپوش‌ها » درشبستان جنوبی که بخش زنانه مسجد است در سدة هشتم به آن افزوده شده‌اند.

مدرسه چهارباغ اصفهان :

مدرسه چهارباغ اصفهان یکی از زیباترین مدرسه های ایران و آواز قوی شیوه اصفهانی است و در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده است .

ساختمان در شرق خیابان چهارباغ جای دارد . در شمال آن بازارچه بلند و در شرق کاروانسرای مادرشاه جای دارد. در میان بازار ، چهار سویی با گنبد بزرگ است که در آیگاه مدرسه نیز به آن باز میشود . در سوی راست درآیگاه ، حجرة شاه سلطان حسین بوده که با حجره های دیگر یکسان بوده است.

درآیگاهی که به چهارباغ باز می‌شود . بسیار باشکوه است و با کاشی تراش پوشیده است . گرداگرد میانسرا چهارایوان دارد که ایوان جنوبی به گنبد خانه راه دارد . گنبدی خوش ترکیب با نگاره های اسلیمی به رنگهای زرد و سیاه که باشکوه تمام بر روی زمینه ای فیروزه‌ای و درخشان دور میزند. گنبد دو پوستة گسسته است. خود آن روی خشخاشی و شبکه ای از چوب به گونة پره ای سوار شده است . نگاره های روی گنبد دگرگون شده و پیش از آن گله‌ای ساده تر داشته است .

پس از زمان صفویان ، مان نادر شاه بیشتر در جنگ گذشت و ساختمانهای اندکی ساخته شد . یکی از ساختمانهای آن زمان ، کلات نادری است که طرح ان بسیار به بایشخانه اصفهان همانند است و در سال 1150 قمری ساخته شده است .

این کوشک در میانه باغ بزرگی شاید برای سکونت نادر شاه ساخته شده و نمای آن با سنگهای مرمر سیاه پوشیده شده است . بلندای کوشک در گذشته 25 متر بوده ، که اکنون با ویرانی اشکوب سوم ،‌به 20 متر رسیده است . کلاً 12 اتاق دارد که همگی نقاشی و گچبری شده اند . درمیان ساختمان ، از سطح بام