تحقیق در مورد فریدون شهر اصفهان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 61

چکیده:

حوضه مصیر در محدوده سیاسی شهرستان فریدونشهر بخش پشتکوه از سرشاخه های حوضه دز می باشد. راه دسترسی به حوزه به صورت کوهستانی و صعب العبور بوده و از نظر زمین شناسی در زون زاگرس واقع گردیده است.

از نظر چینه شناسی قدیمی ترین رخساره های منطقه شامل واحد سنگی ژوراسیک بوده و سپس واحدهای کرتاسه شامل بعد از آن واحدهای اتوسن و اولیگو – میوسن EO و سپس واحدهای کوارتزنر ختم می گردد. ازلحاظ فرسایش پذیری سازندهای مارنی ائوسن بیشترین و واحد های کمترین میزان فرسایش پذیری را دارا هستند و واحد های کوارترنر دارای فرسایش پذیری نسبی زیادی هستند.

از لحاظ نفوذپذیری واحدهای کوارترنر بیشترین و واحدهای ائوسن کمترین نفوذپذیری را دارا هستند.

یکی از مباحث با اهمیت در حوزه وجود زمین لغزشهای فراوان در این حوزه می باشد که عامل شیب و بارندگی از عوامل اصلی آن می باشند.

از خصوصیات هیدرودینامیکی سازندها می توان به آهکهای اوربیتولین دار اشاره نمود که با توجه به شکستگی و کارستی بودن از منابع آب خوبی هستند.

از لحاظ منبع قرضه ریزدانه و درشت دانه و همچنین قرضه سنگی مشکلی نیست ولی شن و ماسه دارای کیفیت کمی می باشد.

از لحاظ مورفولوژی بیشترین بخش حوزه، کوهستانی می باشد در حقیقت این حوزه دارای دو رشته کوهستان به موازات هم بوده که در وسط آنها یک دره قرار دارد و تیپ و ریخت کلی حوزه را تشکیل داده است.

کلیات

1-1- موقعیت طبیعی و جغرافیایی حوضه مورد مطالعه:

حوضه آبخیز مصیر در غربی ترین نقطه استان اصفهان و محدوده سیاسی شهرستان فریدونشهر در بخش پشتکوه مرگوئی در مختصات با طولهای تا و عرضهای و قرار دارد.

این حوضه از سرشاخه های حوزه سد دز می باشد که با شکل کشیده و روند شرقی غربی در منطقه ساختاری زاگرس واقع شده است. از سوی شمال به ارتفاعات شاهان کوه و دره غول، از غرب به ادامه ارتفاعات فردان کوه، از جنوب به کوه فردان و از شرق به ادامه کوههای شاهان کوه محدود می شود. مرتفع ترین بخش حوضه با ارتفاع 4038 متر در نزدیکی کوه شاهان واقع در شمال حوضه و پست ترین بخش حوضه با ارتفاع 1800 متر در نزدیکی کوه فردان واقع در جنوب غرب قرار دارد.

شیب حوضه ا زشمال به جنوب کاهش یافته و کلیه روانآبهای جاری بر سطح حوضه توسط شبکه آبراهه های پراکنده در سطح حوضه در نزدیکی تنگ هورو در بستری تنگ و کوهستانی به یکدیگر پیوسته و به خارج تخلیه می گردند. این حوضه دارای جریانات سطحی دائمی بوده و بطورکلی حوضه ای کوهستانی می باشد. آبادیهای مهم حوضه شامل پشندگان، حومه و مصیر می باشند.

1-2- تقسیم بندی سیاسی و راههای دسترسی:

از نظر تقسیمات اداری و کشوری محدوده مطالعاتی در قلمرو استان اصفهان و شهرستان فریدونشهر قرار دارد.

دسترسی به حوضه به شرح نقشه کروکی شماره(3) از جهت غرب و شرق توط دو جاده میسر می باشد.

1) مسیر جاده اصفهان – فریدونشهر – قلعه سرخ(میدانک) – پشتکوه که تا قلعه سرخ آسفالته درجه یک و سپس بقیه آن خاکی می باشد. این مسیر از سمت شرق وارد حوضه می گردد.

2) مسیر جاده فریدونشهر – اسلام آباد- پشتکوه تا اسلام آباد آسفالته بوده و تا پشتکوه خاکی وکوهستانی می باشد. این مسیر از سمت غرب وارد حوضه می گردد.

1-3- زمین ساخت منطقه:

زون زاگرس یکی از واحدهای اصلی و عمده ای است که درجنوب و جنوب غربی ایران قرار دارد. با توجه به گسترش سازند های دوران اول تا عهد حاضر در این زون بررسیهای ساختاری منطقه مذکور بطور خلاصه به شرح زیر مورد بحث قرار می گیرد.

تحقیق در مورد شهر سلطانیه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 46

مقدمه ای بر اوضاع جغرافیایی شهر سلطانیه

شهر سلطانیه در 47 کیلومتری سمت شرق زنجان قرار گرفته است. این منطقه از شمال به بخش طارم علیا، از غرب به بخش حومه از شهرستان زنجان، از جنوب به شهرستان خدابنده و از شرق به شهرستان ابهر محدود بوده و 940 کیلومتر مربع وسعت دارد. این بخش دارای 33 روستا و 25770 نفر جمعیت است. مهمترین وجه مشخصه سلطانیه پس از مسائل مربوط به ارزشهای تاریخی وجود چمن معروف سلطانیه است. این چمن قسمتی از فلات زنجان- ابهر را در برگرفته و از فاصله گرفتن دو رشته ارتفاعات موازی که در جهت شرقی- غربی ممتداند، تشکیل گردیده و دارای 35 کیلومتر مربع وسعت است.

پیشینه تاریخی سلطانیه:

با مطالعات باستان شناسی روشن شده که در داخل چمن سلطانیه شش محوطه باستانی بدین ترتیب وجود دارد. تپه تاریخی یوسف آباد، تپه تاریخی قلعه، محوطه شهر سلطانیه، تپه تاریخی نور، تپه تاریخی چمن. بررسی در عناصر و یافته های اتلال مزبور گویای این واقعیت است که منطقه مزبور از اواخر هزاره دوم قبل از میلاد تا حمله مغول مورد استفاده اقوام مختلف بوده است. بنابراین قول حمدالله مستوفی که سلطانیه را قبل از حمله مغول غیر مسکون دانسته با تردید مواجه می گردد. به استناد متون تاریخی این منطقه قبل از استقرار مغول شهر ویاژ یا شهر ویاز نامیده شده است. ولی آنچه که مسلم و روشن است، پس از حمله مغول و استقرار طایفه ای از آنها در این محل آن را قنقور النگ نام گذاری کرده اند.

این منطقه (قنقور النگ) به علل گوناگون در دوره های مختلف ایلخانی مورد توجه و محل یا ییلاق بوده است. سلطانیه ابتداء در دوران ارغون خان (683-690) به پایتختی انتخاب گردید. سیاستمداران ارغون در انتخاب این محل به پایتختی از نظر سیاسی و سوق الجیشی راه صوابی پیموده اند، زیرا قنقور النگ نسبت به م تصرفات غربی امپراعتوری ایلخانی مرکزیت داشت. و از طرف دیگر، با عنایت به اینکه پس از استقرار جانشینان هلاکو، به ویژه اواخر دوران ارغون خان و دوره های غازان خان و اولجایتو که به زور شمشیربندان مغول حکومت نسبتاٌ واحدی در منطقه بسیار وسیع از رود سند تا فلسطین با ترکیبی از اقوام مختلف و متمدن آن روزی تشکیل یافته بود، خود موجب پیشرفت سریع ارتباطات بازرگانی را فراهم نمود، تقویت و اصلاح جاده های بازرگانی، ایجاد تاسیسات مربوط به راهدارخانه ها، ایجاد انتظام در مناطق و مسیرهای تجاری، تدوین یاساهای چنگیزی به دزدان و قطاع الطریق از عوامل و انگیزه های این جریان اقتصادی است و سیاستی که توانسته حمل و نقل کالاهای مشرق زمین را به اروپا، که از طریق روسیه و دریاچه اورال انجام می پذیرفت از راه امپراطوری ایلخانی عبور دهند در این صورت بود که ایجاد مرکز اقتصادی بسیار قوی و واجد شرایط در منطقه ای از نظر سیاسی پاسخگوی این نیاز باشد، امری لازم و ضروری به نظر می رسد. این منطقه با توجه به ویژگی هایی که بیان گردید محلی بجز قنقور النگ که همانا سلطانیه است نمی تواند باشد. علی ای حال شهر سلطانیه در دوره بنیان گذاران آن پس از تبریز دومین شهر مهم در امپراطوری ایلخانان بوده و از نظر تجارت خارجی نخستین آن به حساب می آمده است. و کلیه مال التجاره به جهت ایجاد تمرکز و اخذ مالیت های مورد لزوم و کنترل آمد و شد، در این شهر تخلیه و بارگیری می شده است. رونق اقتصادی به حدی بوده که گلاویخو سفیر پادشاه اسپانیا در دربار میرانشاه (806-809 هجری قمری) در بازدید از سلطانیه بحث مفصلی را در مورد رونق تجاری مطرح نموده است. این شهر از دوبخش کهندژ و شارستان تشکیل یافته و آن در بخش پر 200 هکتار بوده است.

عناصر تشکیل دهنده این شهر عظیم اسلامی به علل گوناگون جغرافیایی سیاسی از میان رفته تنها با مدارک باستانشناسی می توان به بازشناسی آن توفیق یافت. به استناد متون تاریخی این شهر به کاروانسراهای زیبا و اقامتگاه های عمومی مجهز بوده تا سرویس مناسب را از نظر پذیرایی و اقامت عرضه نماید.

سبب ایجاد گنبد سلطانیه

اولجایتو پس از طرح سلطانیه تصمیم گرفت که به تقلید از آرامگاه برادرش غازان خان ، آرامگاه رفیع و باشکوهی برای خود بسازد به همین جهت برای بر پائی این آرامگاه ، هنرمندان از هر سو به سلطانیه آمدند تا یکی از شاهکارهای عظیم دوره مغول را به عرصه ظهور برسانند .

بنای گنبد سلطانیه در سال 702 هجری قمری ( روایتی ) بر اساس طرح آرامگاه غازان خان که آن نیز از بنای آرامگاه سلطان سنجر در ( مرو ) الهام گرفته ، ساخته شده بود با این تفاوت که پلان آرامگاه سلطان سنجر مربع و پلان گنبد سلطانیه هشت ضلعی است اگر چه تا حد زیادی معماری آرامگاه سلطان سنجر در بنای سلطانیه تاثیر گذاشته بود لیکن چیزهای ابتکاری در بنای اخیر بحدی است که آنرا بصورت یکی از شاهکارهای هنر و معماری ایران درآورده است که بعدها نمونه و الگوئی بای احداث تعداد زیادی از ابنیه این دوره شد همچنین معماری گنبد سلطانیه را شخصی به نام سید علی شاه انجام داده است .

نا به قولی، بر اثر تشویق و ترغیب علما و روحانیون بزرگ شیعه که در آن زمان در دستگاه حکومتی صاحب منزلتی بودند، اولجایتو مذهب تشیع را به عنوان مذهب رسمی پذیرفت و بعد از مدتی تصمیم که آرامگاه خود را به ائمه اطهار اختصاص دهد. بدین منظور قصد انتقال اجساد مطهر آنان (حضرت علی (ع) و امام حسین (ع) ) را به سلطانیه داشت تا بر رونق تجاری و اهمیت مذهبی پایتخت جدید التایس خود بیفزاید لذا دستور داد تا تزئینات داخلی بنا که تا آن روز انجام نگرفته بود طوری بپردازند که در آن شعائر مذهب تشیع یخوبی مورد استفاده قرار گیرد بهمین جهت بود که کلمه «علی» به طور مکرر با کاشی در متن اجر نوشته شده است.

انتقال اجساد مطهر ائمه بخاطر مخالفت شدید علمای شیعه یا بقولی خواب سلطان مکه حضرت علی بن ابی طالب را ناراضی دیده بود و آن حضرت از این عمل ناراضی بود انجام نگرفت و منصرف شد.

بنابراین سلطان ایلخان مصمم شد که دوباره این بنا را به آرامگاهی برای خود اختصاص دهد. به نظر می رسد که در همین ایام از مذهب تشبع برگشت و مذهب اهل سنت را اختیار کرد. شاید به همین منظور بود که دستور داد تمام تزئینات معرق کاری که کلمه «علی» 0ع) بر آن نقش بسته بود، و تمام تزئینات آجری کاشیکاری و گره سازی را با پوشش از گچ اندودند و روی آن پوشش را با کتیبه

تحقیق شهر سازی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

موضوع:

تاثیر رنگ در شهرسازی

شهرسازی تحت تاثیر نگرش های مدرن و پسامدرن ورنگ در شهرسازی

برنامه ریزی از ارکان و ضرورت های اساسی دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده محسوب می شود. به این معنا که برنامه ریزی می تواند کوتاه ترین مسیر در تحقق هر هدفی را تعیین و تبیین کند و با صرفه جویی در زمان، نیرو و هزینه های مورد نیاز، دستیابی به هدف تعیین شده را سهولت بیشتر بخشد. کنترل و هدایت پدیده های جهان امروز نیز در سمت و سوی اهداف مورد نظر بدون تدوین و تبیین برنامه به هیچ وجه میسر نیست. در واقع برنامه ریزی است که با ایجاد بستر مناسب برای شناخت امکانات و محدودیت ها، تمهیدات بهره گیری بهینه از امکانات موجود و تبدیل محدودیت ها و تهدیدها به فرصت ها را فراهم می سازد و از انحراف به بیراهه ها و مسیرهای پرفراز و نشیبی که نه تنها به اهداف تعیین شده ختم نمی شود، بلکه موجب دوری از آنها و بروز مشکلات و تنگناهای متعدد می شود، پیشگیری می کند.

امروزه «برنامه ریزی» ابزار اصلی «مدیریت» در تمامی عرصه های جوامع انسانی شناخته شده و الگوهای متعددی را براساس تجارب جهانی در دستیابی به مفهوم واقعی توسعه و زندگی بهتر، پیش روی انسان معاصر قرار داده است؛ انسانی که با تجارب پیشینیان و گستره دانش خود، همچنان در جست و جوی افق های روشن تر، کامیابی های بیشتر و آرمان های ذهنی خویش است. در این تکاپو دستاوردهای علمی و فنی از یک سو موجب گسترش شهرنشینی و از سوی دیگر موجب دوری انسان از عناصر طبیعی، تخریب محیط زیست و ناهنجاری های ناشی از آن شده است. کنترل این ناهنجاری ها و ایجاد تعادل بین دستاوردهای نوین علمی و فنی با عناصر طبیعت را تنها «برنامه ریزی» می تواند میسر سازد و رابطه انسان با محیط پیرامونی اش را متعادل کند. در این زمینه هر چند دانش شهرسازی همزمان با پیدایش و گسترش شهرها همواره راهنمای جوامع مختلف در نحوه بهره گیری از امکانات مصنوع و طبیعی بوده است، اما باور و تلقی اولیه در این زمینه تا آغاز قرن بیستم بر این بود که دانش شهرسازی در قلمرو رشته های کاربردی معماری و مهندسی قرار دارد.

براساس چنین باوری نیز همواره حل و فصل مسائل شهری با محاسبات فنی و مهندسی پیگیری می شد و برنامه ریزی، نقش و جایگاهی در حیطه آن نداشت. با آغاز قرن بیستم و همزمان با گسترش شهرها و بروز معضلات زیستی در آنها ضرورت برنامه ریزی توسعه شهری نیز آشکار شد و به این ترتیب، رابطه دانش شهرسازی با علوم اجتماعی و مبانی نظری آن بیش از رابطه این دانش با رشته های معماری و مهندسی تجلی یافت. در عین حال، پیشینه شهرسازی و دامنه کاربردی آن نیز خود موید رابطه این دانش با علوم اجتماعی بوده است، کما اینکه شهرسازی همواره در دوره های مختلف تاریخی خود، تحت تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جوامع و حکومت های حاکم بر آنها متحول و هدایت شده است.

در ادامه این تحولات با مداخله برنامه ریزی، دانش شهرسازی هر چند به عنوان یک دانش میان رشته یی مستقل از رشته های فنی و مهندسی شناخته شد، اما سالیان متمادی به ورطه آرمانگرایی و غفلت از واقع گرایی کشیده شد که در عین حال عوامل اصلی ناکامی آن در توسعه هدفمند شهرها نیز در همین نگرش آرمانگرایی و غفلت از واقع گرایی قابل جست وجو است.

با وجود این تحولات گسترده در عرصه معادلات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی در نیم قرن گذشته و پیدایی دیدگاه های «دوران پسامدرنیسم»، دانش و نگرش های نوین برنامه ریزی توسعه شهری را به چالش های جدی تر کشانده است. در این زمینه، نظریه ها و رویکردهای جدیدی از جمله رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کشورهای پیشرفته و سایر کشورهای جهان از جمله در ایران مطرح شده است که همراه خود، مسائل و مشکلات فراوانی را نیز از جنبه های نظری و عملی ایجاد کرده است. این مسائل از نظر تجارب ملی و جهانی نیز قابل توجهند.

تحقیق بناهای ترکیه –استانبول شهر تاریخی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 83

دانشگاه آزاد اسلامى واحابهر

موضوع:

بناهای ترکیه

استاد :

سرکار خانم مهندس عطایی

تهیه کننده:

علیرضا ناصرخاکی

بهار 1387

فهرست:

استانبول شهر بناهای تاریخی

آشنایی با بناهای تاریخی ترکیه

استانبول شهر بناهای تاریخی

شهر پرجمعیت استانبول، پایتخت ترکیه و مرکز فرهنگ و اقتصاد آن، تنها شهر مهم دنیا در میان دو قاره اروپا و آسیا است.  استانبول با جمعیتی بیش از 8 میلیون و 803 هزار تن، دومین شهر بزرگ اروپا و بیستمین شهر بزرگ جهانی به شمار می رود. این شهر حدود 1610 سال که پیوسته پایتخت امپراتوری ترکیه بوده، 5220 کیلومتر مربع مساحت داشته و سرزمینی زلزله خیز محسوب می شود. استانبول، با تابستان های گرم و مرطوب و زمستان هایی سرد و بارانی، هوایی شرجی و بسیار مرطوب دارد که گرمترین ماه آن جولای و سردترینش ژانویه است. در سال های 1970 به بعد، جمعیت استانبول رو به فزونی گذاشت و به دلیل مهاجرت مردم آناتولیا که به منظور یافتن شغل در کارخانجات تازه ساز استانبول و حومه آن مهاجرت کرده بودند، این شهر در مدت 30 سال، با ازدیاد جمعیت و ساخت و ساز خانه هایی جدید و تبدیل مزارع و سبزه زارها به شهرها و دهکده ها مواجه شد. جامعه استانبول تلفیقی از مذاهب و ملیت های گوناگون است که مهمترین و پرجمعیت ترین گروه آن را مسلمانان تشکیل می دهند; پس از آن مسیحیان ارتودوکس،ارمنیان و یهودیان هستند. قرار گرفتن مساجد، کنیه ها و کلیساها در کنار یکدیگر، منظره جالبی را در این شهر به وجود آورده است. حدود 70 درصد از جمعیت استانبول در حوزه اروپایی شهر و 30 درصد باقیمانده در بخش آسیایی آن سکونت دارند. چهره شهر به واسطه پراکندگی و گوناگونی فعالیت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بسیار رنگارنگ و متنوع است. رستوران های ترکی و دیگر ملیت ها در سراسر آن با غذاهایی رنگارنگ و دلپذیر آماده پذیرایی بوده و استودیوهای فیلم و موسیقی، باله، اپرا، تئاتر و فعالیت هایی چون فستیوال های متنوع و اجرای موسیقی های زنده در اماکن عمومی روحی دیگری به شهر بخشیده است. با وجود تمام این زیبایی ها، به واسطه جمعیت بالا و ترافیک های سنگین، مردم با آلودگی های صوتی و هوا مواجه بوده و بیماری هایی چون برونشیت و آسم در میان آنها رواج دارد. چشم انداز سواحل زیبای آن نیز به دلیل همین آلودگی کم کم از دیده ها پنهان می شود. در کنار تمام این ها، استانبول شهری تاریخی و فرهنگی و در عین حال مدرن بوده، تعداد کثیری کلیسا، مسجد، کاخ، آسمان خراش، برج، مراکز خرید و مناطق دیدنی را در خود جای داده است. موزه ایا صوفیا این بنای باشکوه که در ابتدا باعنوان کلیسای ارتودوکس ساخته شده بود، در سال 1453 به مسجد تبدیل شد و پس از مدت ها، در سال 1935 به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفت. موزه در بخش ترک نشین استانبول قرار دارد و یکی از بزرگترین ساختمان های دنیا و عجایب هفتگانه امروز محسوب می شود. گنبد مرکزی آن 31 متر پهنا و 56 متر ارتفاع دارد. داخل آن را پنجره های قوس داری پوشانده که فضای داخل را از نورهای رنگارنگ روشن می کند. کف آن نیز از

شهر سازی 19 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

مقدمه

ابتدا بحث پرسشی را مطرح می‌کنیم. این پرسش ممکن است بی‌فایده و سطحی به نظر برسد. اما روش مطالعه ما به پاسخ آن بستگی دارد. پرسش این است:‌

تعریف شهر چیست؟

بسیاری از پژوهشگران علوم گوناگون، تعریف‌هایی متفاوتی از شهر ارائه داده‌اند؛ مثلا‌ً جغرافی‌دانان پدیده تمرکز اقوام و تجمع آنان را بیشتر با ملاحظه شرایط محیطی مجاور و مقتضیات زمینی که شهر در آن پا می‌گیرد،‌ ارزیابی می‌کنند. آنها این مطالعه را بیشتر به تقسیم‌بندی زمینهای تحت ساخت و ساز، و زمینهای آزاد اختصاص می‌دهند و کمتر به جنبه‌های شهری آن توجه می‌کنند.

جامعه‌شناسان به روابط انسانی میان شهروندان توجه نشان می‌دهند.

حقوقدانان و سیاستمداران مسأله اصلی را ساختارهای اجتماعی و سیاسی و قوانین و مقرراتی ارزیابی می‌کنند که زندگی جمعی شهروندان را سامان می‌دهد.

اقتصاددانان برنامه‌ریزی سرمایه‌گذاری و استفاده بهینه از استعدادهای اقتصادی جامعه را هدف مطالعه خود قرار می‌دهند.

همان گونه که ملاحظه می‌شود، همه جا سخن از دیدگاه مختلف و یک سویه است که البته همگی قابل احترامند ولی جامع نیستند. اما، شهرساز (مهندس یا معمار) تعریفی جامع از شهر بیان می‌کند.

از دید شهرساز، شهر همواره خود را با افرادی که در آن زندگی می‌کنند، تطبیق می‌دهد و ساکنان شهر، آن را تغییر می‌دهند. این انطباق و رابطه متقابل در حال انجام یافتن و شکل گرفتن دائمی است.

از مجموعه علوم یاد شده، شهرسازی یا به تعریف دیگر، علمی که ساماندهی شهر یا ساماندهی توده‌های مستقر در قطعه‌ای از زمین را به عهده دارد، (که از آن در زبانهای مختلف Town Planing وStadtebau و غیره تعبیر می‌شود.) تولید می‌یابد. به این طریق شهرسازی چهره سه‌گانه علم، تکنولوژی و هنر را به خود می‌گیرد:

علم: زیرا مطالعه پدیده‌های طبیعی وانسانی برای کشف قوانین مورد نیاز جهت هدایت ما برای تحقق ما را به عهده دارد.

تکنولوژی: از این جهت که پیشرفتهای بدست آمده در علم، کاربردی جهت پاسخگویی به نیازهای بسیار متنوع زندگی داشته باشد.

هنر: بدین سبب که همواره از احساسات بشری استفاده می‌کند و به زیبایی و هماهنگی و همسازی توجه دارد،‌ و با تلاش برای خلق جذابیتهای محیطی در زندگی روزمره، به آسایش دست می‌یابد و روح و نشاط را کشف می‌نماید.

از مباحث بالا بر می‌آید که شهرساز به تنهایی قادر نخواهد بود همه کارها را انجام دهد ولی می‌تواند و باید نقش هماهنگ کننده تخصصهای مختلف را به منظور دستیابی به مناسبترین برنامه ریزی و تقسیم‌بندی ایفا کند. شهرساز باید توانایی‌های مختلف را در خود ایجاد نماید. و دارای حس مشاهده قوی باشد. همواره به خاطر داشته باشید که مسئولیتی سنگین بویژه در برابر نسلهای آینده برعهده دارد.

شهرسازی را در یک جمع‌بندی می‌توان به مثابه مقرراتی دانست که به جمعیتها می‌پردازد و از این طریق به نسبت به ساماندهی منطقی شهرها، سرزمینها، حومه آنها، ابزار تولید و ارتباط جمعی و ... به منظور دستیابی به شرایط بهتر زندگی فردی و اجتماعی اقدام می‌نماید.

شهرسازی به عنوان یک علم، پیشینه چندانی ندارد ولی به عنوان هنری که تا کنون موفق به ارائه راه حلهایی بسیار مطلوب برای مشکلات شهری شده است بسیار قدیمی است.

در گذشته اعتقاد بر آن بود که هیپوداموس (Hypodamous) اولین کسی بوده است که قسمتهای مختلف شهر را آگاهانه در ارتباط با هم دیده و او را پدر شهرسازی می‌دانستند ولی اکثریت این باور را مردود دانسته‌اند و اعتقاد دارند که هنر شهرسازی برای اولین بار در یونان مطرح نشده است. و احتمال می‌دهند که هیپوداموس شخصی ناشناس در هاراپا بوده است. با توجه به روابط منظمی که بین قسمتهای مختلف شهرهای هاراپا (Harappa) دیده شده است. در این محدوده به دنبال بانیان هنر شهرسازی می‌گردند البته نظام شبکه‌های شطرنجی در کاهون (Kahun) در 2670 قبل از میلاد و سپس در تل‌العمارانه (Tel-el amarna) و دیگر نقاط مطرح می‌گردد که با توجه به دارا نبودن معیارهای خاص در شهرسازی آنها را مورد قبول نمی‌دانند.

معروف است که نخستین پیامبری که به امر شهرسازی توجه خاص داشته حزقیال نبی بوده است که حدود 600 سال قبل از میلاد منطقه‌بندی را در شهر معمول نمود و دستور داد بیت‌المقدس از لحاظ شهرسازی به مناطقی چند تقسیم و در هر منطقه قسمتی از تأسیسات عمومی و خصوص بنا شود و شاید بتوان گفت نخستین بار بود که بشر در شهر خود قسمتی را به تأسیسات مذهبی و قسمت دیگر را به ساختمانهای دولتی و بخشی را به محل سکونت اختصاص داد.

شکل شهر

کار اصلی طراحی شهری تعیین شکل مطلوب برای شهر است. گرچه طراحی شهری به غیر از مقیاس شهر و مناطق شهری در دو مقیاس طراحی پروژه و طراحی شبکه نیز کاربرد دارد لیکن مباحث نظری مربوط به شکل شهر عمدتاً‌ در مقیاس کل شهر مطرح شده است.

مواد خامی که طراح شهر از آنها به منظور شکل دادن به شهر استفاده می‌کند عبارتند از: فضا به مفهوم فضاهای عمومی شهر نظیر خیابانها، میدانها، پارکها و مکان، مقیاس، شکل و ارتباط بین آنها. واژگان فضا در ادبیات طراحی شهری نسبتاً غنی است. محور دید، حیاط، فضای تنگ، فضای پر پیچ و خم، دالان، مسیر، رؤیه، سقف، فضای باز طبیعی، پارک، کاسه، تاج،‌ دره واز این قبیل نمونه‌‌ها از این واژگانند.

فعالیتهای مرئی که می‌تواند در جذابیت و عملکرد بهتر فعالیتها و فضاها مؤثر باشند.

توالی: فضای شهر متشکل از شبکه‌ای از فضا ها است با دیدهای متوالی. یک دید واحد آنقدر اهمیت ندارد تا مجموعه‌ای مرتبط از دیدها بیرون آمدن از یک فضای تنگ و باریک و وارد شدن به یک فضای گشاد تأثیر عمده‌ای بر تجربه‌کننده می‌گذارد. یکی از کارهای اساسی طراحی شهری اینست که فضاهای شهری را به عنوان فضاهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد که شخص در آنها به حرکت می‌پردازد.

ارتباطات: هر فضا معانی خاصی را به استفاده کنندگان آن منتقل می‌کند. خواه این کار از طریق نمادهای صریح صورت گیرد و یا بر اساس معلومات مشاهده‌گر از معانی اشکال و حرکات مشهود. این معانی بصور گوناگون در فضا پخش شده‌اند.

سطوح: رویة دیوارها، سقفها و کفها از مشخصات بارز و کاملاًُ‌ مرئی هر فضای شهری است با عملکردها و معانی نمادی گوناگون.

عناصر طبیعی: (نظیر سنگ، خاک، آب) اینها بستر اصلی زیستگاها را تشکیل می‌دهند و بصور و معانی مختلف می‌توانند در شکل‌دهی شهر نقش داشته باشند.

گیاهان: گیاهان نیز یکی از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده و شکل‌دهند محیط‌اند که بیش از هر عامل دیگری از جذابیت برخوردارند.

جزئیات: در یک فضای ساخته شده، بسته به مقیاس، بسیاری از جزئیات ممکن است مد نظر قرار گیرد نظیر:‌نرده، نیمکت، علائم، تیر، سطل آشغال، شیر آتشنشانی، سیم‌کشی، چراغ، صندوق پست، پله، جدول، اطاقک تلفن و امثال آن.

طراح شهری با توجه به عملکرد و نقش هر یک به مکان‌یابی و پیدا کردن شکل مناسب برای آنها می‌پردازد. این اجزاء معمولاً‌ ابزار کار طراحی شهری در پایین‌ترین مقیاس است.

اهمیت دادن به شکل شهر بخاطر نقشی است که شکل شهر می‌تواند در تحقیق اهداف یک شهر داشته باشد. ارتباط برخی از اهداف شهر،‌ با شکل شهر از گذشته برای ما روشن است. برای مثال نیاز به امنیت و دفاع از شهر در تعیین مکان اندازه و شکل و جزئیات آن شامل حصار و خندق، فشردگی بافت، وسعت معابر اصلی جهت حرکت ابزار جنگی، قرار گرفتن فعالیتهای خاص در مرکز و از این قبیل اثر تعیین‌کننده‌ای داشته است.

بعضی از این روابط آگاهانه صورت می‌گیرد و برخی نظیر تأثیر عوامل اقلیمی ـ جغرافیایی بطور ضمنی اثر خود را بر شکل شهر می‌گذارند. لیکن امروز با گسترش و پیچیدگی شهرها طبعاً‌ اهداف به مراتب بیشتری برای شهرها در نظر گرفته می‌شود و طراحی شهری نیز باید حتی‌المقدور زمینه تحقق آن اهداف را فراهم سازد. مسائل زیست محیطی، رفتاری، هویت، تنوع، خوانایی، معنی، ادراک و محدودیت های مختلف فضایی، طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، فنی و فرهنگی عواملی هستند که باید در فرایند شکل‌دهی به محیط مورد توجه قرار گرفته و شکل حاصله متناسب و در رابطه با مسائل و اهداف فوق باشد. کوین‌لینچ در مورد جامعه غربی هدف نهایی را رفاه انسان قرار داده و اجزاء آن را پنج دسته عامل شامل: الف) سلامتی، برابری، بقا،‌ تداوم و قابلیت انطباق؛ ب) انسجام، معنی، عکس‌العمل،‌ ج) توسعه، رشد، انگیزه،‌ انتخاب و آزادی، د) مشارکت، استفاده فعالانه از قدرت، کارآئی، مهارت، کنترل و هـ) راحتی و آسایش دانسته و سپس آنها را در دو دسته عوامل مربوط به رابطه بین انسان و اشیاء و رابطه بین انسان و انسان تقسیم می‌کند.

فرم شهرها:‌

همانگونه که قبلاًُ‌ بیان گردید بحث شهر و شهرسازی بحث واقعیتهای طبیعی و اجتماعی و یا بحث تجمع انسانهاست ضمن اینکه شهر زمینی است که انسان بر روی آن رشد و نمو می‌کند و بر اساس نیازهای خود آن را تغییر می‌دهد و می‌سازد.

طراحی شهری و شهرسازی،‌ به منظور ایجاد محیط مناسب جهت زندگی انسان و نظام دادن(‌واقعی ـ عملکردی) به فضای زیست او، انجام می‌گیرد. همچنین جهت دستیابی به استفاده