صنایع دستی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 36

مقدمه

هنرهای سنتی، مجموعه هنرهای،اصیل ،بومی و مردمی هر کشور است که ریشه های عمیق و استوار در اعتقادات و باورداشت ها ، آداب ، عادات، رسوم ، سنن و در مجموع فرهنگ معنوی جامعه دارد.

هنرهای سنتی ایران گروهی از هنرهای پر پیشینه کشورمان نظیر صنایع دستی ، خط و خوشنویسی ، معماری سنتی ، موسیقی سنتی ، نمایش های سنتی (منجمله تعزیه) ، لباسهای سنتی ، و ... را شامل می شود که هریک برای خود جایگاه خاص و ویژه ای داشته و دارد و در طول تاریخ با تحولات و فراز و فرودهای متعددی روبه رو بوده و در حال حاضر هم تبلور عینی فرهنگ و هنر اصیل و پر مایه ایران اسلامی است.

بدون شک صنایع دستی شاخص ترین هنر سنتی ایران است ولی هر یک از دیگر هنرهای سنتی نیز به سهم خود دارای ارزش و اعتبار خاص و ویژه ای بوده که اطلاع و آگاهی از دقایق و ظرایف آن برای همگان و به ویژه پویندگان راه هنر و فرهنگ کشورمان ضروری است.

بر اساس آخرین تعریفی که از هنرهای سنتی ، توسط فرهنگستان هنر به عمل آمده است : (هنرهای سنتی ) ، هنرها و صنایع بدیعی است که جوهر آن برگرفته از مبدإ و حیاتی بوده و دارای صورتی متناسب با آن گوهر است و تاسیس آن به نحوی به اولیاء دین و یا تجلیات باطنی هنرمندان مربوط می شود و طی قرون متمادی از طریق هنر مندان و هنروران با حفظ آداب معنوی ، سینه به سینه به عنوان میراثی گرانقدر به ما رسیده است هنرهایی که افزون بر اصول ثابت ، دارای فروغ متغیری است که سبب تطبیق آن با شرایط هر دوره شده است.

آشنایی با صنایع دستی

صنایع دستی چیست؟

در کلیه ی کشورهای جهان ، بدون استثناء صنایع، به چهار دسته صنایع سنگین ، سبک ، کوچک ، و دستی تقسیم می شود که هر یک دارای خصوصیاتی منحصر به خود است و برای شناخت بیشتر صنایع دستی و اهمیت آن می بایست بدواًتعاریف ، ویژگیها و دامنه ی عمل رشته های مختلف این صنعت خاص مورد بررسی قرار گیرد.

١- صنایع سنگین: صنایع سنگین که زمینه ساز توسعه اقتصادی هر کشور است و از آن به عنوان « صنایع مادر» یا «صنایع کلیدی » نیز یاد می شود نیازمند سرمایه گذاری بسیار زیاد ، ماشین آلات وتجهیزات عمده و نیروی انسانی برخوردار از تخصص های فنی بالا است نظیر صنایع نفت، پترو شیمی ، مس ، آلومینیوم ، ذوب آهن و...

٢- صنایع سبک : صنایع سبک که در مقایسه با صنایع سنگین نیازمند تجهیزات کمتر و به همان نسبت سرمایه ی کمتر و نیروی انسانی با تخصص های نسبتا پایین تر است ، در واقع حد فاصل صنایع سنگین و صنایع کوچک محسوب می شود و لازمه ی استقرار آن بهره گیری از ماشین آلات خودکار و نیمه خودکار بوده و بیشتر صنایع نساجی ، چرم ، پوست ، مواد غذایی ، وسایل الکتریکی خانگی و ... را تحت پوشش قرار می دهد.

٣- صنایع کوچک : صنایع کوچک به طور عمده حالت کارگاهی دارد و علاوه بر شهر ها قابل استقرار در روستاهاست در مقایسه با صنایع سبک به نیروی انسانی کمتر و تجهیزات و وسایل محدود تری نیاز دارد و محتاج سرمایه گذاری زیاد نیست. در این رشته از صنعت ، بخشی از کار تولید توسط ماشین قسمتی دیگر توسط نیروی بدنی کارگران انجام می شود و صنایعی نظیر بلوک زنی ، تراشکاری ، پیچ و مهره سازی ، پلاستیک سازی ، عینک سازی ، کفش ماشینی و... را در بر می گیرد.

٤- صنایع دستی : صنایع دستی که می تواند هم حالت کارگاهی و هم حالت خانگی داشت باشد همانند صنایع کوچک قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد وبدون نیاز به تکنولوژی پیشرفته بیشتر متکی به متخصص های بومی و سنتی است و قسمت اعظم مواد اولیه ی مورد مصرف آن از داخل کشور قابل تهیه و تامین است.

افزون بر این ، صنایع دستی دارای ویژگیهای هنری و مصرفی به طور توامان بوده و علاوه بر داشتن جنبه های مصرفی قوی ، برخوردار از بینش ، ذوق ، اندیشه و فرهنگ تولید کننده نیز هست و در مجموع می توان آن را یک« هنر –صنعت » نامید. چرا که هم ویژه گیهای یک صنعت را داراست و هم ضمن برخورداری از خصوصیات هنری ، هنر محض محصوب نمی شود و به پشتوانه ی کار آیی های مصرفیش و از آنجا که قابلیت تولید و تکرار دارد بیشتر جزو گروه هنرهای کاربردی قرار می گیرد.

الف: تعاریف صنایع دستی :

در «دایره المعارف بریتانیا » ضمن تعریف معنای واژه ی صنایع دستی آمده است که : «صنایع دسته به آن گروه از صنایع گفته می شود که مهارت، ذوق و بینش انسان در تولید آن نقش اساسی دارد » و از دیدگاه «استاد علی اکبر دهخدا » صنایع دستی عبارت است از : «آنچه با دست ساخته می شود ، از پارچه و قالی ، ساخته های فلزی و غیره – مقابل صنایع ماشینی » و «استاد دکتر محمد معین » را عقیده بر این است که « صنایع دستی ، شامل صنعت هایی که دست در آن دخیل است مانند پارچه بافی و قالیبافی می شود. » به موجب تعریف دیگری «صنایع دستی به آن رشته از صنایع اطلاق می شود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فرآورده های آن با دست انجام گرفته و در چهارچوب فرهنگ و بینش های فلسفی و ذوق و هنر انسان های هر منطقه با توجه به میراث های قومی آنان ساخته و پرداخته می شود.» آخرین تعریفی که از صنایع دستی توسط گروهی از کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران اراِیه شده چنین است : صنایع دستی به مجموعه ای از «هنر - صنعت ها » اطلاق می شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه ی بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی موجب تهیه و ساخت محصولاتی می شود که در هر واجحد ان ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه ای است.

با این حال از آنجا که تاثیر فوق العاده ی سنت ها و رسوم منطقه یی در صنایع دستی به خوبی قابل رویت است. تعریف مشخص و معینی به عنوان یک تفریف استاندارد از آنچه صنایع دستی نامیده می شود ، نمی توان به دست داد . ولی با توجه به تعاریف فوق الذکر و سایر تعاریف ی که تاکنون در این زمینه عنوان شده می توان ویژگی های زیر را برای محصولات دست ساخته قایل شد.

ب" ویژگیهای صنایع دستی :

١ -انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید توسط دست و ابزار و وسایل دستی برای تولید هر یک از فرآورده های دستی مراحل متعددی طی می شود. ولی انجام کلیه این مراحل به وسیله دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نبوده و چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود ، محصول تولید شده با توجه به مواردی که در تعریف ذکر شده ، صنایع دستی محسوب می شود.

٢-حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرحهای مختلف در مرحله ی ساخت این گونه فرآورده ها.

٣-تامین قسمت عمده ی مواد اولیه ی مصرفی از منابع داخلی.

٤-داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرحها ، نقش ها ، و رنگ آمیزی اصیل، بومی و سنتی َ)

٥-عدم همانندی وعدم تشابه فرآورده های تولیدی با یکدیگر.

٦-عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با صنایع دیگر.

٧-عدم نیاز به کارشناس و متخصص خارجی.

٨-دارا بودن ارزش افزوده زیاد در مقایسه با صنایع دیگر.

٩-قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف ( شهر ، روستا ، و حتی در جوامع عشایری)

١٠- قابلیت انتقال تجربیات و رموز و فنون تولیدی به صورت سینه به سینه و همچنین طبق روش استاد و شاگردی و نیز به شیوه های آموزش مدون و نهایتا اموزش آکادمیک و دانشگاهی .

صنایع دستى

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 2

صنایع دستى

جزیره زیبای قشم در طول تاریخ سرشار از فراز و فرود خود ، صحنه مبارزه با مشکلات و عرصه خلاقیت مردمانی سخت کوش بوده است که به اعتبار کار و کوشش و گوهر تلاش ، همواره سرزمین خود را به مرکزی پر رونق برای فعالیت های تولیدی و اقتصادی منطقه تبدیل کرده و چون مرواریدی ارزشمند در دل آب های نیلگون خلیج فارس پایدار برقرار نگه داشته اند . ایجاد چنین موقعیت ممتازی و حفظ آن در طول زندگی نسلهای پیاپی مرهون نقش آفرینی و تاثیر گذاری صنعتگران چیره دست و خلاق بوده که توانسته اند قشم را از نظر صنعت و هنر در شمار جزایر تجاری و پر رونق قرار دهند و در زمینه صنایع دستی ، رشته های مختلف و متنوعی را در اعماق روستاهای بکر و غنی با فرهنگی اصیل مطرح سازند .

انواع صنایع دستی جزیره قشم عبارتند از : خوس دوزی و شک بافی ، حصیر بافی ، سبد بافی، ساخت اشیاء کاربردی با استفاده از سیس خرما ، ماکت سازی لنج ، تور بافی ، گرگوربافی ، ساخت زینت آلات با صدف ، تندیس های دریایی ، برقع سازی ، پارچه بافی ، ساخت ساز سنتی عود ، دست ساخته های چوبی ، آهنگری سنتی ، قلاب بافی و عروسک سازی . متاسفانه این مجموعه ارزشمند تاکنون به دلایل عدیده سهم و نقشی به سزا در مبادلات اقتصادی مردم جزیره نداشته و عمدتا در حد مصرف محلی و خانگی بومیان ساخته و پرداخته شده اند . سازمان مناطق آزاد قشم با اعتقاد به تاثیر مثبتی که فعالیت های تولیدی صنایع دستی در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، و فرهنگی مردمان جزیره دارد و تاثیری که بر تسهیل روند خودباوری و نشاط روحی آنها می گذارد و طبعا زمینه ساز رشد ، شکوفایی و تقویت مبانی خلاقیت شده و سرآغاز تحول و نگرشی جدی و جدید به موضوع تولید در متن خانواده خواهد شد ، از آغاز سال جاری با برنامه ریزی لازم به ترویج و توسعه فعالیت های صنایع دستی همت گماشته و انشاالله نتایج پرثمر آن در سال های آینده قابل مشاهده و ارزیابی خواهد بود.    

حصیربافی ، سبد بافی ، ساخت اشیاء کاربردی با استفاده از سیس خرما

این قبیل فعالیت ها کما بیش در بین مردم ساکن در جوار نخلستانها رایج بوده و آنها برخی از لوازم کاربردی زندگی خود را با استفاده از اشیاء ساخته شده از برگ و سیس خرما تولید می کنند که عمدتا دستاورد زنان زحمت کش روستاست . برخی از این تولیدات عبارتند از : تک ( نوعی زیر انداز حصیری ) تولک ( نوعی سبد دسته دار برای حمل علوفه و ماهی ) کتل ( نوعی زنبیل ) سوند ( نوعی حصیر برای ایجاد حصار و محدود کردن فضا ) قفس ( برای نگهداری مرغ ) انواع طناب ، کلاهک آباژور و.... در نظر است با اجرای برنامه های آموزشی و ارتقاء مهارت بافندگان ، تولید این قبیل دست ساخته ها با هدف تامین نیازهای سایر مناطق ، اصلاح و گسترش یابد.

 مدیر کل شیلات استان سیستان و بلوچستان با بیان این خبر افزود: این اسکله از جنس بتون بوده که به صورت پیش ساخته از کشور سوئد وارد و داخل بندر نصب شده است.    طباطبایی طول اسکله شناور را ۹۰ متر که با توجه به پهلوگیری شناورها در دو طرف به ۱۸۰ متر می رسد و عرض آن را ۲‎/۵ متر عنوان کرد و اظهار داشت: برای ساخت و نصب این اسکله اعتباری بالغ بر ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال هزینه شده است.    وی گفت: با نصب این اسکله و ایجاد حوضچه آرامش به مساحت یک هکتار، زمینه ساماندهی بیش از ۶۰ فروند شناور کوچک صیادی چون قایق با عرض ۳ متر و لنج های کوچک از نوع گالیت فراهم شده است که این نوع شناورها هیچ گونه مشکلی برای تخلیه صید نخواهند داشت.    مدیر کل شیلات مدت زمان اجرای طرح فوق را ۵ ماه اعلام و خاطر نشان کرد: دومین اسکله شناور صیادی در اردیبهشت ماه امسال در بندر صیادی رمین چابهار نصب و راه اندازی خواهد شد.    دکتر جندقی مجری طرح اظهار داشت: مراحل ساخت این نوع اسکله ها هم اکنون در کشور های اروپایی از قبیل سوئد انجام و به صورت پیش ساخته وارد کشور می شود که در آینده ای نزدیک با ورود تکنولوژی و مشارکت سرمایه گذاران ایرانی و خارجی همه مراحل ساخت آن در داخل کشور انجام خواهد شد.    قابل ذکر است، بندر صیادی کنارک با بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ نفر صیاد و ۶۰۰ فروند شناور صیادی از نوع قایق، لنج و تخلیه صید حدود ۶۰ هزار تن انواع آبزیان، بزرگ ترین بندر صیادی استان بوده که حدود یک سوم صید استحصالی استان مربوط به این بندر است.

    چوب از دیرباز در صنایع دریایی اعم از اسکله سازی و ساخت کشتی های نفش مهمی داشته است. علی رغم نقش مثبت و عالی آن در این صنایع، به واسطه داشتن معایب فنی مهمی چون عدم مقاومت در برابر موجودات دریایی و مقاومت های مکانیکی آن، مهندسین ومتخصصین دست اندرکار در این صنایع را با محدودیتهایی درگیر می نماید. اگرچه تلاش فراوانی صورت گرفته اند که ازچوبهای مقاومت یا از روشهای ویژه حفاظت چوبها استفاده شود، ولی بسیاری از این روشها چندان موثر واقع نشده اند و یا این که به دلیل استفاده از مواد سمی حفاظت کننده چوب، آسیب هایی جدی به محیط زیست دریایی یا سلامتی انسانها وارد می شود. از آن جایی که ویژگیهای این ماده را ساختار شیمیایی و تشریحی آن تعیین میکنند، با تغییر و اصلاح این ساختارها به شکلی که این معایب برطرف گردند، می توان به این هدف بزرگ نایل شد. به کمک اصلاح چوب می توان به مقاوم سازی چوب در برابر عوامل مخرب بیولوژیکی ، اصلاح ویژگیهای مکانیکی آن و تثبیت ابعادش دست یافت و امکان کاربرد برخی از گونه های صنعتی کشورما را در صنایع و سازه های دریایی میسر ساخت. بدین طریق می توان صنعت کاران دریایی را از واردکردن چوبهای مناطق گرمسیری که مستلزم خروج ارز و اتلاف زمان می باشد، خلاص بخشید. اصلاح چوب به روشهای متفاوتی مانند، اصلاح شیمیایی ، مکانیکی وحرارتی صورت میگیرد.

تحقیق در مورد صنایع دستى

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 2 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

صنایع دستى

جزیره زیبای قشم در طول تاریخ سرشار از فراز و فرود خود ، صحنه مبارزه با مشکلات و عرصه خلاقیت مردمانی سخت کوش بوده است که به اعتبار کار و کوشش و گوهر تلاش ، همواره سرزمین خود را به مرکزی پر رونق برای فعالیت های تولیدی و اقتصادی منطقه تبدیل کرده و چون مرواریدی ارزشمند در دل آب های نیلگون خلیج فارس پایدار برقرار نگه داشته اند . ایجاد چنین موقعیت ممتازی و حفظ آن در طول زندگی نسلهای پیاپی مرهون نقش آفرینی و تاثیر گذاری صنعتگران چیره دست و خلاق بوده که توانسته اند قشم را از نظر صنعت و هنر در شمار جزایر تجاری و پر رونق قرار دهند و در زمینه صنایع دستی ، رشته های مختلف و متنوعی را در اعماق روستاهای بکر و غنی با فرهنگی اصیل مطرح سازند .

انواع صنایع دستی جزیره قشم عبارتند از : خوس دوزی و شک بافی ، حصیر بافی ، سبد بافی، ساخت اشیاء کاربردی با استفاده از سیس خرما ، ماکت سازی لنج ، تور بافی ، گرگوربافی ، ساخت زینت آلات با صدف ، تندیس های دریایی ، برقع سازی ، پارچه بافی ، ساخت ساز سنتی عود ، دست ساخته های چوبی ، آهنگری سنتی ، قلاب بافی و عروسک سازی . متاسفانه این مجموعه ارزشمند تاکنون به دلایل عدیده سهم و نقشی به سزا در مبادلات اقتصادی مردم جزیره نداشته و عمدتا در حد مصرف محلی و خانگی بومیان ساخته و پرداخته شده اند . سازمان مناطق آزاد قشم با اعتقاد به تاثیر مثبتی که فعالیت های تولیدی صنایع دستی در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، و فرهنگی مردمان جزیره دارد و تاثیری که بر تسهیل روند خودباوری و نشاط روحی آنها می گذارد و طبعا زمینه ساز رشد ، شکوفایی و تقویت مبانی خلاقیت شده و سرآغاز تحول و نگرشی جدی و جدید به موضوع تولید در متن خانواده خواهد شد ، از آغاز سال جاری با برنامه ریزی لازم به ترویج و توسعه فعالیت های صنایع دستی همت گماشته و انشاالله نتایج پرثمر آن در سال های آینده قابل مشاهده و ارزیابی خواهد بود.    

حصیربافی ، سبد بافی ، ساخت اشیاء کاربردی با استفاده از سیس خرما

این قبیل فعالیت ها کما بیش در بین مردم ساکن در جوار نخلستانها رایج بوده و آنها برخی از لوازم کاربردی زندگی خود را با استفاده از اشیاء ساخته شده از برگ و سیس خرما تولید می کنند که عمدتا دستاورد زنان زحمت کش روستاست . برخی از این تولیدات عبارتند از : تک ( نوعی زیر انداز حصیری ) تولک ( نوعی سبد دسته دار برای حمل علوفه و ماهی ) کتل ( نوعی زنبیل ) سوند ( نوعی حصیر برای ایجاد حصار و محدود کردن فضا ) قفس ( برای نگهداری مرغ ) انواع طناب ، کلاهک آباژور و.... در نظر است با اجرای برنامه های آموزشی و ارتقاء مهارت بافندگان ، تولید این قبیل دست ساخته ها با هدف تامین نیازهای سایر مناطق ، اصلاح و گسترش یابد.

 مدیر کل شیلات استان سیستان و بلوچستان با بیان این خبر افزود: این اسکله از جنس بتون بوده که به صورت پیش ساخته از کشور سوئد وارد و داخل بندر نصب شده است.    طباطبایی طول اسکله شناور را ۹۰ متر که با توجه به پهلوگیری شناورها در دو طرف به ۱۸۰ متر می رسد و عرض آن را ۲‎/۵ متر عنوان کرد و اظهار داشت: برای ساخت و نصب این اسکله اعتباری بالغ بر ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال هزینه شده است.    وی گفت: با نصب این اسکله و ایجاد حوضچه آرامش به مساحت یک هکتار، زمینه ساماندهی بیش از ۶۰ فروند شناور کوچک صیادی چون قایق با عرض ۳ متر و لنج های کوچک از نوع گالیت فراهم شده است که این نوع شناورها هیچ گونه مشکلی برای تخلیه صید نخواهند داشت.    مدیر کل شیلات مدت زمان اجرای طرح فوق را ۵ ماه اعلام و خاطر نشان کرد: دومین اسکله شناور صیادی در اردیبهشت ماه امسال در بندر صیادی رمین چابهار نصب و راه اندازی خواهد شد.    دکتر جندقی مجری طرح اظهار داشت: مراحل ساخت این نوع اسکله ها هم اکنون در کشور های اروپایی از قبیل سوئد انجام و به صورت پیش ساخته وارد کشور می شود که در آینده ای نزدیک با ورود تکنولوژی و مشارکت سرمایه گذاران ایرانی و خارجی همه مراحل ساخت آن در داخل کشور انجام خواهد شد.    قابل ذکر است، بندر صیادی کنارک با بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ نفر صیاد و ۶۰۰ فروند شناور صیادی از نوع قایق، لنج و تخلیه صید حدود ۶۰ هزار تن انواع آبزیان، بزرگ ترین بندر صیادی استان بوده که حدود یک سوم صید استحصالی استان مربوط به این بندر است.

    چوب از دیرباز در صنایع دریایی اعم از اسکله سازی و ساخت کشتی های نفش مهمی داشته است. علی رغم نقش مثبت و عالی آن در این صنایع، به واسطه داشتن معایب فنی مهمی چون عدم مقاومت در برابر موجودات دریایی و مقاومت های مکانیکی آن، مهندسین ومتخصصین دست اندرکار در این صنایع را با محدودیتهایی درگیر می نماید. اگرچه تلاش فراوانی صورت گرفته اند که ازچوبهای مقاومت یا از روشهای ویژه حفاظت چوبها استفاده شود، ولی بسیاری از این روشها چندان موثر واقع نشده اند و یا این که به دلیل استفاده از مواد سمی حفاظت کننده چوب، آسیب هایی جدی به محیط زیست دریایی یا سلامتی انسانها وارد می شود. از آن جایی که ویژگیهای این ماده را ساختار شیمیایی و تشریحی آن تعیین میکنند، با تغییر و اصلاح این ساختارها به شکلی که این معایب برطرف گردند، می توان به این هدف بزرگ نایل شد. به کمک اصلاح چوب می توان به مقاوم سازی چوب در برابر عوامل مخرب بیولوژیکی ، اصلاح ویژگیهای مکانیکی آن و تثبیت ابعادش دست یافت و امکان کاربرد برخی از گونه های صنعتی کشورما را در صنایع و سازه های دریایی میسر ساخت. بدین طریق می توان صنعت کاران دریایی را از واردکردن چوبهای مناطق گرمسیری که مستلزم خروج ارز و اتلاف زمان می باشد، خلاص بخشید. اصلاح چوب به روشهای متفاوتی مانند، اصلاح شیمیایی ، مکانیکی وحرارتی صورت میگیرد.