تحقیق در مورد اهمیت علم از دیدگاه اسلام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 33 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تأثیر دستاوردهاى جدید علمى و کلامیِ مسیحیت بر حوزه مباحث دینى

اغراق نیست اگر بگوییم موفقیت هاى چشمگیر غرب در گشودن افق هاى جدید دانش، فریبنده ترین و جذاب ترین مظهر این تمدن جدید است. علم تجربى، که متأسفانه در جوامع مسلمان به آن بى توجهى شده بود، از طریق غرب و از راه هاى مختلف، که بعضى طرق آن را پیش از این برشمردیم، راه خود را به جامعه اسلامى گشود و با حساس کردن اذهان، از جنبه هاى مختلف بر حوزه مباحث دینى به ویژه نحوه استدلال و بیان موضوعات، تأثیر گذارد. علم و مباحث جدید کلامیِ یاد شده، نه تنها خود، ذهنیت مسلمانان را در مورد طبیعت و قوانین حاکم بر آن تغییر داد و هم چنین پرسش هاى جدیدى را در برابر آنان مطرح کرد، بلکه برخى از اندیشمندان مسلمان را نیز بر آن داشت تا براى یافتن جواب پرسش هاى مطرح شده، به کلام مسیحیت و پاسخ هایى که پیش از این، به آن داده شده و موضعى که در برابر آن گرفته شده بود، روى آورند. آن چه در این بخش برآن تأکید مى شود، راه هاى ورود مباحث جدید علمى و کلامى به حوزه مباحث مسلمانان نیست. مواردى که پیش از این از آنها یاد کردیم، مستشرقان و مبشران، تحولات سیاسى و ظهور مکاتب جدید اجتماعى و فلسفى، اینها و غیر از اینها، در راه یافتن این مب

احث به جامعه مسلمانان نقش داشتند. در این جا تنها مى کوشیم تا با بیان مواردى از تأثیر کلام مسیحیت و موضع گیرى در برابر آن و نیز علم جدید بر اندیشه مسلمانان، وسعت این نوع تأثیرات را بنمایانیم.

اسلام، علم و کلام مسیحیت

(رابطه اسلام و علم) از نخستین مسائلى است که در مواجهه جوامع اسلامى با تمدن غرب، مطرح گردیده و همچنان در برخى مجامع، مورد بحث است.

از ابتداى مواجهه دنیاى اسلام با تمدن غرب، اندیشمندان اسلامى درپى یافتن علل عقب افتادگیِ مسلمانان برآمدند. بسیارى، ریشه آن را در بى رغبتى مسلمانان درتحصیل علوم دانسته، کوشیدند تا با تأکید بر سفارش هاى اسلام براى آموختن دانش و نیز زدودن اتهام کفر و الحاد از چهره آن، که به علت انتسابش به غرب غیر مسلمان ایجاد شده بود، مسلمانان را به فراگیریِ دانش هاى نو تشویق نمایند. سید جمال الدین اسد آبادى در این باره مى گوید:

علماى ما در این زمان علم را به دو قسم کرده اند: یکى را مى گویند علم مسلمانان و یکى را مى گویند علم فرنگ.

سپس اضافه مى کند:

چه بسیار تعجب است که مسلمانان، آن علومى که به ارسطو منسوب است آن را به غایت رغبت مى خوانند، گویا ارسطو یکى از اراکین مسلمانان بوده. و اما سخن (اگر) به کلیلو(1) و نیوتون و کپلر نسبت داده شود، آن را کفر مى انگارند. پدر و مادر علم، برهان است و دلیل، نه ارسطو است و نه کلیلو. حق در آن جا است که برهان بوده باشد. و آنها که منع از علوم و معارف مى کنند به زعم خود صیانت دیانت اسلامیه را مى نمایند. آنها فى الحقیقه دشمن دیانت اسلامیه هستند. نزدیک ترین آنها به علوم و معارف دیانت اسلامیه است.(2)

عده اى نیز به استدلال پرداختند تا اثبات کنند که غرب در اصل، دانش را از اسلام و مسلمانان گرفته است. طهطاوى از کسانى است که این چنین مى اندیشید. او مى گفت دانش اروپا که براى مسلمانان فقط ظاهراً بیگانه به نظر مى آید، در اصل اسلامى است. و معتقد بود که به هر حال، بیش تر دانش اروپا، از عربى ترجمه شده است.(3) بر این گفتار دو اثر مترتب بود:

اول آن که چهره کفرآلوده علم وارداتى را مى پیراست و اقتباس از آن را توجیه مى کرد. و دوم آن که احساس حقارت مسلمانان در برابر این همه پیشرفت و دانش را جبران مى کرد.(4)

کوشش این متفکران اسلامى به گفتن و نوشتن محدود نمى شود. براى رفع این نقیصه، اقدام عملى نیز صورت گرفت. اصلاح نظام آموزشى، سرلوحه اهداف جمله مدعیان اصلاح و نوگرایى در جوامع اسلامى بود. نام سید جمال، قرین اصلاحات آموزشى در ترکیه است.(5) تأسیس دانشگاه علیگر در هند، کوششى در این جهت بود.(6) سر سید احمدخان انگیزه خود را از این کار چنین باز مى گوید:

من در آن وقت هرگز گمان نمى کردم که مسلمانان دوباره رشد کرده، عزّتى به دست آورند. وضعى را که قوم من در آن زمان داشتند، من تحمل دیدنش را نداشتم.(7)

بنابراین،

باید مسلمانان را براى اخذ و پذیرش این تمدن غربى تشویق کرد تا ملت هاى متمدن، آنها را به دیده حقارت نگاه نکرده و از ملت هاى پیشرفته به حسابشان آورند.(8)

تأسیس مدرسه دارالعلوم ویوبند، که امروز نیز یک مرکز فرهنگ اسلامى بزرگ در هند به شمار مى آید، اقدامى دیگر از این دست است.(9) جنبش ندوة العلما به رهبریِ مولانا محمدعلى مونگیرى و علامه شبلى نعمانى نیز در

تحقیق در مورد اهمیت علم از دیدگاه اسلام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 44 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

بخش اول 1

فصل اول 1

1- اهمیت علم از دیدگاه اسلام 1

2- علم و دانش در قرآن 3

3- آیا علم و فلسفه از دین جداست و به آن احتیاجی ندارد؟ 10

4- آیا علم و فلسفه به دین احتیاج دارد؟ 11

فصل دوم 14

1- تضاد علم با دین 14

2- تضاد اسلام و مدرنیته در باب علم 27

بخش دوم 34

فصل اول 34

1- مفهوم علم، فلسفه و حیات معقول و دین 34

2- علم و دین در جهان اسلام 39

مقدمـه:

اهمیت توجه به علم و دانش در اسلام تا آنجا است که قرآن کریم به صراحت به این موضوع اشاره دارد و آیه علق می فرماید: «اقرا و رَبُکَ الاکرمُ الذی عَلَّمَ بالقیمِ عَلَّمَ الانسانَ مالَم یَعلَم) و نیز پیامبر (ص) در باب علم فرمود: «علم را بیاموزید اگر چه در (چین) باشد» و همچنین پیامبر (ص) می فرماید: من شهر علم هستم و علی (ع) باب آن است و این بیانات پیامبر (ص) می رساند که توجه به علم و دانش در اسلام از انگیزه زیادی برخوردار بوده و حتی بزرگترین دانشمندان دوران گذشته نیز از مسلمانان بوده اند.

علم سبب رشد عقلانی انسان می شود و تحولات را در انسان بوجود می آورد که فکر و تعقل شود را به تلاش و کوشش وا دارد تا زمینه رشد و پیشرفت را در انسان بوجود آورد.

این تحقیق به دو بخش تقسیم می شود که بخش اول به اهمیت علم و دانش در اسلام و قرآن و ارتباط فلسفه و دین و تضاد علم با دین و تضاد اسلام و مورنیته در باب علم بررسی می شود در بخش دوم مفهوم علم، و فلسفه و حیات معقول در دین و علم و دین در جهان اسلام مورد بررسی قرار می گیرد.

بخش اول

فصل اول

1- اهمیت علم از دیدگاه اسلام

از نظر اسلام, علم و معرفت بسیار مهم اند. از این رو آگاه ساختن مردم به حقایق و بیان اسرار آفرینش که نشانه هاى قدرت الهى است, در رأس تعالیم و اهداف پیامبر(ص) قرار داشت. قرآن مى فرماید: (خدا بر مؤمنان منت نهاد که فرستاده اى از خود ایشان را برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و پاکیزه شان کند و کتاب و حکمت به ایشان بیاموزد…)

علم, سبب رشد عقلانى انسان است و استعدادهاى نهفته وجودش را به فعلیت مى رساند. على(ع) فرمود: (العقل غریزة تزید بالعلم والتجارب; عقل غریزه اى (انسانى) است که با دانش و تجربه اندوزى زیاد مى شود). امام صادق(ع) در سخنى فرمود: (کثرة النظر فى العلم یفتح العقل; درس خواندن و مطالعه مستمر و زیاد, عقل را شکوفا مى کند.)

اهمیت این مسئله هنگامى روشن تر مى شود که بدانیم حیوانات احتیاج به تعلیم و تربیت ندارند. بچه هاى حیوان خود به خود رشد مى کنند, اما عقل آدمى در سایه تعلیم و تربیت کم کم رشد مى کند و کامل مى شود, چرا که در غیر این صورت از تکامل باز مى ماند و گاه در شرایط نامساعد حتى خاصیتش را نیز از دست مى دهد. از این رو اسلام به پیروانش سفارش زیاد کرده که به دنبال علم بروند و دانش طلبى را بر همگان واجب شمرده است. پیامبر(ص) فرمود: (طلب العلم فریضة على کل مسلم ومسلمة; طلب علم بر هر مرد و زنى واجب است. آگاه باشید که خداوند جویندگان علم و دانش را دوست دارد.)

ناگفته نماند که مقصود از علم و دانش, تمام علوم و دانش هاى مفید و معمول جهان امروز است. بنابراین میدان علم بسیار گسترده است و محدود به رشته هاى مخصوصى نمى شود. استاد شهید مطهرى مى فرمایند: (…علمى که فریضه است این است که مسلمان در وظیفه شناسى یا مجتهد باشد یا مقلّد. و حال آن که واضح است همان طورى که وظیفه شناسى و یاد گرفتن دستورهاى دینى لازم است, بسیارى از کارهایى که به حکم دین آن کارها فرض و واجب است, کارهایى است که خود آن کارها علم و درس و مهارت, لازم دارد; مثلاً طبابت, واجب کفایى است, اما انجام این فریضه بدون درس و تحصیل و کسب علم پزشکى میسر نیست. پس تحصیل این علم فریضه است و هم چنین بسیار چیزهاى دیگر. باید دید چه نوع امورى است