تحقیق درمورد دروغ گویی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

یک تذکر مهم

دروغ از روی شوخی نیز گناه است. بعضی تصور می کنند به عنوان شوخی و مزاح و جلب توجه و خنداندن مردم دروغ بگوید اشکالی ندارد، چرا که در این گونه موارد جنبه ی شوخی و مزاح نه جدی؛ اما این نکته را باید در نظر داشت که در شرع مقدس اسلام دروغ گفتن به طور کلی نهی شده و هر گونه دروغ، اعم از شوخی و جدی منافی با ایمان شمرده شده است، چنانکه حضرت علی(ع) می فرماید:

- هیچ بنده ای مزه ی ایمان را نمی چشد تا دروغ را- شوخی یا جدی- مطلقاً ترک کند.

و نیز می فرماید:

- دروغ چه جدر چه شوخی ناپسند است و مصلحت نیست به فرزند خود وعده ای بدهد و وفا نکند؛ زیرا دروغ انسان را به هرزگی و بی بند و باری می کشاند. که نتیجه آن آتش جهنم است.

به هر حال، دروغ کوچک یا بزرگ، شوخی یا جدی، گناه است و در نامه اعمال انسان نوشته می شود.چه بسا دروغ هایی که امکان دارد از نظر مردم گناه نباشد ولی از نظر اسلام قبیح و ناپسند است.

مرحوم مجلسی می گوید: متاسفانه یکی از گناهانی که بسیاری از مردم، حتی خواص به آن مبتلا هستند؛ تعارفات معمول است که از حقیقت عاری است و شائبه ی دروغ در آن مشهود است.مثلاً با این خوردن غذا و آشامیدن مشروبی متمایل اند؛ هنگامی که میزبان چیزی را به آنها عرضه می دارد اظهار بی میلی می کنند. و همچنین با اینکه نسبت به شخصی علاقه ی قلبی ندارند آنقدر اظهار اخلاق و محبت به او می کنند که گاهی مطلب بر خود گوینده نیز مشتبه می شود.

اگر چه این گونه دروغها نسبت به دروغهای بزرگ و مفسده انگیز، کوچک و ناچیز است ولی در شریعت مقدس گناه و حرام است. در صورتی که ضرورت یا مصلحت اهمّی در میان نباشد باید از آن احتراز کرد.

مرحوم مجلسی در تایید این مطلب، این داستان را طرح می کند:

از اسماء بنت عمیس نقل شده است که در شب زفاف عایشه من با گروهی از بانوان، او را به حضور رسول خدا(ص) همراهی می کردیم. آنگاه که حضور آن حضرت شرفیاب شدیم پیامبر اکرم ظرف شیری به عایشه داد.عایشه از روی شرم از گرفتن آن امتناع کردو من به او گفتم: دست رسول خدا را رد مکن و ظرف شیر را بگیر. با شرمندگی ظرف را گرفت و قدری از آن نوشید. سپس رسول خدا(ص) به من فرمود:ظرف شیر را به زنانی که همراه تو هستند تا از آن بیاشامند. زن ها خجالت کشیدند و با این که میل داشتند؛ گفتند: میل نداریم. رسول خدا فرمود: میان گرسنگی و دروغ جمع نکنید.

اسماء می گوید: خدمت آن حضرت عرض کردم: یا رسول الله! اگر به چیزی که میل داریم اظهار بی میلی کنیم، دروغ گفته ایم؟ فرمودند: دروغ هر چند کوچک باشد در نامه ی عمل ن.شته می شود.

لعنت شدگان کیانند؟

1- کافران

2- مشرکان

3- منافقان

4- فساد کنندگان در زمین

5- یهودیان

6- مرتدان

7-

8- شیطان

9- دروغگویان

و این خود دلیل بر عظمت این گناه است اما متاسفانه برخی از مردم به سادگی به آن برخورد می کنند و هنوز کاملاً به حقیقت نرسیده اند. دروغ انسان را از مقام شامخ انسانی و ملکوتی تنزل داده و در ردیف شیاطین قرار می دهد و ای کاش انسانها تعالیم نورانی و آسمانی قرآن را فرا راه خویش نهاده و در پرتو آن از ضلالت و گمراهی رهایی می یافتند. ولی...

یک نکته مهم

انسان علاوه بر آن که لازم است خود را از دروغ گفتن بپرهیزد بایستی از هم نشینی و دوستی با افراد دروغگو نیز خودداری مند.

از امام صادق(ع) نقل شده که امیرالمومنین(ع) مکرر بالای منبر می فرمود: سزاوار است انسان مسلمان از دوستی با سه کس دوی کند:1- پرروی بی باک و تبهکار 2- احمق 3- دروغگو

سپس درباره درغگو فرمود: زندگی کردن با درغگو برای تو سزاوار نیست؛ چون سخنان تو را برای دیگران و سخنان دیگران را برای تو باز گو می کند و هرگاه داستانی را به پایان رساند دیگری به آن می افزاید تا آنجا که اگر راست گوید کسی باور نکند. دروغگو در میان مردم دشمنی و عدامت ایجاد می کند و در سینه ها تخم کینه می افشاند.سپس تقوی الهی پیشه کنید و مواظب خود باشید که با چه کسی طرح دوستی می افکنید.

مواردی که دروغ گفتن جایز است

1- مقام ضرورت و ناچاری

2- اصلاح میان مردم

3- خدعه و نیرنگ در جنگ

4- وعده به خانواده و همسر

شایعه پراکنی

پیامبر آکرم(ص) در توصیه ی خود به ابوذر غفاری م یفرماید:

ای ابوذر، برای دروغگو بودن فرد همین بس که هر چه را می شنود بازگو نماید.

یعنی حتی در جایی که شنیده های او عین واقع باشد؛ اما بدون تحقیق و برسی به بازگویی آنها بپردازد؛ دروغگو به حساب می آید. چه رسد به این که از آنچه شنیده است بکاهد؛ یا بر آن بیفزاید.

با توجه به این سخن پیامبر، می توان شایعه پراکنی را از مصادیق دروغ دانست. حتی اگر انسان انگیزه ی ناپسندی ارز نقل شایعه نداشته باشد؛ باید نگاه کند که آیا نقل آن فایده ای دارد یا نه؟

نتیجه

از مجموعه آن چه گفته شد برداشت می شود که دروغ از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم و در میان مردم بی اعتبار می کند. دروغ اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد. وجالب ترین نکته؛ در اخبار آمده است که: علت اصلی دروغ، عقده ی حقارت و خودکم بینی دروغگو است.

احادیثی درباره ی دروغ:

دروغ کلید گناهان

حضرت امام حسن عسکری(ع) فرمود:

جُعِلَتِ الخَبائِثُ کُلُّها فی بَیتٍ وَ جُعِلَ مِفتاحُها اکِذب.

تمام پلیدی ها در خانه ای نهاده شده و کلید آن دروغ است.

دروغ سبب خرابی ایمان

امام باقر(ع) فرمود:

اِنَّ الکِذب هُوَ خَرابُ الایمانِ

دروغ ویران کننده ایمان است.

دروغ و روسیاهی

رسول گرامی اسلام(ص) فرمود:

الکِذب یُسَوِّدُ الوَجهَ

از دروغ گفتن خودداری کنید زیرا انسان را رو سیاه می مند.

دروغ بدترین رباها

رسول گرامی اسلام(ص) فرمود:

أربَی الرِّبا الکِذبُ

بدترین و بالاترین رباها دروغ است.

دروغ بدترین بیماری

حضرت علی(ع) فرمود:

...وَعِلّة الکِذبِ أقبَحُ عِلَّةٍ

...بیماری دروغ زشت ترین بیماری است.

تحقیق در مورد دروغ و جنبه های اخلاقی آن 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 18 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دانشگاه آزاد واحدبجنورد

عنوان تحقیق :

دروغ و جنبه های اخلاقی آن

استاد ارجمند :

سرکار خانم موسوی طلب

دانشجو :

مهناز ابراهیم زاده

پائیز 85

دروغ

بزرگ‏ترین گناهان

امیر المؤمنین‏علیه السلام مى‏فرماید:

«ان اعظم الخطایا عند الله اللسان الکذوب; (1) .

بزرگ‏ترین گناهان نزد خدا، زبان بسیار دروغ گو است.»

زبان دروغ گو داشتن، یعنى دروغ گو بودن. دروغ به وسیله زبان، وجود پیدامى‏کند و زبان یکى از علل وجودى دروغ است. اگر کسى دروغى بگوید، این کار بازبانش انجام مى‏گیرد. اگر زبانى بسیار دروغ گو باشد، دارنده آن زبان، بسیار دروغ‏خواهد گفت.

هر گناهى با عضوى از اعضاى انسان در خارج رخ مى‏دهد و گناه را مى‏توان به آن‏عضو نسبت داد; چون گناه کار گناه را به وسیله آن عضو انجام داده است. دست‏خیانت‏کار داشتن، یعنى دزد و خائن به مال بودن. چشم ناپاک داشتن، یعنى خائن به‏ناموس بودن. زبان دروغ گو داشتن، یعنى دروغ گو بودن.

سر آن که زبان پر دروغ، بزرگ‏ترین گناه است، در آینده روشن خواهد شد; اکنون‏باید معناى دروغ روشن شود.

دروغ چیست؟

دروغ، سخن بر خلاف حقیقت است و دروغ گو کسى است که بر خلاف حقیقت،خبرى مى‏دهد.

شما اگر گرسنه باشید و به منزل دوست‏خود بروید، او براى شما غذا بیاورد، شمابگویید من سیر هستم، این سخن دروغ است، چون بر خلاف حقیقت است; شما نیزدروغ گو هستید، زیرا بر خلاف حقیقت‏خبر داده‏اید.

کم را بیش گفتن یا بیش را کم گفتن، دروغ است و گوینده‏اش دروغ گومى‏باشد، چنان که بود را نبود و یا نبود را بود خبر دادن دروغ گویى مى‏باشد و نیزبد را خوب و خوب را بد یا کوچک را بزرگ و بزرگ را کوچک خواندن، دروغ‏خواهد بود.

دروغ و دروغ گویى

دروغ از صفات سخن است و دروغ گویى از صفات سخن گو و این دو همیشه باهم یار نیستند. مى‏شود سخنى دروغ باشد، ولى گوینده‏اش دروغ گو نباشد، چنان که‏ممکن است کسى دروغ بگوید، ولى سخنش دروغ نباشد، بلکه راست و مطابق‏حقیقت‏باشد.

شما اگر به وقوع حادثه‏اى اطمینان پیدا کردید، در صورتى که آن حادثه رخ نداده‏باشد، هنگامى که از وقوع آن خبر مى‏دهید، شما دروغ گو نیستید، ولى خبر شمادروغ است. دروغ گو اگر سخن راستى بگوید که به نظرش بر خلاف حقیقت‏باشد،خبر او راست است، چون مطابق با واقع است، ولى خودش دروغ گفته، زیرا به نظرخودش بر خلاف حقیقت، سخن گفته است.

در زبان عربى

در زبان عربى، دروغ را کذب گویند و خبر دروغ را خبر کاذب مى‏خوانند،چنان که خود دروغ‏گو را نیز کاذب مى‏خوانند.

پس در این زبان، کاذب بودن، هم صفت‏سخن مى‏باشد، و هم صفت‏سخن گو واین اشتراک، ممکن است گاهى موجب اشتباه بشود و به گمان برسد که هر جا که‏خبر کاذب پیدا شود، خبر دهنده هم باید کاذب باشد، یعنى صفت گفته را به گوینده‏سرایت‏بدهند.

نظریه‏اى از قرن سوم

نظام، دانشمند نامى قرن سوم در دروغ نظریه‏اى دارد; او مى‏گوید:

«دروغ، سخن بر خلاف عقیده است، نه بر خلاف واقع.»

نظام براى اثبات صحت نظریه‏اش به این آیه شریفه استدلال مى‏کند:

«والله یشهد ان المنافقین لکاذبون; (2) .

خدا گواهى مى‏دهد که منافقان، دروغ گویند.»

منافقان، شرفیاب حضور رسول خداصلى الله علیه وآله مى‏شدند و عرضه مى‏داشتند که ماگواهى مى‏دهیم که تو رسول خداصلى الله علیه وآله هستى.

خدا در این سوره مبارکه با پیغمبر خود سخن مى‏گوید و منافقان را به اومى‏شناساند. خدا مى‏فرماید: وقتى که منافقان نزد تو آمدند و گفتند که ما شهادت‏مى‏دهیم که تو رسول خدا هستى، با آن که خدا مى‏داند که تو رسول او هستى ولیکن‏بدان که منافقان دروغ مى‏گویند.

بیان استدلال: سخن منافقان که شهادت به رسالت‏بود، سخنى بود مطابق حقیقت،ولى خدا آنان را دروغ گو خوانده است.

دروغ گو بودن منافقان از این نظر است که آن‏ها این سخن را از روى ایمان‏نگفتند، بلکه در دل، بر خلاف آن، عقیده داشتند; از این پى مى‏بریم که دروغ، سخن برخلاف عقیده است، نه بر خلاف حقیقت.

نظرى به این نظریه

گویا دو چیز، موجب اشتباه این مرد دانا شده که دروغ را سخن بر خلاف عقیده‏پنداشته، نه بر خلاف حقیقت:

1. غفلت از این که کاذب هم صفت‏خبر قرار مى‏گیرد و هم صفت مخبر; اوپنداشته که کاذب، تنها صفت مخبر خواهد بود و بس.

2. گمان آن که میان خبر دروغ و دروغ گو ملازمه مى‏باشد و این صورت به‏خاطرش نرسیده که ممکن است‏خبر دهنده، دروغ گو باشد، ولى خبرش دروغ‏نباشد، لذا نتیجه گرفته که دروغ، سخن بر خلاف اعتقاد است، نه بر خلاف واقع.

ولى آیه شریفه اگر دلیل بر سخن ما نباشد، سخن نظام را اثبات نمى‏کند، زیراسخن منافقان، راست و عین حقیقت‏بود، ولى خود آن‏ها در این حقیقت گویى‏دروغ گو بودند، چون کلامشان را بر خلاف واقع مى‏پنداشتند.

علماى بیان، استدلال نظام را چنین ابطال کرده‏اند که منافقان، دروغ گوى درشهادت دادن بوده‏اند.

معماى طاووس

طاووس یمنى که از بزرگان برادران اهل سنت مى‏باشد و براى خویش مقام‏شامخى در دانش قائل بوده، به پندار خود معمایى درست کرده بود، آن را از حضرت‏امام باقرعلیه السلام بپرسید:

کدام مردمى بودند که شهادت به حق دادند، ولى در عین حال دروغ گو بودند؟

امام فرمود: آنان منافقان بودند، در موقعى که به رسول خداصلى الله علیه وآله عرض کردند ماشهادت مى‏دهیم که تو رسول خدایى با آن که گفته آن‏ها راست‏بود، ولى خود آن‏هادروغ گو بودند. (3) .

منافقان

تحقیق در مورد دروغ گویی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 13 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

موضوع تحقیق:

دروغگویی

دروغگویی درمردان

دروغ های مردان متنوع هستند،

از انواع بی اثر و بی مزه تا انواع بسیار خلاقانه  

فریدریش نیچه :

"آشفتگی من از این نیست که تو به من دروغ گفته ای،

از این آشفته ام که دیگر نمیتوانم تو را باور کنم."

تذکر: در این مقاله در جایی که کلمات "مردان" و "آنها" به کار رفته است، منظور تمام مردان نبوده است، بلکه منظور تنها گروهی از مردان است که این موارد درباره آنها صدق میکند. مردان دروغ می گویند ...مردان دروغ میگویند و هچ شکی در این باره وجود ندارد و آن دسته که چنین میکنند، زیاد هم دروغ میگویند! (زنان هم دروغ میگویند و ما بعدا به حساب آنها هم رسیدگی خواهیم کرد). دروغهای مردان متنوع هستند و از انواع بی اثر و بی مزه - آنهایی که هر کسی بلافاصله متوجه دروغ بودنشان میشود - تا انواع بسیار خلاقانه را دربر میگیرد. مساله عجیبی که در وجود دارد این است که ظاهرا آنها هرگز یاد نمیگیرند که کدام دروغ اثر میکند و کدام یک بی فایده است. گاهی تصور میکنم که همه مردان کتابی دارند با نامی شبیه این "دروغهای کارآمد" و همه آنها در مواقع ضروری به آن مراجعه میکنند و به همین دلیل دروغهایشان شبیه هم است. برای مثال یک بار یک فرد خارجی از طرف یک آژانس دوست یابی اینترنتی با من تماس گرفت، او مدعی بود که: نماینده کشورش در سازمان ملل است هم پزشک است هم وکیل 100 میلیون دلار ثروت دارد جوان، خوش چهره و بسیار علاقمند به ملاقات با من است من با وام گرفتن جمله ای از دوروتی پارکر (Dorothy Parker 1967-1893 نویسنده و شاعر آمریکایی) برایش نوشتم : "البته! و من هم ملکه رومانی هستم". برایم بسیار عجیب بود که این شخص واقعا انتظار داشت داستانش را باور کنم. البته شکی نیست که او امیدوار بود که دختری 18 ساله - یا در واقع 15 ساله - حرفش را باور کند، هر چند که این روزها دختران 15 ساله هم بسیار عاقل شده اند. بعضی از کارشناسان عقیده دارند که مردان بیشتر از زنان دروغ میگویند و عده ای نیز با این نظر مخالفند و معتقدند همه دروغ میگویند. اما چرا مردان اینقدر زیاد دروغ میگویند؟ در اینجا ده دلیل عمده آن را خواهید دید. دلایل عمده دروغ گویی مردان1. برای به دست آوردن دل زنان و پیشرفت در رابطه دوستی.

مردان صراحتا برای رسیدن به جنس مخالف دروغ میگویند. بعضی از آنان چنان از خود نا امید شده اند که دست به دامان دروغهای شاخداری میشوند که حتا یک بچه دو ساله عقب افتاده و کر و لال هم متوجه دروغ بودن آن میشود. برای مثال: "زیبایی تو از حد تصور من خارج است" (این حرف را به دختر بد قیافه ای میزنند که خودش به خوبی میداند چه قیافه ای دارد!) این حرف، حتا با توجه به اینکه هر کس سلیقه ای خاص دارد، باز هم نمیتواند به جایی برسد. "من واقعا دلم میخواهد که با دختر خوبی ازدواج کنم" (بله، اما به نظر نمیرسد که این کار را بکند، چون 48 سال دارد، هنوز ازدواج نکرده و من باید از خودم بپرسم، چرا حالا؟ چرا من؟)

تحقیق در مورد دروغ گویی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 2 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

کند، دروغ می گوید ، شب ادراری دارد

دروغ می گوید :

برای کودکان یاد گرفتن تفاوت بین حقیقت و دروغ و افسانه نیاز به زمان دارد . برای حتی کودکان کلاس اولی هم درک این واقعیت مشکل است .

دکتر ژان پیاژه علت دروغ گویی را چنین بیان می کند : کودکان تا حدود چهار سالگی بر اساس خشنودی والدینشان رفتار می کنند . بدین معنا که (( هر چیز مامان و بابا رو خوشحال کنه خوبه و هر چیز باعث بشه عصبانی و ناراحت بشن بده )) .

پس اگر کودکی گلدان مورد علاقه مادرش را شکست برای جلوگیری از عصبانی شدن مادر ، می گوید که گلدان را نشکسته .

برای اینکه از دروغ گویی کودک بکاهید می توانید از روشهای زیر استفاده کنید :

- سعی کنید خودتان الگوی رفتاری خوبی برای فرزندتان باشید . کودکان هر چه ببینند و بشنوند ، یاد می گیرند و آنرا اجرا می کنند . بخصوص اگر چیزی که می بینند ، رفتار و گفتار والدینشان باشد -که مورد علاقه آنهاست . پس بهتر است بکوشیم تا با رفتار درست خود ، الگوی مناسبی برای کودک باشیم .

- کودک را در موقعیتی قرار ندهید که مجبور شود دروغ بگوید . مثلا کودک شما گلدانی را شکسته ، شما سراسیمه به سمت او می روید و می گویید (( تو گلدان را شکستی ؟ )) مشخص است که او در این شرایط دروغ خواهد گفت : (( نه )) . اگر مطمئن هستید که کودک کاری را انجام داده ، انکار کودک را نادیده بگیرید و به اصل ماجرا بپردازید و از کودک سؤال نکنید . به جای سؤال کردن به صورت یک جمله خبری به کودک بگویید چه کاری انجام داده است . بهتر است در این مثال مادر بگوید : (( واقعا از دستت عصبانی شدم چون گلدان را شکستی ! ))

- به کودک بگویید ، اگر راست بگوید کمتر جریمه می شود و اگر دروغ بگوید جریمه اش دو برابر می شود . به گفته خود عمل کنید . تنبیهی که در نظر می گیرید نباید آنقدر سخت باشد که کودک ترجیح دهد دروغ بگوید . در این صورت او برای فرار از تنبیه دروغ می گوید و شانسش را امتحان می کند . اگر شما نفهمید که او دروغ گفته ، او از تنبیه فرار کرده است و اگر بفهمید هم چیزی از دست نداده است .

- ابتدا کودک را برای عمل نادرستش مثل شکستن گلدان تنبیه کنید . و بعد به مسأله دروغ گویی او بپردازید . یعنی دو تنیبه جداگانه که نباید خیلی شدید باشد . و علت هر دو را برایش توضیح دهید .اگر تنبیه بی اجازه دست زدن به شکلاتها این است که تا دو روز از خوردن شکلات محروم باشد ، به خاطر دروغ گویی دو روز دیگر هم اضافه می شود . به این ترتیب کودک می فهمد که اگر راست بگوید جریمه اش نصف خواهد شد .

- سعی کنید راست گویی را در کودک تقویت کنید . اگر کودک شما شیشه مربا را شکسته و به جای اینکه بگوید ( من نکردم ) بگوید ( ببخشید ) او را به خاطر راستگویی اش تشویق کنید و بعد برای شکستن شیشه مربا جریمه تعیین کنید یا اگر کودک به شما راست گفت که کجا رفته است به او بگویید به خاطر راستگویی اش به او اطمینان دارید و باز هم به او اجازه خواهید داد که جاهای بیشتری برود . اگر کودک شما قبل از اینکه شما بفهمید خودش کارش را اعتراف کرد ، جریمه کمتری برای او در نظر بگیرید . البته باید مراقب باشید که فریب کودک خود را نخورید .

دانلود پروژه دروغ گویی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

یک تذکر مهم

دروغ از روی شوخی نیز گناه است. بعضی تصور می کنند به عنوان شوخی و مزاح و جلب توجه و خنداندن مردم دروغ بگوید اشکالی ندارد، چرا که در این گونه موارد جنبه ی شوخی و مزاح نه جدی؛ اما این نکته را باید در نظر داشت که در شرع مقدس اسلام دروغ گفتن به طور کلی نهی شده و هر گونه دروغ، اعم از شوخی و جدی منافی با ایمان شمرده شده است، چنانکه حضرت علی(ع) می فرماید:

- هیچ بنده ای مزه ی ایمان را نمی چشد تا دروغ را- شوخی یا جدی- مطلقاً ترک کند.

و نیز می فرماید:

- دروغ چه جدر چه شوخی ناپسند است و مصلحت نیست به فرزند خود وعده ای بدهد و وفا نکند؛ زیرا دروغ انسان را به هرزگی و بی بند و باری می کشاند. که نتیجه آن آتش جهنم است.

به هر حال، دروغ کوچک یا بزرگ، شوخی یا جدی، گناه است و در نامه اعمال انسان نوشته می شود.چه بسا دروغ هایی که امکان دارد از نظر مردم گناه نباشد ولی از نظر اسلام قبیح و ناپسند است.

مرحوم مجلسی می گوید: متاسفانه یکی از گناهانی که بسیاری از مردم، حتی خواص به آن مبتلا هستند؛ تعارفات معمول است که از حقیقت عاری است و شائبه ی دروغ در آن مشهود است.مثلاً با این خوردن غذا و آشامیدن مشروبی متمایل اند؛ هنگامی که میزبان چیزی را به آنها عرضه می دارد اظهار بی میلی می کنند. و همچنین با اینکه نسبت به شخصی علاقه ی قلبی ندارند آنقدر اظهار اخلاق و محبت به او می کنند که گاهی مطلب بر خود گوینده نیز مشتبه می شود.

اگر چه این گونه دروغها نسبت به دروغهای بزرگ و مفسده انگیز، کوچک و ناچیز است ولی در شریعت مقدس گناه و حرام است. در صورتی که ضرورت یا مصلحت اهمّی در میان نباشد باید از آن احتراز کرد.

مرحوم مجلسی در تایید این مطلب، این داستان را طرح می کند:

از اسماء بنت عمیس نقل شده است که در شب زفاف عایشه من با گروهی از بانوان، او را به حضور رسول خدا(ص) همراهی می کردیم. آنگاه که حضور آن حضرت شرفیاب شدیم پیامبر اکرم ظرف شیری به عایشه داد.عایشه از روی شرم از گرفتن آن امتناع کردو من به او گفتم: دست رسول خدا را رد مکن و ظرف شیر را بگیر. با شرمندگی ظرف را گرفت و قدری از آن نوشید. سپس رسول خدا(ص) به من فرمود:ظرف شیر را به زنانی که همراه تو هستند تا از آن بیاشامند. زن ها خجالت کشیدند و با این که میل داشتند؛ گفتند: میل نداریم. رسول خدا فرمود: میان گرسنگی و دروغ جمع نکنید.

اسماء می گوید: خدمت آن حضرت عرض کردم: یا رسول الله! اگر به چیزی که میل داریم اظهار بی میلی کنیم، دروغ گفته ایم؟ فرمودند: دروغ هر چند کوچک باشد در نامه ی عمل ن.شته می شود.

لعنت شدگان کیانند؟

1- کافران

2- مشرکان

3- منافقان

4- فساد کنندگان در زمین

5- یهودیان

6- مرتدان

7-

8- شیطان

9- دروغگویان

و این خود دلیل بر عظمت این گناه است اما متاسفانه برخی از مردم به سادگی به آن برخورد می کنند و هنوز کاملاً به حقیقت نرسیده اند. دروغ انسان را از مقام شامخ انسانی و ملکوتی تنزل داده و در ردیف شیاطین قرار می دهد و ای کاش انسانها تعالیم نورانی و آسمانی قرآن را فرا راه خویش نهاده و در پرتو آن از ضلالت و گمراهی رهایی می یافتند. ولی...

یک نکته مهم

انسان علاوه بر آن که لازم است خود را از دروغ گفتن بپرهیزد بایستی از هم نشینی و دوستی با افراد دروغگو نیز خودداری مند.

از امام صادق(ع) نقل شده که امیرالمومنین(ع) مکرر بالای منبر می فرمود: سزاوار است انسان مسلمان از دوستی با سه کس دوی کند:1- پرروی بی باک و تبهکار 2- احمق 3- دروغگو

سپس درباره درغگو فرمود: زندگی کردن با درغگو برای تو سزاوار نیست؛ چون سخنان تو را برای دیگران و سخنان دیگران را برای تو باز گو می کند و هرگاه داستانی را به پایان رساند دیگری به آن می افزاید تا آنجا که اگر راست گوید کسی باور نکند. دروغگو در میان مردم دشمنی و عدامت ایجاد می کند و در سینه ها تخم کینه می افشاند.سپس تقوی الهی پیشه کنید و مواظب خود باشید که با چه کسی طرح دوستی می افکنید.

مواردی که دروغ گفتن جایز است

1- مقام ضرورت و ناچاری

2- اصلاح میان مردم

3- خدعه و نیرنگ در جنگ

4- وعده به خانواده و همسر

شایعه پراکنی

پیامبر آکرم(ص) در توصیه ی خود به ابوذر غفاری م یفرماید:

ای ابوذر، برای دروغگو بودن فرد همین بس که هر چه را می شنود بازگو نماید.

یعنی حتی در جایی که شنیده های او عین واقع باشد؛ اما بدون تحقیق و برسی به بازگویی آنها بپردازد؛ دروغگو به حساب می آید. چه رسد به این که از آنچه شنیده است بکاهد؛ یا بر آن بیفزاید.

با توجه به این سخن پیامبر، می توان شایعه پراکنی را از مصادیق دروغ دانست. حتی اگر انسان انگیزه ی ناپسندی ارز نقل شایعه نداشته باشد؛ باید نگاه کند که آیا نقل آن فایده ای دارد یا نه؟

نتیجه

از مجموعه آن چه گفته شد برداشت می شود که دروغ از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم و در میان مردم بی اعتبار می کند. دروغ اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد. وجالب ترین نکته؛ در اخبار آمده است که: علت اصلی دروغ، عقده ی حقارت و خودکم بینی دروغگو است.

احادیثی درباره ی دروغ:

دروغ کلید گناهان

حضرت امام حسن عسکری(ع) فرمود:

جُعِلَتِ الخَبائِثُ کُلُّها فی بَیتٍ وَ جُعِلَ مِفتاحُها اکِذب.

تمام پلیدی ها در خانه ای نهاده شده و کلید آن دروغ است.

دروغ سبب خرابی ایمان

امام باقر(ع) فرمود:

اِنَّ الکِذب هُوَ خَرابُ الایمانِ

دروغ ویران کننده ایمان است.

دروغ و روسیاهی

رسول گرامی اسلام(ص) فرمود:

الکِذب یُسَوِّدُ الوَجهَ

از دروغ گفتن خودداری کنید زیرا انسان را رو سیاه می مند.

دروغ بدترین رباها

رسول گرامی اسلام(ص) فرمود:

أربَی الرِّبا الکِذبُ

بدترین و بالاترین رباها دروغ است.

دروغ بدترین بیماری

حضرت علی(ع) فرمود: