نماز در قرآن و حدیث 34ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 34

نماز در قرآن وحدیث

فهرست موضوعی

پیش گفتار

فضیلت نماز

3 - ویژگی های نماز

4 - مواظبت بر نماز

5- مواظبت بر وقت های نماز

6- نماز پیش از اسلام

پیش گفتار

نماز، نخستین واجب الهى است که خداوند سبحان بر مردم مقرّر داشته و فریضه اى است که پیشتر از همه فرائض دیگر، باید آن را آموخت ؛ نخستین عمل انسان است که در آن نظر مى شود و نخستین چیزى است که از آن بازخواست مى گردد، اگر مقبول افتد بقیه اعمال هم پذیرفته مى شود و اگر رد شود، دیگر اعمال هم رد مى شود.

نماز ستون دین، استوارى و سیماى آن است. جایگاه آن در دین، مانند سر در کالبد است و حکایت آن، حکایت ستون خیمه است. نماز، بهترین دستور دین، برترین اعمال و محبوب ترین آن ها نزد خداى سبحان و برترین وسیله اى است که متوسلان براى نزدیک شدن به او بدان چنگ زده اند و معراج مؤمن است .

نماز، شیطان را مى راند، بر تکبّر و سرکشى راه مى بندد، از زشتى و ناپسندى باز مى دارد، کبر و دیگر زنگارهاى روح را مى زداید، بدى ها را مى برد و جان را پاک مى سازد.نماز، کلید هر نیکى است ، چهره و دل بدان روشن مى شود و جان با آن به اطمینان مى رسد رحمت را فرو مى آوردو زشتى ها با آن زیبا مى گردند و براى پیروزى در جهاد اکبر و اصغر از آن مدد مى جویند.

نماز آخرین سفارش پیامبران، مخصوصاً پیامبر خاتم، حضرت رسول اکرم صلّى الله علیه و آله است که در پایان وصیت خویش فرمود: نماز را، نماز را و آن را تا بدان جا تکرار کرد که زبانش سنگین و سخنش بریده بریده گشت.

بى گمان، نماز بهترین وسیله براى سازندگى و سیر و سلوک به سوى خداوند متعال و هسته بنیادین حرکت تکاملى به سوى والاترین هدف انسانیت و جامعه نمونه بشرى است. بسى درد و اندوه که عموم مردم و بلکه بسیارى از نخبگان، این جان مایه حیات و حرکت و شکوفایى را آن چنان که باید، نمى شناسند و خواص ،آنچنان که شاید از آن بهره نمى گیرند، حال آن که آیات قرآن کریم و سنّت شریف بر نقش اعجازگونه نماز در سازندگى فرد و جامعه، تأکید مى ورزند.

مقاله درمورد چهل حدیث درباره حقوق والدین انس با پدرومادر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

چهل حدیث درباره حقوق والدین انس با پدرومادر وخدای تو حکم فرموده که هیچ کس را جز او نپرستید وبه پدر و مادر نیکی کنید اگر هردو یا یکی (از آنها به پیری برسند که موجب رنج وزحمت باشند) زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو وکمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام وبزرگوارانه سخن بگو.(سوره اسراء 23)    وهمیشه پر و بال تواضع وتکریم را با کمال مهربان نزدشان بگستران وبگو پروردگارا ، به پدرومادرم رحمت ومهربانی فرما آن گونه که آنان مرا درکوچکی تربیت کردند.    گرچه هستی ما ازخداست، لیکن سبب زندگی ووجود ما، پدر و مادر است وما شاخه ای از وجود این دو عزیزیم ومیوه ای از بوستان محبت وتربیت و مهر و عاطفه بی نظیر پدر و مادریم.    انسان فراموشکار وقتی به قدرت وموقعیتی رسید دوران عجز وکوچکی خویش را از یاد می برد وپدر و مادر و زحمات طاقت فرسای آنان را فراموش می کندوچه ناسپاسی و کفرانی بدتر از این؟    انسانیت واخلاق ایجاب می کند که پاسدار این دوگوهر باشیم و درهر حال حیاتشان از نیکی و احسان وپس ازمرگشان از صدقات و یاد نیک غفلت نکنیم. ما امتداد وجودی والدین خودیم وفرزندان ما تداوم وجود مایند ،چگونگی برخورد ما با پدر و مادر واحترام ونیکی به آنان سبب می شود که فرزندان ما نیز در نسل آ ینده حق شناس وقدردان ونیکوکار به بار آیند.فرزندان ما همان گونه خواهند بود که ما با والدین خویش رفتار می کنیم.    باری... ادای حق والدین وانجام سپاس زحمات آنان نیز مانند حق خدا و شکرنعمت هایش از عهده توانایی ما خارج است و تنها باید به عجز بگشاییم وبال تواضع وفروتنی به زیرپای آن دو فرشته بگستریم.    با این حال توجه به مقام پدر و مادر و شناخت ومنزلت آنان نزد خداوند زمینه ادای بخشی ازحق بزرگ آنان را فراهم می سازد.    روایاتی که در این مجموعه چهل حدیث والدین مطالعه می کنید، ما را با گوشه ای ازوظایف خود در برابر والدین آشنا می کند.    توفیق الهی یارمان باد که از نیکوکاران به پدرومادر خویش به حساب آییم چرا که رضایت خدا در رضایت آنان است .    خدایا! ما را قدردان زحمات پدر و مادر بگردان.    خدایا! ما را به تربیت نسلی با ایمان وحق شناس وپاکدل ونیکوکار موفق بدار.    1- بزرگترین واجب    قال امیرمومنین علی(ع: )برالوالدین اکبر فریضه.    امیرمومنین علی (ع) فرمود: بزرگترین ومهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است.(میزان الحکمه ،ج10،ص709)    2- برترین اعمال    قال الصادق(ع:) افضل الاعمال الصلاه لوقتها ،وبرالوالدین والجهاد فی سبیل الله .    امام صادق (ع) فرمود: برترین کارها عبارت است از: 1- نماز دروقت 2- نیکی به پدر و مادر     3- جهاد در راه خدا . (بحارالانوار، ج 74،ص85)    3- انس با پدر و مادر...     فقال رسول الله (ص: )فقر مع والدیک فوالذی نفسی بیده لانسهما بک یوما ولیله خیر من جهاد سنه.    مردی خدمت پیامبراکرم(ص) آمد وگفت: پدر و مادر پیری دارم که به خاطر انس با من مایل نیستند به جهاد بروم، رسول خدا(ص)فرمود: پیش پدر و مادر بمان ،قسم به آن که جانم در دست اوست انس     یک روز آنان با تو از جهاد یک سال بهتراست.(البته در صورتی که جهاد واجب عینی نباشد.(بحارالانوار،ج74،ص52)    4- محبوب ترین کارها    عن ابن مسعود قال: سئلت رسول الله(ص:) ای الاعمال احب الی الله عزوجل ؟ قال: الصلاه لوقتها، قلت ثم ای شیء؟ قال: برالوالدین ،قلت:ثم ای شیء؟ قال: الجهاد فی سبیل الله.    ابن مسعود می گوید: از پیامبرگرامی (ص) سوال کردم محبوب ترین کار پیش خدا کدام است؟فرمود: نماز دروقت ، گفتم : بعدازآن چه چیز؟ فرمود: نیکی به پدرومادر ،گفتم :بعد از آن چه چیز، فرمود:جهاد در راه خدا.(بحارالانوار ، ج 74،ص70)    5- نگاه به پدرومادر     قال رسول الله (ص:) ما ولد بار نظر الی ابویه برحمه الاکان له بکل نظره حجه مبروره .فقالوا:یا رسول الله وان نظر فی کل یوم مائه نظره؟ قال: نعم ،الله اکبرو اطیب.    پیامبر خدا(ص) فرمود: هر فرزند نیکوکاری که بامهربانی به پدر و مادرش نگاه کند در مقابل هر نگاه ثواب یک حج کامل مقبول به او داده می شود. سوال کردند حتی اگر روزی صدمرتبه به آنها نگاه کند؟ فرمود:آری خداوند بزرگ تر و پاک تراست.(بحارالانوار،ج 74،ص73)    6- عظمت پدرومادر     عن ابی الحسن الرضا(ع) قال: ان الله عزوجل امر بثلاثه مقرون بها ثلاثه اخری: امر بالصلاه والزکاه،فمن صلی و لم یزک لم تقبل منه صلاته وامر بالشکر له وللوالدین، فمن لم یشکر والدیه لم یشکرالله،امر باتقاءالله وصله الرحم ،فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عزوجل .    امام رضا(ع)فرمود: خداوندمتعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگرانجام گیرد:     1- به نماز همراه زکات فرمان داده است، پس کسی که نماز بخواند وزکات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی شود.    2- به سپاسگزاری ازخودش به پدر و مادر فرمان داده است پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است.    3- به تقوای الهی فرمان داده وبه صله رحم ،پس کسی که صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم به جا نیاورده است.    (بحارالانوار،جلد74،ص 77)    7- احترام به پدرومادر     قال الصادق (ع:) برالوالدین من حسن معرفه العبد بالله اذلاعباده اسرع بلوغا بصاحبها الی رضی الله من حرمه الوالدین المسلمین لوجه الله تعالی.    امام صادق (ع)فرمود: نیکی به پدر و مادر نشانه شناخت شایسته بنده خداست. زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضایت خدا نمی رساند.(بحارالانوار،ج74،ص77)    8-اطاعت از والدین     قال رسول الله(ص:) من اصبح مطیعا لله فی الوالدین اصبح له بابان مفتوحان من الجنه وان کان واحدا فواحدا .    پیامبر خدا(ص) فرمود: کسی که دستور الهی را در مورد پدر و مادر اطاعت کند،دو درب از بهشت به رویش بازخواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد یکی از آنها انجام دهد یک درب گشوده می شود. (کنزالعمال،ج16،ص467)    9- ارزش اطاعت از پدر و مادر     قال رسول الله(ص:) العبد المطیع لوالدیه ولربه فی اعلی علیین.    پیامبراکرم(ص)فرمود: بنده ای که مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.(کنزالعمال، ج16،ص 467)

40 حدیث 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 35

حدیث یکم

عاق والدین

قال پیامبر اکرم (ص) :

بابانِ مُعَجَّلانِ عُقوبَتُهُما فیِ الدنیا الْبَغْیُ والْعُقُوقُ .

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

دو چیز است که کیفر آنرا در دنیا می دهند ظلم و بد رفتاری با پدر و مادر .

(نهج الفصاحه ـ ص 216 ـ حدیث 1072 )

حدیث دوم

صله رحم

قال پیامبر اکرم (ص) :

صِلَهُْْ الرَّحِمِ تَزیدُ فیالْعُمرِ و تَرْفَعُ میتَهَ السُّوء

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

پیوند خویشان عمر را افزونی دهد و از مرگ بد جلوگیری کند.

(نهج الفصاحه ـ ص390 ـ حدیث 1838)

حدیث سوم

طـلاق

قال پیامبر اکرم (ص) :

تَزَوجَّوُ اوَلا تُطَلقِّوُا فَاِنَّ اللهَ لا یُحِبُّ الذَّوّ اقینَ وَ لا الذَّوّاقَاتَ

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

زن بگیرید و طلاق مدهید زیرا خداوند مردانی را که مکرر زن گیرند و زنانی که مکرر شوهر کنند دوست ندارد.

(نهج الفصاحه ـ ص 239 ـ حدیث 1149)

حدیث چهارم

خنـده

قال پیامبر اکرم (ص) :

لاتُکْثِرِ الضَّحْکَ فَاِنَّ کَثْرَهًْْ الضَّحَکِ تُمیتُ القَلْبِ .

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

خنده بسیار مکن که خنده بسیار دل را بمیراند.

(نهج الفصاحه ـ ص520 ـ حدیث 2479 )

حدیث پنجم

صـدقه

قال پیامبر اکرم (ص) :

تَرارَکُوا الْهُمُولَم وَالْغُمومَ بالصَّدقاتِ یَکْشِفِ اللهُ تَعالی ضُرَکمُ وَ ینْصُرْ کُمْ علی عَدُوَّکُمْ .

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

از رنج و غم ها بوسیله صدقه جلوگیری کنید تا خدا رنج ترا برطرف کند و شما را بر دشمنان پیروزی دهد .

(نهج الفصاحه ـ ص 227 ـ حدیث 1134 )

تحقیق درباره نهج البلاغه از مشهورترین و معتبرترین منابع حدیث شیعه است که به کوشش سیّد رضى (فایل word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

نهج البلاغه از مشهورترین و معتبرترین منابع حدیث شیعه است که به کوشش سیّد رضى (359 ـ 1 ـ نهج البلاغه حاوى سخنان زیباى 406 ه* ق) گردآورى و تدوین گردیدهنقش نهج البلاغه در فقه نقش نهج البلاغه در فقه اسلامیوتر از سخن خدا معرفى مى شود.2 ـ تنوع موضوعات نهج البلاغه اعجاب برانگیز است، معارف بلند توحیدى ارزشهاى والاى الهى، پند و اندرز و موعظه، بیان و تحلیل حوادث سیاسى و اجتماعى، دستور کار حکمرانان و توبیخ آنها از جمله مطالب نهج البلاغه است. تاکنون درباره ابعاد مختلف این کتاب عظیم سخن بسیار گفته شده، بعد عقیدتى، فلسفى، سیاسى، اخلاقى، اجتماعى و . . . ولى کمتر از بعد فقهى آن - سخن به میان آمده است و شاید این به خاطر آن بوده است که این بحثها در سطح عموم نشر مى‏شده و سخن از بعد فقهى آن باید با فقها گفته شود، و با اصطلاحات مخصوص این علم، که طبعا همگان را مفید نخواهد بود . ولى هم نهج البلاغه از این نظر غنى است و هم مى‏توان گوشه‏هائى از این بحث را آن چنان تهیه کرد که خالى از اصطلاحات پیچیده علمى، و همگان را مفید باشد . و این نوشتار به همین منظور تهیه شده است . اسناد روایات نهج البلاغه: با اینکه در نهج البلاغه جمله‏هاى فراوانى پیرامون احکام مختلف فقهى وجود دارد، جمله‏هائى راهگشا و مؤثر، ولى آنچه در درجه اول از نظر فقهى اهمیت دارد سند این خطبه‏ها و نامه‏ها و کلمات است که باید با ضوابط و ادله حجیت‏خبر که در علم اصول آمده است هماهنگ باشد، و بتوان در یک مسئله فقهى مربوط به حلال و حرام روى آن تکیه کرد . مگر در مسائل اخلاقى، اجتماعى، سیاسى و عقیدتى اعتبار حجیت‏خبر از نظر سند لازم نیست که تنها در مسائل فقهى روى آن تکیه مى‏شود؟ در پاسخ باید گفت: آنچه در مسائل عقیدتى در نهج البلاغه آمده همراه با استدلالات عقلى و فلسفى و قرآنى است، و باید هم چنین باشد، زیرا اصول اعتقادى تنها از طریق علم و یقین شناخته مى‏شود، نه از طریق خبر واحد و مانند آن . و این امر در مورد بسیارى از رهنمودهاى سیاسى و اجتماعى و مانند آن نیز صادق است . بنابراین، تکیه بر اسناد در این موارد چندان مطرح نیست . در زمینه مسائل اخلاقى نیز چون اصول اخلاقى از امورى شناخته شده، و هماهنگ با فطرت است، و نقش یک رهبر اخلاقى بیشتر جایگزین کردن این اصول در روح پیروان، و ایجاد انگیزه‏هاى پذیرش، و حرکت‏به سوى آن است و نه تعلیم این اصول، لذا در این زمینه نیز مسئله سند حدیث چندان مطرح نیست . مخصوصا در مواردى که اصول اخلاقى از مرز واجب و حرام درمى‏گذرد و شکل «مستحب‏» را به خود مى‏گیرد که بنابر اصل معروف «تسامح در ادله سنن‏» در میان علماى اصول، مطلب واضحتر خواهد بود . اما در مورد مسائل فقهى مخصوصا آنچه به احکام تعبدى واجب و حرام باز مى‏گردد چاره‏اى جز یافتن یک سند معتبر نیست، و گرنه دلالت هر اندازه قوى باشد با فقدان سند قابل اعتماد، کارى از پیش نمى‏رود . بنابراین، نقش اعتبار سند در مسائل فقهى ظاهرتر و سرنوشت‏سازتر است، هر چند این مساله در سایر موارد نیز داراى اهمیت است . براى راه یافتن به اعتبار سند یک حدیث راههاى شناخته شده‏اى در پیش است: 1 - معتبر بودن تمام رجال سند یک حدیث، مثلا اگر حدیثى را مرحوم کلینى در کتاب کافى نقل کرده و میان او و امام صادق (ع) که گوینده اصلى حدیث است، پنج نفر واسطه هستند باید تمام این پنج نفر افراد معتبر و موثق بوده باشند، که این کار معمولا با مراجعه به کتب علم رجال - که مخصوصا براى همین هدف تدوین شده - انجام مى‏گیرد و پس از مراجعه به این کتب مى‏بینیم که مثلا تمام رجال سند این حدیث افراد عادل، ثقه، معتبر و شناخته شده‏اند . اما با نهایت تاسف مرحوم سید رضى «قدس سره‏الشریف‏» گردآورنده بزرگ «نهج البلاغه‏» عنایتى به این امر نکرده، و اسناد این خطبه‏ها و نامه‏ها و کلمات قصار را نیاورده است، و در نتیجه نهج البلاغه به صورت احادیث مرسل درآمده است . هر چند - چنانکه خواهیم دید - طرق دیگرى براى اثبات اعتبار اسناد این اثر عظیم اسلامى در دست داریم، و شاید مرحوم سید رضى هم به همین دلیل، عنایتى به جمع اسناد آن نکرده، و یا به خاطر وجود دلائل متقن در لابلاى عبارات نهج البلاغه خود را مستغنى از این معنى مى‏دانسته و مسائل مطروح در آن را بى‏نیاز از سند مى‏شمرده است . به هر حال این موضوع مربوط به گذشته و عصر مرحوم سیدرضى «رحمة الله علیه‏» است . 2 - راه دیگرى که براى سند یک حدیث مورد استفاده قرار مى‏گیرد، به اصطلاح «عرضه کردن بر کتاب الله‏» است، یعنى حدیث را با متن قرآن که اصلى‏ترین و قطعى‏ترین سند اسلامى است مقایسه مى‏کنیم اگر با آن هماهنگ بود آن را معتبر مى‏شمریم . این روشى است که در احادیث متعددى از معصومین علیهم السلام به ما رسیده است . (1) استفاده از این روش در مورد بسیارى از احادیث نهج‏البلاغه کاملا میسر است . چرا که هماهنگى عجیبى میان محتواى نهج البلاغه و آیات قرآنى مى‏بینیم . گویى هر دو یک مطلب است‏با دو عبارت: یکى نظم و «کلام خالق‏» و دیگرى «کلام مخلوق‏» و هر دو در اوج فصاحت، در نهایت انسجام و بلاغت، و در کمال دقت و نظم ظرافت . 3 - راه سوم تشخیص چگونگى سند یک حدیث‏یا یک کتاب، «شهرت آن در میان اصحاب‏» و علما و بزرگان دین است، که اگر معیار این باشد، این کتاب نفیس اسلامى در اوج شهرت در میان همه علما است، و همگى با دیده عظمت‏به آن مى‏نگرند و پیوسته در کلمات خود به مطالب مختلف آن استناد مى‏جویند و روى آن تکیه مى‏کنند، استنادى که بیانگر اعتماد آنها به این کتاب والاقدر اسلامى است . 4 - راه دیگر براى رسیدن به اعتبار سند یک حدیث‏یا یک کتاب، «علو مضمون‏» است . مراد از «علو مضمون‏» آن است که محتوا و مضمون حدیث‏به قدرى عالى و در سطح بالا باشد که نتوان احتمال داد از غیر معصوم صادر شده باشد و این معنى در کلمات فقهاى بزرگ درباره بعضى از روایات برجسته و عالى مضمون که ظاهرا سند معتبرى از آن در دست نیست گفته شده است . مثلا مرحوم شیخ اعظم علامه انصارى در کتاب «رسائل‏» در بحث‏حجیت‏خبر واحد هنگامى که به حدیث معروف امام حسن عسکرى (ع) در مورد «تقلید مذموم و تقلید مطلوب‏» مى‏رسد، مى‏گوید این حدیث (گر چه حدیث مرسلى است، ولى آثار صدق از آن ظاهر و آشکار است، بنابراین نیاز به بررسى سند آن نیست) و فقیه بزرگ معاصر مرحوم آیة‏الله بروجردى در بحث نماز جمعه هنگامى که سخن به بعضى از فقرات دعاى صحیفه سجادیه که با مسئله نماز جمعه ارتباط دارد، رسیدند، در درسشان مى‏فرمودند گرچه صحیفه سجادیه (به عقیده بعضى) با سلسله اسنادى طبق موازین معروف رجال به دست ما نرسیده اما محتوى و مضمون آن به قدرى عالى و برجسته و والاست که صدور آن از غیر معصوم محتمل نیست . و به راستى این چنین است، چه کسى غیر از امام معصوم که علمش از اقیانوس وحى و نبوت سرچشمه گرفته توانایى دارد چنین مضامینى را در دعا به کار برد؟ مطلب در صحیفه سجادیه آنقدر بالا و شگفت‏انگیز و روح پرور و فصیح و بلیغ است که از توان انسان عادى خارج است . همین معنى درباره محتواى نهج البلاغه به طرز عجیبى حکمفرماست زیرا بلندى فوق‏العاده مطالب، مخصوصا در خطبه‏ها، فصاحت و بلاغت‏شگفت‏انگیز عبارات، نشان مى‏دهد که از سرچشمه‏اى در کنار سرچشمه قرآن سیراب شده و از مقام ولایتى مدد گرفته که تالى تلو

عوامل وحدت بخش در قرآن و حدیث 41 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 39

عوامل وحدت بخش در قرآن و حدیث

سید محمد علی ایازی

چکیده:

گفتگو درباره عوامل و عناصر تشکیل دهنده وحدت، یکی از مبرم ترین نیازهای جامعه اسلامی است که باید هم مفهوم از وحدت و هم مراد از عوامل و اهمیت و اهداف آن را در قرآن و روایات توضیح داد.بی گمان قرآن کریم در پیش از پنجاه آیه به مسئله وحدت و عواملی که فراهم آورنده اختلاف، پرداخته و راههای رسیدن به وحدت را نشان داده است.از این راهها می توان به رفتار مسالمت آمیز با مخالفان، پرهیز ازطرح مسائل اختلاف برانگیز و بی ثمر مذهبی، جلوگیری از تحریک احساسات و توهین به مقدسات، پرهیز از تکفیر صاحبان فرقه های اسلامی، رعایت حقوق اجتماعی، رعایت اصول اخلاقی، و تعامل علمی میان دانشمندان و فرهیختگان مسلمان اشاره کرد و تأثیر این عوامل را در تحقق وحدت نشان داد. چنانکه اگر این اصول از سوی هر یک از عالمان و صاحبان مذاهب رعایت شود، دشمنان اسلام و کسانی که آب به آسیاب آنها می ریزند دیگر نمی توانند جنگ و خون ریزی در میان مسلمانان راه بیاندازد و این گونه جهان اسلام را پراکنده و دسته دسته مانند لشکر شکست خورده سازند تا جایی که بتوانند جهان اسلام را تحقیر و به مقدسات و شخصیت پیامبر گرامی و قرآن توهین کنند و کشورهای مسلمان را در این گوشه و آن گوشه جهان اشغال و تصاحب کنند.

کلید واژه : وحدت، عوامل وحدت، اختلاف، نزاع، گفتگو، تعامل مذهبی.

مقدمه

وحدت اسلامی در شرایطی از مبرم ترین نیازهای جامعه اسلامی مطرح می شود که جدایی ها و ظهور جریاناتی آتشین کیان جهان اسلام را تهدید می کند.تقریب مذاهب اسلامی ،پیش از دوره اخیر در نتیجه تلاش و پایمردی مصلحان بزرگ و آرزومند وحدت اسلامی مطرح گردید.بی گمان اگر جدایی و تفرقه ای وجود نداشت و خطر تفرقه و نزاع و آتش تعصب های مذهبی نبود، و اگر ضرورتی عینی و سرنوشت ساز و سوء استفاده دشمنان نبود این عالمان آگاه و دلسوز موضوع تقریب را مطرح نمی کردند. درباره تقریب سخن های بسیار گفته شده،اما آنچه امروز طرح آن بایسته به نظر می رسد،طرح عوامل وحدت بخش، راه بردهایی که می تواند به وحدت و یکپارچگی جهان اسلام بینجامد و زمینه های تحریک، درگیری و جنگ های فرقه ای را خنثی کند.در قرآن مجید سخن از وحدت و مذمت اختلاف به میان آمده و خطرات آن بازگو شده است. با بررسی این آیات به خوبی عوامل وحدت بخش را می توان به دست آورد. زادگاه اختلاف از نظر قرآن در میان حاملان دین و از سوی برخی عالمان بسته اندیش است، آنان هستند که گاه به جای فروکاهش دادن اختلاف ها و نزدیک کردن افکار و اندیشه، زمینه های رویارویی را فراهم می سازند و با سطحی نگری، طرح موضوعات سست وبی پایه،برگزاری جلسات موهن ،استنادبه احادیث ضعیف ، همواره هیزم اختلاف راانباشته می سازند،وبه تعبیرقرآن: ما تَفَرَّقُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلى‏ أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ.( شوری /۱۴)، باآگاهی به اختلاف دامن می زنند.

به همین دلیل کسانی مانند علامه طباطبایی اختلاف در میان فرقه های دینی را بر خلاف فطرت و برخاسته از روح تجاوزگری می داند.(المیزان ،ج۲،ص ۲۴-۱۲۲). تشویق به وحدت و پرهیز از اختلاف در صورتی موثر است ،که عوامل اختلاف شناسایی شود و با راه حل های مثبت در جهت وحدت گام برداشته شود.

مراد از وحدت

منظور از وحدت یکی کردن مذاهب، شیعی کردن سنیان و یا سنی کردن شیعیان نیست.منظور حصر مذاهب به یک مذهب و یا حتی گرفتن مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آنها نیست. بلکه منظور از وحدت و یکپارچگی این است که با توجه به مشترکاتی که بین همه طوایف و فرقه های اسلامی وجود دارد و همگی اعتقاد به خداوند یگانه، پیامبر اسلام و کتاب الهی و قبله مشترک و اعتقاد به معاد و احکام اسلامی مثل نماز، روزه، حج و زکات دارند، با همدلی بایکدیگرهمکاری کنند.

اختلاف در بعضی از اعتقادات و احکام واختلاف منابع،که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، نباید موجب جدایی و دوری قلبهای مسلمانان از یکدیگر شود، بلکه باید همه فرقه های اسلامی با کمال شرح صدر و وسعت نظر عقاید و افکار یکدیگر را درک و تحمل نمایند و در عین حال که در صحنه کاوش و تحقیق و بحث و استدلال در فضای علمی تلاش می کنند، در عرﺻﮥ زندگی اجتماعی و تعامل با توجه به مصالح تمام امت اسلامی با سماحت یکدیگر را درک و به عناصر مهم تشکیل دهنده وحدت توجه و در راه تحقق آن بکوشند.

بنابراین مراد از وحدت، برداشتن موانع مصنوعی و پیشگیری از اموری است که باعث جدایی،کینه و دشمنی میان مسلمانان می گردد. از یک طرف دست دشمنان اسلام بر آنان دراز و از طرف دیگر در درون خود گرفتار و از حرکت و پیشرفت و رفع فقر، وجهل وحل مشکلات جامعه بازمانده و به خود مشغول می گردند، عقل دینی وخردجمعی می گوید،حفظ آرمانهای اصلی مهم ترازنزاع های بخشی نگراست.

مراد از عوامل وحدت بخش

مراد از این عنوان،عناصری است که تشکیل دهنده وحدت هستند. این عناصر، اموری هستند که یا به صورت ایجابی به تقریب و همکاری و تعامل علمی میان مسلمانان می انجامد و یا به صورت سلبی باعث کاهش اختلافات می گردد و جدایی و کینه و متهم کردن یکدیگر را از بین می برد و موجب طرد هر نوع بدبینی و تعصب می شود، عناصری که وحدت بخش هستند و یا در رفع ضدیت بکار گرفته می شوند، از سوی کسانی آگاهانه یا ناآگاهانه نقض می شود و برخی از آنان را به گفتن و نوشتن سخنان نسنجیده، غیرمنطقی، غیرواقعی، غیر فراگیر، تند و زننده درباره یکدیگر وادار ساخته و فاصله میان مسلمین را بس زیاد می کند.

طرح عوامل وحدت بخش و بررسی ضرورت بکارگیری آن در میان جوامع مسلمان، موجب می شود که به خودآگاهی واقع بینانه برسیم واندیشه وحدت را نهادینه کنیم وصورت عملی ببخشیم و فرصت را ازکسانی که آب به آسیاب دشمن می ریزند و زمینه گسترش اختلاف را فراهم می سازند، بگیریم، ودیگرنتوانند به روش گذشته خود ادامه دهند و در انزوا قرار گیرند.

اهمیت وحدت در قرآن

۱- بی گمان نخستین منادی وحدت و امت واحده شدن قرآن کریم است که می فرماید:

إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ (انبیاء/۹۱)این دین شما و این امت شماست، دین یگانه و من پروردگار شمایم، پس مرا بپرستید.