مقاله درمورد بانک مرکزی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

مقاله:

بانک مرکزی

فهرست:

درباره بانک

تاریخچه

وظایف و اختیارات هیات عامل

وظایف هیات نظارت اندوخته اسکناس

درباره بانک

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 18 مرداد ماه 1339 تأسیس گردید. برخی از وظایف بانک مرکزی عبارتند از حفظ ارزش داخلی و خارجی پول ملی کشور، انتشار اسکناس و ضرب سکه‌های فلزی رایج کشور، تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ریالی، نظارت بر صدور و ورود ارز و پول رایج کشور، تنظیم کننده نظام پولی و اعتباری کشور، نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و...

 رسالت اصلی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر آن است که با اجرای سیاستهای پولی و اعتباری شرایط مساعد برای پیشرفت اقتصادی کشور را فراهم سازد و در اجرای برنامه‌های مختلف اعم از برنامه‌های تثبیت و توسعه اقتصادی  پشتیبان دولت باشد.

تاریخچه

با تصویب قانون پولی و بانکی کشور در تاریخ هفتم خردادماه 1339، بانک مرکزی ایران تشکیل شد. طبق فصل دوم قانون مذکور کلیه امور مربوط به چاپ اسکناس و ضرب سکه و پشتوانه آن به بانک مرکزی محول و همچنین طبق مواد 14 و 18 فصل مزبور انتشار اسکناس که قبلاً به موجب قانون مصوب 30 تیرماه 1333 با هیأت مشترکی بود، منحصراً به بانک مرکزی ایران واگذار گردید. اصولاً به دنبال تفکیک عملیات تجاری از چاپ اسکناس و سیاست‌های پولی و اعتباری، لزوم ایجاد بانک مرکزی ایران با هدف نظارت و هدایت فعالیت‌های بانک‌های کشور، تنظیم اعتبارات حفظ ثبات قیمت‌ها، حفظ ارزش پول، کنترل دقیق امور ارزی و هدایت پس‌اندازهای کشور به سوی سرمایه‌گذاری‌های مولد مطرح شد. بدین ترتیب بانک مرکزی ایران در تاریخ 18 مرداد ماه 1339 با سرمایه 3/6 میلیارد ریال و 388 نفر پرسنل تأسیس گردید.

ارکان بانک

ارکان بانک مرکزی جمهوری  اسلامی ایران به شرح زیر می‌باشد:

مجمع عمومی

شورای پول و اعتبار

هیات عامل

هیات نظارت اندوخته اسکناس

هیات نظار

حال ذیلاً به تشکیلات ساختاری و وظایف هر یک از ارکان فوق الذکر می پردازیم:

1- مجمع عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

مقاله درمورد بانک رفاه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

متنی از مقدمه

بانک رفاه به عنوان تنها سازمان ایرانی موفق شد گواهینامه تعهد به تعالی بنیاد مدیریت کیفیت (EFQM) را کسب نماید. این گواهینامه ویژه سازمان‌هایی است که حرکت به سمت تعالی را آغاز کرده‌اند و دریافت آن توسط بانک رفاه آغازگر جنبش سرآمدی کسب و کار، به عنوان ابزاری قدرتمند برای سنجش میزان استرقرار سیستم سازمان‌های مختلف به کار برده می‌شود. با به کارگیری این مدل، ضمن اینکه یک سازمان میزان موفقیت خود را در اجرای برنامه‌های بهبود در مقاطع مختلف زمان مورد ارزیابی قرار می‌دهد. می‌توان عملکرد خود را با سایر سازمان‌ها به ویژه با بهترین آنها نیز مقایسه کند و همچنین بانک رفاه در سال 1385 به عنوان تنها بانک ایرانی در خاورمیانه گواهینامه 9001002000 ISO را از موسسه DQS‌آلمان دریافت کند. کسب این گواهینامه بانک رفاه را همطراز بانکهایی از قبیل ؟ مرز بانک و دریچه بانک آلمان

خط مشی کیفیت بانک رفاه

کیفیت از دیدگاه مدیریت بانک امری فراگیر و متاثر از یکایک اعضای سازمان بوده و تحقق آن در گرو مشارکت تمامی کارکنان بانک می‌باشد از این رو خط مشی کیفیت بانک مشتمل بر موارد ذیل است:

1- پایبندی به اصول بانکداری بدون ربا، امانتداری و جلب اعتماد همه اقشار جامعه، مورد توجه تمامی کارکنان بانک می‌باشد.

2- ارتقای جایگاه بانک به عنوان یک بنگاه مستقل اقتصادی در راستای تعالی مادی و معنوی کشور مورد تاکید است.

3- تلاش در راستای بهبود مستمر و ارتقای کیفیت خدمات، اولین تعهد کارکنان بانک جهت تامین رضایت و خشنودی مشتریان است.

4- ارج نهادن به مقام انسانی کارکنان به عنوان با ارزش‌ترین سرمایه بانک و الزام به اصل شایسته‌سالاری و ارتقای کیفیت زندگی آن همواره مورد تاکید است.

رفاه کارت

بانک رفاه در تداوم ارائه خدمات نوین بانکی همسو و همگام با شیوه‌ها نوین بانکداری و به منظور تسریع در ارائه خدمات و صرفه‌جویی در اوقات گرانبهای مشتریان عزیز، با افتخار کارت را عرضه نموده است. رفاه کارت کارت پرداخت بانک رفاه از نوع مغناطیسی (smart Debit) دارای دو حساب سپرده کوتاه مدت و کیف پول الکترونیکی است.

با استفاده از این حساب، مشتریان ؟ ضمن دریافت سود سپرده کوتا مدت به صورت روزشمار می‌توانند از خدمات رفاه کارت به صورت 24 ساعته در پایانه‌های بانک رفاه و پایانه های خودپرداز سایر بانکها و فروشگاه‌های عضو شتاب بهره‌مند شوند.

سقف برداشت از پایانه‌های خودپرداز (ATM)در هر شبانه‌روز مبلغ 2 میلیون ریال در 5 مرحله و از طریق پایانه‌های شعبه (PINPAD) در حال حاضر کلیه خدمات رفاه کارت شامل:

1- امکان انجام عملیات واریز، برداشت، انتقال وجه از یک حساب به حساب دیگر، به طور همزمان در هر ساعت از شبانه‌روز

2- دریافت مانده و صورتحساب

3- امکان انجام عملیات دریافت وجه و دریافت مانده در دستگاه‌های خودپرداز بانک‌های عضو طرح شتاب

4- امکان انجام عملیات در پایانه‌های فروش بانکهای عضو طرح شتاب، مستقر در فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی

قابلیت سایر کارت پرداخت‌های بانک رفاه:

1- رفاه کارت و کارت بازنشستگان رفاه:

تاریخ اعتبار این کارتها 5 سال می‌باشد- با استفاده از کارت‌های مذکور می‌توانید از خدمات بانک‌های عضو شتاب بهره‌مند گردید.

سقف برداشت حساب کارتهای فوق از دستگاه‌های خودپرداز در شبانه‌روز دو میلیون می‌باشد و در 5 مرحله به مبلغ 000/400 ریال می‌توان برداشت نمود.

2- کارت‌های هدیه و بن کارت رفاه:

این نوع کارت صرفا جهت خرید بوده و امکان برداشت نقدی از کارت وجود ندارد- دارندگان آن می‌توانند تا سقف مبلغ موجود در کارت از طریق دستگاه Pos‌فروشگاهی و بانکهای عضو شتاب خرید نمایند- تاریخ اعتبار بن کارت رفاه 4 سال می‌باشد. کارت هدیه رفاه قابل شارژ نبوده و صرفا تا پایان اعتبار (یک سال پس از تاریخ صدور) و تا اتمام موجودی قابل استفاده می‌باشد.

3- کارت خانواده رفاه:

دارندگان کارت مذکور می‌توانند تا سقف مبلغی که صاحب حساب تعیین می‌نماید نسبت به برداشت نقدی و یا خرید از فروشگاه‌ها اقدام نماید- تغییر رمز کارت توسعه دارنده کارت امکان پذیر می‌باشد- صدور رمز جدید، تغییر مجدد سقف برداشت و صدور کارت شخصی صرفا با تقاضای دارنده صاحب اصلی حساب انجام می‌پذیرد.

کانال‌های ارتباطی بانک رفاه

بانک رفاه با بهره‌گیری از تکنیک‌های ارتباطی و فناوری‌های نوین ارتباطی برای حفظ و گسترش ارتباطات درون و برون سازمانی و اطلاع‌رسانی به موقع و دوسویه، اقدام به ایجاد کانال‌های ارتباطی مستقیم به منظور تعامل بیشتر مشتریان با مدیران و مسئولان بانک نموده و به اختصار عبارتند از:

ساپر (سامانه اطلاع رسانی و پست صوتی بانک رفاه)

این سامانه دارای دو رویکرد اطلاع‌رسانی و اطلاع‌یابی است. بدین ترتیب که تماس گیرنده ضمن تماس با شماره تلفن [phone] وارد سامانه شد، و گزینه مورد نظر خود را انتخاب می‌کند.تماس گیرندگان از طریق این سامانه می‌توانند به کلیه اطلاعات از خدمات بانک به صورت گویا و مکتوب (از طریق دورنگار) و دسترسی یابند. دریافت نرخ ارز گویا به طور روزانه، از دیگر قسمت‌های این سامانه ؟ که تماس

تحقیق در مورد ضرورت استقلال بانک مرکزی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 3 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

ضرورت استقلال بانک مرکزی

تاریخچهء ایجاد بانک مرکزی

شکل‌گیری بانک مرکزی به قرن 17 میلادی مربوط می‌شود‌‌. نخستین بانک مرکزی دنیا، ریکز بانک سوئد بود که سال 1656 میلادی تاسیس شد و در سال 1668 به عنوان بانک دولتی و ملی سوئد درآمد‌‌. بانک انگلستان نیز که سال 1694 تاسیس شد در زمرهء قدیمی‌ترین بانک‌های مرکزی دنیا به شمار می‌رود‌‌. بانک انگلستان در مقابل اجازهء انتشار اسکناس، استقراض دولت را تامین می‌‌کرد‌‌. به تدریج ذخایر کشور انگلستان به بانک سپرده شد و در نیمهء دوم قرن نوزدهم، بانک انگلستان به صورت بانک تنظیم‌کنندهء اعتبارات و آخرین وام‌دهنده درآمد‌‌. بانک فرانسه نیز سال 1800 به وجود آمد و به تدریج به عنوان بانک عامل دولت و ناشر اسکناس و همچنین نگهدارندهء ذخایر و آخرین اعطاکنندهء وام درآمد‌‌. بانک هلند سال 1814، بانک اتریش 1817، بانک کپنهاگ (دانمارک) 1818، بانک بلژیک 1850، بانک اسپانیا 1856، بانک روسیه1860، بانک رایش آلمان 1875 و بانک ژاپن 1882 تاسیس شدند‌‌. تاسیس بانک مرکزی در ایران نیز به سال 1339 هجری شمسی باز می‌گردد‌‌. به این ترتیب ملاحظه می‌شود که بانک‌های بسیاری در خلال قرن نوزدهم به وجود آمدند که به تدریج انحصار نشر اسکناس را بر عهده گرفتند‌‌. با این وجود ضرورت ایجاد بانک مرکزی از اوایل قرن بیستم برای همهء کشورها احساس شد و بسیاری از کشورها در نیمهء اول قرن بیستم به ایجاد بانک مرکزی اقدام کردند‌‌.    

وظایف بانک مرکزی

   بانک‌های مرکزی در آغاز با نشر اسکناس‌های معتبر و جلب اعتماد مردم، انحصار نشر اسکناس را به خود اختصاص دادند و سپس ضمن انجام امور مالی دولت و خزانه‌داری، امین بانک‌های دیگر شدند و با نگهداری ذخایر آن‌ها سرانجام به عنوان آخرین اعتبار دهنده درآمدند‌‌. بر این اساس وظایف بانک مرکزی قبل از دههء 1950 را به شرح زیرتعریف می‌کنند : 

1- بانک ناشر اسکناس که به طور انحصاری نشر اسکناس را به خود اختصاص می‌دهد‌.    

2- بانک تنزیل‌کننده، به معنی تنزیل اسناد بانک‌های تجاری‌.    

3- بانک نگهدارندهء ذخایر طلای بانک‌ها‌.    

4- بانک تنظیم‌کننده و کنترل‌کنندهء بازار پول داخلی‌.    

5- بانک عامل دولت‌.    

6- بانک هدایت‌کنندهء اعتبارات، کنترل‌کنندهء بحران پولی، قیمت‌های داخلی و ارزش برابری پول‌.    

   با توجه به تحولات اقتصادی که در دهه‌های اخیر به وجود آمده است، وظایف بانک مرکزی از یک رشته وظایف مکانیکی بانکداری به نقشی حساس و اثرگذار در اقتصاد تبدیل شده است‌‌. به طور کلی در تعاریف جدیدتر، وظایف بانک مرکزی در سه مورد زیر خلاصه می‌شوند : 

1- ایجاد تعادل پولی:   ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای پول به گونه‌ای که ثبات منطقی برای ارزش پول ایجاد شود‌.    

2- تحکیم و ارتقای خارجی: ایجاد شرایط لازم برای تعادل تراز پرداخت‌ها، به شکلی که قدرت خرید پول یا ارزش برابری آن در معاملات بین‌المللی از ثبات و استحکام منطقی برخوردار باشد‌.    

3- آخرین اعتباردهنده: خلق پول

مطالعهء قوانین مربوط به تاسیس بانک‌های مرکزی در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که وظایفی از قبیل حفظ ارزش پول، حفظ تعادل داخلی و خارجی، کنترل تورم، حفظ ثبات قیمت‌ها و کمک به رشد و ثبات اقتصادی جامعه به عنوان اهداف و مسوولیت‌های اصلی تاسیس ذکر شده است‌‌.    

استقلال بانک مرکزی

   بانک مرکزی زمانی مستقل به شمار می‌رود که بتواند وظایف خود را بر اساس ضوابط و قوانین اقتصادی و نه سیاسی انجام دهد‌‌. بانک مرکزی قدرت خلق پول دارد‌‌. از سوی دیگر، قدرت خلق پول و نشر اسکناس، از جمله مهم‌ترین اهرم‌های قدرت برای هر دولتی محسوب می‌شود‌‌. وقتی که دولت بنا به دلایل مختلف و از جمله کسری بودجه، نیاز به پول پیدا می‌کند تمایل دارد تا با فشار بر بانک مرکزی و انتشار اسکناس زیاد، مشکل خود را در کوتاه‌مدت حل کند‌.  از دیدگاه برخی از محققان، استقلال بانک مرکزی از دو بعد سیاسی و اقتصادی مطرح است‌‌. استقلال سیاسی بانک مرکزی به معنای توانایی آن برای تعیین اهداف خود بدون تاثیرپذیری از دولت است‌‌. از سوی دیگر، استقلال اقتصادی بانک مرکزی در برگیرندهء توانایی آن در تعیین و اجرای آزادانهء خط مشی‌های خود به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر است‌‌. همچنین، در بحث استقلال بانک مرکزی، انتصاب اعضای اداره‌کنندهء بانک مرکزی، دورهء تصدی آن‌ها و احتمال انفصال از خدمت آن‌ها نیز مطرح است‌‌. اندازه‌گیری و رتبه‌بندی موارد اخیر دشوار است‌‌. در برخی دیگر از تحقیقات، برای تحلیل استقلال بانک مرکزی به سه بعد زیر توجه شده است: 1- استقلال نهادی، که بر اساس موقعیت بانک در نهادهای دولتی و رویه‌های به کار رفته در تعیین و به کارگیری اختیارات بانک تعریف می‌شود‌‌. 2- استقلال عملکردی، که بر حسب قدرت و قابلیت بانک در رابطه با تعیین و به کارگیری سیاست پولی و خود مختاری آن در تصمیم‌گیری روی سایر عملیات مشخص شده در قانون بیان می‌شود‌‌. 3- استقلال مالی، یعنی داشتن یک رویهء یکسان و همیشگی برای جمع‌آوری و توزیع منابع بانک که احتمال تحمیل هر گونه فشار مالی را منتفی می‌کند‌‌.    

اندازه‌گیری استقلال بانک مرکزی

عموما استقلال بانک مرکزی را بر حسب چگونگی روابط آن با دولت اندازه‌گیری می‌کنند‌‌. روابط بانک مرکزی با دولت نیز دارای وجوه مختلفی بوده; بنابراین تعیین درجهء استقلال بانک‌های مرکزی امری دشوار است‌‌. ساختار روابط رسمی‌و غیررسمی ‌میان دولت و بانک مرکزی در تعیین استقلال بانک مرکزی نقش دارد‌‌.    

اگرچه میزان و نوع روابط بانک مرکزی با دولت می‌تواند به مقدار زیادی نشان‌دهندهء درجهء استقلال بانک مرکزی باشد; لیکن در عمل بانک‌های مرکزی زیادی وجود دارند که با وجود داشتن ارتباطات ویژه با دولت، از استقلال بالایی نیز برخوردارند‌‌. می‌توان روابط بین دولت و بانک مرکزی را در ابعاد زیر ارزیابی کرد : 

1- اهداف و وظایف بانک مرکزی:   اغلب بانک مرکزی به عنوان بالاترین مجری سیاست‌های پولی کشور مطرح بوده و مسوولیت دارد تا در جهت افزایش ثبات و رفاه اقتصادی کشور گام‌بردارد‌‌.

2- مالکیت بر سهام بانک مرکزی:   صرف‌نظر از این که مالکیت بانک مرکزی در دست بخش خصوصی یا دولتی باشد، به منظور حفظ استقلال بانک مرکزی لازم است تا نظارت و دخالت دولت در امور بانک مرکزی، تابع قواعد و مقررات ویژه‌ای باشد.

3- انتصاب رییس کل بانک مرکزی: از نمودهای مهم استقلال یا عدم استقلال بانک مرکزی، چگونگی انتصاب بالاترین مقام تصمیم‌گیرندهء بانک مرکزی و دورهء تصدی وی است‌‌. در اکثر کشورهای جهان و حتی در مواردی که سهام‌داران بانک مرکزی را شخصیت‌های خصوصی تشکیل می‌دهند، رییس کل بانک با توصیهء دولت منصوب می‌شود‌‌.    

4- انتصاب اعضای شورای سیاستگذاری (شورای پول و اعتبار:)   این شورا بالاترین شورای تصمیم‌گیری بانک مرکزی به شمار می‌آید‌‌. مقام انتصاب‌کننده و دورهء انتصاب اعضا در شورا در کشورهای مختلف متفاوت است‌‌. مقام انتصاب‌کنندهء اعضای شورا ممکن است رییس‌جمهور، پارلمان یا وزیر دارایی باشد‌‌.    

ضرورت استقلال بانک مرکزی در ایران

   بانک مرکزی ایران سال 1339 شمسی و با هدف حفظ ارزش پول و نشر انحصاری اسکناس تاسیس شد‌‌. وظایف بانک مرکزی ایران، کارگزاری مالی دولت و شهرداری‌ها در داخل و خارج و نیز حفظ موازنهء ارزی کشور تعریف شده است‌‌. به موجب قانون پولی و بانکی مصوب 18 تیرماه 1351، بانک مرکزی مسوولیت تنظیم و اجرای سیاست پولی و اعتباری کشور بر اساس سیاست‌های کلی اقتصادی را بر عهده گرفت‌‌. در این قانون، هدف از تشکیل بانک مرکزی حفظ ارزش پول و موازنهء پرداخت‌ها یا به عبارتی حفظ تعادل داخلی و خارجی پول عنوان شده است‌‌. براساس قانون مذکور، بانک مرکزی به عنوان تنظیم‌کنندهء نظام پولی و اعتباری کشور، وظیفهء نشر انحصاری اسکناس و سکه‌های فلزی، نظارت بر بانک‌ها، تنظیم مقررات ارزی و نظارت بر معاملات طلا و کارگزاری مالی دولت را بر عهده دارد‌‌.    

عملکرد سیاست‌های پولی در ایران در دهه‌های اخیر نشان‌دهندهء تاثیرپذیری قابل توجه تورم از افزایش پایهء پولی کشور بر اثر کسری بودجهء دولت، تسهیلات تکلیفی و استقراض دولت از بانک مرکزی است‌‌. انباشت بدهی دولت و بخش دولتی به بانک مرکزی و افزایش بی‌رویهء حجم پول، موجب شده است تا کنترل بانک مرکزی بر روی پایهء پولی و تورم در عمل بسیار محدود شود‌‌. مطابق تحقیقات انجام شده، میزان استقلال بانک مرکزی کشورمان بر‌اساس شاخص‌های کمی‌ مربوطه پایین است‌‌. دخالت‌های دولت در امر سیاستگذاری پولی (از جمله کاهش دستوری نرخ سود بانکی و یا اجرای سیاست‌های انبساطی) موجب شده طی سالیان متمادی، شاهد رشد تورم و ناپایداری رشد اقتصادی کشور باشیم‌.    

رشد اقتصادی کشور و کنترل تورم از جمله اهداف سند چشم‌انداز 20 سالهء کشور نیز است‌‌. امری که در گروی استقلال واقعی بانک مرکزی و عملکرد آن فارغ از ملاحظات سیاسی است‌‌. در این راستا، تصویب قوانینی جدید برای رفع دخالت دولت در امور بانک مرکزی و اعمال نظارت‌های لازم در این خصوص ضروری به نظر می‌رسد‌.    

استقلال بانک مرکزی 2

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

در عصر حاضر نقش بانک های مرکزی در امور اقتصادی در داخل و خارج کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است .اهمیت مذکور به طور مستقیم مربوط به نقش فزاینده پول ملی و ارزش برابری آن با پول خارجی و پیگیری هدف ثبات قیمت ها است مه اسباب تکامل چشمگیر بانک های مرکزی را فراهم کرده است.

شکل‌گیری بانک مرکزی به قرن 17 میلادی مربوط می‌شود‌‌. نخستین بانک مرکزی دنیا، ریکز بانک سوئد بود که سال 1656 میلادی تاسیس شد و در سال 1668 به عنوان بانک دولتی و ملی سوئد درآمد‌‌. بانک انگلستان نیز که سال 1694 تاسیس شد در زمرهء قدیمی‌ترین بانک‌های مرکزی دنیا به شمار می‌رود‌‌. بانک انگلستان در مقابل اجازهء انتشار اسکناس، استقراض دولت را تامین می‌‌کرد‌‌. به تدریج ذخایر کشور انگلستان به بانک سپرده شد و در نیمهء دوم قرن نوزدهم، بانک انگلستان به صورت بانک تنظیم‌کنندهء اعتبارات و آخرین وام‌دهنده درآمد‌‌. بانک فرانسه نیز سال 1800 به وجود آمد و به تدریج به عنوان بانک عامل دولت و ناشر اسکناس و همچنین نگهدارندهء ذخایر و آخرین اعطاکنندهء وام درآمد‌‌. بانک هلند سال 1814، بانک اتریش 1817، بانک کپنهاگ (دانمارک) 1818، بانک بلژیک 1850، بانک اسپانیا 1856، بانک روسیه1860، بانک رایش آلمان 1875 و بانک ژاپن 1882 تاسیس شدند‌‌. تاسیس بانک مرکزی در ایران نیز به سال 1339 هجری شمسی باز می‌گردد‌‌. به این ترتیب ملاحظه می‌شود که بانک‌های بسیاری در خلال قرن نوزدهم به وجود آمدند که به تدریج انحصار نشر اسکناس را بر عهده گرفتند‌‌. با این وجود ضرورت ایجاد بانک مرکزی از اوایل قرن بیستم برای همهء کشورها احساس شد و بسیاری از کشورها در نیمهء اول قرن بیستم به ایجاد بانک مرکزی اقدام کردند‌‌.    

وظایف بانک مرکزی

   بانک‌های مرکزی در آغاز با نشر اسکناس‌های معتبر و جلب اعتماد مردم، انحصار نشر اسکناس را به خود اختصاص دادند و سپس ضمن انجام امور مالی دولت و خزانه‌داری، امین بانک‌های دیگر شدند و با نگهداری ذخایر آن‌ها سرانجام به عنوان آخرین اعتبار دهنده درآمدند‌‌. بر این اساس وظایف بانک مرکزی قبل از دههء 1950 را به شرح زیرتعریف می‌کنند : 

1- بانک ناشر اسکناس که به طور انحصاری نشر اسکناس را به خود اختصاص می‌دهد‌.    

2- بانک تنزیل‌کننده، به معنی تنزیل اسناد بانک‌های تجاری‌.    

3- بانک نگهدارندهء ذخایر طلای بانک‌ها‌.    

4- بانک تنظیم‌کننده و کنترل‌کنندهء بازار پول داخلی‌.    

5- بانک عامل دولت‌.    

6- بانک هدایت‌کنندهء اعتبارات، کنترل‌کنندهء بحران پولی، قیمت‌های داخلی و ارزش برابری پول‌.    

   با توجه به تحولات اقتصادی که در دهه‌های اخیر به وجود آمده است، وظایف بانک مرکزی از یک رشته وظایف مکانیکی بانکداری به نقشی حساس و اثرگذار در اقتصاد تبدیل شده است‌‌. به طور کلی در تعاریف جدیدتر، وظایف بانک مرکزی در سه مورد زیر خلاصه می‌شوند : 

1- ایجاد تعادل پولی:   ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای پول به گونه‌ای که ثبات منطقی برای ارزش پول ایجاد شود‌.    

2- تحکیم و ارتقای خارجی: ایجاد شرایط لازم برای تعادل تراز پرداخت‌ها، به شکلی که قدرت خرید پول یا ارزش برابری آن در معاملات بین‌المللی از ثبات و استحکام منطقی برخوردار باشد‌.    

3- آخرین اعتباردهنده: خلق پول

طرح بانک اطلاعات پروژه های تحقیقاتی و مدارک علمی آب با تأکید

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

طرح بانک اطلاعات پروژه های تحقیقاتی و مدارک علمی آب با تأکید بر تهیه مدرک

فصلنامه اطلاع رسانی. دوره 13 ، شماره 2 زمستان 1376 

نوشته: مهرخ ملکیانعضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران

کلیدواژه‎ ها… آب … بانک اطلاعاتی … منابع آب … طرح‎های تحقیقاتی … استانداردچکیدههدف از اجرای این طرح، جمع آوری و سازماندهی اطلاعات مربوط به پروژه های تحقیقاتی و مدارک علمی آب است. اطلاعات گردآوری شده به همراه چکیده آن‎ها با استفاده از دستورالعمل US MARC BIBLIOGRAPHIC FORMAT 1995 به کاربرگه ها منتقل و پس از انجام کنترل‎های لازم به ماشین وارد شده است. تاکنون اطلاعات مربوط به 5000 مدرک (مقاله سمینار، گزارش تحقیقاتی، پایان‎ نامه، مقاله مجله) وارد ماشین شده و بازیابی اطلاعات و مدارک توأماً امکان‎پذیر است. مدارک به زبان‎های فارسی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و روسی، و توصیفگرها به دو زبان فارسی و انگلیسی است.

در سال 1374 بنا به نیاز وزارت نیرو به این بانک اطلاعاتی، قرارداد همکاری چهار سال های بین این وزارتخانه و مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران منعقد گردید. در وزارت نیرو کلیه امور پژوهشی آب زیرنظر شورای تحقیقات آب انجام می‎گیرد. در واقع اعضای این شورا برای تصویب طرح‎های تحقیقاتی مربوط به آب در وزارت نیرو، به یک بانک اطلاعاتی از مدارک تحقیقاتی کار شده در دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی کشور نیاز دارند تا در اسرع وقت بتوانند به اطلاعات و چکیده ای از مدارک، یا در صورت لزوم به اصل آن‎ها دسترسی حاصل نمایند.هدف از اجرای این طرح جمع آوری و سازماندهی اطلاعات مربوط به پروژه های تحقیقاتی و مدارک علمی آب در موضوعات زیر است:هیدرولوژی، صنایع آب آشامیدنی، مدیریت بهره برداری از آب، حقوق آب، آلودگی آب، توزیع آب، آب‎های زیرزمینی، آب‎های سطحی، نزولات جوی، آلودگی دری، آبیاری و زهکشی، کنترل سیلاب، کیفیت آب، طبقه‌بندی کیفیت آب، سدسازی و صنایع ذیربط، ارتباط خاک و آب، اقتصاد آب، آب و جمعیت، خاک شناسی، زمین شناسی و زلزله، ژئوفیزیک، ژئو تکنیک، استانداردهای آب.اطلاعات گردآوری شده پس از انجام کنترل‎های لازم به رایانه وارد می‎شود و می‎توان از طریق نام نویسنده، نام سازمان، عنوان، توصیفگر، کلید واژه، نام سازمان یا اسامی افراد (چنانچه توصیفگر واقع شده باشند)، اسامی جغرافیایی، ناشر، منبع، سال و چکیده به بازیابی اطلاعات و در صورت لزوم به بازیابی اصل مدرک اقدام کرد.مراحل انجام کارابتدا دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی که در زمینه آب و موضوعات مورد قرارداد فعالیت تحقیقاتی داشتند شناسایی شدند و با توجه به یکی از اهداف مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران که استاندارد کردن فعالیت‎های اطلاع‎رسانی مرکز برای وصل شدن به شبکه های اطلاعاتی جهانی است، بخش رایانه مرکز با بهره‎ گیری از دستورالعمل US MARC BIBLIOGRAPHIC FORMAT 1995 به طراحی کاربرگه ها اقدام نمود. تاکنون کاربرگه های مربوط به گزارش‎های تحقیقاتی، پایان نامه ه، مقالات سمیناره، و مقالات مجلات تهیه شده و کار برگه مدارک استاندارد و نقشه در دست نهیه است. ابتدا کاربرگه ها به طور آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند و پس از رفع اشکالات و انطباق با وضعیت مدارک فارسی و انجام تصحیحات لازم، برای کار وسیع آماده شدند. مدارک گردآوری شده پس از آماده‎ سازی و شماره گذاری با استفاده از اصطلاحنامه های زیر نمایه سازی شدند:

1.Thesaurus of water resources terms،2.TEST (Thesaurus of Engineering and Scientific Terms)،3.Ei Thesaurus،4.SPINES Thesaurus،5.Thesaurus of Law.

کلیدواژه های انتخابی که در اصطلاحنامه های مذکور موجود نبودند با فرهنگ‎ها و واژگان های زمین ‎شناسی، فنی و مهندسی، کشاورزی، محیط زیست، حقوق، جامعه شناسی و جز این‎ها کنترل شدند.در این بانک اطلاعاتی اصل مدارک به زبان‎های فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی و توصیفگرها به دو زبان فارسی و انگلیسی است. مدارکی که دارای چکیده بودند، چکیده آن‎ها عیناً به ماشین منتقل شدند.اطلاعات منتقل شده به کاربرگه ها سپس با فرمت IRANMARC معین و استفاده از نرم افزار CDS/ISIS به ماشین داده شده است. در حال حاضر کارهای اطلاعاتی مربوط به 7000 مدرک به اتمام رسیده و در پایان طرح، 10000 رکورد و اطلاع ذخیره و بازیابی می‎شوند که پس از انجام تصحیحات لازم و هماهنگی توصیفگرها و ایجاد ارتباط بین ارجاعات به چاپ مجموعه های 1000 تایی از اطلاعات آب اقدام می‎شود.نتایجی که از این بانک اطلاعاتی حاصل می‎شود به قرار زیر است:1. امور آب وزارت نیرو، و کلیه سازمان‎های پژوهشی و دانشگاه های کشور با استفاده از این بانک اطلاعاتی می‎توانند از دوباره‎ کاری‎های تحقیقاتی ممانعت به عمل آورند.2. اطلاعات آن می‎تواند مورد استفاده در برنامه ریزی آب کشور قرار گیرد و چنانچه کلیه مدارک موجود گردآوری شوند و به زور برسند، می‎توان آن‎ها را به مجموعه ها و زیر مجموعه های موضوعی زیر دسته بندی کرد:الف – سدسازی: شامل بخش‎های مطالعات منابع آب و کنترل سیلاب‎ه، آنالیز سازه های هیدرولیک، سدهای بتنی، سدهای خاکی، ژئوتکنیک، زمین شناسی؛ب – آب و فاضلاب: شامل آب‎های سطحی، آب‎های زیرزمینی، آبرسانی،...؛پ – آبیاری و زهکشی: شامل بخش‎های آبیاری و زهکشی، کشاورزی، سدهای انحرافی؛ت – حفاظت خاک و آب و آبخیزداری: شامل بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک،...؛ث – جنبه های مختلف زیست‎محیطی آب: شامل بخش‎های محیط زیست انسانی، محیط زیست طبیعی و ارزیابی اثرات زیست محیطی؛ج – جمعیت: شامل مطالعات مربوط به جمعیت شهرها و روستاهای کشور،...؛چ – هواشناسی: شامل مطالعات مربوط به باران، برف، درجه حرارت محیط،...در اینجا لازم ا ست به شرح مختصری درباره مدارک مربوط به موضوعات فوق اشاره شود.

الف – سدسازیسدها ساختمان‎های عظیم بشر ساخت می‎باشند که به دلیل پیچیدگی و دخالت پارامترهای فیزیکی، ژئومکانیکی، هیدرولوژیکی، سازه‎ای، و فرسودگی مصالح به سرمایه گذاری سنگینی نیاز دارند. بعلاوه، سدسازی نیاز به تحقیقات قبلی، و پس از ساخت نیز به جهت نگهداری احتیاج به بازرسی ادواری و مستمر فنی دارد که در تمام این مراحل داشتن اطلاعات دقیق، صحیح و کامل مورد نیاز است.یکی از پارامترهایی که در پروژه های سدسازی در ایران باید به آن توجه داشت، سدهای واقع در مناطقی است که از سنگ‎های انحلال‎ پذیر(3) بخصوص سنگ آهک تشکیل شده‎اند و با توجه به پایداری و دوام پذیری این گونه پروژه ها از دیدگاه اقتصادی و هزینه های گزافی که دارند، عدم توجه به وضعیت زمین‎شناختی منطقه و ویژگی‎های فنی و مهندسی مشکلاتی به بار خواهد آورد. بررسی زمین شناختی قسمت‎های جنوب و جنوب غربی (7)“ (8)“ (16) ایران نشان داده که لایه های زمین را در این مناطق سنگ‎های کربنه تشکیل داده‎اند که موجب تشکیل مناطق کارستی شده است. داشتن اطلاعات و مدارک لازم در پروژهای سدسازی بخصوص در این مناطق که 06/0 درصد مساحت کل کشور است از اولویت ویژه ای برخوردار است. به همین جهت در این پروژه ها داشتن شناخت از وضعیت زمین‎شناختی، خواص فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی (17)، (24) سنگ‎ها از ضروریات است.یکی دیگر از پارامترهای مهم در پروژه های سدسازی، زلزله(26) است. با توجه به این که سرزمین ایران پوسته‎ای چین خورده است که در آن شکستگی‌ها و گسل‎های فراوانی دیده می‎شود، مدارک مربوط به مطالعات زمین‌شناختی و زلزله شناختی در تأسیسات آبی بخصوص سدها نقش مهمی را ایفا می‎نماید؛ بخصوص که زلزله ها از عوامل اصلی رسوب‎گذاری در پشت سدها(2) است. بعلاوه به عناوینی از پایان نامه ها برخورد شد که علل رسوب‎گذاری در پشت بعضی از سدهای ایران (4)،(14)،(30) و نحوه رسوب‎زدایی (13)، (23) را مورد بررسی قرار داده بودند که به مجموعه این بانک افزوده شد.از نظر جغرافیایی، نیمی از مساحت ایران مناطق کوهستانی، و حدوداً یک چهارم کل کشور دارای شیب بیش از 15 درجه است. این وضعیت، وقوع زلزله های کوچک و بزرگ، همچنین وجود گسله ها و وقوع بارندگی در این مناطق، پدیده‎ای را به وجود آورده است که موجب حرکت مواد در دامنه ها (زمین لغزش) (29) می‎شود. بدین لحاظ کلیه مدارک مؤسسه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله که یکی از واحدهای تابعه وزارت فرهنگ و آموزش عالی می‎باشد و در سال 1368 تأسیس شده مورد بررس قرار گرفت و به گردآوری و آماده سازی مدارک آن اقدام شد.در این ارتباط از مجموعه های انتشاراتی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، اداره کل مسکن و شهرسازی، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان زمین‎شناسی و سازمان نقشه‎برداری نیز در این بانک اطلاعاتی استفاده شده است.

ب – آب و فاضلابدر این مبحث در بین پایان نامه ه، مقالات سمیناره، گزارش‎های تحقیقاتی، و مقالات علمی مجلات به عناوین فراوانی برخورد شد که درباره آب‎های سطحی (رودخانه ها و چشمه ها و ...) آب‎های زیرزمینی (شامل چاه ها و قنات‎ها و ...) و نوسانات سطح این آب‎ها بود. همینطور وضعیت کیفی آب مشروب برخی از شهرها و روستاها بررسی شده بود. در مبحث فاضلاب به عناوینی درباره چگونگی استفاده از فاضلاب‎ها (20)، بررسی‎هایی بر روی مقدار فلزات سنگین یا سموم حاصل از پساب و فاضلاب (28) صنایع و تغییراتی که آن‎ها بر خواص شیمیایی آب‎های سطحی و زیرزمینی (5)، (11)، (12) ایجاد می‎نمایند، یا عناوینی که در جهت بهبود کیفیت آب نوشته شده‎اند برخورد شد. نتایج بسیاری از بررسی‎ها کاربردی است. به عنوان مثال موضوعی یکی از این مدارک ”بررسی و مقایسه میزان آب شستگی (Scour) اطراف آب‎شکن (Groin)های باز با استفاده از مدل هیدرولیکی (19) است و پژوهشگر به این نتیجه رسیده که به منظور ممانعت از فرسایش سواحل ایران، استفاده از آب‎شکن‎های باز مناسب‎تر از نوع بسته آن است و تأکید می‎نماید که این سازه ها در ارتباط با فرسایش سواحل تاکنون در ایران طراحی و اجرا نشده است. با یک بررسی اجمالی از مدارک گردآوری شده در موضوع آب و فاضلاب، برناکامل بودن تحقیقات و این که اکثر تحقیقات انجام شده به صورت پراکنده بوده و بدون استفاده از نتایج آن رها شده ‎اند و به این که هیچ انسجام و هماهنگی بین آن‎ها برقرار نیست پی می ‎بریم.پ- آبیاری و زهکشیدر مبحث آبیاری,‌عناوین کار شده شامل تحقیقاتی است درباره روش‎های مختلف آبیاری و مقایسه آن‎ها با روش‎های آبیاری سنتی (27) در ایران، چگونگی استفاده از آب‎های شور و لب شور (21)، ایجاد سدهای مخزنی برای تعدیل شوری آب‎، بررسی علل شوری آب بعضی از رودخانه ه، و بررسی اثر رژیم‎های مختلف آبیاری گیاهان. در این رابطه مقدار آب آبیاری، راندمان مصرف آب و نیاز آبی گیاه (تبخیر و تعریق حقیقی)، و ایجاد پتانسیل آب و خاک بررسی شده است. احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، و روش‎های مختلف استفاده از آب‎ های شور در آبیاری مورد مطالعه قرار گرفته است.ت – حفاظت خاک، آب و آبخیزداریدر این ارتباط مطالعات وسیعی در مؤسسه تحقیقات خاک و آب وزارت کشاورزی انجام شده و خاک‎های نقاط مختلف کشور به صورت اجمالی، تفصیلی و نیمه تفصیلی بررسی شده که سعی گردید کلیه مطالعات مرتبط با موضوع آب و خاک در این ارتباط با کنترل سیلاب و مهار آن، فرسایش خاک (22) و آب شستگی و همچنین مطالعات زمین ‎شناختی در ارتباط با تغذیه مصنوعی، و استفاده از آب‎های شور کویرهای ایران برخورد شد که این نوع مدارک نیز گردآوری شدند.ث – جنبه های مختلف زیستی محیطی آبدر بین مدارک گردآوری شده، عناوین متعدد دال بر بررسی وضع بهداشتی آب‎های سطحی و زیرزمینی است. بررسی غلظت ترکیبات ازته، کلروره، آرسنیک و ترکیبات سمی در آب‎های زیرزمینی، و بررسی‎هایی درآب‎های زیرزمینی، و بررسی‎هایی درباره آب رودخانه های مختلف ایران از نظر بهداشتی یا آب لوله‎کشی برخی از شهرهای ایران از نظر فیزیکی، شیمیایی، باکتریولوژیکی و انگلی (1) مشاهده شد.مطالعاتی هم صورت گرفته که نشاندهنده آلودگی آب چشمه های آب معدنی و آب‎ های گرم است که این دسته نیز گردآوری شدند. بررسی مقدماتی کلیه این مطالعات دال بر پراکنده و ناکامل بودن آن‎ها است.ج ـ جمعیتآب و جمعیت لازم و ملزوم یکدیگرند؛ بدین لحاظ در توسعه شهرها بررسی وضعیت جغرافیایی، میزان آب‎های سطحی و زیرزمینی، و جمعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین جهت از ابتدای طرح، کلیه بررسی‎هایی که در این باره انجام شده در مد نظر بوده و به گردآوری مدارک آن اقدام شده است.