لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
سیستم آبیاری قطره ای
چنانکه که مشاهده می شود این سیستم شامل سه قسمت عمده است :
خط اصلی : مشتمل بر پمپ برای تامین فشار در سیستم انژکتور کود های شیمیایی برای تزریق کود به داخل سیستم ، فیلتر اولیه برای جدا کردن مواد معلق درشت از آب ، فشار سنج در دو طرف فیلتر برای پی بردن به زمان شست و شوی آن از روی مقدار افت فشار ، شیر کنترل جریان و دپی سنج آخرین جزء خط اصلی است .
قسمت نیمه اصلی
شامل فیلتر ثانوی برای جدا کردن مواد معلق ریز ، شیرهای سلو نوئید از نظر کمک به خود کار کردن سیستم ، تنظیم کننده فشار ، فشار سنج ، شیر کنترل جریان و در انتهای قسمت نیمه اصلی شیر تخلیه نصب است تا هر چند یک بار مواد جمع شده در لوله تخلیه گردد .
لوله های جانبی
لوله هایی هستند که از قسمت نیمه اصلی منشعب شده ، آب را به کمک گسیلنده ها در سطح زمین پخش می نمایند .
قسمتهای اصلی سیستم آبیاری قطره ای شامل قطعات زیر می باشند :
گسیلنده ها
در آبیاری قطره ای آب به فواصل بین ردیفهای کشت انتقال می یابد و در نزدیکی گیاه توزیع می گردد . حسب اینکه انتقال و توزیع آب با دو وسیله متفاوت صورت پذیرد یا بر عکس هر دو وظیفه را در یک واحد عهده دار باشد ، دو تیپ آبیاری از هم قابل تشخیص و تفکیک می باشد
حالت اول :
انتقال ای با شبکه و لوله های آبیاری که از جنس پلاستیک است و گسیانده ها بر روی آن به فواصل ثابت و مشخصی نصب می گردد . انواع گسیانده ها شامل : قطره چکانها ، گسیلنده قابل تنظیم و گسیلنده خیلی ریز هستند .
حالت دوم :
انتقال و توزیع آب با یک وسیله انجام می شود و آنها معمولاً شامل لوله های سوراخ دار و لوله های غلاف دار هستند .
الف ) انواع قطره چکانها : قطره چکانها ره به دو صورت دسته بندی می کنند.
بر حسب مقدار دبی :
فشار سیستم به طور متداول یک اتمسفر است و دبی قطره چکانها بین 1 تا 8 لیتر در ساعت متغیر می باشد ولی بده آبی که در عمل بیشترین کاربرد را دارد عبارت است از :
2 لیتر در ساعت برای صیفیحات گلخانه ای و زیر پلاستیک
4 لیتر در ساعت برا ی گیاهان چند ساله ، درختان میوه و تاکستان
قطره چکانها را بنا به نحوه استهلاک فشار می توان به چند دسته تقسیم نمود :
قطره چکان با مدار و مسیر طولانی
در این نوع قطره چکانها برا ی اینکه فشار موجود در داخل لوله ها به شکل افت انرژی مستهلک گردد ، اب مسیر نسبتاً طولانی در حدود 1-1/0 متر ار طی می کند . این نوع قطره چکانها به دو صورت طولانی یکنواخت و مسیر طولانی غیر یکنواخت تقسیم بندی می شوند . ( شکلهای 2-7 و 3-7 )
قطره چکان با مدار و مسیر کوتاه :
در این نوع ، آب از یک مجرا و سوراخ ریز به گونه ای عبور می کند که فشار حاصله در داخل لوله آبیاری تبدیل به سرعت می گردد و آب با طول پرتاب خیلی کم و ضعیفی خارج می شود . البته در حال حاضر این نوع قطره چکانها به دلیل حساسیت زیاد نسبت به انسداد ، دارای تنوع و تعداد کمتری می باشند ( شکل 4-7 )
قطره چکانهای چند دهانه ای :
در باغها و گیاهان چند ساله ة سیستم ریشه های گیاه گسترش می یابد و مصرف روزانه آب در آنها نسبتاً زیاد می شود . در چنین مواردی بهتر است برای هر گیاه نقاط آبیاری زیاد تری در نظر گرفته شود . برای آبیاری این محصولات استفاده از قطره چکانهایی که چند نقطه خروجی دارند رایج است . این عمل را با استفاده از لوله های موبینی که با طول معین انتخاب می شوند نیز می توان انجام داد ( شکل 5-7 )
گسیلنده قابل تنظیم :
این نوع گسیلنده ها مجهز به یک سوراخ کالیبره و قابل تنظیم است ( قطر بین 2/1 تا 2/2 میلیمتر متغیر است ) که روی لوله آبیاری به فواصل منظم ( 5/2 تا 5/6 ) نصب می شوند و با یک پوشش و کلاهک ، آب را به شکل پودری قطره ای به بیرون هدایت می نمایند . آب خروجی در داخل نهر های حوضچه ای شکل و کوچک که گسیلنده در کف آن قرار دارد ریخته می شود . دبی آن بین 35 تا 100 لیتر در ساعت است . ( شکل 6-7 )
گسیلنده خیلی ریز :
این نوع گسیلنده مانند آبپاشهای آبیاری بارانی عمل می کنند . در حدود 3/0 تا 5/0 متر بالای سطح خاک قرار گرفته ، آب را به شکل پودری و بارانی به سطح زمین می پاشد به گونه ای که در نزدیکی گیاه لکه های مرطوب آن تشکیل می گردد . طول پرتاب این نوع گسیلنده ها بین یک تا دو متغیر است و فرم سطح مورد آبیاری نیز بر حسب نوع کلاهکی به کار می رود متغیر می باشد . ( شکل 7-7 )
لوله های غلاف دار
لوله های غلاف دار ، لوله های پلاستیکی ساخته می شوند که ضمن هدایت و انتقال آب نقش توزیع آن را در سر زمینن نیز بر عهده دارند . دو غلاف بهم چسبیده یکی دارای مقطع بزرگتر که نقش آن انتقال آب در طول لوله است و با سوراخهایی آب را به داخل غلاف منتقل می نماید و دیگری با مقطعی کوچکتر آب را به بیرون برای تغذیه گیاه هدایت می کند ( شکل 8-7 )
لوله های روزنه دار:
این نوع گسیلنده ها عبارتند از : از یک سری لوله های کم قطر و مشبک که آب در سر تا سر آن به بیرون نشت می کند . این لوله ها معمولاً در عمق 20 تا 50 سانتیمتر در دل خاک تعبیه می شوند .
نحوه اتصال گسیلنده ها به لوله جانبی
گسیلنده ها ممکن است داخل خط لوله آبده و یا خارج از آن قرار گیرند و نوع داخل خط یا داخل لوله ای از دو طرف به لوله جانبی متصل می شود بنابراین لازم است لوله جانبی به قطعات
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 4 صفحه
قسمتی از متن .doc :
مقدمه
روش آبیاری قطرهای سالیان دراز در فرانسه و در کشورهای دیگر برای آبیاری در گلخانهها مورد استفاده بوده است. در ایران این روش در دهه پنجاه ابداع شد و سطوح بزرگی با این روش آبیاری شدند ولی با مرور زمان مزایا و معایب این روش مشخص شد. هزینههای زیاد و تکنیکهای نسبتا پیشرفته این روش و نمکها و مواد جامد معلق در آبهای ایران از معایب آبیاری قطرهای بوده و باعث شده که کشاورزان کمتر از این روش آبیاری استفاده کنند ولی این دلیل نیست که روش آبیاری قطرهای را مطرود بدانیم و در پی رفع معایب آن باشیم.
تشکیلات آبیاری قطرهای
منبع آبی ، موتورپمپ ، سیکلون ، فیلترشن ، تانک کود ، مرکز کنترل ، فیلترتوری ، لوله اصلی ، لوله آبرسانی ، لولههای جانبی یا لولههای فرعی ، قطره چکان.
طرز کار شبکه آبیاری قطرهای
آب توسط پمپ از منبع آب به داخل شبکه پمپ شده و ضمن عبور از سیکلون ، شن و مواد خارجی خیلی درشت آن ته نشین میشود. در فیلتر بقیه مواد جامد معلق در آب گرفته میشود. بخشی از آب وارد تانک کود شده با حل مقداری کود در آب این محلول از انتهای دیگر تانک خارج و مجددا وارد جریان اصلی آب میگردد. آب پس از عبور از فیلترتوری وارد لولههای توزیع کننده شده و مرکز کنترل این مجموعه را هماهنگ میکند. در حال حاضر این روش آبیاری برای محصولات گران قیمت اقتصادی بوده و گیاهان گلخانهای و کلیه گیاهانی که کشت آن زیر پلاستیک صرفه اقتصادی داشته باشد امکان پذیر است. ولی برای غلات ، حبوبات ، گیاهان علوفهای و سایر محصولاتی که قیمت آن پائین است صرف نمیکند.
انتخاب قطره چکان
انتخاب قطره چکان مهمترین کاری است که در یک شبکه آبیاری قطرهای باید انجام گیرد. انتخاب صحیح باعث میشود که هزینههای نگهداری به مقدار زیاد کاهش مییابد و زیانهای ناشی از مسدود شدن مجرا (هزینه تعویض قطره چکان ، آبیاری نشدن بوتههایی که قطره چکان آن بند آمده و در نتیجه کاهش محصول) در بر خواهد داشت.
انواع قطره چکانها
سادهترین قطره چکان لولهای است که در طول آن بفواصل مختلف روزنههای بسیار ریزی ایجاد شده و آب از این روزنهها خارج میشود.
قطره چکان دکمهای
این قطره چکانها کوچک بوده و دارای دهانه کوچکی به قطر کمتر از یک میلیمتر هستند. با سوراخ کردن لولههای آبرسانی فرعی این قطره چکانها در آن سوراخها قرار میگیرند. آب از دهانه وروی داخل قطره چکان شده و پس از طی بدنه از دهانه خروجی آن به سطح خاک میچکد. از مزایای این قطره چکان ارزانی قیمت آن و سرعت نصب و ساده بودن کار با آنهاست.
قطره چکان با مجرای طولانی
این نوع قطره چکان در مسیر لوله فرعی قرار گرفته و آب از دهانه ورودی وارد قطره چکان شده و پس از طی مسیر مارپیچ طولانی از دهانه خروجی خارج میگردد. عیب عمده این قطره چکان احتمال مسدود شدن مسیر در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب میباشد. این قطره چکان قابل تعمیر نبوده و در اثر انسداد مجرا باید با آب اسید شسته و یا تعویض شود.
قطره چکان صفحهای
این قطره چکان از چند صفحه منطبق بر هم تشکیل شده بطوریکه هر صفحه دارای دیواره عرضی عمودی بر صفحات است. آب در مسیر خود این دیوارههای عرضی را دور زده و از سوراخ انتهایی به صورت قطره خارج میشود. مجموعه این صفحات روی هم قرار گرفته و به قطره چکان شکل صندوقی کوچکی میدهد.
قطره چکان چند دهانهای
برای آبیاری درختان در باغهای میوه اجبارا از قطره چکانهایی که با فشار زیادتر و با چند دهانه خروجی آب را به پای درخت برسانند استفاده میشود. به هر یک از دهانهها لوله باریکی وصل شده و آب را تا فاصله چند متری منتقل مینماید. بدین ترتیب با یک یا دو قطره چکان میتوان نسبت به آبیاری یک درخت اقدام نمود. تعداد این خروجیها از 5-1 متغیر است.
تجمع نمک در آبیار ی قطرهای
آب آبیاری دارای مقداری نمک محلول است که ممکن است موجب مسدود شدن مجرای قطره چکانها شود. بعضی وقتها هم این نمکها همراه آب آبیاری وارد منطقه ریشهها شده و زیان فراوانی به گیاه وارد میسازد. برای شست و شوی این نمکها به دو روش عمل میکنند:
در زمستان از آب رودخانهها و یا جریانهای سطحی حاصله از بارندگی یا آبهای اضافی موجود در منطقه برای شست و شوی نمکهای فوق استفاده میشود.
هر دو سال یکبار زمینهای آبیاری قطرهای را با روش کرتی کشت و آبیاری میکنند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 4 صفحه
قسمتی از متن .doc :
مقدمه
روش آبیاری قطرهای سالیان دراز در فرانسه و در کشورهای دیگر برای آبیاری در گلخانهها مورد استفاده بوده است. در ایران این روش در دهه پنجاه ابداع شد و سطوح بزرگی با این روش آبیاری شدند ولی با مرور زمان مزایا و معایب این روش مشخص شد. هزینههای زیاد و تکنیکهای نسبتا پیشرفته این روش و نمکها و مواد جامد معلق در آبهای ایران از معایب آبیاری قطرهای بوده و باعث شده که کشاورزان کمتر از این روش آبیاری استفاده کنند ولی این دلیل نیست که روش آبیاری قطرهای را مطرود بدانیم و در پی رفع معایب آن باشیم.
تشکیلات آبیاری قطرهای
منبع آبی ، موتورپمپ ، سیکلون ، فیلترشن ، تانک کود ، مرکز کنترل ، فیلترتوری ، لوله اصلی ، لوله آبرسانی ، لولههای جانبی یا لولههای فرعی ، قطره چکان.
طرز کار شبکه آبیاری قطرهای
آب توسط پمپ از منبع آب به داخل شبکه پمپ شده و ضمن عبور از سیکلون ، شن و مواد خارجی خیلی درشت آن ته نشین میشود. در فیلتر بقیه مواد جامد معلق در آب گرفته میشود. بخشی از آب وارد تانک کود شده با حل مقداری کود در آب این محلول از انتهای دیگر تانک خارج و مجددا وارد جریان اصلی آب میگردد. آب پس از عبور از فیلترتوری وارد لولههای توزیع کننده شده و مرکز کنترل این مجموعه را هماهنگ میکند. در حال حاضر این روش آبیاری برای محصولات گران قیمت اقتصادی بوده و گیاهان گلخانهای و کلیه گیاهانی که کشت آن زیر پلاستیک صرفه اقتصادی داشته باشد امکان پذیر است. ولی برای غلات ، حبوبات ، گیاهان علوفهای و سایر محصولاتی که قیمت آن پائین است صرف نمیکند.
انتخاب قطره چکان
انتخاب قطره چکان مهمترین کاری است که در یک شبکه آبیاری قطرهای باید انجام گیرد. انتخاب صحیح باعث میشود که هزینههای نگهداری به مقدار زیاد کاهش مییابد و زیانهای ناشی از مسدود شدن مجرا (هزینه تعویض قطره چکان ، آبیاری نشدن بوتههایی که قطره چکان آن بند آمده و در نتیجه کاهش محصول) در بر خواهد داشت.
انواع قطره چکانها
سادهترین قطره چکان لولهای است که در طول آن بفواصل مختلف روزنههای بسیار ریزی ایجاد شده و آب از این روزنهها خارج میشود.
قطره چکان دکمهای
این قطره چکانها کوچک بوده و دارای دهانه کوچکی به قطر کمتر از یک میلیمتر هستند. با سوراخ کردن لولههای آبرسانی فرعی این قطره چکانها در آن سوراخها قرار میگیرند. آب از دهانه وروی داخل قطره چکان شده و پس از طی بدنه از دهانه خروجی آن به سطح خاک میچکد. از مزایای این قطره چکان ارزانی قیمت آن و سرعت نصب و ساده بودن کار با آنهاست.
قطره چکان با مجرای طولانی
این نوع قطره چکان در مسیر لوله فرعی قرار گرفته و آب از دهانه ورودی وارد قطره چکان شده و پس از طی مسیر مارپیچ طولانی از دهانه خروجی خارج میگردد. عیب عمده این قطره چکان احتمال مسدود شدن مسیر در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب میباشد. این قطره چکان قابل تعمیر نبوده و در اثر انسداد مجرا باید با آب اسید شسته و یا تعویض شود.
قطره چکان صفحهای
این قطره چکان از چند صفحه منطبق بر هم تشکیل شده بطوریکه هر صفحه دارای دیواره عرضی عمودی بر صفحات است. آب در مسیر خود این دیوارههای عرضی را دور زده و از سوراخ انتهایی به صورت قطره خارج میشود. مجموعه این صفحات روی هم قرار گرفته و به قطره چکان شکل صندوقی کوچکی میدهد.
قطره چکان چند دهانهای
برای آبیاری درختان در باغهای میوه اجبارا از قطره چکانهایی که با فشار زیادتر و با چند دهانه خروجی آب را به پای درخت برسانند استفاده میشود. به هر یک از دهانهها لوله باریکی وصل شده و آب را تا فاصله چند متری منتقل مینماید. بدین ترتیب با یک یا دو قطره چکان میتوان نسبت به آبیاری یک درخت اقدام نمود. تعداد این خروجیها از 5-1 متغیر است.
تجمع نمک در آبیار ی قطرهای
آب آبیاری دارای مقداری نمک محلول است که ممکن است موجب مسدود شدن مجرای قطره چکانها شود. بعضی وقتها هم این نمکها همراه آب آبیاری وارد منطقه ریشهها شده و زیان فراوانی به گیاه وارد میسازد. برای شست و شوی این نمکها به دو روش عمل میکنند:
در زمستان از آب رودخانهها و یا جریانهای سطحی حاصله از بارندگی یا آبهای اضافی موجود در منطقه برای شست و شوی نمکهای فوق استفاده میشود.
هر دو سال یکبار زمینهای آبیاری قطرهای را با روش کرتی کشت و آبیاری میکنند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 150
کلیات:
نگاهی به تاریخ آب و آبیاری در جهان نشان می دهد که در سال های اخیر روشهای متعددی در زمینه آبیاری کشاورزی ابداع شده است. کمبود آب، وضعیت نامناسب آب و هوا، پستی و بلندی زمین، کیفیت نامطلوب آب و عدم دسترسی به نیروی کارگر از جمله عواملی هستند که در پیدایش این روشها موثر بوده اند. از روشهای جدید آبیاری که به سرعت در کشورهای مختلف رو به گسترش است روش به اصطلاح قطره ای (tickle) است. آبیاری قطره ای به کلیه روشهایی گفته می شود که در آنها آب به مقدار کم و حدود 1 تا 10 لیتر در ساعت به آرامی در نزدیک گیاه ریخته می شود. بهمین دلیل این روشهای را آبیاری با حجم کم (low volume irrigation) نامیده اند. آب ممکن است از بالا ریخته شده و در سطح خاک پخش شود( مانند خرد آبپاشها) و یا آنکه مستقیما در سطح خاک ریخته شود ( مانند قطره چکانهای سطحی) .
در بعضی روشها نیز آب از زیر سطح خاک وارد منطقه ریشه ها می شود (روش قطره ای زیر سطحی). در آبیاری قطره ای آب در یک سیستم لوله ای در مزرعه توزیع می وشد و دستگاه یا وسیله مکانیکی که آب از آن به خارج گسیل و در اختیار گیاه قرار می گیرد خروجی یا قطره چکان (emitter) نام دارد. خروج آب از این وسیله ممکن است بصورت قطره، حباب، و یا یک جریان کوچک و پیوسته باشد.
حتی وسیله پخش ممکن است یک آبپاش بسیار کوچک باشد. قطره چکان ها طوری طراحی و ساخته می شوند که فشار آب را کاهش داده و به حدود 20 تا 200 کیلوپاسکال (2/0تا2 آتمسفر) برسانند. بنابراین روش قطره ای نیز یکی از روشهای آبیاری تحت فشار به حساب می آید که در آن فشار آب بسیار کم است.
واژه های آبیاری قطره ای و یا قطره چکان نباید تنها قطره را در ذهن تداعی کند زیرا این روش طیف وسیع و گسترده ای از آبیاریها را شامل می شود که اسامی مختلفی به آن اطلاق شده است. از جمله این اسامی می توان واژه های آبیاری موضعی ( localized irrigation) خرد آبیاری، آبیاری میکرو و آبیاری قطره چکانی را نام برد که همگی مترادف یکدیگرند. اما از جایی که واژه قطره ای بیشتر توصیف کننده ماهیت این روش می باشد در اکثر نوشته های علمی از آن استفاده می شود. مانند واژه بارانی که بجایsprinkle برای تعدادی از روشها که در انها عمل آبیاری حالتی شبیه بارندگی را تداعی می کند بکار برده می شود. در صورتی که sprinkle خود به معنی باران نیست. از دیگر واژه هایی که در نوشته های علمی برای آبیاری قطره ای ذکر شده است می توان به آبیاری با جریان روزانه( daily flow irrigation)، آبیاری روز به روز (diurnal irrigation) و آبیاری چکه ای (drop irrigation) اشاره کرد که هر کدام بر حسب سلیقه متخصصان انتخاب شده است. در یک طبقه بندی ساده روشهای خرد آبیاری بر حسب دبی خروجی به دو گروه: قطره ای که در آنها دبی خروجی کمتر از 10 لیتر در ساعت و میکروجت و حبابی ( bubbler) که در آنها دبی قطره چکان بیشتر از 10 لیتر در ساعت تقسیم می شوند. اما این نوع طبقه بندی ها نیز قراردادی بوده و از جامعیت برخوردار نمی باشد. در هر حال همان گونه که مثلا شیوه آبیاری بارانی شامل مجموعه ای از روشها و وسایل مختلف است روشهای آبیاری قطره ای نیز بسیار متنوعند.
تاریخچه آبیاری قطره ای:
برخلاف روشهای آبیاری سطحی، که قدمت آنها در بعضی مناطق دنیا به 6000 سال قبل از میلاد می رسد، آبیاری قطره ای از یک طرف روشی جدید و تاریخچه ای کوتاه دارد و از طرف دیگر سابقه آن نیز بسیار طولانی است. مثلا چینی ها و فلسطینی ها در صحاری نزدیک دریا و یا دامنه تپه ها تخته سنگ هایی را در مقابل باد قرار می دادند تا شبانگاه که سنگ زودتر و شدیدتر از هوا سرد می شود نسیم گرم و مرطوب دریا در برخورد با آن تقطیر شود. بدین ترتیب قطرات آبی که از سنگ می چکید به پای درخت و یا بوته ای که در آنجا کشت شده بود هدایت می گردید. این خود نمونه ای از یک سیستم آبیاری قطره ای با قدمت هزاران ساله است. لذا نمی توان برای شروع آبیاری قطره ای تاریخ مشخصی را ذکر کرد.
شاید در این مورد به تعداد کسانی که بتوانند اظهار نظر نمایند روایت وجود داشته باشد. اما اگر آبیاری قطره ای را به مفهوم علمی و امروزی آن در نظر بگیریم اولین گزارشها در مورد اجرای این روش مربوط به سال 1860 در آلمان است که در ان از لوله های سفالی زیرزمینی برای آبیاری استفاده می شد. در سال 1913 میلادی نیز کاربرد لوله های روزنه دار زیرزمینی در امریکا گردید. اما این روش در آن زمان بسیار گران تمام می شد و نتوانست به سرعت گسترش یابد. با این وجود از سال 1920 به بعد استفاده از لوله های روزنه دار زیرزمینی در کشورهای فرانسه، آلمان و شوروی سابق معمول گردید. (Davis,1974).
با توسعه صنایع پلاستیک در ایام جنگ جهانی دوم و سال های بعد از آن، کاربرد لوله های پلاستیک در آبیاری قطره ای مقرون بصرفه گردید. بطوری که به دلیل قابلیت انعطاف به آسانی می شد این لوله ها را از کنار بوته ها یا درختان عبور داده و با سوراخ کردن آنها، که به مراتب ساده تر از لوله های
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
از گذشته های دور کشاورزی یکی از مهمترین راه های تأمین غذای انسان بوده است. زراعت در ابتدا بستگی زیادی به مقدار بارش برف و باران داشت و اگر در یک سال به اندازه کافی بارندگی نمی شد، محصول خوبی هم بدست نمی آنمد، بنابر این، نیاکان ما به فکر افتادند تا از آبهایی که در طبیعت به صورت رودخانه، چشمه، چاه و قنات وجود داشت، برای آبیاری زمینهای خود استفاده کنند. به این ترتیب بود که روش زراعت دیم به زراعت آبی تبدیل شد.
از بین رفتن خاک کشاورزی، دشواریهای فراوان آبیاری و صرف وقت و هزینه زیاد، انسان را به فکر انداخت تا راه جدیدی برای آسان تر شدن آبیاری مزارع خود پیدا کند. سرانجام با الهام از ریزش باران در طبیعت «آبپاش» اختراع شد. ولی چون از این وسیله نمی توانستند برای زمینهای بزرگ استفاده کنند، روش تازه ای برای آبیاری باغها و مزارع پیدا کرده، آن را « آبیاری تحت فشار » نامیدند.
در این روش آب به وسیله پمپ یا ختلاف ارتباع تحت فشار قرار گرفته و به صورت باران یا قطره و یا روشهای مناسب دیگر، در اختیار گیاه قرار می گیرد.
آبیری تحت فشار، روش ها و دستگاه های مختلفی دارد که یکی از آنها روش آبیاری «قطره ای» است.
روش آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای روشی است که در آن آب به وسیله فشاری که توسط پمپ و یا اختلاف ارتفاع به وجود می آید وارد لوله های اصلی و فرعی شده و با استفاده از قطره چکان ها به صورت قطره در پای درخت یا بوته چکیده و آب مورد نیاز آن را تأمین می کند. برای جلوگیری از ورود اجسام به داخل لوله ها، ابتدا آب از صافی های مخصوص گذشته و سپس وارد لوله ها می شود. در صورتیکه نیاز به دادن سموم و عناصر غذایی به گیاه باشد، می توان این مواد را با روشهایی که گفته خواهد شد به آب اضافه نموده و در اختیار گیاه قرار داد.
با انجام آزمایش های گوناگون، مقدار آب مورد نیاز هر گیاه قبلا معین شده است و با قرار دادن تعداد معینی قطره چکان در اطراف هر گیاه، مقدار آب مورد نیاز آن در اختیارش قرار می گیرد.
این روش، بازدهی بسیار بالایی دارد و می توان از آن برای آبیاری باغهای مختلف و بسیاری از گیاهان جالیزی در خاکهای مختلف با زمینهای دارای پستی و بلندی استفاده کرد.
درصورت وجود مزارع و باغهای بزرگ، بهتر است آن ها را به قطعه های کوچکتر تقسیم نموده و به نوبت آبیاری کرد.
قسمتهای مختلف روش آبیاری قطره ای
تجهیزات آبیاری قطره ای از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
قسمت تأمین فشار و کنترل مرکزی
لوله ها(لوله های انتقال آب و لوله های داخل مزرعه)
قطره چکان
قسمت تأمین فشار و کنترل مرکزی
برای اینکه بتوان از روش آبیاری قطره ای استفاده کرد باید اول آب را تحت فشار قرار داد. این کار در قسمت تأمین فشار و کنترل مرکزی انجام می شود.
در قسمت تأمین فشار و کنترل مرکزی کارهای زیادی انجام می وشد که شامل تحت فشار قرار دادن آب، تصفیه آب، تعیین مدت زمان آبیاری، اضافه نمودن کود و مواد شیمیایی لازم به آب می باشد. اجزای تشکیل دهنده این قسمت عبارتند از:
پمپ- شیر تنظیم فشار-شیر یکطرفه-سیکلون-فیلترهای شنی و توری-مخزن کود و مواد شیمیایی- کنتور آب- دستگاه برنامه ریز-شیر برقی- فشار سنج- تابلوهای کنترل برق.
لازم به ذکر است که در بازدید انجام شده از تمام موارد زیر استفاده نمی شد، بعنوان مثال به دلیل وجود حوضچه ذخیره دیگر سیکلون درکار نبود.
حال به عمل هر کدام از قسمتهای بالا می پردازم:
پمپ
این وسیله وظیفه تامین فشار را به عهده داشته و آب را با فشار، از جایی به جای دیگر منتقل می کند.
به محلی که پمپها، لوله مکش، لوله رانش، لوله ای که آب را از پمپ خارج می کند) در آن قرار دارد «ایستگاه پمپاژ» گفته می شود.
سیکلون
اولین مخزنی است که بعد از پمپ قرار داشته و آب وارد آن شده و تصفیه اولیه انجام می شود. سیکلون یک محفظه مخروطی مانند است که آب از بالا وارد شده و با سرعت زیاد در آن می چرخد و بعد از ته نشین شدن مواد جامد به فیلتر شنی وارد می گردد. بعد از اینکه آب از بالا وارد شد و به پایین مخزن رسید و سرعت آن کاهش یافت، از قسمت وسط استوانه به طرف بالا حرکت کرده،وارد لوله خروجی می شود. در قسمت پایین سیکلون، محفظه ای به نام «مخزن رسوبات» قرار دارد که ذرات شن جدا شده در آن جمع آوری می شوند.
اگر ذرات شن و سیار مواد خروجی در آب زیاد باشد باید در هر نوبت آبیاری، این مخزن را تمیز کرد. برای این کار کافی است در مخزن رسوبات را باز نموده و رسوبات را از آن خارج کرده و دوباره در آن را بست.
فیلتر شنی
آب، پس از عبود از سیکلون وارد فیلتر شنی شده و مواد ریز و معلق آن توسط ذرات شن گرفته می شود. این مخزن از سه لایه شن تشکیل شده است. اندازه ذرات شن در هر لایه با لایه دیگر فرق دارد. این فیلتر از ورود مواد ریز و معلق در آب به قطره چکان جلوگیری می کند. ذرات ریز معلق آب توسط شن گرفته می شود.
برای تمیز کردن فیلتر های شنی، کافی است که جریان آب در این مخزن را برعکس کنیم. این کار به وسیله شیر فلکه های نصب شده بر روی مخزن انجام می شود.