تحقیق در مورد جامعه شناسی تاریخی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 35 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد مهاباد

رشته: حقوق

موشوع:

جامعه‌شناسی تاریخی

نام دانشجو:

سوگل تکمه چی

پاییز 1387

امپریونیسم اجتماعی در زمینه مهمان‌نوازی

خلاصه: این گونه شیوههای تحقیق در زمینه مهمان‌نوازی در حال افزایش هستند. امپریونیسم اجتماعی حالتی از اجتماع اتوبیوگرافیکی است که همراه با موارد وابسته به آن شرح داده می‌شود. مباحث متودولوژیکی همراه با بخش هم‌استی (خانه ماندن) و پیشرفت‌های تاریخی در مبحث آماده است. بک بازبینی بررسی‌های شاخص پیشین از منازل تجاری و خصوصی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. خلاصه‌ای از یافته‌های اساسی از مطالعات اخیر نیز راجع به امپریونیسم اجتماعی فراهم شده است. موارد متودولوژیکی مورد توجه شامل قابلیت انتخاب، تطابق مهمان ومیزبان و استقلال کارهای کیفی است. موارد بالقوه مهم راجع به هدف این تحقیق نیز راجع به مهمان‌نوازی به طور گسترده مورد توجه قرار می‌گیرد. مقدمه: به این موضوع که اکثر تحقیقها راجع به مهمان‌نوازی مثبت‌گر هستند، توافق وجود دارد (1999word) و شیوه‌های کیفی تحقیق نیاز به بررسی گسترده‌تر دارند (تایلورد ادگار 1999). شیوه تفسیر گرایانه در تحقیق کیفی از مهمان‌نوازی معمول نیست یک بررسی راجع به شیوه‌های تحقیق کیفی درباره مهمان‌نوازی مفقود شده است و این خود شاهدی برای نیاز به پیشرفت‌های بیشتر در این زمینه است. ریلی و لاو (1999) راجع به شیوه‌های کیفی بحث می‌کند که شامل تجربیات شخصی، موارد روزانه، مباحثات و سمینارها است. آنها نیاز به حرکت در مسیر اولین سه لحظه تاریخی را برای تحقیق کیفی پیشنهاد می‌کنند. اولین آن موقعیت ملی است جایی که هدف درخواست‌های کیفی جایگزینی حقیقت در زندگی است. دومین موقعیت نوگرایی است، جایی که تأکیدهای متودولوژیکی و مثبت‌گرایه طبقه‌بندی و استانداردسازی می‌شوند و شیوه‌ای منسجم به ایجاد پاسخی برای منتقدان اقدام می‌کند که با میزان‌های برابری از حقیقت‌گرایی، اندیشمندی، و عمومی‌سازی رو به رو است. و سومین آنها موقعیت‌ «گونه‌های نامشخص» است، که در موضوعات، برنامه‌ها و دوره‌های پیشین تحقیق قابل درک است و می‌توان آنرا یافت. دیازین و لینگولن دو موقعیت دیگر را نیز شناسایی کرده‌اند. چهارمین آن «بحران بازنمود» است. در دوره‌ای که خویشتن خود در مرحله دانش بی‌نهایت است (زمینه‌های کاری و تفاسیر به عنوان فرآیندی مجزا شناسایی می‌شوند که فرد را به متن ارزشمندی، واقع‌گرایی و هدف‌مندی در تحقیق کیفی می‌برند.) محققان در تلاشند که چگونه خود و اهدافشان را در متون انعکاسی قرار دهند. پنجمین آن موقعیت پست مدرن است. که بدنبال راههای جدیدی برای ارائه مواردی از قوم نگاری و ارزیابی مفاهیم جایگزین است. در این جا مفاهیم جدید و تصحیح موارد قبلی همچنان ادامه دارد. و در این مرحله به جایگزینی یک فرهنگ بررسی شده ملی می‌پردازند که از جوانب مختلف

دانلود پروژه جامعه شناسی صنعتی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

جامعه شناسی صنعتی

جامعه شناسی اقتصادی به معنی کاربرد دیدگاه جامعه شناختی – مطالعه « الگو ها و فرایند های روابط اجتماعی انسانی » - برای تبیین پدیده اقتصادی است.

تعریف جامعه صنعتی وظیفه جامعه شناسی صنعتی است. جامعه شناسی صنعتی یکی از ابعاد جامعه شناسی اقتصادی است. جامعه شناسی اقتصادی به معنی کاربرد دیدگاه جامعه شناختی – مطالعه « الگو ها و فرایند های روابط اجتماعی انسانی » - برای تبیین پدیده اقتصادی است.به عبارت دیگر، جامعه شناسی صنعتی به مطالعه چگونگی تاثیر تعامل شخصی، روابط و نهادها بر معاملات اقتصادی می پردازد.

▪ همچنانکه در صنعت بزرگ مقیاس مشاهده می شود، تولید کالاهایی که منابع غیر جاندار انرژی و ماشین ها را به کار می گیرند مستلزم موارد ذیل است:

۱) دوره طولانی زندگی ( که وابسته به ماهیت روند های جمعیتی به ویژه الگوهای مرگ و میر است )

۲) توزیع معینی از مهارت ها ( که بر ماهیت نظام قشربندی تاثیر می گذارد ).

۳) تقسیم فنی کار در محل کار ( که بر مسائل خاص انگیزه، هماهنگی و مدیریت دلالت دارد).

۴) تقسیم فنی کار که متضمن مبادله نیروی کار ( و در نتیجه، بازار های کار) در قبال اجرت پولی و غیر پولی است.

۵) نوعی از سازمان ( برای تخصیص سرمایه و هماهنگ ساختن تولید کالاها ) که اغلب « شرکت چند بخشی» [۱] نامیده می شود.

۶) مجموعه ای از نهاد ها ( برای حمایت از حرکت نیروی کار در نقش های شغلی از طریق آموزش و خوار و بار بازنشستگی ) که اغلب « دولت رفاه » نامیده می شود .

۷) تقسیم جهانی کار که بر اساس آن مناطق از همدیگر متمایز می شوند ( و نقش ها یا موقعیت ها ی خاص اشغال می شوند ) .

▪ با عنایت به تعریف جامعه صنعتی – به عنوان جامعه ای که در آن صنعت بزرگ مقیاس شکل ویژه تولید است – بهتر است که برای موارد ذیل اهمیت قائل شویم:

الف) توسعه تاریخی جوامع صنعتی،

ب) سازماندهی کار در صنعت ( که بازار کار مبادله می کند )

۱) چگونه کار اجتماعی سازماندهی و مدیریت می شود؟

عرصه فناورانه:

۲) چه ابزارهایی در دسترس افراد یا جامعه است تا مورد مطالعه قرار گیرد؟

عرصه حقوقی:

۳) چه کسانی مالک ابزارها و به ویژه زمین هستند؟

ج) پیش نیازهای نهادی تولید صنعتی مانند مذهب، خانواده، سازمان ها، سیاست و دولت.

( با این وجود،ما سازماندهی « خارجی » کار را مورد تاکید قرار می دهیم و بسیاری از موضوعات مورد توجه سایر رشته ها را وا می نهیم.)

تز اصلی« جامعه صنعتی» ساده است - آنچه که یک جامعه « برای معاش » انجام می دهد ماهیت زندگی اجتماعی را تعیین می کند:

« روش های صنعتی تولید و توزیع، ساختارهای اجتماعی مشابهی را ایجاد می کنند. ... از آنجا که تمام کشور های صنعتی باید به مجموعه مشترکی از ضروریات فنی- سازمانی واکنش نشان دهند، در نهایت، فرهنگ ها یا ایدئولوزی ها و نهادهای ملی شان به گونه ای فزاینده یکسان خواهند شد.» ( کلارک کر و همکاران )

« مقررات خاص یا نخستین پیامد های صنعتی شدن را به شرح ذیل می توان انتظار داشت: مقررات مربوط به تعامل کارگران { در محل کار }، تغییرات نظام مند ساختارهای شغلی – صنعتی، رشد بازارهای جهانی کار، تحرک اجتماعی و جغرافیایی آزاد کارگران، رشد دیوانسالاری ها برای کنترل کارگران، شهری شدن،...» ( ویلبرت مور)

در حالی که تمام کشورها دقیقا مثل هم به نظر نمی رسند، این تز مدعی است که شرایط مشابه تولید، نتایج اجتماعی مشابهی را ایجاد خواهد کرد ( یا حد اقل باید ایجاد کند ). و گاهی اوقات تمام کشورهای صنعتی علیرغم این که تاریخ، فرهنگ و نهادهای سیاسی بسیار متفاوتی دارند، شرکتهای بزرگ را توسعه می دهند، شهرهای شان ساختار بسیار مشابهی می یابند و حتی نرخ های باروری مشابهی را گسترش می دهند.

جامعه شناسی صنعتی

«صنعت‎گرایی» را غالباً نوعی جدید از سازمان اجتماعی تعریف می‎کنند. که تحت تسلط نظام تولید کارخانه‎ای قرار گرفته است.«صنعتی شدن» تحول جامعه است از طریق توسعه صنعت و تکنولوژی جدید که تحولات اجتماعی و سیاسی دوردست‎تری را نیز به همراه خواهد داشت.صنعتی شدن عبارت است از فراگرد واقعی تغییر از جامعه کشاورزی یا تجاری قبلی به سوی جامعه صنعتی... (و مشتمل است بر) یک نیروی کار پویای محوری... منظور ما از صنعتی شدن، کل روابط کارگران، کارفرمایان و جامعه است. وقتی که ماشین‎های جدیدی به کار می‎گیرند فراگردهای جدیدی را طی می‎کنند و از خدمات جدیدی استفاده می‎نمایند که تکنولوژِی جدید فراهم نموده است. ژاک الول J. Ellul دو وجه (ویژگی) بسیار مهم و مربوط به تکنولوژی مدرن را عقلانی بودن (rationality) و مصنوعی بودن (artificiality) آن می‎داند. به این معنا، ماشین‎ها تنها بخشی از محیط عقلانی و مصنوعی معاصرند:«فراگرد عقلانی، در تکنیک وقتی موجود است که مکانیک‎ها هر چه غیر و خودجوش (spontaneous) است کنار بزنید. این عقلانیت، به خوبی در نظام‎بندی (Systematization) تقسیم کار (D. O. L) ایجاد معیارها (Greation of standards)، تدوین هنجارها (production of norms) و امثال آن نمایش داده می‎شود. عقلانیت شامل دو مرحله مجزا است: یکی، استفاده از دستورالعمل رسمی (discourse) در کلیه فعل و انفعلات است که کارمندان تازه‎کار که شرح وظایف ندارند، هر نوع خلاقیت شخصی و خود‎جوشی را منفی می‎سازد. و دیگر، تقلیل دادن (reduction)، تنها به بعد منطقی (logical dimension) است. هر گونه دخالت تکنیک، در واقع نوعی تقلیل واقعیت‎ها، نیروها، پدیده‎ها، ابزار و وسایل به صورت منطقی آن است. ویژگی بارز دوم پدیده تکنیکی، مصنوعیت آن است. تکنیک مقابل طبیعت است. هر صنعتی (artifice) ، مصنوعی تکنیک به عنوان هنر، عبارتست از خلق یک نظام مصنوعی... جهانی که از تجمع ابزار تکنیکی وجود آمده، یک جهان مصنوعی است و به همین جهت هم کاملاً با جهان طبیعی متفاوت است. Ellul, 1965, pp:78 -9.الول، جامعه‎ تکنولوژیکال را بیشتر می‎پسندد (جامعه صنعتی).

دانلود پروژه جامعه شناسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

معاون سلامت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى اعلام کرد

اجراى برنامه جامع درمان اعتیاد درکشور

گروه اجتماعى- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى در نظر دارد با اجراى برنامه جامع درمان اعتیاد، علاوه بر کاهش آسیب، میزان جمعیت تحت پوشش برنامه هاى درمانى اعتیاد را از ۵ درصد به ۵۰ درصد افزایش دهد.به گزارش خبرنگار «ایران» دیروز، نخستین جلسه شوراى عالى مرکز تحقیقات اعتیاد برگزار شد تا به گفته دکتر سیدمؤید علویان، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، اهداف و برنامه هاى مورد نظر، براساس نیازها، مطرح و انتظارات نظام سلامت ووزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى از اجراى این برنامه ها بررسى شود.دکتر علویان، پس از برگزارى این جلسه، در گفت وگو با خبرنگار «ایران» گفت: «موضوع مقابله با اعتیاد را نمى توان در یک دستگاه خلاصه کرد. براى موفقیت در این امر، نیاز به استفاده از تمام ظرفیت هاى علمى و دستگاه هاى ذیربط داریم.»به گفته او هماهنگى هاى لازم و ارتباطات بین بخشى در این خصوص انجام شده است. همچنین مرکز ملى مطالعات اعتیاد دانشگاه علوم پزشکى تهران، به عنوان محور براى کمک به سیاستگذارى در این زمینه در نظر گرفته شده است.دکتر علویان با اعلام اینکه در وزارت بهداشت، برنامه جامع درمان اعتیاد با هدف کاهش آسیب و تقویت و افزایش پوشش از ۵ درصد به ۵۰ درصد در دست اجراست، گفت: «براى برخورد قوى تر با اعتیاد، باید برنامه ها قوت بیشترى بگیرند.»< میزان شیوع HIV بین معتادان تزریقى: ۲۵ درصدپیش از برگزارى این نشست، دکتر محمدعمران رزاقى، رئیس مرکز ملى مطالعات اعتیاد گفت: «براساس تحقیقات انجام شده ۵میلیون نفر در کشور سابقه یک بار مصرف مواد را داشته اند و در حال حاضر ۲ میلیون نفر به مواد وابسته اند که از این تعداد ۴۰۰ هزار نفر وابسته به هروئین هستند.»به گفته او، نسبت معتادان مرد به معتادان زن، ۱۸ به یک و نسبت معتادان غیرتزریقى به تزریقى ۱۰ به یک است.دکتر رزاقى میزان شیوع HIV مثبت بین معتادان تزریقى را ۲۵ درصد اعلام کرد.رئیس مرکز ملى مطالعات اعتیاد، خاطرنشان کرد: آنچه در حال حاضر شروع شده است، تغییر الگوى مصرف به سمت مصرف مواد صناعى است. او از جمله اهداف این مرکز را توسعه علوم مرتبط با مصرف مواد و مداخلات مربوطه، مطالعه جنبه هاى زیست شناختى و روانشناختى مصرف مواد و پایش سیر تغییرات مربوط به مصرف موادعنوان کرد.دکتر رزاقى همچنین گفت که بازنگرى و بازبینى برنامه ها از جمله بازنگرى در برنامه آموزشى در وزارت بهداشت آغاز شده است. در حال حاضر اطلاعات پزشکى پزشکان عمومى پس از فارغ التحصیلى در مورد اعتیاد بسیار ناچیز است. به همین دلیل هماهنگى هایى با معاونت آموزشى وزارت بهداشت انجام شده تا پشتیبانى لازم از اجراى برنامه در این خصوص صورت گیرد.

خودکشی و اعتیاد در میان دانشجویان

لغو بسیاری از برنامه های جنبی دانشجویان، ممانعت از برگزاری سمینارهای دانشجویی، لغو مجوز فعالیت ده ها نهاد دانشجویی، احضار بسیاری از دانشجویان به کمیته های انضباطی، توقیف نشریات دانشجویی، تعلیق و اخراج دانشجویان، و از جمله برخی از فعالان شناخته شده جنبش دانشجویی مانند پیمان عارف و مهدی امینی زاده، لغو قرار داد با برخی از اساتید دانشگاه در کنار بازداشت رامین جهانبگلو و... اضطراب را بر فضای دانشگاه های کشور حاکم کرده است.

در چنین شرایطی است که روی آوردن دانشجویان به روش هایی همچون اعتصاب غذا و حتا خودکشی که در دو هفته اخیر در میان برخی دانشجویان در دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه سهند تبریز دیده شده، باید زنگ خطری جدی تلقی شود و البته برای گوش های شنوا. فشارهای مختلف سیاسی و اجتماعی وارده بر دانشجویان تا همین بهمن ماه گذشته به خودکشی 28 دانشجو ختم شده است. اگر چه در دو ماه اول سال جدید، هنوز آماری از خودکشی دانشجویان ارائه نشده اما روزنامه همشهری در نخستین روزهای اردیبهشت ماه خبر از خودکشی همزمان دو دانشجو در خوابگاه ابوریحان تهران داد. گسترش زیرپوستی گرایش به مواد مخدر در دانشگاه ها نیز روی دیگر سکه ای است که این روزها به زور قدرت در دانشگاه های کشورضرب می شود.

چرا خودکشی؟

افزایش فشار کمیته های انضباطی بر دانشجویان، همراه با دیگر عوامل بازدارنده اجتماعی، اقتصادی می تواند آثار زیان باری در پی داشته باشد. افزایش خودکشی در میان دانشجویان در ماه های اخیر تنها یک نمونه از این آثار زیان بار است. پانزدهم بهمن ماه گذشته، رییس حراست کل وزارت علوم تایید کرد که تنها در چند ماه پاییز و زمستان سال 84 بیش از 24 تن از دانشجویان دست به خودکشی زده اند. اصغر زارعی، در گفت و گو با خبرگزاری مهر همچنین اعلام کرده بود که تنها درچهار ماه مهر تا پایان دی ماه 84 ، 28 مورد خودکشی در دانشگاه های دولتی رخ داده که 2 مورد آن منجر به فوت شده است.او همچنین گفته بود که: "از این 28 مورد، 7 مورد به برادران و 21 مورد به خواهران مربوط می شود."

مدیرکل حراست وزارت علوم در توضیح این وضعیت ادعا کرد: "در چهار ماه اخیر بیشتر اعتراضات صنفی دانشجویان در حوزه های طبخ و کیفیت غذا، کمبود امکانات رفاهی از جمله تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و قطعی آب در خوابگاه ها، فشرده بودن دانشجویان

دانلود پروژه جامعه شناسی گروههای سیاسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

جامعه شناسی

مقدمه

انسانها بیشتر عمرشان را در گروهها زندگی می کنند؛آنها به عنوان اعضای خانواده، ساکنان یک محله یا شهر، اعضای یک گروه خاص اجتماعی یا اقتصادی و یا مذهبی و قومی نیز به عنوان شهروندان یک ملت با یکدیگر رابطه دارند. انسانها حتی اگر خودشان هم آگاه نباشند که اعضای یک گرو هند ، باز به شیوه هایی فکر و عمل می کنند که دست کم بخشی ازآنها را عضویت در گروه تعیین می کند. نوع لباسی که آدمها می پوشند، نوع خوراک و نحوه خوردن آنها، عقاید و ارزشهایشان و رسومی که رعایت می کنند، همگی تحت تأثیر عضویت آنان در گروههای گوناگون می باشند.

جامعه شناسی را می توان به عنوان بررسی علمی زندگی گروهی انسانها تعریف کرد.جامعه شناسان در واقع می کوشند تا آنجا که ممکن است این نکته را به دقت و به گونه ای عینی توصیف و تبیین کنند که انسانها چرا و چگونه در گروهها با یکدیگر رابطه دارند.

یکی از اهداف عمده جامعه شناسی پیش بینی رفتار اجتماعی و نظارت بر آن است. این هدف در جامعه نوین بصورتهای گوناگونی تحقق می یابد. همچنین جامعه شناسی به تخفیف تعصبها و پیشداوریهایی که مانع انعطاف پذیری بیشتر انسانها در برخورد با موقعیتهای تازه می شوند، کمک می کنند.

سرانجام باید گفت که بررسی جامعه شناختی شیوه های نگرش و واکنش نوینی را در برخورد با سیمای پیوسته متغیر واقعیت اجتماعی، برایمان فراهم می آورد.

جامعه شناسی مطالعه قوانین و فرایندهای اجتماعی است که مردم را نه تنها به عنوان افراد و اشخاص بلکه به عنوان اعضاء انجمنها ،گروهها و نهادهای اجتماعی شناسانده و مورد بررسی قرار می دهد .جامعه شناسی مطالعه زندگی اجتماعی گروهها و جوامع انسانی است.مطالعه ای هیجان انگیز و مجذوب کننده که موضوع اصلی آن رفتار خود ما به عنوان موجودات اجتماعی است .دامنه جامعه شناسی بینهایت وسیع است و از تحلیل برخوردهای گذرا بین افراد در خیابان تا بررسی فرایندهای اجتماعی جهانی را در بر می گیرد.

تاریخچه

جامعه شناسی جوان ترین رشته علوم اجتماعی است. واژه جامعه شناسی را در سال 1838 اگوست کنت فرانسوی در کتاب فلسفه اثباتی اش بدعت گذاشت .کنت را عموما بنیانگذار جامعه شناسی می دانند. او معتقد بود که علم جامعه شناسی باید بر پایه مشاهده منتظم و طبقه بندی استوار گردد.

هربرت اسپنسر انگلیسی در سال 1876 نظریه تکامل اجتماعی را تحول بخشید که پس از پذیرش و رد اولیه ، اکنون بصورت تعدیل شده دوباره پذیرفته شده است. اسپنسر نظریه تکاملی داروین را در مورد جوامع بشری به کار بسته بود. او معتقد بود که جوامع انسانی، از طریق یک تکامل تدریجی، از ابتدایی به صنعتی تکامل می یابند. او در نوشته هایش یادآور شده بود که این جریان یک فراگرد تکاملی طبیعی استکه انسانها نباید در آن دخالت کنند.

لستر وارد آمریکایی کتاب جامعه شناسی پویا را در سال 1883 منتشر کرد. او در این کتاب از پیشرفت اجتماعی از طریق کنش اجتماعی با هدایت جامعه شناسان ، هواداری کرد.

امیل دورکیم در 1895 کتاب قواعد روش جامعه شناسی را منتشر کرد و در آن ، روشی را که در بررسی ماندگارش از خودکشی در گروههای گوناگون به عمل آورده بود، به روشنی شرح داد. دورکیم یکی از پیش گامان تحول جامعه شناسی است. او سخت بر این باور بود که جوامع بشری با باور داشتها و ارزشهای مشترک اعضایشان انسجام می یابند.

ماکس وِبِر (1920-1864)معتقد بود که روشهای علوم طبیعی را نمی توان درباره مسائل مورد بررسی در علوم اجتماعی بکار بست. وبر استدلال می کرد که چون دانشمندان اجتماعی جهان اجتماعی محیط زندگی خودشان را بررسی می کنند، همیشه قدری برداشت ذهنی در بررسیهایشان دخالت دارد. او معتقد بود که

دانلود پروژه جامعه شناسی فرهنگ و هنر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 76

چکیده :

در این‌ بررسی با استشهاد به ترکیبی از دو الگوی‌ مأخوذ از جامعه‌شناسی‌ آلمانی‌و جامعه‌شناسی‌ پارسونزی‌ امکان‌ مطالعة‌ در زمانی‌ِ تحولات‌ فرهنگی‌ ایران‌ در سالهای‌1300 تا 1380فراهم‌ شده است . جهت‌ گیریهای‌ سیاسی‌ - دینی‌، جهت‌گیریهای‌ اقتصادی‌ - سیاسی‌، جهت‌ گیریهای‌ دینی‌ - فرهنگی‌، جهت‌ گیریهای‌ تماس‌ فرهنگی‌ وجهت‌ گیریهای‌ رسانه‌ها در تعامل‌ با دین‌، دولت‌، اقتصاد و تماس‌ فرهنگی‌. به‌ ترتیب‌ مورد توجه‌ قرار می‌گیردو با ارائه‌ یک‌ تحلیل‌ از بستر تحولات‌ اجتماعی‌ جاری‌ ایران‌ (80-1376) سه‌ سناریوی‌ احتمالی‌در مورد آینده‌ تحولات‌ در دو دهه‌ آینده‌ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد.

جامعه شناسی و تحول فرهنگی

تصور وجودجامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ مبتنی‌ بر امکان‌ تمایز میان‌ جامعه‌ وفرهنگ‌ است‌. فرهنگ‌ را می‌توان‌ به‌ لحاظ‌ مفهومی‌ از جامعه‌ متمایز کرد اما این‌ دو مفهوم‌ ارتباط‌بسیار نزدیکی‌ با یکدیگر دارند. «فرهنگ‌» به‌ شیوه‌ زندگی‌ یک‌ جامعه‌ معین‌، عادات‌ و رسوم‌ آنها،همراه‌ با کالاهای‌ مادی‌ که‌ تولید می‌کنند مربوط‌ می‌شود و «جامعه‌» به‌ نظام‌ روابط‌ متقابل‌ اطلاق‌می‌شود که‌ افرادِ دارای‌ِ فرهنگ‌ مشترک‌ را به‌ هم‌ مربوط‌ می‌سازد. همانگونه‌ که‌ طبق‌ تعریف,‌فرهنگ‌ بدون‌ جامعه‌ ممکن‌ نیست‌، تصور جامعة‌ بدون‌ فرهنگ‌ نیز معقول‌ نمی‌باشد. بدون‌فرهنگ‌، انسانیت‌ به‌ معنای‌ اجتماعی‌ آن‌ وجود ندارد. زبان‌، احساس‌ِ خود آگاهی‌، توانایی‌ تفکر وبه‌ عبارتی‌ بخش‌ مهمی‌ از وجه‌ تمایز انسان‌ از حیوان‌ در گرو فرهنگ‌ یافتگی‌ نوع‌ انسان‌ است‌.جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ بنا بر دیدگاه‌ بنیانگذار آن‌ آلفرد وبر بخشی‌ از پژوهشها است‌ که‌ درچارچوب‌ جامعه‌شناسی‌ عمومی‌ و با تأکید بر فرهنگ‌ به‌ عنوان‌ فرا گرد تکامل‌ ساختارهای‌اجتماعی‌ دوران‌ ساز متمرکز است‌ و به‌ تکامل‌ فرهنگی‌ یک‌ جامعه‌ معین‌ می‌پردازد. در مکتب‌آلمانی‌ِ جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ بیشتر به‌ آن‌ دسته‌ از فعالیتها توجه‌ می‌شود که‌ جنبه‌ معنوی‌، روحی‌،اخلاقی‌ و علمی‌ دارد که‌ به‌ آنها فرهنگ‌ متعالی‌ یا High Culture گفته‌ می‌شود و بیشتر در قالب‌اخلاق‌، علم‌ و هنر دسته‌ بندی‌ می‌شود در نتیجه‌ اگر جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ را یک جامعه شناسی میانی و زیر بخش‌جامعه‌شناسی‌ عمومی‌ فرض‌ کنیم‌ جامعه‌شناسی‌ اخلاق‌، جامعه‌شناسی‌ هنر و جامعه‌شناسی‌علم‌ را می‌توان‌ زیر بخشهای‌ جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ به‌ حساب‌ آورد. در نگاهی‌ وسیع‌تر می‌توان‌جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ را عنوانی‌ عام‌ برای‌ جامعه‌ شناسیهای‌ تخصصی‌ مانند جامعه‌شناسی‌ دین‌و جامعه‌شناسی‌ ارتباطات‌ نیز در نظر گرفت‌ چرا که‌ دین‌ در نگاه‌ بوکهارت‌ یکی‌ از پایدارترین‌بنیادهای‌ فرهنگ‌ و ارتباطات‌ در نگاه‌ مردم‌ شناسانه‌ به‌ آن‌ تبلور فرهنگ‌ است‌. ساپیرو پس‌ از اوبتیسوون‌ و پالد آلتو که‌ «انسان‌شناسی‌ ارتباطات‌» را مطرح‌ کرده‌اند این‌ امکان‌ را فراهم‌ کرده‌اند که‌جامعه‌شناسی‌ ارتباطات‌ نیز در چارچوب‌ جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ قابل‌ دسته‌ بندی‌ باشد (نک‌:پهلوان‌، 1378: 103 و 102-100 و مقایسه‌ کنید با کری‌، 1376)اما آیا جامعه‌شناسی‌ فرهنگ‌ صرفاً یک‌ عنوان‌ عام‌ برای‌ چند جامعه‌شناسی‌ تخصصی‌است‌؟ به‌ نظر می‌رسد این‌ تقلیل‌ صحیح‌ نیست‌ بلکه‌ موضوع‌ بنیادین‌ و مشترک‌ در بیان‌ این‌ جامعه‌شناسی ها مسئله‌ ثبات‌ و تحول‌ فرهنگ‌ است‌ که‌ در قالب‌ یک‌ جامعه‌شناسی‌تخصصی‌ بنام‌ «جامعه‌شناسی‌ تحول‌ فرهنگی‌» قابل طرح‌ است. اگر فرهنگ‌ در ذات‌ خودحامل‌ تحول‌ و تغییر - ولو تدریجی‌ - است‌ پس‌ مطالعه‌ زمینه‌ها، دلایل‌، علل‌، چگونگی‌، میزان‌ ونتایج‌ تحول‌ فرهنگ‌ در یک‌ جامعه‌ خاص‌ می‌تواند موضوعات‌ مناسبی‌ برای‌ یک‌ جامعه‌شناسی‌تخصصی‌ باشد. این‌ جامعه‌شناسی‌ در دو سطح‌ قابل‌ طرح‌ است‌ اول‌ در کنار ‌ جامعه‌شناسی های ‌تخصصی‌ مثل‌ جامعه‌ شناسیهای‌ معرفت‌ / دین‌ / اخلاق‌ / هنر / ارتباطات‌ و دوم‌ به‌ عنوان‌ برآیندو حاصل‌ یافته‌های‌ آنهادر یک‌ جامعه‌ خاص‌.

در این‌ تحقیق‌ به‌ سطح‌ دوم‌ از تعریف‌ و کارکرد جامعه‌شناسی‌ تحولات‌ فرهنگی‌ توجه‌می‌شود. فرهنگ‌ در این‌ تحقیق‌ به‌ معنای‌ تمامی‌ برنامه‌ها و اقداماتی‌ که‌ انسانها در چارچوب‌اجتماعی‌ به‌ منظور شکل‌ بخشیدن‌ به‌ زندگی‌ خود و سازگار شدن‌ با محیط‌ می‌پرورانند فرض‌ شده‌است‌. در این‌ دیدگاه‌ فرهنگ‌ به‌ عنوان‌ رابط‌ میان‌ جامعه‌ و محیط‌ پیرامونی‌ مورد بحث‌ قرارمی‌گیرد. در نتیجه‌ تحول‌ فرهنگی‌ نیز به‌ عنوان‌ «تکامل‌ امکانات‌ بالقوه‌ فرهنگی‌ جامعه‌ با توجه‌ به‌عامل‌ سازگاری‌ فزاینده‌ با محیط‌» تعریف‌ می‌شود (پهلوان‌، 1376: 4).

این‌ محیط‌ پیرامونی‌ چیست‌ و چه‌ تغییراتی‌ را بر تافته‌ است‌؟ «تماس‌ فرهنگی‌» مهم‌ترین‌عامل‌ تغییر محیط‌ پیرامونی‌ یک‌ فرهنگ‌ است‌ بیان‌ رابطه‌ میان‌ نتایج‌ این‌ تماسهای‌ فرهنگی‌ بامتغیرهای‌ درون‌ نظام‌ اجتماعی‌ به‌ خصوص‌ دین‌، دولت‌ و رسانه‌ها موضوع‌ محوری‌ در بررسی‌جامعه‌شناسی‌ تحولات‌ فرهنگی‌ ایران‌ است‌. در واقع‌ تحولات‌ فرهنگی‌ درون‌ زا و برون‌ زا در یک‌منظومه‌ واحد ولی‌ چند جانبه‌ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد. این‌ شیوه‌ علیت‌ دو قطبی‌ در بررسی‌تحولات‌ فرهنگی‌ ریشه‌ در دیدگاههای‌ نظری‌ روژه‌ باستید دارد. او با طرح‌ تعامل‌ دیالکتیک‌ علیت‌بیرونی‌ و علیت‌ درونی‌، همه‌ فرا گردهای‌ فرهنگ‌ پذیری‌ را ناشی‌ از این‌ تعامل‌ می‌داند. به‌ نظرباستید علیت‌ درونی‌ یک‌ فرهنگ‌ یعنی‌ شیوه‌ کار کرد ویژه‌ آن‌ فرهنگ‌ و منطق‌ خاص‌ آن‌ می‌توانددگرگونی‌ فرهنگی‌ برون‌ زا را تقویت‌ کند یا نقش‌ باز دارنده‌ ایفا کند. متقابلاً علیت‌ برون‌ زا که‌ درارتباط‌ با دگرگونیهای‌ برون‌ زا قرار دارد فقط‌ بر اساس‌ علیت‌ درونی‌ عمل‌ می‌کند به‌ عبارت‌ دیگرعلیت‌ دو قطبی‌ پدیده‌ واکنشهای‌ زنجیره‌ای‌ در تحولات‌ فرهنگی‌ را به‌ شرح‌ زیر توضیح‌ می‌دهد:علیت‌ بیرونی‌ دگرگونی‌ را در مقطعی‌ خاص‌ از زمان‌ در یک‌ فرهنگ‌ بر می‌انگیزاند؛ فرهنگ‌ مقصداین‌ دگرگونی‌ را بر اساس‌ منطق‌ خاص‌ خود «جذب‌» می‌کند و مجموعه‌ای‌ از سازگاریهای‌ پی‌ درپی‌ را به‌ همراه‌ می‌آورد یعنی‌ علیت‌ بیرونی‌ انگیزاننده‌ علیت‌ درونی‌ است‌ و در شرایط‌ عادی‌بدون‌ وجود زمینه‌ در فرهنگ‌ پذیرنده‌، امکان‌ تغییر فرهنگی‌ در اثر تماس‌ فرهنگی‌ وجود ندارد ودر مقابل‌ دیالکتیک‌ پویای‌ درونی‌ و بیرونی‌ منجر به‌ یک‌ ساخت‌ بندی‌ جدید فرهنگی‌ می‌شود.کیفیت‌ این‌ ساخت‌ بندی‌ جدید بسته‌ به‌ چگونگی‌ تماس‌ تفاوت‌ می‌کند و نتایجی‌ کاملاً مختلف‌ اززوال‌ فرهنگی‌ تا شکوفایی‌ فرهنگی‌ را به‌ دنبال‌ دارد. فرهنگ‌ِ خالص‌ و بدون‌ تماس‌ و تغییر وجودندارد و در این‌ فرا گرد هر فرهنگی‌ که‌ در موقعیت‌ تماس‌ فرهنگی‌ قرار می‌گیرد دستخوش‌ مراحل‌ساخت‌ زدایی‌ و ساخت‌ یابی‌ مجدد می‌شود. از اینجاست‌ که‌ برداشت‌ پویا از فرهنگ‌ بجای‌برداشت‌ ایستا می‌نشیند و ساخت‌ گرایی‌ لوی‌ اشتراوس‌ جای‌ خود را به‌ ساخت‌ یابی‌ باستیدمی‌دهد. در نظر باستید بجای‌ ساخت‌ باید از ساخت‌ بندی‌ سخن‌ گفت‌ Structuration)/((Structure اگر ساخت‌ زدایی‌ِ ناشی‌ از تماس‌ با ساخت‌ یابی‌ِ جدیدی‌ که‌ناشی‌ از قوت‌ درونی‌ فرهنگ‌ مقصد است‌ همراه‌ شود شکوفایی‌ فرهنگی‌ پیش‌ می‌آید و اگرساخت‌ زدایی‌ بدون‌ ساخت‌ یابی‌ صورت‌ گیرد انحطاط‌ فرهنگی‌ محتمل‌ خواهد بود. (پهلوان‌،1378: 125-124).

مباحث مربوط به‌ متغیرها، روندها و انواع‌ ممکن‌ فرهنگ‌ پذیری‌ در اثر تماس فرهنگی را می‌توان‌ به‌ شرح‌ زیر تلخیص‌ کرد (مقایسه‌ کنید با پهلوان‌، 1378: ص‌ 107-104).

متغیرهای‌ فرهنگ‌ پذیری‌

روند تماس‌

انواع‌ فرهنگ‌ پذیری‌

میزان‌ تمایز و تفاوتهای‌فرهنگهای‌ در حال‌ تماس‌

تفاوت‌ تکنولوژی‌

تفاوت‌ ایدئولوژی‌

تفاوت‌ هنجارها

تفاوت‌ ارزشها

شرایط‌ و شدت‌ تماس‌

خصمانه‌ یا دوستانه‌

محدود یا وسیع‌

کوتاه‌ مدت‌ یا بلند مدت‌

موقعیت‌ تماس‌

فرا دستی‌

فرو دستی‌

کارگزاران‌ تماس‌

دولتی‌

غیر دولتی‌

جهت‌ جریان‌ تماس‌

یک‌ طرفه‌

دو طرفه‌

جانشینی‌

عناصر جدید با کارکرد عناصر قدیم‌

افزودنی‌

عناصر جدید با کارکردهای‌ جدید بااحتمال‌ دگرگونیهای‌ ساختاری‌

آمیختنی‌

درهم‌ آمیختگی‌ عناصر جدید و قدیم‌ باکارکردهای‌ جدید و ایجاد دگرگونیهاساختاری‌ شدید

زدودنی‌

فقدان‌ بخشی‌ از فرهنگ‌ بدون‌ جانشینی‌

ابداعی‌

ایجاد ساختارهای‌ جدید بدون‌ حذف‌ساختارهای‌ قدیم‌

دفعی‌