تحقیق در مورد علوم قرآنی 100 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 100 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

علوم قرآنی

علوم قرآنی اصطلاحی است نسبتاً جدید ولی مصداق آن کهن و تاریخ آن به قدمت تاریخ قرآن است. و مراد آن علومی است که پیرامون و بر محور قرآن اعم از تاریخ و تفسیر و صورت و محتوا و نهایتاً استفادة بهتر بردن از قرآن در حوزة علوم شرعی و معارف دینی است. این علوم عبارتند از 1) تاریخ قرآن (مقالة «تاریخ قران» در همین کتاب. گفتنی است که مقالة حاضر یعنی قرآن و قرآن پژوهی در بردارندة یک دورة موجز از تاریخ قرآن است). 2)علم تفسیر 3) علم قرائت و تجوید و ترتیل 4) علم رسم عثمانی، یعنی شناخت چگونگی رسم‌الخط و املای قدیمی و ثابت قرآن مجید 5) علم اعجاز قرآن 6) علم اسباب نزول 7) علم ناسخ و منسوخ 8) علم محکم و متشابه 9) علم شناخت مکی و مدنی 10) علم اعراب 11) علم غریب القرآن و مفردات قرآن و وجوه و نظایر (واژگان‌شناسی قرآن) 12) علم قصص 13) فقه قرآن یا احکام القرآن. شاید فنّ و ترجمة قرآن را بتوان ملحق به علم تفسیر شمرد. سابقة علوم قرآنی که عمدتاً نقلی و متکی بر حدیث است مانند ناسخ و منسوخ و اسباب النزول، قدمتش به اندازة قدمت علم حدیث و احادیث مروی از معصومین علیهم السلام است. اما علم رسم عثمانی، همزمان با تدوین و جمع عثمانی و تهیة نسخ نهایی و رسمی قرآن (معروف به مصحف امام و مصحف عثمانی) پیدا شده‌است. و بسیاری از فقهای مذاهب اسلامی، تغیر و تبدیل آن را شرعاً جایز ندانسته‌اند و قرآن رسمی جهان اسلام که در عصر جدید با اتکا به اساسی ترین منابع قدیم و چاپ شده‌آست برمبنای همین رسم و یا رسم‌الخط عثمانی است. این رسم‌الخط، طبعاً تفاوتهایی با رسم‌الخط امروز عربی و فارسی دارد و برای فارسی زبانان حتی تحصیلکرده‌ها «دشوار خوان» است زیرا در آن بسیاری الفها، به کتابت در نمی‌آید از جمله آنکه به جای سلطان، سلطن، و به جای نوح، ینحوح (با الفی کوتاه بالای طا، یا نون) نوشته می‌شود. ولی حق با کسانی است که طرفدار تثبیت و استاندارد شماری رسم عثمانی هستند. زیرا اصطلاحات املایی و رسم‌الخط بر وفق مشربها و مکتبهای زبانی و زبانشناختی یا سلیقه‌ای، پایان ندارد، و اصولاً هرکاری کنیم و هر تدبیری بیندیشیم، قرآن خوانی درست، نیاز به آموزش خاصّ خود دارد، و صرف داشتن سواد و تحصیلات و فرهنگ برای درست‌خوانی قرآن، کفایت نمی‌کند. سابقة علم و قرائت و شناخت اختلافات قراآت نیز به صدر اول و عصر رسول‌الله (ص) و صحابه بر می‌گردد. ولی بعضی علوم قرآنی مانند اعجاز قرآن، یا اعراب قرآن متأخرتر است. زرقانی می‌نویسد: نخستین اثری که در علوم قرآنی تدوین شده‌است ابرهان فی علوم القرآن اثر علی بن ابراهیم بین سعید مشور به حوفی (م.330 ق.) است که ر 30 مجلد بوده و نسخة خطی 15 جلد آن در دارالکتاب المصریه محفوظ است. سایر آثاری که در علوم قرآنی و مشتمل بر همه یا اغلب علومو فنون نامبرده، تدوین شده‌است عبارتنداز: 2 و 3 ) فنون‌الافنان فی علوم القرآن؛ و نیز کتاب المجتبی فی علوم تتعلق بالقرآن هر دو، اثر ابن جوزی (م.597 ق) (هردو محفوظ در دارالکتاب المصریه در قاهره). 4) جمال القراء اثر علم‌الدین سخاوی (م.641 ق). 5) المرشد الجویز، اثر ابوشامه (م 665ق). (این اثر طبع رسیده‌است). 6) البرهان فی علوم القرآن، اثر بدالدین زرکشی (م.749 ق). این اثر عظیم و خوش تدوین چهار جلدی که به تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم به طبع رسیده‌است اساس و منبع اصلی اتقان است. 7) مواقع‌العلوم من مواقع النجوم، اثر جلال‌الدین بلقینی (م.824 ق.) 8) الاتقان فی علوم‌القرآن، اثر محدث و قرآن پژوه مصری، ایرانی تبار، جلال‌الدین سیوطی (م.911ق.) است. این اثر مهمترین اثر در علوم قرآنی شمرده می‌شود و از آن، سه ترجمه به فارسی موجود است. یکی ترجمة قدیمی (که نسخة خطی‌اش در کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است)، دوم به قلم آقای محمدجعفر اسلامی تحت عنوان دایره‌المعارف قرآن، و سومی به قلم حجه‌الاسلام سیدمهدی حائری قزوینی (دربارة این ترجمه و این کتاب مقالة «ترجمه اتقان» نوشتة بهاءالدین خرمشاهی در متاب سیر بی سلوک، قرآن پژوهی) متن عربی هم بارها به طبع رسیده‌است. بهترین طبع آن، تصحیح محمد‌ ابوالفضل ابراهیم، در چهار مجلد، است. در عصر جدید در جهان اسلام چند اثر قابل توجه د رعلوم قرآنی پدید آمده‌است که مهمترین آنا عبارتند از: 9) مناهل العرفان فی علوم القرآن، اثر محمد عبدالعظیم زرقانی در 2 مجلد. 10) مباحث فی علوم القرآن، اثر صبحی صالح که بارها تجدید طبع یافته و به صورت ناقص به فارسی ترجمه شده است. 11) المعجزه‌الکبری، اثر محمد ابوزهره (ترجمة فارسی تحت عنوان: معجزة بزرگ، پژوهشی در علوم قرآنی، به قلم ذبیحی). به نظر می‌رسد اغلب علوم‌ قرآنی در مقالة حاضر، معرفی شده‌است. و لزومی ندارد که تکرار شود. فقط بحث کوتاهی دربارة نخستین علم، یعنی «تاریخ قرآن» لازم می‌نماید. تاریخ قرآن عبارت است از علم و مباحث مربوط به توصیف و تحلیل سرگذشت نزول وکتابت و جمع و تدوین وحی قرآنی، و سیر هزار و چهارصد سالة