تاریخچه و سیر تکاملی درجنگهای شیمیایی دنیا 23 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

تاریخچه و سیر تکاملی درجنگهای شیمیایی دنیا

جنگ شیمیایی با جنگ جهانی اول در اوایل قرن بیستم آغاز شد و با جنگ شیمیایی عراق علیه ایران در اواخر قرن بیستم به اتمام رسید. اگر چه در تاریخ، تا قبل از شروع جنگ اول جهانی مواردی از بکار گیری اسلحه شیمیایی ذکر شده است ولی انجام جدی حملات شیمیایی به جنگ اول باز می گردد.

جنگ جهانی اول و نخستین حملات شیمیایی

از اوایل جنگ جهانی گازهای شیمیایی وارد میدان شدند. دراگوست 1914 فرانسویها گازهای اشک آور مختلفی ر ااستفاده نمودند. در ژانویه 1915آلمانها در لهستان علیه روسها از گاز کلر استفاده نمودند که بی نتیجه بود.

نخستین حمله موفق آلمان ها و تلفات سنگین با گاز کلر

در بعد از ظهر 27 آوریل 1915 آلمانها در نزدیکی شهری به نام ‎YP RES در بلژیک علیه متفقین (که بیشتر سربازان انگلیسی و بلژیکی بودند) گاز کلرین را بکار بردند که نخستین حمله وسیع گازی در تاریخ دنیا محسوب می شود. در این حمله حدود 6000 سیلندر حاوی کلرین مایع را در طول یک خط 6کیلومتری مستقر نموده، 180 تن کلرین را آزاد نمودند که بخاطر جو مناسب بصورت ابر سبز رنگی خط مقدم متفقین را پوشانید. چون متفقین هیچگونه آمادگی نداشتند، شدیدا آسیب دیدند بطوری که تلفاتشان به 5000 کشته و 15000 مصدوم رسید. این حادثه نقطه عطفی در تاریخ جنگهای دنیا بشمار رفت زیرا بر تمامی کشورها روشن شد که اکنون یک عامل جدید وارد میدان شده است که محاسبات روشهای مقابله با آن پرداختند. پس از حمله شمیمیایی 27 آوریل، در ظرف چند روز هزاران ماسک توسط زنهای انگلیسی ساخته شد و در اختیار سربازان قرار گرفت. این ماسکها عبارت بودند از یک پدنخی که با محلولی از هیپوسولفیت سدیم، گلیسیرین و بیاکر بنات سدیم آغشته شده بود. در نتیجه در حمله بعد با گاز کلرین که چند روز بعد در ماه (می) انجام شد فقط 1200 مصدوم شیمیایی از متفقین بجای ماند. در ماههای بعد نیز همچنان حملات با گاز کلر توسط آلمانها ادامه یافت. نتیجه تحقیق انگلیسها روی گاز های جنگی سرانجام در 25 سپتامبر 1915 بصورت نخستین حمله آنها با گاز کلر علیه آلمانها نمایان شد. در این میان ارتش آلمان ترکیب جدیدتری را به نام Phosgene)) در دسامبر 1915 برای نخستین بار بکار برد که بعلت آمادگی نسبی سربازان نتیجه مطلوب را عاید آلمانها نکرد. در فوریه 1916 ارتش فرانسه نیز استفاده از گاز شیمیایی را شروع کرد و گازفسژن را علیه آلمانها بکار برد. کلر وفسژن هر دو در دمای عادی بصورت بخار می باشند و این مطلب مشکلاتی را هم در نقل و انتقال آنها و هم در پایداری در میدان نبرد بوجود می آورد، لذا آلمانها گاز Diphosgene)) را تهیه کردند که در دمای عادی بصورت مایع می باشد و سرانجام در 7 می 1916 نخستبن حمله خود ار با این گاز انجام دادند. در جولای 1916 آلمانها و متفقین هر دو مجهز به توپخانه گازهای جنگی شدند و از عوامل مختلف خفه کننده و اشک آور علیه یکدیگر استفاده کردند. در اواخر سال 1916 در ارتش انگلیس از سلاح جدیدی به نام گاز افکن یا Iuvensproiectors)) بمنظور پرتاب همزمان تعداد زیادی گلوله های بزرگ گازی استفاده شد. آنها با استفاده از این روش قادر بودند غلظت بسیار بالایی از گاز سمی (غالبا فسژن) را در مدت زمان کوتاهی روی دشمن ایجاد کنند که چنین عملیاتی با توپخانه امکان پذیر نبود وآلمانها از این طریق صدمات زیادی را متحمل شدند.

ورود گاز خردل به میدان جنگ

با ورود عامل خردل به صحنه جنگ، که ایجاد آلودگی پایدار در محیط می نمود جنگ شیمیایی وارد مرحله تازه ای شد. در جولای 1917 آلمانها برای نخستین باراز گاز خردل یا ‎Yperie در شهر Ypres بلژیک علیه متفقین استفاده کردند که بسیار موفقیت آمیز بود. در همین سال ترکیبات آرسنیکی نیز تدریجا وارد میدان جنگ شد. در این سال یکی از خطرناکترین سموم آرسنیکی به نام لویزایت Iewisite توسط یک شیمیدان آمریکایی به نام دکتر لوئیس سنتز شد شد که البته درجنگ اول موفق به استفاده از آن نشدند. تا سال 1918 فرانسه و انگلیس نیز توپخانه شیمیایی خردل را آماده نموده و مورد استفاده قرار دادند، تا آنکه سرانجام در 1918 جنگ جهانی اول خاتمه یافت.

آسیب غیر نظامیان

مصدوم شدن غیر نظامیان در جنگ شیمیایی نیزحائز توجه است، در سال 1917و1918 حملات شیمیایی شدیدی (توسط آلمانها) روی شهرها و روستاهای فرانسوی انجام گرفت که مهمترین اثرات آن مربوط به گاز خردل بوده و هزاران مصدوم از خود بجای گذشت. البته آمادگی مردم و کادرهای

انواع سلاح های شیمیایی و میکروبی و مروری بر جنگ ایران و عراق 13 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

انواع سلاح های شیمیایی و میکروبی

و

مروری بر جنگ ایران و عراق

در جنگ تحمیلی 8 ساله علیه ایران رژیم عراق با بهره گیری از چالش های میان تهران واشنگتن، با تحریک کاخ سفید و با هدف رسیدن به امیال خود، مرزهای غربی کشورمان را مورد تاخت و تاز قرار داد. این جنگ به لحاظ بسیاری پارامترها، با سایر نزاع های چند سال اخیر متفاوت بوده است. استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی در این جنگ از سوی رژیم عراق یکی از این پارامترها است که هیچگاه در این وسعت، در هیچ نزاع منطقه ای به کار نرفت. وسعت این اقدام غیرانسانی و مغایر با قوانین بین المللی به حدی بود که حتی شهروندان عراقی نیز از آن در امان نماندند. اسفند ماه سال 1366 یادآور خاطره تلخ بمباران شیمیایی شهر حلبچهدر منطقه کردستان عراق است که طی آن صدها نفر از اهالی منطقه جان خود را از دست دادند.

آنچه در پی مطالعه خواهید فرمود، مروری است بر تاریخ استفاده رژیم عراق از این سلاح ها در طول جنگ تحمیلی .

*    *    *

اولین باری که ارتش عراق از سلاح شیمیایی در جنگ استفاده کرد مربوط به 27 مهرماه 1359 در منطقه جنوب (استان خوزستان) است. در این سال عراق چهار بار از سلاح شیمیایی از نوع تاول زا (گاز خردل) استفاده کرده که 1 مصدوم و 20 شهید به دنبال داشت.

حملات شیمیایی ارتش بعث در سال های 1360 و 61 که مقارن بود با عملیات های پیاپی رزمندگان اسلام، گسترش یافت. در سال 1360 عراق 6 بار از این سلاح مرگبار و غیر انسانی استفاده کرد که باز در همان منطقه (جبهه های جنوب) و از همان نوع تاول زا بود این بار 101 نفر به شهادت رسیدند.

در سال1361، در عملیات والفجر مقدماتی 12 بار مناطق غرب و جنوب مورد اصابت بمب های شیمیایی قرار گرفت. جبهه میانی، غرب و شمال غرب و بخشی از استان های ایلام، آذربایجان غربی، اردبیل، باختران، کردستان و سلیمانیه و در عملیات های والفجر 2 و 4 در سال1362، 64 بار مورد اصابت بمب های شیمیایی از نوع تاول زا(خردل) و اعصاب (تابون) قرار گرفتند.

بر اثر این حملات وحشیانه و غیر انسانی صدها نفر شهید و هزاران نفر مصدوم شدند.

در این سال (62) سلاح های شیمیایی تعداد زیادی از اهالی غیر نظامی مناطق مزبور را مصدوم و نابینا کرد. از تاریخ اول فروردین تا 27 اسفند 1363، 2225 نفر مصدوم و 40 شهید در عملیات های خیبر و بدر حاصل اصابت 58 بار بمب های تاول زا، اعصاب، خفه کننده و آلوده کننده خون است سال 1364، در عملیات های والفجر 8 و ابتدای والفجر 9 در مناطق جنوب 76 بار سلاح شیمیایی به کار رفت که حاصل آن 77 شهید و حدود 11 هزار و 644 نفر مصدوم بود.

عراق در پاسخ به حملات رزمندگان اسلام و به خاطر شکست سنگین در عملیات های  پیروزمندانه کربلای دو،چهار ، پنج وشش 102 بار از سلاح های شیمیایی استفاده کرد که 4720 نفر مصدوم و 107 نفر به شهادت رسیدند.

در سال 1365عراق در مناطق شلمچه، سردشت، خوزستان، بصره، کردستان، دیاله و ایلام 43 بار از سلاح شیمیایی استفاده کرد که 9440 مصدوم  442 شهید حاصل این حملات وحشیانه بود.

در سال پایانی ،34 حمله شیمیایی در مناطق غرب، شمال غرب و جنوب ثبت شده است که آخرین بار آن بعد از قرار داد 598 در تاریخ سوم شهریور در عملیات باز پس گیری «فاو» بود. بر اساس آمارهای رسمی نهادهای مسؤول در این رابطه تعداد کل شهدای حملات شیمیایی در طول جنگ حدود 2600 شهید و تعداد کل مصدومان نظامی و غیر نظامی حملات شیمیایی 107 هزار نفر و تعداد جانبازان شیمیایی (که در حال حاضر تحت پوش بنیاد جانبازان هستند) حدود 45 هزار نفر است.

به کارگیری سلاح های شیمیایی از سوی عراق در حالی صورت می گرفت که این کشور جزو 120 کشور امضا کننده پروتکل ژنو درباره منع استفاده از سلاح های سمی، خفه کننده و ترکیبات باکتریولوژیک قرار داشت. پروتکل 1925 ژنو که طی قطعنامه 2612 (12)Bسازمان ملل مجدداً به تصویب رسیده است، صراحتاً استعمال سلاح های شیمیایی را منع می کند.

اما به نوشته هفته نامه اشپیگل چاپ آلمان یک کارخانه تولید گاز خردل و اعصاب (تابون) می تواند سالیانه 000/760/1 تن مواد خام شیمیایی را به گازهای کشنده خردل و تابون مبدل سازد.

در حالی که در کارخانه تولید سلاح های شیمیایی سامرا 4 خط تولید مشغول ساخت 4 نوع ماده ضد عصبی مرگ زا بود و مواد اولیه هر یک از خطوط تولید از کشورهای غربی به اسم گازهای حشره کش خریداری می شد که تولید هفتگی آن جمعاً حدود 10 هزار تن بود. رادیوی صدای عراق در تاریخ 30 مهر 1380 اعلام کرد: در جنگ با ایران از پودر سیاه زخم استفاده می نمودو در طول 8 سال جنگ هر هفته اقدام به تولید 3 هزار لیتر ماده مادر در تولید پودر سیاه زخم می کرد. بر اساس تحقیقات به عمل آمده گاز تابون اغلب در زمان حمله به رزمندگان ایران مورد استفاده قرار می گرفت که خیلی سریع مرگ را به دنبال دارد و از آنجا که مواد این گاز به فاصله چند ثانیه تجزیه می شود، هیچ اثری از آن در محیط باقی نمی ماند.

پزشکان انگلیسی می گویند: بازماندگان بمباران شهر حلبچه که بیش از 5 هزار کشته داشت به بیماری های روانی، پوستی و مغزی بسیار خطرناک مبتلا هستند و تعداد بیماران سرطانی بسیار زیاد است. این سلاح ها دارای تأثیر موروثی بوده و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.

ضایعات مشاهده شده در مصدومان شیمیایی به شرح ذیل می باشد.

1. سوختگی های پوستی از درجه 1 تا 3 در نقاط مختلف سطح بدن که 20 تا 70 درصد سطح بدن را به خصوص صورت، دندان ها و نواحلی تناسلی را می پوشاند.

2. تحریک شدید چشم ها، ورم ملتهبه که با احساس سوزش شدید، اشک، ریزش، ترس از نور و خیره شدن دید همراه است.

3. ضایعات ریوی، گرفتاری دستگاه تنفسی فوقانی، تمام بیماران از احساس سوزش در ناحیه سینه و سرفه و علایم فارانژیت و برنشیت رنج می برند و اکثراً دچار سرفه های پیاپی، دفع خلط و تنگی تنفس هستند.

4. عوارض گوارش شامل اشکال در بلع، حالت تهوع و استفراغ که در مقایسه با سایر عارضه ها کمتر مشاهده می شود.

.

عوارض خونی که خطرناک ترین عارضه در میان مصدومان گازها ی شیمیایی است پس از 5 تا 7 روز در بیمار علایم دپرسیون مغز استخوان پدید می آید. این علایم با کاهش سلول های خونی مشخص می شود و تعداد گلبول های سفید به 500 می رسد.

انواع سلاح های شیمیایی

وی ایکسVX

سمی ترین سلاح شیمیایی است و به شکل مایع چسبناک و بی رنگی است که به آرامی به گاز بی رنگ و بو تبدیل می شود. وی ایکس با تحریک اعصاب موجب تشنج و فلج رگ های خونی و ریه ها می شود.

مقدار 10 میلی گرم از این ماده بر روی پوست برای مرگ کافی است و قربانیان درنهایت بر اثر خفگی می میرند.

عراق توانایی ساخت بیش از 200 تن وی ایکس را داشته و هرگز نیز آمار واقعی آن میزانی که عراق ادعا می کند نابوده کرده، به دست نیامده است.

سلاحهای شیمیایی و میکروبی، نابخردانه ترین مصنوعات ساخت بشر 15 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

سلاحهای شیمیایی و میکروبی، نابخردانه ترین مصنوعات ساخت بشر

 هدیه های مرگ آور قرن بیستم  سلاحهای بیو شیمیایی از جمله خطرناکترین و نابخردانه ترین مصنوعات بشر قرن بیستم هستند که بیم استفاده از آنها هر آن زندگی انسان امروزی را تهدید می کند. سلاحهایی که اثرات مرگبار آنها گاه تا سالها باقی مانده و در بسیاری از مواقع قربانیان خود را اندک اندک به کام مرگ می کشانند. در حال حاضر کشورهای متعددی در جهان وجود دارند که مظنون به تولید و تکثیر این نوع جنگ افزارها هستند؛ اما چنانچه از شواهد و قراین برمی آید، دانش این فناوری مرگبار بیشتر در نزد قدرتهای بزرگ و کشورهای پیشرفته صنعتی یافت می شود. همین قدرتهایی که اکنون آتش جنگ را در همسایگی ما افروخته اند و بدون هیچ آینده نگری هر روز یک سلاح جدید را به خط مقدم جنگ می کشانند.   جنگ افرارهای بیوشیمیایی به 2 بخش سلاحهای میکربی و شیمیایی تقسیم می شوند. در زیر به بررسی اجمالی این دو نوع، نشانه ها و آثار کشنده آنها خواهیم پرداخت.  سلاحهای میکربی  سیاه زخم، آبله، طاعون و مسمومیت های حاد غذایی عمده ترین بیمارهای ناشی از به کارگیری این سلاحها هستند. سیاه زخم که یکی ازشایع ترین این نوع میکربهاست، خود در 3 شکل جلدی و پوستی، استنشاقی و روده ای یافت می شود. بیماری حاصل از نوع پوستی این ویروس بسیار شبیه به گزیدگی ناشی از نیش حشرات است که تبدیل به زخمی بسیار دردناک با مرکزی سیاه رنگ به طول 1 تا 3 سانتی متر می شود. این نوع سیاه زخم از طریق تماس مستقیم ویروس با پوست انتقال می یابد و تنها راه درمانی آن به کارگیری آنتی بیوتیک هاست. نوع استنشاقی این بیماری یکی از خطرناکترین انواع آن است که معمولا آثار آن 7 روز پس از این که فرد در معرض آن قرار گیرد، ظاهر می شوند. علایمی شبیه به سرما خوردگی دارد که با تنگی نفس همراه می شود و انتقال آن هم از طریق دستگاه تنفسی صورت می گیرد. با وجود این که اکثرا کشنده است؛ اما در پاره ای موارد تزریق داخل وریدی آنتی بیوتیک ها در درمان آن تأثیر گذار است. شکل سوم و روده ای با علایمی چون کاهش اشتها، تب، حالت تهوع و اسهال آغاز می شود و از طریق قابل سرایت است. استفاده از آنتی بیوتیک ها گاهی در درمان آن موثر است.   آبله دیگر عامل میکروبی کشنده است که به دلیل شیوع سریع و گسترده زیاد‌ آن می تواند تلفات زیادی را به جا بگذارد. تاول هایی را ابتدا در دهان و سپس در سراسر بدن ایجاد می کند. از طریق بزاق دهان و سرفه انتقال می یابد و هنوز شیوه درمانی مناسبی برای آن یافت نشده است؛ اما چنانچه واکسن آن ظرف 4 روز تزریق شود، می تواند تا حدودی اثرات زیانبار آن را کاهش دهد.   طاعون سومین شکل بیماری های میکروبی با نشانه هایی شبیه به آنفلوآنزا، تب و تاول همراه است. از طریق بزاق دهان و سرفه قابل سرایت بوده و‌ آنتی بیوتیک ها و تزریق وریدی می توانند در درمان آن تأثیر گذار باشند.   چهارمین شکل سلاحهای میکربی اختصاص به مسمومیت های حاد غذایی دارد و با عوارضی چون خشکی دهان، حالت تهوع، ضعف بدنی و در نهایت فلج اندام همراه است. از طریق زخمهای روی پوست و با بسته های غذایی آلوده قابل سرایت است و آنتی توکسین ها و مواد ضد زهر در درمان آن موثرند.   سلاحهای شیمیایی  در 3 دسته عوامل ایجاد حمله های عصبی مثل انقباض ماهیچه ها و از کار افتادگی آنها (گاز سارین و …)، ایجاد خفگی (کلرین و…) تقسیم بندی می شوند. از طریق تماس مستقیم با این مواد و یا استنشاق گازها سرایت کرده و تنها با استفاده از امدادهای فوری و تزریق مواد ضد سم می توان به درمان آنها امیدوار بود. (انواع اول و سوم این سلاح یعنی گازهای سارین و خردل همان هایی هستند که حکومت عراق در جریان جنگ تحمیلی از آنها در برابر رزمندگان ما و حتی مناطق کردنشین خود استفاده کرد.)   حفاظت و مقابله  هر چند دانشمندان از 2 عامل آنتی بیوتیک و واکسیناسیون به عنوان اصلی ترین روشهای تدافعی در برابر حملات میکربی یاد می کنند؛ اما خود آنها هم اذعان دارند که این دو شیوه چندان که باید کارا و قابل اطمینان نیستند. آنتی بیوتیک ها در عین مفید بودن می توانند اثرات جانبی غیر قابل جبرانی را به جا بگذارند و از طرفی کاربرد مداوم آنها می تواند منجر به مقاومت ویروس ها و بی اثری این دارو شود. از سوی دیگر تکیه به واکسیناسیون هم در شرایط عادی و در یک گستره زیاد چندان منطقی و معمول به نظر نمی رسد.   جدی تر شدن تهدیدهای میکربی موجب باب شدن روش تدافعی متنوع دیگری نیز شده است. برای مثال هم اکنون در ایالات متحده کلیه محموله های پستی با استفاده از پرتوهای پر انرژی الکترونی کنترل می شوند تا هرگونه آلودگی میکربی

سلاح های شیمیایی10

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

سلاح های شیمیایی

با شروع جنگ تحمیلی (31 شهریور 1359) و حملات گسترده صدام به مناطق مرزی و جنوب و غرب ایران، مقاومت مردم و نیروهای رزمنده مانع پیش روی نیروهای عراقی شد. رژیم بعث عراق برای در هم شکستن مقاومت مردم و نیروهای رزمنده از سلاحهای نوین و ممنوعه استفاده کرد. با شدت گرفتن کاربرد سلاحهای شیمیایی از سوی رژیم بعث عراق، مسئولین نظامی ایران برای مقابله با آن، دست به آموزش نیروهای رزمنده و تشکیل واحدهای تخصصی در هر گردان زدند. پس  از کودتای 1958 و با روی کار آمدن حزب بعث عراق، ارتش این کشور به لحاظ  اینکه وابسته به اروپای شرقی بود از همان ابتدا به واحدی به نام «جنگهای شیمیایی» مجهز بود. اما ارتش ایران با وجود اینکه مجهز به سیستم نظامی غربی و آمریکایی بود به لحاظ اینکه تجربه ای در مورد این نوع سلاحها نداشت تنها دارای یک تشکیلات محدود شیمیایی بود.  اصطلاح « ش.م.ه»  مخفف سه واژه شیمیایی، میکروبی و هسته ای است که پیش از جنگ این واحد در ارتش به صورت بسیار محدود حضور داشت اما با شدت گرفتن حملات شیمیایی عراق در طول جنگ تحمیلی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمانی را در سال 61 به نام «ش. م.ر» که مخفف کلمات شیمیایی، میکروبی و رادیو اکتیو می باشد، راه اندازی کرد. 

ارتش عراق به لحاظ  اینکه وابسته به اروپای شرقی بود از همان ابتدا به واحدی به نام «جنگهای شیمیایی» مجهز بود

رژیم بعث عراق تا پیش از عملیات والفجر 2 از این سلاحها به صورت محدود و آزمایشی استفاده می کرد اما بعد از اینکه عراق در تاریخ 29 تیر 61 در عملیات والفجر 2 از این سلاحها در منطقه پیرانشهر(پادگان حاج عمران عراق و در برخی ارتفاعات جبهه های غربی)، علیه مرزنشینان کرد استفاده نمود، سازمان رزم سپاه برای مقابله با این نوع سلاحها به پدافند «ش. م. ر » مجهز شد. سپاه شروع به تهیه تجهیزات برای نیروهایش کرد و در هر لشکری یک واحد، و در هر قرارگاهی یک گردان پدافند شیمیایی تشکیل شد و به مرور با گسترش حجم بکارگیری سلاحهای شیمیایی عراق، این واحدها به تیپ گسترش یافت.  نخستین گزارش غیر رسمی استفاده عراق از این سلاحها در 14/7/59 در مرز شلمچه با عامل خردل عنوان شده است و اولین گزارش رسمی که بتوان به آن استناد نمود بمباران هوایی جبهه مهران در تاریخ  20/10/59 با عامل اعصاب است که 40 مصدوم و 10 شهید بر جای گذاشت.

سردار محمد باقر نیکخواه از جمله افرادی است که از ابتدای تشکیل سپاه پاسداران و از روزهای نخست جنگ تحمیلی در بخشهای مختلف به خصوص ستاد تبلیغات جنگ فعالیت داشته و پس از آن از اولین افرادی است که با تشکیل واحد« ش. م. ر» در سپاه وارد این بخش می شود و بسیاری از اطلاعات مربوط به کاربرد عراق از سلاحهای شیمیایی در 8 سال جنگ تحمیلی را در سینه دارد.

وی در گفتگو با خبرنگار گروه دفاع مقدس خبرگزاری مهر در خصوص چگونگی حضور خود در جبهه های جنگ خاطر نشان کرد : " قبل از جنگ دانشجوی علوم سیاسی بودم که با شروع انقلاب فرهنگی دانشگاه تعطیل شد و با آغاز جنگ به همراه دیگر دوستان خود در قسمت تبلیغات جنگ وارد شدم و چون در آن شرایط سخت و خاص به جوانان اعتماد کردند بنده را مسئول تبلیغات جبهه و جنگ جنوب قرار دادند که پس از آن نیز به ترتیب مسئولیت تبلیغات جنگ خوزستان، قرارگاه کربلا و قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) را تا عملیات فاو بر عهده داشتم. از عملیات فاو به بعد به دلیل گستردگی حجم استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی بنده مسئول جنگ های نوین شدم ".

با پیگیری های مستمر نماینده ایران شورای امنیت، تشکیل جلسه می داد و در نهایت یک اشاره کلی به مسئله عراق و ایران و سلاحهای شیمیایی می کرد بدون اینکه عنوان کند چه کسی و یا کشوری این نوع سلاح را به کار گرفته است

وی جنگ های شیمیایی را دارای بخش های مختلف از جمله عملیات شیمیایی( آفند)، مقابله با سلاحهای شیمیایی(پدافند)، آموزش و درمان شیمیایی عنوان کرد و افزود : " مصدومیت شیمیایی از دردآورترین مصدومیتهایی است که در جنگ با آن مواجه می شویم چراکه در سلاح انفجاری عضوی از بدن صدمه می بیند اما بر اثر کاربرد سلاحهای شیمیایی نه تنها تورمهای پوستی بلکه سیستم عصبی و تنفسی و کبد نیز دچار اختلال می شود و عمدتا عوارض آن نیز دراز مدت است و شاید پس از 30-20 سال بروز کند و برخی از این عوامل شیمیایی به صورت توارثی منتقل می شود. نمونه آن جنگ ویتنام است که نه تنها علفزارها و خاک آلوده شد بلکه نسل کسانی که در معرض آلودگی بودند نیز به انواع سرطان ها مبتلا شدند ".

سردار نیکخواه با اشاره به آموزش عمومی و تخصصی در مقابله با سلاحهای شیمیایی، تصریح کرد : " این آموزش تخصصی برای کسانی که مجریان پدافند هستند انجام می شد و این افراد باید در شرایط  انبوه گازهای کشنده قرار گرفته و مراحل شناسایی، هشدار، رفع آلودگی، خنثی کردن و بعد معدوم کردن بقایای بمبهای شیمیایی را انجام می دادند ".

وی با بیان اینکه در بخش تولیدات پدافندی مثل البسه و لوازم و تجهیزات دفاعی ما در محدودیت شدیدی قرار داشتیم، گفت : " اوایل جنگ عمده این تجهیزات را به سختی از کشورها می گرفتیم و حتی برخی کشورها ماسک های آموزشی به ما می فروختند که در جنگ نمی توانستیم استفاده کنیم. در اواسط جنگ معاونت صنعتی و تولید در وزارت سپاه شروع به تولید تجهیزات انفرادی و عمومی ( نظیرماشین آلات خنثی کننده عوامل، لباس ضد شیمیایی و ماسک) نمود ".

وی عملیات خیبر را اولین عملیات گسترده ای خواند که عراق در آن از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد و افزود : " در طول جنگ گسترده ترین کاربرد عراق از سلاحهای شیمیایی در عملیات والفجر 8 ( فتح فاو) بود و همچنین کربلای 5 در شرق دجله منطقه شلمچه صورت گرفت ".

مسئول سابق « ش.م.ر» سپاه با بر شمردن برخی از تیپ های پدافند شیمیایی در زمان جنگ افزود: " این نیروها در زمان جنگ و در عملیات ها حد قرارگاه مأموریت خود را  پوشش عمومی می دادند مثلا اگر قرار بود قرار گاه نوح عملیاتی انجام دهد تیپ حجربن عدی که مخصوص قرارگاه بود محدوده آن را پوشش می داد. بعلاوه اینکه هر لشکر و تیپی که عملیات داشت گردان شیمیایی این لشکر محدوده عملیات را تحت پوشش قرار می داد. این نیروها علاوه بر تحرکات نظامی تحت آموزش مقابله با این نوع سلاحها قرار گرفته بودند و کارهای امداد شیمیایی را نیز انجام می دادند" .

فیلمهای تهیه شده در خصوص به کارگیری عراق از سلاحهای شیمیایی به اتحادیه دانشجویان آمریکا، اروپا، کانادا، هند و...ارسال می شد 

وی در خصوص شیوه اطلاع رسانی سازمان«ش.م.ر» در زمان جنگ گفت : " ما تعدادی از دانشجویان در رشته های شیمی، فیزیک و آزمایشگاهی را آورده بودیم و آنها این سلاحها را در آزمایشگاههایی که در جنوب بود با همکاری دیگر دانشگاههای صنعتی مورد بررسی قرار می دادند. دانشجویان و اساتید در مقاطع مختلف در این آزمایشگاههای تحقیقاتی کار می کردند و نتایج را استخراج کرده و به صورت نشریه « پیغام ش.م.ر» به اطلاع فرماندهان می رسید . در مواقعی نیز دو یا سه روز کمیسیونی تشکیل می شد و با حضور نیروهای عملیاتی تجارب و نواقص و نقاط قوت عملیات های گذشته پس از بحث به صورت جزوه محرمانه تدوین می شد و در آنجا بعضا ذکر می شد که نوع این سلاح در این عملیات چه بوده و ممکن است در عملیات بعدی از چه عواملی استفاده شود ".

سردار نیکخواه افزود : " در مواقع عملیاتی بلافاصله اطلاعیه به کارگیری عراق از سلاح شیمیایی را تنظیم کرده و به ستاد تبلیغات جنگ -که در آن زمان آقای خرازی مسئول بودند- به وزارت خارجه، اداره کل مجامع جهانی، نماینده دائمی ایران در سازمان ملل و یا به سفرای ایران از طریق وزارت امور خارجه اخبار و اطلاعات را می دادیم تا آنها علیه عراق در بکار گیری این نوع سلاهای ممنوعه افشاگری کنند و یا در سازمان ملل به گوش نمایندگان کشورها برسد و از دبیر کل سازمان ملل درخواست می شد که گروه تحقیق بفرستند تا آثار به جا مانده از این بمب های شیمیایی را طی گزارشی اعلام کنند ".

وی با اشاره به کار شکنی و تعلل سازمان ملل در دوران دفاع مقدس جهت محکومیت عراق در بکارگیری سلاحهای شیمیایی، تصریح کرد : " متأسفانه آنها نماینده نمی فرستادند و ما می خواستیم شورای امنیت تشکیل جلسه دهد و عراق را محکوم کند و اینها تعلل می کردند و چندین روز طول می کشید که نامه به شورای امنیت برود . شورای امنیت و خود دبیر کل تعلل می کردند و معمولا با دو هفته تأخیر اقدام می کردند. ما نمونه های این نوع سلاحها را نگهداری می کردیم و تمام مشخصات کارخانه و کشور سازنده آن کاملا مشخص می شد و پس از مدتی گروه حقیقت یاب که اعضای کارشناسی سازمان ملل -که عمدتا از کشورهای اروپایی- بودند، می آمدند. چندین بار این گروهها آمدند و ما آنها را به منطقه بردیم و آثار آن را نشان دادیم و فیلم و عکس گرفته می شد و با نمونه برداری از برخی مصدومان این سلاحها و خاک منطقه آن را به آزمایشگاههای تخصصی شیمیایی و میکروبی کشورهای اروپایی می فرستادند و با وجود تأیید این مطلب، به طور مشخص موضع نمی گرفتند. وقتی هم ما آنها را به منطقه می بردیم باید کلمه UN را در پلاکاردهای بزرگ می نوشتیم تا هواپیماهای عراقی آنها را نزنند ؛جالب اینکه عراقی ها آنقدر اطمینان به حمایت غرب داشتند که با وجود این، بمباران می کردند ". 

وی با بیان اینکه ما با دعوت از خبرنگاران، اعضای فعال حقوق بشر و افراد صلح طلب سعی در تنویر افکار عمومی و جهانی نسبت به جنایات صدام داشتیم، افزود : " طی نامه های متعددی درخواست صدور قطعنامه از شورای امنیت داشتیم که اولا عراق را محکوم کنند و ثانیا از ادامه تجاوزات عراق جلوگیری کنند و ممانعت از همکاری سایر کشورها با عراق صورت گیرد. معمولا دبیر کل طفره می رفت و تنها اطلاعیه می داد و یا فوقش بیانیه می داد و گزارش همین گروه حقیقت یاب که از طرف خود آنها در یک مرحله تلطیف شده بود باز از طرف دبیر کل تلطیف می شد و بعد با پیگیری های مستمر نماینده ایران شورای امنیت جلسه تشکیل می داد و در نهایت یک اشاره کلی به مسئله عراق و ایران و سلاحهای شیمیایی می کرد؛ مثلا عنوان می کردند که "... با حضور این گروه در ایران مشاهده شده که سلاحهای شیمیایی به کار گرفته شده" اما نمی گفت که چه کسی و یا کشوری به کار گرفته و حتی آن اوایل نمی گفتند بر علیه چه کسی و در پایان با توصیه به خویشتنداری دو کشور، عدم استفاده از این نوع سلاحها را در خواست می کرد. چند مرحله به همین منوال بود تا در یک مرحله از عراق اسم بردند و آن هم در عملیات فاو بود که آنجا عنوان شد که عراق استفاده کرده بدون اینکه این کشور را محکوم کند. عراق هم چون اطمینان به حمایت کشورهای غربی داشت بلافاصله پس از صدور این بیانیه شهر آبادان را بمباران کرد و بیش از 50 تن مردم بی دفاع به شهادت رسیدند ". 

وی افزود :  " شخصیت های جهانی، علاقمندان انقلاب اسلامی و میهمانان دهه فجر را به منطقه می بردیم یا با دعوت از صلیب سرخ جهانی آنها چند بار طی اطلاعیه ای مشاهدات خود را اعلام کردند. از طریق کمسیون خلع سلاح سازمان ملل و کمیسیون منع کاربرد سلاحهای شیمیایی  در وین و یا هر سازمان بین المللی موضوع را پیگری می کردیم و پس از جمع آوری اطلاعات به وزارت امور خارجه ارسال می شد تا کار تبلیغتی انجام شود. از طریق ستاد تبلیغات جنگ خبرنگاراران خارجی ، بی بی سی و چندین خبرگزاری معتبر جهانی را دعوت می کردیم و مناطق شیمیایی و بمبها و یا فیلم ، مصدومین شیمیایی و نقاهتگاهها را نشان می دادیم. حتی یکی از فیلمبرداران بی بی سی که مسئله به کارگیری عراق از این نوع سلاحها را انکار می کرد، خود او نیز در این حین مصدوم شیمیایی شد و نماینده ایران به ملاقات وی رفت . فیلمهای تهیه شده در خصوص به کارگیری عراق از سلاحهای شیمیایی به اتحادیه دانشجویان آمریکا، اروپا، کانادا، هند

تحقیق در مورد سلاح شیمیایی م ر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

سلاح‌های شیمیایی به کلیه عواملی اطلاق می‌شود که اثرات مستقیم سمی بر انسان، حیوانات و گیاهان دارند. گاهی اوقات به این ترکیبات «گازهای جنگی» نیز می‌گویند. حتی اگر چه این ترکیبات مایع و یا جامد نیز باشند، اثرات سمی این ترکیبات ممکن است موقتی یا دائمی باشد و شدت اثرات آن‌ها ممکن است از تحریک موقتی چشم تا آسیب‌های شدید منجر به مرگ باشد.

سلاح‌های شیمیایی از وحشیانه‌ترین ابزاری هستند که بشر در جنگ بر علیه همنوعانش استفاده کرده است. اگر چه تاریخ استفاده از این سلاح‌ها،‌ به تاریخ جنگ‌های بشر باز می‌گردد ولی بشر متمدن نیز هیچ‌گاه در استفاده از این سلاح‌ها به خود تردید راه نداده است.

تاریخچه

هر چند استفاده از سموم، عوامل شیمیایی و میکروبی در جنگ‌ها قدمتی به بلندای حیات بشریت دارد اما استفاده از سموم، عوامل شیمیایی و میکروبی در شکل جدید و کلاسیک، اولین بار توسط ارتش انگلیس در سال 1894 و با استفاده از گاز تهوع‌آور گوگرد به ‌عنوان سلاح شیمیایی در جنگ‌های کریمه صورت گرفته است ، که البته چندان هم مؤثر نبود. اسید پیکریک در سال‌های 1899- 1902 به‌عنوان سلاح شیمیایی مورد استفاده قرار گرفت ولی اوج کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ جهانی اول طی سال‌های 1914- 1918 بود. در این جنگ حدود یک‌صد هزار نفر بر اثر استفاده از سلاح‌های شیمیایی کشتـــه و 000/200/1 نفر مجروح شدند.

طی جنگ جهانی اول در سال 1915 نیروهای آلمانی گاز سبز رنگی را به طرف نیروهای بلژیکی مستقر در شهر ایپر پرتاب کردند. این حمله که با گاز کلر انجام شده بود، منجر به مرگ پنج‌هزار نفر سرباز بلژیکی و نیروهای متحدین شد. در دسامبر 1915 نیروهای آلمانی اولین حمله خود را با گاز فسژن انجام دادند و بعدها در جولای 1917 گاز خردل را به عنوان دو سلاح شیمیایی در منطقه ایپر مورد استفاده قرار دادند.

کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ جهانی اول و بعد از آن، روند صعودی سریعی را طی کرد و تلفات زیادی نیز ایجاد کرد. با این وجود طی جنگ دوم جهانی از عوامل شیمیایی استفاده نشد.

با وجود تحریم و ممنوعیت کاربرد جنگ‌افزارهای بیولوژیک و شیمیایی بر اساس کنوانسیون سال‌های 1972 و 1997 ژنو، رژیم بعث عراق در طی سال‌های جنگ تحمیلی، هیچ گونه تردیدی در استفاده از عوامل شیمیایی بر علیه نیروهای ایرانی به خود راه نداد و علاوه بر حملات مکرر و متوالی شیمیایی بر علیه رزمندگان اسلام، حدود سی حمله نیز بر علیه مناطق کاملاً مسکونی ایران انجام داد که حمله به سردشت در سال 1366 فجیع‌ترین آن‌ها بــود.

عوامل سیانوژن یا سیانیدها

مکانیسم عمل

به ترکیبات سیانیدی، عوامل خون نیز اطلاق می شود. مهمترین اثر سمی سیانید مهار سیتوکروم اکسیداز و در نتیجه تداخل در تنفس سلولی است. در این حالت اگر چه اکسیژن کاملاً در اختیار سلول‌ها قرار دارد ولی قادر به استفاده از آن نیستند. نتیجه این حالت تجمع اسید لاکتیک و مرگ سلولی ناشی از آنوکسی است. از نقطه نظر کاربرد به عنوان سلاح شیمیایی سه ترکیب هیدروژن سیانید 1 ، ‌سیانوژن کلراید و سیانوژن بروماید اهمیت دارند و به‌عنوان جنگ افزار شیمیایی هستند. با وجود آن‌که هر سه این ترکیبات خصوصیات سمی مشابهی دارند؛ ولی سیانوژن کلراید و سیانوژن بروماید باعث تحریک بیشتر دستگاه تنفسی می‌شوند. استفاده از هیدروژن سیانید به‌عنوان یک جنگ‌افزار شیمیایی چندان موفقیت‌آمیز نبوده و فــــراریّت بالای آن مانع از مصرف وسیع هیدروژن سیانید در جنگ جهانی اول شد. سیانید هیدروژن و سیانوژن کلراید هر دو در جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار گرفتند ولی سیانوژن بروماید خیلی محدود به‌کار گرفته شد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

سیانید هیدروژن در دمای کمتر از 26 درجه سانتیگراد مایعی است بی‌رنگ یا زردکم رنگ، به شدت فرّار که خطرات موقتی ایجاد می‌کند. بخار این ماده سبک‌تر از هوا است و دارای بوی ضعیفی بوده که شبیه بوی بادام تلخ یا هسته هلو است. با این وجود همه افراد حساسیتی یکسان به بوی سیانید ندارند. بعضی از افراد بوی سیانید را در غلظت‌های خیلی پایین حس می‌کنند ولی 25 درصد مردم قادر به بوییدن آن نیستند. هیدروژن سیانید از دسته عوامل شیمیایی ناپایدار و به شکل گاز است. راه تماس و مسمومیت با آن استنشاقی است. البته باید توجه داشت که مایع هیدروژن سیانید از طریق پوست نیز به سرعت جذب می‌شود.

سیانوژن کلراید مایعی بی‌رنگ و به شدت قابل تبخیر است. بخارات آن سنگین‌تر از هوا بوده و در غشاهای مخاطی و در چشم سوزش شدیدی ایجاد می‌کند. سیانوژن کلراید دارای بوی تند و سوزاننده بوده که اشک‌آوری، یکی از خصوصیات بارز این ماده است. این ماده تقریباً ناپایدار است.

علائم و نشانه‌های مسمومیت حاد

برجسته‌ترین ویژگی مسمومیت با سیانید، بروز بسیار سریع علائم آن است که متعاقب انتشار سریع سیانید اتفاق می‌افتد. اولین علامت مسمومیت با سیانید هایپرونتیلاسیون 1 است که خود موجب افزایش استنشاق سم می‌شود. به‌دنبال هایپرونتیلاسیون، هوشیاری از دست می‌رود و سپس تشنج رخ می‌دهد. رفلکس مردمک از بین رفته و مرگ در نتیجه ایست قلبی یا تنفسی اتفاق می‌افتــد.

در صورت مسمومیت با غلظت‌های زیاد سیانید، عمق تنفس، طی چند ثانیه افزایش می‌یابد. تحریک تنفس ممکن است آن چنان شدید باشد که مصدوم قادر به کنترل ارادی تنفس خود نباشد و تشنجات شدیدی طی بیست الی سی ثانیه بعد از شروع علائم مسمومیت بروز کند و طی یک دقیقه ایست تنفسی ایجاد می‌شود و چند دقیقه بعد قلب از کار می‌ایستد. علائم اولیه مسمومیت با غلظت‌های کمتر سیانید شامل: ضعف پاها، سرگیجه، تهوع و سردرد است. به‌دنبال این علائم ممکن است تشنج و اغماء بروز کند که بسته به شدت و میزان آلودگی ممکن است برای ساعت‌ها و روزها باقی بماند.

در مورد علائم مسمومیت با سیانید نکات زیر قابل توجه است:

الف) علائم مسمومیت با سیانید بستگی به تجمع غلظت سیانید در بافت دارد، هر قدر غلظت ماده سیانید در بافت خاصی بیشتر باشد، علائم بالینی شدیدتر و نیاز به دوز کمتری برای ایجاد اثرات سمی است.

ب) در غلظت‌های بالای سم، پس از چند دقیقه قلب مصدوم از کار می‌افتد.

ج) در غلظت‌های کم، علائم اولیه شامل: ضعف و سستی در پاها، سرگیجه، تهوع و سردرد است. متعاقب این علایم امکان دارد مصدوم دچار تشنج و اغماء شود و نسبت به مدت زمان آلودگی ممکن است ساعت‌ها و روزها طول بکشد. کری دائمی و یا موقت نیز مشاهده شده است، در مسمومیت‌های خفیف ممکن است سردرد، سرگیجه و تهوع تا چند ساعت ادامه داشته باشد.

تشخیص : تأثیر بسیار سریع است (یک الی دو دقیقه). شخصی که در برابر سیانور قرار گیرد، به دنبال چند تنفس به حال اغماء خواهد افتاد و اگر آلودگی وی خفیف باشد، بدون درمان نیز بهبود خواهد یافت و هرگز در مسمومیت تنفسی سیانوز، مصدوم در دوره کمون مراجعه نمی‌کند.

درمان و مراقبت‌های پرستاری

با توجه به دفع سریع سیانید از بدن، چنانچه غلظت اولیه سیانید به میزان کشنده نباشد و مصدوم نیز از محیط آلوده خارج شود، معمولاً به درمان خاصی نیاز نیست و علائم بالینی به سرعت از بین می‌روند. در مورد مسمومینی که به‌دلیل تماس با غلظت بالای سیانید، علائم بالینی بارز دارند باید هم از آنتی دوت استفاده شود و هم اقدامات حمایتی صورت گیرد.

اقدامات اولیه در برخورد با مصدوم

1- اولین اقدام در درمان مسمومین، خارج کردن آن‌ها از محیط آلوده به سیانید است. با توجه به ناپایداری سیانید، مسمومین، معمولاً نیازی به رفع آلودگی از سطح بدن یا لباس‌ها ندارند. ترکبیات متعددی را می‌توان به‌عنوان پادزهر سیانید به‌کار برد.

2- در صورت قطع تنفس، دادن تنفس مصنوعی و در صورت نیاز احیاء قلبی ریوی طبق دستورالعمل احیاء شروع شود.

3. دو یا سه عدد آمپول آمیل نیتریت 1 را شکسته و از کنار گیجگاهی به داخل ماسک بریزید.

آنتی دوت‌ها :

آنتی دوت‌ها به‌وسیله تسریع سم‌زدایی آنزیمی (تیوسولفات سدیم)، اتصال مستقیم به سیانید (ترکبیات کبالت) و یا اتصال غیرمستقیم (مواد تولید کننده مت‌هموگلوبین 2 ) عمل می‌نمایند.

1- تأمین گروه‌های سولفور اضافی در بدن برای تبدیل یون سیانید به ترکیبات سولفوردار: ترکیبات سولفوردار به‌عنوان عامل سم‌زدا عمل نموده و ترکیبات سیانیدی و تیوسیاناتی حاصل، توسط آنزیم رودوناز در بدن تجزیه می‌شوند.

مصرف توأم تیوسولفات و نیتریت سدیم، درمان کلاسیک مسمومیت با سیانید محسوب می‌شود. این شیوه درمان، سمیت‌زدائی سیانید را از طریق فراهم آوردن گوگرد برای آنزیم رودوناز تسریع می‌کند. سدیم تیوسولفات سرعت واکنش آنزیمی را تا سی برابر افزایش می‌دهد. سدیم نیتریت با دوز سیصد میلی‌گرم در ده میلی لیتر به صورت داخل وریدی و سدیم تیوسولفات به میزان پنجاه میلی‌لیتر از محلول 25 درصد به صورت وریدی تزریق می‌شود.

2- تأمین موادی برای متصل نمودن یون‌های سیانید به خود : این مواد جایگاه‌هایی دارند که یون سیانید می‌تواند در پیوستن به آن با چسبیدن به آنزیم سیتوکروم اکسیداز رقابت کند. چون غلظت این مواد بیشتر از غلظت سیتوکروم اکسیداز است، در نتیجه موجب بازیابی آنزیم سیتوکروم اکسیداز می‌شود. اتصال یون‌های سیانید به این مواد از دو طریق: اتصال مستقیم (مانند ترکیبات کبالت) و یا غیرمستقیم (مانند تولید‌کننده‌های مت‌هموگلوبین) انجام می‌شود. ادتات دی‌کبالت 3 مهمترین ترکیبات کبالت است که به‌عنوان آنتی دوت‌سیانید استفاده می‌شود.

ادتات دی‌کبالت به صورت آمپول‌های بیست میلی‌لیتری حاوی محلول حدود 2-25 درصد کبالت آزاد یا 4/1-7/1 گرم در صد سی‌سی ادتات دی‌کبالت و چهار گرم گلوکز در هر آمپول مصرف می‌شود. ادتات دی‌کبالت به صورت تزریق وریدی مصرف می‌شود و در صورت نیاز تجویز آن تکرار می‌شود.

ایجاد مت‌هموگلوبین

مت‌هموگلوبین قادر است با سیانید ترکیب شده و سمیت آن را کاهش دهد. هر چند بالا بودن سطح مت‌هموگلوبین برای جان فرد امری تهدید کننده است (کاهش ظرفیت اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها) ولی این ترکیب نامطلوب هموگلوبین، خاصیت اتصال به آنیون‌های زیان‌آور نظیر سیانید را داشته و سمیّت آن‌ها را کاهش می‌دهد. سیانید در درون گلبول‌های قرمز به ماده مرکبی به نام سیانو مت‌هموگلوبین، تبدیل می‌شود. روش معمول برای ایجاد مت‌هموگلوبین استفاده از ترکیبات شیمیایی است. این ترکیبات عبارتند از: نیتریت‌ها (آمیل نیتریت و سدیم نیتریت)، آمینوفنول‌ها و آمینوفنون‌ها.

آمیل نیتریت با ایجاد مت‌هموگلوبین با اثرات سمی سیانید مقابله می‌کند. آمیل نیتریت به صورت آمپول استنشاقی 2/0 – 3/0 میلی‌لیتری در درمان مسمومیت با سیانید استفاده می‌شود. دو یا سه آمپول آن را بر روی یک دستمال یا قدری پنبه شکسته و به مدت سی ثانیه جلوی بینی فرد مسموم می‌گیریم تا آن را استنشاق کند و این عمل را تا هشت آمپول در عرض پنج دقیقه می‌توان تکرار کرد تا تنفس به حالت عادی برگردد. درمان با آمیل نیتریت حتماً باید با دادن سدیم تیوسولفات پی‌گیری شود.

دی‌متیل‌آمینوفنل هیدروکلرید 1 یکی از مواد مؤثر درمانی مسمومیت با ترکیبات سیانید معرفی شده است. این ماده می‌تواند حیات بخش باشد ولی به تنهایی درمان کننده نیست باید تزریق این دارو توأم با تزریق تیوسولفات باشد تا اثر درمانی داشته باشد. دی‌متیل‌آمینوفنل در آمپول‌های پنج میلی‌لیتری حاوی 250 میلی‌گرم DMAP به همراه اسیداسکوربیک و دی‌سدیم هیدروژن فسفات موجود است. دوز توصیه شده، 25/3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل وریدی است. دوزهای بالای نیتریت‌ها موجب هیپوکسی و وازودیلاتاسیون و افت فشارخون می‌شود.

نکته: موافقت عموم متخصصان در این است که اولویت اول درمان، متصل نمودن یون سیانید به جایگاه‌های اتصال با داروهای فوق‌الذکر است، ولی به دنبال آن باید تیوسولفات داده شود تا تبدیل یون‌سیانید به تیوسیانات انجام گیرد[3[.

درمان‌های حمایتی و مراقبت‌های پرستاری

هر مصدومی که کاملاً هوشیار بوده و مدت پنج دقیقه پس از آلودگی به صورت طبیعی تنفس کند احتیاج به درمان ندارد و خودبخود بهبود خواهد یافت.

در حالات دیگر، اقدامات عبارتند از :

1- خارج کردن سریع مصدوم از محیط آلوده.

2- در صورت لزوم احیاء قلبی ریوی، گرفتن رگ و تجویز سرم قندی پنج درصد، باز نمودن راه‌هوایی، ساکشن ترشحات، وضعیت خوابیده به پهلو، کنترل تشنجات با دیازپام وریدی، ‌کنترل علایم حیاتی، تزریق 25 الی پنجاه میلی‌لیتر بی‌کربنات سدیم وریدی.

3- تجویز اکسیژن از اولین لحظات تا هوشیاری نسبی بیمار لازم و مفید خواهد بود.

4- در مصدومینی که به‌دلیل تماس با غلظت بالای سیانید، علائم بالینی بارز دارند، ‌باید هم از آنتی‌دوت‌ها استفاده شود و هم اقدامات حمایتی صورت گیرد.

5- مراقبت‌های عمومی (نقاهتگاهی) : کلیه بیماران، ‌48 ساعت پس از درمان باید تحت نظر باشند و درمان‌های علامتی در صورت لزوم انجام پذیرد که عبارتند از :

الف) بستری در بخش مراقبت ویژه، کنترل علایم حیاتی، کنترل جذب و دفع.

ب) فیزیوتراپی تنفسی، بخور با آب ساده.

ج) استفاده از مواد موکولیتیک 1 .

د) شربت سالبوتامول 2 یک قاشق چهار بار در روز .

هـ) آنتی بیوتیک در صورت آسپیراسیون .

و) تجویز آرام بخش مانند کلردیازوپوکساید 3 به مقدار پنج میلی‌گرم روزی سه بار به مدت دو روز .

ز) رژیم غذایی ابتدا نرم و سپس عادی به همراه مایعات فراوان به منظور ایجاد دیورز.

دید کلی

با هر دستاورد علمی‌ ، استفاده‌های درست و نادرست از آن شروع می‌شود و جنبه‌های مثبت و منفی آن ، نمود عینی می‌یابد. کشفیات علمی‌ گاها به عوض بکارگیری در جهت آسایش و رفاه مردم جامعه ، در جهت اهداف پلید قرار می‌گیرد. جنگ افزارهای شیمیایی را می‌توان به عنوان شرم‌آورترین کاربرد شیمی در جامعه به حساب آورد. در این مبحث ، مواد بکار رفته در جنگ افزارهای شیمیایی را نام برده ، به اختصار معرفی می‌کنیم.

فسژن

فسژن (Phosgene COCl2) غیر از زمانی که در هوای سرد قرار می‌گیرد، در سایر مواقع ، یک گاز بی‌رنگ است. در غلظت‌های کم ، بوی نسبتا شیرین شبیه یونجه تازه چیده شده دارد که ناخوشایند نیست، ولی در غلظت‌های بالا ، بوی مشمئز کننده دارد. بخار آن سه برابر سنگین‌تر از هواست. وقتی در آب حل ‌شود، به سرعت به دی‌اکسید کربن و کلرید هیدروژن تجزیه می‌شود. در هوای مرطوب این امر با سرعت کمتری صورت می‌گیرد.

کاربرد فسژن به عنوان یک ماده شیمیایی جنگی

چون فسژن ، تحت فشار به آسانی به صورت مایع در می‌آید، می‌تواند به راحتی برای تشکیل سریع غلظتهای کشنده گاز سنگین بر روی مناطق سریع بکار برده ‌شود، بدون آن که نیازی به سلاحهای سنگین باشد. میزان سمیت آن ، در مقایسه با گازهای عصبی کمتر است. چون اثرات پوستی ندارد، ماسکهای تنفسی ، حفاظت کاملی در مقابل اثرات آن تامین می‌نماید.

سیانید هیدروژن

سیانید هیدروژن (HCN) همانند فسژن یکی از محصولات تجارتی است که به فراوانی در دسترس است.

کاربرد به عنوان یک ماده شیمیایی جنگی

جذابیت سیانید هیدروژن به عنوان یک ماده جنگی ، ناشی از سرعت بسیار زیاد اثرات سمی ‌آن است، مشروط به اینکه بتوان آن را در غلظت‌های عملیاتی زیاد پخش نمود. این ماده نیز همانند فسژن به علت پایین بودن سمیت ، انتخاب خوبی برای حمله بر روی هدفهای بزرگ غیر نظامی‌ نیست. ماسکهای تنفسی عملا حفاظت کاملی را در مقابل آن تامین می‌نماید.