لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 43
گزارش کارآموزی
بسمه تعالی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
نام استاد : جناب آقای مهندس مختاری
نام محقق: سید امید رادمهر
موضوع: گزارش کارآموزی
تیر 1385
تاریخ گردآوری: 5/5/1385
گزارش کارآموزی
مقدمه:
رشته ای که در آن مشغول به تحصیل هستیم همانطور که از نامش پیداست یعنی بوجود آورنده های این رشته به بررسی مسایل مهم و حایز اهمیت ساختمان و ادارات و کارخانه ها و…می پردازد.
دراین رشته لوله کشی آب سرد، گرم ، برگشتی ، فاضلاب جزء اولین اقدامات این رشته است می توان گفت این قبیل کارها الفبای تاسیسات هستند.
انسان از بدو تولد نیاز زیاد و وافری به این رشته داشته و دارد و خواهد داشت انسانهای گذشته برای استحمام و دستشویی و شست و شوی نیاز به آب داشتند و چون از چشمه ها دور بودند باید مسافت زیادی را طی می کردند تا به آب برسند و در آنجا با اهالی مجاور آب به دعوی و تعدی می پرداختند تا اینکه کم کم و به مرور زمان به فکر لوله کشی آب مصرفی افتادند و بعد این رشته را با نیازهای خودشان سنجیدند و دامنه آن را گسترده تر کردند تا اینکه امروز به اینجا رسیده است و از لوله کشی آن روزی به جوشکاری ، لوله کشی گاز ، فاضلاب ، نقشه های اساسی ، برق کشی ، آب گرم کن و …رسیده است.
گزارش کارآموزی
فهرست موضوعات پروژه:
1-مقدمه
2-تاسیسات حرارت مرکزی
3-گردش آب در تاسیسات حرارت مرکزی
4-سیستم حرارت مرکزی با جریان سریع
5-موتورخانه
6-کنترلهای تاسیسات
7-بویلرها
8-سیستمهای آب داغ
9-انواع سوختهای مورد مصرف در مشعلها
10-ساختمان مشعل
11-مشعل گازی
12-مشعل گازوئیلی
13-الکترو پمپ گردش آب
14-انواع و کار آکوستات
15-وسایل کنترل مشعل و پمپ گردش آب
16-منبع انبساط باز
17-منبع انبساط بسته
18-منبع دوجداره
19-تعریف انواع رادیاتور از نظر جنس و کارکرد آنها
20-رادیاتورهای فولادی
21-هواگیری رادیاتور
22-انواع ترموستات ها
23-تاسیسات حرارت مرکزی سیستم بخار
24-دیگ بخار
25-منبع تغذیه دیگ بخار
26-منبع کوئلی بخار
27-مبدل حرارتی
گزارش کارآموزی
تاسیسات حرارت مرکزی:
حرارت مرکزی با آبگرم:
تاسیسات حرارت مرکزی آبگرم عبارتند از مجموع وسایل و تجهیزاتی است که مقدار گرمای لازم (برحسب کالری) را در مکان معینی از ساختمان تولید و آنرا با واسطه آب از طریق لوله کشی و رادیاتور به اطاقهای مختلف ساختمان منتقل و توزیع می نماید. آبگرم ، ناقل حرارت که گرمای خود را در نتیجه تبادل از دست داده از طریق لوله های برگشت به مرکز تولید حرارت(موتورخانه) بازگشته مدارخود را مجددا به ترتیب فوق می پیماید. بنا به تعریف اجمالی فوق معلوم می شود که دستگاههای مورد استفاده تاسیسات حرارت مرکزی بطور کامل شامل دیگ ، منبع دوجداره ، منبع انبساط(باز و بسته ) مشعل ، لوله کشی هایرفت و برگشت و رادیاتور ها و وسیله یا عاملی است که آب را در مدار به جریان می اندازد. پس از آشنایی با تعریف حرارت مرکزی با آبگرم به توضیحی در مورد هر یک از دستگاههای حرارت مرکزی می پردازیم . و با دستگاه و نحوه عملکرد دستگاه آشنا می شویم.
(گردش آب در تاسیسات حرارت مرکزی)
در تاسیسات حرارت مرکزی برای گردش آب از دو خاصیت توموسفیون(سیفون حرارتی)یا جریان طبیعی و سیستم حرارت مرکزی با جریان سریع استفاده میشود . که کاربرد هر کدام از اینها بستگی به وسعت تاسیسات و زیر بنای ساختمان دارد و زیر درباره هر دو مورد بطور کامل توضیحاتی داده میشود (تاسیسات حرارت مرکزی با گردش ترموسیفون یا جریان طبیعی ) در ساده ترین تاسیسات حرارت مرکزی برای گردش آب از خاصیت ترموسیفون یا جریان طبیعی که در اثر اختلاف وزن حجم مساوی از سیال گرم و سرد به وجود می آید استفاده شده است . بطور مثال هرگاه دو ظرف شیشه ای پر از آب را به وسیله دو لوله به هم مربوط نمایند و در ته ظرف پایین اندکی ماده رنگی (مثلا" پرمنگنات دوپتاسیم) داخل کرده و آنرا روی صفحه داغ اجاق برقی حرارت دهنده بین دو ظرف جریان آب برقرار میشود به این ترتیب که
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
بررسی سیستم های الکترونیکی خودروهای جدید
این پست در مورد سیستم های الکترونیکی موجود در خودرو های جدید است، اگرچه از زمان فراگیر شدن میکروکنترلر ها که حدود بیست سال از آن می گذرد، در خودرو های پیشرفته ی دنیا از سیستم های کنترل الکترونیکی استفاده می شود اما چند سالی است که در خودرو های ساخت داخل کشور هم از این امکانات استفاده می شود. به عنوان مثال اگر شما به سیستم برق پژو 206 آشنا باشید می بینید که این خودرو از لحاظ سیستم های الکترونیکی در سطح پیشرفته ای قرار دارد و یا در مدل هایی از خودروی فورد از حدود 50 میکروپروسسور استفاده شده است. اگرچه این سیستم ها باعث می شوند تعمیر این نوع خودروها نیاز به دانش فنی ویژه ای داشته باشد اما دارای مزایایی است که ارزش زیادی دارند. به طور کلی هدف از استفاده از کامپیوتر های الکترونیکی در خودرو ها عبارتند از:
- نیاز به کنترل دقیق مقدار سوخت مصرفی در خودرو برای رسیدن به استاندارهای اقتصادی و زیست محیطی
- عیب یابی پیشرفته
- کاهش مقدار سیم های استفاده شده در خودرو (با استفاده از روش های مالتی پلکسینگ)
- افزایش امنیت (در برابر سوانح رانندگی و سرقت)
- افزایش امکانات رفاهی در خودرو
به طور کلی کنترل موتور مهمترین وظیفه ی سیستم کامپیوتری موجود در خودرو است. از این رو واحد کنترل موتور یا ECU قدرتمندترین کامپیوتر موجود در خودرو است. (لازم به ذکر است که واژه ی "کامپیوتر"ی که در اینجا از آن استفاده می کنیم به معنای آن کامپیوتری که الان شما از آن این مطالب را می خوانید نیست بلکه از این کامپیوتر ها در فرهنگ الکترونیک به Embedded System یا سیستم های جاسازی شده یاد می شود.) روش کنترلی که ECU از آن استفاده می کند، Closed Loop Control نام دارد. در مورد این روش کنترل کافی است بدانید که به سیستم هایی که از خروجی خود برای کنترل سیستم نمونه برداری می کنند، کنترل حلقه بسته یا Closed Loop Control می گویند. ECU برای استفاده از این روش کنترل، از طریق تعداد زیادی سنسور، اطلاعات زیادی از وضعیت قسمت های مختلف (مثل دمای سیستم خنک کننده یا مقدار اکسیژن در اگزوز) بدست می آورد. ECU با استفاده از این اطلاعات بدست آمده و قرار دادن آن در تعداد زیادی فرمول، بهترین زمان جرقه در موتور و مدت زمان باز بودن پاشنده ی سوخت (Fuel Injector) را تعیین می کند. در واقع ECU این کار را برای به کمینه رساندن مقدار مصرف سوخت انجام می دهد.
در یک ECU مدرن ممکن است از یک پردازنده ی 32 بیتی و 40 مگاهرتزی استفاده شود. (اگر با این مفاهیم آشنا نیستید به پست های 2/11/2005 و 2/20/2005 مراجعه کنید.) اگرچه در نگاه اول ممکن است این مقادیر را با پردازنده ی 2 یا 3 گیگاهرتزی کامپوتر خود مقایسه کنید ولی این مقایسه ی درستی نیست زیرا در سیستم های جاسازی شده یا Embedded System حجم کدهایی که مورد استفاده قرار می گیرد به مراتب کمتر از حجم نرم افزارهایی است که شما در کامپیوتر خود اجرا می کنید.
به عنوان مثال حافظه های مورد استفاده در ECU ها در حدود 1 مگابایت هستند در حالی که شما ممکن است نرم افزاری با حجم 300 مگابایت را در کامپیوتر خود اجرا کنید، یعنی 300 برابر! پس ECU ها خیلی هم قدرتمند هستند!
در این مدار، پردازنده به همراه صدها قطعه ی الکترونیکی دیگر بر روی یک برد چند لایه قرار گرفته است. تعدادی از اجزای الکترونیکی که به همراه پردازنده در این مدار قرار دارند عبارتند از:
- Analog-to-digital converters یا مبدل آنالوگ به دیجیتال
- High-level digital outputs یا خروجی دیجیتال سطح بالا
- Signal conditioners یا متناسب کننده ی سیگنال
- Communication chips یا تراشه های ارتباطی
بررسی اجزا
1- Analog-to-digital converters یا مبدل آنالوگ به دیجیتال
اصولا پدیده های فیزیکی در دنیای اطراف ما پدیده هایی آنالوگ (پیوسته یا قیاسی) هستند، یعنی این کمیات هر مقداری از یک بازه ی مشخص را می توانند به خود اختصاص دهند. به عنوان مثال دمای هوای تهران در شرایط عادی می تواند هر مقداری بین -10 درجه تا
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 18
کاربرد مقایسهای الگوریتم در بهینهسازی بهرهبرداری از سیستم چندمخزنی
چکیده
در این مقاله، کاربرد الگوریتم ژنتیک در بهینهسازی بهرهبرداری از سیستمهای چندمخزنی بررسی شده است. بهینهسازی پارامترهای سیاست بهرهبرداری در این روش، صرفاً با استفاده از نتایج شبیهسازی سیستم انجام میشود. بنابراین میتوان انواع مختلفی از مسائل بهرهبرداری را مستقل از نوع تابع هدف و قیدهای آن و نیز ساختار سیاست بهرهبرداری، بهینهسازی نمود. در این مقاله پس از بررسی اجمالی روش الگوریتم ژنتیک پیشنهادی، عملکرد آن در بهینهسازی یک سیستم پویای استوکستیک و برنامهریزی پویا با رگرسیون مقایسه شده است. نتایج حاصل، نشانگر برتری الگوریتم ژنتیک هم به لحاظ سرعت و محاسیبات و هم مقدار تابع هدف در مقایسه با دو روش دیگر بوده است. با این حال به منظور افزایش کارایی این روش، اصلاحاتی در آن صورت گرفته است. بهبود کارایی عملگرهای الگوریتم ژنتیک به ویژه استفاده از قانون به هنگامسازی قدرت جهش و محاسبه برازندگی کروموزومها بوسیله شبیهسازی سیستم با دورههای متغیر، دو نمونه از این اصلاحات را تشکیل دادهاند.
در بررسیهای انجام شده اثر این اصلاحات کاملاً مفید ارزیابی شده است، به گونهای که روش اصلاح شده قادر خواهد بود در مدت زمانی کمتر به نتایجی بهتر از روش معمولی دست یابد. ارزیابی مدل نهایی الگوریتم ژنتیک نشان میدهد که روش پیشنهادی، روشی بسیار کارآمد در حل مسائل سیستمهای بزرگ است که حل آنها با روشهای رایج غالباً غیرممکن است. به عبارتی، ارزش و کارامدی عملگرهای پیشنهادی از نقطهای شروع میشود که عملگرهای رایج الگوریتم ژنتیک در آن نقطه متوقف شده و قادر به پیشروی نیستند.
1- مقدمه
بهینهسازی بهرهبرداری از سیستمهای چندمخزنی و تدوین قوانین و سیاستهای کارآمد بهرهبرداری از آنها از چندین دهه پیش یکی از موضوعات اصلی در مطالعات منابع آب بوده و تحقیقات گستردهای بر آن انجام شده است. در این راه پیشرفتهای فراوانی چه به لحاظ استراتژیهای جدید و کارآمد حل مساله و چه از نظر افزایش توانمندی و سرعت کامپیوترهای شخصی به عنوان ابزارهای محاسباتی بوجود آمده است. اما به رغم این پیشرفتها، بهینهسازی بهرهبرداری از یک سیستم چندمخزنی بزرگ به صورت یکپارچه به ویژه هنگامی که عدم قطعیتهای هیدرولوژیکی سیستم به صورت واقعبینانه در نظر گرفته میشوند، همچنان کاری چالشدار باقی مانده است.
لادبادیه در مروری بر استراتژیهای حل مساله بهینهسازی بهرهبرداری از سیستم مخازن، این استراتژیها را در چهار دسته بهینهسازی استوکستیک ضمنی، بهینهسازی استوکستیک صریح، کنترل بهینه زمان واقعی و روشهای برنامهریزی کاوشی مورد بررسی قرار داده است. روش الگوریتم ژنتیک در این بررسی به عنوان یک روش برنامهریزی کاوشی در نظر گرفته شده است و دارای این مزیت ویژه میباشد که میدانید تمامی جزئیات مدلهای شبیهسازی درنظر بگیرید، بدون آنکه به فرضیاتی برای سادهسازی درنظر بگیرید، بدون آنکه به فرضیاتی برای سادهسازی مساله یا محاسبه مشتقات تابع هدف نیاز داشته باشد. از این رو میتوان روش GA را استراتژی امیدوارکنندهای در حل مساله بهرهبرداری بهینه از سیستم مخازن، به ویژه در سیستمهای واقعی بزرگ با توابع هدف و قیدهای پیچیده غیرخطی و تفکیکناپذیر دانست.
الگوریتم ژنتیک از طریق فرآیندی شبیه به روشهای انتخاب طبیعی در علوم زیستشناسی به بهینهسازی مسائل میپردازد. این الگوریتمها در طول دهه گذشته به طور گسترده به عنوان ابزارهای جستجو و بهینهسازی در رشتههای مختلف از جمله بازرگانی، علوم و مهندسی بکار گرفته شدهاند.
اگرچه استفاده از GA در مستئل بهرهبرداری از سیستمهای منابع آب روش نسبتاً جدید محسوب میشود، اما کاربردهای موفقی از آن گزارش رشده است. ایسات و هال کاربرد GA را در یک سیستم چهارمخزنی معروف بررسی کردند. آنها مدل GA را با برنامهریزی پویا، مقایسه و آن را به لحاظ نیازهای محاسباتی کاملاً برتری گزارش نمودند. واردلا و شریف نیز از GA برای بهینهسازی همان سیستم چهارمخزنی استفاده کرده و نشان دادند که این روش میتواند جوابهای توانمند و قابل قبولی ارائه دهد. یک سال بعد این کار توسط شریف و واردلا توسعه بیشتری یافت. اولیویرا و لاکس از GA برای بهینهسازی منحنیهای فرمان در سیستمهای چندمخزنی سیاستهای بهرهبرداری از سیستمهای مخازن پیچیده ارزیابی نمودند. کای و همکاران، GA را برنامههای خطی با موفقیت مورد استفاده قرار دادند.
چن از این الگوریتم در به دست آوردن منحنیهای فرمان یک سیستم تکمخزنی استفاده کرد و آن را برای بهینهسازی سیستمهای کاملاً غیرخطی، بسیار موثر ارزیابی نمود. تونگ و همکاران از GA برای تعیین مقدار بهینه پارامترهای نوعی از منحنیهای بهرهبرداری مخازن استفاده کرده و آن را ابزار قدرتمندی برای یافتن استراتژیهای مدیریت منابع آب بهینه ارزیابی نمودند. ممتحن و همکارانریال از GA در بهینهسازی ساختارهای مختلفی از سیاستهای بهرهبرداری برای یک سیستم تکمخزنی استفاده کردند و عملکرد آن را با روشهای برنامهریزی پویای استوکستیک و برنامهریزی پویا رگرسیون به عنوان دو روش مرسوم بهینهسازی مقایسه نمودند. آنها سیاستهای با ساختار خطی و خطی قطعهای به دست آمده از روش GA را برتر از سیاستهاتی حاصل از روشهای بهینهسازی مرسوم گزارش نمودند.
به طور کلی میتوان کاربرد GA در بهینهسازی بهرهبرداری از منابع آب را در تحقیقات گذشته به دو دسته بهینهسازی برداشتهای هر دوره زمانی و بهینهسازی پارامترهای سیاست بهرهبرداری تقسیم کرد. در این دستهبندی، شریف و واردلا از دسته اول و اولیویرا و لاکس و ممتحن و همکاران از دسته دوم میباشند. در دسته اول GA به طریقی بکار گرفته میشود که نتایجی مشابه مدلهای برنامهریزی پویا تولید کند و بنابراین به طور خودکار قسمتی از مشکلات محاسباتی این مدلها را نیز به همراه خواهد داشت، اما در دسته دوم از GA با یک رویکرد جدید، یعنی جستجوی مستقیم پارامترهای سیاست، استفاده شده است، به گونهای روشهای بهینهسازی دیگر امکان استفاده در این رویکرد را ندارند. بنابراین، به نظر میرسد در این روش استفاده بهتری از پتانسیل GA میشود. روش مورد استفاده در این مقاله نیز از دسته دوم میباشد.
در مقاله حاضر کار ممتحن و همکاران توسعه داده شده و روش جستجوی مستقیم پارامترهای سیاست، با استفاده از GA در سیستمهای چندمخزنی بررسی شده است. همچنین در بخشهای مختلفی از این روش اصلاحاتی پیشنهاد شده تا بتوان سیاستهای بهینهسازی بهتری را در زمانی کمتر به دست آورد. عملکرد این مدل به لحاظ نیازهای محاسباتی و مقادیر تابع هدف در یک سیستم سه مخزنی با مدلهای SDR, DRP مقایسه شده است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
مدل سیستمی سازمان و نقش سیستم اطلاعات
- مقدمه
سیستم اطلاعات مدیریت پس از تکامل تدریجی در طول پنج دهه اخیر دیگر دارای تعریف، مفهوم، شکل و قالب تقریباً مشخص و پذیرفته شدهای است و آنچه در حال توسعه است بیشتر شامل فناوری پیادهسازی، مدلهای تصمیمگیری و سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری هستند. در این مقاله مفاهیم کلی سیستم اطلاعات مدیریت را مرور میکنیم.
- مدل سیستمی سازمان و نقش سیستم اطلاعات
در مدیریت آن سازمان را به عنوان یک سیستم باز و یک سیستم کنترلی حلقه بسته میتوان به صورت زیر نمایش داد (مک لئود 1994، 103):
عنصر کنترلی سیستم سازمان متشکل از دو بخش مدیریت و پردازشگر اطلاعات است. پردازشگر اطلاعات به مجموعه تمام افراد و سیستمهای اطلاعاتی و پشتیبان تصمیمگیری گفته میشود که به مدیریت در اتخاذ تصمیم کمک میکنند. علاوه بر این نقش اصلی برای پردازشگر اطلاعات، میتوان آن را تولیدکننده اطلاعات سازمان (به عنوان یک فرایند یا زیرسیستم از یک سیستم بزرگتر) برای ارائه به سازمانهای بالادست یا موجودیتهای بیرونی دانست. گاهی اوقات ممکن است نقش فرعی پردازشگر اطلاعات به نقش اصلی تبدیل شود. این تغییر نقش در شرایطی اتفاق میافتد که مدیریت به دلایل مختلف از پردازشگر اطلاعات در تصمیمگیری استفاده نمیکند و در عوض به دلایل مختلف به موجودیتهای مهم در محیط سازمان توجه بیشتری نشان میدهد. هر یک از نقشهای اصلی و فرعی پردازشگر اطلاعات نیازمند ویژگیها، توانایی و مشخصات خاص خود است و اجزای پردازشگر اطلاعات باید مطابق با ایفای نقش غالب، طراحی شده و تطبیق داده شوند.
3- انواع سیستمهای اطلاعاتی در سازمان سیستمهای اطلاعات
یکی از اجزای سیستم کنترلی حلقه بسته محسوب میشوند. بنابراین هدف چنین سیستمهایی کمک به کنترل سیستم است. در هر سازمان دو نوع کنترل وجود دارد؛ کنترل عملیاتی و کنترل مدیریتی. عملیات مختلف سازمان در قالب فرایندها و زیرسیستمهای صف و ستاد انجام میشوند. هر یک از این عملیات نیازمند کنترلهای خاص خود هستند و سیستمهای اطلاعاتی خاص خود را طلب میکنند. چنین سیستمهای اطلاعاتی که عملیات مختلف سازمان را کنترل و پشتیبانی میکنند سیستمهای پردازش مبادلات نامیده میشوند.
کنترل مدیریتی نیازمند اطلاعاتی است که بخش قابل ملاحظهای از آنها توسط سیستمهای پردازش مبادلات تولید میشوند. سیستمهای اطلاعاتی پشتیبان کنترل مدیریتی، اطلاعات تولید شده توسط سیستمهای پردازش مبادلات را پردازش کرده و آنها را در ترکیبها و شکلهای جدید معنیدار به مدیریت عرضه میکنند. چنین سیستمهای اطلاعات، سیستمهای اطلاعات مدیریت نامیده میشوند.
4- سیستمهای اطلاعات مدیریت
4-1- تعریف سیستم اطلاعات مدیریت سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یکپارچه متشکل از کاربر و ماشین برای ارائه اطلاعات در پشتیبانی از عملیات، مدیریت و تصمیمگیری در سازمان است. این سیستم از نرمافزار و سختافزار رایانهای، راهنماها و دستورالعملها، مدلهایی برای تحلیل، برنامهریزی، کنترل و تصمیمگیری و یک پایگاه اطلاعات بهره میگیرد (دیویس و اولسون 1985، 6). سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است که دادههای محیطی را جمعآوری و دادههای تبادلات و عملیات سازمانی را ثبت میکند و سپس آنها را فیلتر، سازماندهی و انتخاب کرده و به عنوان اطلاعات به مدیران ارائه مینماید و ابزاری برای مدیران فراهم میآورد که اطلاعات مورد نیاز خود را تولید نمایند (موردیک و مانسون 1986، 6).
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یکپارچه، رایانهای و کاربرـ ماشین است که اطلاعات لازم برای حمایت از عملیات و تصمیمگیری فراهم میکند. عناصر اصلی این سیستم عبارتند از: (1) سیستمی یکپارچه برای خدمت به تعداد زیادی کاربر، (2) سیستمی رایانهای که تعدادی نرمافزار اطلاعاتی را از طریق یک پایگاه اطلاعات به هم مرتبط میکند، (3) رابط کاربر- ماشین که به جستجوهای فوری و موقتی پاسخ میدهد، (4) ارائه اطلاعات به تمام سطوح مدیریتی و (5) پشتیبانی از عملیات و تصمیمگیری (آواد 1988، 5).
4-2- مفهوم سیستم اطلاعات مدیریت سیستم اطلاعات
مدیریت سازمان یک چیز متمایز و جدا از دیگر سیستمهای اطلاعات نیست بلکه چارچوبی کلی ارائه میکند که دیگر سیستمهای اطلاعات بر مبنای آن با یکدیگر همخوان میشوند. در طول زمان مشخص شد که مفهوم پیادهسازی یک سیستم کاملاً یکپارچه واحد بسیار مشکل است. واقعیت این است که یک سیستم یکپارچه، به معنی یک ساختار واحد و همگن نیست
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
مقدمه:
سیستم بادبندی واگرا، یک نوع سیست مناسب سازهای برای مقابله با نیروهای زلزله میباشد که برای اولین بار توسط پوپوف پیشنهاد شد. سازههای مهاربندی واگرا با توجه به طول تیر پیوند بطور همزمان هم دارای سختی سیستمهای سازهای با بادبندهای همگرا و هم دارای شکلپذیری و خاصیت استهلاک انرژی سیستمهای سازهای خمشی میباشند. بعد از معرفی این سیستم توسط پوپوف و همکارانش و طراحی چندین ساختمان بلند با استفاده از این نوع سیستم و رفتار بسیار مناسبی که این سازهها در زلزله از خود نشان دادند مهاربندهای واگرا به سرعت مورد قبول آییننامههای آمریکایی AISC و UBC قرار گرفتند. در ایران در اکثر موارد مهاربندهای واگرانه برای رفتار مناسب لرزهای بلکه بر اساس محدودیتهای مهاربندی واگرانه برای رفتار مناسب لرزهای بلکه بر اساس محدودیتهای معماری و به اجبار استفاده میشود. هر چند که ضریب رفتار این سیستم در آییننامه 2800 ویرایش دوم و سوم آورده شده ولی ضوابط لرزهای مهاربندیهای واگرا در آییننامه 2800 هنوز آورده نشده است. در ویرایشهای قبلی آییننامه 2800 تنها به این جمله اکتفا شده بود که برای طراحی این نوع سیستمهای سازهای بایستی به آییننامههای معتبر خارجی رجوع شود. همین امر باعث میشود که مهندسان طراح در ساختمانهای با بادبندهای واگرا از ضریب رفتار سیستم مهاربندی واگرا استفاده نموده و در حقیقت نیروهای زلزله را نسبت به سیستم مهاربندی همگرا کاهش دهند ولی با توجه به موجود نبودن ضوابط لرزهای بادبندهای واگرا در آییننامههای ایرانی، بالطبع ضوابط طراحی ویژه اینگونه سیستمها نیز توسط غالب مهندسین رعایت نمیشد. یک نمونه روشن بحث بالا مشاهده ساختمانهای بسیاری با بادبندهای واگرا در تهران میباشد که در تیر پیوند از تیر لانه زنبوری استفاده شده است. در موارد محدودی نیز مشاهده میگردد که در جان، ورق تقویتی کار گذاشته شده است در صورتی که بر اساس دستور صریح آییننامه استفاده از تیرهای لانه زنبوری یا جان باز چه با ورق تقویتی و چه بدون ورق تقویتی مجاز نمیباشد. قابل توجه است که بیشترین سهم استهلاک انرژی در اینگونه سیستمهای سازهای نیز مربوط به تیر پیوند (Link) میباشد. خوشبختانه ضوابط سیستمهای مهاربندی واگرا در ویرایش جدید مبحث دهم آورده شده و امید است ضوابط مربوطه تا حد امکان در طراحی و اجرا بطور معمول بکار برده شود. هر چند ضوابط مربوط به طراحی بادبندهای واگرا نسبت به بادبندهای همگرا بسیار بیشتر میباشد ولی نرمافزار ETABS امکانات بسیار مناسبی برای طراحی بادبندهای واگرا دارا میباشد و تنها کافی است آییننامه طراحی UBC-ASD انتخاب شده و ترکیبات بار نیز توسط کاربر معرفی شود. در این مقاله ضوابط طرحی مطابق UBC-ASD همراه با شماره بند آییننامه آورده شده است. در ادامه در هر قسمت امکانات ETABS در مورد کنترل ضابطه مربوطه ذکر شده و در انتهای هر قسمت نیز یکسری توصیههای فنی و اجرایی در رابطه با همان ضابطه آورده شده است.
بیان تئوری:
در سیستمهای مهاربندی برون محور تیر رابطه حلقه ضعیف شکست را تشکیل میدهد و ضوابط طراحی به گونهای تنظیم شده است که شکست به صورت هدایت شده در این جز ایجاد شود و بقیه اجزا از تسلیم و شکست مصون مانده و از حوزه ارتجایی خارج نشوند. ضوابط UBC عمدتا بر اساس نتایج آزمایشهای کاسای و تحقیقات پوپوف و دانشجویان مبتنی است. در این ضوابط برای تضمین تمرکز شکست در تیر رابط، با اعمال یک ضریب اطمینان مناسب در سایر اجزا ظرفیت بیشتری نسبت به ظرفیت لازم برای ایجاد تسلیم در تیر رابط تدارک دیده شده است. برای ایجاد یک شکست نرم و مطلوب در تیر رابط تلاش شده است که موارد زیر در ضوابط آییننامه در نظر گرفته شوند.
1- تامین پایداری موضعی بال تیر از طریق محدود ساختن نسبت عرض به ضخامت بال
2- تامین پایداری موضعی جان از طریق:
- نصب ورقهای تقویتی به صورت تابعی از ضخامت و ارتفاع جان و همچنین زاویه چرخش تیر
- عدم استفاده از ورق مضاعف (Doubler plate) برای تقویت جان
3- حاکم ساختن شکست برشی به جای شکست خمشی در تیر رابط
4- جلوگیری از ورود به حوزه رفتار کاهنده از طریق محدود ساختن چرخش تیر رابط
بطور کلی ابعاد تیر پیوند باید طوری انتخاب شود که مقاومت لازم را ایجاد کند و جزییات داخلی تیر پیوند باید طوری طراحی شود که شکلپذیری مناسب را ایجاد نماید. طراحی دیگر اعضای قاب باید به صورتی باشد که قویتر از تیر پیوند باشند بطوریکه تیر پیوند بتواند به حد تسلیم رسیده و نیز بتواند از کرنش سخت شدگی در آن سود برد. در صورت رعایت این ضوابط میتوان مطمئن شد که تسلیم قاب محدود به تیر میباشد.
روشهای طراحی آییننامه UBC و AISC بدین گونه است که آییننامه UBC برای طراحی بادبندهای واگرا هم روش تنش مجاز، ASD و هم روش LRED را ارایه کرده است در حالیکه آییننامه AISC طراحی بادبندهای واگرا را تنها بر مبنای روش طراحی بار و مقاومت نهایی، LRFD بیان نموده است.
طبق بند 8-1 پیوست 2 استاندارد 2800 ویرایش 2، قابهای برون محور (واگرا) لازم است مطابق مقررات ویژه مندرج در آییننامههای معتبر طراحی شوند و در استاندارد 2800 ویرایش 3 نیز ذکر شده است که ضوابط لرزهای سیستمهای با بادبندی واگرا در ویرایشهای بعدی آورده خواهد شد. با توجه به این بند استاندارد 2800 و توجه به این نکته که در کشور ما طراحی بر اساس روش تنش مجاز رایج میباشد این نتیجه حاصل میشود که مناسب است که برای در نظر گرفتن ضوابط لرزهای در طراحی بادبندهای واگرا از آییننامه UBC-ASD استفاده شود.
اییننامه UBC در مورد طراحی بادبندهای برون محور دو روش مقاومت نهایی و تنشهای مجاز را ارایه کرده است که در اینجا روش تنش مجاز تشریح میشود زیرا ضوابط مندرج در آییننامه 2800 و مبحث 10 مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی) بر پایه این روش تنظیم شده است. البته باید توجه داشت اگر چه در اینجا ضوابط مربوط به طراحی به روش تنش مجاز درج گردیده است، اما بخاطر ماهیت واقعی رفتار سازه و بروز سازکار تسلیم، UBC ناگزیر از اشاره به مقاومت نهایی اعضای سازه شده است. بنابراین در طول متن هر جا از مقاومت عضو نام برده شده است منظور مقاومت نهایی عضو مطابق جدول زیر است.
1-10-2213- کلیات
قابهای مهاربندی شده واگرا بایستی طبق ضوابط این بخش طراحی گردند.
امکانات نرمافزاری: برنامه ETABS با توجه به پارامترهای معرفی شده بطور اتوماتیک اشکال مختلف بادبندی واگرا را جستجو و شناسایی میکند. برای اینکه ضوابط مربوط به بادبندهای واگرا توسط برنامه کنترل شود کاربر باید نوع آییننامه طراحی را (UBC-ASD و نوع سیستم سازهای را EBF و منطقهای را که سازه در آن واقع شده است را یکی از مناطق 3 یا 4 انتخاب کند.
در شکل زیر انواع مختلف بادبندهای واگرای قابل تشخیص توسط برنامه نشان داده شده است.
توصیه فنی: مهاربندی تک قطری که در شکل بالا نشان داده شده است برای دهانههای باریک مورد استفاده قرار میگیرد. در صورت امکان بهتر است این نوع قاب EBF بصورت جفتهایی که مخالف هم بادبندی شدهاند بکار رود تا بارهای رفت و برگشتی زلزله را به راحتی تحمل کنند. برای دهانههای پهنتر اانواعی از قاب EBF که در شکل b,c نشان داده شدهاند ترجیح داده میشوند مخصوصا قاب EBF نوع b که بسیار باصرفه میباشد زیرا شکل آن متقارن بوده و تیر پیوند به ستون متصل نمیباشد و با این شکل از مهاربندی هر مسئله محتملی که در ارتباط با اتصال تیر پیوند با ستون وجود دارد صرفنظر شده است.
2-10-2213- تیر پیوند:
حداقل در یک انتهای هر بادبند از سیستم مهاربندی واگرا باید یک تیر پیوند وجود داشته باشد. تیرها در سیستم مهاربندی واگرا باید منطبق بر ضوابط آییننامه UBC باشند. با این تفاوت