مقاله سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)

تقدیم به: أ‌
تقدیر و تشکر: ب‌
چکیده: ت‌
فصل اول 1
پیشگفتار: 2
1-1- مقدمه 3
1-2- کلیات هزینه یابی بر مبنای فعالیت 3
1-3- بیان مسأله 9
1-4- اهمیت مشکل 9
1-5- نحوه برخورد با مشکل 10
1-6- تناقضات موجود در رابطه با طراحی سیستم پیشنهادی 11
1-7- فواید ناشی از اجرا و بکارگیری سیستم پیشنهادی 12
فصل دوم 14
مقدمه: 15
2-1- مدل جامع طبقه بندی انواع هزینه یابی: 16
2-2- مرروی اجمالی بر تاریخچه ABC 16
2-3- تعریف هزینه یابی بر مبنای فعالیت 17
2-4- فرآیند محاسبه بهای تمام شده توسط سیستم های سنتی 18
2-5- ایرادات و نارسایی های سیستم هزینه یابی سنتی 19
2-6- از دیدگاه کلی مهمترین دلایل نارسایی ،سیستم سنتی به شرح زیر است: 19
2-7- حرکت به سوی ABC 20
2-8- اصول و مبانی هزینه یابی بر مبنای فعالیت 21
2-9- طبقه بندی هزینه ها در روش ABC 22
2-10- محرک های هزینه 22
2-11- درانتخاب محرک های هزینه سه عامل حائز اهمیت است: 22
2-12- طراحی و اجرای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت 23
2-13- مقایسه ABCبا سیستم سنتی 23
2-14- اهمیت ABC در دنیای امروز 26
2-15- چه شرکتهایی بهتر است از ABC استفاده کنند؟ 26
2-16- مزایای ABC 27
2-17- محدودیتهای سیستم ABC 27
2-18- کاربردهای عملی ABC 27
2-19- معایب سیستم ABC 28
2-20- تاریخچه ABM 28
2-21- تعریف مدیریت بر مبنای فعالیت 28
2-22- ویژگی های مدیریت بر مبنای فعالیت در تعامل با هزینه یابی بر مبنای فعالیت 29
2-23- چرا سازمانهای بیشتری ،سیستم مدیریت و هزینه یابی بر مبنای فعالیت را بکار نمی گیرند؟ 29
2-24- دلایل نا کامی برخی از سیستمهای هزینه یابی /مدیریت بر مبنای فعالیت 30
2-25- پیشینه سیستمهای هزینه یابی و بهای تمام شده خدمات 33
2-26- سیستم های هزینه یابی سنتی و نارسایی های آن 40
2-27- خصوصیات و تفاوتهای سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش با سایر بخشها 42
2-28- نحوه پیاده سازی نظام هزینه یابی هدفمند 45
2-29- هزینه یابی هدف در ایران 47
فصل سوم 49
3-1- روش تحقیق 14
فصل چهارم 51
4-1- نتیجه گیری 52
4-2- محدودیت ها 53
4-3- پیشنهادات 53
منابع 55

چکیده:
در محیط کسب و کار غیر قابل پیش بینی امروز ، مهم ترین معیار برای بیش تر شرکت ها برآورد سود می باشد یعنی برآورد رابطه ی بین هزینه های تولید کالا و ارائه خدمات در مقابل قیمت فروش کالا و خدمات ،بنابراین توجه هرچه بیش تر شرکت به محاسبات دقیق هزینه ها معطوف خواهد شد. ( میچالسکا و همکاران 2007 ) درحال حاضر شرکت های خدماتی با چالش های بزرگی روبرو هستند، از یک سو اگر تقاضا برای خدمات این شرکت ها افزایش یابد ، آنها به اجبار باید کیفیت خدماتشان را افزایش و به سرعت آنها را به مشتریان ارائه دهند ،دراین هنگام فشار برای کاهش هزینه ها افزایش خواهد یافت.(جورج بکر و همکاران 2009) این در حالی است که با گسترش روزافزون تکنولوژی ، با رشد قابل ملاحظه ای از سربار روبرو هستیم ، بطوریکه در دهه ی 1950 تنها 10% از هزینه های کل ، سربار بود ولی امروزه این نسبت به بیش از 40% افزایش یافته است.( بوریس پوپسکو 2009) با افزایش هزینه های غیر مستقیم انتخاب سیستم هزینه یابی مناسب که بتواند هزینه های غیر مستقیم را بادقت بیش تری به محصولات ، خدمات و... اختصاص دهد بیش تر احساس خواهد شد.(اسکندری1388) چرا که برای رقابت در بازار رقابتی، شرکت باید دارای سیستم هزینه یابی قوی برای پیاده سازی توانایی های خود و واکنش در مقابل هرگونه تغییر در محصولات و فعالیت ها باشد ، اگر این سیستم به روز نباشد از کار افتاده خواهد شد و اطلاعات نادرستی از هزینه های شرکت بدست خواهد آمد.(بوگدانو 2009) طی دهه گذشته ، روش های هزینه یابی جدیدی برای بهبود سیستم های مدیریت هزینه بوجود آمده اند ، این روش ها نه تنها برای حسابداری استفاده می شوند بلکه برای مدیریت سازمان ها به عنوان ابزار تصمیم گیری نیز مورد استفاده قرار می گیرند(بورجیسون 1994). یکی از این سیستم ها ، سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت می باشد که در بسیاری از شرکت های تولیدی و خدماتی اعم از خصوصی و دولتی برای توابع مدیریتی که شامل تعیین دقیق هزینه ها ، تصمیم گیری برای ترکیب محصولات ، محاسبه قیمت تمام شده خدمات و تجزیه و تحلیل سودآوری مشتریان می باشد ، اجرا شده است وبعد از سال 1988 که کوپر و کاپلان آن را معرفی نمودند این نوع هزینه یابی موضوع بیش از 100 مقاله و کتاب بوده است.‍(نمازی 2009) علیرغم ارزشمندی مدل ABC ، این سیستم بصورت جامع و گسترده پذیرفته نشد.برخی از شرکت ها به دلایل مقاومت های سازمانی و رفتاری که معمولا با هر ایده ی جدیدی همراه است در تطبیق با ABC شکست خوردند و برخی دیگر نیز در همان ابتدا از پذیرش آن صرف نظر کردند. با توجه به اینکه برپا کردن سیستم های ABC ، پرهزینه ، نگهداری آن پیچیده و تغییر و اصلاح آن دشوار بود ، این مقاومت ها تا حدی منطقی به نظر می رسید(عاطفی 1388) به همین علت در سال 2004 کاپلان و اندرسون نسخه ی جدیدی از ABC را به نام هزینه یابی بر مبنای فعالیت مبتنی بر زمان برای کاهش پیچیدگی ها در اندازه گیری هزینه ها پیشنهاد نمودند. (اسزیچتا 2010)

پیشگفتار:
توجه جدی به هزینه یابی بر مبنای فعالیت از دهه 1980 به علت پیدایش سه عامل اصلی بود . عامل اول تغییرهای نوینی بودکه در دنیا جهت معرفی تکنولوژی مدرن،سیستم های اطلاعاتی هوشمند و قابل انعطاف و مکانیزم های تولیدی جدید در کشورهای مختلف به ویژه در ژاپن رخ داده بود.عامل دوم این بود که در دهه 1980 فلسفه فکری بسیاری از مدیران شرکت ها،به ویژه مدیران شرکت های بزرگ،دستخوش تغییرات عمده ای گردید و علاوه بر سودآوری،رقابت در سطح جهانی،افزایش رضایت مشتریان در سطح بین المللی،تاکید بر کنترل کیفیت محصولات و کاهش هزینه ها نیز جزء اهداف اولیه و اصلی مدیران قرار گرفت.عامل سوم این بود که عده ای از نویسندگان حسابداری به طور جدی به تشریح فضای جدید تولید، نقش های گوناگون تکنولوژی و دیدگاههای جدید مدیران پرداختند.کوپرو کاپلن تاثیر بسزایی در انعکاس نارسایی های سیستم حسابداری مدیریت در ارائه اطلاعات دقیق هزینه ها در این شرایط داشته اند.این نویسندگان ادعا کرده اند که سیستم های سنتی،حسابداری صنعتی و مدیریت نه تنها پاسخگوی احتیاجات مدیران نیستند،بلکه استفاده از اطلاعات آنها سبب گمراهی و عدم تصمیم گیری صحیح مدیران می شود و نهایتا میتوانند منجر به پیدایش زیان های هنگفت شرکت ها گردد.به دنبال آن،این نویسنگان اقدام به معرفی سیستم جدیدی تحت عنوان سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت نمودند.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) به وسیله شرکت هایی ایجاد و توسعه یافته است که با مشکل کمتر از واقع نشان دادن بهای تمام شده تولید در سیستم هزینه یابی سنتی مواجه بوده اند.

1-1- مقدمه
با توجه به اهمیت دسترسی به اطلاعات صحیح در تصمیم گیرهای مدیران و توسعه تکنولوژیهای پیشرفته در ابعاد مختلف توام با افزایش پیچیدگی و تنوع فعالیتها، درک این تغییرات و سنجش تاثیرات آن بر هزینه های سازمانی اهمیت زیادی دارد. اهمیت این امر برای واحدهای خدماتی و خصوصا آموزشی با توجه به اینکه درجه تنوع و تغییرات در آنها، نسبت به فعالیتهای تولیدی بیشتر است، مضاعف می باشد. بدیهی است که شناخت این فعالیتها و سنجش تاثیرات آن بر بهای تمام شده خدمات، مستلزم طراحی یک سیستم مناسب و کارآ هزینه یابی است تا قادر به شناخت تنوع وپیچیدگی فعالیتها و در نظر گرفتن آن بر هزینه های ارائه خدمات باشد.
1-2- کلیات هزینه یابی بر مبنای فعالیت
مروری بر تاریخچه هزینه یابی بر مبنای فعالیت
الف- نخستین نسل سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها
سیستم هزینه یابی تاریخی که تا قبل از سالهای 1980 وجود داشت بر برنامه ریزی کوتاه مدت کنترل،تصمیم گیری،و بهای تمام شده محصولات تاکید داشت. همچنین در این سیستم مواردی از قبیل بودجه بندی،بهای تمام شده استاندارد،تجزیه و تحلیل انحرافات،تسهیم هزینه ها و سایر موارد مشابه،مورد عمل واقع می گردید.نقاط ضعف
این سیستم به مرور شناخته شد.به هر حال این نقاط ضعف بود که نهایتا موجب شد تا نخستین نسل سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها به وجود آید. نخستین نسل سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها بر دستیابی به بهای تمام شده مناسبتر محصولات تاکید دارد.
ب- دومین نسل هزینه یابی بر مبنای فعالیت
دقت نظر در بهای تمام شده محصول اطلاعات لازم را برای سودآوری بلند مدت ایجاد نمی کند.یک شرکت تجاری اطلاعات مورد نظر در ارتباط با عملیات تولید را عینا همانند اطلاعات مربوط به بهای تمام شده نیاز دارد.اصلاحات مستمری نسبت به عملیات تولید که به نحو موثری در بهای تمام شده محصولات تاثیر داشت صورت پذیرفت.این اصلاحات مستمردر عملیات تولید شامل محصولات و همچنین هزینه های اداری و تشکیلاتی نیز می شد.نگرش یکسویه به بهای تمام
شده محصولات این اجازه را به شرکت نمی داد که برنامه ریزی لازم و اصلاحات مستمر مورد نظر و روشهای مناسب را به کار گیرد.نسل دوم سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها بنابر دلایل فوق توسعه پیدا کرد.نسل دوم هزینه یابی بر اساس فعالیتها توجه بیشتر را به عملیات تولید مبذول داشت نه به حصولات.باید توجه داشت که نسل دوم منابع را نیز در کنار عملیات تولید در نظر قرار داد و همچنین اندازه گیری فعالیتها نیز به اندازه تعیین بهای تمام شده محصولات مورد توجه قرار گرفت.اگر چه این فعالیتها همگی داخلی هستند ولی دامنه این فعالیتها از درجه ای از پیچیدگی برخوردار است که در بکارگیری نسل اول موجود نبود.
پ- سومین نسل سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها
سومین نسل از سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیت،به شرکت به عنوان یک واحد تجاری توجه نموده و ارتباطات آن را با داخل و خارج بررسی می نماید.این سیستم فعالیتها را به عملیات مرتبط می سازد و سپس عملیات مرتبط می سازد و سپس عملیات را به واحدهای تجاری در مجموعه سازمان مرتبط می نماید.در این سیستم به واحدهای تجاری توجه می شود نه به فعالیتها و یا عملیات.سوال اصلی این است که چگونه یک شرکت می تواند ارزش افزوده را برای یک محصول و یا خدمت ایجاد نماید.در این سیستم عوامل هزینه بر به شکلی در نظر گرفته می شوند تا بتوانند در جهت تعیین استراتژیهای رقابتی شرکتها از طریق تجزیه و تحلیل زنجیره ارزشها،مورد استفاده قرار گیرند.
ت- چهارمین نسل از سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها
پس از اینکه شرکتها سه نسل سیستم هزینه یابی بر اساس فعالیتها را یکی پس از دیگری مورد استفاده قرار دادند،توجه آنها از محصول به عملیات و سپس به واحدهای تجاری معطوف شد.به نظر می آید که قدم منطقی بعدی در پیدا نمودن ارتباط فعالیتها بین واحدهای تجاری باشد و سیستمی باید به کار گرفته شود که به وسیله آن اطلاعات لازم را بتوان برای مجموعه سازمان تهیه نمود.این سیستم نیاز به نگرش کلان داشت،بر خلاف سیستم های قبل که نگرش خرد نسبت به اطلاعات داشتند.اگر چه این موضع بسیار پیچیده است که بتوان فعالیتها را به نحوی با هم مرتبط نمود که هم با یکدیگر قابل جمع و هم از دیدگاه واحدهای تجاری قابل تجزیه تحلیل باشند.برخورد با این پیچیدگی صرفا با استفاده از قدرت تکنولوژی جدید، امکانپذیر بوده است.در حال حاضرکلیه داده های وارد شده به شرکت ها به صورت کلان تامین منابع می شوند،و حتی پرداختهای لازم برای این منابع نیز یکپارچه صورت می پزیرد و خریدها به طور کلی بر اساس اقتصاد کلان انجام میشود.یکی دیگر از خصوصیات یکی کردن و یکپارچگی واحدهای تجاری موضوع تحت کنترل درآوردن ارزهای خارجی و کاهش دادن میزان انتقال ارزها بین واحدهای تجاری است.در این ارتباط کل شرکت از حذف نمودن این نقل و انتقالات بیهوده،استفاده خواهد برد.شرکتهایی که نیاز به ارزیابی و اندازه گیری چنین فعالیتهایی را دارند باید نسل چهارم هزینه یابی بر اساس فعالیتها را به کار گیرند.

تحقیق در مورد هزینه یابی بر مبنای فعالیت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 9 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

هزینه یابی بر مبنای فعالیت

روش محاسبه صحیح بهای تمام شده

وقوع رویدادهایی نظیر توسعه رقابت جهانی، پیشرفت فن آوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی به سیستم های اطلاعاتی ارزان طی دو دهه گذشته و تلاش واحدهای اقتصادی جهت احراز رتبه جهانی و ورود به بازارهای بین المللی، لزوم داشتن نگرشهایی همچون رضایت مشتریان و مدیریت بر مبنای فعالیت را اجتناب ناپذیر کرده است.

همچنین با افزایش سهم فن آوری و سایر اجزای هزینه های سربار در تولید کالاها و خدمات ، روشهای هزینه یابی سنتی، اطلاعات صحیح در مورد هزینه سر بار و تسهیم آن فراهم نمی آورد در حالیکه اطلاعات بهای تمام شده محصولات، خدمات و مشتریان از مهمترین اطلاعات مالی است که برای تصمیمات مدیریت مورد نیاز است. برآورده نشدن اطلاعات مورد نیاز مدیریت توسط سیستم های هزینه یابی سنتی، واحدهای اقتصادی را به سمت استفاده از سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) متمایل کرده است.

سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت یکی از سیستم های نوین هزینه یابی محصولات و خدمات است که نیازهایی از قبیل محاسبه صحیح بهای تمام شده محصول، بهبود فرایند تولید، حذف فعالیت های زائد، شناخت محرک های هزینه، برنامه ریزی عملیات و تعیین راهبردهای تجاری را برای واحد اقتصادی برآورده می سازد. این سیستم به جای پرداختن به نشانه و معلول ، علت ایجاد هزینه و تولید را کالبدشکافی می کند و اگر فعالیتی دارای فلسفه توجیهی، متقاضی و حتی ارزش  افزوده نباشد، زمینه حذف، تعدیل یا بهبود آن را فراهم می کند.

در ادبیات حسابدرای تعاریف مختلفی از هزینه یابی بر مبنای فعالیت ارائه شده است.

می هر و دیکین معتقدند : «هزینه یابی بر مبنای فعالیت یک روش هزینه یابی است که بهای تمام شده محصولات را از جمع هزینه فعالیتهایی که منجر به ساخت محصول می شوند بدست می آورد».

هیلتون می نویسد: «هزینه یابی بر مبنای فعالیت روشی است که در آن هزینه ها بر مبنای نسبت سهم فعالیتهای صرف شده بوسیله هر محصول، از یک مخزن هزینه به محصولات مختلف تخصیص داده می شود».

با توجه به تعاریف فوق می توان گفت که ABC ، بر فعالیتهایی تأکید دارند که برای تولید محصولات (خدمات) باید انجام شوند و سپس هزینه فعالیتها با توجه به میزان استفاده هر محصول از فعالیتها به محصولات تسهیم می شود.

مرروی اجمالی بر تاریخچه ABC

در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970، برخی نویسندگان حسابدرای به رابطه بین فعالیت و هزینه اشاره نمودند. اما در دهه 1980 به دنبال انعکاس ضعف ها و نارسایی های سیستم های رایج حسابداری در ارائه اطلاعات دقیق هزینه، توجه جدی در محافل دانشگاهی و حرفه ای به این رابطه بیشتر جلب گردید. این توجه عمدتاً براساس پیدایش 3 سازه اصلی بود. سازه اول تغییر نوینی بود که در دنیا جهت معرفی تکنولوژی مدرن، مکانیزم های تولیدی جدید در کشورهای مختلف بویژه در ژاپن و ... رخ داد. سازه دوم این بود که در دهه 1980 فلسفه فکری بسیاری از مدیران شرکت ها دستخوش تغییرات عمده گردید و علاوه بر سود آوری، رقابت در سطح جهانی، افزایش رضایت مشتریان، تأکید بر کنترل کیفیت محصولات و کاهش هزینه ها نیز جزو اهداف اصلی مدیران قرار گرفت. سازه سوم این بود که عده ای از نویسندگان حسابداری به تشریح فضای جدید تولید، نقشهای گوناگون تکنولوژی و دیدگاههای جدید مدیران پرداختند. نویسندگان مذکور ادعا کردند که سیستم های سنتی حسابداری صنعتی و مدیران نه تنها پاسخگوی احتیاجات مدیران نیست بلکه استفاده از اطلاعات حاصل از آنها سبب گمراهی و تصمیم گیری های نادرست مدیران می شود. به دنبال آن، این نویسندگان اقدام به معرفی سیستم جدید تحت عنوان «هزینه یابی بر مبنای فعالیت» نمودند.

نیاز به اطلاعات عملیاتی در مورد هزینه ها، مقدمه ظهور سیستم دوبعدی ABC را فراهم آورد. این نگرش جدید مشخصاً به منظور ارائه اطلاعات مفید جهت دستیابی به اهداف اصلاحی در داخل و خارج از سازمان پدید آمد. این سیستم دارای دو دیدگاه اساسی می باشند. دیدگاه اول بیانگر تخصیص هزینه ها از منابع به فعالیت ها و از فعالیتها به اهداف (موضوع) هزینه (شامل مشتریان و محصولات) می باشد.

اطلاعات فراهم شده در این بخش پشتیبان تصمیمات کلیدی سازمان مانند قیمت گذاری، تعیین ترکیب محصول تأمین منابع و تعیین الویت هایی برای اقدامات اصلاحی است. دیدگاه دوم پاسخگوی نیاز سازمان به اطلاعاتی درباره عوامل موثر بر فعالیتهاست. به عبارت دیگر چه عواملی باعث انجام کارها می شوند و چگونه می توان این فعالیتها را به نحو مطلوب انجام داد. چنین اطلاعاتی به سازمان کمک می کند تا علاوه بر بهبود عملکرد خود، ارزش دریافتی توسط مشتریان را نیز اصلاح نماید.

فرایند محاسبه بهای تمام شده توسط سیستم های سنتی و ایرادات وارد بر آن:

پیشرفت تکنولوژی تولید و استفاده از تفکر مدیریت موجودی، نظیر jit ، و چند عامل دیگر ساختار هزینه های محصول را به شدت تغییر داده است و باعث افزایش هزینه های سربار و در عوض کاهش شدید هزینه های کار مستقیم و هزینه مواد اولیه شده است.

در سیستم های سنتی هزینه یابی، برای تخصیص هزینه سربار در غالب موارد از هزینه (ساعت) کار مستقیم به عنوان مبنای تخصیص استفاده می شود. در حالیکه امروزه هزینه کار مستقیم غالباً کمتر از 15% و در مقابل هزینه های سربار بیش از 50% از هزینه محصول را دربر می گیرد. بنابراین تخصیص هزینه های سربار بر اساس مبناهایی همچون ساعت (هزینه) کار مستقیم منجر به محاسبه نادرست بهای تمام شده محصولات می شود.

در نظام سنتی، بهای تمام شده محصول طی فرایند زیر محاسبه می شود:

1)      ردیابی (اختصاص) مواد مستقیم و دستمزد مستقیم به محصولات یا خدمات

2)      تخصیص هزینه های سربار به محصولات یا خدمات بر مبنای یک نرخ جذب معین.

3)      محاسبه بهای تمام شده محصولات

به این شیوه محاسبه بهای تمام شده ایراداتی وارد شده است که می توان موارد زیر را بیان کرد:

1)      هزینه کار مستقیم اهمیت خود را از دست داده است.

2)      استفاده از یک مبنای تخصیص نمی تواند به طرز مناسبی تمام روابط بین هزینه ها را نشان دهد.