مقاله درمورد باغ موزه آب

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

باغ موزه آب

باغ موزه آب، از نمونه های معاصرمعماری منظر ایران است که در سال های اخیر در قلهک ساخته شده. تم پارک تاثیر آب در زندگی انسان است و شامل باغ و ساختمان آکواریوم می باشد. باغ آن به عنوان یک پارک در مقیاس محله قلهک نیز عمل می کند. جلوه های آب در این باغ به شکل آبنماهای مختلف که برگرفته از معماری سایر ملل است نشان داده شده است. فضاهای متعددی که در کنار آبنماها به وجود آمده است به وسیله محور های زاویه دار نسبت به جداره پارک به هم دوخته شده اند.

کلید واژه : باغ موزه، آب، آبنما، منظر سازی

باغ موزه آب

آب از دیرباز نقشی حیاتی در زندگی انسان داشته است و دریاچه ها و رودخانه ها نیز همواره آدمی را به سوی خود جذب می کرده اند.در گذشته ای نه چندان دور که انسان آب را به عنوان یکی از اجزا و عناصر معماری منظر و طراحی شهری مورد استفاده قرار داد همواره جلوه های مختلف آن باعث تهییج و تحریک گرایش انسان به زیبایی شده است.

وجود حوضها در معماری اسلامی نشان می دهدکه آب ورای نقش پر اهمییت آن در تمدن و فرهنگ، ریشه در روح و روان آدمیان دارد. هم اکنون نیز آب به همان شکل گذشته در معماری و طراحی ما تاثیر می گذارد و فقط قالب استفاده آن اندکی تغییر کرده است. امروزه از آب به شکلهای متفاوت تر و مهیج تر در کالبد شهر استفاده می شود و این شاید به خاطر اهمییت روز افزونی ست که آب در زندگی انسان پیدا کرده است.

آب در حالات مختلف تاثیرات متفاوتی بر روی انسان دارد و هر کس به فراخور سن خویش بهره روانی خاص خود را می برد.آب درون استخرها که ترکیبات آنها با درختها و زیبایی های طبیعت باعث آرامش و راحتی روح انسان و توازن زیست شناختی او می شود. آب جاری در رودخانه ها و کانالها، با جریان دایمی و پویا شوق حرکت را در آدمی زنده می کند. آب در آبشار ها حالتی دیگر را در آدمی بیدار می کند، عظمت آبی که جاری است، هیجان زائدالوصلی را در آدمی به وجود می آورد. استفاده از حالات متفاوت آب در طراحی و معماری به منظور ایجاد احساسات مختلف، یکی از مبانی طراحی عناصر معماری آبی-از جمله موزه های آب- است. آنچه در مورد بشر عصر حاضر نگران کننده می نماید، این است که مبادا برای گذراندن اوقات فراغت خود، در بند سرگرمی های غیرفعال حبس شود و از مواهب طبیعی دور بماند.

فکر احداث موزه ای به نام موزه آب, توسط معاونت فنی و عمرانی منطقه 3 مطرح شد و زمینه ها، امکان و جنبه های قابل نمایش آب توسط "مهندسین مشاور آهون" بررسی شد. هدف از احداث این باغ, ایجاد فضایی آموزشی، فرهنگی و تفریحی برای قشر دانش آموز، با تاکید بر موضوع "آب" به عنوان محور اصلی است. این مجموعه شامل بخش های مختلفی چون موزه, سالن نمایش، باغ با آبنماهای متنوع و ... است و هدف از احداث آن به نمایش گذاشتن جلوه های آب و آشنا کردن قشر دانش آموز با مصارف مختلف آب است.

در این جا این سوال مطرح می شود که کدام جنبه های حضور آب در زندگی انسان و محیط زیست و نقش آن در حیات وحش و محیط طبیعی زندگی گیاهان و جانوران قابل نمایش است؟ در یک مجموعه نمایشگاهی مسایل مختلفی چون سیر تگامل شیوه های آبیاری و آبرسانی، نقش آب در حمل و نقل و ارتباطات، نقش آب در کشاورزی و صنعت و معدن, نفش آب در تولید و انرژی، نقش آب به عنوان پاک کننده و شوینده و نیز منابع آب شیرین کره زمین و راه های حفظ و بازیابی آن قابل عرضه و نمایش است. شرکت آهون سرفصل های زیر را برای موزه در نظر گرفته است:

آب در طبیعت (توزیع جغرافیایی آب، اشکال حضور آب در طبیعت و ...)

انسان و آب (اشکال جمع آوری و نگهداری آب، شیوه های آبیاری در کشاورزی و باغداری و ....)

آب شیرین (مقدار و درصد آب شیرین در کره زمین، شیرین سازی آب و روش های آن و ...)

آب در صنعت (استخراج املاح از آب دریا، سایر عناصر و معادن کف دریا و ...)

کسب انرژی از آب (انرژی میکانیکی و الکتریکی و ...)

آب و حمل و نقل (کانال های معروف جهان, حمل و نقل با کشتی و زیر دریایی و ...)

تصفیه و توزیع آب (سیستم های تصفیه آب، نمک زدایی و ...)

آب وآلودگی (انتشار بیماری های واگیر به وسیله آب, تصفیه فاضلاب و ...)

آب در زندگی روزمره (آشامیدن، تهیه غذاو ...)

انسان، آب و ورزش (استخر، شنا، واترپلو و ....)

آب و مسولیت های انسانی (بهره وری در تولید و مصرف آب، کسب در آمد از فروش آب و ...)

مهندس علی فکری ارشاد طراح و مسول پروژه باغ موزه آب می گوید :«در این موزه قصد است با پشتوانه وسیع مطالعاتی، ابتدا به معرفی آب و خواص فیزیکی و شیمیایی آن و سپس به تاریخچه نقش آب در پیدایش تمدن های اولیه برای قشر جوان و دانش آموز بپردازیم و مصارف مختلف آب را طبق سرفصل های پیشنهاد شده نشان دهیم.»(رنجبر،1375)

قرارگیری یک قطعه باغ قدیمی در میان انبوه ساختمان های قسمتی از شهر تهران، انگیزه ای برای شهرداری شد تا با ساماندهی و طراحی آن به عنوان باغ موزه آب، این باغ قدیمی را حفظ و به عنوان بخشی پویا از شهر در خدمت شهروندان و بازدید کنندگان قرار دهد. باغی که تا قبل از این زمینه های ناامنی را به دنبال داشت.

قیمت بالای زمین در این ناحیه و همچنین کمبود زمین های باز در اطراف آن، به ویژه زمین هایی با چنین موقعیت شاخص، بر اهمیت این قطعه می افزاید. از طفی وجود پتانسیل های بالای زیست محیطی(درختان، قنات، باغ اطراف) و اجتماعی( قرار گرفتن در میان مراکز آموزشی مختلف) در حوزه اطراف باعث اهمیت بیشتر تصمیم گیری برای کاربری این قطعه بود.

قرار گیری این قطعه باغ قدیمی در حاشیه خیابان سرزنده و فعال«یخچال»، محوری که در آن گروه های مختلف اجتماعی به چشم می خورد، خود جنبه استفاده از باغ موزه را تضمین می کند؛ به طوری که هر چه تنوع گروه های اجتماعی بیشتر گردد، میزان استفاده آنها از مجموعه رشد فزاینده ای به خود می گیرد.

باغ های ایرانی 13 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

برخی از خصوصیات کلی باغ های ایرانی:

احداث باغ غالبا در زمین شیب دار

محصور بودن پیرامون باغ با دیوار

تقسیم سطح باغ غالباً به چهاربخش

استفاده از خطوط راست در طراحی باغ

وجود یک ساختمان در مرکز یا بلندترین قسمت فضا

استفاده از یک جوی دائم اصلی (آب دائم)

روان نمودن آب به گونه ای که صدای آب به وجود آید (آب شیبها)

استفاده از سنگهای تراش دار در کف جوی برای نمایان شدن موج آب(سینه کبکی)

وجود رابطه نزدیک با طبیعت و عدم وجود حد فاصل بین ساختمان و باغ

وجود حوض یا استخر برای تامین آب وزیبایی چشم انداز در مقابل عمارت

استفاده از درختهای زیاد و سایه دار و وجود معبرهای باریک

اختصاص دادن بیشترین قسمت باغ به کاشت درختان میوه

استفاده از انواع گلهای زینتی و دارویی

استفاده بیشتر از گل سرخ نسبت به گونه های دیگر

باغ و مجموعه قدمگاه- نیشابور

در دامنه جنوبی کوهستان بینالود در میان کاسه ای که از پیوستن دو تپه بوجود آمده و رو به دشت نیشابور است، باغی قراردارد که قدمگاه نامیده می شود.

این مکان به عنوان جایگاهی مقدس از سابقه تاریخی طولانی برخوردار است و منشأ آن به دوران پیش از اسلام باز می گردد. اگر چه عملکرد آغازین آن هنوز روشن نشده است.

این باغ را زمانی منصوب به شاهپور کسری و سپس منصوب یه حضرت رضا(ع) دانسته اند. شکل اصلی باغ کنونی از دوران صفوی و به دستور شاه عباس اول به وجود می آید و در دوره های بعدی در زمان شاه سلیمان صفوی و در دوران ناصرالدین شاه قاجار، رسیدگی های اساسی به باغ مذکور در جهت احیاء، مرمت و احداث ابنیه جدید در آن صورت می پذیرد.

مجموعه باغ و ابنیه قدمگاه در سه بخش و در طول یک محور اصلی میانی، در سطوح مختلف و منطبق با شیب کوهپایه بینالود بوجود آمده است.

باغ به شکل مربعی محصور، بالاترین بخش این مجموعه را تشکیل داده است. بخش میانی، سردر ورودی باغ است که خود به شکل ساختمانی زیبا دارای حیاطی کوچک است.

این بخش اتصال باغ را با فضای سبز شهری یا باغی نیمه محصور که بخش سوم این مجموعه را که رو به دشت نیشابور قراردارد، فراهم آورده است.

باغ قدمگاه به عنوان بخش اول این مجموعه با مساحتی برابر یک هکتار به صورت مربعی 100*100 متر و با دوساختمان قدیمی در موقعیت مرکزی آن، اصلی ترین عنصر این مجموعه است. در میان باغ بقعه ای به شکل هشت ضلعی قرار گرفته است.

باغ های خصوصی ایرانی کع عمدتاً در خارج از شهرها یا در حاشیه آنها قرارداشته اند یا حتی اگر این باغ ها در داخل فضای شهری لیکن با مقیاسی کوچک تر بوده اند، همگی از یک وجه مشترک اصلی برخوردارند که آن تفاوت فاحش درونی با فضای بیرونی باغ است که تأثیر بسیار مهمی را بر بیننده می گذارد.

فضا غیر سبز، گرم، آفتابی و خشک خارج باغ در مقابل فضای سبز، خنک، سایه دارو مرطوب با آب روان و استخرها و فواره ها، مقیاس وسیع باغ و بسیاری از ویژه گی های دیگر، از چنان تضاد بالایی برخوردار است که انسان در بدو ورود به باغ، همواره شگفت زده می شود و فضایی پردیس گونه را در مقایسه با آن چه در محیط خارج تجربه کرده است، رو در رو می بیند.

الگوی باغ قدمگاه را شاید بتوان با الگوی آتشکده ها و چهار طرقی های خارج از فضاهای شهری در دوران قبل از اسلام نیز مقایسه کرد. فضای مقدس نگهداری آتش در زیر یک چهار طاقی و مشرف به جاده ای اصلی که فضای اطراف آن کاملاً باز است، قرارداشته است. در باغ قدمگاه چشمه جایگزین آتش می شودو در زیر چهار طاقی قرار می گیرد.

باغ مصطفی خانی 6 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

6- معرفی زمین پروژه

(باغ مصطفی خانی)

1-6- موقعیت زمین:

این سایت در تقاطع دو بلوار شریانی وآشنای شهرمشهد یعنی احمدآباد- ملک آباد و بلوار فلسطین-شهید منتظری، در ظلع شمال شرقی میدان فلسطین واقع شده و از لحاظ مکانی در حاشیه شمالی خیابان احمد آباد وحاشیه شرقی خیابان فلسطین قرار میگیرد.

2-6- مالکیت و وضع موجود :

پلاک 233 بخش 9 مشهدیا همان باغ مصطفی خانی ، تحت مالکیت آستان قدس قرار دارد وو دارای سطحی صاف وبدون شیب میباشد .در حال حاضر باغ گل ومیوه بوده وخیابان کشی شده است .یک ساختمان دو طبقه در گوشه باغ قرار دارد که مهمان سرای استانداری سابق مشهد است.

3-6-هندسه زمین (ابعاد ومساحت):

این باغ تقریباً مستطیل شکل ،از سمت شمال به خیابان 10 متری ،از شرق به خیابان 6 متری ،از جنوب به خیابان احمد آباد و از طرف غرب به خیابان فلسطین تکیه دارد . مساحت آن در حدود 358000 متر مربع است.

4-6- بررسی منطقه ای پروژه نسبت به شهر مشهد

زمین مورد نظر در منطقه احمد آباد در غرب شهر مشهد واقع شده و در حوزه شهرداری منطقه 1 قرار گرفته است.در نقشه،

میتوان موقعیت منطقه احمد آباد را نسبت به دیگر مناطق شهری دید. و در زیر به بعضی از پتانسیلهای مثبت منطقه برای جا نمایی مدرسه موسیقی اشاره گردیده است.

در بررسی موقعیت زمین پروژه از دو نگاه به موضوع نزدیک می شویم : 1-موقعیت با عنوان جا و مکان 2- با نگاه جایگاه . در شیت های بررسی موقعیت به هر دو موضوع توجه شده است . در این قسمت از متن چند واژه از موضوع جایگاه را عنوان می کنیم :

نقش سایت مصطفی خانی در شهر :

- تکرار ریتم فضایی از نوع پروژه هتل هایت شماره یک

- به لحاظ کیفی، توقع شهر از زمین ما شاید نیازمند کاهش تنوع،کاهش جرم، پیوستگی ، تقلیل توده و موانع بصری ، خوانا کردن اطلاعات بصری محیط ، ایجاد نظم ، ..... پلازای شهری .

- تدارک فضایی برای حضور مردم .

- پلی برای پیوند شریان های پیاده ( تبادل حرکتی).

- تدارک فرصتی برای خارج شدن از اتفاقات روزمره و نظاره شهر از منظری جدید.

بومی سفید ، سادگی .

_ قرارگیری درمرکزیت کالبدی شهر

ورود هرچه بیشترحیات وزندگی و مردم که مهمترین منبع کاربردی پروژه اند

جهت گیری غربی منطقه به سمت مناطق توسعه آتی مثبت اصلی شهر مشهد (مناطق 2،10،9 ) .

5-6-موقعیت منطقه نسبت به شبکه ارتباطی اصلی مشهد

شبکه معابر:شبکه معابر موجود منطقه مورد مطالعه را میتوان به صورت زیر گروه بندی کرد :

1-محور فرا شهری (جاده سنتو ):

این جاده بخشی از جاده کمر بندی وضع موجود شهر مشهد است و مرز منطقه مورد مطالعه ما را تشکیل میدهدو نقش عمدهای در ترافیک درون شهری وبرون شهری شهر مشهد را ایفا مینماید .

2-محورهای درجه یک (محور های شهری):

که عبارتند از محورهای احمد آباد ،ملک آباد ،بلوار شهید منتظری ،بلوار فلسطین ،بلوار خیام ءکوهسنگی ، دانشگاه،..

این محورها علاوه بر داشتن نقش ترافیکی در مقیاس شهری ،به عنوان مهمترین شریانهای حیاتی شهر مشهد نیز عمل نموده ،معرف سیمای عمومی شهرند .

به طور کلی میتوان گفت محورهای درجه یک اطراف سایت ٍمهمترین شریانهای حیاتی مشهد اند.

3-محورهای درجه 2(جمع وپخش کننده های شهری )

که عبارتند از :خیابان سناباد ،بلوار بعثت ،خیابان شهید فلاحی ،خیابان راهنمایی ، بلوار ابوذر ورضا .

این محورها در مقیاس محله عمل نموده و حد فاصل میان خیابانهای درجه1 و خیابانهای دسترسی را تشکیل می دهند

.4-محورهای درجه 3 (دسترسی شهری):

این محورها را که شامل کوچه های بن بست و بن باز و.. هستند ونقش آنها ایجاد امکان دسترسی مستقیم به اماکن وابنیه است ،میتوان در دو دسته کلی تقسیم بندی کرد :

1-خیابانهایی که نقش دسترسی به زمینهای مجاور را فراهم میآورند.

2-خیابانهایی که علاوه بر نقش دسترسی ،خدمات رسان به خیابانها وشریانهای اصلی مجاور نیز هستند .

اغلب خیابانهایی که در مجاورت شریانها قرار گرفته اند دارای چنین وضعیتی هستند .این امربه علت نقش وعملکرد قوی شریانهای اصلی شهر است که به داخل بافت نیز سرایت میکند.

6-6 - دسترسی به باغ مصطفی خانی

برای این پروژه به عنوان یک سیستم باز ونهاد اجتماعی ،ارتباط با محیط «عامل ضروری وحیاطی» به شمار رفته وتداوم وتکامل آن به طور کلی در گرو این مبادله با محیط است .به عبارتی جریان مداومی از ورود وخروج مواد ،انرژی واطلاعات با محیط وجود دارد.

با نگاهی به این ساختار عملکردی دو طرفه یعنی داده –تبدیل و بازداده،بررسی موضوع دسترسی از دو دیدگاه ضرورت پیدا میکند.

- دسترسی سواره:

با توجه به شریانهای درجه1 محور خیابان بهار ،احمد آباد ،ملک آباد وبلوار وکیل آباد که بخش عمده ای از شهر را

سرویس میدهند و شبکه کاملی از شریانهای درجه 1 و 2 که از فلکه حضرت، میدان شهدا ،کوهسنگی ،رضا شهر و بلوار آزادی به آنها متصل می شوند و به علاوه سیستم نسبتاَ قوی سازمان اتوبوسرانی وتاکسی رانی از کلیه نقاط کلیدی شهر برای این محور ،دسترسی نسبتاً خوب سواره را می توان دید. استقرارایستگاه قطار شهری در میدان فلسطین از دیگر ملاحظات پروژه است.

7-6 - ویژگیهای بصری

مناظر موجود در منطقه مورد مطالعه مناظری است متنوع ،متفاوت وتاحتی متضاد که این مساله به نوبه خود در ایجاد تنوع بصری بسیار حائز اهمیت است.

میتوان گفت عناصر واجزای سازمان دهنده سیمای منطقه ،به لحاظ برخورداری از تنوع بصری ،روحیه ای متفاوت دارد ،چرا که باعث شده تا از یکنواختی ملال آوری که اغلب در سایر مناطق به چشم میخورد رهایی یافته ،سیماییمتنوع ومتفاوت بیابد.

مهمترین عناصر سازمان دهنده سیمای بصری منطه عبارتند از :

1-باغ ملک آباد به صورت مجموعه ای سبز

2-پارک ملت

3-پادگان ارتش با سیمای مزاحم وملال آور

4-میدان تقی آباد در قلب منطقه به عنوان یک گره شهری

7-زیست خاور ،چشم اندازی از حضور مردم

8-ایوان کوهسنگی در انتهای پرسپکتیو خیابان کوهسنگی

9-بیمارستان قائم

باغ اصفهان 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 41

مقدمه‌ای بر پیشینه تاریخی باغ ایرانی

انسان کاشف طبیعت و عامل برقراری تداوم و پایداری بقاء و عاملی در تجلی امکانات و استعدادهای نهانی طبیعت شناخته شده و اوست که با تصور در طبیعت، رزاهای نهانی خود را آشکار ساخته و گه‌گاه از چهره به ظاهر خصمانه و شرارت آلودش، زیبایی، صفا و صمیمت می‌تراود. در این فلسفه روابط انسان و طبیعت به صورت یکپارچه مشاهده می‌شود و انسان نه جزئی جدا‌شدنی از طبیعت و نه حاکم مافوق آن است. شعر و ادب هنرهای تزئینی ایران خواه از زمان هخامنشیان و خواه از زمان سامانیان و دورة اسلامی، همیشه سرشار از احترام و علاقه‌ به طبیعت است.

طبیعت کلیت و مظهر تجلی وجود است، مقام خاص و مقدسی دارد و در آن همه چیز در حالت نظم و تعادل قرار دارد. در باغ ـ این طبیعت از پیش اندیشیده ـ‌رابطه انسان و طبیعت در نهایت هماهنگی است. باغ به کمک اشکال منظم هندسی، رابطه میان طبیعت و دنیای درونی تصور می‌شود. باغ مفهوم عرفانی و مذهبی طبیعت و نظم جهانی را منعکس و مفاهیم فضاها را مطرح می‌کند.

در باغ، خواه طبیعی و خواه ساخته دست انسان، آدمی با محیط اطراف خود در صلح و صفا بود. در باغ، انسان و طبیعت در همسویی کامل بودند. زمین وحشی و عقیم. در باغ به کمال مقدر خویش دست می یافت. قرآن کریم در آیه‌های متعددی، خوشی‌های بهشت را توصیف می‌کند. شادی و لذت عمیق کسانی را که به خدای خویش ایمان آوردند و سرانجام آرامش، برکت و آسایش یافتند و برای همیشه در باغ‌هایی جای گرفتند که آب از زیر آنها جاری است؟ در سایه‌های خنک و برای همیشه، آراسته به چشمه‌های سرشار.

باغ، ایرانی نه تنها جای امن و آرام که در عین حال جایی است برای تفکر آرام یا مذاکرات فلسفی. جایی است برای تأمل و تحقیق، جایی که روح خسته آدمی می‌تواند تازه شود و آرامش یابد و منظره‌های تازه بر او مکشوف گردد. آرمان باغ بسیار نیرومند و با دوام بود. هر شهر و هر قصری باغ‌هایی داشت که بسیاری از آنها عمومی بودند. همه آنها برای مراسم نوروز باز بودند. کلاریخو توصیف می‌کند که جاده‌های زیبا دارای محوطه‌های باز بودند به صورت چهارراه‌های بزرگی که در میان آنها، آب‌نمایی برای نوشیدن آب وجود داشت و میدان مرکزی یک پارک بزرگ بود، گرداگرد آن درختان تبریزی بلند با آلاچیق پوشیده از یاسمن و گل‌سرخ.

بی‌شک آرمان باغ در همه هنرها به طور کامل نفوذ کرده به فرش‌های بزرگ، همه آفرینش‌های شاعرانه و مجسم‌کننده گل و گیاه کامل بهشت است. نیلوفر آبی در سراسر اعصار و در تمامی آسیا یک نماد مقدس آسمانی بود. آرایش معماری در سراسر اعصار منحصر به گل و گیاه بوده و می‌باشد.

تاریخچه باغ ایرانی

باغ ایرانی بیشتر حاکی از نیازهای روحی و کمتر متناسب با نیزهای آب قابل سنجش است. از زمان‌های قدیم بخش اساسی از زندگی ایران و معماری آن بوده و در موجودیت آتشکده‌های بزرگ و تقویت نمادین آنها، سهم داشته است. از زمان سومریان، باغ، معبد و قصر سلطنتی را احاطه میکرد. بی‌شک باغ در چنین اقلیم خشکی همه چیز از آسایش و زیبایی داشت تا عرضه کند. ولی هنگامیکه مبارزه به خاطر زنده ماندن بیش از لذت شخصی اهمیت داشت. این یک موضوع فرعی بود. از آنجا که همه چیز را از مشیت خداوند می‌دانستند.

دعا ضرورت داشت. تصور می‌شد مطمئن‌ترین راه جلب توجه جادوی است: ایجاد فضایی هرچه شبیه‌تر به آنچه مورد نیاز است و تشویق به تقلید از آن ـ در مقیاس بسیار وسیعتر. به عنوان مثال، ایجاد باغی در کنار یک معبر یا کاخ ممکن است قادر مطلق را به تکمیل تلاش کوچک انسان در راه آبادانی زمین تشویق کند.

زندگی در ایران به آب وابسته و در واقع آب‌ عامل اصلی زندگی است. ایرانیان به منظور بهره‌گیری نسبی از منابع آب، با قدرت تخیل و ابداع، چاره اندیشی کرده بودند و کاریزهایی عمیق که از ٨٠ الی ١٦٠ کیلومتر طول داشتند. حفر می‌نمودند. حتی در ٣٥٠٠ سال پیش از میلاد، آرایش سفال پیش از تاریخ، علاقه شدید به آب و حاصلخیزی را نشان می‌دهد. این نقش های کهن، همه عناصر آن را به صورت واقعی یا نمادی، ثبت کرده‌اند : کوه، ابر، برکه، جنگل، پرندگان آبی و درختان که هدف عمده از آنها دریافت پاسخ مساعد از قدرت‌های آسمانی بود. در سفال سامرا، طرح نمونه‌وار باغ دیده شده است؛ به صورت دو نهر متقاطع با پرندگان و درختان در هر یک از چهارگوشه. در مفرغ‌های لرستان (حدود ١٠٠٠ قبل از میلاد) . باز درخت را همراه با آب روان ترسیم کرده‌اند که مطلوبترین منظره در یک سرزمین خشک است. پس از آب، درختان مهمترین نقش را در شکل‌گیری باغ ایرانی دارند. ایرانیان قدیم معتقد به فرشته مقدسی بودند به نام (اوروزا) که صدمه زدن به گل و گیاه، موجب ناراحتی و خشم او می‌شد.

کوروش کبیر در سارد، باغ بزرگی ساخته و به دست خود در آن درخت کاشته شد. گزنفون yenophon در کتاب خود به نام (اکونومیگوس) نقل کرده است که کوروش شخصاًُ لیزاندر را به تماشای باغ خود در سارد برده است که: لیزاندر از مشاهدة زیبایی درخت‌ها، نظم و دقت فواصل آنها و مستقیم بودن ردیف‌ها و زاویه‌ها و روایح معطر و متعددی که هنگام گردش به مشام آن دو می رسیده، تحسین و تمجید می‌کند.

باغ‌های هخامنشی دارای طرح‌های مستطیل دقیق با خیابان‌ها و درختان متقاطع بود. سنگ نگاره‌های به جا مانده از دوران هخامنشی با درختان راست قامت، به خوبی اهمیت باغ در میان ایرانیان و نیز نظم هندسی موجود در باغ‌های ایرانی را نشان می‌دهند.

باغ در عصر شاهنشاهی ساسانیان نیز بر پایه اصول گذشته شکل می‌گیرد: ترکیب هندسی منظم، میان اسة اصلی، خیابان‌های عمود برهم و کرت‌های راست گوشه، باغ‌ها بسیار وسیع بودند و با دقت طراحی و مراقبت می‌شدند: گاه نزدیک به ٢٥ کیلومتر مربع مساحت داشتند. باغی که توسط خسروپرویز پس از هفت سال کار ایجاد شد، اصلاحی جسورانه و زیبا در محیط بود.

در دوران اسلامی، باغ‌های انبوهی کاخ را احاطه می‌کرد و از لحاظ معماری به صورت بخشی از آن در نظرگرفته می‌شد، به صورتی که باغ تمامی جوانب اصلی بنا را به صورت قرینه فرا می‌گرفت. سراسر محوطه به قطعات مستطیلی تقسیم می‌شد که از میان آنها جوی‌های کوچکی می‌گذشت . این ‌باغ‌ها به پیروی از پیشینیان ایرانی ساخته می‌شدند. از همان سده‌های نخستین هجری، باغ‌سازی به شیوة ایرانی به فراسوی مرزها می‌رود و به مرور زمان گسترة خود را وسیع‌تر می‌کند. باغ‌های زیبای آندلسی (الحمرا) و باغ‌های باربری کشمیر نمونه‌هایی از باغ‌هایی هستند که تحت تأثیر باغ‌سازی ایرانی شکل گرفتند. شیوة باغ‌سازی در کشورهای شرقی از باغ‌سازی ایران الهام گرفته است.

بابرشاه از شاهان مغولی حاکم بر هند شیوة باغ‌آرایی ایرانی را به سرزمین هند برد و باغ‌هایی در آگرا واقع در شمال هند احداث کرد که معدودی از آنها تا به امروز موجود است و سپس جهانگیر یکی از جانشینان وی چندین باغ در منطقه کشمیر ایجاد نمود.

در کتاب تاریخ تمدن ـ عصر ایمان ـ ویل دورانت آمده که باغ به سبک ایرانی مورد تقلید سایر ملل نیز قرار گرفت و هم در بین اعراب و مسلمین و هم در هندوستان رواج یافته است و در قرون وسطی موجب الهام اروپائیان گردیده است. در اروپای قرون وسطایی که در شهرها به باغ عمومی و فضای سبز مفهومی نداشت، بیشتر شهرهای ایران در محاصرة باغ‌های سرسبز و انبوه که پناهگاهی برای آسایش ساکنان آنها بوده است و از نظر زیبایی، طراوت و داشتن باغ‌های بزرگ و بی‌شمار در دنیای آنروز به خود می‌بالیده‌اند.

باغ ایرانی، نقش زیبا و دل انگیز و رازآمیزی از جهان نگری ایرانی است. باغ در فرهنگ کهن ومعنوی ما، تجلیگاه یکی از دلنشین ترین و چشم اندازهای پیوستگی و ارتباط بین انسان و طبیعت است. ارتباطی که از منظر و دیدگاه عارفانه نگرش ایرانیان به جهان هستی مایه می گیرد. بنابر این باغ ایرانی بخشی از هویت فرهنگی ایران زمین است.

باغ ایرانی حاصل شعور و ذوق آفرینی آرمانی مردمی است که با شعور مکاشفه در پی وحدت درون و برون هستند. پس باغ تظاهر عالی ترین مرتبه تعالی و یگانگی حس و حال درونی و بیرونی ماست و نماد شادی و طراوت روح و جان ما محسوب می شود. باغ در تفکرات ایرانی می تواند تمثیل قطعه ای از بهشت، باغ بهشت ، باشد. بهشتی که از اسطوره های کهن دینی و ادیان آسمانی متولد شده است.

ایجاد مکان و فضای بهشت گونه در باغ سازی نخستین انگیزه ایرانیان در طراحی پردیس ها محسوب می شود، فضایی که با گل و گیاه و درخت و سبزه و آب سرشار از شادابی و احساس زندگی و زنده بودن است. باغ در ادبیات عرفانی و کلاسیک ایران نیز جایگاه و منزلتی رویایی و آسمانی داشته و تمثیل مکانی فرح بخش و روح بخش و پر طراوت برای زیستن آدمی است و سرانجام باغ ایرانی مکانی بی انتهاست برای اندیشیدن و مکاشفه.

مینیاتور و باغ ملکوت

مینیاتور ایرانی عالم خیال ناب است. جادوی جاودانه نقش و رنگ است. افسون قلم است بر پرنیان کاغذ. دریچه ای است گشوده به باغ های بی انتهای خیال. مکاشفه حس و حال هنرمند است برای درک و شهود معنویت ناپیدا و رازآمیز جهان هستی. و سرانجام مینیاتور ایرانی ذات اندیشه های پاک و عارفانه انسانی است که توانسته است بینش معنوی و اشراق اندیشه را به نمایش در آورد. پس مینیاتور یعنی انعکاس شگفت انگیز و سکرآور عوالم (لاهوتی و ناسوتی) بر صفحه ای کوچک و کمترین فضای ممکن.

اما جایگاه و نقش باغ در ترکیب مینیاتورهای ایرانی به مثابه اصلی ترین عنصر بصری در ساختار و کلیت این هنر می تواند مورد ارزیابی قرار گیرد. در نگاه نخستین به یک مینیاتور با طبیعت دلنشینی روبه رو هستیم که هنرمند با شیوه ای نمادین از اجزایی همچون کوه و صخره، ابر و آسمان، درخت و درختچه(سرو - چنار)، بوته ها و شکوفه های الوان با ظرافت و زیبایی تمام، ترسیم کرده است تا محیطی شاداب و لطیف وشاعرانه را برای بیننده فراهم سازد. برای نمایش طبیعتی چنین زیبا و رؤیایی ، نگارگران ما از حداکثر خلاقیت و مهارت خود بهره می گیرندتا با استقرار صحیح و اصولی این عناصر، باغی بهشت گونه بیافرینند در خور ادراک معنوی.

سابقه چنین تفکری (ایجاد عالم ملکوتی) از زمانهای کهن همراه اسطوره ها و ادیان آسمانی وارد تفکر فلسفی ما شده و بخشی از فرهنگ هنری ما را شکل داده است. این سنت و اعتقاد دینی در طی تاریخ به یک نظام قابل قبول در باغ سازی و باغ آرایی نگارگری تبدیل شده است. از سوی دیگر گل و گیاه و طبیعت به عنوان عناصر اساسی و تزیینی اجتناب ناپذیر همواره در هنر مینیاتور موقعیت خود را حفظ کرده اند.

در نگاه دوم می بینیم که باغ در مینیاتور ایرانی تأکیدی است بر ستایش طبیعت زیبا (گل و گیاه و طبیعت) در فضاهای کوچک مینیاتوری با در نظر گرفتن باورها و اسطوره ها و تفکرات دینی و معنوی در واقع تمثیل بهشت است. این باغ زمانی در قالی های ایرانی نمایان می شود و زمانی دیگر در نقوش اسلیمی و ختایی و گل های شاه عباسی کاشی ها، و گاه در گچبریهایی که با نظم خاص چیده شده اند. به هر تقدیر کشف زیباشناسی مینیاتور قبل از هر عنصر تعیین کننده به

باغ ارم 19 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

باغ ارم

باغ ارم در شمال غربی شیراز، واقع در خیابان ارم بوده و از ضلع شمال غربی به بلوار دانشجو(خیابان آسیاب سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌تایی) محدود می‌گردد. بطوریکه از اسناد تاریخی بر می‌آید، باغ ارم تا سال 1325 ه.ش در خارج شهر شیراز و در سمت شمال غربی آن واقع بوده و اطراف آن بیابان و رودخانه و سنگلاخ بوده است. با گسترش شهر شیراز، به تدریج این باغ در داخل شهر و در شمال غرب آن قرار گرفت و هم‌اکنون با گسترش بیشتر شهر شیراز به سمت غرب، این باغ در شمال شهر شیراز قرار گرفته است. باغ ارم از ضلع شمال غربی به بلوار دانشجو (خیابان آسیاب سه‌تایی)، از شمال شرقی به بلوار ارم و در رأس شمالی به میدان ارم محدود می‌گردد. این باغ در دامنه کوه آسیاب سه‌تایی قرار داشته و در حدود 3-2 کیلومتر تا کوه معروف بابا کوهی، در شهر شیراز فاصله دارد.

باغ ارم شیراز بطور مسلم از دوره سلجوقیان و در تمام دوره آل اینجو و آل مظفر و گورکانیان وجود داشته و با توجه به اینکه سیستم فئودالی بطور کامل بر جامعه آن دوره حاکم بوده بدون تردید بانیان و صاحبان باغ ارم که باغی ارزشمند بوده، در آن زمان حکام وقت بوده‌اند. ‌احتمال می‌رود اتابک قراچه که از طرف سنجر سلجوقی به حکومت فارس منصوب بوده دستور احداث این باغ را داده باشد.

بعد از وی تا جلوس شاه شیخ ابواسحاق اینجو که احتمالاً باغ ارم را در تصدی داشت، اطلاعی از نحوه مالکیت این باغ در دست نیست. شاه شیخ ابواسحاق اینجو در سال 742 ه.ق جلوس نموده و در سال 757 ه.ق کشته شد. پس از انقراض سلسله آل اینجو بوسیله آل مظفر، احتمالاً باغ ارم به مالکیت سلاطین آل مظفر در آمده است و در عهد شاه منصور آخرین پادشاه این خاندان که به دست گورکانیان کشته شد، باغ در نهایت آبادانی و شکوه بوده است. از عصر صفویه به بعد باغ ارم در نوشته‌های جهانگردان، آباد و باشکوه توصیف شده است. در عهد کریم خان زند احتمالاً باغ ارم در مالکیت سران سلسله زندیه بوده و مانند سایر ابنیه و باغهای شیراز مرمت یافته است. از اواخر دوره زندیه تقریباً بیش از هفتاد و پنج سال باغ ارم در تصاحب سران ایل قشقایی بوده است. خاندان جانی خان قشقایی که از دوره فتحعلی شاه قاجار با سمت ایلخانی و ایل بیگی بر ایل قشقایی فرمانروایی می‌کردند، مدت مدیدی این باغ را در اختیار داشته و از آنجا به عنوان مقر فرمانفرمایی خود در شهر شیراز استفاده می‌کرده‌اند. نخستین ایلخان این خاندان یعنی جانی خان و پسرش محمد قلی خان عمارتی با شکوه در این باغ بنا نهادند.

در اوایل دوره قاجاریه بعضی از سران ایل قشقایی که مالکین سابق باغ ارم بوده‌اند در گوشه‌ای از این باغ به خاک سپرده شده‌اند که در حال حاضر نشانی از این قبور در دست نیست. ساختمان عمارت این باغ در دوره ناصرالدین شاه قاجار هنوز مرغوب و قابل توجه بوده است. در دوره سلطنت ناصرالدین شاه، حاج نصیرالملک شیرازی باغ را از خاندان ایلخانی خریداری نموده و ساختمان فعلی موجود در باغ را به جای عمارت ایلخانی بنا نمود ولی احتمالاً اساس ساختمان قبلی را حفظ کرده است. پس از درگذشت حاج نصیرالملک در سال 1311 ه.ق تزئینات بنا و بعضی قسمتهای ناتمام بوسیله ابوالقاسم خان نصیرالملک، مالک این باغ اتمام یافته است.

در آن زمان توصیفی توسط فرصت‌الدوله شیرازی راجع به این باغ داده شده که به شرح زیر می‌باشد: "... بستانی است بی مثال و گلشنی است بهشت تمثال ...، سروهایش سر به افلاک کشیده، عماراتی دارد شاهانه مشتمل بر تالاری که به واسطه دو ستون قوی پیکر بر پاست و ارسی‌ها، گوشواره‌ها و اتاقها و رواقهای دیگر را از فوقانی و تحتانی داراست. آبشارهای متعدده از هر جانب آن روان است و سبزه‌های اطراف جویش چون خط برگرد