هنر اژه ای 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

تمدنهای اژه ای

در 3000 تا 1000 ق.م  سه فرهنگ وابسته به هم در یونان و جزایر اطراف وجود داشتند که در کل به نام هنر اژه ای معروفند- که نام آنها از نام دریای اژه گرفته شده است.

این سه فرهنگ عبارتند از :

•فرهنگ سیکلادی :

واقع در جزایر بین کرت و یونان که " مینوسی پیشین " هم نام دارد.

•فرهنگ مینوسی :

متعلق به جزیره"کرت" که به عصرمفرغ متاخر بازمیگردد.1800ق.م

•فرهنگ میسنی :

 مربوط می شود به سرزمین اصلی یونان.2000 ق.م

تمدن کرت را می توان نخستین تمدن بزرگ مغرب زمین محسوب کرد.

از کاخ های به جای مانده- کنوسوس، فایستوس ومالیا را می توان نام برد.

بزرگترین این کاخها- کنوسوس- می باشد.

کنوسوس ساختمانی سه طبقه و بی نقشه که روی تپه ای کم ارتفاع بنا شده است. این قصر برج و بارو ندارد.

هنر اژه ای

کاخ کنوسوس ( 1500 – 1600 پیش از میلاد ) بزرگ ترین کاخ در دوره ی مینوسی پسین که دارای ساختمانی بی نقشه بود . زمین حیاط بزرگ مستطیل شکلی که تمام واحدهای کاخ گرداگرد آن ساخته شده اند ، در زمان کاخ کهن تسطیح شده بود و شیوه ی حلقه زدن ساختمان ها به دور آن حکایت از این دارد که نقشه اش پیشاپیش تهیه نشده بود بلکه چندین هسته ی مرکزی ساختمانی ، همراه با هم رشد می کرده اند و حیاط مزبور نیز نقش عامل سازمان دهنده ی اصلی را ایفا می کرده است . دومین عامل سازمان دهنده ، دو دالان دراز بوده اند . یک دالان شمالی-جنوبی در ضلع غربی حیاط ، اتاق های اداری و تشریفات را از انبارها که محل ذخیره سازی شراب ، غلات ، روغن و عسل در خمره های بزرگ بودند ، جدا می کرده است . در ضلع شرقی حیاط ، یک دالان شرقی-غربی ، تالارهای مخصوص شاه و ملکه و تالارهای پذیرایی ( جنوب ) را از اتاق های کارگران و پیش خدمت ها ( شمال ) جدا می کند . در کوشه ی شمال غربی کل مجتمع ساختمان ، " میدان " یا " محوطه ی تئاتر " با پله ها ( صندلی پله ای ؟ ) در دو طرف – نخستین نسل تئاتر یونان در دوره های بعد – دیده می شود . در زیر کاخ ، شبکه ی کارآمدی برای فاضل آب از لوله های سفالی ساخته شده است و به همین علت ، احتمال زیاد می رود که کنوسوس یکی از بهداشتی ترین شهرهای جهان تا پیش از سده ی بیستم بوده باشد . این کاخ سه اشکوب با پله کان های ذاخلی داشت که به گرد روشنایی و هواکش های آن ساخته شده بودند . از ویژگی های مشخص کننده ی ستونهای مینوسی ، که در آغاز از چوب ساخته شده بودند ولی بعدها با سنگ بازسازی شدند ( به اعتقاد امروزیان با تناسب های نادرست و بزرگ تر ) ، سرستون های پیازی شکل و بالشتکی و شیوه ی مخروطی شدن تنه ی ستون در سمت قاعده و پهن تر شدنش در رأس بود .

معرق موزاییک 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

معرق موزاییک

استاد جناب آقای بیدگلی کاشانی

پژوهشگران: سلمان بابایان - میلاد فلاح

تعریف معرق کاری در فرهنگ نامه ها

فرهنگ عمید

معرق

مرد کم گوشت و لاغر ، شراب رگدار از آب ، شرابی که با اندکی آب مخلوط شده باشد ، در فارسی به نوعی از کاشی هم می گویند که از تکه های ریزریز با اشکال گوناگون ساخته می شود.

موزائیک

نوعی از نقاشی و خاتم کاری با گچ یا سیمان ، نوعی آجر که با سیمان و شن های رنگین ساخته می شود

فرهنگ دهخدا

معرق کاری :

ساختن یا نصب کاشی های معرق ، معرق کاری در قرن 6 هجری یعنی در دوره سلجوقیان به سمت کمال رفت و بسیار متداول گردید. در قرن هشتم هجری هنرمندان معرق کار بمراتب از هنرمندان عهد سلجوقی جلو افتادند .

 در این قرن موفق شدند اجزایی را که اشکال معرق از آنها تشکیل می یابد کوچکتر کنند و لطیفترین و زیباترین اشکال بنائی و هندسی را در مجموعه ای از رنگهای زیبا و براق که جز در فنون و صنایع شرقی مخصوصاً ایرانی دیده نمی شود نمایش دهند . مخصوصاً ارزانی معرق بیشتر موجب شیوع آن گردید . زیرا هزینه ساختن معرقهای لعاب صدفی دار بمراتب کمتر از هزینه آجرهای کاشی مینایی بود و علت این امر واضح است. زیرا در کاشی لازم بود پس از کشیدن رنگ و نقش یک بار دیگر آن را در کوره گذارند و این عمل گذشته از هزینه اضافی که داشت چندان مورد اطمینان نبود و چه ممکن بود کاشیها از کوره سالم بیرون نیاید ، صنعت معرق کاری در قرن های نهم و دهم هجری به منتهای ترقی خود رسید در این دوره مراکز مهم معرق سازی شهرهای اصفهان ، یزد ، کاشان ، هرات ، سمرقند و تبریز بود.

موزائیک :  ( فرهنگ دهخدا )

مجموعه مکعبهای کوچک رنگارنگ از مرمر یا اسمالت (smalt) که رسمی هندسی مانند کتاب را تشکیل می دهد و در سیمان کار گذاشته شده نوعی آجر که با سیمان ساده یا رنگین یا ساده ساخته شود

موزائیک Mosaic  )   معرق(          ( دایره المعارف هنر ، نوشته رویین پاکباز )

طرح پیک نما یا انتزاعی ساخته شده از قطعات سنگ ، شیشه ، سفال ، چوب رنگین بر روی دیوار ، سقف ، زمین و غیره هنر موزاییک از دیرزمان شناخته شده بود و تا به امروز نیز کاربرد دارد. در بین النهرین و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می شد ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایه دیوارنگاری به کار می بردند . صنعت موزاییک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراتوران بیزانسی به اوج شکوفایی خود رسید ( مثلاً موزاییک های کلیسای سان وتیله در راونا )

تاریخچه معرق کاشی

مرکز اولیه صنعت کاشی سازی درشهرکاشان بوده و در ابتدا پیدایش پدیده ای از نوع تکامل یافته صنعت سفال سازی و ظروف لعابدار و مینایی می باشد و در نهایت ممتاز ترین نوع کاشی ، خشتی که در دوران تحول این صنعت پدید آمد محراب های بزرگ ، قوی و کتیبایی پیوسته خطی بود که برای مساجد و مقابر و اماکن عمومی ساخته می شد. بزرگترین خانواده کاشی سازان که در پیشه موروثی مهارت کامل و علم داشتند اولادان ابوطالب بودند زیرا علاوه بر آثار هنری چند نسل متوالی که تا کنون باقی مانده است در نتیجه کشف کتاب خطی در موضوع دستورهای فنی سفال سازی ،‌ از تحلیل و ترکیب مواد لازم تا حرارت دادن در کوره و غیره ، تخصص و هنرمندی آنان ثابت و آشکار شده است.

این کتاب که در سال 1314 شمسی از کتابخانه مسجد اباصوفیه اسلامبول بدست آمده ، در سال 700 قمری بقلم ابوالقاسم عبداله بن علی بن محمد القاشانی المورخ ، نگاشته و به تاج الدین وزیر سلطان محمد خدابنده اهدا شده است . مؤلف نامبرده از جمله مورخین و کسانی است که در تألیف کتاب جوامع التواریخ رشیدی شرکت و سهم بسزایی داشته است . خود او نیز تاریخ سلطان محمد خدابند را جداگانه تألیف کرده و گذشته از مراتب فضل و دانش وی ، از خاندان ابی طاهر می باشد. در صنعت کاشی سازی شهرت و مهارت کامل داشته اند . جدش محمد بن ابی طاهر و پدرش علی بن محمد و بردارش یوسف بن علی تا اواخر قرن هشتم هجری سرگرم به این کار بودند.و نام آنها در آثارشان جاویدان مانده است.

آثار خاندان ابی طاهر کاشانی

1ـ کاشی ممتاز مرقد حضرت معصومه در قوم ، کار محمد بن ابی طاهر با تاریخ 602 هجری

2ـ دو محراب بزرگ و کوچک و همچنین کتیبه حرم حضرت امام رضا (ع) کار محمد بن ابی طاهر با تاریخ 612 – 640 هـ .

3ـ محراب امام زاده یحیی ورامین ( اکنون در موزه دانشگاه فیلادلفیا است ) کار علی بن محمدبن ابی طاهر و تاریخ 663 هـ .

4ـ محراب مسجد قم ( در موزه برلن ) کار علی بن محمد بن ابی طاهر

رجوع شود به هنر و مردم شماره 15 ـ دی ماه 1342

از دیگر آثار جالب توجه از هنر کاشی سازی ایران در دوره ایلخانیان کاخ زیبایی از سلاطین ایلخانی در جنوب آذربایجان به نام تخت سلیمان می باشد.

در قرن هفتم هجری جانشینان هلاکو کاخ زیبایی را ساختند که حمدالله مستوفی آنرا به آقاخان نسبت میدهد ، در دوره ایلخانیان تغییراتی در این کاخ داده شد و تا آنچه که این بنا را متمایز می سازد انواع مختلف کاشی است که در تزئین آن بکار برده اند . (متأسفانه از این کاشیکاری تنها کاشیهای خرد شده پایه دیوار باقی مانده است.

معایب سازه های فولادی 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 38

مقاله سازه های فولادی (معایب و راهکارها)

فــهرست مطالــب

عنـــوان شماره صفحه

مقدمه............................................................................................ 3

کلیات جوشکاری.............................................................................. 3

ضوابط کلی جوشکاری...................................................................... 7

جوشکاری قوسی دستی با الکترود روکش دار........................................ 8

بررسی کیفیت جوش وتاثیر آن درطراحی عمران..................................... 11

نتایج فنی....................................................................................... 15

عملکرد لرزه ای در ساختمان های فولادی............................................. 16

صنعت جوشکاری ساختمان در ایران.................................................... 16

عدم انطباق معمول سازهای فولادی با آیین نامه ها ودستورالعملها............... 17

کیفیت جوش به علت عدم آموزش........................................................ 19

نبود نظارت اصولی و دقیق................................................................. 20

عدم طرح دقیق اتصال جوشی.............................................................. 20

نتایج تحقیق.................................................................................... 21

پیشنهادات...................................................................................... 21

مقاله بررسی اتصال خورجینی ............................................................ 22

جوشکاری سازه های فولادی

(روش قوسی با الکترود روکش دار)

(( بررسی کیفیت جوش در طرحهای عمرانی ))

مقدمه

سازه فولادی مجموعه ای از اعضای باربر،ساخته شده از ورق و یا نیمرخ های فولادی است که به کمک اتصالات، اسکلت ساختمان را بوجود می آورند، نیمرخ های فولادی معمولاً تولیدیهای کارخانه ای هستند که با توجه به تکنولوژیهای پیشرفته ای که در تولید آنها استفاده می شود، غالباً رفتاری در حد انتظار از خود نشان می دهند. موضوعی که موجبات نگرانی طراحان و سازندگان سازه های فولادی را فراهم می کند، چگونگی رفتار اتصالاتی است که الف) برای ساخت اعضاء مرکب از نیمرخ و ورق و ب ) برای یکپارچه نمودن اعضاء (شامل تیر، ستون و مهاربندها) در محل گره ها مورد استفاده قرار می گیرند.

برای ساخت اعضا و اتصال آنها به یکدیگر از پرچ، پیچ و جوش استفاده می شود. در ایران استفاده از جوش در ساختمانهای متعارف بسیار رایج است. باتوجه به قدمت نسبتاً طولانی استفاده از جوش در ساخت اسکلت فولادی در ایران و دیگر نقاط جهان، پیشرفت های قابل توجهی در شناخت جوش و توسعه فن آوری مربوط به آن صورت گرفته است، اما هنوز هم نگرانی هایی در مورد اتصالات جوشی به ویژه به علت صدمات به وجود آمده در اتصالات جوشی ساختمانهای بلند مرتبه تحت اثر زلزله، در ذهن مهندسان وجود دارد.

بدون شک جوشکاری عامل مهمی در توسعه و تکوین صنایع ساختمانی و به طور کلی پروژه های عمرانی بوده است . که اجرای غیر صحیح آن می تواند خسارات جبران ناپذیری را به لحاظ اقتصادی و اجتماعی به کشور تحمیل نماید.

در این نشریه سعی بر این است که ابتدا بر اساس آیین نامه جوشکاری ساختمانی ایران کلیاتی درباره جوشکاری (بویژه جوشکاری قوس فلزی دستی که متداولترین نوع جوشکاری کارگاهی در پروژه های عمرانی می باشد) ارایه و پس از آن نتایج تحقیقی را که در مورد بررسی کیفیت جوش در پروژه های عمرانی (ساختمانهای دولتی) انجام گرفته است مطرح گردد.

کلیات جوشکاری

1ـ مساحت ، طول ، اندازه ساق و بعد موثر گلوی جوش

1ـ1ـ جوشهای شیاری

مساحت مؤثر جوش مساوی حاصل ضرب طول موثر در بعد موثر گلوی جوش است.

1ـ1ـ1ـ طول مؤثر جوش برای انواع جوش شیاری، با لبه ساده (گونیا) و یا پخدار ، مساوی عرض قطعه متصله در امتداد عمود بر جهت تنش می باشد.

1ـ1ـ2ـ بعد گلوی جوش در جوش شیاری با نفوذ کامل ، مساوی ضخامت ورق نازکتراست. هیچگونه افزایشی به علت وجود تحدب مجاز نیست.

1ـ1ـ3ـ برای جوش شیاری با نفوذ نسبی در صورتیکه زاویه شیار کوچکتر از 60 درجه ولی بزرگتر از 45 درجه باشد و جوشکاری به روش قوسی با الکترود روکشدار یا زیر پودری انجام شود، بعد مؤثر گلوی جوش مساوی عمق شیار منهای سه میلیمتر می باشد .

در حالتهای زیر بعد موثر گلوی جوش شیاری به روش قوسی با الکترود روکشدار مساوی عمق شیار بدون هرگونه کاهشی می باشد:

1ـ زاویه شیار مساوی یا بزرگتر از 60 درجه (در ریشه)

2ـ زاویه شیار بزرگتر یا مساوی 45 درجه در ریشه .

مسجد کبود تبریز 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

مسجد کبود تبریز، فیروزه‌ی اسلام

بنای تاریخی ـ مذهبی مسجد کبود از آثار ارزشمند دوره قراقویونلو می‌باشد که به دستور جهانشاه که شهر تبریز را پایتخت خود قرار داده بود و به سرکاری عزالدین قاپوچی بنا گردیده و با استناد به کتیبه برجسته سردرب به سال 870ه‍.ق ساختمان آن به اتمام رسیده است. نام این مسجد به لهجه محلی، «گوی مسجد» است.

بنای اصلی در مقام مسجد مقبره، دارای صحن وسیعی بوده که در آن مجموعه‌ای از ساختمان‌ها از جمله مدرسه و حمام و خانقاه و کتابخانه ساخته شده بود که متاسفانه آثاری از آنها بجای نمانده است.

خصوصیت بارز و شهرت وافر مسجد کبود با معماری ویژه تلفیقی و اعجاب‌انگیز آن بیشتر به خاطر کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی، آجری نقوش پرکار و در حد اعجاز آن می‌باشد که زینت‌بخش سطوح داخلی و خارجی بنا بوده است. در متن کتیبه برجسته سردرب باشکوه و پرنقش و نگار آن، عمارت مظفریه و نیز نام نعمت «الله بن محمود البواب»، خطاط و احتمالاً طراح نقوش که از هنرمندان برجسته خوشنویسی آذربایجان بوده، درج شده است.

چنین تصور می‌شود که ساختمان مسجد کبود به مثابه یادمانی از پیروزی‌های جهانشاه برپا گردیده است، به طوری که در این خصوص می‌توان به سوره فتح که به صورت کامل و به شکل برجسته، زینت‌بخش دورتادور بالای شبستان بزرگ می‌باشد، اشاره نمود. نام جهانشاه در کتیبه بالای درب ورودی نقش بسته که قبلاً روکش طلایی داشته است.

مسجد کبود دارای دو مناره باریک و بلند در منتهی الیه شرق و غرب ضلع شمالی بوده است. در پشت درب ورودی به شبستان بزرگ، یک بیت شعر فارسی به خط ثلث نوشته شده بدین مضمون:

کردار بیار و گرد گفتار مگرد چون کرده شود، کار بگویید که که کرد

بنای این مسجد بسیار عالی، نمای آن که پنجاه قدم ارتفاع دارد، هشت پله از سطح زمین اطراف کرسی دارد و از خارج دیوارهای آن همه از کاشی اعلی به رنگ‌های مختلف پوشیده شده است. از طرف داخل با نقش و نگارهای زیبا به سبک معماری اعراب و کلمات بسیار به خط عربی از طلا و لاجورد زینت یافته است. از دو طرف بنا دو مناره با برج خیلی بلند، اما کم‌قطر ساخته‌اند و در میان آنها راه‌پله تعبیه شده است که بالا می‌رود و سطح ظاهر منارها هم کاشی است و این آجرهای منقش براق زینت معمولی است که در ایران ابنیه را بدان می‌آرایند.

درب مسجد چهار پا بیشتر عرض ندارد و در وسط یک تخته سنگ سفید شفافی تراشیده شده که بیست و چهار پا طول، یعنی ارتفاع و دوازده پا عرض آن سنگ است و در میان سطح داخلی آن نمای بزرگ مسجد خیلی زیبا و عظیم به نظر می‌آید، از راه‌رو و مسجد داخل گنبد می‌شود که سی و شس قدم قطر آن است. این گنبد از طرف داخل روی دوازده مجردی بنا شده که شانزده مجردی هم از خارج تکیه‌گاه آن است و این مجردی‌ها خیلی بلند و شش پای مکعب حجم آنها است، در پایین ستون‌های سکویی از مرمر سفید ساخته شده که زیر آن خالی و خانه خانه است، برای اینکه کفش‌ها را هنگام داخل شدن به مسجد می‌کنند و در آن حفره‌ها بگذارند.

این گنبد از طرف داخل با آجرهای کوچک مربع از کاشی‌های الوان مختلف گل و بوته‌دار موزاییک شده که در میان آنها به تناسب جملات و آیات عربی گنجانیده و به قدری خوب به هم اتصال داده‌اند که گویا یک پرده نقاشی است که تمام با درجه و پرگار ساخته شده است. از این گنبد داخل یک گنبد کوچکتری می‌شود که خیلی قشنگتر از اولی است:‌ در عمق آن از سنگ مرمر شفاف سفید چیزی ساخته شده که شباهت به دری که باز نمی‌شود، دارد.

این گنبد مجردی ندارد، اما ازاره‌ی آن به قدر هشت پا ارتفاع از سنگ مرمر سفید است و سنگ‌ها به عرض و طولی است که مایه تعجب و حیرت است. تمام این گنبد از مینای بنفشه رنگ است که روی آن اقسام گل‌های صاف نقاشی شده، سطح خارجی هر دو گنبد هم از همین کاشی‌ها است، ولی نقاشی آنها برجسته می‌باشد. روی گنبد اولی گل‌های سفید روی زمینه‌ی سبز و گنبد دومی ستاره‌های سفید روی زمینه سیاه نقش شده و همه این رنگ‌ها به بیننده لذت و فرح می‌دهند.

نزدیک درب ورودی که از گنبد بزرگ داخل گنبد کوچک می‌شوند، طرف چپ منبری از چوب گردو به دیوار تکیه داده‌اند که نجاری آن تعریفی نداشت، اما طرف دست راست یک منبر دیگر از همان چوب به دیوار تکیه داده‌اند. بالای سر آن سایبانی از همان چوب افراشته و دور محل نشیمن آن از چوب نرده کوچکی ساخته شده و چهارده پله دارد. در سمت جنوب مسجد دو تخته سنگ خیلی بزرگ سفید شفاف که نور خورشید از آن می‌گذرد، نصب شده است. وقتی آفتاب به آنها می‌تابد، سرخ رنگ می‌شود، به طوری که چند لحظه بعد از غروب آفتاب هم می‌توان به روشنایی و تلالو آنها مکتوب را قرائت کرد.

شبستان بزرگ را از سه طرف رواق‌ها دربر گرفته و بر بالای آن گنبد دو پوشی به قطر تقریبی 17 متر قرار گرفته است. شبستان کوچک که در حکم مکانی خصوصی و مقبره سلطنتی درنظر گرفته شده بود، در سمت جنوب بنا واقع شده و با قطعات سنگ مرمر ازاره‌بندی شده بود که آیات قرآنی به خط زیبای ثلث و به صورت برجسته زینت‌بخش قسمت فوقانی سنگ‌ها است.

کاشیکاری آن صرفاً به رنگ لاجوردی و عمدتاً از قطعات شش ضلعی کار شده بود و تمام سطح سقف آن زرنگاتر (نقاشی با آب طلا) و کف شبستان‌ها به احتمال قوی مرمرین بوده است. نقش و نگار نقاشی معرف مسجد شامل گره‌بندی‌های هندسی، گل و بوته اسلیمی و کتیبه‌های مختلف که مجموعاً حکایت از زیبایی خارق‌العاده‌ای داشته است.

قنات میراث زنده‌ی تاریخ پنهان درون خاک 37 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

قنات میراث زنده‌ی تاریخ پنهان درون خاک

گرد آورنده:

محسن میرعرب

استاد راهنما:

مهندس نوروزی

فهرست

- مقدمه

-آشنایی با قنات

قنات در گستره‌ی تاریخ

اسامی واصطلاحات مربوط به اجزای قنات

تقسیم بندی انواع قنات

مقایسه قنات و چاه

قنات سازی

عوامل موثر در ساخت یک قنات

وسایل لازم برای حفر قنات

فن حفاری قنات

مشکلات حفر قنات و رفع آنها

عملیات نگه داری قنات

مقدمه

آشنایی با قنات

واژه شناسی قنات:

نظریات گوناگونی در مورد ریشه لغت قنات ارایه شده است ؛ در ایران و آسیای میانه قنات و کاریز و در کشورهای عربی فقره می‌گویند. در ایران خاوری و افغانستان و آسیای میانه واژه‌ی کاریز بیش‌تر کاربرد دارد و در ایران باختری واژه‌ی قنات.

١-ریشه کلمه ((قنات)) گرفته شده از کلمه ((کانو)) آکادی است که به معنای ((نی)) که در عبری به ((کانا)) و در آرمی به ((کانیا)) تبدیل شده است.

٢-واژه ی ((کانال)) لاتین بطور موازی به کانو – کانات شرقی تحول یافته زیرا ((کانالیس)) در واقع به معنای چیزی است که شکل ((نی)) دارد و کانال به معنای مجرا از آن ساخته شده است.

٣- از سویی کلمه ((قنات)) نام خود را به شهر کاناتا که در تورات آمده داده است. جایی که در دوران متعلق به قبل از آمدن مادها و پارسها برای استفاده از آب، کانال هایی بعضا زیر زمینی که بخشی از آن رو باز بوده وجود داشته است.

٤-قنات را در لغت عده‌ای به معنای نیزه معنی کرده‌اند که جمع آن، قنوات، قنیات و قنی است، که بعدها، به معنای کانال و مجرای آن و معادل کاریز به کار رفته است، عده‌ای نیز آن را از کلمه‌ی پهلوی کانیکه برگرفته از کانال و فعل کن و کندن می‌‌دانند که به زبان عربی رفته و معرب شده است. این کلمه در زبان آکادی و آشوری به شکل قانو، در عبری به صورت قنا و قانو و در لاتین، به صورت کانال دیده می‌شود و در زبان پهلوی نیز به شکل کهس به کار رفته است و معادل فارسی امروزی آن، کلمه کاریز و کهریز است.

اسامی معادل قنات:

در ایران و سایر کشورهای جهان برای قنات بیش از٢٧اسم وجود دارد یا به عبارت دیگر، برای نامیدن این شیوه‌ی آبیاری بیش از٢٧ اصطلاح به کار برده می‌شود.

این اسامی درجنوب غربی آسیا عبارتند از:

قونات، کنانت، کونوت، کانات، خنات، خاد، کنایت، قنات، کارز، کاه ریز، کاه رز، کرز، کاکوریز، کهریز و چین آوولز.

اسامی معادل قنات در آفریقای شمالی:

فوگارا (فقره)، فقاره، فگاره، مایون، ایفلی، نگولا، ختارا، خوتارا، رتارا.

این اسامی در عربستان عبارتند از:

فلج، افلج، فلج.

تعریفی فنی از واژه‌ی قنات:

مجموعه‌ای از چند میله و یک کوره (یا کوره‌های) زیرزمینی که با شیبی کم‌تر از شیب سطح زمین، آب موجود در لایه (یا لایه‌های) آب‌دار مناطق مرتفع زمین یا رودخانه‌ها یا مرداب‌ها و برکه‌ها را به کمک نیروی ثقل و بدون کاربرد نیروی کشش و هیچ نوع انرژی الکتریکی یا حرارتی با جریان طبیعی جمع‌آوری می‌کند و به نقاط پست ‌تر می‌رساند. به عبارت دیگر، قنات را می‌توان نوعی زه‌کش زیرزمینی دانست که آب جمع‌آوری‌شده توسط این زه‌کش به سطح زمین آورده می‌شود و به مصرف آبیاری یا شرب می‌رسد.