مقاله درمورد بررسی کانال ارتباط بی سیم و سیستم های ماهوارهای

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

فهرست مطالب:

تاریخچه 2

مقدمه 4

مصارف بی سیم 5

انواع شبکه های بی سیم 5

ایستگاه های ماهواره ای 8

 ماهواره های ارتباطی همزمان 10

ماهواره های مدار کوتاه 14

مقایسه ماهواره و فیبر نوری 16

بررسی کانال ارتباط بی سیم و سیستم های ماهوارهای

تاریخچه

در دهه 1950 و اوایل دهه 1960 مردم سعی کردند تا سیستم ارتباطی از طریق برخورد سیگنالها به بالونهای فلزی ایجاد نمایند. متاسفانه سیگنالهای دریافتی بسیار ضعیف بوده و کاربرد عملی نداشت. سپس نیروی دریایی آمریکا نوعی بالون ثابت را در آسمان یافت (ماه) و سیستمی عملیاتی برای ارتباط دریا به ساحل را به کمک برخورد سیگنالها به آن ایجاد کرد.

استفاده از ماهواره اولین بار توسط دانشمند انگلیسی بنام اتورسی کلارک مطرح شد. لیکن با توجه به محدودیتهای تکنولوژیکی اجرای این ایده تا اوائل دهة 60 میلادی به تعویق افتاد . پرتاب ماهواره موسو م به اکو در سال 1960 میلادی و قرار گرفتن آن در مدار زمین را می‏توان آغاز دوران ارتباطات ماهواره دانست. ماهواره‏های اولیه از مدارهای با ارتفاع کم استفاده می‏کردند و سرعت چرخش این ماهواره‏ها از سرعت چرخش زمین بیشتر بود. در نتیجه امکان ارتباط ایستگاههای زمینی با ماهواره فقط در مدت کمی از روز حدود 100 دقیقه امکان داشت

اولین ماهواره مدار ثابت زمین موسوم به سینکام دوم در سال 1963 به فضا پرتاب شد. این نوع ماهواره‏ها در ارتفاع حدود 40000 کیلومتری سطح زمین و با سرعتی برابر با سرعت زمین این ماهواره‏ها حدود 30 متر و هزینه آنها بالغ بر 2 میلیون دلار بود . تفاوت بین ماهواره مصنوعی و حقیقی این است که ماهواره مصنوعی میتواند سیگنالها را قبل از برگشت تقویت نماید (تغییر از سیستم ساده به سیستم ارتباط قوی).

 بعلت پیچیدگی و بزرگ بودن ایستگاههای زمینی ماهواره‏ها، استفاده از این تکنولوژی در کاربردهای خاص و با هزینه بالا امکان پذیر می‏بود. در اوائل دهة 80 میلادی، با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از باندهای KU هزینه آنها کاهش یافت و قطر ایستگاههای زمینی نیز تا حدود 2 متر تقلیل یافت.

ماهواره‌‌های ارتباطی خواص عجیبی داشتند که برای بسیاری از کاربردها جذاب بودند. ماهواره ارتباطی را می‌‌توان مانند تکرارگر مایکروویو در آسمان تصور کرد. حاوی چند ترانسپوندر است که هر کدام از آنها به بخشی از طیف گوش می‌‌دهد سیگنال ورودی را تقویت می‌‌کند سپس آن را با فرکانس دیگری پخش می‌‌نماید تا با سیگنال ورودی تداخل نکند. پرتوهای روبه پایین می‌‌تواند گسترده باشد و سطح وسیعی از زمین را بپوشاند و یا باریک بوده و ناحیه‌‌ای به قطر صدها کیلومتر را پوشش دهد.

اولین تولید تجاری این ایستگاههای زمینی ماهوارا توسط کمپانی تلکام جنرال ارائه گردید. نام عمومی این ایستگاهها، ایستگاه زمینی کوچک یا VSAT نامیده شد.

شبکه VSAT به سه نوع ساختار اشتراکی، نقطه به نقطه و ستاره تقسیم می‏شوند . ساختار ستاره بعنوان متداولترین استاندارد توسط اکثر سازندگان شبکة VSAT ارائه شده است و شامل ایستگاه مرکزی HUB، ترانسپوندر ماهواره و تعدادی پایانه VSAT می‏باشد. این ساختار برای کاربردهای دوطرفه با تعداد پایانه زیاد استفاده می‏گردد. همچنین استفاده از این نوع شبکه با بیش از 100 پایانه در مقایسه با شبکه ‏های زمینی مقرون بصرفه می‏باشد .

مقدمه

محیط بی سیم بصورت گزینه شبکه های قابل رشد ظهور پیدا کرده است . همچنانکه تکنولوژی رشد می نماید ، فرو شندگان محصولات بیشتری با قیمتهای جاذب ارائه می دهند که در عوض تقاضا و فروش را افزایش خواهد داد .همچنانکه تقاضا افزایش می یابد ، محیط بی سیم رشد و بهبود خواهد یافت اصطلاح محیط بی سیم گمراه کننده است زیرا دلالت بر شبکه ای می نماید که

مقاله درمورد بررسی سیستم های رزور اینترنتی بلیط های اتوبوس بیرون شهری

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی سیستم های رزور اینترنتی بلیط های اتوبوس بیرون شهری

فهرست مطالب

مقدمه

فصل اول –جمع آوری اطلاعات

مصاحبه

پرسش نامه

بررسی سیستم های مشابه

فصل دوم-تجزیه وتحلیل اطلاعات

نتایج بدست آمده از مصاحبه وپرسشنامه

نتایج بدست آمده از سیستم های مشابه

مودار DFD

نمودار E-R

نمودار گانت فصل دوم

مقدمه

در این پروژه هدف تجزیه وتحلیل سیستم رزو بلیط های اتوبوس است که از طریق اینترنت صورت می پذیرد. ما در این پروژه به بررسی مشکلات و ایجاد راه حل هایی برای بهتر وسریعتر انجام گرفتن کارها می پردازیم.

برای این منظور سری به سیستم های مشابه زدیم مصاحبه ای انجام دادیم تا از لابه لای مطالب با مسائل مشکلات بیشتر آشنا شویم از مردم عادتی نظر خواهی کردیم تا به دیدگاه مردم با این قضیه بیشتر آشنا شویم.

ما در این جا راه کارهایی ارائه دادیم وسیستم را تحلیل کردیم ونقص ها را بیان کردیم واز مطالب اضافی وتکراری نیز صرف نظر کردیم وفقط مطالب اصلی را بیان کردیم.

فصل اول

جمع آوری اطلاعات

بهینه‌یابی اقتصادی سیستم لجن فعال 14 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

بهینه‌یابی اقتصادی سیستم لجن فعال

چکیده:

در سال‌های گذشته آلودگی‌های ناشی از دفع انواع فاضلاب اعم از خانگی، صنعتی، کشاورزی و ... د ر کشورمان موجب شده است تا تصفیه و کنترل این آلاینده‌ها از اولویت‌های مهم حفاظت، مدیریت و برنامه‌ریزی محیط زیست باسد. در همین راستا مسوولان امر مبادرات به وارد کردن تکنولوژی روش‌های مختلف تصفیه فاضلاب و از جمله سیستم لجن فعال به کشور نموده‌اند. هرچند که امروزه در خصوص طراحی این سیستم‌ها با توجه به در دسترس بودن منابع مختلف پیشرفت‌های خابی حاصل شده است، اما کمبود تجربه و عدم آشنایی کافی به مسائل اجرایی،‌ راهبری و نگهداری سیستم‌های تصفیه و هزینه‌های گزاف مورد نیاز معضلی است که انتخاب آنها را عمدتاً با دشواری همراه ساخته است. بنابراین برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه بهینه‌یابی اقتصادی سیستم‌های رایج تصفیه فاضلاب در ایران و علی‌الخصوص لجن فعال موضوعی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

در این مقاله بهینه‌یابی اقتصادی سیستم لجن فعال با استفاده از یک برنامه کامپیوتری دینامیکی انجام گرفته است تا بتوان چند مرحله‌ای بودن سیستم و ساختار خاص ارتباطب بین این مراحل را مدل نمود. در این برنامه کامپیوتری هزینه‌های اجرایی، بهره‌برداری و تعمیر واحدهای مختلف یک تضفیه‌خانه فاضلاب با سیستم لجن فعال با توجه به نقشه‌های اجرایی آن و همچنین با استفاده از نمودارها، آمار و ارقام بین‌المللی موجود ارزیابی گردیده است. سپس بهینه‌یابی اقتصادی با درنظر گرفتن ترکیب‌های گوناگونی از واحدهای مختلف این سیستم صورت پذیرفته است. در انتها با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان کشور در امر تصفیه فاضلاب و لزوم صرفه‌جویی اقتصادی صورت پذیرفته است. در انتها با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان کشور در امر تصفیه فاضلاب و لزوم صرفه‌جویی اقتصادی در این زمینه، پس از بررسی مشکلات، راه‌کارها و پیشنهاداتی مطرح شده است.

مقدمه

بشر در طی قرون متمادی فضولات ناشی از فعالیت‌های مختلف خود را (اعم از مسکونی، تجاری، صنعتی و ...) چه به صورت جامد و چه به صورت مایع به محیط زیست اطرافش دفع کرده است. این امر را باید ناشی از در دسترس بودن سطوح وسیع و کافی برای دفع زمینی فاضلاب تصفیه نشده و یا وفور آب‌های پذیرنده دانست که با توجه به میزان کم فاضلاب، این سطوح و آب‌های پذیرنده قادر به پالایش طبیعی فاضلاب (خودپالایی) بوده‌اند، اما این روند به دلیل رشد سریع جمعیت، توسعه شهرنشینی، صنعتی شدن، مکانیزه شدن کشاورزی و افزایش مقدار فاضلاب از لحاظ کمنی و بالا بودن میزان آلودگی از لحاظ کیفی باعث تخریب محیط زیست و به مخاطره افتادن منابع طبیعی گردید. این موضوع سبب شد که تقاضا برای اعمال روش‌های کارآمدتر در کنترل و تصفیه فاضلاب رشد فزاینده‌ای پیدا کند. این امر محققان را بر آن داشت که سیستم‌هایی را در جهت به حداقل رساندن آلودگی‌های محیط زیستی طراحی نمایند که از پیامدهای آن بوجود آمدن انواع سیستم‌های تصفیه فاضلاب بوده است.

سیستم‌های تصفیه فاضلاب بر حسب نوع عملکرد و راندمان تصفیه به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. طبیعتاً بکارگیری هر کدام از سیستم‌های تصفیه فاضلاب تابع مقررات کشوری و محلی، قابلیت اجرا (با توجه به خصوصیات فن‌آوری، اجتماعی، فرهنگی و ... محل)، نیروی انسانی متخصص و میزان تصفیه مورد نیاز، نحوه استفاده از پساب حاصل از تصفیه و ... می‌باشد. سیستم تصفیه فاضلاب مناسب برای استفاده در یک موقعیت معین آن است که این تنگناها را مورد توجه قرار داده و تصفیه‌خانه‌ای ارائه کند که هزینه کلی آن حداقل بوده و قابلیت رسیدن به راندمان موردنظر را در بیشتر روش‌های وابسته داشته باشد. سیستم تصفیه فاضلاب بررسی شده در این مقاله لجن فعال می‌باشد که به علت مقبولیت و عمومیت بکارگیری برای تصفیه فاضلاب در ایران با جزئیات واحدهای مربوطه‌اش مورد بررسی قرار گرفته است.

فرآیند لجن فعال در سال 1914 و در انگلستان توسط آردن و لاکت ارائه گردید. علت نامگذاری آن به این اسم، استفاده از یک توده فعال از میکروارگانیسم‌هایی است که قادرند فاضلاب را به صورت هوازی تثبیت کنند. برای انجان این فرآیند، واحدها، تاسیسات و تجهیزات مختلفی مورد نیاز است که به عنوان مثال می‌توان از واحدهای آشغال‌گیری، دانه‌گیری، ته‌نشینی اولیه، حوض هوادهی، ته‌نشینی ثانویه، تانک تغلیظ لجن و هاضم‌ها نام برد. این واحدها، به همراه تجیهیزات و تاسیسات مربوط، هزینه‌های قابل توجهی از لحاظ سرمایه‌گذاری اولیه جهت ساخت، نصب و راه‌اندازی و در ادامه هزینه‌های سالیانه بالایی جهت راهبری و نگهداری سیستم را می‌طلبند.

از پارامترهای مهم در انتخاب نوع سیستم تصفیه، پارامترهای اقتصادی می‌باشند. پارامترهای اقتصادی مهمی که چگونگی انتخاب و بکارگیری سیستم‌های تصفیه فاضلاب را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند، شامل هزینه سرمایه‌گذاری اولیه سازه‌ای، تجهیزات و تاسیسات مختلف برقی، شیمیایی و مکانیکی و ... (اعم از ریالی و ارزی)، هزینه سالیانه بهره‌برداری و نگهداری و هزینه تامین مواد مصرفی می‌باشند. در کشورهای در حال توسعه (و از جمله در کشور ما)‌ با توجه به نیاز سیستم‌های تصفیه فاضلاب به تجهیزات و فناوری خارجی و تغییرات و نوسانات نرخ ارز لازم است طراحی این سیستم‌ها به گونه‌ای انجام پذیرد که در عین برآورده ساختن کیفیت موردنظر پساب خروجی، حداقل هزینه را نیز به همراه داشته باشد. با توجه به تنوع واحدها و هزینه‌های مربوطه در سیستم‌های تصفیه فاضلاب، محققان درصدد تهیه و تنظیم برنامه‌های کامپیوتری برآمدند که با الهام از مدل‌های ریاضی بتوانند ضمن بهینه‌یابی اقتصادی پروژه، به اصول طراحی بهینه سیستم‌های تصفیه دست یابند. این برنامه‌ها به دلایل مختلف در عمل زیاد موفق نبودند و به همین علت نیاز به طراحی مدلی که قادر باشد با بکارگیری فرآیندی سیستماتیک، ترکیبی از تصمیمات متوالی را تعیین کرده و به حداکثر شدن کارایی کلی سیستم منتهی گردد،‌ احساس گردید که این امر منجر به ارائه برنامه‌ریزی پویا شد.

از آنجا که روابط حاکم بر سیستم تصفیه فاضلاب به طور منظقی و تجربی غیرخطی می‌باشند، استفاده از برنامه‌ریزی پویا به دلیل ساختار آن مورد توجه قرار گرفت و کارآمد بودن آن توسط ایونسون و همکاران (1969) چیا و دفیلیپی (1970) به اثبات رسید. برنامه‌ریزی پویا یک فن محاسباتی است که بر اساس اصل بهینه‌گی بلمن پایه‌ریزی شده است.

بر اساس اصل بهینه‌گی بلمن، خط مشی بهینه که شامل مجموعه‌ای از تصمیم‌گیری‌هاست، این ویژگی را دارد که وضعیت و تصمیم‌گیری‌های ابتدایی هر چه باشند، تصمیم‌گیری‌های باقیمانده باید خط مشی بهینه را، با توجه به وضعیت حاصل از تصمیمات قبلی تشکیل دهند. برنامه‌ریزی پویا بر این اصل استوار است. در بسیاری از مسائلی که در آنها رشته‌ای از تصمیم‌های مرتبط با یکدیگر مطرح می‌باشد، غالباً از برنامه‌ریزی پویا که ماهیتاً روشی ریاضی است، استفاده می‌شود. دلیل آن، این است که برای هر سیستم، شبکه‌ای بر اساس نوع ارتباط بین مراحل آن تعریف می‌شود که با حل

مقاله درمورد بررسی آشکار سازی بن بست در سیستم عامل توزیع شده

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

بررسی آشکار سازی بن بست در سیستم عامل توزیع شده

چکیده

آشکار سازی بن بست یکی از جدی ترین مسائل در سیستم عامل‌‌های توزیع شده است. در این مقاله ما یک بررسی وضعیت هنری الگوریتم‌های آشکار سازی بن بست توزیع شده که در ادبیات مطرح شده است ارائه می کنیم. در این حوزه ما یک نگاهی به مقالات آشنا درباره این عنوان داریم و تلاش می کنیم تا معروف ترین الگوریتم‌ ها را گروه بندی می کنیم.

1- مقدمه

در طول دهه گذشته سیستمهای محاسبه گر پیشرفت سریعی داشته اند که تأثیر زیادی بر سیستم عاملهای توزیع شده دارد. در حالیکه سیستم‌های تجاری به تدریج پیشرفت می کنند، چالشهای جدید بوسیله ارتباط گسترده جهانی سیستم‌های کامپیوتری وضع شده است.

این جریان یک نیاز رشد کننده‌‌ای برای راه حلهای توزیع شده با مقیاس بالا ایجاد می‌کند. در آینده، سیستم عاملهای توزیع شده باید صدها و حتی هزاران سایت و میلیونها مراجع را حمایت کنند و بنابراین با چالشهای بزرگی در ارتباط با اجرا، در دسترس بودن و مدیریت مواجه خواهند شد. یکی از چالشهایی که ما باید حل کنیم در این حوزه مشکل بن بست است. همچنین نسبت یکی از جدی ترین مشکلات در سیستم‌ های برنامه ریزی رایج چند کاره است.

بقیه مقاله مثل زیر سازمان دهی شد. بخش 2 مختصرا بن بست و حوزه آن در سیستم عاملهای توزیع شده را توزیع می دهد.

در حالیکه بخش 3 یک شرحی از مشکل بن بست ارائه می دهد و 2 الگوی بن بست که به طور کلی در سیستم‌های بانک اطلاعاتی توزیع شده به کار می رود. یک گروه بندی از الگوریتم‌‌های توزیع شده برای این الگوها و نماینده‌های گروه های مختلف در بخش 4 شرح داده شده است. نهایتا، ما در بخش 5 خلاصه می کنیم، در حالیکه بخش 6 مرجهای ما را توصیف می کند.

2- پیش زمینه

در این بخش ما تلاش می کنیم تا نگاهی بر مقالات بررسی که بوسیله دیگران در روش آشکار سازی بن بست ارائه شده است داشته باشیم.

متون بن بست رسما یک بن بست را به عنوان یک مجموعه فرایندی که بن بست است، اگر هر فرایند در مجموعه منتظر یک رویدادی است که تنها فرایند دیگری در مجموعه می تواند موجب شود. تعریف می کند. [2 و 1]. یک تعریف غیررسمی تر این است که بن بست‌ها می تواند هر زمانی که 2 یا چند فرایند برای منابع محدودی رقابت می کنند و فرایندها برای یافتن و حفظ یک منبع فراهم شده است اتفاق بیافتد. اگر یک فرایند برای منبعی، انتظار بکشد، هر منبعی که آن حفظ برای فرایندهای دیگر در دسترس نیستند. اگر فرایندی برای منبعی که بوسیله فرایند دیگری حفظ شده است انتظار می‌کشد، که در بازکش در حال انتظار برای یکی از منابع نگهداری آن ما یک بنسبت داریم. هنگامیکه یک سیستم به این وضعیت می رسد، به طور مؤثر، بسته می شود: و باید مشکل را برای ادامه عملکرد حل کنیم.

4 شرط وجود دارد که یک بن بست نیاز دارد:

1- حذف متقابل: هر منبعی می تواند به یک منبع خاص تخصیص یافته شود.

2- حفظ و انتظار: فرایندها می توانند یک منبع و درخواست بیشتر حفظ کنند.

3- بدون پریامپشن: منابع نمی توانند بالاجبار از یک فرایند حذف شوند.

4- انتظار حلقوی: باید یک زنجیره حلقوی از فرایند وجود داشته باشد هر انتظاری برای یک منبع نه بوسیله شماری از زنجیره‌های بعدی نزدیک حفظ شده است.

به طور معمول 4 روش در ارتباط با بن بستها به کاربرده شده است

1- نادیده گرفتن مشکل

2- آشکار سازی بن بست

3- جلوگیری از بن بست

4- اجتناب از بن بست

نادیده گرفتن بن بستها آسانترین برنامه برای تکمیل است. آشکار سازی بن بست تلاش می کند تا بن بست ها را قرار دهد و حل کند. اجتناب از بن بست روشهایی را شرح می دهد که تلاش می کند تا تعیین کند آیا یک بنبست در زمانی که یک منبع درخواست می شود و نسبت به درخواستی در یک حالتی که از بن بست اجتناب می‌شود عکس عمل نشان می دهد. اتفاق خواهد افتاد. جلوگیری از بن بست ساختن یک سیستمی در یک حالتی که یکی از 4 شرط ضروری برای بن بست امکان پذیر نباشد است. هر گروه راه حل متناسب با یک نوع خاص محیط است و فواید و نقایص دارد. در این مقاله ما به آشکار سازی بن بست که شایع ترین راه حل بن بست تکمیل شده است تمرکز می کنیم.

در سیستم‌های بانک‌ها اطلاعاتی توزیع شده، آشکار سازی بن بست خیلی پیچیده می‌شود به عنوان یک نتیجه‌ای از بی ثباتی در وضعیت سیستم جهانی. اگر چه الگوریتم‌های آشکار سازی بن بست زیادی در سیستم های بانک اطلاعاتی توزیع شده مطرح شده است اکثر آنها به خاطر سربارهای سیستم بالا غیر عمل هستند. 2 روش اصلی در آشکار سازی بن بست توزیع شده شکل گرفته است. ابتدا یکی که برای ساخت وضعیت یک سیستم جهانی است و دومی برای تلاش در جهت عبور از یک پیغام خاص از طریق ترانکش‌ های بلوکه شده به منظور آشنا ساختن یک چرخه بن بست است. یک روش از روش دومی آشکار سازی بن بست توزیع شده بر پایه دلیل همان طور که توسط چندی و مسیرا و هس مطرح شده است. ترکیب اصلی این متد این است که هیچ وضعیت سیستم جهانی مورد نیاز نیست.

بررسی کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس 31 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 31

بررسی کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس) ١

در ساماندهی مدارک علوم زمین موجود در

مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران

چکیده

پیچیدگی، تنوع وحجم انبوه اطلاعات جغرافیایی ازیک سو و توانای یهای رایانه درعرصة اطلاعات ازسوی دیگر، فلسفة وجودی سیستم های اطلاعات جغرافیایی(جی آی اس) را تبیین می کند.ازآنجاکه بخش عمدة اطلاعات علوم زمین موجود در پایگاه های مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، شامل اطلاعات مکانی وتشریحی است، مناسب ورود به سیستم های اطلاعات جغرافیایی م یباشد و می توان این اطلاعات را آمادة استفاده در این سیست مها نمود. پژوهش حاضر با این دیدگاه و با هدف بررسی کاربرد جی آی اس در ساماندهی مدارک علوم زمین موجود در مرکز انجام شده است. در راستای رسیدن به این هدف، پس ازگردآوری کلیه اطلاعات توصیفی و مکانی مورد نیاز مرتبط با علوم زمین از پایگاه های مرکز،کار تفکیک،کنترل، دسته بندی وکدگذاری آ نها برای ورود به سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. به منظور ایجاد پایگاهی از اطلاعات فوق، با مجموعة داده ها، لایه های اطلاعاتی مربوطه تشکیل شد و به منظور نمایش، تشریح و انجام تحلیل های لازم بر روی داده ها، مورد استفاده واقع گردید.

بدین وسیله علاوه بر دسترسی صحیح و سریع به داد ههای مورد نیاز در یک حجم وسیع، امکان ارائه و به تصویرکشیدن اطلاعات مکانی و موضوعی در قالب نقشه، جدول و نمودار، ویرایش و بهنگام نمودن داده ها ونیز امکان استفاده از داده های موجود در جهت اهداف مختلف و براساس نیازهای گوناگون کاربران فراهم م یگردد. همچنین زمین های برای شناساندن و معرفی قابلی تها و پتانسیل های متعدد و در عین حال، تشخیص خلأ های مطالعاتی مناطق مختلف جغرافیایی ایجاد خواهد شد. نهایتًا به منظور تعمیم کاربرد این سیستم در ارتباط با دیگر اطلاعات موجود در پایگاه های مرکز (که به نحوی با موقعیت مکانی در ارتباط اند)، مدلی از فرایند انجام این طرح ارائه شده است.

کلیدواژه ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس) / پایگاه های اطلاعاتی/ اطلاعات توصیفی / اطلاعات مکانی

مقدمه

(جی آی اس) یک سیستم اطلاعاتی است که پردازش آن بر روی اطلاعات مکان مرجع یا اطلاعات

جغرافیایی است و به کسب اطلاعات در رابطه با پدیده هایی می پردازد که به نحوی با موقعیت مکانی در ارتباط اند . ب ه کارگیری این ابزار با امکان استفاده در شبکه های اطلاع رسانی جهانی، یکی از زمینه های مناسب و مساعد در جهت معرفی توا نها و استعدادهای کشور در سطح جهانی است.گسترش روزافزون شبکة کاربران این سیست مها از جمله نکات اساسی است که می تواند به قابلیت ها و توانایی های این سیستم بیفزاید. در حال حاضر از این سیست مها بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخش های مختلف (مانند

مطالعات زیست محیطی، برنامه ریزی شهری و شهرداری، خدمات ایمنی شهری، مدیریت حمل و نقل و ترافیک شهری، تهیة نقشه های پایه، مدیریت کاربری اراضی، خدمات بانکی، خدمات پستی، مطالعات جمعیتی و مدیریت تأسیسات شهری مثل برق، آب،گاز، و..) استفاده می شود و با گذشت زمان و توسعة سیستم ها، کاربرد جی آی اس به کلیة بخش های مرتبط با زمین گسترش یافته است.

مطالعة حاضر نیز با در نظرگرفتن مسائل فوق درصدد است ضمن معرفی بخشی از توان ها و مزایای

این سیستم در دسترسی سریع به اطلاعات، تحلیل اطلاعات به طور یکجا و با هم، بهنگام سازی، دقت و سرعت بالای عمل، و ....، کاربرد و نحوة استفاده از آن را در ارتباط با مجموعه اطلاعات علوم زمین موجود در پایگاه های اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران مورد بررسی قرار دهد و ارزیابی نماید.

تاریخچة ایجاد جی آی اس (مروری بر مطالعات انجام شده)

اولین نمونه از یک جی آی اس مّلی، جی آی اس کانادا ٢ است که از اواخر ١٩٦٠ به این طرف به صورت پیوسته مورد استفاده قرار گرفته است. در دهه های ١٩٧٠ و ١٩٨٠ میلادی پیشرفت های قابل ملاحظه ای در فناوری جی آی اس به وجود آمد، به طوری که عبارت در مورد مجموعه « سیستم اطلاعات جغرافیایی » ابزارهایی برای تحلیل و نمایش نقشه ها و ادغام فنون وشیوه های آماری و نقشه ای و کاربرد فراگیرتر آن، بویژه برای تحلیل تأثیرات وخط مشی های دولتی به کارگرفته شد. در حالی که سابقة فناوری جی آی اس درکشورهای غربی ازجمله کانادا وآمریکا به بیش از ٤٠ سال می رسد، فناوری جی آی اس در اغلب کشورهای جهان سوم بسیار جوان می باشد. از ویژگی های جی آی اس در کشورهای غربی هماهنگی بین فناوری و آموزش وکاربرد آن است، درحالی که درکشورهای جهان سوم، ورود فناوری قبل از آموزش و مهارت اندوزی مربوط به آن صورت می گیرد.

در ایران، اولین مرکزی که به طور رسمی استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی را در کشور آغاز کرد سازمان نقشه برداری کشور بود که در سال ١٣٦٩ براساس مصوبة مجلس شورای اسلامی، عهده دار طرح به کارگیری این سیستم شد. این سازمان در حال حاضر مشغول تهیة نقشه های توپوگرافی ١:٢٥٠٠٠ از عکس های هوایی با مقیاس ١:٤٠٠٠٠ می باشد و این فرصتی است برای تبدیل این نقشه ها به ساختارهای رقومی و تأسیس پایگاه توپوگرافی ملی ٣ که نیازهای کاربران را در زمینة جی آی اس برآورده می کند.

شورای ملی کاربران » در همین راستا ٤ به منظور « سیستم های اطلاعات جغرافیایی سیاست گذاری، برنامه ریزی و هماهنگ سازی فعالیت ها در زمینة جی آی اس، تحلیل نیازمند یها و همچنین بهره برداری شایسته از کلیة ظرفیت های علمی، فنی و نیروی انسانی در راستای ایجاد و به کار گیری جی آی اس و با توجه به وظایف سازمان نقش هبرداری کشور در خصوص تدوین و ایجاد سیست مهای اطلاعات جغرافیایی ملی، در دی ماه ١٣٧٢ تأسیس گردیده است.

فعالیت های اجرایی پروژة ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیایی در وزارت صنایع و معادن، از فروردین ١٣٧١ آغاز گردید و هم اکنون از این سیستم به طور گسترده در ارتباط با فعالیت های آن استفاده می گردد.

از دیگر مؤسساتی که در زمینة این سیستم فعالیت می کنند می توان شهرداری تهران، وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسة بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، و سازمان جنگل ها و مراتع را نام برد. در دانشگاه های کشور تاکنون از این سیستم، چنان که باید، به عنوان یک فناوری با قابلیت بسیار بالا برای در اختیار قراردادن طراحی پروژه ها و کاربرد آن در رشته های مختلف استفاده نگردیده است.

در زیر به نتایج برخی از مطالعات انجام شده در این زمینه اشاره می گردد:

١٣٧٦ ) در پایان نامة دکتری خود ) « پرهیزکار » ارائة الگوی مناسب مکان گزینی مراکز خدمات » با عنوان « شهری با تحقیق در مدل ها و جی آی اس شهری مشخص نموده است که جی آی اس، توانمندی ها و قابلیت های فوق العاده ای در جمع آوری، ذخیره، بازیابی، به روزکردن، کنترل، ادغام، تحلیل، مدلسازی و نمایش داده های جغرافیایی به صور