بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد 55ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 110

بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

" بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد"

پیشگفتار

وجود ویژگی های متنوّع در دوره های تاریخ تکوین معماریمسجد جامعع کبیر یزد از یکسو و تضادّ در نوشته ها واقوال از دیگر سو،تاریخچه ای پیچیده و مبهم از این بنای مهمرا در پیشرو قرار داده است.این امر موجب آنن شد تا با هدف رفع ابهامات تاریخی مسجد و معرفی ان در دوره های تاریخی پژوهش حاضر شود.

بنای مسجد جامع کبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایاو یا در کناربناهای متنوعی بنا گردیده که در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،مسجد جامعع عقیق،مسجد جمعه قدیم در درده،مسجد جامع نو وبناهای الحاقی آن با اسامی گوناگون از آنها یاد شده است .

در بررسی حاضر از بناهایی که در قرون اولیه اسلامی تا نیمه قرن ششم ه.ق.در این مکان احداث شده تحت عنوان »بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد« یادد شده است که آثار بسیار اندکی از آن باقی است.نکته جایز اهمیت در رفع ابهامات تاریخچه مسجد آن است که هر ساخت و ساز و اقدام تازه ای در بنا،با تعمیرات و نوسازی آثار قبلیو به عبارتی با ابقاء و احیای آثار گذ شته توام است و این امر نه تنهادر بنا به طور خاص اتفاق می افتد،بلکه همواره با تغییر و تحولات محیطی مسجد نیز همراه است تاسازمان ،فضایی شهرراکه خود نیز به آن وابسته است ،تبلور و انتظامبخشد.

این مهم در بررسی تاریخی مسجد رهنمودی است تا نهوه برخورد پیشینیان با آثار گذ شته راروشن سازد،نگرش آن ها در قالب بنای منفرد نبوده،بلکه به عنوان یک فضای شهری، با هدف پرهیزاز تخریب و انهدام محیط عمل می کرده اند تا این اقدام به بی هویتی بنا و تزلزل در نظم اندامواره بافت های قدیمی شهرها منجر نگردد.

روش پژوهش

بررسی های اولیه بیانگر این حقیقت بودند که نه تنها تعدد و تنوع بنا ها یاولیه مسجد زیر سئوال است بلکه بانیان بناها و تاریخ بنیان آنها نیز درپرده ای از ابهام قرار دارد.

مهمترین و پیچیده ترین بخش یافتن شجره نامه ای آل کاکویه یزد (قرون 5

و6 ه.ق )بود که در منابع تاریخی از بانیان بناهای اولیه بشمار می رود. دقت در تمامی آثار و مقایسه منابع موجود و همچنین یافتن نسبتهای فامیلی حکام کاکویی با سلاطین وقت ایران، چون کلافی سر در گم زمانی طولانی این پژوهش را متوقف ساخت که در نهابت با پژوهش های مکرر این امر میسر گردید.

منابع مورد استفاده

در میان مورخین، مورخین قرن نهم ه.ق جعفر بن محمد حعفری مولف تاریخ یزد به سال 844 ه. ق و احمد بن حسین بن علی کاتب مولف تاریخ جدید یزد پس سال 862 ه. ق اطلاعات ارزنده ای از مسجد را ارائه داده اند. همچنین آثار دیگر مورخینی چون محمد مستوفی بافقی، وطرب نائینی را در زمره مورخین متأخر می توان بر شمارد.

طراحی بنا

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 24 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه:

اولین مسئله ای که در طراحی بنا مد نظر قرار میگیردعبارت از شکل سایت و ابعاد زمین طراحی است . بدین معنی که میزان طبقات ، ابعاد حجمی که میخواست در زمین طراحی قرار گیرد میبایست با ابعاد زمین تناسب داشته باشد . در این زمینه کانسپت های متفاوتی و باشرایط حجمی گوناگون طراحی شود . هدف در طراحی همه این کانسپت ها ایحاد معیارهایی برای انتخاب نوع ساختمان از لحاظ تعداد طبقات و یا مساحت تقریبی هر یک از طبقات بود . برای توضیح بیشتر باید گفت : با توجه به عرض کم سایت هر ساختمان احتمالی اگر میخواست بصورت گسترده و با طبقات کم روی کم روی سایت قرار گیرد موجبات افزایش عمق بنا را پدیدی می آورد . این افزایش عمق موجب عدم دسترس به نو مطلوب در بنا میشد . بدیهی است که این نور مطلوب تنها ناز جبهه های شمالی و و جنوبی میتوانست دریافت شود . مثلا ً هنگامیکه کانسپت هایی با طبقات کم ارائه میگردید نتیجه نهائی عبارت بود از یک عمق بیش از 16 متری ( که 8 متر آن از حنوب و 8 متر آن از شمال نو طبیعی دریاف میکند ) ، که در نتیجه اتکای ساختمان را به نور مصنوعی و درنتیجه افزایش مصرف انرژی و سوخت تزیاد میکرد. البته یک راه حل دراین زمینه ساخت دو بنای موازی وبود که این مسئله هم مشکلاتی را از قبیل اتلاف زمین مورد نیاز جهت پارکینگ و اتکا به پارکینگ های طبقاتی اینجاد مینمود در چنین شرایطی کانسپتهای مذبور حذف گردید و با توجه به فشردگی عملکردها و ترتیب دادن به آنها در ارتفاع شکل گرفت . ایده یک ساختمان بلند میتوانست مسائلی از قبیل دسترسی به نور مناسب را حل نموده مو جب کاهش مصرف انرژی ساختمان شود . همچنین با جلو گیری از تجزیه بنا به دو بنای موازی شرایط استفاده بهینه از مصالح و جلو گیری از هدر رفتن آنها و نیز مصرف کمتر انرژی فراهم مشد ( طبیعی است که با تجزیه ساختمان به دو ساختمان مستقل مصرف و تلفات مصالح افزایش میافت . همچنین این استقلال موجبات مصرف بیشتر و تلفات انرژی را نیی فراهم میکرد ) . سود عمده دیگری که در اینگونه طراحی مد نظر بود ایجاد آزادی عمل در سایت بود. بدین معنی که با کاهش سطح کف طبقات ، مقدار کمتری از سطح سایت اشغال شده و آزادی عمل بیشتری ازجهت اجرای فضاهای پارکینگ ، ایجاد آفمی تئاتر و ...... در سایت بوجود می آمدی . بنا بر این یکی از اهداف طراحی در این بخش ایجاد حجمی فشرده از لحاظ عملکردی بود که در همین زمینه نیز کانسپت های دیگری ارائه گردید .

اما کانسپت نهائی علاوه بر رعایت شرایطی که ذکر شد ویژگیهای جدیدی را نیز ارائه نمود . یکی از این ویژگیها ایجاد قوس در طول نما بود . این قوس میتوانست شرایطی را فراهم آورد که در طبقات پائین تر و سطح هم کف آزادی عمل بیشتر در فضاهای جمعی اطراف بنا بوجود آید .

بدین معنی که با کاهش سطح مورد اشغال بنا در سایت ، این سطح میتوانست به عمکردهای دیگری که فواید جمعی آنها بیشتر است اختصاص یابد .

این فوائد شامل ایجاد فضای سبز و چمن کاری و یا بطور کلی ایجاد یک پهنه وسیعتر در سطح هم کف برای مراجعین به ساختمان باشد . اهمیت این مسئله بخصوص با توجه به همجواری بنا با یک پارک بیشتر درک میشود .

توسعه فیزیکی و شکل گیری نقشه طبقات :

آرایش ارائه شده در پلان بر اساس الگوی برنامه فیزیکی است که شرح آن در شکل ( ....) آمده است .

در این برنامه سعی شده تا با انتخاب فضاهای مختلف از فضاهای جمعی تا خصوصی ترین فضاها ، به حداکثر جزئیات ، نیازها و فرد عمکردها در یک محیط کار ی توجه شود .

بنا بر این هدف ایجاد فضائی بوده است که پس از بهره برداری دچار کمبود عملکردی نگردد.

همچنین این برنامه بر اساس الگوی ارتباطات سازمانی در یک دفتر بیمه شکل گرفته است .

بر اساس الگوی فوق ابتدا نمودار ارتباطات بین عمکردهای مختلف ترسیم شد .

دراین نمودار لابی در ارتباط گسترده با سایر فضا ها قرار گرفته است . این مسئله بدلیل نقش و عملکرد مهم این فضا در بنای اداری است . لابی محل ورود و خروج کارمندان و مراجعین ، اطلاعات (راهنمای مراجعین به بخشهای مختلف بنا ) ، کارت زنی ها و اصولاً محل گذر اولیه و مدخل ساختمان میباشد . بنا براین ارتباط لابی با طبقات گوناگون ساختمان ضروری و منطقی است . از سوی دیگر هر یک از بخشهای بیمه ای نیز بدلیل مبادلاتی که بین آنها وجود دارد ( همه آنها بصورت یک کل و احد و در خدمت یک مجموعه هستند ) در ارتباط با یکدیگر در نظر گرفته شده اند . البته این ارتباط به قوت ارتباطات مستقیم نیست چرا که بطور کلی کارمندان یک بخش بیمه ای ارتباط قوی تر با مسئل بخش یا مسئولین جزئی تر در هر بخش ( مثل مسئول ذیحسابی ، مسئول بایگانی و ....) دارند . در مرحله بعد ارتباط بین مسئولین بخشهای مختلف قوی تر خواهد بود . بدین معنی که کارمندان زیر مجموعه هایی از کی مجموعه بزرگتر هستند که در نهایت این مجموعه های بزرگ با یکدیگر بر قرار میکنند . طبیعی است که در هر بخش نیز فضاهای خدماتی در ارتباط مستقیم با آن بخشها قرار دارند . البته برخی فضاهای خدماتی مانند آسانسور ها نیز بین طبقات و بخشهای مختلف ، مشترک هستند .

راههای خروج در هنگام زلزله

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

3-1 راههای خروج از بنا و فرار از حریق

3-1-1 تعاریف

در این مبحث از مقررات ملی ، به منظور اعمال مقررات محافظت ساختمان ها در برابر حریق ، واژه ها و اطلاحات با معانی و مفاهیمی که در این بخش ذکر شده است ، مورد استفاده واقع می شوند .

آزمایش حریق استاندارد

آزمایش یا آزمایش های استاندارد ویژه برای شناسایی مقاومت و رفتار مصالح ، فرآورده ها ، اعضا و اجزای ساختمانی در مقابل آتش سوزی ، که مشخصات اجرایی آنها بعداً به وسیله مقررات مربوط به خود تعیین خواهد شد.

ارتفاع طبقه و بنا

ارتفاع یک طبقه ، فاصله قائم از کف تمام شده آن طیقه بالاتر است . ارتفاع طبقه آخر بنا ، حد فاصل کف تمام شده آن طبقه تا کف تمام شده متوسط سطح بام ساختمان می باشد . ارتفاع بنا به ارتفاع تمام شده متوسط سطح بام ساختمان می باشد . ارتفاع بنا به ارتفاع تمام طبقات یا فاصله قائم از کف زمین طبیعی از تا متوسط ارتفاع بام ساختمان گفته می شود .

افزایش بنا

انجام هر گونه عملیات ساختمانی که سطح یا حجم یک بنا را افزایش دهد .

اعضاء باربر

اعضایی از ساختمان که بار مرده و زنده ساختمان را به شالوده ها انتقال می دهند .

بازارچه

مجموعه ای بنا که برای عرضه غیرمتمرکز کالاهای مختلف در نظر گرفته شده ، و یک راه عبور و مرور عمومی با حداقل 9 متر عرض را در بر می گیرد .

بالابر

اتاقک یا سکویی که به مکانیسم بالا و پائین شدن در مسیر قائم و ثابت مجهز باشد .

بنای موجود

بنایی که مطابق مقررات و قوانین گذشته اجرا و تکمیل شده است .

پلکان خارجی

پلکانی که حداقل از یک طرف در ارتباط مستقیم با فضای آزاد باشد .

پلکان متحرک

پلکانی که به کمک وسایل و دستگاههای مکانیکی حرکت کند . رجوع به بند 3-1-4-6

پنجره حریق

پنجره ای که با " آزمایش حریق استاندارد " حائز اهمیت مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد .

پنجره چشمی

پنجره ای که فقط برای تأمین دید به فضای مجاور تعبیه شده باشد .

تأیید شده ، تصویب شده

1 ) تأیید و تصویب مصالح ، لوازم و تأسیسات ساختمانی ، طرحها ، روشها و ساختارها ، یعنی تأئید و تصویب آنها توسط مقامات قانونی مسئول ، مراکز و آزمایشگاه ها دارای صلاحیت که مطابق ضوابط ، استاندارد ها و مقررات مربوط ، با انجام آزمایش و بررسی مستقیم یا غیر مستقیم ( توسط اشخاص مورد اعتماد ، یا بر حسب اصول مطمئن از طرف مقامات ذیصلاح و نهادهای علمی و فنی شناخته شده ) صورت می گیرد .

2 ) تأیید و تصویب تصرف ، یعنی تأئید و تصویب یک یا چند نوع بهره گیری از بنا ، که بنا بدان مقاصد مورد استفاده قرار خواهد گرفت ، توسط مقامات دارای صلاحیت قانونی و مسئول که مطابق مقررات مربوطه با استناد به ارائه ادله دقیق و قاطع برای هماهنگی کامل ساختمان با مقررات اصولی در مورد آن تصرف یا تصرفها انجام می شود .

تخلیه خروج

بخشی از " راه خروج " که بین " خروج " و معبر عمومی قرار گرفته است .

تصرف

منظور از تصرف ، نوع بهره گیری از نبا یا بخشی از آن است که به مقاصدی معلوم در دست بهره برداری بوده و یا قرار است به آن مقاصد مورد استفاده واقع شود .

تغییرات

هر گونه دگرگونی یا تغییر و تبدیل در ساختمان ، در راههای خروج از ساختمان و در تأسیسات مکانیکی و برقی ساختمان که به قصد افزایش ساختمان نباشد .

حریق بند

اعضایی از بنا ، شامل دیوار ، سقف و کف مقاوم حریق که بتواند در مقابل سوختن تمام بار حریق واقع در فضای مربوط به خود ، ایستادگی و مقاومت کند .

حیاط

فضای باز بدون سقف و بدون تصرف که از دو یا چند طرف با دیوارهای خارجی بنا محصور باشد و اگر از همه طرف به دیوارهای خارجی بنا محصور شود ، در آن صورت به آن حیاط داخلی گفته می شود .

خانه

فضای زندگی حداکثر با دو طبقه ارتفاع که به منظور سکونت یک یا دو خانوار در نظر گرفته شده باشد .

خروج

بخشی از " راه خروج " که به وسیله ساختار و تجهیزات مقاوم حریق ، بر اساس ضوابط و مقررات از سایر فضاهای ساختمان جدا و ایمن شده و مستقیم یا از طریق تخلیه خروج به معبر عمومی منتهی شود . رجوع شود به بند 3-1-3-3 .

خروج افقی

رجوع شود به بند 3-1-4-3 .

خود بسته شو

اصطلاح " خود بسته شو " هنگامی که در مورد درهای حریق یا سایر بازشوهای حفاظتی به کار برده شود ، به مفهوم بسته بودن در ( یا بازشو ) در حالت عادی و بسته شدن آن پس از عبور است که برای اطمینان از انجام این عمل ، در به یک وسیله مکانیکی تأئید شده مجهز می شود .

خودکار

اصطلاح " خودکار " در مورد تجهیزات محافظت در برابر حریق ، برای وسایل و دستگاه هایی بکار برده می شود که در اثر واکنش به برخی از محصولات احتراق ، خود به خود و بدون دخالت انسان عمل کنند .

خودکار بسته شو

این اصطلاح هنگامی که در مورد درهای حریق یا سایر بازشوهای حفاظتی به کار برده شود ، منظور بسته شدن در ( یا بازشو ) به هنگام حریق در اثر واکنش به برخی از محصولات احتراق یا از طریق گرفتن فرمان از محلی دیگر است .

خیابان

هر نوع راه عبور و مرور عمومی در فضای باز ، اعم از کوچه ، خیابان یا بلوار که دست کم دارای 9 متر عرض بوده و به نحوی طرح شده باشد که امکان استفاده واحدهای آتش نشانی برای اطفای حریق را فراهم آورد . معابر داخل فضاهای بسته و تونلها اگر چه مورد استفاده عبور و مرور عمومی قرار گرفته و ماشین رو باشند ، به عنوان خیابان ملحوظ نمی شوند .

در حریق

دری که با انجام " آزمایش حریق استاندارد " حائز شرایط مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد .

دسترسی خروج

بخشی از " راه خروج " که از هر نقطه ساختمان منتهی به قسمت " خروج " می شود . رجوع شود به بند 3-1-3-2 .

دستگیره محافظ

لوله ، چوب یا پروفیلی که در طول راه پله و بالکن برای گرفتن دست و نلغزیدن انسان نصب شود.

دوام در برابر حریق

مدتی که مصالح یا قطعات و اجزای ساختمانی در مقابل شرایط خاص اجرای " آزمایش حریق استاندارد " همچنان عملکرد خود را حفظ نمایند .

دیوار جان پناه

بخش امتداد یافته دیوارهای خارجی بنا در بام که به منظور فراهم نمودن ایمنی و تفکیک همسایگی اجرا می شود .

دیوار دو بند

دیوار یا دیواره ای که راهروی خروج را قطع کرده و به یک یا چند در مجهز است . این دیوار باید مانع گسترش آتش و دود باشد .

دیوار کتیبه

بخشی از دیوار خارجی ساختمان که پائین یا بالای پنجره ( یا بازشو ) واقع می شود .

دیوار مشترک

دیواری که در مرز مالکیت دو ساختمان برای بهره گیری مشترک ساخته می شود .

راه خروج

مسیر ممتد و بدون مانعی که برای رسیدن از هر نقطه ساختمان به یک محوطه باز یا معبر عمومی در نظر گرفته شود . راه خروج از سه بخش مشخص " دسترس خروج " ، " خروج " و " تخلیه خروج " تشکیل شده است . رجوع شود به بند 3-1-4 .

پروژه طراحی بنا

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

طراحی بنا :

اولین مسئله ای که در طراحی بنا مد نظر قرار میگیردعبارت از شکل سایت و ابعاد زمین طراحی است . بدین معنی که میزان طبقات ، ابعاد حجمی که میخواست در زمین طراحی قرار گیرد میبایست با ابعاد زمین تناسب داشته باشد . در این زمینه کانسپت های متفاوتی و باشرایط حجمی گوناگون طراحی شود . هدف در طراحی همه این کانسپت ها ایحاد معیارهایی برای انتخاب نوع ساختمان از لحاظ تعداد طبقات و یا مساحت تقریبی هر یک از طبقات بود . برای توضیح بیشتر باید گفت : با توجه به عرض کم سایت هر ساختمان احتمالی اگر میخواست بصورت گسترده و با طبقات کم روی کم روی سایت قرار گیرد موجبات افزایش عمق بنا را پدیدی می آورد . این افزایش عمق موجب عدم دسترس به نو مطلوب در بنا میشد . بدیهی است که این نور مطلوب تنها ناز جبهه های شمالی و و جنوبی میتوانست دریافت شود . مثلا ً هنگامیکه کانسپت هایی با طبقات کم ارائه میگردید نتیجه نهائی عبارت بود از یک عمق بیش از 16 متری ( که 8 متر آن از حنوب و 8 متر آن از شمال نو طبیعی دریاف میکند ) ، که در نتیجه اتکای ساختمان را به نور مصنوعی و درنتیجه افزایش مصرف انرژی و سوخت تزیاد میکرد. البته یک راه حل دراین زمینه ساخت دو بنای موازی وبود که این مسئله هم مشکلاتی را از قبیل اتلاف زمین مورد نیاز جهت پارکینگ و اتکا به پارکینگ های طبقاتی اینجاد مینمود در چنین شرایطی کانسپتهای مذبور حذف گردید و با توجه به فشردگی عملکردها و ترتیب دادن به آنها در ارتفاع شکل گرفت . ایده یک ساختمان بلند میتوانست مسائلی از قبیل دسترسی به نور مناسب را حل نموده مو جب کاهش مصرف انرژی ساختمان شود . همچنین با جلو گیری از تجزیه بنا به دو بنای موازی شرایط استفاده بهینه از مصالح و جلو گیری از هدر رفتن آنها و نیز مصرف کمتر انرژی فراهم مشد ( طبیعی است که با تجزیه ساختمان به دو ساختمان مستقل مصرف و تلفات مصالح افزایش میافت . همچنین این استقلال موجبات مصرف بیشتر و تلفات انرژی را نیی فراهم میکرد ) . سود عمده دیگری که در اینگونه طراحی مد نظر بود ایجاد آزادی عمل در سایت بود. بدین معنی که با کاهش سطح کف طبقات ، مقدار کمتری از سطح سایت اشغال شده و آزادی عمل بیشتری ازجهت اجرای فضاهای پارکینگ ، ایجاد آفمی تئاتر و ...... در سایت بوجود می آمدی . بنا بر این یکی از اهداف طراحی در این بخش ایجاد حجمی فشرده از لحاظ عملکردی بود که در همین زمینه نیز کانسپت های دیگری ارائه گردید .

اما کانسپت نهائی علاوه بر رعایت شرایطی که ذکر شد ویژگیهای جدیدی را نیز ارائه نمود . یکی از این ویژگیها ایجاد قوس در طول نما بود . این قوس میتوانست شرایطی را فراهم آورد که در طبقات پائین تر و سطح هم کف آزادی عمل بیشتر در فضاهای جمعی اطراف بنا بوجود آید .

بدین معنی که با کاهش سطح مورد اشغال بنا در سایت ، این سطح میتوانست به عمکردهای دیگری که فواید جمعی آنها بیشتر است اختصاص یابد .

این فوائد شامل ایجاد فضای سبز و چمن کاری و یا بطور کلی ایجاد یک پهنه وسیعتر در سطح هم کف برای مراجعین به ساختمان باشد . اهمیت این مسئله بخصوص با توجه به همجواری بنا با یک پارک بیشتر درک میشود .

توسعه فیزیکی و شکل گیری نقشه طبقات :

آرایش ارائه شده در پلان بر اساس الگوی برنامه فیزیکی است که شرح آن در شکل ( ....) آمده است .

در این برنامه سعی شده تا با انتخاب فضاهای مختلف از فضاهای جمعی تا خصوصی ترین فضاها ، به حداکثر جزئیات ، نیازها و فرد عمکردها در یک محیط کار ی توجه شود .

بنا بر این هدف ایجاد فضائی بوده است که پس از بهره برداری دچار کمبود عملکردی نگردد.

همچنین این برنامه بر اساس الگوی ارتباطات سازمانی در یک دفتر بیمه شکل گرفته است .

بر اساس الگوی فوق ابتدا نمودار ارتباطات بین عمکردهای مختلف ترسیم شد .

دراین نمودار لابی در ارتباط گسترده با سایر فضا ها قرار گرفته است . این مسئله بدلیل نقش و عملکرد مهم این فضا در بنای اداری است . لابی محل ورود و خروج کارمندان و مراجعین ، اطلاعات (راهنمای مراجعین به بخشهای مختلف بنا ) ، کارت زنی ها و اصولاً

راههای خروج در هنگام زلزله

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

3-1 راههای خروج از بنا و فرار از حریق

3-1-1 تعاریف

در این مبحث از مقررات ملی ، به منظور اعمال مقررات محافظت ساختمان ها در برابر حریق ، واژه ها و اطلاحات با معانی و مفاهیمی که در این بخش ذکر شده است ، مورد استفاده واقع می شوند .

آزمایش حریق استاندارد

آزمایش یا آزمایش های استاندارد ویژه برای شناسایی مقاومت و رفتار مصالح ، فرآورده ها ، اعضا و اجزای ساختمانی در مقابل آتش سوزی ، که مشخصات اجرایی آنها بعداً به وسیله مقررات مربوط به خود تعیین خواهد شد.

ارتفاع طبقه و بنا

ارتفاع یک طبقه ، فاصله قائم از کف تمام شده آن طیقه بالاتر است . ارتفاع طبقه آخر بنا ، حد فاصل کف تمام شده آن طبقه تا کف تمام شده متوسط سطح بام ساختمان می باشد . ارتفاع بنا به ارتفاع تمام شده متوسط سطح بام ساختمان می باشد . ارتفاع بنا به ارتفاع تمام طبقات یا فاصله قائم از کف زمین طبیعی از تا متوسط ارتفاع بام ساختمان گفته می شود .

افزایش بنا

انجام هر گونه عملیات ساختمانی که سطح یا حجم یک بنا را افزایش دهد .

اعضاء باربر

اعضایی از ساختمان که بار مرده و زنده ساختمان را به شالوده ها انتقال می دهند .

بازارچه

مجموعه ای بنا که برای عرضه غیرمتمرکز کالاهای مختلف در نظر گرفته شده ، و یک راه عبور و مرور عمومی با حداقل 9 متر عرض را در بر می گیرد .

بالابر

اتاقک یا سکویی که به مکانیسم بالا و پائین شدن در مسیر قائم و ثابت مجهز باشد .

بنای موجود

بنایی که مطابق مقررات و قوانین گذشته اجرا و تکمیل شده است .

پلکان خارجی

پلکانی که حداقل از یک طرف در ارتباط مستقیم با فضای آزاد باشد .

پلکان متحرک

پلکانی که به کمک وسایل و دستگاههای مکانیکی حرکت کند . رجوع به بند 3-1-4-6

پنجره حریق

پنجره ای که با " آزمایش حریق استاندارد " حائز اهمیت مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد .

پنجره چشمی

پنجره ای که فقط برای تأمین دید به فضای مجاور تعبیه شده باشد .

تأیید شده ، تصویب شده

1 ) تأیید و تصویب مصالح ، لوازم و تأسیسات ساختمانی ، طرحها ، روشها و ساختارها ، یعنی تأئید و تصویب آنها توسط مقامات قانونی مسئول ، مراکز و آزمایشگاه ها دارای صلاحیت که مطابق ضوابط ، استاندارد ها و مقررات مربوط ، با انجام آزمایش و بررسی مستقیم یا غیر مستقیم ( توسط اشخاص مورد اعتماد ، یا بر حسب اصول مطمئن از طرف مقامات ذیصلاح و نهادهای علمی و فنی شناخته شده ) صورت می گیرد .

2 ) تأیید و تصویب تصرف ، یعنی تأئید و تصویب یک یا چند نوع بهره گیری از بنا ، که بنا بدان مقاصد مورد استفاده قرار خواهد گرفت ، توسط مقامات دارای صلاحیت قانونی و مسئول که مطابق مقررات مربوطه با استناد به ارائه ادله دقیق و قاطع برای هماهنگی کامل ساختمان با مقررات اصولی در مورد آن تصرف یا تصرفها انجام می شود .

تخلیه خروج

بخشی از " راه خروج " که بین " خروج " و معبر عمومی قرار گرفته است .

تصرف

منظور از تصرف ، نوع بهره گیری از نبا یا بخشی از آن است که به مقاصدی معلوم در دست بهره برداری بوده و یا قرار است به آن مقاصد مورد استفاده واقع شود .

تغییرات

هر گونه دگرگونی یا تغییر و تبدیل در ساختمان ، در راههای خروج از ساختمان و در تأسیسات مکانیکی و برقی ساختمان که به قصد افزایش ساختمان نباشد .

حریق بند

اعضایی از بنا ، شامل دیوار ، سقف و کف مقاوم حریق که بتواند در مقابل سوختن تمام بار حریق واقع در فضای مربوط به خود ، ایستادگی و مقاومت کند .

حیاط

فضای باز بدون سقف و بدون تصرف که از دو یا چند طرف با دیوارهای خارجی بنا محصور باشد و اگر از همه طرف به دیوارهای خارجی بنا محصور شود ، در آن صورت به آن حیاط داخلی گفته می شود .

خانه

فضای زندگی حداکثر با دو طبقه ارتفاع که به منظور سکونت یک یا دو خانوار در نظر گرفته شده باشد .

خروج

بخشی از " راه خروج " که به وسیله ساختار و تجهیزات مقاوم حریق ، بر اساس ضوابط و مقررات از سایر فضاهای ساختمان جدا و ایمن شده و مستقیم یا از طریق تخلیه خروج به معبر عمومی منتهی شود . رجوع شود به بند 3-1-3-3 .

خروج افقی

رجوع شود به بند 3-1-4-3 .

خود بسته شو

اصطلاح " خود بسته شو " هنگامی که در مورد درهای حریق یا سایر بازشوهای حفاظتی به کار برده شود ، به مفهوم بسته بودن در ( یا بازشو ) در حالت عادی و بسته شدن آن پس از عبور است که برای اطمینان از انجام این عمل ، در به یک وسیله مکانیکی تأئید شده مجهز می شود .

خودکار

اصطلاح " خودکار " در مورد تجهیزات محافظت در برابر حریق ، برای وسایل و دستگاه هایی بکار برده می شود که در اثر واکنش به برخی از محصولات احتراق ، خود به خود و بدون دخالت انسان عمل کنند .

خودکار بسته شو

این اصطلاح هنگامی که در مورد درهای حریق یا سایر بازشوهای حفاظتی به کار برده شود ، منظور بسته شدن در ( یا بازشو ) به هنگام حریق در اثر واکنش به برخی از محصولات احتراق یا از طریق گرفتن فرمان از محلی دیگر است .

خیابان

هر نوع راه عبور و مرور عمومی در فضای باز ، اعم از کوچه ، خیابان یا بلوار که دست کم دارای 9 متر عرض بوده و به نحوی طرح شده باشد که امکان استفاده واحدهای آتش نشانی برای اطفای حریق را فراهم آورد . معابر داخل فضاهای بسته و تونلها اگر چه مورد استفاده عبور و مرور عمومی قرار گرفته و ماشین رو باشند ، به عنوان خیابان ملحوظ نمی شوند .

در حریق

دری که با انجام " آزمایش حریق استاندارد " حائز شرایط مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد .

دسترسی خروج

بخشی از " راه خروج " که از هر نقطه ساختمان منتهی به قسمت " خروج " می شود . رجوع شود به بند 3-1-3-2 .

دستگیره محافظ

لوله ، چوب یا پروفیلی که در طول راه پله و بالکن برای گرفتن دست و نلغزیدن انسان نصب شود.

دوام در برابر حریق

مدتی که مصالح یا قطعات و اجزای ساختمانی در مقابل شرایط خاص اجرای " آزمایش حریق استاندارد " همچنان عملکرد خود را حفظ نمایند .

دیوار جان پناه

بخش امتداد یافته دیوارهای خارجی بنا در بام که به منظور فراهم نمودن ایمنی و تفکیک همسایگی اجرا می شود .

دیوار دو بند

دیوار یا دیواره ای که راهروی خروج را قطع کرده و به یک یا چند در مجهز است . این دیوار باید مانع گسترش آتش و دود باشد .

دیوار کتیبه

بخشی از دیوار خارجی ساختمان که پائین یا بالای پنجره ( یا بازشو ) واقع می شود .

دیوار مشترک

دیواری که در مرز مالکیت دو ساختمان برای بهره گیری مشترک ساخته می شود .

راه خروج

مسیر ممتد و بدون مانعی که برای رسیدن از هر نقطه ساختمان به یک محوطه باز یا معبر عمومی در نظر گرفته شود . راه خروج از سه بخش مشخص " دسترس خروج " ، " خروج " و " تخلیه خروج " تشکیل شده است . رجوع شود به بند 3-1-4 .