لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 33
چکیده :
امروزه بنگاه های اقتصادی کشور در فرآیند جهانی شدن و پیوستن به منظومۀ تجارت جهانی که پیوستنی که چندان نیز از روی اختیار نیست با چالش های بی شماری مواجه هستند . حضور در بازار های جهانی و حتی باقی ماندن در بازار های داخلی مستلزم رقابت با رقبای قدرت مند است و با توجه به گسترش و پیچیدگی اهداف ، فرآیند ها و ساختار سازمانی در صحنۀ رقابت ، سازمان هایی می توانند به بقای خود ادامه دهند که نسبت به خواسته ها و انتظارات مشتریان و ذینفعان پاسخگو باشند ، همچنین به سود آوری و ثروت آفرینی به عنوان شاخص های کلیدی و برتر سازمانی توجه کنند . مدلهای تعالی سازمانی یا سر آمدی کسب و کار به عنوان ابزار قوی برای سنجش میزان استقرار در سازمان های مختلف به کار گرفته می شوند . با به کارگیری این مدل ها سازمان ها می توانند از یک سو میزان موفقیت خود را در اجرای برنامه های بهبود در مقاطع مختلف زمانی مورد ارزیابی قرار دهند و از سوی دیگر عملکرد خود را با سایر سازمان ها به ویژه بهترین آن ها مقایسه کنند .
مدل های سر آمدی کسب و کار پاسخی است به این سؤال که سازمان برتر چگونه سازمانی است ؟ چه اهدافی و مفاهیمی را دنبال می کند و چه معیار هایی بر رقبای آن ها حاکم هستند ؟امروزه اکثر کشور های دنیا با تکیه بر این مدل ها جوایزی را در سطح ملی و منطقه ای ایجاد کرده اند که محرک سازمان ها و کسب و کار در تعالی ، رشد و ثروت آفرینی است . مدل های تعالی با محور قرار دادن کیفیت تولید (کالا یا خدمات) و مشارکت همۀ اعضای سازمان می توانند رضایت مشتری را جلب و منافع ذینفعان را فراهم نموده و در عین حال یاد گیری فردی و سازمانی را با تکیه بر خلاقیت و نو آوری تشویق و ترویج کنند . در این مقاله تلاش خواهد شد اصول و مبانی مدل تعالی EFQM و وظابف کارکردی هر یک از اجزای مدل توصیف و تشریح گردد . مقدمه : دست آورد های بالغ بر 50 سال تجربۀ برنامه ریزی توسعه ، شرایط خطیر کنونی اقتصاد ایران به ویژه از نظر روند نگران کنندۀ عرضه و تقاضای نیروی کار ، روند نگران کننده و نزولی سرمایه گذاری در بخش های مولد اقتصاد در کنار حجم عظیم منابع و امکانات موجود اما بلا استفاده در سطح کشور و بالاخره روند جهانی شدن اقتصاد هر یک به نوعی و با منطق خاص خود نشان دهندۀ این واقعیت است که راه منحصر به فرد موفق برای رویایی فعال و ثمر بخش با چالش های موجود جهانی شدن ، سامان دادن برنامۀ چهارم توسعۀ کشور بر پایۀ اصول و موازین بهره وری است ، برنامه ای که در آن به جای اتخاذ رویکرد تزریق مستمر و فزایند ارز و ریال بر کارآمد سازی نحوۀ استفاده از منابع تأکید می گردد و با توجه به این امر و همچنین نگرانی صنایع و سازمان های اقتصادی کشور از پیوستن به تجارت جهانی و طرح سؤالاتی که آیا سازمان های صنعتی کشور ما توان رقابت در این فضا را دارند ؟ در چه معیار هایی ضعیف هستیم ؟سازمان ما چگونه بایستی باشد که در رقابت پیروز میدان باشیم ؟ و تفاوت سازمان ما با یک سازمان سر آمد و متعالی در مقیاس جهانی چیست ؟ دلایلی است که موجب شد مؤسسات اقتصادی کشورمان به دنبال الگو هایی از سازمان های موفق در امر کسب و کار باشند ، سازمان هایی که نیاز های اصلی جامعه را به بهترین نحو بر آورده می کنند و در این راه سر آمد دیگر سازمان ها هستند و می دانند در فضای رقابتی برای رشد ، ماندگاری و برتری ، چگونه باید عمل کنند. در این راستا ، مطالعات متعددی در زمینۀ شناسایی و اشاعۀ عوامل کلیدی موفقیت سازمان ها به منظور بهبود عملکرد آن ها صورت گرفت که جوایز ملی کیفیت و مدل های سر آمدی کسب و کار دمینگ ، بالدریج و EFQM و سازمانی حاصل این مطالعات و تحقیقات است. اگر چه مدل های دمینگ ، بالدریج و EFQM معروف ترین مدل های سر آمدی کسب و کار هستند ، ولی مدل های خاص دیگری در کشور های دیگر توسعه داده شده که از مدل های فوق الذکر الهام گرفته است .
مدل EFQM ابزاری است برای تعیین سطح عملکرد سر آمدی یک سازمان که
- چارچوبی غیر تجویزی دارد .
- مسیری برای حرکت سازمان به سوی سر آمدی است .
- مدلی است برای مدیریت یک سازمان در شرایط دینامیکی
تاریخچۀ مدل های سر آمدی سازمانی :
در سال 1950 مؤسسۀ JUSE (Union of Japanese Scientists & Engineering) آقای دکتر ویلیام ادواردز دمینگ (William Edwards Deming) را برای انجام سخنرانی های مختلفی در زمینۀ کیفیت به ژاپن دعوت نمود و در سال 1951 این مؤسسه به پاس خدمات دکتر دمینگ در زمینۀ کیفیت جایزه ای به نام ایشان بنیان نهاد . مدلی که جایزۀ دمینگ بر اساس آن تهیه گردید و از دهه پنجاه میلادی در ژاپن به اجرا در آمد عمدتاً بر کیفیت محصولات و روش های کنترل کیفی استوار است به بیان دیگر مدل جایزۀ دمینگ بر این اصل استوار است که برای تولید محصولات وخدمات با کیفیت بالا نیاز به هماهنگی همه جانبه و فراگیر در سطح سازمان است . این مدل نگرش جدیدی در بحث کیفیت ایجاد کرد و همین تفکر (نگرش فرا گیر) منجر به ظهور (کنترل کیفیت فرا گیر) در دهۀ 1960 میلادی گردید . مدیریت کیفیت فرا گیر یا TQM (Total Quality Management) روشی است برای مدیریت و ادارۀ سازمان جهت تعیین کیفیت با مشارکت همۀ اعضای سازمان که از طریق جلب رضایت مشتری و تأمین منافع همه ذینفعان به دست می آید . موفقیت ژاپن در به کار گیری روش های علمی کسب و کار تهدیدی جدی برای شرکت های آمریکایی ایجاد کرد به طوری که در دهۀ 1980 میلادی بسیاری از آن ها با وا گذار کردن بازار به رقبای ژاپنی در آستانۀ ور شکستگی قرار گرفتند . این تهدیدات منجر گردید که شرکت های غربی در روش های کسب و کار خود تجدید نظر کرده و مدیریت کیفیت فراگیر را به طور گسترده به کار گیرند .
جایزۀ کیفیت و سر آمدی کانادا (Canadian Paulity and Business Excellence Award) در سال 1983 و پس از آن در سال 1987 جایزۀ ملی کیفیت مالکوم بالدریج در آمریکا از اولین گام هایی بودند که برای بخشیدن دید فرا گیر به مدل هایی که برای ارز یابی در مؤسسات صنعتی و غیر صنعتی مورد استفاده قرار می گرفتند برداشته شد و این مدل ها در واقع پوشش دهندۀ تمامی اجزای یک کسب و کار با در نظر گرفتن منافع تمامی ذینفعان بود . به دنبال مدل مالکوم بالدریج یا MBNQA (Malcolm Baldrige National Quality Award) در سال 1988 مدل تعالی سازمانی EFQM در پاسخ به نیاز بهبود رقابت پذیری سازمان های اروپایی توسط چهارده کمپانی بزرگ اروپایی ( بوش Bosch ، رنو Renault ، فیات Fiat ، بی تی BT ، بول Bull ، الکترولوکس Electrolux ، کی ال ام KLM ، نستلهNestlé ، اولیوتی Olivetti ، فیلیپس Philips ، سولزر Sulzer ، فولکس واگن Volkswagen ، دازالت Dassault و سیبا Ciba) در کمیسیون اروپایی مورد توافق واقع و امضاء گردیده است . این اقدام متهورانه از شبکۀ قدرتمند مدیریت در حال حاضر دارای 800 عضو از 38 کشور جهان در بخش خصوصی و دولتی می باشد که در چارچوب یک جامعۀ اروپایی و در زمینۀ بهبود کیفیت در ادامۀ مدل مالکوم بالدریج از آمریکا و همچنین مدل دکتر دمینگ در ژاپن به پیش می رود . مدل EFQM در سال 1991 به عنوان مدل تعالی کسب و کار معرفی گردید که در آن چارچوبی برای قضاوت و خود ارزیابی سازمانی و نهایتاً دریافت پاداش کیفیت اروپایی ارائه شد ، این اقدام در سال 1992 عملی گردید . این مدل نشان دهندۀ مزیت های پایداری است که یک سازمان متعالی باید به آن ها دست یابد . این مدل به سرعت مورد توجه شرکت های اروپایی قرار گرفت و مشخص شد که سازمان های بخش عمومی و صنایع کوچک هم علاقه دارند از آن استفاده کنند . در سال 1995 ویرایش مربوط به بخش عمومی و در سال 1996 مدلی مربوط به سازمان های کوچک توسعه داده شد . در سال 1999 مهم ترین باز بینی مدل EFQM صورت گرفت . در سال 2001 مدل سر آمدی EFQM ویرایش سازمان های کوچک و متوسط و درسال 2003 ویرایش جدیدتری از مدل EFQM ارائه شد که در زیر معیار ها و نکات راهنما تغییرات قابل ملاحظه ای نسبت به ویرایش سال 1999 داشت . مدل EFQM در اصل به مدل مالکوم بالدریج بسیار شبیه است و تفاوت اصولی در مفاهیم و مبانی با مدل مالکوم بالدریج ندارد . هر دو این مدل ها در چارچوب مدیریت کیفیت جامع قرار می گیرند و ابزاری هستند برای استقرار سیستم در درون سازمان ها و نیز ابزاری هستند برای سنجش این که یک سازمان تا چه اندازه در جهت استقرار سیستم ها در چارچوب مدیریت کیفیت جامع موفق بوده است . تفاوت هایی که بین این دو مدل وجود دارد عمدتاًَ در حد تعداد معیار ها ، امتیاز دهی و رویه های اجرائی است و چار چوب کلی هر دو مدل در واقع یکی است . از میان سه مدل دمینگ و مالکوم بالدریج و EFQM که از معروف ترین مدل های تعالی سازمانی هستند مدل EFQM عمومیت و استقبال بیشتری در سطح جهان یافته است . اعضای کمیتۀ مرکزی EFQM از مدیران عامل شرکت های اروپایی هستند که برای چهار سال انتخاب و برای پنج سال نیز به عنوان عضو ذخیره که هر سال یک بار انتخاب می شوند می باشند . کمیته اجرایی نیز مرکب از 20 عضو از همان سازمان ها بوده که نه تنها به عنوان نمایندۀ تام الاختیار در زمینۀ کیفیت جامع انجام وظیفه می نمایند بلکه گزارش های لازم را به کمیتۀ مرکزی ارائه می نمایند . اعضای کمیتۀ اجرائی EFQM در واقع نقش هدایت گر و پشتیبانی کنندۀ استراتژی ها ، طرح های عملیاتی کسب و کار ، نظارت بر پیشرفت طرح ها و نهایت تدوین جهت کلی مناسب برای تحقق اهداف این سازمان ها را به عهده دارند . در حال حاضر 19 کشور اروپایی با EFQM مشارکت می نمایند.
مدل تعالی سازمانی در ایران مدل تعالی سازمانی در شرایطی در ایران مطرح می شود که در جهان بیش از 70 مدل سر آمدی ملی و 90 جایزۀ کیفیت وجود دارد که عموماً بهره گرفته از مدل های EFQM و مالکولم بالدریج بوده و به سوی یکدیگر همگرا شده اند . گویا زبان رقابت در همه جای دنیا یکی است که مؤسسات اقتصادی را از آموختن الفبای مدیریت فرا گیر سازمان گریزی نیست . لزوم رقابت پذیرشدن بخش صنعت و معدن با رویکرد جهانی و توصیه های مشارکت ها و ادغام های صنعتی با جهان برای امکان دست یابی به بازار جهانی و ایجاد اعتبار جهانی برای این بخش باعث شد که در وزارت صنایع و معادن طراحی مدلی جهانی مورد توجه و اقدام قرار گیرد مدل هایی که چندین سال بود جوامع صنعتی جهانی آن ها را پذیرفته و دنبال کرده بودند .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
تبیین مولفه های مدل مدیریت بهره وری سبز در سازمانهای خدماتی
ایران (مورد مرکز بهداشت کرج)
مقدمه:
آنچه در این قسمت به آن اشاره خواهم کرد، بررسی تحلیلی نقش مدیریت بهره وری سبز در مرکز بهداشت کرج می باشد. بررسی موضوع مذکور در راستای طرح دولت سبز و تدوین طرح اجرایی مدیریت سبز در وزارت متبوع به عنوان یکی از مهمترین وزارتخانه های کشوری که نقش اصلی در خدمت رسانی به شهروندان ایران را ایفا می کند و از طرف دیگر، نوع خدمت آن مرتبط با مسایل توسعه پایدار و مسایل زیست محیطی است، تلقی می شود.
لذا به نظر میرسد تدوین اصول مدیریت و بهره وری سبز در وزارت متبوع با توجه به مد نظر قرار دادن:
بهره وری و اصول اساسی آن (در قالب بهبود)
مسایل زیست محیطی
می تواند منجر به ارتقای سازمانها در این امور شود. جهت طرح ریزی ساختار اجرایی و نحوه اجرای مدیریت و بهره وری سبز در وزارت متبوع مراحل زیر انجام شده است:
1- استخراج مولفه ها و موضوعات اساسی و مورد بحث و کاربردی مدیریت و بهره وری سبز با توجه به متون علمی پژوهش .
2- بررسی وضعیت برنامه های مرکز بهداشت کرج در قالب رسالت، اهداف، استراتژی شرح وظایف جهت تبیین مواردی از بحث مدیریت سبز که در قالب این برنامه ها قرار گرفته و می تواند مورد توجه قرار بگیرد.
3- تدوین ساختار اجرایی کلی سبز مرکز بهداشت کرج
در این قسمت ابتدا رسالت ، اهداف و شرح وظایف مرکز بهداشت کرج در نتیجه بررسی اسناد و مدارک مرتبط ارائه شده و سپس به استخراج عناوین کلیدی موضوع سبز با استناد به این برنامه ها پرداخته شده است.
مدل مفهومی ازائه شده خطوط راهنمای کلی در جهت اجرای طرح های مدیریت و بهره وری سبز در مرکز بهداشت کرج را ارائه میکند. مدل مطرح شده شامل مولفه ها و ابعادی است که به صورت اجرایی می توانند در مسایل اولویت دار مرکز بهداشت کرج بکار گرفته شوند و مبنایی برای آسیب شناسی نظام سبز سازمان مذکور باشد.
تدوین طرح سبز و رویکرد عالی آن با بازنگری در تفکر اداره جامعه بر اساس موضوع توسعه پایدار مطرح شده است. طرح دولت سبز طراحی و اداره امور بر اساس حداقل ضایعات زیست محیطی استفاده بهینه از منابع است و دیگر ابعاد مدیریتی نظیر پاسخگویی ، اطلاع رسانی جامع، فراهم نمودن زمینه های مشارکت همگان در اداره امور را شامل میشود. دولت سبز با لحاظ مفاهیم جامع موضوع سبزسعی در تدوین طرحی جامع برای پیاده سازی و اجرای اندیشه سبز است در این بین، مفاهیمی مانند مدیریت سبز (انجام تمام فعالیت های مدیریتی با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی ) بهره وری سبز (استفاده موثر از منابع در راستای تحقق اهداف سازمانی با لحاظ نگرش سبز و نیازهای نسل های آینده) تدوین موضوع طراحی پایدار در ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری مفهوم معماری سبز (توجه به بهره برداری موثر از منابع مکان یابی موثر سیستمهای شهر سازی مناسب)، مباحث حسابرسی جامع زیست محیطی از طریق ارزیابی عمر یک محصول با رویکرد برترین روش انجام کار ، بحث عمده خرید سبز، استفاده از مواد مناسب و سبز، ساختمانهای سبز قابل توجه اند.
مجموعه مفاهیم فوق در مرکز بهداشت کرج در آیین نامه اجرایی موضوع سبز مورد توجه قرار گرفته و طرح جامع دولت سبز در مرکز بهداشت کرج (یکی از سازمان هایی که خدمات گسترده و مهمی جهت تامین و ارتقاء سطح سلامت جامعه ارائه می کند) به عنوان مدیریت و بهره وری سبز تدوین شده است . هدف اصلی طرح مذکور سلامت سبز در سطح شهر کرج با تبیین نقش سازمان مذکور است که در قالب موارد زیر این طرح را اجرا خواهد نمود :
1- تدوین طرحی جامع مدیریت و بهره وری سبز که مبین نقش وزارت متبوع در طرح دولت سبز باشد.
2- ترویج خدمت رسانی در سطح عالی به شهروندان کرج به نوعی که تا حد امکان موجب آرامش و سلامت و رضایت مندی آنها از خدمات ارائه شده باشد. این مهم از طریق توسعه مفهوم تولید سبز نقش خود را ایفا می کند .
3- ترویج فرهنگ صرفه جویی و کاهش هزینه ها به نوعی که توجه و احساس مسئولیت در خصوص نسل های آینده و دیگر انسانها را به همراه داشته باشد که از طریق مصرف سبز ایجاد می شود.
4- ترویج فرهنگ سبز اندیشیدن در فضای کاری مجموعه مرکز بهداشت کرج به نجوی که افزایش کیفیت زندگی کاری را تا حد عالی به همراه داشته باشد و موجب آرامش و رضایت خاطر مجموعه کارمندان سازمان متبوع را فراهم سازد.
5- تدوین اصول اساسی و استانداردهای زیست محیطی مرتبط با مرکز بهداشت کرج و نقشی که در این موارد مرکز بهداشت کرج در خصوص خدمات مورد نظر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
مقدمه:
حل مسئله از دو جنبه اهمیت دارد. اول آن که از اهداف مهارتی مهم در آموزش ریاضیات است و از طرف دیگر می توان گفت انجام هر فعالیت با پاسخ دادن به سؤال ها و یا تمرین های ریاضی (که ممکن است به منظور تقویت مهارتی طرح شده باشد.) به نوعی حل مسئله است. با این تعریف حل مسئله چتری است که بر روی تمام اهداف مهارتی و به تعبیری دیگر بر تمام آموزش ریاضی قرار می گیرد.
در استانداردهای آموزش ریاضی این گونه بیان شده است، حل مسئله قلب تپیده یا نقطه ی تمرکز آموزش ریاضی است.
مسئله را می توان به زبان ساده تعریف کرد. هرگاه فردی بخواهد کار دیگری انجام دهد یا جای دیگری باشد، ولی نتواند به هدف خود برسد، مسئله ایجاد می شود. حل مسئله، نوعی از یادگیری بسیار پیچیده است. مسئله و تلاش برای حل آن جزیی از زندگی هر فرد است. تعلیم و تربیت باید دانش آموزان را برای برخورد با زندگی آینده آماده کند. فرآیند برخورد با شرایط زندگی را حل مسئله می نامند.
در آموزش ریاضی دو دیدگاه و یا رویکرد کلی در مورد حل مسئله وجود دارد.
1- ریاضی را آموزش می دهیم تا به کمک آن دانش آموزان مسئله حل کنند.
2- آموزش ریاضی را از طریق حل مسئله انجام دهیم.
در نگاه اول حل مسئله در پایان فرآیند آموزش قرار می گیرد.
کتاب های ریاضی دوره ی ابتدایی و راهنمایی فعلی نیز با همین دیدگاه برنامه ریزی شده است . لذا ابتدا مفاهم آموزش داده می شوند سپس تکنیک ها و قواعد بین بیان شده پس از کسب مهارت در انجام تکنیک ها، تعدادی مسئله مطرح می شوند تا دانش آموزان باتوجه به دانش ریاضی خود به آن پاسخ دهند.
در رویکرد دوم حل مسئله در آغاز فرآیند آموزش است. در واقع با طرح یک مسئله و به چالش انداختن ذهن دانش آموزان شرایط برای آموزش مهیا شده، و دانش آموز با درگیر شدن در فرآیند حل مسئله به تدریج مفهوم و یا دانش مورد نظررا مرحله به مرحله تولید می کند و ضمن حلّ مسئله یک موضوع تازه از ریاضیات را نیز فرا می گیرد.
آموزش ریاضی از طریق حل مسئله :
در تدریس ریاضی از طریق حل مسئله دنیای واقعی نقطه ی شروع است؛ یعنی مسئله از دنیای واقعی انتخاب می شود و سپس به زبان ریاضی ترجمه می شود. این ترجمه در واقع، نوعی مدل سازی ریاضی است. گاهی برای فهم و درک بهتر یا ترجمه ی دقیق تر، ممکن است چندین رفت و برگشت بین دنیای واقعی و دنیای ریاضی انجام شود تا بالاخره در دنیای ریاضی مسئله حل ریاضی شود اما این، نقطه ی پایان کار نیست؛ بلکه باید حل مسئله در دنیای واقعی تفسیر و ترجمه شود. مدل زیر این موضوع را بهتر نمایش می دهد.
تعامل بین دو دنیا با پویایی ادامه پیدا می کند و هر بار مسئله ی جدید باعث اعتلای ریاضی و اضافه شدن بخش های جدیدی به آن می شود. از طرفی دیگر، گسترش و توسعه ی ریاضی نیز ره گشای حل مسئله های پیچیده تر از دنیای واقعی می شود. در مثال زیر کوشش شده است یک مسئله در قالب این مدل توضیح داده شود تا مفهوم مورد نظر بهتر شکل بگیرد.
قرار است یک مجتمع خدماتی ، شامل مدرسه، درمانگاه و شرکت تعاونی روستایی برای استفاده سه دهکده ی مشخص شده در نقشه ساخته شود، به طوری که فاصله بین این مجتمع از سه دهکده به یک اندازه باشد، محل ساختمان مجتمع را مشخص کنید.
این مسئله از دنیای واقعی انتخاب شده است. در مورد موضوع آن یعنی خدمات رسانی متمرکز به روستاهای مجاور هم و سیاست دولت در این خصوص می توان برای دانش آموزان توضیح داد وقتی به جای سه دهکده سه نقطه فرض می کنید و با وصل کردن آن ها به هم یک مثلث می سازیم در واقع مدل سازی ریاضی انجام داده ایم. به این ترتیب مسئله را به دنیای ریاضی برده ایم.
در دنیای ریاضی با رسم سه عمود منصف و پیدا کردن محل برخورد آن ها در واقع مسئله را حل ریاضی کرده ایم. مرحله ی آخر این است پاسخ به دست آمده را در دنیای واقعی تفسیر کنیم. با بررسی سؤال هایی مثل: آیا در چنین نقطه ای امکان ایجاد مجتمع وجود دارد؟ آیا در این نقطه مانعی طبیعی قرار دارد؟ آیا در روی زمین یک نقطه پیدا کرده ایم یا محدوده ای که بتوان در آن حوالی مجتمع را ساخت؟
مسئله ی بالا در کتاب اول راهنمایی به عنوان یک تمرین، مطرح شده و در آغاز آموزش حل مسئله نیست؛ ولی مدل مذکور را تا حد زیادی روشن و آشکار می کند.
یکی از پیام های بسیار مهم در این مدل، مرحله ی آخر یا تفسیر جواب ریاضی در دنیای واقعی است که اغلب در کلاس های ریاضی به آن توجه نمی شود و مسئله با پیدا کردن جواب ریاضی خاتمه می یابد.
آموزش مهارت حل مسئله:
تا چندی پیش اغلب آموزشگران ریاضی و ریاضیدانان بر این باور بودند که حل کردن مسئله یک توان، استعداد و نیرویی فردی است و آموزش دادن آن معنا ندارد. به عبارت دیگر، توانایی حل مسئله به صورت یک استعداد در درون افراد قرار دارد و نمی توان آن را از طریق آموزش تقویت و یا ایجاد کرد.
جرج پولیا با این تفکر که چه تفاوتی بین افراد مسئله حل کن و افراد دیگر وجود دارد که آن ها را قادر به حل مسئله می کند و دیگران را عاجز، به بررسی فرآیند تفکر حل مسئله در دانشجویان خود پرداخت و با نوشتن کتاب «چگونه مسئله را حل کنیم؟» ذهنیت آموزش حل مسئله را مطرح کرد.
امروزه با توجه به نظریات او و آموزشگرانی که پس از وی تحقیقات در مورد حل مسئله را ادامه دادند بر این باور هستیم که می توانیم از طرقی مهارت حل مسئله را بر دانش آموزان آموزش دهیم.
اغلب دانش آموزان ما در مواجه شدن با مسئله توان اقدام کردن به حل آن را ندارند. در واقع نمی دانند چطور باید حل را آغاز کنند و یا وارد حل مسئله شوند. این مشکل برای معلمان ریاضی کاملاً قابل درک است . اغلب آن ها از این که دانش آموزان درباره ی مسئله نمی توانند فکر کنند، ناراحت به نظر می رسند.
بعضی از معلمان نیز سعی کرده اند به روش های جدید تجربی خود، به نوعی حل کردن مسئله را به دانش آموز آموزش دهند. اغلب آن ها در این شیوه، راه را اشتباه رفته اند و به دانش آموزان آموزش های نادرست داده اند. برای مثال، نصف ها و واژه های به کار رفته در متن مسئله را مهم جلوه داده اند. «اگر کلمه ی روی هم را دیدید باید جمع کنید.» و یا «کلمه ی تفاوت به تفریق مربوط می شود.» بیان این قبیل جملات نه تنها آموزش نیست؛ بلکه به نوعی ضد آموزش است و قدرت تفکر را در ذهن دانش آموز از بین می برد. در این جا سعی شده است با تبیین مدل پولیا راهی را برای آموزش مهارت حل مسئله پیدا کنیم.
الگوی پولیا برای حل مسئله:
هرکس در ذهن خود فرآیندی برای حل مسئله طی می کند. مسیر حل مسئله برای مسایل گوناگون و برای افراد مختلف متفاوت است اما جرج پولیا تلاش کرده است تا این مسیر را به نوعی مدل سازی کند. الگوی چهار مرحله ای او به شکل زیر است.
1- فهمیدن مسئله: گام اول در حل یک مسئله، فهمیدن آن است. این گام نشان می دهد وقتی مسئله است که چیزی برای فهمیدن داشته باشد. فهمیدن مسئله، یعنی تشخیص داده ها و خواسته های مسئله و ارتباط بین آن ها. فهم مسئله های مبارز طلب در واقع بخش اصلی فرآیند حل مسئله است. مسئله های پیچیده حل نمی شوند، چون اغلب در فهم آن مشکل داریم.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 26
سرمقاله : مدل های فازی – چه هستند وچرا ؟
(J.C.Bezdek , IEEE Transactions on Fuzzy Systems , Vol. 1 , February 1993 - Edited by P.D.)
مجموعه های فازی درواقع تعمیمی برتئوری مجموعه های قراردادی می باشد که درسال 1965 به عنوان روشی ریاضی برای روشن کردن ابهامات درزندگی روزمره توسط زاده معرفی شد. [1].
ایده اصلی مجموعه های فازی ساده است وبه راحتی می توان آن را دریافت. فرض کنید هنگامی که به چراغ قرمز می رسید باید توصیه ای به یک دانش آموز راننده درباره زمان ترمز کردن بکنید. شما می گویید « در74 فوتی چهارراه ترمزکن » یا توصیه ی شما شبیه به این است « خیلی زود از ترمزها استفاده کن »؟ البته دومی ؛ دستورالعمل اول برای انجام دادن بسیار دقیق است. این نشان می دهد که دقت می تواند بی فایده باشد ، تا زمانی که راه های مبهم وغیر دقیق می توانند تفسیر وانجام گیرند. زبان روزمره مثال دیگری است از استفاده وانتشار ابهامات. بچه ها بسرعت تفسیر وانجام دستورالعمل های فازی را یاد می گیرند. (ساعت 10 به رختخواب برو). همه ما اطلاعات فازی نتایج مبهم واطلاعات غیر دقیق را به خاطر می سپاریم وازآن ها استفاده می کنیم وبه خاطر همین مسئله قادر هستیم تا در موقعیتهایی که به یک عنصر تصادفی وابسته است تصمیم گیری کنیم. بنابراین مدل های محاسباتی از سیستمهای حقیقی باید قادر باشند که عدم قطعیت های آماری وفازی را تشخیص دهند ، مشخص کنند ، تحت کنترل خود درآورند ، تفسیر کنند وازآن استفاده کنند.
تفسیر فازی ازاطلاعات یک راه بسیار طبیعی ، مستقیم و خوشظاهر برای فرموله کردن وحل مسائل مختلف است. مجموعه های قراردادی شامل اشیایی است که برای عضویت در ویژگیهای دقیقی صدق می کنند. مجموعه H که اعداد از6 تا 8 می باشد یک CRISP است ؛ ما می نویسیم . به طور مشابه H توسط تابع عضویت (MF) که مطابق زیرتعریف می شود نیز توصیف می گردد.
مجموعه H ونمودار درسمت چپ شکل 1 نشان داده شده اند هرعدد حقیقی r یا درH است یا نیست از آنجا که کلیه اعداد حقیقی را به دو نقطه (1،0) میبرد ، مجموعه Crisp معادل منطق دو مقداره است : هست یا نیست ، روشن یا خاموش ، سیاه یا سفید ، 1 یا 0 . درمنطق مقادیر مقادیر حقیقت نامیده می شوند، با ارجاع به این پرسش « آیا r درH است؟ » جواب مثبت است اگروتنها اگر ؛ درغیراین صورت نه.
مجموعه دیگرF ازاعداد حقیقی که نزدیک به 7 هستند را درنظر بگیرید ازآنجا که ویژگی «نزدیک به 7» نامعلوم است ، تابع عضویت یکتایی برای F وجود ندارد . به هرحال مدل کننده براساس پتانسیل کاربرد و ویژگی ها F باید تصمیم بگیرد که چه باشد . ویژگی هایی که برای F به نظرخوب می رسد شامل این موارد است (I) حالت عادی یا طبیعی (ii) یکنواختی (برای r نزدیکتر به7 ، به 1 نزدیکتراست وبرعکس) و (iii) تقارن (اعدادی که فاصله مساوی از چپ وراست 7 دارند باید عضویت یکسانی داشته باشند).
با توجه به این موارد ضروری هرکدام از توابع نشان داده شده درطرف راست شکل 1 میتواند نمایش مناسبی برای F باشد. گسسته است درحالی پیوسته است ولی هموارنیست (نمودار مثلثی) یک نفر می تواند به راحتی یک MF برای F بسازد به نحوی که هرعدد عضویت مثبتی در F داشته باشد ولی انتظار نداریم برای اعداد « خیلی دوراز7» برای مثال 2000097 زیاد داشته باشیم! یکی از بزرگترین تفاوت ها بین مجموعه های Crisp ومجموعههای فازی این است که اولی همیشه MF یکتایی دارد درحالی که هرمجموعه فازی بینهایت MF دارد که می توانند آن را نشان دهند. این درواقع هم ضعف است وهم قدرت ؛ یکتایی قربانی می شود ، ولی سود پیوسته ای که به خاطر انعطاف پذیری همراه خواهد داشت.
مدل فازی را قادر می سازد که با بیشترین سود دریک موقعیت داده شده تطبیق داده شود. درتئوری مجموعه های قراردادی ، مجموعه های اشیایی واقعی برای مثال اعداد در H معادلند و به صورت ایزومورفیک با یک تابع عضویت یکتا مانند توصیف می شوند. ولی معادل مجموعه ای ، از اشیای واقعی وجود ندارد. مجموعه های فازی همواره ( وفقط) توابعی هستند از «مجموعه جهانی» به نام X به [] . این مسئله درشکل 2 نشان داده شده است که درواقع مشخص می سازد مجموعه فازی تابع است از X به [] . همانطور که تعریف شده هرتابع [] یک مجموعه فازی است.
تازمانی که این در ریاضیات رسمی درست است ، بسیاری از توابع که دراین زمینه توصیف میشوند نمی توانند به طور مناسبی برای تصوریک مجموعه فازی تفسیر شوند . به عبارت دیگر، توابعی که X را به بازه واحد می برند ممکن است مجموعه های فازی باشند ولی تنها زمانی مجموعه فازی می شوند که یک سری ویژگی های غیر دقیق ولی ذاتی ، منطقی وتوصیفی را با اعضای X تطبیق دهند.
اولین سؤال و در واقع سؤالی که معمولا درمورد این طرح پرسیده می شود ، مربوط است به رابطه فازی واحتمال . آیا مجموعه های فازی یک مبدل هوشمند برای مدل های آماری است ؟ درواقع نه . شاید یک مثال کمک کند.
مثال 1: مجموعه همه آب ها رابه عنوان مجموعه جهانی درنظر بگیرید وهمچنین مجموعه فازی { مایعات قابل آشامیدن }=L را داریم . فرض کنید شما یک هفته بدون مایعات درصحرا بوده اید وحالا دو بطری A وB دارید. به شما گفته می شود که عضویت (فازی) مایع درون A در L ، 9/0 وهمچنین احتمال اینکه مایع درون B متعلق به L باشد هم 9/0 است. به عبارت دیگر A شامل مایعی است که با درجه عضویت 9/0 قابل شرب است درحالی که B شامل مایعی است که به احتمال 9/0 قابل شرب است . با این جفت بطری مواجه می شوید وباید ازیکی که انتخاب کرده اید بنوشید ، اول کدام را برای نوشیدن انتخاب می کنید ؟ چرا؟ بعلاوه بعداز مشاهده درباره محتوای دو بطری مقدار (محتمل) برای عضویت واحتمال چه میباشد؟ [ پاسخ این معما درکلاس بحث می شود ] سؤتفاهم رایج دیگردرباره مدل های فازی این است که آن ها به عنوان جایگزین هایی برای مدل های Crisp (یا احتمالاتی) پیشنهاد می شدند. برای توضیح این مسئله نخست از شکل های 1و2 توجه کنید که هرمجموعه Crisp فازی است ولی نه برعکس . بسیاری از طرح ها که ازایده فازی استفاده می کنند آن را از طریق محاط کردن وجا دادن بکار می برند یعنی ما تلاش می کنیم تا ساختارقراردادی را حفظ کنیم وبه آن اجازه می دهیم تا درخروجی هرزمان که میتواند و هرزمان که باید برجسته شود.
مثال 2 : وضع ریاضیدان اولیه را درنظر بگیرید ، او می دانند که سری تیلور برای تابع حقیقی (زنگی شکل) در واگرا است ولی نمی تواند بفهمد چرا ، مخصوصا که f دراین نقاط بی نهایت بار مشتقپذیر است. امروزه به عنوان دانش معمول هر دانش آموز ازتوابع مختلط تابع دو قطب در دارد. بنابراین تابع مختلط که محاط شده به وسیله صورت کسر است ، نمی تواند بسط سری توانی همگرا درنقطه ای روی مرز دایره به شعاع واحد درصفحه داشته باشد ؛ درحالت خاص در ، یعنی درنقاط حقیقی . این مثال یک اصل کلی در ریاضیات مدلی را نشان می دهد . یک مسئله حقیقی (ظاهراً لاینحل) را درنظر بگیرید ؛ فضا را گسترش بدهید وجواب را دراین فوق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
عنوان مقاله درس سیستمهای صف :
استاد : آقای دکتر صحرائیان
تهیه کننده : حجت مهرآزمای
دی ماه 1385
چکیده :
در این مقاله یک مدل جدید را برا ی تعیین اندازه بهینه بلوک در سیستم صف بلوکی با یک کانال خدمت دهی و دریافت خدمت در حین رانندگی، معرفی می کنیم.
در یک سیستم بلوکی، صف انتظار به دو قسمت فعال و غیر فعال تقسیم بندی می شود. در قسمت غیر فعال از رانندگان خواسته می شود تا خالی شدن قسمت فعال صف، خودرو خود را خاموش کنند.
در این مدل، یک اندازه مشخص برای بلوک ( بعنوان مثال ماکزیمم تعداد خودرو در قسمت فعال صف ) پیشنهاد می شود که در آن میزان مصرف سوخت در کل سیستم مینیمم می شود.
در این مدل می توان تاثیر شدت رفت و آمد، تغییرات زمان سرویس و نسبت رانندگانی قبول کننده ( جهت خاموش کردن ماشین خود ) بر اندازه بهینه بلوک و مصرف سوخت در کل سیستم را تشخیص داد.
1- معرفی
ما یک استراتژی مدیریت صف با عنوان صف بندی بلوکی و خدمت گیری در حین رانندگی را برای کاهش مصرف سوخت در نظر می گیریم. مشتریان با وسیله نقلیه خود جهت دریافت خدمت از یک کانال خدمت دهی وارد سیستم می شوند. نظام خدمت دهی براساس روش FIFO می باشد.
صف به دو قسمت تقسیم بندی می شود: صف فعال (قسمت فعال صف) و صف غیرفعال(قسمت غیر فعال صف). ماکزیمم تعداد خودرو در قسمت فعال صف را اندازه بلوک گویند. از رانندگانی که در قسمت غیر فعال صف هستند خواسته می شود که موتور خودرو خود را خاموش کنند تا وقتی که قسمت فعال صف خالی شود. (بعضی از رانندگان ممکن است پیروی نکنند.) هنگامی که قسمت فعال صف خالی شد، وسائط نقلیه در قسمت غیرفعال صف تا جایی که مقدور است بسمت جلو حرکت می کنند و مجدداً از خودروهایی که در قسمت غیر فعال صف هستند خواسته می شود که اتومبیل خود را خاموش کنند.
Fricker و Tsay (1985) استدلال می کنندکه ورود مشتریان با خودرو جهت دریافت خدمت، سبب مصرف بیهوده سوخت و بدتر شدن کیفیت هوا می شود. آنها ترجیح می دهند که مشتریان، ماشین خود را پارک کنند و پیاده جهت دریافت سرویس مراجعه کنند.
مدل صف بندی بلوکی در عین حالی که راحتی مراجعان را حفظ کرده، میزان سوخت مصرفی و در نتیجه تاثیرهای مخرب بر محیط زیست را به حداقل می رساند.
Doughety (1997) مدل بهینه کردن اندازه بلوک را بمنظور کمینه کردن سوخت مصرفی با ایجاد توازن بین هزینه روشن کردن ماشینها در قسمت غیر فعال صف و هزینه کار کردن ماشینها در تمام زمانها، ارائه داد . این مدل مشابه مدل کلاسیک کنترل موجودی (EOQ) است که میزان بهینه سفارش را محاسبه می کند. او اندازه بلوک را بصورت زیر پیشنهاد کرد:
p : متوسط تعداد وسیله نقلیه در صف غیر فعال.
f : میزان سوختی که موتور جهت روشن شدن مصرف می کند.
i : نرخ مصرف سوخت برای ماشینهای روشن.
s : متوسط زمان سرویس دهی.
Doughety پارامترهای دیگری را در مدل هزینه ای خود می آورد ولی اندازه بلوک وابسته به آن پارامترهای اضافی نیست .
ما یک مدل بهبود داده شده را برای بهینه سازی اندازه بلوک معرفی می کنیم که در آن از پارامترهای استاندارد مدل های صف بندی استفاده می کند.
همانطور که می دانیم متوسط طول صف انتظار () برای مدلهای M/G/1 بصورت زیر می باشد:
: نرخ ورود به سیستم.
: نرخ سرویس دهی.
: واریانس زمان سرویس دهی.
: شدت رفت و آمد.
ما یک حالت کلی از واریانس زمان سرویس را در نظر می گیریم. در این مدل اثر و و نرخ پذیرش در صف غیر فعال بر میزان سوخت مصرفی ارزیابی می شود.
Berglin (2003) از شبیه سازی رخدادهای گسسته بمنظور طراحی و آنالیز سیستم صف بندی بلوکی برای یک رستوران fast food استفاده کرد .
2- مدل بهبود داده شده برای بهینه ساری اندازه بلوک
ما فرآیند ورود را براساس توزیع پواسن با نرخ ورود در نظر می گیریم. Doughety هیچ فرضی در مورد ورود به سیستم صف در نظر نگرفته است .
ما سیستم صف با یک کانال ورودی و مدل M/G/1 در نظر می گیریم. و . در اینحالت اگر باشد فرآیند سرویس دهی ، قطعی خواهد بود و مدل بصورت M/D/1 در خواهد آمد و اگر باشد سیستم صف بصورت M/M/1 و زمان سرویس دهی براساس توزیع نمایی خواهد بود. تحت فرض واریانس زمان سرویس دهی خواهیم داشت :
علاوه بر پارامترهای ، ، ، ، که توسط Doughety معرفی شد، ما b را بعنوان اندازه بلوک و بعنوان نسبت رانندگان تابع این مدل بندی در قسمت غیر فعال صف، طول متوسط خودرو و v سرعت خودرو که در صف رو به جلو حرکت می کند.
ما 3 فرض را در نظر می گیریم :
1- اینکه ، بعبارتی ، در غیر اینصورت حدی برای متوسط طول صف نمی تواند وجود داشته باشد.
2- ، در غیر اینصورت اتومبیل بدون توقف می تواند به آرامی در طول سیستم حرکت کند.
3- اتومبیل که در طول صف حرکت می کند با اتومبیلی که روشن است وحرکت نمی کند با نرخ ثابتی سوخت مصرف می کنند.
با همان استدلالی که Doughety (1997) انجام داد ما میزان سوخت مصرفی مورد انتظار، F(b) ، را در واحد زمان با فرض در نظر گرفتن b بعنوان اندازه بلوک محاسبه می کنیم. F(b) ، برابر با کل سوخت مصرفی خودروها در قسمت فعال صف بعلاوه کل سوخت مصرفی خودروهای در قسمت غیر فعال صف که از اجرای خواسته ما سرباز می زنند، بعلاوه کل سوخت مصرفی خودرو های در قسمت غیر فعال صف که خواسته ما را اجرا می کنند ، می باشد، بعبارتی داریم: