سوال تحلیل سازه 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

تغییر مکان گرهی خرپا

الف) روش کار مجازی:

در این روش پس از تعیین نیروی داخلی اعضاء تحت اثر بارگذاری خارجی (N) بر نیروی سازه بدون بارگذاری با اعمال بار واحد به گره موردنظر در راستای خواسته شده نیروی داخلی اعضاء (n) تعیین می‌شود و نهایتاً جهت تعیین تغییر مکان گرهی از رابطه کلی زیر استفاده می‌نمایند:

در این رابطه:

کار مجازی انجام شده در تکیه‌گاه به واسطه نشست‌های تکیه‌گاهی در اثر واکنش‌های تکیه‌گاهی بوجود آمده تحت اثر بار واحد اعمال شده به گره موردنظر:

: واکنش تکیه‌گاهی بر اثر بار واحد : نشست تکیه‌گاهی

: تغییر طول محوری اعضاء : تغییر طول اعضاء در اثر تغییر دما ( ضریب انبساط حرارتی، تغییر دما ( در حالت افزایش دما مثبت درنظر گرفته می‌شود). : خطای ساخت (اگر عضو بلندتر ساخته شده باشد، مثبت درنظر گرفته می‌شود).

نکته: اگر بین دو گره عضوی موجود نبوده و جابجایی نسبی دو گره خواسته شده باشد، برای تعیین n از یک جفت بار واحد مخالف هم در دو گره و راستای خط واصل بین دو گره استفاده می‌شود. عضوی که بین دو تکیه‌گاه ثابت مفصلی قرار دارد، نیرویی تحمل نکرده و می‌توان آن را حذف نمود. عضو صلب () دارای تغییر طول ناچیز بوده و می‌توان از آن صرف‌نظر نمود.

توجه: در سازه معین نشست تکیه‌گاهی و تغییر درجه دما و خطای ساخت تولید هیچگونه تنشی در سازه بوجود نیاورده و فقط هندسی خارجی سازه تغییر می‌کند، زیرا در سازه معین امکان حرکت صلب معیاست، ولی در سازه نامعین باعث تنش‌های اضافی می‌گردد.

ب) روش کاستیگلیانو:

در این روش بر مبنای مشتق جزئی انرژی داخلی یک سیستم نسبت به عامل نیرویی بوده که تغییر مکان نقطه اثر آن نیرو را می‌دهد.

انرژی کرنش ارتجاعی در عضو محوری:

انرژی کرنش در عضو خمشی:

انرژی کرنش در حالت تنش برشی:

در سیستم خرپا رابطه آن به صورت زیر است:

در راستای تغییر مکان موردنظر نیروی پارامتری P را اعمال کرده، پس از محاسبه N و مشتق‌گیری مقدار حقیقی P را قرار می‌دهیم (در صورتی که باری بر گره موردنظر و در راستای مطلوب موجود نباشد، پس از مشتق‌گیری بار پارامتری را برابر صفر می‌گیریم).

توجه: عضو صلب انرژی جذب نکرده و در رابطه فوق وارد نخواهد شد.

تست خرپاها

102) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 8 2) 9 3) 10 4) 11

(4) اگر تعادل نیرو را در راستای عمود بر AD در گره‌های G, F, E بنویسیم، نتیجه می‌گیریم که نیروی اعضای GH, FI, EJ برابر صفر است که این خود نتیجه می‌دهد نیروی اعضای BJ, BI, BH نیز صفر است (با توجه به صفر بودن نیروی میله همراستای آنها) و اگر تعادل نیرو را در راستای عمود برBD در گره C بنویسیم، نتیجه می‌شود که نیروی عضو CJ برابر صفر است که به دنبال آن نتیجه می‌شود نیروی سه عضو AH, IH, JI که با CJ همراستا هستند، برابر صفر است. با نوشتن تعادل نیروها در راستای قائم در تکیه‌گاه B نتیجه می‌شود که نیروی عضو AB نیز برابر صفر است و در نتیجه خرپا جمعاً 11 عضو صفر نیرویی دارد.

103) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 7 2) 8 3) 9 4) 10

(3) با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره‌های H, G, D نتیجه می‌شود که نیروی اعضای IH, JG, DJ برابر صفر است. با نوشتن معادله تعادل در راستای عمود بر AE در گره J نتیجه می‌شود نیروی عضو CJ نیز برابر با صفر است و با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره C نتیجه می‌شود نیروی عضو CI برابر صفر است و باز اگر معادله تعادل را در راستای عمود بر AE در گره I بنویسیم، نتیجه می‌شود نیروی عضو BI نیز برابر صفر است. به راحتی با نوشتن معادلات تعادل در راستای افقی در گره‌های H, G, F نتیجه می‌شود نیروی سه عضو HG, AH, GF نیز برابر با صفر است و بنابراین خرپا جمعاً 9 عضو صفر نیرویی دارد.

104) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 6 2)‌ 7 3) 8 4) 9

(3) با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره‌های E, B نتیجه می‌شود نیروی اعضای EL, BI برابر صفر است. با نوشتن معادل تعادل در راستای افقی برای گره‌هیا K, J نتیجه می‌شود نیروی اعضای IJ, KL نیز برابر با صفر است. با نوشتن معادلات تعادل در گره‌های L, I نتیجه می‌شود نیروی اعضای IC, IA، همچنین LF, LD برابر صفر است و بنابراین خرپا جمعاً 8 عضو صفر نیرویی دارد.

105) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 3 2) 4 3) 7 4) 11

تیر سوال 27 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

-تیرها-

3.7- انواع مختلف بارگذاری و تکیه گاه

عضوی از سازه را که برای تحمل بارهای وارد بر نقاط مختلف در امتداد طولش طراحی شده باشد، تیر می نامند. به عبارتی تیرها معمولاً عضوهای بلند، مستقیم و منشوری اند و برای نگهداری بارهای وارده بر نقاط مختلف در طول عضو، طراحی می شوند.

بارها به محور تیر عمودند و فقط نیروهای برشی و خمشی به آن وارد می کنند. اما اگر بارها به تیر عمود نباشند، نیروهای محوری هم ایجاد می کنند. طراحی هر تیر برای بیشترین مقاومت در برابر بارهای وارده یک فرایند دو مرحله ای است:

الف) تعیین نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی ناشی از بارها.

ب) انتخاب مناسبترین سطح مقطع برای مقاومت در برابر نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی.

هر تیر ممکن است در معرض بارهای متمرکز (p) و یا در معرض بار گسترده (، یا تحت تأثیر ترکیبی از این دو قرار گیرد.

بارگسترده: بار واحد طول را بار گسترده گفته که می تواند به اشکال هندسی مختلف وجود داشته باشد که بار معادل آن برابر است با سطح شکل بار گسترده و محل اعمال این بار معادل در مرکز هندسی شکل میباشد.

*فاصله بین تکیه گاهها L)) را دهانه می نامند.

4.7- برش و گشتاور خمشی در تیر

نیروی برشی را با v)) و گشتاور خمشی را با M)) نشان می دهیم. برای محاسبه نیروی برشی و گشتاور خمشی در هر نقطه از تیر می بایستی اول کل تیر را به عنوان جسم آزاد اختیار کنیم، پس از محاسبۀ عکس العمل های تکیه گاهی و همچنین محاسبۀ بار متمرکز معادل به جای بار گسترده(در صورت وجود) در مقاطعی از تیر که به دلخواه برش زده ایم به محاسبۀ نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی می پردازیم.

نیروهای داخلی در مقطع

(برش و گشتاور خمشی مثبت)

* لازم به ذکر است که این جهت ها به صورت قراردادی می باشد و در صورت بدست آمدن مقادیر منفی جهت آنها تغییر خواهند کرد.

5.7- نمودارهای برش و گشتاور خمشی

با مشخص کردن نیروهای برشی و گشتاور خمشی می توانیم مقادیر آنها را در هر نقطه از تیر با رسم این مقادیر به صورت تابعی از x از یک سر تیر به آسانی نشان دهیم. این نمودارها به ترتیب نمودار برش و نمودار گشتاور خمشی نامیده می شوند. برای رسم نمودار تغییرات نیروی برشی و گشتاور خمشی می بایستی پس از تعیین واکنشهای تکیه گاهی، تیر را در فواصلی که نیروهای وارده تغییر می کنند برش زده و به کمک معادلات تعادل، معادلات نیروی برشی و گشتاور خمشی مقاطع بدست می آید. با توجه به معادلات بدست آمده نمودارهای آنها رسم می شود. توجه شود که نمودار گشتاور خمشی نسبت به نیروی برشی یک درجه بالاتر و همچنین نیروی برشی نسبت به بار گسترده یک درجه بالاتر می باشد.

وقتی تیری فقط تحت تأثیر بارهای متمرکز قرار گیرد:

الف) نمودار برش متشکل از پاره خط های افقی است.

ب) نمودار گشتاور خمشی متشکل از پاره خط های مایل است.

برای تیری که بارهای گستردۀ یکنواخت را تحمل می کند:

الف) نمودار برش متشکل از یک پاره خط مایل است.

ب) نمودار گشتاور خمشی متشکل از قوسی از سهمی است.

برای تیر با بارگذاری پیچیده تر لازم است که نمودار جسم آزاد بخشی از تیر به طول دلخواهx را در نظر بگیریم وv و M را بر حسب توابعی از x تعیین نماییم. ممکن است که مجبور شویم این روش را چند بار تکرار کنیم.

و در نهایت وقتی کوپلی بر یک تیر وارد می شود، برش در دو طرف نقطه اعمال کوپل مقدار یکسانی دارد، اما نمودار گشتاور خمشی در آن نقطه ناپیوستگی خواهد داشت و به اندازۀ بزرگی کوپل، بالا یا پایین خواهد رفت. توجه داشته باشید که کوپل می تواند یا مستقیماً به تیر وارد شود و یا در نتیجه اعمال بار بر یک عضو خمیده که محکم به تیر متصل شده پدید بیاید.

6.7- روابط میان بار، برش و گشتاور خمشی

اگر تیری حامل بیش از دو یا سه بار متمرکز یا حامل بارهای گسترده باشد، می توان با استفاده از رابطه های موجود میان بار، برش و گشتاور خمشی، رسم نمودار برش و بخصوص رسم نمودار گشتاور خمشی را انجام داد. این روابط عبارتند از:

*لازم به ذکر می باشد که روابط فوق در شرایط مختص به خود قابل استفاده می باشد و در تمام موارد نمی توان از آنها استفاده کرد.

29.7-(الف)نمودارهای برش و گشتاور خمشی را برای تیر و بارگذاری نشان داده شده رسم کنید، (ب) حداکثر قدرمطلقهای برش و گشتاور خمشی را تعیین کنید.

حل:

نمودار جسم آزاد تیر:

(الف)به علت تقارن:

↑+

در امتداد:AB

سوال تحلیل سازه 17 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

تغییر مکان گرهی خرپا

الف) روش کار مجازی:

در این روش پس از تعیین نیروی داخلی اعضاء تحت اثر بارگذاری خارجی (N) بر نیروی سازه بدون بارگذاری با اعمال بار واحد به گره موردنظر در راستای خواسته شده نیروی داخلی اعضاء (n) تعیین می‌شود و نهایتاً جهت تعیین تغییر مکان گرهی از رابطه کلی زیر استفاده می‌نمایند:

در این رابطه:

کار مجازی انجام شده در تکیه‌گاه به واسطه نشست‌های تکیه‌گاهی در اثر واکنش‌های تکیه‌گاهی بوجود آمده تحت اثر بار واحد اعمال شده به گره موردنظر:

: واکنش تکیه‌گاهی بر اثر بار واحد : نشست تکیه‌گاهی

: تغییر طول محوری اعضاء : تغییر طول اعضاء در اثر تغییر دما ( ضریب انبساط حرارتی، تغییر دما ( در حالت افزایش دما مثبت درنظر گرفته می‌شود). : خطای ساخت (اگر عضو بلندتر ساخته شده باشد، مثبت درنظر گرفته می‌شود).

نکته: اگر بین دو گره عضوی موجود نبوده و جابجایی نسبی دو گره خواسته شده باشد، برای تعیین n از یک جفت بار واحد مخالف هم در دو گره و راستای خط واصل بین دو گره استفاده می‌شود. عضوی که بین دو تکیه‌گاه ثابت مفصلی قرار دارد، نیرویی تحمل نکرده و می‌توان آن را حذف نمود. عضو صلب () دارای تغییر طول ناچیز بوده و می‌توان از آن صرف‌نظر نمود.

توجه: در سازه معین نشست تکیه‌گاهی و تغییر درجه دما و خطای ساخت تولید هیچگونه تنشی در سازه بوجود نیاورده و فقط هندسی خارجی سازه تغییر می‌کند، زیرا در سازه معین امکان حرکت صلب معیاست، ولی در سازه نامعین باعث تنش‌های اضافی می‌گردد.

ب) روش کاستیگلیانو:

در این روش بر مبنای مشتق جزئی انرژی داخلی یک سیستم نسبت به عامل نیرویی بوده که تغییر مکان نقطه اثر آن نیرو را می‌دهد.

انرژی کرنش ارتجاعی در عضو محوری:

انرژی کرنش در عضو خمشی:

انرژی کرنش در حالت تنش برشی:

در سیستم خرپا رابطه آن به صورت زیر است:

در راستای تغییر مکان موردنظر نیروی پارامتری P را اعمال کرده، پس از محاسبه N و مشتق‌گیری مقدار حقیقی P را قرار می‌دهیم (در صورتی که باری بر گره موردنظر و در راستای مطلوب موجود نباشد، پس از مشتق‌گیری بار پارامتری را برابر صفر می‌گیریم).

توجه: عضو صلب انرژی جذب نکرده و در رابطه فوق وارد نخواهد شد.

تست خرپاها

102) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 8 2) 9 3) 10 4) 11

(4) اگر تعادل نیرو را در راستای عمود بر AD در گره‌های G, F, E بنویسیم، نتیجه می‌گیریم که نیروی اعضای GH, FI, EJ برابر صفر است که این خود نتیجه می‌دهد نیروی اعضای BJ, BI, BH نیز صفر است (با توجه به صفر بودن نیروی میله همراستای آنها) و اگر تعادل نیرو را در راستای عمود برBD در گره C بنویسیم، نتیجه می‌شود که نیروی عضو CJ برابر صفر است که به دنبال آن نتیجه می‌شود نیروی سه عضو AH, IH, JI که با CJ همراستا هستند، برابر صفر است. با نوشتن تعادل نیروها در راستای قائم در تکیه‌گاه B نتیجه می‌شود که نیروی عضو AB نیز برابر صفر است و در نتیجه خرپا جمعاً 11 عضو صفر نیرویی دارد.

103) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 7 2) 8 3) 9 4) 10

(3) با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره‌های H, G, D نتیجه می‌شود که نیروی اعضای IH, JG, DJ برابر صفر است. با نوشتن معادله تعادل در راستای عمود بر AE در گره J نتیجه می‌شود نیروی عضو CJ نیز برابر با صفر است و با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره C نتیجه می‌شود نیروی عضو CI برابر صفر است و باز اگر معادله تعادل را در راستای عمود بر AE در گره I بنویسیم، نتیجه می‌شود نیروی عضو BI نیز برابر صفر است. به راحتی با نوشتن معادلات تعادل در راستای افقی در گره‌های H, G, F نتیجه می‌شود نیروی سه عضو HG, AH, GF نیز برابر با صفر است و بنابراین خرپا جمعاً 9 عضو صفر نیرویی دارد.

104) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 6 2)‌ 7 3) 8 4) 9

(3) با نوشتن معادله تعادل در راستای قائم برای گره‌های E, B نتیجه می‌شود نیروی اعضای EL, BI برابر صفر است. با نوشتن معادل تعادل در راستای افقی برای گره‌هیا K, J نتیجه می‌شود نیروی اعضای IJ, KL نیز برابر با صفر است. با نوشتن معادلات تعادل در گره‌های L, I نتیجه می‌شود نیروی اعضای IC, IA، همچنین LF, LD برابر صفر است و بنابراین خرپا جمعاً 8 عضو صفر نیرویی دارد.

105) در خرپای مقابل تعداد اعضای صفر نیرویی چند تاست؟

1) 3 2) 4 3) 7 4) 11

تیر سوال 27 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

-تیرها-

3.7- انواع مختلف بارگذاری و تکیه گاه

عضوی از سازه را که برای تحمل بارهای وارد بر نقاط مختلف در امتداد طولش طراحی شده باشد، تیر می نامند. به عبارتی تیرها معمولاً عضوهای بلند، مستقیم و منشوری اند و برای نگهداری بارهای وارده بر نقاط مختلف در طول عضو، طراحی می شوند.

بارها به محور تیر عمودند و فقط نیروهای برشی و خمشی به آن وارد می کنند. اما اگر بارها به تیر عمود نباشند، نیروهای محوری هم ایجاد می کنند. طراحی هر تیر برای بیشترین مقاومت در برابر بارهای وارده یک فرایند دو مرحله ای است:

الف) تعیین نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی ناشی از بارها.

ب) انتخاب مناسبترین سطح مقطع برای مقاومت در برابر نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی.

هر تیر ممکن است در معرض بارهای متمرکز (p) و یا در معرض بار گسترده (، یا تحت تأثیر ترکیبی از این دو قرار گیرد.

بارگسترده: بار واحد طول را بار گسترده گفته که می تواند به اشکال هندسی مختلف وجود داشته باشد که بار معادل آن برابر است با سطح شکل بار گسترده و محل اعمال این بار معادل در مرکز هندسی شکل میباشد.

*فاصله بین تکیه گاهها L)) را دهانه می نامند.

4.7- برش و گشتاور خمشی در تیر

نیروی برشی را با v)) و گشتاور خمشی را با M)) نشان می دهیم. برای محاسبه نیروی برشی و گشتاور خمشی در هر نقطه از تیر می بایستی اول کل تیر را به عنوان جسم آزاد اختیار کنیم، پس از محاسبۀ عکس العمل های تکیه گاهی و همچنین محاسبۀ بار متمرکز معادل به جای بار گسترده(در صورت وجود) در مقاطعی از تیر که به دلخواه برش زده ایم به محاسبۀ نیروهای برشی و گشتاورهای خمشی می پردازیم.

نیروهای داخلی در مقطع

(برش و گشتاور خمشی مثبت)

* لازم به ذکر است که این جهت ها به صورت قراردادی می باشد و در صورت بدست آمدن مقادیر منفی جهت آنها تغییر خواهند کرد.

5.7- نمودارهای برش و گشتاور خمشی

با مشخص کردن نیروهای برشی و گشتاور خمشی می توانیم مقادیر آنها را در هر نقطه از تیر با رسم این مقادیر به صورت تابعی از x از یک سر تیر به آسانی نشان دهیم. این نمودارها به ترتیب نمودار برش و نمودار گشتاور خمشی نامیده می شوند. برای رسم نمودار تغییرات نیروی برشی و گشتاور خمشی می بایستی پس از تعیین واکنشهای تکیه گاهی، تیر را در فواصلی که نیروهای وارده تغییر می کنند برش زده و به کمک معادلات تعادل، معادلات نیروی برشی و گشتاور خمشی مقاطع بدست می آید. با توجه به معادلات بدست آمده نمودارهای آنها رسم می شود. توجه شود که نمودار گشتاور خمشی نسبت به نیروی برشی یک درجه بالاتر و همچنین نیروی برشی نسبت به بار گسترده یک درجه بالاتر می باشد.

وقتی تیری فقط تحت تأثیر بارهای متمرکز قرار گیرد:

الف) نمودار برش متشکل از پاره خط های افقی است.

ب) نمودار گشتاور خمشی متشکل از پاره خط های مایل است.

برای تیری که بارهای گستردۀ یکنواخت را تحمل می کند:

الف) نمودار برش متشکل از یک پاره خط مایل است.

ب) نمودار گشتاور خمشی متشکل از قوسی از سهمی است.

برای تیر با بارگذاری پیچیده تر لازم است که نمودار جسم آزاد بخشی از تیر به طول دلخواهx را در نظر بگیریم وv و M را بر حسب توابعی از x تعیین نماییم. ممکن است که مجبور شویم این روش را چند بار تکرار کنیم.

و در نهایت وقتی کوپلی بر یک تیر وارد می شود، برش در دو طرف نقطه اعمال کوپل مقدار یکسانی دارد، اما نمودار گشتاور خمشی در آن نقطه ناپیوستگی خواهد داشت و به اندازۀ بزرگی کوپل، بالا یا پایین خواهد رفت. توجه داشته باشید که کوپل می تواند یا مستقیماً به تیر وارد شود و یا در نتیجه اعمال بار بر یک عضو خمیده که محکم به تیر متصل شده پدید بیاید.

6.7- روابط میان بار، برش و گشتاور خمشی

اگر تیری حامل بیش از دو یا سه بار متمرکز یا حامل بارهای گسترده باشد، می توان با استفاده از رابطه های موجود میان بار، برش و گشتاور خمشی، رسم نمودار برش و بخصوص رسم نمودار گشتاور خمشی را انجام داد. این روابط عبارتند از:

*لازم به ذکر می باشد که روابط فوق در شرایط مختص به خود قابل استفاده می باشد و در تمام موارد نمی توان از آنها استفاده کرد.

29.7-(الف)نمودارهای برش و گشتاور خمشی را برای تیر و بارگذاری نشان داده شده رسم کنید، (ب) حداکثر قدرمطلقهای برش و گشتاور خمشی را تعیین کنید.

حل:

نمودار جسم آزاد تیر:

(الف)به علت تقارن:

↑+

در امتداد:AB

تحقیق در مورد سوال از قران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 36 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

1. گفتمش تو کیستی؟گفت:«قرآناً عربیاً غیر ذی عوج، قرآنی عربی،بی‌هیچ کژی».(سوره زمر،آیه 28)

2. چگونه کتابی هستی؟ گفت:«بیان للناس و هدی و موعظة للمتقین»

3. از جانب که آمده‌ای؟ گفت:«من لدن حکیم علیم؛از سوی حکیمی دانا».(سوره نمل، آیه 6)

4. برای چه نازل شده‌ای؟ گفت:«یا ایها الناس قد جائتکم موعظة من ربّکم و شفاء لما فی الصّدور و هدی و رحمة للمؤمنین؛ای مردم! به یقین برای شما از جانب پروردگارتان اندرزی و درمانی برای آنچه در سینه‌هاست و رهنمود و رحمتی برای گروندگان[به خاک] آمده است».(سوره یونس، آیه 57)

5. بر چه کسی نازل شده‌ای؟گفت:«نزل علی محمد و هو الحق…؛»

6.وظیفه ما در برابر رسول اکرم(ص) چیست؟گفت:«و ما اتاکم الرّسول فخذوه و ما نهاکُم عنه فانتهوا؛آنچه را فرستاده[او] به شما داد، آن را بگیرید و از آنچه شما را بازداشت باز ایستید».(سوره حشر، آیه 7)

7. بهترین الگوی من کیست؟گفت:«لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة؛قطعاً برای شما در[اقتدا به] رسول خدا سرمشقی نیکوست».(سوره احزاب، آیه 21)

8. گفتم:از عظمت خدا برایم بگو،گفت:«هو الأول و الآخر و الظّاهر و الباطن، اوست اول و آخر و ظاهر و باطن».(سوره حدید، آیه 3)

9. گفتم:او کجاست؟گفت:«و هو معکم اینما کنتم؛و هر کجا باشید او با شماست».(سوره حدید، آیه 4)

10. پس چگونه او را اثبات کنم؟ گفت:«فانظر الی آثار رحمة الله…؛پس به آثار رحمت خدا بنگر…».(سوره روم، آیه 50)

11. چطور با او سخن بگویم؟ گفت:«اقم الصلاة لذکری؛و به یاد من نماز برپا دار».(سوره طه، آیه 14)

12.گفتم هدف از خلقت ما چیست؟ گفت:«و ما خلقت الجنّ و الانس الاّ لیعبدون؛و جن و انس را نیافریدیم جز برای آنکه مرا بپرستند».(سوره ذاریات، آیه 56)

13. هدف از عبادت چیست؟ گفت:«و اعبد ربّک حتّی یأتیک الیقین؛پرودگارت را پرستش کن تا اینکه مرگ تو فرا رسد».(سوره حجر، آیه 99)

14. دشمن من کیست؟گفت:«انّ الشّیطان لکم عدوّ؛در حقیقت شیطان دشمن شماست».(سوره فاطر، آیه 6)

15. در برابر وسوسه‌هایش چه باید کرد؟گفت:«و امّا ینزغنّک من الشیطان نزغ فاستعذ بالله؛و اگر وسوسه‌ای از شیطان تو را از جای در آورد پس به خدا پناه ببر».(سوره فصلت، آیه 36)

16. دشمن درونی و پنهانی من کیست؟گفت:«انّ النّفس لأمارة بالسّوء؛نفس قطعاً به بدی امر می‌کند».(سوره یوسف، آیه 53)

17. با نفس چگونه برخورد کنیم؟گفت:«قد افلح من زکّ اها، که هر کس آن را پاک گردانید قطعاً رستگار شد».(سوره شمس، آیه 9)

18. می‌خواهم بدانم به کجا رهسپارم؟گفت:«انّک کادح الی ربّک کدحاً فملاقیه، حقا که توبه سوی پروردگار خود بسختی در تلاشی و او را ملاقات خواهی کرد».(سوره انشقاق، آیه 6)

19.آیا در این راه احتیاج به توشه‌ای هم دارم؟گفت:«تزوّدوا فانّ خیر الزّاد التّقوی؛و برای خود توشه برگیرد که در حقیقت بهترین توشه پرهیزکاری است».(سوره بقره، آیه 197)

نهی از طرح سؤالات ناراحت کننده در قرآن

پرسش:

در آیه 101 سوره مائده آمده از آن چه که شما راناراحت می کند سؤال نکنید. ملاک در این امور چیست؟

پاسخ:

ترجمه صحیح آیه این چنین می باشد:

«ای کسانی که ایمان آورده‏اید! از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت می‏کند! و اگر به هنگام نزول قرآن، از آن ها سؤال کنید، برای شما آشکار می‏شود؛ خداوند آن ها را بخشیده (و نادیده گرفته) است. و خداوند، آمرزنده و بردبار است».

علامه طباطبایی در تفسیر آیه فوق در کتاب المیزان[i]چنین می فرماید:

این آیه مؤمنین را از اینکه از چیزهایی سراغ بگیرند و مطالبی را بپرسند که اگر برایشان آشکار شود ناراحت می‏شوند نهی می‏کند، گر چه از بیان اینکه از چه کسی بپرسند ساکت است، لیکن از اینکه بعدا می‏فرماید:

«وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حینَ یُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَکُمْ»[ii]

«و اگر به هنگام نزول قرآن، از آن ها سؤال کنید، برای شما آشکار می‏شود»

و همچنین از اینکه در آیه بعد می‏فرماید:

«قَدْ سَأَلَها قَوْمٌ مِنْ قَبْلِکُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهاکافِرینَ»[iii]

بهدست می‏آید که مقصود سؤال از رسول الله(ص)است، گر چه در آیه روی سخن به مؤمنین عصر رسول الله(ص) و غرض، نهی از سؤالات معینی است، لیکن از علتی که از آیه برای نهی استفاده می‏شود به دست می‏آید که آیه، سؤالات غیر مورد غرض را که مشمول عفو خداوند شدندرانیز شامل می‏شود، و در نتیجه سؤال از هر چیزی که خدای تعالی دریچه اطلاع از آن(با اسباب عادی) را بروی بشر بسته است ممنوع شده است، زیرا خطری که در سؤال از این گونه امور است منحصر در سؤالات اصحاب رسول الله(ص) نیست، پرسش از روز مرگ خود، روز مرگ دوستان و عزیزان یا پرسش از زوال ملک و عزت، همیشه مظنه هلاکت و بدبختی است، و چه بسا همان جستجو و به دست آوردن مطلب خود باعث هلاکت و بدبختی شود، آری نظام ، نظامی است حکیمانه، و از روی حکمت است که اموری را برای آدمیان آشکار و امور دیگری را نهان داشته است، و دست و پا کردن برای اخفای آنچه ظاهر و اظهار آنچه مخفی است باعث اختلال نظامی است که گسترده شده است، مثلا حیات انسانی که یکی از موجودات عالم است، پدیده نظامی است که آن نظام از ترکیب قوا و اعضا و ارکانی به وجود آمده، که اگر یکی از آن اعضا و ارکان کم و زیاد می‏شد آن نظام موجود نمی‏شد، و در نتیجه آن حیات بهطور کامل تحقق نیافته و اجزای زیادی را فاقد می‏شد، و همچنین اگر اجزای دیگر آن کم و زیاد شود همان اثر را دارد تا آنجا که یکباره باعث بطلان حقیقت یا کمال حیات بشود.

آیه«إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ»وصفی است برای کلمه"اشیاء"و چون جمله، جمله‏ایست شرطیه و دلالت دارد بر وقوع جزا در تقدیر، وقوع شرط و لازمه آن این است که این اشیا چیزهایی باشد که اطلاع بر آن ها مایه نگرانی است، از این رو جستجوی از آنها در حقیقت درد سر برای خود خریدن است، بنا بر این ممکن است کسی اشکال کند و بگوید مگر هیچ عاقلی بدون جهت برای خود نگرانی ‏را می‏خرد که این آیه از آن نهی می‏کند؟خوب بود می‏فرمود: از مطالبی نپرسید که در آن ها چیزهایی است که اگر برملا شود شما را نگران می‏کند.و یا می‏فرمود: نپرسید از